Schoorvoetend in zee met Protocol S
KIND MET LEUKEMIE (3) SLOT
ZATERDAG 22 APRIL 1989
EXTRA
PAGINA 27
Wat gebeurt er allemaal als je kind plotseling aan leukemie blijkt
te lijden? In de 3-delige serie 'Kind met leukemie' wordt een
aantal aspecten belicht van wat Inge en Franklin is overkomen
nadat in december 1987 Valérie, toen zes jaar, hals over kop op
de quarantaine-afdeling van het Rotterdamse Sophia
Kinderziekenhuis werd opgenomen.
'Kind met leukemie' is hun verhaal; angstig, bitter, verdrietig,
opstandig. Ook het verhaal van twee vechtjassen, die steeds
minder geneigd zijn de gebeurtenissen over zich heen te laten
komen. Mondige mensen, die ervan overtuigd zijn dat Valérie in
kundige handen is, maar die van artsen eisen dat ze echt
communiceren en ouders niet met een kluitje in het riet sturen.
Nu de serie na tien maanden voorbereiding in de krant
verschijnt, is Valérie aan een beslissende behandeling
begonnen. Opnieuw wordt een gevecht aangegaan. Door
Valérie, door artsen en verplegend personeel en door Inge en
Franklin. Vandaag de laatste aflevering: ieders hoop is gevestigd
op een nieuwe chemo-kuur, Protocol S genaamd.
Sinterklaas in de buitenlucht: de happening op het schoolplein brengt Valérie in de wolken. (tekening Franiu
De herfstvakantie is een Tamp. Vale
rie is zo lastig, op het agressieve af,
dat het Inge te veel wordt. Met Joyce
en Michel houdt ze het een paar da
gen voor gezien.
Voor die tijd hebben zij en Franklin da
gen (en soms nachten) lang gepraat over
de verdere behandeling die Valérie moet
ondergaan. Er is een nieuwe behande
ling die sinds juli Europees is ingevoerd.
Protocol S. zo heet de chemo-kuur waar
van doktoren veel heil verwachten maar
waarvan de uitkomst niet eerder dan
over vijf jaar bekend zal zijn. Inge en
Franklin staan voor de keus Valérie wel
of geen Protocol S te laten ondergaan
Een keus op grond waarvan? Hoe
moetje als ouders kiezen als de doktoren
eigenlijk nog onvoldoende weten? Wat
voor bijwerkingen heeft dat nieuwe pro
tocol? Zal Valérie straks van leukemie
genezen zijn, maar zal ze aan de behande
ling ervan iets erg(er)s overgehouden?
Allemaal vragen, waarop nog geen ant
woord is te geven.
door Jan Hein de Groot
De verstandhouding tussen de kinde
ren onderling wordt er niet beter op. Joy
ce blijft onverstoorbaar. Ze heeft de
ernst van de zaak voldoende door om Va
lerie in (te) veel haar zin te geven. Net als
Inge en Franklin. Ze reageert dus vol-
Michel reageert waarschijnlijk beter.
Hij pikt niet alles meer van Valérie.'Als
zij als een indringer zijn kamertje is bin
nengekomen eist hij dat ze weggaat,
maar Valérie is niet van plan op te geven.
Dan knijpt Michel zijn zusje. Ze zet een
keel op en de poppen zijn aan het dan-
"Ik ben ziek", verdedigt Valérie haar
gedrag.
"Maar het gaat wel beter met je, je mag
wel naar school, je mag wel weer gewoon
eten", speelt Michel de bal terug.
Het moest er een keer van komen: de
bom barst. Michel krijgt op zijn donder,
Valérie wordt getroost. Dat betekent hei
bel. Inge besluit Franklin een paar dagen
met Valerie alleen te laten. "Het werd tijd
dat we onszelf terugvonden. Al die
maanden hebben we onszelf weggecij
ferd. Prima natuurlijk, maar Michel had
gelijk door Valérie weer als gelijkwaar
dig te gaan zien. Daar moesten wij ook
achterkomen".
Schooljuffrouwen hielpen bij het ver
werven van dit inzicht. "Jullie moeten
haar weer gewoon behandelen als de an
dere kinderen".
Ruzie
Het valt allemaal niet mee. Valerie is de
afgelopen maanden het middelpunt van
ieders aandacht geweest. Dat dat nu over
is kan ze slecht accepteren. Ze ligt dus
dwars, maakt ruzie. Is zo opstandig dat
ze haar medicijnen voor de ogen van In
ge op de grond laat vallen. Toch maar
eens een telefoontje naar het ziekenhuis
gewaagd. Waar komt die agressie toch
vandaan?
"Het komt door de medicijnen. Alle
kinderen reageren zo".
Lucht dat op? Toch wel. Ook al omdat
het eind van de herfstvakantie in zicht is.
Maar het komt voor alle partijen hard aan
als Valérie na de herfstvakantie niet te
rug kan naar school. Een jongetje in haar
klas heeft waterpokken gekregen. En dat
is zo bedreigend voor de gezondheid van
Valérie dat ze absoluut niet naar school
mag. Sterker nog, ze moet spoorslags
naar het ziekenhuis om met een anti-se
rum te worden ingespoten.
Valérie heeft thuis intussen haar lesje
geleerd, schijnt het. Nadat Inge met Joy
ce en Michel terugkwam is ze zo mak als
een lammetje. "We hebben er allemaal
een opdoffer van gehad, maar nu is de
lucht geklaard. Het is weer gezellig in
huis".
Eind oktober ondergaat Valérie op
nieuw een grote beurt; een lumbaalpuc-
tie en een beenmergpunctie. Het resul
taat is uiterst bevredigend. Er worden
geen leukemie-cellen aangetroffen. Inge
en Franklin weten inmiddels dat het niet
betekent dat hun dochtertje geen leuke
mie meer heeft. Als ze geen medicijnen
meer zou slikken is de ziekte onmiddel
lijk terug. Kuren blijft noodzakelijk.
Minstens nog een' jaar, waarschijnlijk
langer.
Franklin vraagt de behandelende dok
ter naar een vervolgrecept voor de nood
zakelijke medicijnen. Hij krijgt echter te
horen dat er nu eerst maar eens moet
worden gekozen voor ja en nee Protocol
S. Inge en hij raken zo van streek dat ze
er twee nachten niet van kunnen slapen.
Ze hebben er op gerekend dat die beslis
sing eerst in januari moet worden geno
men. En nu zou blijken dat ze over twee
dagen al ja of nee moeten zeggen.
Geduldig
Ze halen de schema's er nog eens bij.
"We wisten via het schema zeker dat de
kuur waar ze mee bezig is tweeënvijftig
weken moest duren. Daar kan niets tus
sen komen. Hoe komt die dokter daar nu
bij?". Ze winnen inlichtingen in. De
nieuwe kuur is zo nieuw dat oncologen
in de Daniël den Hoed-kliniek moeten
toegeven nog nooit van Protocol S te
hebben gehoord.
In het AMC in Amsterdam weten ze er
wel meer van. Daar zijn ze het er nog niet
over eens of Protocol S in de behande
lingsschema's wordt opgenomen, maar
er wordt wel bevestigd dat het een Euro
pees programma is dat in alle andere Ne
derlandse kinderziekenhuizen waar kan
kerpatientjes worden behandeld wel in
het behandelingspatroon wordt opgeno-
Twee dagen later volgt een gesprek
met de specialist. In tegenstelling tot de
vorige keren is hij nu open en geduldig.
Hij tekent schema's, legt uit en heeft alle
tijd van de wereld om op alle vragen van
Inge en Franklin uitvoering in te gaan.
"Echt, zo hadden we hem nog nooit mee
gemaakt. Als er zo met je wordt omge
gaan, dat geeft zo'n vertrouwen, dat stelt
je zo gerust, die man zou eens moeten
weten".
De dokter van eerder in de week had
kennelijk een vergissing begaan. Inder
daad moet de keus eerst in januari wor
den gemaakt.
"We hebben de indruk dat de specia
list graag wil dat we met protocol S ver
der gaan. Hij verwacht er verbetering
van. Een paar percent maar, maar toch
een verbetering. Valérie heeft nu 45 per
cent kans op genezing. Wat moet je dan
als de verwachting is dat het 50 percent
kan worden? Al wordt het 46 percent, je
kan dan toch geen nee zeggen? In feite
hebben we dus niet echt een keus, maar
we hebben wel het gevoel te weten waar
we aan toe zijn. En dat is voor het eerst".
Besmetting
Het ziet er niet naar uit dat Valérie nog
vóór de kerstvakantie naar school kan
gaan. Er is een soort waterpokken-epide
mie uitgebroken. En niet eerder dan een
week nadat de laatste patiënt zich beter
heeft gemeld is voor haar 'de kust weer
veilig'.
Franklin heeft er bij de schoolleiding
opnieuw op aangedrongen aan de ouders
een brief te sturen om op z'n minst te
waarschuwen als de patiënt een broertje
of zusje bij Valérie in de klas heeft. Het is
zo gevaarlijk voor haar om nog eens ex
tra ziek te worden. Valérie's juf steunt
hem. Ze weet hoe belangrijk de school
voor haar is. Ze leeft zo mee dat ze Valé
rie een middag mee naar huis neemt, zo
dat ze toch nog iets van school beleeft nu
de waterpokken haar de deur hebben ge-
Maar de schoolleiding weigert een
brief te versturen. "We hebben echt het
gevoel dat het voor de leiding een op
luchting zou zijn als we Valérie van
school halen. Dan zijn ze daar van het
probleem af', zegt Franklin bitter. Het
kan er bij hem niet in dat er zo moeilijk
wordt gedaan over iets dat zo eenvoudig
is op te lossen. "De school is voor Valérie
zo noodzakelijk om weer geaccepteerd te
worden als alle andere kinderen. Dat
kunnen ze toch weten. Dat is toch hun
vak. Waar zijn we nou mee bezig?".
Waterpokken, het weet wat. Er kan
geen verjaardagspartijtje zijn of Inge
moet informeren of de kinderen die ook
zullen komen die kinderziekte al hebben
gehad. Zo niet, dan kan Valérie niet van
de partij zijn. Ze snakt naar contact. Als
ze even de kans krijgt pakt ze de telefoon
om vriendinnetjes van school te bellen.
Ze praat honderd uit, want ze wil volle
dig op de hoogte blijven.
Twee weekjes ziek zijn is voor Valérie
geen feest meer. Waar andere kinderen,
als de koorts eenmaal is gezakt, kunnen
genieten van verzorging en aandacht,
baalt zij als een stekker. Thuis zijn heeft
voor haar niets meer met vakantie te ma
ken. Het tegendeel is eerder waar. Ze is al
te lang ziek geweest om er nu naar te ver
langen in haar eentje thuis te zitten.
Ongezond
Intussen staat een verhuizing voor de
deur. Franklin en Inge hebben op eigen
kracht een huis gevonden in Blijdorp. Ze
zijn druk met de schoonmaak en de in
richting. Tot hun grote geluk kunnen ze
de flat in Crooswijk verlaten, want stads
vernieuwing is ook niet alles, hebben ze
ervaren. Alle kamers, op die van Valérie
na, vertonen grote vochtplekken op het
plafond en langs de kozijnen.
"Het is hier zo ongezond als wat", zegt
Inge. "Je hoeft hier echt geen leukemie
te krijgen om toch ziek te worden. Nog
afgezien van de lekkage, de verwarming
heeft ook kuren. Dan brandt ie wel, dan
weer niet. Er is geen peil op te trekken.
Hoeveel mensen we al over de vloer heb
ben gehad voor reparaties, ik weet het
niet meer, maar om de dag staat er wel
weer een ander voor mijn neus".
Er is iets heel geks gebeurd bij het zoe
ken naar een nieuw huis. Toen ze het oog
op een andere woning in Blijdorp had
den laten vallen, wilde de eigenaar wel
iets zien dat op een voorgenomen huwe
lijk leek. Aan 'hokkers' had hq geen
boodschap. En toen herinnerden Inge en
Franklin zich ineens hun afspraak op het
gemeentehuis om op 28 december 1987
in ondertrouw te gaan. Een dag voordat
het zo ver was werd Valérie met spoed
opgenomen! Voorgenomen huwelijk
vergeten. Zolang Valérie niet kan mee
doen aan de trouwpartij hebben ze er
trouwens van afgezien, want echte haast
is er niet bij.
Toch blijft het gek. Als Valérie een
maand later ziek was geworden, waren
Franklin en Inge hoog en breed ge
trouwd geweest en was het hele pro
bleem over de biologische moeder, waar
het ziekenhuis zo moeilijk over deed,
niet boven water gekomen. Dan was In-
ges positie als mevrouw J. T. zo veel dui
delijker geweest.
Sinterklaas
Even dreigen de waterpokken Valérie's
Sinterklaasfeest in de war te schoppen.
Maar de schooljuf heeft er wat op gevon
den. Als Valérie niet naar binnen mag
moet Sinterklaas maar in de buitenlucht
worden gevierd. "Ik praat wel met Sin
terklaas", heeft ze Valérie beloofd.
Als de grote dag is aangebroken wordt
zijn versierde stoel op de speelplaats ge
ïnstalleerd. De stoelen van de kinderen
worden eromheen gezet en het feest kan
beginnen. De kinderen vinden het
prachtig. Zo'n Sinterklaasfeest hebben
ze nog nooit gevierd. Ze zitten stevig in
gepakt, zingen zich warm. Alleen de
goedheiligman bromt in zijn baard 'het
stervenskoud te hebben', maar hij laat
zich niet kisten.
De happening op het schoolplein
brengt Valérie in de wolken. Wat dreigde
uit te lopen op een grote teleurstelling is
minstens zo'n groot feest geworden als
het zomerkamp. Bij Inge in de peuter
speelzaal had ze wel de voorbereidingen
op Sinterklaas meegemaakt, maar niets
kon zo mooi zijn als het 'echte' feest te
vieren met haar eigen klas.
De verhuizing staat als volgend hoog
tepunt voor de deur. De Crooswijkse re
novatieflat vochtig en tochtig wordt
verruild voor een riante Blijdorpse etage
waar alle kinderen hun eigen kamer heb
ben. De opwinding is groot en iedereen
geniet, ondanks 'de troep' die een verhui
zing nu eenmaal met zich meebrengt. Als
ten slotte iedereen geïnstalleerd is, krijgt
Michel griep. En wat niet kan uitblijven:
Valérie krijgt griep op eerste kerstdag.
"De Familie Stumper met kerstvakan
tie", schampert Inge, die de koortsrillin
gen al over de rug lopen. Alleen Franklin
blijft het virus bespaard, maar dat hij
'toffe kerstdagen' heeft ontkent hij in alle
toonaarden.
Na de kerstvakantie houden de water
pokken nog steeds huis op school, maar
niet langer in Valérie's klas. Ze heeft in
middels een redelijke weerstand opge
bouwd, maar de dokter acht het niet ver
standig dat ze naar school gaat. "Of de
klas moet in z'n geheel in quarantaine".
"Dan doen we dat", zegt de juf, en ze
draait de deur op slot. Geen onderwijzer
(es), geen kind van een andere klas komt
haar lokaal nog in. In het speelkwartier
blijft Valérie binnen. Met dagelijks een
ander vriendinnetje, omdat ze de eerste
keer wel erg alleen en verdrietig achter
bleef. De juf gaat geen zee te hoog. Als in
Michels klas de bof uitbreekt laat ze het
jongetje bij zich logeren, zodat Valérie
naar school kan blijven gaan.
De nieuwe buurt is ook goed voor het ze
venjarige meisje, dat ondanks haar ziek
te kwiek en levendig oogt. Vriendjes en
vriendinnetjes lopen af en aan. Er wordt
gespeeld en gelachen. Waterpokken, bof.
onderbreking van de chemo-kuur, toe
standen op school, het krijgt Valérie er
niet onder.
Toch knaagt er iets. Niet aleen aan Va
lérie, ook aan Franklin. Er moet een defi
nitieve keus worden gemaakt voor Pro
tocol S, de 'verhevigde' chemo-kuur die
Valérie's weerstand tot een minimum zal
terugbrengen maar die tevens de defini
tieve aanval op de leukemiecellen inzet.
De specialist verwacht veel van het nieu
we protocol en heeft geadviseerd ertoe
over te gaan.
Franklin is nerveus. Valérie heeft geen
zin 'in wéér zo'n chemo-koppie'. Het kaal
worden, daar ziet ze als een berg tegenop.
Hoewel ze er van de zomer zo op het oog
goed doorheen is gekomen, heeft het
haar meer gedaan dan in eerste instantie
werd aangenomen. Onontkoombare ge
sprekken; de beslissing is al gevallen,
maar niemand heeft het nog hardop uit
gesproken.
Dan volgt uitstel. Weer de waterpok
ken. Een kind in Valérie's klas is ziek ge
worden. Inge belt spoorslags het zieken
huis omdat Valérie anti-serum toege
diend moet krijgen.
"Niet nodig", meldt een secretaresse.
Inge: "Toen brak mijn klomp. Niet no
dig, terwijl je is verteld dat het dringend
nodig is".
Met de behandelend specialist wordt
ze niet doorverbonden. Ze schakelt de
huisarts in, die kennelijk wel contact kan
leggen. Hij geeft de boodschap door. In
ge moet onmiddellijk naar de GGD om
het anti-serum te halen en aan het einde
van de middag met Valérie naar het
Sophia om het te laten inspuiten. Er is
kennelijk sprake van een misverstand,
maar hoe de vork precies aan de steel zit
wordt Inge niet gewaar.
Begin februari kan een begin worden ge
maakt met protocol S. De eerste twee we
ken moet Valérie speciale medicijnen
slikken en begint de ellende weer met
het selectieve voedsel. De kleinverpak-
kingen boter, jam, pindakaas, het per
plakje verpakte beleg en de noodzaak
het eerste warm eten opgeschept te krij
gen en niets te eten en te drinken dat lan
ger dan tien minuten open heeft gestaan.
De eerste week is het krokusvakantie.
De tweede mag ze nog naar school als de
juffrouw het medicijngebruik regelt.
Begin maart meldt Valérie zich in het
Sophia. Protocol S gaat van start. Ze
wordt opgenomen op de quarantaine-af
deling, waar de infusen worden aange
legd. Dat klappen van de zweep kent ze
al.
Protocol S. bestaat uit drie etappes. De
eerste vier dagen van de eerste etappe
wordt Valérie opgenomen in quarantai
ne. Via het infuus worden de uiterst
agressieve stoffen toegediend, die haar
weerstand 'tot de rand van de afgrond'
zullen afbreken om daarna de aanval in
te zetten tegen de leukemie.
Dinsdag 7 maart is ze opgenomen, vrij
dag 10 maart mag ze aan het eind van de
middag naar huis. Thuis wordt de kuur
voortgezet via medicijnen. Dinsdag 14
maart moet ze zich weer in het Sophia-
ziekenhuis melden om via het infuus de
laatste chemo-medicijnen van de eerste
etappe toegediend te krijgen.
Dan gaat het mis. De nieuwe arts die
de medicijnen toedient, slaat Valérie's
waarschuwing over pijn en 'dat het ver
keerd zit' in de wind.
"Nee, hoor, Valérie, het infuus loopt.
Niets aan de hand".
De assisterende verpleegster maakt de
dokter er op attent dat het infuus terug
loopt.
"Staat het kraantje wel open?" vraagt
de arts, terwijl ze blijft doorspuiten.
Geen woorden voor
Onverdund zoeken de chemo-medicij-
nen zich een weg in het weefsel van de
pols van Valérie. Elke arts, elke verpleeg
kundige die met deze medicijnen moet
omgaan draagt handschoenen omdat
'het spul' zó giftig is dat het brandwon
den op de huid veroorzaakt. Wat het ge
volg van het 'mis-spuiten' voor Valérie's
pols betekent laat zich raden.
"Een kinderarts die niet naar een kind
luistert", reageert Inge onthutst.
"Ach, je weet hoe dat met kinderen is
die een prikje krijgen, die reageren al
gauw met 'het doet pijn' en zo", wordt
Franklin en Inge te verstaan gegeven.
Inge is furieus: "Nooit heeft ze een kik
gegeven bij alle lumbaal- en beenmerg-
puncties. Dat moeten ze toch weten. Als
je een kind bijna anderhalfjaar onder je
hoede hebt, dan weetje toch of je het se
rieus kunt nemen of niet. Maar nee. dan
moet er zo nodig een nieuwe dokter ko
men om die medicijnen toe te dienen.
Een arts die Valérie nog nooit heeft ge
zien. Die er geen idee van heeft hoe ze re
ageert. Ik heb er geen woorden voor".
Valérie moet na het mislukte toedie
nen van de medicijnen wel de hele dag in
het dagverblijf doorbrengen. Als ze ten
slotte naar huis mag waarschuwt nie
mand voor wat de gevolgen zullen zijn
van die vergissing. De dokter heeft zich
niet meer laten zien.
Thuis klaagt Valérie over pijn. Toch zal
het tot vrijdag duren eer zich verontrus
tende verschijnselen openbaren. De pols
wordt rood en dik. Valérie is wat hange
rig. Zaterdag is de pols één grote blaar.
Franklin en Inge weten niet goed wat te
doen. Wel of niet naar het ziekenhuis?
Het is weekend.
Zondag wordt de situatie onhoudbaar.
Valérie, die bewezen heeft wel tegen een
stootje te kunnen, huilt van de pijn. Na
een telefoontje moeten ze naar het zie
kenhuis! De dienstdoende oncoloog
geeft telefonische instructies: een para-
caetamol, gaasje op de wond, en een mi
tella dragen. En morgen terugkomen.
Maandag schrikt de specialiste zich een
hoedje. De gevolgen van de mislukte in
spuiting overtreffen kennelijk haar
bangste verwachtingen. Ze laat een foto
graaf komen die de pols van alle kanten
fotografeert, zodat "studenten kunnen
zien wat voor rotzooi het is en wat het
kan aanrichten". Er is niets aan te doen.
Elke dag terug naar het ziekenhuis voor
een schoon gaas en één pijnstillertje per
dag, omdat haar weerstand al zodanig is
'gesloopt' dat ze meer niet kan verdra
gen. En ze stikt van de pijn.
Omdat ze een mitella draagt wil ieder
een in het ziekenhuis weten wat ze heeft
uitgespookt. Er wordt gedacht dat ze is
gevallen. Bij het horen van het ware ver
haal wordt geschrokken gereageerd: hoe
is het mogelijk. 'Iedereen' informeert
naar Valérie, behalve de dokter aan wie
ze alle ellerttie te danken heeft. Inge
komt haar wel tegen, maar ze geeft niet
thuis.
Inge: "Dat ze nou niet een keertje naar
Valérie is gegaan en heeft gezegd: sorry
hoor, dat kan ik niet begrijpen. We zijn
toch allemaal mensen, we kunnen toch
allemaal een fout maken. Maar dat praat
je dan toch uit. Of ze zich nou schaamt, ik
weet het niet. Je kan geen zuster tegen
komen of die vraagt: goh, wat heb jij nou
gedaan? Maar zij vraagt niets".
Protocol S, ze zijn zo hoopvol erin ge
stapt. Ze wisten spannende weken tege
moet te gaan. Ze wisten hoe hoog de spe
cialisten de kansen van Valérie inschat
ten, omdat ze geestelijk en lichamelijk zo
sterk is. En nu dondert alle hoop als een
kaartenhuis in elkaar. Hoe moet het nu
verder? Als Valérie huilend de kamer
binnenkomt en erover klaagt het zo
warm te hebben, wordt de koorts opge
nomen. Binnen een uur ligt ze met 39,8 in
het ziekenhuis. Vlak voor de paasdagen.
Pijn en koorts hebben Valérie's vitali
teit aangetast. Ze lijkt er geen zin meer in
te hebben, wat Inge en Franklin nog het
meeste zorgen baart. Ze zijn ervan
doordrongen dat als Valérie de moed op
geeft zo goed als alles verloren is.
Aangeslagen
Antibiotica doen kennelijk wonderen.
De volgende dag al is Valérie de pijn
kwijt, al blijft de pols een wond van bete
kenis. Hij zal niet zo snel genezen omdat
de chemo-kuur dat in de weg staat. Maar
nu ze geen pijn meer heeft is haar levens
lust teruggekeerd en voert ze weer het
hoogste woord. In de quarantaine-box,
dat wel.
Franklin blijft nog wel even aangesla
gen. "Thuis doen we alles; we letten er op
dat ze het goede voedsel krijgt, dat alles
schoon is, dat iedereen voortdurend zijn
handen wast, dat er op tijd wordt gewaar
schuwd als er waterpokken uitbreken en
wat al niet. Iedereen werkt mee en dan
gaat het daar fout".
In het ziekenhuis zijn ze er bang voor
geweest dat Valérie een bacterie heeft
opgelopen. Na Pasen blijkt echter niets
van een bacterie, de kweken waren nega
tief.
Op woensdag 29 maart wordt besloten
aan de laatste etappe van Protocol S te be
ginnen. De tweede, de 'rustperiode' heeft
ze vanwege de pols in het ziekenhuis af
gelegd. Weer zijn de chemo-medicijnen
toegediend. De bijna laatste stap op weg
Herstel? Dat zal de toekomst uitwij
zen. Er is hoop, veel hoop, maar tot half
augustus minstens zal de kuur in dat ten
gere lijQe blijven doorwerken. En dan?
"Als ze er dan goed doorheen is geko
men", heeft de oncoloog gezegd, "dan is
er reden om elkaar te feliciteren".
Valérie heeft geen zin9in wéér zo'n chemo-koypie
Kaal wordendaar ziet ze als een berg tegen op.
