'Homeopathie heeft zich
al twee eeuwen bewezen'
Interview
Aanhangers zijn wars van term alternatieve geneeskunde
Oostduitse
partij elite
nog zeer
beducht voor
verandering
Confessionele Vereniging na 125 jaar nog steeds bezorgd
V
DINSDAG 25 APRIL 1989"
"Similia similibus curentur": het gelijke met het gelijkende gene
zen". Dat is, enigszins vrij vertaald, de in verhalen over homeopa
thie steeds weer opduikende uitspraak van Hippocrates. Hij
wordt daarmee min of meer beschouwd als de grondlegger van de
gedachte waarop de homeopathische geneeskunst stoelt: met be
hulp van een middel dat bij gezonde mensen symptomen veroor
zaakt die gelijk zijn aan de symptomen van een ziekte, mensen van
die ziekte genezen. Dat houdt in dat er in de serieus beoefende ho
meopathie zeer individueel wordt gewerkt en dat het credo 'de
mens als middelpunt', waarborgt dat elke patiënt wordt voorzien
van een voor zijn ziekte passend geneesmiddel. Dat middel, ge
bruikt door een andere patiënt met een vergelijkbaar ziektebeeld
kan - maar dat hoeft niet - een totaal ander effect teweeg brengen.
Ondanks de uitspraak van Hippocrates duurt het nog tot de acht
tiende eeuw, voordat de Duitse arts en scheikundige Samuel Hah-
"Homeopathie is in onze opvatting
geen alternatieve geneeskunde, het
is gewoon een andere wijze van ge
nezen, net als de allopathische (re
guliere). We moeten maar eens af
van dat woord alternatieve, want
homeopathie heeft zichzelf al bijna
lang bewezen".
door
Cor van den Burg
Dat zegt Henk Bredenoord (65) uit
Westervoort. Hij wordt de nieuwe
voorzitter van de Koninklijke Vere
niging tot bevordering van de Ho
meopathie in Nederland. De vereni
ging bestaat al meer dan 100 jaar en
telt momenteel 13.000 leden.
Het gesprek vindt plaats in café
restaurant De Eenhoorn in Amers
foort, vlak voor een bestuursverga
dering. De Eenhoorn is al jarenlang
het trefpunt van de vereniging. Op
26 mei vindt de officiële besluitvor
ming omtrent de overdracht van de
voorzittershamer plaats. De huidige
voorzitter, Wim de Boer (70) uit Rijs
wijk, vertrekt wegens „gewichtige
redenen": in feite is het een vertrek
in overeenstemming met de statu
ten en tevens om gezondheidsrede-
Wim de Boer en Henk Breden
oord vertellen met graagte over het
hoe en waarom van de homeopa
thie. En vooral waarom ze vinden
dat homeopathie niet langer genoe
gen moet nemen met de nog steeds
wat ondergeschoven positie in de
geneeskunde.
Ervaringen
Beiden werden met homeopathie
geconfronteerd door persoonlijke
ervaringen. En beiden hebben,
zoals dat bestuursleden van een
dergelijke vereniging betaamt, veel
waardering voor de homeopathi
sche geneeskunst. "Maar je moet
het niet tot iets heiligs verklaren",
zegt Henk Bredenoord. Het is een
goede manier van genezen, maar er
zijn natuurlijk ook andere goede ge
neeswijzen".
Bredenoord kan zich vinden in de
uitspraken van professor Ter Kuile
uit Rotterdam, die onlangs aan
drong op een wetenschappelijk ge
fundeerd onderzoek naar de diverse
vormen van alternatief genezen.
„Daarmee zouden onze doelstel
lingen nog massaler verwoord kun
nen worden. Niet dat we nu niets
doen (we overleggen regelmatig,
ook op overheidsniveau) maar toch
wil dat apert onjuiste beeld over ho
meopathie niet in zijn totaliteit wij
ken"
Tafelgenoot De Boer meent dat
met name uit de hoek van de regu
liere geneeskunst soms nog wat ver
achtelijk naar de homeopathie
wordt gekeken, maar dat er allengs
verbetering in de situatie komt. „We
hebben bijvoorbeeld een weten
schappelijk medewerker aan de
Rijksuniversiteit van Utrecht. Toen
die daar begon, had hij niet eens een
Henk Bredenoord. de aanstaande nieuwe voorzitter van de Koninklijke Vereniging tot bevordering i
meopathie in Nederland: "Je moet homeopathie niet tot iets heiligs verklaren".
eigen kamer. Alleen een kast om
zijn jas in op te hangen en een tafel
tje. Mede dankzij de niet aflatende
activiteiten van onze vereniging en
natuurlijk de resultaten van de ho
meopathische geneeskunde, die
niet onopgemerkt bleven, is de
waardering daar gegroeid en wordt
de afdeling homeopathie volwaar
dig behandeld".
Volgens De Boer blijkt de stijgen
de waardering ook uit de interesse
die in andere disciplines van het ge
nezen voorkomt. „Naast de homeo
pathische dierenartsen is binnen de
tandheelkunde ook een aparte divi
sie opgericht die zich met homeopa
thische gebitsbehandeling bezig
houdt".
Onweerlegbaar
De resultaten van homeopathische
genezing zijn onweerlegbaar. Ho
meopathie is geen kruidentherapie,
al wordt veelvuldig van extracten
van planten gebruik gemaakt. Ook
extracten van bijvoorbeeld inktvis,
alsmede van andere dierlijke pro-
dukten zijn in de homeopathie te
rug te vinden. Het is wel een gezon
de wijze van medicamentenge-
bruik, omdat er, in tegenstelling tot
de reguliere medicijnenverstrek
king, geen bijwerking kan voorko-
Dat de uiterst minieme hoeveel
heden van een bepaald medicijn,
soms in verdunningen die slechts
een honderdduizendste zijn van de
oerstof, tot resultaten leiden, moet
deels worden toegeschreven aan de
kracht van het preparaat en voor
een belangrijk deel aan het zogehe
ten potentiëren, het schudden van
elke verdere verdunning. Daardoor
wordt energie aan het medicament
toegevoegd.
Dat schudden gebeurde vroeger
met de hand, tegenwoordig met een
machine. Gebleken is dat de hand
matig met een bepaalde verdun
ning bereide preparaten minder
sterk werken dan dezelfde verdun
ning die met een machine werd ge
schud.
Een ander belangrijk voordeel
van de homeopathie is dat geen ge
bruik behoeft te worden gemaakt
van vivisectie. Bredenoord: „Die
ren gebruiken om er medicijnen op
uit te testen komt in de homeopa
thie niet voor. Gezonde mensen ge
bruiken de oerstoffen uit de natuur
en vertonen dan de symptomen die
bij een ziekte voorkomen. De ge
zonden komen dus in dit geval op
voor de zieken. Waarbij natuurlijk
duidelijk moet zijn dat die gezon- -
den daar geen gevaar door lopen".
Groot nadeel voor de homeopa
thie achten beiden dat nog steeds
niet aan alle universiteiten de moge
lijkheid bestaat om, na het behalen
van het artsexamen in de reguliere
geneeskunde, een homeopathische
opleiding te volgen. „We hebben
aan twee universiteiten een oplei
ding homeopathische geneeskun
de, de al genoemde in Utrecht en de
Vrije universiteit in Amsterdam.
Onze vereniging kent ook een stu
diefonds voor onvermogende stu
denten die arts willen worden. Wij
staan garant voor de leningen die ze
moeten opnemen om hun studie te
volgen. Als ze zich als homeopa
thisch arts vestigen, dan hoeven ze
slechts 50 procent van het totaal te
rug te betalen; de rest komt voor re
kening van ons fonds".
Overdrijven
Aanstaand voorzitter Bredenoord
en de zijnen erkennen eigenlijk al
leen de homeopatische arts. Ze wer
ken, als vereniging, ook nauw sa
men met de Vereniging voor Ho
meopatische artsen. „Wij zijn overi
gens van mening dat je in de eerste
plaats een all-round opleiding tot
arts moet hebben. Je moet weten
dat je niet ten koste van alles be
paalde zaken via de homeopatische
weg kunt behandelen. Zoals ge
zegd, homeopathie is een zeer goe
de geneeskunde, maar je moet niet
overdrijven en bijvoorbeeld iemand
met een acute blinde darmontste
king gaan behandelen langs homeo
pathische weg, met het risico dat er
een buikvliesperforatie optreedt.
Zo iemand moet onmiddellijk ver
wezen worden naar een chirurg,
want dat ding moet er simpelweg
uitgehaald worden".
Ondanks het feit dat steeds meer
artsen zich, naast hun allopatische
opleiding, specialiseren in de ho
meopathie, is het nog steeds moei
lijk om zich als homeopathisch arts
te vestigen.
Bredenoord: „Dat geldt niet voor
een al praktizerend huisarts, die ho
meopathie als aanvulling er bij
doet, maar de puur homeopathi
sche arts die zich wil vestigen, krijgt
te maken met een vestigingscom
missie met daarin een vertegen
woordiging van de allopathische
collegae. Die staan echt niet te trap
pelen om de al dunner geworden
spoeling nog dunner te maken."
BERLIJN - Gemeenteraadsver
kiezingen in Oostduitsland zijn
niet direct een wereldschok
kende gebeurtenis. Waar de
gang naar de stembus in de
Sowjetunie, Polen of (volgend
jaar) Hongarije een wezenlijk
andere is dan in het verleden,
blijft in de veertigjarige DDR
vrijwel alles bij het oude. Op ze
ven mei mogen de DDR-bur-
gers naar de stemlokalen. Alles
is geregeld de afgelopen maan
den: 273.444 kandidaten van het
Nationale Front, waarin politie
ke partijen en massa-organisa
ties samenwerken, zijn in be
drijven en woonbuurten goed
gekeurd, de krachtsverhoudin
gen tussen de partijen liggen
traditioneel vast, het enige wat
de kiezer nog resteert is het
stembiljet naar het kieslokaal
brengen.
Maar toch is er wat onrust
rond deze verkiezingen. De ont
wikkelingen in de andere socia
listische landen laten ook de
DDR-bevolking niet onbe
roerd. Waarom kan daar wel de
weg naar democratisering wor
den ingeslagen en bij ons niet, is
een veelgehoorde klacht. Met
lichte spanning wordt daarom
uitgekeken naar het enige ver
kiezingsresultaat dat van te vo
ren nog niet voor honderd pro
cent vaststaat: het opkomstper
centage.
door
Hans Geleijnse
Het was een zwarte dag voor het col
lectief dat het Oostberlijnse café
Beertje beheert. Een ingezonden
brief van bezoekster Karin Haack in
de Berliner Zeitung was voldoende.
In Beertje word je vergeven van de
sigarettenwalm, klaagde ze.
Prompt kwam een inspectieteam
van de consumentencoöperatie
Berlijn in actie. Op drie verschillen
de dagen en op verschillende tijd
stippen zetten de onderzoekers zich
aan tafeltjes en snoven de sfeer.
Hun conclusie logenstrafte de
klacht van Haack: zelfs als de helft
van de bezoekers rookte, had de an
dere helft daarvan geen last.
Maar, aldus het bestuur van de con
sumentencoöperatie, die in Berlijn
verantwoordelijk is voor honder
den cafés, restaurants en winkels,
onze onderzoekers vonden dit niet
voldoende. Navraag leerde hen dat
de leider van het collectief op de
dag dat Haack het café bezocht de
luchtverversingsinstallatie had uit
geschakeld. Dat nu mag nooit meer
gebeuren, tenzij er dringende tech
nische redenen zijn, zo is het collec
tief en zijn leider duideljk gemaakt,
aldus het antwoord aan Karin
Haack.
De DDR, het mag uit dit kleine
voorbeeldje duidelijk zijn, heeft
welzijn en gezondheid van zijn bur
gers hoog in het vaandel. Zo'n
klacht laatje met aan het 'marktme
chanisme' over - een te rokerig café
kun je per slot van rekening links la
ten liggen - daar stuur je controleurs
op af. En de krant is er om probleem
en oplossing te melden.
Openheid
„Glasnost? Wij hebben geen Russi
sche woorden nodig", zegt Klaus
Rieck, bestuurslid van de journalis
tenvakbond in de DDR, dan ook.
Over de ontwikkelingen op dit front
in de socialistische buurlanden
heeft hij een weinig vleiend oor
deel: „Er wordt teveel in de rotzooi
geroerd, dat geeft de mensen een
verkeerde oriëntatie".
Rieck is voorstander van een an
dere vorm van openheid: „Wat in
onze pers beter kan is de variatie.
Meer thema's, meer discussie ook.
Maar het moet wel op verbetering
van het socialisme zijn gericht.
Mensen werken alleen beter en effi
ciënter als ze begrijpen waarom.
Het is de taak van de journalist hen
dat in te prenten".
Kranten bij ons? Onleesbaar. Je
weet van tevoren al wat er in staat,
zeggen kennissen. Ook in het Gor-
batsjov-tijdperk informeren zij zich
liever via de Westduitse media. Een
trend die al zo oud is als de DDR
zelf, veertig jaar dit najaar, maar die
nauwelijks tot aanpassingen in de
informatievoorziening heeft geleid.
„We hebben hier een zwakke
journalistiek", zegt Rudi Strahl,
vice-voorzitter van de schrijvers
bond. Leuk vindt hij dat niet, maar
een positief kantje is dat literatuur
en kunst als compensatie dienen.
„Politici en journalisten schilderen
de werkelijkheid vaak in vriendelij
ke kleuren. Schrijvers en dramatur
gen echter doen juist het tegenover
gestelde, dat is hun taak. Vandaar
dat het theater zo aantrekkelijk is
voor de mensen, daar heerst meer
openheid dan in de krant of op tv".
Maar Strahl heeft dan ook wat
makkelijker praten dan zijn collega-
schrijvers bij de krant. Daar wor
den, zoals Riecks zegt, de discussies
intern en-voor publikatie van het ar
tikel gevoerd. Met de bekende
noodlottige gevolgen voor informa
tief gehalte en leesbaarheid.
Sinds vorig jaar november, toen
de schrijversbond een roerig con
gres hield, is cultureel het roer om.
Manuscripten, die jarenlang onder
het stof zuchtten, worden nu gepu
bliceerd, 'verboden' theaterstukken
opgevoerd.
Onveranderlijk komen daarin de
problemen aan de orde, waarmee ie
dere DDR-burger onvermijdelijk te
kampen heeft of krijgt. Bureaucra
tie, minachting voor het individu,
de uitreisbeperkingen, om er maar
een paar te noemen.
'Overgangsmaatschappij' van de
schrijver Volker Braun is er een
voorbeeld van. Hij schreef het stuk
in 1982, maar het bleef zes jaar bij de
censor liggen en werd in februari in
Berlijn pas voor de tweede keer op
gevoerd. Een van de hoofdrolspe
lers krijgt een wereldbol. Wat heb ik
eraan, vraagt ze, ik kan toch niet rei
zen. Het overvolle Maxim Gorki-
theater applaudisseert enthousiast.
Invloed
Een beetje schrijver in de DDR
moet nu kunnen bogen op 'verbo
den' publikaties. Strahl zelf is er een
voorbeeld van. Tien jaar nadat hij
de laatste hand legde aan 'Fluster-
party' ging het stuk pas in première.
De schrijver gaat er zo te zien niet
onder gebukt: „Dat er nu veel meer
kan ligt niet aan de slimheid van de
politici", zegt hij. „Wat in de Sov
jetunie gebeurt, heeft ook zijn in
vloed op ons. Ook bij ons zijn ont
wikkelingen aan de gang en ik be
grijp eerlijk gezegd de angst niet
van onze politici en onze pers, om
over zulke veranderingen te praten.
Voor mij is dat hoogst irrationeel".
Dat de DDR-kranten, behalve de
gebruikelijke kritiek op de wantoe
standen in het kapitalistische Wes
ten, voornamelijk gevuld worden
met succesverhalen over weer ge
sneuvelde produktierecords, doet
Strahl zichtbaar pijn. „Het beeld dat
de kranten ophangen is maar een
deel van de waarheid", zegt hij di
plomatiek. „Er wordt op straat, in
de rijen voor de winkels, heel an
ders gepraat. De mensen zijn niet
langer bang hun mening te geven.
Ik merk dat ook als ik lezingen geef.
Dat is een werkelijke verandering,
die ook politiek vertaald gaat wor
den, meent hij.
Zover is het echter nog niet. Voor
lopig speelt de oude garde in de
Oostduitse partijtop nog op zeker,
ook al komt er langzamerhand een
'discussie' op gang over een van de
pijlers van het staatssocialisme, de
gigantische subsidies om de prijzen
laag te houden.
Ook daaruit blijkt weer dat de
DDR binnen het socialistische
'kamp' niet op een eiland leeft. „Die
discussie is aangezwengeld door
wat er in andere socialistische lan
den gebeurt", zegt prof. Heinz
Hummler van de Academie voor
Maatschappijwetenschappen. „De
mensen maken zich zorgen of wij
dit systeem wel overeind kunnen
houden, terwijl het elders mislukt.
Maar dat komt niet omdat ze zo
graag een andere prijspolitiek wil
len".
Hummler weet precies waar de
schoen wringt. „Als we bijvoor
beeld de huren op het werkelijke
kostenniveau zouden brengen, le
vert dat huurstijgingen van twee
tot vierhonderd procent op. Dat
gaat niet, dat resulteert in protesten,
stakingen. En onderschat u dat niet,
als er hier twee mijnen platgaan, ligt
de hele republiek stil".
Overdreven? Misschien. Maar het
tekent het denken en de angst voor
veranderingen in de DDR-partijeli-
te..
nemann deze vorm van ziektebestrijding herontdekt. Hij gebruikt
ook voor het eerst de naam homeopathie.
Hahnemann is de grondlegger van het befaamde repertorium
van Kent, de bijbel van de homeopathische arts. In dat repertori
um vindt men duizenden middelen en de symptomen waarop die
effect sorteren. Hahnemann komt de verdienste toe dat hij zeer
veel middelen heeft geprobeerd op gezonde mensen en heeft be
schreven welke symptomen zij vertoonden bij het gebruik ervan.
Dat werd nauwgezet genoteerd en in de loop van de 170 jaar aange
vuld en vervolmaakt. Uiteindelijk is daardoor het repertorium van
Kent ontstaan. Dat boek werd en wordt door de homeopathische
arts nog steeds gebruikt om na te gaan welk middel bij welke zieke
moet worden toegepast. Maar ook de computer heeft bij het bepa
len van welk middel bij welke ziekte past, zijn intrede gedaan. An
no nu wordt steeds vaker een beroep gedaan op de homeopathi
sche arts.
De Confessionele Vereniging
in de Hervormde Kerk werd 125
jaar geleden uit bezorgdheid
over de gang van zaken in de
volkskerk opgericht. De zorg
van toen, bestaat nu nog steeds.
Dit benadrukte de voorzitter
van de vereniging, ds. J. P. van
Roon, gisteren in Zeist tijdens
de jaarvergadering van de jubi
lerende vereniging.
Net als in de vorige eeuw vraagt
de huidige situatie in de Her
vormde Kerk om een nieuwe Re
formatie, aldus Van Roon, tot zyn
emeritaat in 1986 predikant in
Katwijk aan Zee.
Hij pleitte voor volharding in
de leer der apostelen, in de ge
meenschap, in het breken van het
brood en in het bidden. Want er is
ook déformatie, zo zei hij. De pre
dikant wees onder meer op het
overnemen van actiemodellen uit
de niet-christelijke wereld, vari-
ëerend van het niet gebruiken
van sommige sinaasappelen tot
het wel kopen van bepaalde kof-
fiesoorten.
Deformatie is ook daar waar de
kerk zich isoleert van de wereld,
als er wel druk over God wordt
gepraat maar zonder enige bete
kenis voor het dagelijks leven.
Het gaat ook mis waar het christe
lijk leven wordt losgekoppeld
van de christelijke leer waar "al
les, hoe krom ook, wordt recht ge
praat door bijbelteksten wegens
tijdgebondenheid buiten wer
king te stellen".
De bron waaruit alle deforma
tie van kerk en geloof voortkomt,
is het grote gebrek aan kennis van
het geloof en van de bijbel. Het 'ik
denk' is in de plaats gekomen van
'God(s Woord) zegt', aldus Van
Roon.
Na de invoering van de nieuwe
kerkorde in 1951 werd de vraag
gesteld of de Confessionele Vere
niging niet beter kon worden op
geheven. Het bestuur vond van
niet: "Reorganisatie garandeert
niet vanzelfsprekend reforma
tie", aldus een brochure uit die
dagen.
Vastendag
De charismatische leefgemeen
schap Willibrordus in Den Haag
heeft aanstaande donderdag uit
geroepen tot gebeds- en vasten
dag. Op die dag begint de Tweede
Kamer namelijk met de behande
ling van het wetsvoorstel eutha
nasie. "Door dit gebed willen wij
het getij keren zodat de absolute
bescherming en eerbiediging van
het leven, zoals Christus ons dat
heeft voorgeleefd, gewaarborgd
blijft".
Kardinaal Simonis, aartsbis
schop van Utrecht, en de bis
schoppen Bar van Rotterdam en
Ter Schure van Den Bosch heb
ben "van harte" hun steun toege
zegd. "Ik hoop dat ze zullen mee
doen en dat hun steun niet be
perkt blijft tot de aanbeveling",
aldus A. Ruiter, leider van de Wil-
librordusgemeenschap.
Vorige week hebben de organi
saties van Gereformeerde Bonds-
signatuur in de Hervormde Kerk
opgeroepen tot voorbede in de
kerkdienst van afgelopen zondag
om "de Schepper van alle leven te
vragen te verhinderen dat het
wetsvoorstel wordt aangeno-
Lijmpoging
Op initiatief van de afdeling
Kampen zal volgende week een
poging worden ondernomen om
de breuk in het bestuur van de
vredesbeweging ICTO te lijmen.
Dan vergadert het landelijk be
stuur, dat zaterdag op de vergade
ring van de verenigingsraad vier
leden verloor nadat al eerder de
voorzitter was opgestapt. Dit
heeft N. de Jong, directeur van
het ICTO-bureau te Hoogeveen,
medegedeeld.
De afgetreden secretaris, F. J.
P. Beugelsdijk te Enschede, zegt
dat de vier bereid zijn te praten.
"Er gaat mij niks boven het IC
TO". De vergadering kan volgens
hem aanleiding zijn tot een her
stel van de breuk. Maar dan moet
er op 3 mei wel water bij de wijn
worden gedaan.
Het breekpunt was de zaterdag
aangenomen begroting. Daarbij
werd besloten het bureau te
handhaven en De Jong niet te
ontslaan. De afgetreden bestuurs
leden menen dat het geld nuttiger
aan de beïnvloeding van de pu
blieke opinie kan worden be
steed.
De financiële situatie van het
ICTO is niet zorgwekkend, laat
staan alarmerend, zegt De Jong,
indertijd de eerste voorzitter van
het ICTO. De vereniging moet
wel de vinger aan de pols houden.
Volgens hem is opheffen van het
bureau fataal voor het ICTO, om
dat dit juist de spil van alle ICTO-
activiteiten is.
Vietnam
Als eerste hulpwerkorganisatie
uit de Verenigde Staten is het
doopsgezinde MCC uitgenodigd
de werkzaamheden in Vietnam te
hervatten. Het Vietnamese minis
terie van buitenlandse zaken
heeft het MCC gevraagd in de
hoofdstad Hanoi een bureau te
openen.
MCC-werkers bleven nog twee
jaar in Vietnam nadat in 1973 de
Amerikaanse troepen het land
hadden verlaten. Sindsdien geeft
het MCC, dat vanaf 1954 in Viet
nam werkzaam was, jaarlijks on
geveer een miljoen gulden voor
materiële hulpverlening en ont-
wikkelingsprojekten. De direc
teur van het MCC-programma
voor Vietnam, Stan Reedy, woon
de tot dusver in Bangkok, Thai
land, van waaruit hij maandelijks
Vietnam bezocht.
"Uw organisatie heeft geduren
de vele jaren een verzoenende rol
tussen het Vietnamese en het
Amerikaanse volk gespeeld", zei
Dang Nghiem Bai van het Vietna
mese ministerie van buitenlandse
zaken kortgeleden tegen een
MCC-delegatie. "Op grond daar
van hebben wij het belangrijke
besluit genomen een MCC-kan-
toor in Hanoi toe te laten".
Beroepen
Hervormde Kerk: beroepen te
Amsterdam-Watergraafsmeer
(part-time) B. A. Venemans Lely
stad (herv./geref), te Appelscha
(toezegging) R. C. E. Lafeber Em-
mer-Compascuüm, te Bedum en
Onderdendam (toezegging) J.
Verdijk Westerlee, te Herwijnen
F. Wijnhorst Ochten, te 's-Gra-
venhage C. Schakel Oud-Beijer-
land (deelgem. Ontmoetingskerk)
(part-time), te Nieuwe-Pekela U.
W. van Slooten Renswoude, te
Zevenaar L. den Besten Lemeler-
veld.
Gereformeerde Kerken: be
noemd tot geestelijk verzorger
van Het Dorp te Arnhem, per 1
augustus a.s. (part-time) drs. M.
H. Leistra Exmorra en Allinga-
wier en Gaast en Ferwoude (part
time) (herv.-geref. federatie).
Geref. Kerken vrijgemaakt: be
roepen te Bruchterveld drs. A. S.
de Vries kand. Kampen, te Bun
schoten-West H. M. Smit Uit-
huizermeeden.
Christelijke Geref. Kerken: Be
roepen te Rotterdam-West L. W.
van der Meij Alphen aan den
Rijn.
Doopsgezinde Broederschap:
Beroepen te Bolsward, Hinde-
loopen, Makkum en Workum
(Kustcombinatie) mevr. L. van
Wijk-Hoekstra, pastoraal werk
ster Damwoude.
IKV Sassenheim. De IKV-
kern Sassenheim houdt aan
staande zondag een bezinnings-
samenkomst in het gebouw van
de Nederlandse Protestanten
bond. Doel is elkaar te bemoedi
gen in het vredeswerk, Aanvang
is vier uur.
Kerkgeschiedenis. Neder
land is een vereniging rijker: in
Gouda is de vereniging voor Ne
derlandse Kerkgeschiedenis op
gericht. In een samenleving die
steeds minder van het kerkelijk
leven begrijpt en steeds minder
van de geloofstaal verstaat, kan
kerkhistorisch werk alleen
vruchtbaar zijn in de ontmoeting
met geïnteresseerden, zo vinden
de initiatiefnemers. Voorzitter
van het voorlopig bestuur is dr. H.
ten Boom.
Tsjechoslowakije. Het Vati-
caan en de Tsjechoslowaakse re
gering zijn het erover eens dat de
benoeming van nieuwe bisschop
pen in Tsjechoslowakije "drin
gend nodig" is. Op dit moment
zijn in dat land tien van de dertien
bisschopszetels onbezet.
