r Spanning in Israël na rellen en moord Gratis&M- itispekfre/ 'Grote krokodil' Botha uit de gratie bij eigen partij Swapo-strijders komen niet opdagen JAN van den BROEK Joodse terreurgroep mogelijk achter aanslag Wellicht wist meer personeel van ziekenhuismoorden af Felle protesten in Italië tegen regeringsbeleid Regering-Ózal krijgt steun Turks parlement remmenservice India: meer troepen uit Sri Lanka Massagraf bij grens Texas WOENSDAG 12 APRIL 1989 BUITENLAND PAGINA 5 TEL AVIV (GPD/Rtr) In het Arabische déél van Jeruzalem heerst een gespannen rust. Dit is het gevolg van de rellen op de Tempelberg van afgelopen vrijdag en de aanslag van maandagavond, waarbij een Palestijn om het leven kwam en drie gewond raakten. De po litie heeft maatregelen aangekondigd om te voorkomen dat er aanstaande vrijdag na de ge bedsdiensten in de Aksa Moskee opnieuw ongereldheden uitbreken. Potentiële ordever stoorders zullen bij het betreden van de Tempelberg hun identiteitskaart moeten inleve ren, die ze pas weer terugkrijgen bij het verlaten van het gebied. WENEN (AP) - Enkele stafleden van het Stadsziekenhuis in Wenen waar vier ziekenverzorgsters naar verluidt ten minste 49 oudere, hulp behoevende patiënten hebben ge dood, wisten of vermoedden dat er iets aan de hand was, maar bleven zwijgen. Dit werd gisteren te ken nen gegeven door Edelbacher, een van de politiefunctionarissen die nauw bij het onderzoek zijn betrok ken. Edelbacher zei dat uit verhoren van personeelsleden van het Lainz- ziekenhuis is gebleken dat er onder bepaalde stafleden 'kennis en ach terdocht' met betrekking tot de mis daden bestond. Hij voegde hieraan toe dat rechercheurs de indruk kre gen dat andere stafleden kennelijk geruchten over de moorden niet ernstig hadden genomen. Edelbacher verklaarde verder dat het aantal moorden dat thans wordt genoemd (49) vermoedelijk zal stij gen, aangezien het verhoor van de vier arrestanten maandag is onder broken en vermoedelijk vandaag zou worden hervat. Ondertussen is van de kant van de media en politici hevige kritiek op leidinggevende artsen in het ziekenhuis uitgeoe fend, omdat zij in de zes jaar dat het viertal zijn gruweldaden uitvoerde, nimmer iets hebben opgemerkt. Een vijfde verpleegster, de in Chi li geboren vrouw, meldde zich giste ren bij de politie om met het onder zoek te helpen nadat een arrestatie bevel tegen haar was uitgevaardigd terwijl zij op vakantie was. De poli tie heeft te kennen gegeven dat wordt betwijfeld of zij direct bij de moorden was betrokken. Het wordt niet onmogelijk geacht dat haar naam is genoemd, omdat zij vorig jaar alarm had geslagen over bepaalde gebeurtenissen in het ziekenhuis. Volgens de Oosten rijkse radio had de Chileense de po litie gezegd dat zij een arts op de hoogte had gebracht van ten minste één moord in het ziekenhuis. De politie betwijfelt of het waar is wat de vier beklaagden aanvoeren, dat zij hebben gehandeld uit mede lijden. Ten minste een van de arres tanten zou hebben bekend dat zij ook had gehandeld uit irritatie over het gedrag van bepaalde patiënten. De politie meldde gisteren dat een niet geïdentificeerde man te genover haar in een dagbladinter view had bevestigd dat hij aanwezig was toen een van de ziekenverzorg sters, de 30-jarige Wagner, een ou dere man had gedood door toedie ning van een overdosis slaapmidde len. De man zei tegen de krant dat hij had verondersteld dat de patiënt had verzocht om euthanasie. Gisteren werden over een weer door de politie en de ziekenhuisdi rectie beschuldigingen geuit met betrekking tot een politieonderzoek dat vorig jaar plaatsvond en dat niet tot een aanklacht leidde. De arts Pe- sendorfer, die de leiding had van de afdeling waar de moorden plaats vonden, zei dat hij en zijn mede-art sen onmogelijk konden weten van de activiteiten van het viertal, om dat die onder uiterste geheimhou ding werden gepleegd en met mid delen die ontdekking uitsloten. Bondskanselier Vranitzky riep op tot een diepgaand onderzoek en verklaarde dat de onmiddellijke su perieuren van de ziekenverzorg sters 'enige vragen' zullen moeten beantwoorden. De gemeenteraad van Wenen zal morgen een speciale zitting aan de affaire wijden. Tot dusver heeft nog geen enkele over heidsdienaar naar aanleiding van de affaire zijn ontslag aangeboden. Vorige week gooiden Palestijnen met stenen, onder meer naar joden die aan het bidden waren bij de Klaagmuur. Twaalf mensen raakten gewond. Jeruzalems burgemeester, Koliek, die gisteren een bezoek aan de Tempelberg bracht in gezel schap van het parlementslid Cohen (ultra-nationalistische Techiya-par- tij) verklaarde dat er van nu af aan op de Tempelberg een selectief toe latingsbeleid zal worden- gevoerd tijdens de vrijdagse gebedsdien sten. De burgemeester verweet de me dia dat ze de ernst van de incidenten van de afgelopen dagen hebben overdreven. Hij zei dat het aantal jo den dat in de stad om het leven wordt gebracht met het jaar af neemt en hij ontkende enig verband ROME (GPD) - Donkere wolken pakken zich samen boven het hoofd van de Italiaanse regeringsleider De Mita. De christen-democraat De Mi- ta, die een paar weken geleden het leiderschap van zijn partij verloor, lijkt nu ook de regering te verliezen. Die heeft het onder zijn premier schap ongeveer een jaar volgehou den. Door het hele land vinden stakin gen en protestdemonstraties plaats, tegen de bezuinigingen waarmee De Mita probeert het enorme tekort op de Italiaanse overheidsbalans te rug te dringen. Met name de 'eigen bijdrage' die de regering vorige week doorvoerde, op medicijnen, onderzoeken, en opname in de openbare ziekenhuizen heeft de woede van de bevolking gewekt. "Laat de regering eerst maar eens zorgen dat ze de belastingontdui kers bestrijdt, in plaats van alle pro blemen af te wentelen op de schou ders van de zwakken, de zieken en de loonafhankelijken", was de klacht van de duizenden vakbonds leden en gepensioneerden die maandag in Rome, Napels, Venetië, en Bologna demonstreerden. Uit recente onderzoeken blijkt dat het Italiaanse overheidstekort net zo groot is als de miljarden die ondernemers en kleine zelfstandi gen in Italië jaarlijks aan belasting ontduiken. Ook gisteren vonden er weer door het hele land stakingen en demon straties plaats. Bij de Fiat-fabrieken in Turijn staakte meer dan 80 pro cent van de werknemers. Dag van rouw in hoofdstad Georgië MOSKOU (AP/AFP/UPI) - In de Georgische hoofdstad Tbilisi is gis teren gerouwd om de doden die zijn gevallen tijdens de rellen van afge lopen zondag. Overal in de stad hin gen zwarte vlaggen; de mensen gin gen in het zwart gekleed of droegen een rouwband. Radio en televisie zonden alleen nieuws en gepaste muziek uit. Velen bleven weg van het werk. Dinsdag was tot dag van rouw uitgéroepen om stil te staan bij "een gemeenschappelijk leed", zoals de Georgische partijleider Pa- tiasjvili het uitdrukte. met de intifadah, de Palestijnse op stand. Volgens de politie staat het nu vrijwel vast dat de man die maan dagavond bij de Jaffapoort in Oost- Jeruzalem met een Uzi-pistoolmi trailleur op een groepje Palestijnen schoot, een jood was. De aanvaller, die nog voortvluchtig is, zou uit na tionalistische motieven hebben ge handeld. De politie heeft zes toeris ten die getuigen waren van de schietpartij, gevraagd voorlopig het land niet te verlaten. Meer dan duizend Palestijnen na men gisteren deel aan de begrafe nisplechtigheid voor Chaled Ha- wish, de 26-jarige man die bij de aanslag om het leven kwam. Som migen waren gemaskerd en droe gen Palestijnse vlaggen. Een aantal deelnemers aan de begrafenisstoet gooide in het voorbijgaan stenen naar het politiebureau op de Tem pelberg, waarbij ruiten sneuvelden. De politie opende het vuur met rub berkogels, waarbij een gewonde viel. In telefoongesprekken met Israë lische journalisten heeft een joodse nationalistische (terreur)groep, die zich 'Sicari' neemt, laten weten dat zij de aanslag bij de Jaffapoort heeft uitgevoerd. In de afgelopen maand heeft de groep van zich doen spre ken door pogingen tot brandstich ting bij linkse politici journalisten. In de nacht van maandag op dins dag zijn door de Sicari onderteken de leuzen en vervloekingen aange troffen op het huis van een vrouw in Jeruzalem die volgens de teksten contacten onderhoudt met Arabie ren bij het ziekenfonds waar ze werkzaam is. In de buurt van het huis zijn vier kogels gevonden. Gisteren werden twee vermeende leiders van de Palestijnse opstand aangeklaagd. De twee werden voor een militaire rechtbank in Lod in staat van beschuldiging gesteld we> ATHENE (GPD) - Het kabinet van de Turkse premier Ozal, in zijn tien dagen geleden gewijzigde samen stelling, heeft gisteren van het par lement het vertrouwen gekregen met 288 tegen 75 stemmen. Deze uit slag staat in schril contrast met de verpletterende nederlaag die Ozal's conservatieve Moederland Partij (MP) op 26 maart leed bij lokale ver kiezingen. Van 36 procent van de stemmen - waarmee zij in 1987 bij na tweederde van de parlementsze tels in de wacht sleepte - tuimelde ze naar nog geen 22 procent. Ofte wel van de eerste naar de derde po sitie. De speculaties dat een aantal af gevaardigden van de MP, zonder die van de fundamentalisti- Palestijnse demonstranten bevestigen een Palestijnse vlag aan het dak van de Al-Aksa moskee in het oude ge- Israëlische deelte van Jeruzalem. Zij deden dit uit protest tegen de dood van een 26-jarige Palestijn. De man werd vermoede lijk door een joodse terreurorganisatie bij de Jaffa-poort om het leven gebracht. (foto afp) Idris Arikan, in hechtenis na zijn re cente moord op een mede-afgevaar digde, en parlementsvoorzitter Ak- bulut. „Dit vertrouwensquotum vormt een antwoord aan al diegenen die de stabiliteit van het land op losse schroeven hebben gesteld", aldus de premier die theoretisch tot 1992 kan doorregeren. Maar hij sluit de mogelijkheid van vervroegde parle mentsverkiezingen niet uit. De soci aal-democratische oppositieleider prof. Inönu, wiens fractie gisteren tegenstemde, wil zulke verkiezin gen al in september. De rechtse op positieleider Demirel, wiens Partij van het Juiste Pad (PJP) niet aan de stemming deelnam, wil ze op de kortst denkbare termijn. Demirel sche vleugel die nauwdyks in het noemde het tum van gisteren kabmet 13 vertegenwoor- een „schijnvertoning". digd, zou wegblijven werden gelo- N _lechts één od de viif Tur- ^?bSf:„U^.ten2r=efna± achter Ozal'^verkoid,gen Bij VN-verzamelpunten in noorden Namibia gens lidmaatschap JOHANNESBURG (GPD/ANP) - geen Swapomannen gemeld. Het da, een fel tegenstander van het re- De bewindsman z De Swapo-strijders die zich na hun grootste probleem is dat ze moeilijk gime in Pretoria, heeft president bat gisteravond Namibia ophouden, heb- te bereiken zijn. De meesten van Botha van Zuidafrika bedankt i verbo- ben zich nog steeds niet gemeld bij hen den organisatie. In het kader van de de controleposten van de vredes- jes in het immense grensgebied tus- onrust in de bezette gebieden drong macht van de VN, Untag. sen Namibia en Angola en hebben de Israëlische minister van weten- De ongeveer 1800 Swapo-guerril- geen radio's bij zich. schappen, Weizman, er gisteren bij la's hadden zich vanaf maandag- Aangenomen wordt verder dat ze zijn eigen regering op aan een recht- middag 12 uur bij de negen contro- geen vertrouwen hebben in de ga- streekse dialoog aan te gaan met de leposten moeten melden. Volgens ranties dat hen geen haar zal wor- Palestijnse leider Arafat. "Wij kun- het zondag bereikte akkoord tussen den gekrenkt, en dat zij liever rond in kleine groep- zijn inspanningen om de crisis rond hij betreurt dat „a, de kwestie-Namibia dat niet om het feit heen dat Euro pa met hem praat, dat de halve we reld met hem praat", aldus Weiz man in een interview met de West- duitse krant Ruhr Zeitung. Zuidafrika, Cuba en Angola zouden derduiken bij hen welgezinde bur- vandaar getransporteerd worden gers. Ook zoeken sommige Swapo- de afgelopen week Namibia te bezweren. Een soortge- aangekondigde staakt-het-1 lijke boodschap heeft Kaunda ook doorbroken", m: aan Swapo-leider Sam Nujoma ge- kertijd verheugd zonden. Nujoma verklaarde in de tussen Zuidafrika, Cuba Angolese hoofdstad Luanda dat de uitzicht biedt op Swapo-strijders zich niet zullen status quo overgeven aan vreemde troepen. Hij zei verder dat de gevechten Angola herstel van de Namibia. De uitzending van een Neder lands contingent marechaussees hun bases 200 km ten noorden strijders hun toevlucht tot de ker- door Zuidafrikaanse veiligheids- de Angolees/Namibische grens. ken, die als vrijhavens zijn aange- troepen uitgelokt krijgt het fiat 1 Gisteravond hadden zich nog ADVERTENTIE Anderen zouden op eigen houtje de grens met Angola overste ken. Gezien deze ontwikkelingen is het hoogst twijfelachtig of de Swapo-strijders zaterdagmiddag te rug zullen zijn op hun bases in An gola. Men houdt er rekening mee dat het nog weken kan duren voor alle guerilla's uit Namibia zijn ver trokken. Inmiddels kammen Zuid afrikaanse veiligheidstroepen het gebied uit op zoek naar in der haast verborgen wapendepots. Minister Van den Broek i bui tenlandse zaken heeft goede hoop die bestaat uit drie officieren en der dat de situatie in Namibia te beheer- tig onderofficieren, zullen toezien beide leiders. Het kost Ozal moeite het resultaat van 26 maart als een lo kale affaire voor te stellen. Vlak voor de krachtmeting kondigde hij namelijk aan een aftreden te zullen overwegen als het resultaat slecht voor zijn partij zou uitvallen. Ook de ingrijpende wijziging van zijn kabi net vlak erna duidde op de „lande lijke" betekenis van deze verkiezin gen. Demirel noemde die kabinets wijziging plastisch „het trekken van een kies bij een lijk". Op spot prenten ziet men de premier nu eens op een veel te grote dan weer kant het op een veel te kleine zetel. Of hij maakt de ruit van een huisje schoon dat hij tegelij- dat voor de rest geheel is ingestort, dat het akkoord Zelf zegt Ozal nu dat de uitslag slechts „een waarschuwing tegen de inflatie" was, geen quotum van wantrouwen in zijn persoon. „Ik geef de regering niet uit handen aan een partij die nog geen 30 procent de Tweede Ka- kreeg bij lokale verkiezingen", pa reert hij. Een coalitie van sociaal-de- de PJP lijkt moeilijk te verwezenlijken. De verwachtingen gaan eerder uit naar de mogelijk heid dat op den duur afgevaardig de Namibi- den van Ozal naar Demirel zullen overlopen. De marechaussees zullen nacht van donderdag op vrijdag mocraten Namibia vertrekken. De groep, NEW DELHI (GPD) - India heeft vandaag aangekondigd dat het meer troepen uit Sri Lanka zal te- De Zambiaanse president Kaun- rugtrekken. Een woordvoerder ORIGINELE REMDELEN VOORAF PRIJSOPGAVE GRAVS SCHOKDEMPERTEST Buitenland kort Kernwapens India en Pakistan zijn beide in staat kernwapens te produceren. Om dit te voorkomen moeten de VS politie ke middelen aanwenden en niet naar economische of technologi sche sancties grijpen. Dit heeft de Amerikaanse vice-onderminister van buitenlandse zaken, Schaffer, gisteren verklaard voor een com missie van het Huis van Afgevaar digden. Concorde De supersonische Concorde van British Airways, die ïhomenteel een vlucht rond de wereld maakt, heeft kort na vertrek uit Nieuwzeeland een stuk van zijn staart verloren. Het toestel landde niettemin veilig op de internationale luchthaven van Sydney (Australië). Voor zover bekend raakte niemand gewond. Cocaïne De Surinaamse politie heeft 200 kilo cocaïne in beslag genomen. Vol gens een politiewoordvoerder staat de vangst in verband met de illegale landing van een klein eenmotorig vliegtuig in het Tibiti-gebied in het Surinaamse binnenland. Vier Inzit tenden, Bolivianen en Colombia- nen, werden gearresteerd. Daarna volgde de aanhouding van nog ze ven verdachten, onder wie Surina- mers. LEIDERDORP Lijnbaan 9 071-8913 08 geopend 8-17.30 uur zaterdags 8.45-13 uur. BROWNSVILLE (UPI/DPA) Amerikaanse en Mexicaanse politie agenten hebben gisteren op een ranch bij de grens met Texas twaalf verminkte lijken uit een massagraf opgegraven. Volgens de autoritei ten hadden de moorden te maken met drugshandel en satanische ritue len. De lijken, allen van volwassen mannen, vertoonden sporen van mar telingen. Een Texaanse functionaris omschreef het graf bij de Mexi caanse stad Matamoros als een 'menselijk slachthuis'. De Mexicaanse politie had maandag vier mannen aangehouden in Matamoros op ver denking van drugssmokkel. De arrestanten bekenden een reeks moorden en brachten de autori teiten op het spoor van het massagraf. Eerder had de Texaanse politie bij een narcotica-vondst voorwerpen gevonden die gebruikt worden by voodoo- en zwarte magie-rituelen. "Er zijn wellicht nog meer lij ken", zei procureur-generaal. Een van de slachtoffers is een 21-jarige Texaanse student die al sinds 14 maart werd vermist. het ministerie van buitenlandse za ken in New Delhi heeft dit bekend gemaakt. Hij vermeldde echter niet hoeveel militairen er precies zou den worden teruggehaald. Maar het zou wel gaan om 'belangrijke aan tallen'. Begin dit jaar trok India ruim 3000 militairen terug. Volgens de woordvoerder is deze stap mogelijk geworden, omdat de veiligheidssituatie in het noorden en oosten van Sri Lanka, waar de Indische vredestroepen tegen de Tamil-rebellen vechten, is verbe terd. De Indische troepen, naar schatting 50.000 man, zijn in Sri Lanka krachtens het vorig jaar juli gesloten vredesakkoord tussen Co lombo en New Delhi. De bekendmaking van het minis terie viel samen met een nieuw vre des- initiatief van president Prema- dasa. Vanaf vandaag zijn alle mili taire operaties tegen zowel de Tamil Tijgers als de rebellen van het Singalese Volksbevrijdingsfront (JVP), een marxistisch georiënteer de beweging die de regering omver wil werpen, voor een week opge schort. Premadasa beloofde begin deze maand de rebellen zetels in het parlement wanneer zij de wapens neerleggen. Onderdeel van het vredesaanbod was ook zijn toezegging dat hij de Indische troepen zou wegzenden. Premadasa heeft over het hele land centra opgericht waar de rebellen zich kunnen overgeven. Zo'n hon derd JVP-rebellen zouden intussen de wapens hebben neergelegd. De Tamil Tijgers hebben het staakt-het-vuren van de hand gewe zen, evenals de JVP-rebellen die gisteren de tweelingbroer van een hoge militair, die de operaties tegen het volksbevrijdingsfront JVP leidt, hebben vermoord. Vorige week werden bij een actie van de Tamil-rebellen veertien Indische militairen gedood. JOHANNESBURG - Het einde van een tijdperk, de oprichting van een nieuwe liberale partij en de aan kondiging dat er verkiezingen voor het parlement worden gehouden. De stagnatie die de politiek maan den in haar greep heeft gehouden, werd in een tijdsbestek van drie da gen doorbroken. Aan het belang van deze gebeurtenissen werd ech ter geen recht gedaan, doordat de gevechten in Namibia voor specta culairder nieuws zorgden. door Peter van Nuijsenburg Vorige week donderdag trad presi dent Botha voor het eerst sinds zijn beroerte van januari weer op in het parlement. Dat hij verkiezingen zou aankondigen, werd door iedereen verwacht. Maar dat hij in een moeite door verklaarde dat hij na deze ver kiezingen zou vertrekken, had slechts de grootste optimist in de Nationale Partij durven hopen. Botha's aankondiging betekende in feite de erkenning van een neder laag. Hij heeft zijn verzet gestaakt tegen de wisseling van wacht, die door zijn beroerte was ingeluid. De fakkel wordt vrijwel zeker overge nomen door de huidige minister van onderwijs, F.W. de Klerk, die Botha in februari was opgevolgd als leider van de Nationale Partij. Aanvankelijk was Botha hele maal niet van plan de handdoek in de ring te gooien. In maart was hij op de televisie verschenen en had hij op de hem eigen grimmige .wijze de top van zijn partij de oorlog ver klaard. Hij dacht er piet aan voortij dig af te treden en was vastbesloten het land te regeren zoals hij altijd had gedaan: met de ijzeren vuist. Zelden zal hij zo'n grote taxatie fout hebben gemaakt. De partij wil de van hem af. Hij had de eerste, 'aarzelende aanzet gegeven om het land te bevrijden van de apartheid, maar was niet in staat gebleken om de vaart in dat proces te houden. 'De grote krokodil' zoals zijn bijn- ten. Zijn rol was uitgespeeld. Zijn gedoodverfde opvolger De Klerk krijgt de door Botha verlaten troon niet cadeau. Botha is een slecht verliezer en draagt de scepter pas over na de verkiezingen. Dat be tekent dat De Klerk eerst de verkie zingen in zijn district moet zien te winnen. Dat is geen fluitje i cent. President Botha. Dit district, Vereeniging, ligt in het domein van de extreem-rechtse Konservatieve Partij. Bij de vorige verkiezingen wist De Klerk op het nippertje zijn zetel te behouden. Nu het gezag van de-toekomstige presi dent op het spel staat, zal de KP al les in het werk stellen om De Klerk benauwde uurtjes te bezorgen. Uit wijken naar een veiliger district kan De Klerk niet. Dat zou terecht wor den uitgelegd als lafheid en dat is onder Afrikaners een doodzonde. De Klerk moet dus zijn conserva tieve district paaien en de rest van de natie ervan overtuigen dat hij de in het slop geraakte hervormingen weer vlot wil trekken. Dat wordt een interessant schouwspel. Voor Het afgelopen Weekeinde werd in Johannesburg met de nodige fanfa re een nieuwe centrum-linkse partij gelanceerd. Men feliciteerde elkaar onophoudelijk met de nieuw be reikte eenheid, zodat de geïnteres seerde toeschouwer zeker weet dat die eenheid nog ver te zoeken is. De nieuwe Democratische Partij is een samensmelting van drie libe rale partyen: de Progressieve Fede rale Partij (PFP), de Onafhankelijke Party (IP) en de Nationale Demo cratische Beweging (NDM). Aan de ze fusie zijn langdurige en moeiza me onderhandelingen vooraf ge gaan. Daarbij zijn belangrijke be slissingen op de lange baan gescho- De belangrijkste daarvan is dat de nieuwe partij geen politieke leider heeft kunnen aanwijzen. De partij zal worden geleid door een drie manschap tot de lijsttrekker voor de komende verkiezingen opstaat. Wie mag hem leveren? "Wij", zeg gen de voormalige PFP'ers, "want wij brengen de meeste leden in, het meeste geld en de beste organisa tie". Voor de andere (ex)-partijen is dat een te simpele zienswijze. Ook over het te voeren beleid en de te volgen tactiek is het nog niet botertje bij de boom. De nieuwe partij staat voor mooie liberale idea len: een 'non-raciale' samenleving, herstel van de rechtsstaat, een vrije op de markt gerichte economie. Maar over de weg die moet worden bewandeld en wie mee mogen lo pen, - de verboden zwarte bevrij dingsbeweging ANC soms - zijn de Democraten het evenmin eens. Voor een partij die de strijd aan wil binden met de politieke vecht machine die de Nationale Partij nu eenmaal is, is dit op zijn zachtst ge zegd een slechte start.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1989 | | pagina 5