T R IJ FEL
Vannacht daalt
kwik weer tot
bij nulpunt
PAGINA 6
DONDERDAG 20 APRIL 1989
Menu
Het weer
NICO SCHEEPMAKER
Vandaag is het 100 jaar geleden
dat 6.000.000 joden, van wie de
meesten nog niet eens waren gebo
ren, de dood kregen aangezegd. Ik
heb in de reeks Prive-domein van
De Arbeiderspers de dagboeken
en autobiografieën van Hitiers
intellectuele tijdgenoten nage-
vlooid op hun reacties op de
Führer van het Duizendjarige
Rijk, en ben tot de conclusie geko
men dat de meesten hem onder
schat hebben. In 'Alles is ijdelheid'
citeert Claire Goll de uitgever
Kurt Wolff, die meende dat Hitler
het nooit zou wagen Frankrijk
aan te vallen:
„Hij zal een lokale oorlog begin
nen om Sudetenland te heroveren
op Tsjechoslowakije, hij zal Oos
tenrijk en een gedeelte van Polen
annexeren, maar verder zal hij
nooit gaan".
Op 16 juli 1933 noteert de Fran
se schrijver Julien Green in zijn
Journaal:
„Kortgeleden gedineerd met
een Duitse vluchteling. Net als alle
Duitse vluchtelingen voorspelt hij
dat het Hitler-regime binnenkort
in elkaar zal storten en dat de
communisten aan de macht zullen
komen. Het schijnt dat op kazer
nemuren het volgende rijmpje te
lezen staat:
Adolf Hitler, gib uns Brot,
Sonst wird bald die Reichswehr
rot".
George Grosz vertelt in 'Een
klein ja, een groot nee' dat hij in
1933 met Thomas Mann en diens
vrouw dineerde, en dat Thomas
Mann toen van opvatting was dat
Hitier onmogelijk langer dan zes
maanden aan de macht kon blij
ven. Als mevrouw Mann hem dan
naar zijn mening vraagt, zegt
Grosz: „Naar mijn mening zal het
eerder zes jaar gaan duren - mis
schien zelfs tien, mevrouw. In ie
der geval veel langer dan u en uw
echtgenoot zich dat voorstellen!"
Behalve Grosz geloofde ook Ber-
tolt Brecht niet aan Hitiers
kortstondige politieke bestaan.
„Hitier laat zich nooit aan de
kant schuiven. Die zit er nog wel
een jaar of twintig, dertig", zegt
hij in 1933 tegen Claire Goll. Ook
Klaus Mann, de oudste zoon van
Thomas en een der eerste emi
granten, maakte zich geen enkele
illusie, al schrijft hij in 'Het keer
punt' dat hij zich in 1932 nog niet
kon voorstellen dat de Duitsers
Hitier als een groot man konden
zien. Hij vertelt hoe hij eenmaal,
ongeveer een halfuur lang, Hitier
van dichtbij had kunnen bestude-
„Dat was in 1932, ongeveer een
half jaar voor de 'Machtergrei-
fung'. De Carlton-theesalon in
München was toen een van zijn
favoriete café's, een feit waarvan
ik overigens niet op de hoogte was
toen ik daar op een middag naar
binnen ging om een kop koffie tot
mij te nemen. Ik had besloten hier
heen te gaan, omdat café Luitpold
- recht er tegenover, aan de ande
re kant van de Briennerstrasse -
onlangs het trefpunt van de SA en
de SS was geworden: een fatsoen
lijk mens kwam daar niet meer.
De Führer deelde, zoals nu bleek,
mijn aversie tegen zijn dappere
mar.nen; ook hij gaf de voorkeur
aan de intimiteit van de gedistin
geerde 'tearoom'.
Daar zat hij, omgeven door een
paar bevoorrechte spitsbroeders,
en liet zich zijn aardbeiengebakje
smaken. Ik nam plaats aan het ta
feltje ernaast, nauwelijks een me
ter van hem af. Hij smulde nog
een aardbeiengebakje met slag
room op (het gebak was goed in
'Carlton'); en nog een derde - als
het niet al het vierde was. Ik eet
zelf heel graag zoete dingen; maar
de aanblik van zijn half infantie
le, half roofdierachtige vraat
zucht ontnam mij alle eetlust.
Het was beslist geen aange
naam gevoel in de nabijheid van
zo'n wezen te zitten; en toch kon ik
er niet genoeg van krijgen naar
die weerzinwekkende bek te kij
ken. Erg aantrekkelijk had ik hem
weliswaar nooit gevonden, noch
op foto's, noch op verlichte tribu
nes; maar de lelijkheid waar ik
nu tegenover zat, overtrof toch al
mijn verwachtingen. De vulgari
teit van zijn gelaatstrekken stelde
mij gerust, deed mij goed. Ik keek
hem aan en dacht: jij gaat niet
winnen, Schicklgruber, al brul je
je ziel uitje lijf. Jij wilt Duitsland
beheersen? Jij wilt dictator zijn -
met die neus? Laat me niet la
chen! Je bent zo zielig, dat een
mens bijna medelijden met je zou
krijgen - als je zieligheid nou juist
ook niet zo bijzonder afstotelijk
was... Bestel nog maar eens een
aardbeiengebakje, Schicklgruber
- het vijfde zeker? - over een paar
jaar kun je het je niet meer veroor
loven; een bedelaar zul je zijn
over een paar jaartjes, totaal ver
geten. Jij komt nooit aan de
macht!"
Als hij afrekent valt Klaus
Mann opeens in aan wie Hitier
hem doet denken: aan de knapen-
moordenaar Haarmann uit Han
nover, die veertig jongetjes naar
zijn kamer lokte en de hals afbeet!
„De gelijkenis tussen de twee
mannen van de daad frappeerde
mij. Snor en lok over het voor
hoofd, de omfloerste blik, de tege
lijk sentimentele en grove mond,
het koppige voorhoofd, ja zelfs de
obscene neus. Alles was hetzelfde!
NOORDAFRIKAANSE GEHAKTBALLETJES
voor vier personen
Het gebruik van kaneel in combinatie met vlees stamt uit de Noordafri-
kaanse keuken. Hierdoor krijgt de saus bij het vlees een heel speciaal aro
ma en een exotisch tintje.
450 gram rundergehakt; 1 klein uitje; 1 teen knoflook; mespunt gemalen
koriander; 1 eetlepel fijngehakte peterselie; peper zout; scheut olie om te
bakkenvoor de saus: 1 ui; 1 teen knoflook; 1 blik tomaten op sap; 1 dl bouil
lon; halve theelepel kaneel; peper en zout; 1 theelepel geraspte citroenschil.
Doe het rundergehakt in een kom. Pel de ui en teen knoflook en hak bei
de zeer fijn (of rasp de ui en pers de teen knoflook uit).
Doe ui en knoflooksnippers erbij in de kom toe eri voeg een flink mes
punt gemalen koriander, fijngehakte peterselie en peper en zout naar
smaak toe. Meng alles dooreen en vorm hier 12 balletjes van.
Verhit een scheut olie in een pan en bak hierin de balletjes rondom aan.
Draai het vuur lager en bak de balletjes een minuut of zeven. Maak onder
tussen de ui voor de saus schoon en snijd deze in ringen. Pel de teen knof
look. Laat de tomaten uit blik uitlekken en verwijder eventueel het 'kroon
tje' als dit nog aan de tomaten zit.
Neem de gehaktballetjes met een schuimspaan uit de pan en voeg de ui
ringen en hele teen knoflook toe. Laat beide enkele minuten fruiten en
voeg dan de tomaten, de bouillon en kaneel en peper en zout toe. Laat dit
alles ongeveer tien minuten pruttelen, voeg dan de gehaktballetjes weer
toe en laat het geheel opnieuw ongeveer tien minuten sudderen.
Bestrooi de inhoud van de pan vlak voor het serveren met de citroen
rasp. Serveer bij de gehaktballetjes bij voorkeur rijst (of gierst).
JANNY VAN DER LEE
gel; 7. Eurpese havenstad; 11. mu
ziekinstrument; 12. dooreen geno
men.
Verticaal: 1. geneigd de moed te
verliezen; 2. leersoort; 3. vergaar
plaats voor papierafval; 4. vrouwe
lijk rund; 5. plant; 8. raadgeving; 9.
grootste soort hert; 10. voor (Latijn).
Oplossing 19-4
Horizontaal: 1. Deen; 4. soes; 7. ge
wei; 9. na; 11. pen; 12. op; 13. ara; 15.
koe; 16. reservoir; 19. te; 20. al; 21.
overvloed; 26. por; 27. mei; 28. es;
29. lef; 31. de; 32. Korea; 34. arak; 35.
erwt.
Verticaal: 1. dinar; 2. eg; 3. nep; 4.
sen; 5. o.i.; 6. super; 8. weer; 10. are;
12. ooi; 14. aster; 15. kolom; 17. eer;
18. val; 21. opera; 22. vos; 23. vier; 24.
Horizontaal: 1. voorwerp tot ver- eed; 25. dieet; 29. lok; 30. fee; 32. ka;
lichting; 4. onzin; 6. zang- en trekvo- 33. ar.
21.15 uur, za., zo. en woe. 14.30 i
LIDO 1, 2, 3, 4, en STUDIO
(124130/133210): 'Working girl*, a.l.
'The accused', dag 14.30, 19.00 en 21.15
a.l.
'A fish called Wanda', dag. 19.00 en 21.15 14.00 en 16.00
uur, do., vr., ma. en di. ook 14.30 uur, a.l.
'Gorilla's in de mist', dag. 14.30, 18.45 en
21.15 uur, al.
'Rain man', dag. 14.15,18.45 en 21.15 uur,
'Rain man', dag. 18.45 en 21.30 uur, al.
'The bear', dag. 18.45 en 21.15 uur, za. en
woe ook 13.45 uur, zo ook 13.45 en 16.15
uur, al.
'Big', dag. 18.30 en 21.00 uur, za. en woe.
ook 13.30 uur, zo. ook 13.30 en 16.00 uur.
'Jungle Books', za. en woe. 14.00 uur, zo.
TRIANON (123875): 'De beer', dag. 19.00
en 21.15 uur, za. en zo. ook 14.30 uur, a.l.
REX (125414): 'The seduction of Amy',
dag. 14.30, 19.00 en 21.15 uur, 16 jr.
KIJKHUIS (142895): La Lectrice', do.
t/m woe. 19.30 en 21.45 uur.
'Distant voices still lives', do. t/m zo.
20.00 en 22.15 uur.
'In de ban van de ring', ma 20.00 uur.
'Betty Blue', di 20.00 en 22.15 uur.
'Drowning by numbers', woe 20.00 en
22.15 uur.
Alphen
(voor reserveringen 01720-20800):
EURO 1, 2, 3, 4: 'Twins', dag. 18.45 en
21.30 uur, za. en woe. ook 13.45 uur, zo.
ook 13.45 en 16.15 uur, al.
Voorschoten
(voor reserveringen 01717-4354)
GREENWAY: 'Who framed Roger Rab-
20.45 c
'A fish called Wanda', do. t/m zo. 19.00 e
21.45 uur, ma. t/m woe. 20.15 uur, al.
'Who fraimed Roger Rabbit', za., zo. e
woe. 14.00 en 15.45 uur, al.
kindervoorstelling: 'Nieuwe
van Pippi Langkous', za., z<
Katwijk
(voor reserveringen 01718-74075):
City I: 'A fish called Wanda', dag. 19.00
City I: 'The dead pool', dag. 21.15 uur, za.,
zo. en woe. ook 14.45 uur.
City II: 'Cocktail', dag. 19.00 en 21.15 uur,
zo. ook 14.45 uur.
City I: 'Nieuwe avonturen van Tom en
Jerry', za. en woe. 14.45 uur.
VERWACHTE WEERSITUATIE VOOR: 21 APRIL OM 13.00 UUR
De vrij koude lucht, die onder in
vloed van een lagedrukgebied bo
ven noord-Duitsland naar onze
omgeving werd gevoerd, blijft
ook morgen nog aanwezig. Het la-
gedruksysteem neemt in beteke
nis af, hierdoor is er komende
nacht weinig wind. Bovendien is
er weinig bewolking, waardoor
de temperatuur vannacht daalt
tot om het vriespunt en er kan een
enkele mistbank ontstaan.
Overdag is er af en toe zon maar
door de onstabiliteit kunnen er
zich ook wat buien ontwikkelen.
De temperatuur loopt in de mid
dag op tot een graad of 9. In de
loop van de dag gaat er een zwak
ke tot matige wind uit een noor
delijke richting waaien.
Weersvooruitzichten voor di
verse Europese landen, medege
deeld door het KNMI, geldig voor
vrijdag en zaterdag:
Britse Eilanden: Flinke perio
den met zon en vrijwel overal
droog. Middagtemperatuur 9 gra
den in het oosten tot 14 graden in
het zuidwesten, vooral landin-
waarts's nachts op veel plaatsen
vorst aan de grond.
Spanje, Portugal: Vrij zonnig,
vooral in het zuiden. Zaterdag in
het westen opkomende bewol
king. Middagtemperatuur van 16
graden in het noorden tot 22 a 26
graden in zuid-Spanje en zuid-
Portugal.
Zuid-Frankrijk, noord-Italië
en noord-Joegoslavië: Vooral in
Italië en Joegoslavië eerst nog re
gen of buien, soms met onweer,
overigens vanuit het westen ge
leidelijk meer zon. Middagtempe
ratuur 15 tot 19 graden.
Zuid-Italië en zuid-Joegosla-
vië: Vooral meer naar het zuiden
vrij zonnig, wat meer noord
waarts plaatselijk een bui. Mid
dagtemperatuur van 19 graden
meer naar het noorden tot 24 gra
den in zuid-Italië.
Ongevallendienst
Elke dag Academisch Ziekenhuis be
halve van dinsdag 13.00 tot woensdag
13.00 uur (Diaconessenhuis) en van
vrijdag 13.00 tot zaterdag 13.00 uur
(Elisabeth Ziekenhuis) EHBO zieken
huis Rijnoord elke dag geopend.
Bezoekuren
Diaconessenhuis (tel. 071-178178):
dagelijks 16.00-17.00 uur en
18.30-19.30 uur. Afdeling intensieve
zorg 10.30-11.00 uur en 19.00-19.30
uur en na overleg.
Kinderafdeling: 10.30-19.00 uur en na
overleg.
Jongerenafdeling: 16.00-17.00 uur en
18.30-19.30 uur.
St. Elisabeth Ziekenhuis (tel.
071-454545): volwassenen
14.00-14.45 uur en 18.30-19.30 uur.
Klasse afd. 11.15-12.00 uur,
14.00-14.45 uur en 18.30-19.30 uur.
Kraamafdeling gynaecologie:
15.00-15.45 uur en 18.30-19.30 uur, al
leen voor vaders bovendien van
19.30-21.00 uur.
Afdeling CCU (hartbewaking):
14.00-14.30 uur en 19.00-19.30 uur.
Intensieve verpleging: 14.00-14.30
kinderen) 14.15-15.00
18.30-19.30 uur.
Avondbezoekuur afdeling Verloskun
de 19.30-21.00 uur. (Uitsluitend voor
Partners/echtgenoten
Voor zwangeren: zaterdag en zondag
van 10.00 tot 11.00 uur, uitsluitend
voor partners/echtgenoten en eigen
kinderen.
Prematurenafdeling in overleg doorlo
pend bezoek mogelijk.
Ernstige patiënten: wanneer doorlo
pend bezoek wordt toegestaan kun
nen speciale kaarten worden ver
strekt.
Kinderafdelingen: voor ouders van
opgenomen kinderen is er een ruime
bezoek mogelijkheid in overleg met de
hoofdverpleegkundige.
Voor andere bezoekers gelden de vol
gende tijden: keel-, neus- en oorheel
kunde en neurologie: 14.15-15.00 uur
18.30-19.30 uur; oogheelkunde en
Kinderkliniek: zalen voor peuters,
kleuters en grote kinderen:
15.15-17.00 uur; babyzaal en boxenaf
deling: volgens afspraak met de hoofd
verpleegkundige.
Rijnoord (tel. 01720-33771):
14.30-15.15 uur en 18.30-19.30 uur.
Extra bezoek hartbewaking:
11.00-11.30 uur.
Kraamafdeling: bezoek voor vaders
gehele dag in overleg met hoofd afde
ling. Overigen van 14.30-15.15 en van
18.30-19.30 uur.
Kinderafdeling: bezoek voor ouders
gehele dag in overleg met hoofd afde
ling. Overigen van 14.30-15.30 uur.
Beurs Amsterdam
VERKLARING DER TEKENS
rra.
Noteringen van donderdag 20 april 1989 (tot 12:30 uur)
catve6pe 4880.00 4880 00 polynormc
AANDELEN
binnenland
meest aktief
4880 00 4855.00
112.00 110.50
367.00 367 00
84.70 82.50
•gamma h 5 pr
geveke
goudsmit
nalnedc
5790
13730
64 10
46.00
57.40
138.20
63.60
hagemeyer
nediloyd
39300
23600
387.30
hol-amltr
pakhoed c
philips
1
32700
holland sea
vdhoop
10550
10550*
fcatoidc*
isf
'S
i:I
igb hold
industmij
fcö-kondof
sr.
'3350
li
STee
8160
17550
8140
170 00
sr
binnenland overige
aaibefls 47.30 46.00
acl holde 51 80 51.60
ahrendgrc 274 00 275.50
Si.
340 00S
SS
s*
begemann
Ü'S
12800
12800
100 50
'omwille
28.20
42000
63.50
1080.00
nbm-amslel
burg heytx
car.ec
340
1280
3500.00H
875 00S
875.00S
ONG
ONG
ONG
88000
880.00
pafthe
162500 1620.00
1297 00 1297.00
645 00 640.00
77.00 76.50
2910'00 2910.00
9750.00S 9750.00
tulip comp
263.50
58600
OBLIGATIES
staatsleningen
nl 103/4 81-91 104 60 104.60
102.90
104.80
113.75
I* 82-92 104.60 104.85
nl 10821-89 100.30 100.30
nl9'/2 80-95 104.30 104 30
rt9'/2 80-90 101.95 101.95
m9'/2 83-90 10160 101.60
nl9'/2 66-93 105 80 105.90
rt9'/4 79-89 101.30 101 30
rJ 9 79-94 10Z75 102.75
rt 9 83-93 104 15 104.15
nl e3/4 79-94 102.80 102.80
nl83/4 79-89 101.05 10105
nl 83/4 84-94 104.65 104.75
101.75
101.50
101.65
105.30
101.70
102.00
10220
103.15
310.00+
16730 170 00
piTmedical
poolgaranlc
niet off. toegelaten
2450.00 2460.00
7.60 7,60
21000 210.00L
obl.index/eff.rend.
(c.b.s.)
staatsleningen 6.97
3-5 jaar 6 95
58 jaar 6.96
5 langst). 7.02
bng leningen 7.23
Goud en zilver
Goud lijnmetaal 26.120-26.660, vori
ge 26.050-26.550.
Zilver 365-435, vorige 360-430.
Buitenlands geld
Amer.dollar 2.C
nmb 63/4 85-93 98.60 96.60
Beursoverzicht
Animo ontbreekt op Damrak
AMSTERDAM (TD) De animo op de Am
sterdamse effectenbeurs om te handelen
was donderdagmorgen vrijwel niet aanwe
zig. De meeste koersen verloren terrein.
Op de beurs van New York werd woensdag
een aanval gedaan op de grens van 2400
punten. Dit werd echter niet bewerkstelligd.
Als reden werd gegeven dat de obligatie-
markt matig gestemd was. Vooral de lang
lopende staatsobligaties daalden in koers
onder invloed van stijgende olieprijzen op
de internationale markt. De olieprijzen ste
gen naar aanleiding van een expiosie dins
dagnacht op het Noordzee-olieplatform
Cormotant Alpha van Shell. Op dit moment
is de Britse olie-aanvoer met circa 26 pro
cent verminderd. In Tokyo verloor de Nik
kei-index van 225 aandelen 178,68 yen tot
33.105,15.
De koers van de Amerikaanse dollar daal
de donderdagochtend een fractie in waar
de. Tegen 11.00 uur stond de munteenheid
op ƒ2,0990 tegen een slotkoers van
2,0995 op woensdag.
Bij de meest aktief verhandelde fondsen le
verde Fokker zeven dubbeltjes in op
ƒ43,80, KNP verloor zestig cent op
57,30, Philips lag vier dubbeltjes lager op
38,50 en Wolters Kluwer noteerde twee
gulden minder op ƒ173,50. In Nedlloyd
werd druk gehandeld. Het concern raakte
zeven gulden kwijt op 389. Van het kleine
aantal stijgers waren de verschuivingen
minimaal.
Elders in de markt viel er eveneens weinig
te beleven. De trend algemeen was tegen
de klok van elf nihil. Goudsmit trok 4,50
aan tot ƒ241,50, Smit Internationale won
een gulden op 41,50 en Grasso noteerde
1,30 lager op 93. Voor het overgrote
gedeelte bedroegen de verschillen ook in
deze sector enkele dubbeltjes.
Op de parallelmarkt raakte HES Beheer bij
na een tientje kwijt op 290 en lag Inter
view vier dubbeltjes lager in de markt op
7,80. Wolff trok wederom de aandacht
door bijna twee gulden in koers aan te trek
ken tot 102.
in Californië over de aankoop van het be
drijf Filtrol Corporation. Deze onderneming
produceert kraakkatalysatoren voor
olieraffinaderijen. Filtrol heeft 300 mede
werkers.
Ballast Nedam
Het bouw- en baggerconcem Ballast Ne
dam heeft de laatste tijd opdrachten ont
vangen met een waarde van omstreeks
215 miljoen gulden. Het gaat onder meer
om een opdracht van Rijkswaterstaat om
bij Grouw voor 40 miljoen gulden een
aquaduct te bouwen. In opdracht van Ge
meentewerken Rotterdam wordt in de Mis-
sissippihaven (Europoort) en het Beerka-
naal kademuur gebouwd en in het Zuiden
gelse Southampton wordt voor British Pe
troleum een steiger gebouwd. Met deze
twee opdrachten is ruim 25 miljoen gulden
gemoeid.
Interpolis
Het verzekeringsconcern Interpolis heeft
vorig jaar een brutowinst geboekt van 266
miljoen gulden tegen 249 miljoen in 1987.
Na aftrek van winstdelingen, kortingen en
belastingen komt het nettoresultaat uit op
73 miljoen gulden tegen 78 miljoen in 1987,
aldus het bedrijf. De totale omzet van Inter
polis nam toe met 13,6 procent tot 1,95 mil
jard.
t op
Financieel kort
Akzo
Akzo gaat het Amerikaanse coatingbedrijf
Reliance Universal in Louisville (Kentucky)
overnemen. De onderneming maakt deel
uit van Tyler te Dallas (Texas) en is een be
langrijke producent van speciale industrie-
en meubellakken, aldus Akzo. Reliance
had in 1988 een omzet van 289 miljoen dol
lar. De onderneming heeft ongeveer 1500
mensen in dienst. Akzo heeft ook een be
ginselovereenkomst gesloten met de Ame
rikaanse onderneming Kaiser Tech Limited
Alcatel
i telecommunicatie, f
rig jaar een nettowinst geboekt van 360,9
miljoen ecu (een ecu is 2,35 gulden). 22
procent meer dan vorig jaar, bij een omzet
van 11.101,2 miljoen ecu. Bij Alcatel Ne
derland wordt het personeelsbestand in
enkele jaren ongeveer gehalveerd. Dat
gaat gepaard met een verlies van ruim 400
arbeidsplaatsen. Veel personeelsleden
Van Amerongen verwacht dat het
aantal ontslagen tot zo'n 30 kan worden
beperkt.
Peugeot
De nettowinst van de Franse autoprodu
cent Peugeot is in 1988 met 32 procent ge
stegen tot een recordbedrag van 8,85 mil
jard frank (2,95 miljard gulden). De omzet
ging met zeventien procent omhoog tot
138,45 miljard frank (46,1 miljard gulden),
zo heeft het autoconcern bekendgemaakt.
Het concern maakt auto's zowel onder de
merknaam Peugeot als Citroen. Vooral de
kleine Citroën AX en de middenklasse wa
gen Peugeot 405 bleken het zeer goed te
doen.
Plessey
De Europese Commissie heeft voorlopige
goedkeuring gegeven voor het vijandige
bod van 1,7 miljard pond sterling (6,1 mil
jard gulden) dat het Westduitse Siemens-
concern en de Britse General Electric
Company (GEC) hebben uitgebracht op
het Britse elektronicabedrijf Plessey, zo is
gisteren bekendgemaakt in Brussel. De
zal nu de betrokken partijen ho-
alsvorens een definitief oordeel te ge-
