'Afschuwelijk idee
naast moordenaars
te hebben gewerkt'
Weglopen oliemodder vergelijkbaar met tankerongeluk
Reportage
Crisis in Weense Lainz-ziekenhuis
Staphorster Dorpskerk moet uitbreiden tot 2400 zitplaatsen
PAGINA 2
WOENSDAG 12 APRIL 1989
WENEN In de warme
Weense voorjaarszon lijkt
het Lainz-ziekenhuis aan de
rand van de stad niet direct
een plaats waar vier ver
pleegsters zo'n zes jaar lang
in koelen bloede ten minste
49 moorden konden begaan
en daarmee de grootste
naoorlogse massamoord in
Europa op hun geweten heb
ben. Het in 1913 gebouwde
ziekenhuis met zijn vele pa
viljoens rondom een grote
tuin oogt vriendelijk. In de
met bloemen omzoomde gr
asperken dutten talloze pa
tiënten in de zon. Een jonge
vrouw zit op een bankje een
boek te lezen, terwijl een in
fuus langzaam in haar ader
druppelt.
In een op het ziekenhuisterrein ge
legen café-restaurant zitten bezoe
kers, patiënten en verplegend per
soneel gezamenlijk achter hun kof
fie, hun pilsje en hun Wiener schnit
zel. Ze praten, lachen en kloppen
opa in z'n invalidekarretje op z'n
hand. Ook bij paviljoen 5, waar de
vier „engelen des doods" zoals ze in
de krant worden genoemd, hun
werk deden en waar twee getroffen
afdelingen inmiddels wegens per
soneelsgebrek 2ijn gesloten, lopen
de mensen rustig in en uit.
door
Runa Hellinga
Een echtpaar dat op weg is naar
een opgenomen familielid, reageert
gelaten: „Nee hoor, we maken ons
geen zorgen. Weet u, zoiets kan
overal gebeuren. Het mag niet,
maar het kan. Daar moet je de rest
van het personeel niet op aankij
ken". En zo reageren ook andere be
zoekers, al wil er wel eentje kwijt:
„Beesten zijn het, beesten. Ik kan er
niets anders over zeggen".
Het leven in het Lainz-ziekenhuis
lijkt z'n gewone gang te hebben her
vat na de schokkende arrestaties af
gelopen weekeinde en de berichten
dat mogelijk zelfs 70 en volgens de
boulevardbladen zelfs 100 patiën
ten door de vier verpleegsters om
het leven zijn gebracht. Maar schijn
bedriegt. Het verplegend personeel
van paviljoen 5 staat op de rand van
de overspannenheid. Verzoeken om
een interview met de maandag kers
vers benoemde geneesheer-direc
teur dr. Friedrich Gschnait worden
door een hysterisch klinkende se
cretaresse afgehouden: „We hebben
hier zondag en maandag zoveel pers
gehad, dat patiënten en personeel er
gek van werden. De afdeling stort
ineen. De zusters zijn compleet ge
broken door het nieuws. Voor ons is
het nu het belangrijkste dat ze het
werk weer op poten krijgen".
Daarom is gisteren op last van de
burgemeester van Wenen een toe
gangsverbod voor het ziekenhuis
afgekondigd. Fotografen en film
ploegen, die uit heel de wereld wa
ren aangereisd, worden het terrein
afgestuurd. Maar een eenzame ver
slaggeefster valt niet op, tenzij ze
probeert paviljoen 5 binnen te ko
men. Daar is wat meer controle op
wie er in en uit gaat.
Erfenis
En overigens: de benoeming van
Gschnait heeft niets met de zaak
van doen. Hy volgt eenvoudig de
vorige directeur op, die drie maan
den geleden met pensioen ging.
Gschnait ziet zijn benoeming op dit
moment wel als een ongelukkig toe
val: „Ik zit met een erg vervelende
erfenis".
Een zuster op het ziekenhuister
rein reageert geschokt op de hele
zaak: „Het is een afschuwelijk idee
dat we jaren zij aan zij met moorde
naars hebben gewerkt". Ze maakt
zich, net als de verantwoordelijke
autoriteiten van de gezondheids
zorg in Wenen, grote zorgen over de
gevolgen die de gebeurtenis voor de
vertrouwensrelatie tussen patiën
ten en personeel zullen hebben. Uit
een enquête die vorig jaar werd ge
houden bleek dat 97 procent van de
patiënten in de Weense ziekenhui
zen tevreden was over de behande
ling. „Dat zullen er nu wel minder
zijn", verzucht ziekenhuiswoord
voerder Zimo.
Om artsen en verplegers bij te
staan, heeft de wethouder voor ge
zondheidszorg, de arts Alois Sta-
cher, gisteren een team van psycho
logen de ziekenhuizen ingestuurd.
Ze moeten verpleegsters en artsen
bijstaan als patiënten moeilijk doen
over een behandeling of als zij zelf
Franz Pesendorfer (rechts), de chef-arts van paviljoen 5, waarschuwde de
politie; Alois Stacker (links), de wethouder van gezondheidszorg, heeft er
kend dat er grote personeelsproblemen in het ziekenhuis zijn. (foto ap>
de spanningen niet meer aankun-
„We kunnen alleen maar probe
ren de zusters met alle middelen te
helpen deze zware tijd te door
staan", aldus Charlotte Staudingen,
hoogste baas van alle Weense ver
pleegsters. Wie wil, kan overplaat
sing krijgen. Verder moet een goed
gesprek het personeel helpen deze
moeilijke tijden te doorstaan. De
meeste aandacht gaat uit naar de di
recte collega's van de vier gearres
teerden. Maar ook elders krijgt het
personeel steun. Bovendien hebben
alle artsen, verpleegsters en patiën
ten in de Weense ziekenhuizen een
brief gekregen in een poging de ge
broken vertrouwensrelatie weer te
helen.
Mild
Door de patiënten wordt overigens
verrassend mild op de gebeurtenis
sen gereageerd. Weliswaar heeft
een aantal patiënten direct na de ar
restaties van de vier verdachten me
dicijnen en injecties geweigerd. En
ook zijn direct na de arrestaties op
het ziekenhuisterrein autobanden
doorgesneden en is het ziekenhuis
tweemaal met een bommelding be
dreigd. Maar over het algemeen
hebben de meeste patiënten vooral
medelijden met de dokters en zus
ters, die zichtbaar lijden onder de
gebeurtenissen. Woordvoerder Zi
mo omschrijft de reacties over het
algemeen zelfs als „lief en zeer mee
gaand". Er is ook een zeker onge
loof. „Die vrouwen hebben me ge
wassen, gezalfd en mijn verbanden
vernieuwd", zegt een man die met
een levercirrose in paviljoen 5 ver
blijft. „Ik kan haast niet geloven dat
ze tot zoiets in staat waren".
De afgelopen dagen is wel druk
gebeld naar de Weense ziekenhuis
ombudsman. Daar kunnen familie
leden van overledenen terecht met
hun twijfels over de dood van hun
dierbaren. In het totaal hebben tot
nu toe zo'n 350 mensen gebeld.
Honderd van die tips zullen binnen
kort uitvoeriger worden nagetrok
ken.
Ondertussen vragen ziekenhuis
'Vissen in buurt Noordzee-platform zullen het wel moeilijk krijgen'
ROTTERDAM - Het weglopen van
225 kubieke meter oliemodder
(225.000 liter) bij een produktieplat-
form van Shell bij de Shetland-ei-
landen, is vergelijkbaar met het on
geluk met de Roemeense tanker
Borcea vorig jaar januari. Dat schip
verloor 160 kubieke meter olie die
grote delen van de Zeeuwse kust
besmeurde.
door
Theo Haerkens
Tot die conclusie komt ir. L. Hen-
riquez, hoofdinspecteur van het
Staatstoezicht op de Mijnen in Den
Haag. Het ongeluk op het olieplat
form North Cormoranth, 160 kilo
meter ten noordoosten van de Shet-
land-eilanden, is de zoveelste aan
slag op het milieu in de Noordzee.
Shell maakt zich veel minder zor
gen en houdt het erop dat de wegge
lopen oliemodder slechts licht gif
tig is. Schade aan het milieu zou er
pas zijn „als het spul was blijven
drijven en ergens aan land ge
spoeld. Nu is het naar de bodem ge
zakt en daar wordt het vanzelf afge
broken".
De oliemodder liep maandag weg
door een lek in een boorleiding
ruim honderd meter onder de zee
spiegel, maar nog boven de zeebo
dem. De lekkage werd ontdekt,
toen bij het vullen van het reservoir
op het produktieplatform bleek dat
de hoeveelheid in de tank niet toe
nam. De woordvoerder sluit uit dat
het lek er al langer zat en dat er veel
meer dan de opgegeven hoeveel
heid is weggelopen. „Wij houden
heel nauwkeurig bij hoeveel we ge
bruiken. Dat gaat allemaal met
computers".
Glijmiddel
Oliemaatschappijen gebruiken de
oliemodder als glijmiddel om het
boren in keiharde bodemlagen te
vergemakkelijken. De substantie
wordt gebruikt om het weggehakte
gruis bij de boorkop, vele honder
den meters onder de zeebodem,
weg te zuigen. Daarnaast zorgt de
oliemodder dat de pijp over de hele
lengte kan blijven draaien. Anders
zou de zaak vastlopen.
De boorvloeistof die in de Noord
zee wordt gebruikt, bestaat meestal
voor vijftig tot zestig procent uit olie
en verder uit water, chemicaliën en
vaste stoffen. De chemische toevoe
gingen zijn onder meer nodig om de
olie, die lichter is dan water, en het
water te vermengen. Juist deze stof
fen zijn erg schadelijk voor het
milieu. „Ze zijn wel honderd keer
giftiger dan olie", aldus Henriquez.
Daarom ook is het gebruik van
boorvloeistof gebonden aan strenge
voorwaarden. Het is onder meer
niet toegestaan oliemodder te ge
bruiken voor de eerste honderden
meters van een nieuwe boring. De
kans dat het dan in het water te
recht komt, is te groot. De boor-
spoeling voor deze gedeelten bevat
geen olie, maar bestaat uit een
mengsel van water, zouten en kalk,
wat aanzienlijk minder schadelijk
is.
Vooral voor het boren door kleila
gen wordt de oliemodder gebruikt.
Water is dan geen geschikt spoel-
middel omdat de losgeboorde klei-
deeltjes onder invloed van water
opzwellen. De kleimassa die vervol
gens in het boorgat ontstaat, komt
zo strak te zitten dat er van boren
geen sprake meer kan zijn. „Dan
kan zelfs de boor er niet meer uit",
illustreert een woordvoerder van de
Nederlandse Aardoliemaatschappij
NAM.
Streng
Om ongelukken met oliemodder te
voorkomen, mogen olieplatforms
op het Nederlands Continentaal
Plat het spul niet zelf opslaan. Iede
re keer dat een maatschappij het wil
gebruiken, moet het apart worden
aangevoerd. Het losgeboorde gruis -
dat immers met olie is vervuild -
wordt aan land gebracht om daar te
worden gereinigd. Alleen het gruis
dat naar boven is gebracht met
boormiddel dat geen olie bevat,
mag in zee worden gedumpt.
Op het Nederlandse deel van de
Noordzee, met veertien platforms,
wordt streng gecontroleerd of de
oliemaatschappijen zich aan die re
gels houden. „We controleren dat
voortdurend in samenwerking met
de Kustwacht en Rijkswaterstaat",
aldus Henriquez. „Er mag geen
druppel over boord". De landen die
brandstof winnen op de Noordzee,
proberen al jaren tot eenduidige re
gelgeving te komen om vervuiling
te voorkomen. Dat is aardig gelukt,
alleen Engeland - met zo'n veertig
boortorens - hanteert soepeler re
gels.
Henriquez is ervan overtuigd dat
het bij het verlies van de oliemod
der bij de Shetland-eilanden om een
ongeluk gaat. „Dat spul kost dui
zend gulden per kubieke meter en
niemand gooit 200.000 gulden weg".
De gevolgen kan hij echter nog niet
precies overzien, maar dat het
milieu ernstige schade oploopt,
staat voor hem als een paal boven
water. „De platvissen in de buurt
van het platform zullen het wel
moeilijk krijgen".
Deskundigen zijn naar het olie
platform in de Noordzee gereisd om
de milieuschade in ogenschouw te
nemen. (Kaartje ANP)
"Terugloop in het kerkbezoek?
Daar is bij ons niets van te mer
ken. De kerk zit nog steeds stamp
vol". De kerkvoogd van de her
vormde gemeente in Staphorst
kan met recht spreken van 'over
stelpende belangstelling' voor de
diensten. Een zondagse dienst in
het Overijsselse dorp trekt al
gauw zo'n 2000 bezoekers. Maar
de Dorpskerk die al eens is uit
gebreid - heeft 'slechts' 1400 zit
plaatsen. De kerkvoogdij heeft
dan ook een plan gemaakt om het
gebouw fors te vergrotenEr moe
ten ongeveer 1000 zitplaatsen bij.
Daarmee wordt de Staphonter
kerk de grootste dorpskerk van
het land.
"Om alle belangstellenden bij
de dienst te kunnen betrekken
hebben we vijfjaar geleden de be
schikking gekregen over het
plaatselijk dienstgebouw", ver
telde de kerkvoogd, die zijn naam
liever niet in de krant wilde. "Dit
gebouw biedt plaats aan 350 kerk
gangers. Zij kunnen de preek via
een geluidsinstallatie horen.
Maar de mensen in het dienstge
bouw voelen zich toch minder bij
de preek betrokken dan degenen
die een plaats in de kerk hebben
gevonden. Bovendien is het niet
langer verantwoord 1400 mensen
in de kerk toe te laten. Ze zitten
haast bij elkaar op schoot".
Om de kerk te kunnen uitbrei
den kocht de kerkvoogdij on
langs een naastgelegen boerderij.
"Zodra wij toestemming hebben
deze woning te slopen kunnen we
aan de slag". B. en W. van Stap
horst en de commissie algemene
zaken, ruimtelijke ordening en re
creatie van de gemeente staan
achter de plannen. Met de ver
bouwing zal een bedrag van ruim
f. 4 miljoen zijn gemoeid. De
kerkvoogdij kan het geld zonder
problemen op tafel leggen.
Gevoelens
Tv-programma's kunnen predi
kanten attenderen op het belang
van gevoelens. Theologen moe
ten hieraan een positieve plaats
geven. Ze zijn op dat terrein nog
steeds zeer behoedzaam uit vrees
'natuurlijke theologie' te bedrij
ven. Dat zei ds. W. J. Koole, direc
teur televisie van de IKON, giste
ren in Utrecht op de jaarvergade
ring van de Bond van Nederland
se Predikanten in Utrecht.
Hij wees op de overdreven
angst in kerken voor het uiten
van gevoelens. "Er blijkt weinig
aandacht voor de wegen die men
sen afleggen om tot een overtui
ging te komen. Het wantrouwen
tegen de menselijke natuur is zo
diepgeworteld dat het de onbe
vangenheid van de contacten be
moeilijkt".
In het kerkewerk zal meer ge
bruik kunnen worden gemaakt
van tv-uitzendingen waarin ge
voelens de boventoon voeren. Tot
dusver worden vooral informatie
ve programma's gebruikt. De ver
beelding moet een grotere rol
krijgen, vindt Koole. "Dat heeft
ook maatschappelijke betekenis:
in een harder wordende samenle
ving zijn prikkeling van de ver
beelding en relativeren van be
lang".
Het verloren gaan van verbeel
dingskracht en het verdwijnen
van belangwekkende gods
dienstig geïnspireerde literatuur
in de huidige cultuur schrijft
Koole toe aan de overheersende
plaats van het dogma in het gods
dienstig denken. "Het dogma ver
bande de verbeelding".
Tekort IKV weg. Het Inter
kerkelijk Vredesberaad (IKV) is
voorlopig uit .de financiële pro
blemen. Het tekort van 200.000
gulden over 1988 is de afgelopen
weken bijna geheel weggewerkt.
Sinds begin maart, toen het IKV
een brandbrief stuurde aan alle
donateurs, is 188.000 gulden bin
nengekomen.
"Het structurele financiële pro
bleem blijft bestaan", zei de
woordvoerder. "We zijn nu uit de
grootste zorgen, maar kunnen na
tuurlijk niet elk jaar een actie
'Redt het IKV' houden". De lei
ding van het IKV schrijft de da
ling van inkomsten mede toe aan
de ontspanning tussen Oost en
West. De vacaturestop blijft voor
lopig van kracht.
'Racisme'
De Europese Gemeenschap is
bezig van Europa een fort te ma
ken dat onneembaar is voor asiel
zoekers en anderen die recht op
toegang hebben. De twaalf lan
den van de EG bedrijven daarmee
'institutioneel racisme'. Deze
waarschuwing liet P. Muller,
scheidend secretaris van de ker
kelijke commissie voor migran
ten in Europa te Brussel, gisteren
horen op een bijeenkomst van de
werkgroep buitenlandse werkne
mers van de Raad van Kerken.
De kerken moeten zich volgens
hem bewust worden van dergelij
ke ontwikkelingen binnen de Ge
meenschap. Door het wegvallen
van de binnengrenzen in 1992 zal
er weinig verbeteren voor de 15
miljoen buitenlandse werkne
mers en hun gezinsleden die al ja
ren in West-Europa wonen. Zij
hebben wel vrij verkeer binnen
Europa, maar geen gelijk recht op
werk en verblijf in een ander Eu
ropees land.
Volgens Muller is de Europese
Gemeenschap ten onrechte bang
voor een grote trek van migranten
naar EG-landen die uitzicht bie
den op goed loon en sociale zeker
heid. Ook nu is er immers geen
massale stroom van werkloze Ita
lianen of Grieken op gang geko
men. De angst voor 'sociale dum
ping' vindt Muller 'sterk overdre
ven' en eerder een argument om
gelijke rechtsbedeling voor niet-
EG-burgers tegen te houden.
Bisschoppen. De rooms-ka-
tholieke bisschoppen gaan met
het bestuur van de Raad van Ker
ken praten over het functioneren
van de raad. Dit hebben zij beslo
ten op hun tweemaandelijkse ver
gadering van de afgelopen dagen.
In dit gesprek moeten de verhou
dingen tussen de lid-kerken, die
in grootte zeer verschillen, aan de
orde komen.
Dit betekent niet dat de RJC
Kerk al op voorhand meer verte-
genwordigers in de raad claimt,
zei een woordvoerder van de bis
schoppenconferentie. Wel zal
worden bekeken wat het verschil
in grootte betekent. De kleinste
lid-kerken tellen niet meer dan
10.000 leden, de RK Kerk in Ne
derland omvat 4 miljoen gelovi
gen.
Euthanasie. Met het oog op
de behandeling van het wetsvoor
stel euthanasie op 27 april door de
Tweede Kamer hebben de rk bis
schoppen zich opnieuw uitge
sproken tegen het onder voor
waarden toestaan van actieve eu
thanasie.
"Er zijn de mens, ook door de
ontwikkeling in de medische we
tenschap, veel mogelijkheden ge
geven om lichamelijk en geeste
lijk lijden te verzachten. Dat is
een zegen". Maar zich onttrekken
aan het leven door het zelf te be
ëindigen of te laten beëindigen
vinden de bisschoppen "ingaan
tegen de Schepper, die het leven
heeft gegeven".
Beroepen
Hervormde Kerk: beroepen te
Zwolle E. van Rooyen Beu-
sichem en Zoelmond, die be
dankte voor Coevorden; aange
nomen naar Barneveld P. de Ja
ger Schoonhoven.
Gereformeerde Kerken Vrij
gemaakt: beroepen te Goes A. J.
van Zuijlekom Franeker-Sexbie-
rum in combinatie met Arum; be
dankt voor Enschede-Oost H. J.
Room Alphen aan den Rijn.
Moker. In de uitzending van
Moker (Media-overleg van ker
ken in Rijnland en de Bollen
streek), morgenavond 7 uur tot
half 8 op FM 105.7 en via de kabel
ook op FM 88.1, naast actualitei
ten aandacht voor: het 40-jarig
priesterjubileum van pater Buil
uit Zoeterwoude, de samenwer
king tussen rooms-katholiek en
protestants jongerenwerk in Lei
den en de oud-papier-dienst van
de kerken in Leiden-Zuidwest.
Brazilië. De rk bisschoppen
in dit land hebben hun ongerust
heid uitgesproken over de snelle
vermindering van het aantal ker
kleden. Belangrijkste oorzaken:
de vergrijzing en het sterk terug
lopen van de geboortencijfers, dit
laatste ook als gevolg van de drie
miljoen abortussen per jaar.
Journalisten uit alle delen van de wereld zijn naar Wenen gereisd om verslag te doen van de gebeurtenissen in
het Lainz-ziekenhuis. Verder dan de toegangspoort van het ziekenhuisterrein komen de meesten niet. (foto ap>
en stadsautoriteiten zich verbijs
terd af hoe dergelijke gebeurtenis
sen zolang plaats konden vinden,
zonder dat iemand het merkte. Hoe
konden vier vrouwen die niet eens
bevoegd waren, medicijnen ver
strekken (het ging om ongediplo
meerde ziekenverzorgsters), tal van
mensen doden met het slaapmiddel
rohypnol en met insuline-injecties,
zonder dat iemand ervan geweten
heeft?
Hoe kon de belangrijkste verdach
te, de 30-jarige Waltraud Wagner, 39
mensen om het leven brengen en
volgens eigen bekentenis 22 slacht
offers zoveel water in hun keel giet
en dat zij er uiteindelijk in stikten.
Hoe konden de moorden doorgaan,
terwijl een andere zieken verzorg
ster al een jaar geleden meldde dat
ze had gehoord dat een patiënt was
overleden na een overdosis slaap
middelen.
Stilzwijgen
Vooral dat laatste heeft voor op
schudding gezorgd. Volgens de po
litie is het onderzoek indertijd stuk
gelopen „op een muur van stilzwy-
gen in het ziekenhuis". De Chileen
se verpleegster die het voorval toen
meldde, is nu een welkome kroon
getuige in de moordzaak, die voor
lopig alleen maar bewezen kan wor
den aan de hand van de bekentenis
sen van de verdachten zelf.
Inmiddels heeft zich ook een
tweede getuige gemeld, een patiënt
die gezien heeft hoe verpleegster
Wagner iemand een slaapmiddel
toediende. De 86-jarige man over
leed dezelfde nacht, nadat hij door
Wagner en een arts van de afdeling
was gehaald. De naam van de pa
tiënt schijnt voor te komen op de
dodenlijst die Wagner zelf aan de
politie heeft gegeven. In dat geval
zouden er ook artsen bij de hele
kwestie betrokken zijn.
Dat is een idee dat nieuwe onrust
wekt, maar of het waar is, zal pas
blijken als de politie openheid van
zaken geeft. Voorlopig bewaart po
litiechef Bögl, die persoonlijk de
perscontacten op zich heeft geno
men, zoveel mogelijk het stilzwij
gen. In het belang van het onder
zoek, zo zegt hij zelf, al voelen zie
kenhuisautoriteiten zich door deze
houding ernstig buitenspel gezet.
De aard van de afdeling heeft er
zeker aan meegewerkt dat de moor
den zolang verborgen konden blij
ven. De patiënten in paviljoen 5 zou
den in Nederland nooit in een ge
woon ziekenhuis liggen. Het gaat
om langdurig zieken, vaak demente
en gemiddeld zeer oude mensen.
Daardoor sterven ook veel patiën
ten in paviljoen 5. Jaarlijks passe
ren er zo'n 2000 patiënten de 95 bed
den en daarvan overlijden er gemid
deld 400 tot 450. Een paar doden ex
tra zijn simpelweg niet opgevallen.
Bovendien zijn de verpleegsters
slim geweest. Water in de longen is
een hele natuurlijke zaak bij oude
mensen die aan een hartstilstand
overlijden. Insuline is na een paar
uur al niet meer in het lichaam terug
te vinden. Dat de verpleegsters zijn
gesnapt, is in feite stom toeval. Vori
ge week werd een patiënte die met
insuline was ingespoten, net op tijd
gered. In haar bloed werden sporen
van de stof gevonden. Voor de chef-
arts van paviljoen 5, dr. Franz Pe
sendorfer, was dat de reden de poli
tie te waarschuwen. De vier ver
pleegsters sloegen, eenmaal door de
politie ondervraagd, zeer snel door
en gaven hun daden toe. Ondertus
sen is dezelfde Pesendorfer bloot
komen te staan aan forse kritiek,
omdat hij degene zou zijn die bij het
eerste geval een jaar geleden zijn
mond dichthield.
Wreed
Dat de vier verpleegsters brute
moord op hun geweten hebben,
staat voor iedereen vast. De wrede
methode van verdrinking sluit eu
thanasie uit medeleven met de pa
tiënten uit. Bovendien hebben ze
zelf toegégeven dat ze patiënten om
het leven hebben gebracht, omdat
ze te lastig waren of gewoon, omdat
ze teveel verzorging nodig hadden.
De discussie over euthanasie die
ook in Oostenrijk speelt, wordt dan
ook door niemand opgerakeld.
Maar behoudende politici zien in de
moorden wel een reden een
pleidooi te houden voor een sterker
gezinsleven, waarbij de familie de
zorg voor ouderen niet afschuift
naar bejaardentehuizen of zieken
huizen. De vakbond ÖGB dringt er
daarentegen op aan meer en beter
opgeleide verpleegsters in de zie
kenhuizen in te zetten, omdat de be
geleiding van het personeel volgens
de organisatie tekort schiet.
Wethouder Stacher ontkent de
personeelsproblemen niet. Maar hij
betwijfelt of meer toezicht op de
medicamentenkast de moorden
had kunnen voorkomen: „Als de
artsen iedere spuit zouden moeten
voorbereiden en zelf zouden moe
ten toedienen, dan hebben ze voor
de patiënten helemaal geen tijd
Bovendien zijn in lang niet alle
gevallen medicijnen gebruikt. En
een moord met water is volgens Sta
cher alleen te voorkomen door
naast ieder bed een andere ver
pleegster te zetten.
