EEN WEEK LANGER VAKANTIE VOOR HALFGELD? VS tegen Westduits rakettenstandpunt MENd6R4DO Amnesty: doodstraf treft veelal oppositie en zwakkeren Wapentransactie drijft wig tussen Londen en Pretoria Politie België doet inval bij geheime dienst EG koppelt steun aan mensenrechten TWEE WEKEN IN APRIL,MEI fas OF JUNI: Betogende Georgiërs slachtoffer van gifgas DINSDAG 25 APRIL Over onderhandelingen korte afstandswapens WASHINGTON (GPD/AP) De Westduitse ministers Genscher (buitenlandse zaken) en Stoltenberg (defensie) hebben gisteren in Washington geprobeerd begrip te kweken voor het Westduitse standpunt, dat met de Sovjetunie over korte-afstandsraketten moet wor den onderhandeld. JOHANNESBURG - Groot-Brit- tannië en Zuid-Afrika dreigen af te stevenen op een ernstige conflict door de wapentransactie van een Zuidafrikaanse diplomaat met een extremistische Noordierse organi satie. Londen heeft de regering in Pretoria om opheldering gevraagd. Minister Pik Botha (buitenlandse zaken) zegde toe een 'diepgaand on derzoek' in te stellen. door Peter van Nuijsenburg De diplomaat, Daniel Storm, werd vorige week vrijdag op heterdaad betrapt toen hij in een Parijs' hotel onderdelen van de zogenaamde pen, de Starstreak. Blowpipe, een Engelse luchtdoelra ket, in ontvangst wilde ster Freedom Fighters (UFF), ver wikkeld is in de burgeroorlog met de katholieke IRA. De vier Ieren zijn gearresteerd door de Franse ge heime dienst en zitten nu gevangen in Parijs. De Zuidafrikaan beriep zich op zijn diplomatieke onschendbaar heid en werd op vrije voeten ge steld. Volgens de Zuidafrikaanse pers was Storm niet zo zeer geïnte resseerd in de Blowpipe, alswel in nog geheim Engels wa- De Amerikaanse minister Baker (buitenlandse zaken) zei na afloop van de vier uur durende besprekin gen, dat deze „vriendelijk en nut tig" waren geweest. „Wij begrijpen hun positie beter, en zij begrijpen onze positie beter. We zullen de dis cussies voortzetten in een poging BRUSSEL (GPD) - De al lang be staande vermoedens dat de Belgi sche binnenlandse veiligheids dienst betrokken is bij louche zaak jes, hebben weer nieuw voedsel ge kregen. Een team van de gerechte lijke politie deed gisteren een inval bij de 'Staatsveiligheid', zoals de Belgische BVD wordt genoemd. Dertig man doorzochten de hele dag de dossiers van de dienst op zoek naar aanwijzingen voor de be trokkenheid van agenten bij de moord op een wapenhandelaar in 1986. Althans, dat was de officiële verklaring van de ohderzoeksrech- ter die de actie leidde. Maar er zou ook naar sporen naar andere zaken zijn gezocht. De laatste jaren is de staatsveilig heidsdienst herhaaldelijk in ops praak gebracht, vooral in verband met de betrokkenheid bij activitei ten van extreem-rechtse groeperin gen in België. Bij het onderzoek van gisteren werd eerst het kantoor van de hoge baas van de geheime dienst, Raes, doorzocht. Ook werden de bureaus uitgemest van enkele agenten van de dienst die speciaal belast zijn met het volgen van extreem-rechtse groeperingen in België. Bij een van hen werd ook huiszoeking gedaan. Alles zou draaien om de moord in januari 1986 op de wapenhandelaar het beroep had gedaan „de NAVO Juan Mendez. De hoofdverdachte is bij elkaar te houden", een ex-rijkswachter en neo-nazi, „Mijn verzoek is geweest om bij wiens naam ook al herhaaldelijk is elkaar te blijven. Ik denk dat Kohl genoemd in de zaak van de Bende van Nijvel. Voor de moord werd __^j_ destijds nog een ex-rijkswachter PREMIER JORDANIË In de opgepakt, maar beide werden later Jordaanse hoofdstad Amman ver- vrijgelaten. wacht men binnen enkele dagen de Enkele jaren geleden al was de presentatie van een tijdelijke rege- diepst in opspraak geraakt vanwege Gistermiddag heeft koning haar vermeende rol in het onder- £*H,sayn *}et ontslag van premier Rifai en zijn kabinet aanvaard. Het aftreden van Rifai heeft te maken met de gewelddadige demonstra ties in het zuiden van het land, waarbij minstens acht mensen zijn gedood. binnen de NAVO komst te bereiken", aldus Baker, die verder niet op de concrete resul taten van de besprekingen wilde in gaan. Volgens insiders zou Baker zijn Duitse collega's echter vrij dui delijk te verstaan hebben gegeven dat dergelijke onderhandelingen in Amerikaanse ogen een vergissing zouden zijn en dat de kwestie thuis hoort op de agenda van de topconfe rentie van de NAVO in mei. Het initiatief tot de besprekingen, waaraan van Amerikaanse zijde ook werd deelgenomen door minister Cheney (defensie) en nationaal vei ligheidsadviseur Scowcroft, werd vorige week vrijdag genomen door bondskanselier Kohl. Hij wilde die besprekingen nadat duidelijk was geworden dat binnen de Westduitse regeringscoalitie overeenstemming was bereikt over het standpunt dat „spoedig" met de Sovjetunie moet worden onderhan deld over korte-afstandsraketten en voor het eerst ook nucleaire artille rie. De Verenigde Staten en Enge land zijn altijd radicaal tegen dit soort onderhandelingen geweest. Zij zijn bang dat, als de korte af standswapens aan beide zijden „weg-onderhandeld" zouden wor den, de Sovjetunie, met haar grote conventionele (niet- nucleaire) overmacht, strategisch in Europa sterk in het voordeel zou komen. Het is dan ook niet erg waar schijnlijk dat Genscher en Stolten berg tijdens hun gesprekken in Washington veel hebben kunnen bereiken. De woordvoerster van het Ameri kaanse ministerie van buitenlandse zaken, Margaret Tutwiler, zei giste ren nog voor de besprekingen be gonnen dat het „een vergissing" zou zijn met de Sovjetunie over de kor- tedrachtraketten te onderhandelen. En president Bush, die gisteren niet in Washington weet dat er geen sprake kan zijn van een eenzijdig aangekondigd vol dongen feit", aldus Bush. r leden van de Ulster Defense As- Pretoria sociation (UDA). De UDA is een protestantse orga- Thatcher. Thatcher nisatie, wier gewapende arm, de UI- tegenstander van botsing met zijn be- langrijkste_bondgenoot, Margaret een fervent economische Honderden studenten verzamelden zich gisteren op de campus van de Universiteit van Peking. Zij gaven gevolg aan een landelijke stakingsopreop die het universitaire leven in China bijna lamlegde. De staking is voor onbe paalde tijd. (foto ANP) boord van zijn presidentiële vlieg- landen die de mensenrechten tuig dat hij op bondskanselier Kohl hur} laars lappen moeten rekenen LUXEMBURG (GPD) - Landen in Oosteuropa die de mensenrechten respecteren en bereid zijn tot demo cratisering, kunnen meer economi sche steun van de Europese Ge meenschap (EG) verwachten. Maar Roemenië zijn opgeschort. Neder- op bevriezing van de betrekkingen afzonderlijke EG-landen en Roeme- zelfs economische sancties. Dat is gebleken na het overleg van de ministers van buitenlandse zaken van de EG in Luxemburg. De EG gaat de economische banden met Polen, waar de democratise ring goede voortgang maakt, aan trekken. Alle gesprekken over han- samenwerking met het into- stop te zetten. Maar daar wilden de andere EG-lidstaten op dit mo ment nog niet aan. Wel hebben Denemarken en Por tugal op eigen houtje al hun ambas sade in Roemenië gesloten en heeft Frankrijk zijn ambassadeur voor overleg teruggeroepen. Nederland heeft al enige tijd geleden de cultu- lerante Roemenië worden echter rele contacten met Roemenië be- Buitenland kort bevroren. De Nederlandse staatssecretaris van buitenlandse zaken Van Voorst tot Voorst sloot zelfs niet uit dat de EG nog harder tegen Roemenië gaat optreden. Volgende maand praten de twaalf daar opnieuw over vroren en zendt al geen ministers meer naar dat land. Het stopzetten van bijvoorbeeld de voedselimporten uit Roemenië naar de EG vindt Van Voorst nog geen goed idee. Weliswaar hebben de straatarme Roemenen zelf dan Overlopers Twee Russen zijn op een Ameri kaans eilandje in de Beringstraat overgelopen en hebben politiek asiel gevraagd in de VS. De twee maakten deel uit van een delegatie die op het eiland Little Diomede waren voor de ondertekening van een akkoord over het versoepelen van de reisbeperkingen tussen Alaska en het naburige Tsjoekotskij in de Sovjetunie. Basken Onbekenden hebben vanochtend in Spaans Baskenland eenluitenant van het leger doodgeschoten. De 59- jarige man werd gedood toen hij zijn auto uit de garage haalde. Tot nu toe heeft niemand zich verant woordelijk gesteld, maar de politie gaat ervan uit dat de Baskische af scheidingsbeweging ETA de moord heeft ADVERTENTIE Collaborateurs Palestijnen hebben vandaag in de bezette gebieden twee landgenoten gedood die werden verdacht van collaboratie met de bezetter, zo werd vernomen uit Palestijnse bron. Perskaarten van perskaarten die door een Pales tijnse organisatie worden uitgereikt aan buitenlandse journalisten. Luchthavens De Britse minister van vervoer Channon heeft in het Lagerhuis nieuwe maatregelen op luchtha vens aangekondigd, om de veilig heid van het luchtverkeer verder te verbeteren. Op de Britse luchtha vens zullen electronische apparaten als radio's en computers nog scher per worden gecontroleerd. Armenië Ruim 50.000 mensen hebben giste ren in de Sovjetrepubliek Armenië betoogd voor vrijlating van de lei ders van het nationalistische Kara- bach-comité, die in een gevangenis in Moskou op hun proces wachten. Dit hebben inwoners van de Ar meense hoofdstad Jerevan ver klaard. Honger Zeker 500.000 Vietnamezen in de provincie Binh Tri Tien lijden on der een groot voedeltekort dat is ontstaan door mislukte oogsten. Dit heeft de overheid via de officiële Vietnamese staatsradio Hanoi be kend gemaakt. Zit u niet vast aan de schoolvakanties, dan bent u in de Vendorado Bungalowparken extra voordelig uit. Want wanneer u in voor-of naseizoen voor één week boekt, dan kunt u die heel voordelig verlengen. U krijgt 50% korting op de tweede week. Zodat u voor halfgeld een week extra kunt genieten van alle 5-sterren luxe en komfort! Bel voor informatie en reservering: 020 - 6 65 65 65 bungalow: eersle week 745,- ptad. J I I H tweede week M vanafZtfT- M •)Dit aanbod geldl voor w 23 juni en 18 f/m 28 oug. IV89. Exclusief toeristenbelc luele overige loeslogen. Eventuele ondete kortingen vi Stuur deze bon in een envelop zonder postzegel naar: Vendorado, Antwoordnummer 100/2,4800 VB Bredo. Er ligt ook een folder vooiukloor bi|V&D, ABN Bonk, D-Reizen, Arke, Toerkoop, Rottink en de grote postkonloren sancties tegen Zuidafrika, die vol gens haar de ontmanteling van apartheid belemmeren. Eind maart bracht zij een bezoek aan Namibia, hetgeen in Pretoria werd gezien als een teken dat het isolement van Zuidafrika ten einde loopt. Maar Zuidafrikaanse pogin gen om via de UDA de hand te leg gen op een geheim Engels wapen kan ze niet over haar kant laten gaan. Vijf jaar geleden kregen de rela ties met Engeland een knauw toen vier werknemers van de Zuidafri kaanse wapenfabriek, het staatsbe drijf Armscor, betrokken bleken bij een omvangrijke wapensmokkel. De vier werden vrijgelaten op voor- Roelof'Pik' Botha. waarde dat zij later in Engeland zou den terecht staan. Zuidafrika heeft zich toen niet aan deze afspraak ge houden. TBILISI (AP) Georgiërs die als gevolg van het legeroptreden in Tbilisi van 9 april jongstleden lijden aan verlamming van het centrale ze nuwstelsel hebben gisteren in een brief aan president Gorbatsjov ge smeekt om de antistof tegen het chemische wapen dat tegen hen is ingezet. Artsen in Tbilisi nemen aan dat de soldaten die de gassen tegen de demonstranten gebruikten, van te voren een antistof hebben geslikt en daardoor geen last van de gassen hebben gehad. De partijleider van de Sovjet deelrepubliek Georgië, Gumbarid- ze, gaf gisteren toe dat sommige slachtoffers van de bloedige con frontatie tussen demonstranten en soldaten gestorven zijn aan een gas vergiftiging. "Er is inderdaad gas gebruikt en er zijn mensen aan gasvergiftiging gestorven", zo zei Gumbaridze, die vlak na de onlusten partijleider Pa- tiasjvili verving. Bij de protesten op 9 april kwamen zeker 20 mensen om het leven toen soldaten met stok- meer te eten, maar het land verliest er ook deviezen door en de econo mische situatie zal dan alleen maar verslechteren, aldus de bewinds- De kritiek richt zich vooral op het Roemeense beleid om grote aantal len dorpen op het platteland te ver nietigen. Roemenië geldt voorts als het land in Oosteuropa waar de situ atie van de mensenrechten het slechtst is. Zelfs binnen de Oost- europese gemeenschap isoleert het zich volledig. De ministerraad besprak ook in algemene termen de relatie tussen de EG en de landen van de Come con. Een van die landen is Polen, waarmee snel een handelsakkoord zal worden gesloten. De EG gaat Po len helpen bij het opzetten van management-cursussen, zodat men ook op lager niveau leiding kan ge ven die vroeger aan de centrale overheid was voorbehouden. Gebed om regen DHAKA (AP) President Ers- had van Bangladesh heeft de be volking opdracht gegeven mor gen collectief te bidden om re gen. Bangladesh wordt al twee maanden geteisterd door aan houdende droogte. In alle mos keeën en op verschillende ver gaderplaatsen in de open lucht wordt daarom een kwartier lang gebeden. Door de droogte is de rijst oogst in meer dan vijftien dis tricten in het noorden van het land verwoest. De rijstproduk- tie in het noorden was dit jaar op ruim 4,5 miljoen ton geraamd. In totaal produceert Bangladesh jaarlijks ongeveer 17 miljoen ton rijst en wordt per jaar nog eens twee miljoen ton geïmpor teerd. De Bengalese meteorologi sche dienst, heeft voorspeld dat ook voor de komende week geen regen hoeft te worden ver wacht. Een hongersnood is voorlopig nog niet aan de orde. Bangladesh heeft nog ruim 800.000 ton rijst in voorraad om eventuele schaarste te bestrij den. Centraal Comité bespreekt macht nieuw parlement MOSKOU (Rtr/DPA/AP) - In Mos kou is vanochtend een bijeenkomst begonnen van het Centraal Comité om zich te beraden over de bevoeg- heden van het Congres van Volksaf gevaardigden - het nieuwe parle ment. President Gorbatsjov zal de vergadering toespreken en zal ver moedelijk ingaan op de uitslag van de onlangs gehouden verkiezingen waarin verscheidene partijkandida ten een nederlaag hebben geleden. Er is druk gespeculeerd dat ver scheidene functionarissen die er niet in zijn geslaagd bij de verkie zingen voor het nieuwe parlement een zetel te veroveren, af zouden treden of aan de kant zouden wor den gezet. ken, schoppen en gas probeerden de demonstranten uiteen te drijven. Mei? zijn verklaring is Gumbaridze de eerste hoge functionaris die offi cieel heeft toegegeven wat activis ten al veel eerder hadden gezegd. Het dagblad van het ministerie van defensie, Zvezda, omschreef de chemische substantie die tegen de demonstranten was gebruikt als een middel dat mensen buiten ge vecht stelt en 'tsjeremucha' wordt genoemd. Het belangrijkste be standdeel is chlooracetofenon, een chemische stof die veelal als traan gas wordt gebruikt, aldus het dag blad. Een westerse militaire attaché zei dat de substantie weliswaar lijkt op de stof die in traangas wordt ge bruikt, maar een veel sterkere wer king heeft. Gumbaridze zei dat er nog steeds wordt onderzocht wie opdracht had gegeven tot het gebruik van dit gas. Hij zei niet hoeveel mensen er aan een gasvergiftiging waren overle den. Leden van een burgercommis sie zeiden dat er op 9 april nog een tweede gas werd gebruikt en dat artsen de slachtoffers van dit gas niet konden behandelen. Functio narissen hebben niets over dit gas gezegd. KADAR - De 'fysieke en psychi sche gezondheid' van de voormali ge Hongaarse partijleider Janos Ka- dar is verder verslechterd. Dat heeft de minister van staat, Horn, ver klaard in een interview met de Hon gaarse radio. Het gaat om een 'onaf wendbaar proces', aldus Hom, die verder niet in details trad over de aard van de ziekte van Kadar. Kadar werd in mei vorig jaar als partijlei der vervangen door Grosz. Misdaadorganisatie gaf geld aan daders Lockerbie-ramp LONDEN (GPD) - Scotland Yard en Interpol zijn een internationale misdaadorganisatie op het spoor gekomen, die in heel Europa ter reurgroepen financiert. De ontdek king is een doorbraak in de jacht op de terroristen die vier maanden ge leden een PanAm vliegtuig opblie zen boven het Schotse Lockerbie. Die aanslag kostte 270 mensen het leven. Volgens Scotland Yard beschikt de groep over vele tientallen miljoe nen guldens. Daarmee werden wa pens en explosieven gekocht en ter reurgroepen opgeleid. De terroris ten werkten jarenlang aan de ont wikkeling van superkrachtige mini- atuurbommen en aan het onderzoe ken en omzeilen van veiligheids procedures in de luchtvaart. Scotland Yard en Interpol heb ben de organisatie in verband ge bracht met bankovervallen in De nemarken waarbij 11 miljoen dollar werd buitgemaakt. Internationale fraudes met onder meer vliegtuig tickets brachten ettelijke miljoenen meer in het laadje. Het geld werd via banken in Pa rijs naar Zuidjemen gestuurd. Van daar kwamen de miljoenen terecht op geheime bankrekeningen van terreurgroepen, zoals het Algemeen Kommando van het Volksfront voor de Bevrijding van Palestina. Deze organisatie onder leiding van Ahmed Jibril staat nog steeds bo venaan de lijst van verdachten van de aanslag op de PanAm jumbo. DEN HAAG (ANP) De afgelopen tien jaar zijn in de hele wereld zeker 15.320 mensen ter dood gebracht. In feite ligt het aantal gerechtelijke executies veel hoger. Volgens som mige schattingen zou alleen in Chi na al sinds 1983 aan 30.000 mensen het doodvonnis zijn voltrokken. Dit schrijft de mensenrechtenorganisa tie Amnesty International in een rapport over de doodstraf dat van daag is gepubliceerd. De mensenrechtenorganisatie be gint vandaag een wereldwijde cam pagne voor de afschaffing van de doodstraf, die zij in strijd met de rechten van de mens acht. In het ka der daarvan wordt vanavond in de Jaarbeurs in Utrecht een manifesta tie tegen de doodstraf gehouden. Daar zal de secretaris-generaal van Amnesty International, Martin, het rapport 'De doodstraf in geen geval' aanbieden aan minister Korthals Altes van justitie. Volgens Amnesty hebben 80 lan den de doodstraf wettelijk of feite lijk afgeschaft. In Nederland werd de doodstraf in 1982 afgeschaft. De laatste executie vond plaats in 1952 plaats. In honderd landen wordt de doodstraf echter gehandhaafd en toegepast. Volgens Amnesty wordt de doodstraf onevenredig vaak opge legd aan mensen uit de arme lagen van de bevolking, geestelijk ge stoorden en leden van etnische en religieuze minderheden. De organi satie trekt verder het nut van de doodstraf in twijfel. Volgens Am nesty wordt de doodstraf vaak 'ge presenteerd als een.uitzonderlijk ef fectieve en afschrikwekkende ma nier om de misdaad te voorkomen en te bestraffen', maar is daarvan uit wetenschappelijk onderzoek nooit iets gebleken. 'De doodstraf roeit de misdaad niet uit. De doodstraf beschermt de samenleving niet, maar leidt de aan dacht juist af van de dringende noodzaak van effectieve bescher mingsmethoden die het respect voor het leven en de rechten van de mens ondersteunen', aldus Amnes ty in het 317 pagina's tellende rap port over het gebruik van de doodstraf in 180 landen en gebie den. Volgens Amnesty hebben in 25 van de 63 landen waarvan bekend is dat zij de afgelopen vier jaar terecht stellingen hebben uitgevoerd, al leen executies van moordenaars plaatsgevonden. In andere landen werden mensen terechtgesteld voor misdrijven variërend van het aan nemen van steekpenningen (Sov jetunie) tot overspel en in vijand schap leven met God (Iran). Amnesty wijst er verder op dat veel regeringen de doodstraf ge bruiken als middel om politieke te genstanders uit te schakelen. Als voorbeelden daarvan noemt de mensenrechtenorganisatie de te rechtstelling van de Zulfikar Ali Bhutto, die in 1977 door generaal Zia Ul-haq werd afgezet als premier van Pakistan. Verder noemt Am nesty het geval van sergeant-majoor Wilfred Hawker, dié op 13 maart na een snelproces zonder mogelijk heid tot beroep werd geëxecuteerd wegens betrokkenheid bij een mis lukte coup tegen legerleider Desi Bouterse. Alle methoden van executie zijn wreed, onmenselijk en vernede rend, schrijft Amnesty in het rap port, of het nu om terechtstelling door het vuurpeleton gaat of steni ging. Zo schrijft Amnesty dat er bij een gevangene die in 1983 in de Amerikaanse staat Alabama ter dood werd gebracht op de elektri sche stoel drie stroomstoten van 1900 volt nodig waren voor hij dood was. De executie duurde bij elkaar 14 minuten. In december 1988 werd in de Ver enigde Staten Raymond Landry ter dood gebracht door middel van de nieuwste methode: een dodelijke injectie. Tijdens de terechtstelling begon een slang te lekken, zodat het gif eruit spoot. Getuigen die bij de executie aanwezig waren hoorden Landry kreunen. Het duurde zeven tien minuten voor hij dood kon wor den verklaard, aldus Amnesty. De mensenrechtenorganisatie zegt verder dat duizenden mensen in zeker twintig landen zijn geëxe cuteerd na oneerlijke processen. Sommigen werden eerst gemarteld, aldus Amnesty. In Iran zijn volgens Amnesty in het begin van de jaren tachtig duizenden mensen terecht gesteld, van wie veel in het geheim zijn berecht wegens geweldloos po litiek verzet of wegens hun religieu ze overtuiging. Ook in Iraq vinden volgens, Am nesty jaarlijks honderden terecht stellingen plaats na twijfelachtige processen. Ook zouden kinderen onder de achttien jaar zijn geëxecu teerd. Er zijn volgens de organisatie berichten dat gevangenen in Iraq voor hun terechtstelling werden ge marteld. In sommige gevallen wer den de nabestaanden gedwongen een 'executie-honorarium' aan de staat te betalen om de kosten van de De mensenrechtenorganisatie le vert verder kritiek op Indonesië en Japan voor het executeren van ge vangenen die tientallen jaren in de dodencel hebben gezeten. Amnesty wijst daarbij op de executie de voor malige Indonesische vakbondslei der Mohammed Munir, die in 1985 ter dood na zeventien jaar gevan genschap ter dood werd gebracht. Hetzelfde jaar werden nog dertien gevangenen die banden hadden met de verboden Indonesische communistische partij (PKI) geëxe cuteerd. De meesten van hen had den ruim tien jaar in de dodencel gezeten.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1989 | | pagina 5