Tevredenheid alom
over Shell-blokkade
Telesurveyor-meetbus brengt Nederland in kaart
Alleen Sony sluit
zich niet aan
ZATERDAG 22 APRIL 1989
AMSTERDAM (ANP) - Eind goed,
al goed, zo typeerde de Amsterdam
se burgemeester Van Thijn gisteren
aan het eind van de tweedaagse
Shell-blokkade de gebeurtenissen
rondom het Shell-laboratorium in
Amsterdam-Noord. De grimmige
sfeer van de eerste dag, toen de ME
diverse keren in actie kwam, leek
zich gisteren te herhalen toen een
uur na de start van de omsingeling
gehelmde ME'ers opnieuw forse
charges uitvoerden tegen groepen
betogers. Maar het bleef slechts een
half uur onrustig.
Daarna toonde de omgeving van
het laboratorium het beeld van dui
zenden demonstranten die op uit
eenlopende wijze uiting gaven aan
hun ongenoegen over de aanwezig
heid van Shell in Zuidafrika. Dat ge
beurde onder meer met behulp van
muziek, dans, spandoeken, vreemd
soortige kostuums en een levens
grote pop, die een man voorstelde
met een bijl die Shell een kopje klei
ner maakte. In totaal hebben naar
schatting vier a vijfduizend mensen
meegedaan aan de blokkade.
„We willen absoluut geen con
frontatie met de politie", zo verze
kerden de organisatoren van het
spektakel aan het begin van de
blokkade de aanwezigen. Maar toen
de politie de personeelsleden van
het laboratorium begeleidde, die
groepsgewijs lopend of met auto
bussen het terrein wilden betreden,
sloeg de vlam toch in de pan.
Een eerste groep werknemers
kon het terrein nog ongehinderd be
treden. Zachte drang van de politie
was voor de betogers voldoende om
hen ruim baan te geven. Bij de twee
de lichting, per bus, verliep het
moeilijker. De demonstranten gin
gen naar de zin van de politie niet
snel genoeg opzij, waarop bij char
ges harde klappen vielen.
Volgens de politie gebruikte de
ME pas traangas nadat er vanuit de
demonstranten met een katapult
een traangasgranaat tussen de ME-
linies werd geschoten. De betogers"
houden vol dat zij een traangasgra
naat terug schopten die de politie in
hun richting had afgevuurd. In het
totaal raakten vijf mensen gewond
en werden drie mensen door de po
litie aangehouden wegens openlijke
geweldpleging. Na de charges trok
de politie zich terug tot vlak bij de
achteringang van het laboratorium.
Gedurende de rest van de actie
bleef het rustig en vriendelijk.
Schaduw
Toch bleef het geweld van de och
tend en de dag daarvoor ais een
schaduw over de blokkade hangen.
De demonstranten zijn woedend
over wat zij noemen het provocatie
ve en gewelddadige politie-optre-
den en eisten daarvoor excuses.
Maar volgens een politiewoordvoer
der hebben 'bepaalde elementen'
onder de betogers met katapulten
projectielen als ijzeren ballen, bou
ten en tot twee keer toe een traan
gasgranaat op de ME-linies afge
schoten.
De demonstranten worden in hun
mening over het politie-optreden
onder meer gesteund door de anti
apartheidsbewegingen, de Voe
dingsbond FNV en de Haagse wet
houder Verduyn-Lunel. „Het poli
tie-optreden was onnodig geweld
dadig, maar desondanks is het blok
kadespektakel een succes ge
weest", zo zei de wethouder na af
loop.
Volgens directeur Van der Meer
van het laboratorium zijn ruim 1200
van de 1400 werknemers gisteren
op het werk verschenen, ondanks
de aangekondigde blokkades. „Ver
der hebben we gemerkt hoe zeer or
ganisatoren hebben geprobeerd de
activiteiten vreedzaam te laten ver
lopen. Afgezien van enkele inciden
ten zijn zü daar redelijk in ge
slaagd". President-directeur van
Shell Nederland Hooykaas, merkte
na afloop van de blokkades min
zaam op dat het imago en de naams
bekendheid van Shell er door de ac
ties niet minder op z(jn geworden.
Om klokslag één uur riepen de or
ganisatoren op tot beëindiging van
de blokkade, waaraan snel gehoor
werd gegeven. Enkele actievoer
ders sprongen in het water, zwom
men naar het Shell-laboratorium en
verwijderden daar het door Shell-
personeel geplaatste spandoek met
de tekst 'Vrije Geesten blokkeer je
niet'.
In een demonstratieve stoet trok
ken velen van de achteringang naar
de hoofdingang om vandaar weer
per pont naar de binnenstad terug
te keren. Een tiental boten had ge
durende de blokkade op het IJ nabij
het laboratorium de actie onder
steund. Eén maal trad de politie te
water op. Dat was om een vrije
doorvaart te bewerkstelligen voor
de pont waarmee Shell-perso-
neelsleden in de ochtend naar het
Shell-terrein werden gebracht.
Het comité 'Shell uit Zuid-Afrika'
zei na afloop van de blokkade-acties
tevreden te zijn over het resultaat
ervan. „Het imago van Shell heeft
een forse deuk opgelopen", aldus
een woordvoerder. „De naam van
Shell heeft een week lang negatieve
publiciteit gehad. Veel meer men-
sen zullen die naam verbinden met
het bedrijf dat steun verleent aan H
het apartheidsregime in Zuidafri-
ka". Het comité is verder tevreden l
over de uiteenlopende samenstel- iTf 11 vu
ling van mensen en organisaties die De tweede blokkadedag bij Shell leek een grimmig verloop te krijgen, toen demonstranten en ME tegenover elkaar kwamen te staan en het tot ongere-
met elkaar de blokkades hebben
uitgevoerd". geldheden kwam. Later draaide dat by. (foto anp)
Shell-werknemers: blokkade maakt discussie los
AMSTERDAM (ANP) - De blok
kade van het Shell-laboratorium in
Amsterdam-noord maakt ook de
discussie binnen het bedrijf los.
„De zaak is lekker losgeschud en
dat is nuttig. Het effect van de hele
actie zal op den duur positief zijn",
aldus Arjan Sikking, een van de
werknemers op het Shell-laborato
rium die kritisch staat tegenover
het Zuidafrika-beleid van het be
drijf. Hij nam vrijdag deel aan een
discussie in de nabijgelegen Rita-
kerk tussen Shell-werknemers en
DISK, de dienst in de industriële sa
menleving vanwege de kerken.
Vanuit het Shell-laboratorium,
waar al sinds de jaren zeventig over
Zuidafrika wordt gesproken, breidt
de discussie zich uit naar andere
vestigingen, zoals Pernis of Moer
dijk. Hoe breder de steun binnen
het bedrijf wordt, des te moeilijker
Het ludieke einde van de blokkade: een paar demonstranten doken in het water om op het Shell-eiland achter het kan de leiding zulke zaken onder de
Centraal Station het spandoekvrije geesten blokkeer je niet' van Shell-personeel weg te halen. foto anp> tafel schoffelen, aldus de voorzitter
van de bedrijfsledengroep van de
FNV bij Shell, Thérèse Schets.
Stap
Wel vraagt zij zich af of voor veel
personeelsleden de stap niet te
groot is geweest. De anti-apart
heidsbeweging is in één keer over
gestapt van spreken op een aandeel
houdersvergadering ver weg in Den
Haag naar deze massale actie nota
bene voor de poort. „Als je wilt dat
werknemers binnen het bedrijf de
zaak steunen, moet je dat mogelijk
maken". Volgens haar ging de dis
cussie de laatste dagen meer over de
vraag of je heelhuids op het werk
kon komen dan over de vraag wat
Shell in Zuidafrika moet. Om die re
den was zij ook tegen de blokkade.
Het idee bij de buitenwereld dat
iemand die bij Shell werkt 'dus'
slecht is, moet weg, zegt Sikking. Ie
mand mag op zijn persoonlijke me
ning worden aangesproken, maar
niet op het beleid van zijn bedrijf.
DISK-voorzitter en oud-vakbonds
man Bode wees er in dat verband op
dat actiegroepen vaak onderschat
ten dat iemand een sterke binding
met zijn bedrijf heeft, ook al spreekt
hij of zij van 'dat verdomde rot.be-
drijf.
Hij noemde het al bijzonder
waardevol dat er mensen binnen
Shell werken die een gesprek op
gang willen brengen. Het gesprek
tussen Shell-werknemers en DISK
wordt op 25 mei voortgezet. Een
week eerder vindt de derde ontmoe
ting tussen de Shell-leiding en ker
kelijke functionarissen in Amster
dam plaats. Schets heeft als groot
bezwaar tegen die laatste gesprek
ken dat die in het geheim worden
gehouden. „De kerken zouden zich
driemaal moeten bedenken voordat
ze onder die voorwaarden het ge
sprek aangaan."
Elektronische uitgeverij verricht uniek werk
'Het moet niet al te
regenachtig of mistig weer
zijn, want dan is het zicht te
beperkt. Maar verder rijden
we onder alle
omstandigheden", zegt
directeur D. H. M. van Rijn
van Tele Atlas Nederland
trots als hij Neerlands
allerduurste bestelwagen, de
Telesurveyor toont.
Het busje is op de weg een
opvallende verschijning met
vier camera's op het dak en
een elektronisch kompas.
Verder beschikt de wagen
over communicatie
apparatuur en nauwkeurige
wieisensoren (zichtbaar op de
voorwielen) die exact de
gereden afstand meten.
door
Hugo van der Heem
De telesurveyor is volgepakt met
professionele video-apparatuur en
een grote Digital VAX-computer.
Daarmee legt de meetwagen
want dat is de Telesurveyor voorna
melijk tijdens het rijden over de
Nederlandse wegen alle gegevens
van omgeving vast en bepaalt daar
bij de afstanden, in decimeters
nauwkeurig.
De apparatuur die daarvoor no
dig is kost vele miljoenen. De meet-
bus wordt daarom nooit langs de
openbare weg gestald, maar altijd in
overdekte, bewaakte garages. Dit
ondanks het feit dat de zeer gespe
cialiseerde apparatuur voor nie
mand bruikbaar zou zijn, want de
Nederlandse meetwagen is uniek in
de wereld. Zo uniek dat er naar dit
voorbeeld voor de omliggende Eu
ropese landen gelijksoortige wa
gens zullen worden gebouwd.
Tele Atlas in Den Bosch, die deze
eenling ontwierp en bouwde, is een
elektronische uitgeverij die zich
richt op het bouwen, onderhouden
en exploiteren van gegevensbestan
den in de computer. De gegevens
kunnen worden gebruikt op het ge
bied van verkeer, vervoer, toerisme,
cartografie, bestuurlijke informatie
en vastgoed.
Computerkaart
Tele Atlas werd in 1978 opgericht
met als eerste doelstelling het vast
leggen van afstanden in kilometers
en de kortste routes in Nederland.
In 1984 is men begonnen de hele
Nederlandse kaart om te zetten in
computergegevens. De elektroni
sche kaart wordt voorzien van aller
lei extra informatie zoals postcode,
straat en huisnummers, maar ook
bijvoorbeeld de plaatsen waar zich
Super VHS-norm trekker bij fabrikanten
In Den Bosch worden veel gegevens ingelezen in de computer-database
voor wegen en straten in Nederland. (foto gpd>
Telesurveyor
wordt
beheerst door
tv- en
computer
schermen.
(foto GPD)
een telefooncel, hotel of parkeerge
legenheid bevindt.
Deze digitalisering van de kaar
ten heeft plaats op computer-werk
stations in Den Bosch, waar de cen
trale computer staat. Tele Atlas
werkt met bestaand materiaal, dat
soms als enkele jaar oud is en soms
ook niet alle informatie bevat die
men wenst. Om betrouwbare, actu
ele informatie op te slaan moeten
medewerkers op pad worden ge
stuurd een tijdrovende en kost
bare zaak.
Daardoor kwam de firma enkele
jaren geleden op het idee om een vi
deowagen te ontwikkelen die alle
mogelijke informatie optisch kan
vastleggen. Bij verder onderzoek
bleek het mogelijk de elektronische
kaart (ook wel metrisch bestand ge
noemd) aan het optische bestand te
koppelen, middels de Telesurveyor.
Elektronisch
Sindsdien rijdt de wagen door heel
Nederland. De te verkennen route
ligt tevoren reeds elektronisch vast.
Tijdens het rijden (met chauffeur en
operator voor de bediening van alle
apparatuur) legt men het traject met
vier camera's vast. Twee camera's
kijken voorruit, twee filmen van op
zij het straatbeeld aan linker- en
rechter zijde. Automatisch wordt al-,
les vastgelegd tesamen met de gere
den afstand: tot op de decimeter
nauwkeurig. De operator legt elk
wegenknooppunt dat men passeert
vast, waardoor de afwijkingen in de
kaartgegevens steeds worden ge
corrigeerd aan de hand van wieisen
soren (afstand) van kruispunt tot
kruispunt.
Met de Telesurveyor inventari
seert men alles tegelijk. Verkeers
borden, viaducten, lantaarnpalen,
bushaltes, hectometer-paaltjes:
niets kan worden overgeslagen.
Mocht later blijken dat voor een be
paalde opdracht alle lantaarnpalen
langs de provinciale weg N273 zou
den moeten worden geteld, dan kan
dat alsnog. Ook kan men het straat
beeld met gevels links en rechts te
rugroepen. Op het hoofdkantoor in
Den Bosch laat men de computer
uitzoeken waar Bloemstraat 63 in
Apeldoorn is. De computer geeft
aan welke videoband moet worden
opgezet en een makelaar bijvoor
beeld kan zien hoe de Bloemstraat
eruit ziet en of nummer 63 een inte
ressant pand is.
Maar ook de bovenleiding staat
op film, bij de benadering de breed
te van de weg, het aantal rijbanen,
parkeerplaatsen ANWB-wijzers.
Niet alle zaken worden nu al in de
centrale databank van Tele Atlas
opgenomen. De firma die onder
meer de boeken met kilometers van
X naar Y uitgeeft en ook route-ad
viezen verleent voor het vrachtver
voer, geeft natuurlijk wel op de
elektronische kaarten aan dat het
om een B-weg gaat of dat er een ka
naal of spoorlijn langs loopt.
Heel Nederland
Het is de bedoeling dat de Telesur
veyor heel Nederland verkend. Dat
zal ongeveer driejaar duren. Is men
daarmee klaar, dan zal men op
nieuw moeten gaan rijden om de be
standen weer te actualiseren.
Omdat alle gegevens uiteindelijk
in elektronische vorm beschikbaar
komen kan men km-staten en der
gelijke bij Tele Atlas ook opvragen
per computer, dus bijvoorbeeld per
Viditel. Voorts was de firma een van
de eersten die gebruik maakte van
de zogeheten CD-ROM. Alle gege
vens over wegen en routes stelde
men op deze wyze ter beschikking
aan onder meer transportfirma's.
De CD-ROM is een compact disc die
zo'n 400.000 tekens kan bevatten en
via een speciale speler en een com
puter alle gegevens op het scherm
tovert.
Tele Atlas zal in meer landen in
Europa gaan opereren. Men wil
met nevenvestigingen op het conti
nent op deze wijze heel Europa in
kaart brengen. Het verkennen van
betrekkelijk onontgonnen Afri
kaanse landen waar de cartogra
fie sterk is achtergebleven zou
met een Telesurveyor ook veel snel
ler kunnen gebeuren dan met vlieg
tuigen en fotografie.
Ook andere mogelijkheden doe
men op aan de horizon als men in de
auto de CD-speler gebruikt om een
wegen-atlas in de boordcomputer te
lezen. Tijdens de reis, bijvoorbeeld
door Europa, heeft men dan steeds
de meest gemakkelijke weg voor
handen en kan de CD uit Den Bosch
de weg wijzen. De Blaupunkt
TravelPilot maakt gebruikt van het
materiaal dat Tele Atlas onder meer
verzameld met deze duurste bestel
wagen van Nederland.
Het voorjaar is begonnen met de
aankondiging van Hitachi en Blau
punkt dat ook zij het Super-VHS-
systeem gaan voeren. Daarmee
staat vrijwel vast dat 1989 het jaar
van Super-VHS zal worden. Omdat
er geen Firato in Amsterdam geor
ganiseerd wordt, zal de doorbraak
van het systeem ongetwijfeld de
grootste trekker van de Funkaustel-
lung in de Berlijnse nazomer wor
den.
Blaupunkt is de enige fabrikant
die zowel het video-8 mm-systeem
(net als Sony) als VHS-recorders
aanbiedt. Van 8 mm heeft men al
leen een camcorder. De rest ervan is
op het VHS-principe gebaseerd. Nu
men ook Super-VHS heeft om
helsd, zal op termijn mogelijk 8 mm
uit het programma worden ge
schrapt. Drie versies van de cam
corder is wat veel. Men voert naast
S-VHS en 8 mm ook VHS-C, een
compact versie van de VHS-casset-
te die vergelijkbaar is met 8 mm.
Super-VHS biedt een sterk verbe
terde versie van de gebruikelijke
VHS-kwaliteit. De scherpte is opge
lopen van 250 lijnen naar 400 lijnen
horizontaal. Ook kleuren en lichts
terkte-veranderingen van Super-
VHS machines zijn veel beter dan
tot nog toe mogelijk was.
Blaupunkt beschikt over de
VHS-technologie via de fabriek die
men samen met Masushita (de moe
dermaatschappij van Technics en
Panasonic) in Duitsland heeft ge
bouwd. Geen wonder dat Super-
VHS binnen het bereik van de Duit
se fabriek kwam. Hitachi daarente
gen is een zelfstandige, Japanse
reus die ook heel sterk is in veel
zware industrieprodukten als trei
nen, tractoren, liften en huishoude
lijke elektrische apparaten. Als Hit
achi kiest voor Super-VHS is dat
een sterke impuls voor de markt.
Een grote camcorder, VM 7200, is
voor het eerst de enige Super-VHS
aanbieding in Nederland.
Blaupunkt heeft al een breder
aanbod: ook een Super-VHS-came-
ra/recorder combinatie in de com
pacte versie met een VHS-C-band.
Dit kleine bandje zorgt ervoor dat
de Super-VHS-camcorder (CR-6000
S) compacter kan worden ge
bouwd: totaalgewicht 1,2 kilo.
Pennestreek
Een andere ontwikkeling van Blau
punkt en Masushita ligt op het ter
rein van huiskamerrecorders. Die
rust men uit met een speciale af
standsbediening. In dit apparaat
zijn twee functies ondergebracht.
Allereerst natuurlijk de gebruikelij
ke functies voor het bedienen van
recorder op afstand, maar daarnaast
is het apparaat tevens een leespen
voor streepjescodes. In enkele ra-
diogidsen en in het maandblad 'Vi
deo Uit en Thuis' worden zulke
streepjescodes afgedrukt. In een
pennestreek neemt men dan alle ge
gevens op die bij een programma
horen dat bijvoorbeeld op woens
dagavond 20.20 uur begint op Ne
derland 3. Het moeilijke program
meren van een videorecorder wordt
door deze pennestreek overbodig.
Opvallend is het feit dan Sony
nog geen aansluiting heeft bij de
Super-VHS markt. Weliswaar voert
het merk al enige tijd VHS, maar de
Super-versie daarvan is nog niet in
het vooijaarsprogramma terug te
vinden. In het camcorder-segment
handhaaft Sony de 8 mm-video
techniek. Als tegenhanger van Su
per-VHS is in Japan een soort 8
mm-High Density techniek geïntro
duceerd, die echter niet bij Sony
Nederland terug te vinden is.
Wel brengt men enige
ders uit, waaronder de CDD-V95E
Handycam Pro, die het maximale
met de bestaande techniek preste
ren. Drie uur speelduur en geluid
met FM-kwaliteit naast een zesvou
dige zoomlens met een 1,6 objectief,
wat betreft lichtsterkte. Er is ook
Video 8 camcorder met C-Mount
vatting, standaard uitgerust met 9
mm groothoek-objectief. Middels
de C-mount vatting kunnen eigen
lenzen worden toegepast.
Adressen: Sony, Postbus 1, 1170
AA Badhoevedorp, 02968-81911.
Hitachi, Industrieweg 17-19, 3762
EG Soest, 02155-16544
Blaupunkt, Postbus 41075,1009 EB
Amsterdam, 020-5682345
