'Leids wegenstelsel met stukjes en beetjes aan elkaar geprutst' Deskundigen: verkeersprobleem wordt niet opgelost 'Verzorging van ouderen is nagenoeg onder de maat' Leidenaar omgekomen Infotheek verwacht sterke groei WOENSDAG 12 APRIL 1989 LEIDEN Het stationsgebied krijgt toekomst. De gemeenteraad moet binnenkort een keuze maken uit de plannen van drie projectontwikkelaars: AMRO, MAB en Mabon. Op verkeersgebied ontlopen de eerste twee plannen elkaar niet veel. Beide ontwikkelaars zijn afgestapt van het idee van een tunnel onder het Stationsplein, maar hopen de overdaad aan verkeer weg te werken via een omleidingsroute door de Leeuwenhoek. De derde ontwikkelaar houdt wel vast aan een verkeerstunnel, zij het aan een ander ontwerp dan die de gemeente in gedachte had. Voordat de discussie in de gemeenteraad losbarst, laten vijf deskundigen hun licht over de drie plannen schijnen. Het zijn: S. Van den Eerenbeemd (architect), E. Melis (Werkgroep Milieubeheer van de RUL), K. Post (voormalig hoofd directie stedebouw van de gemeente), J. Wijnbergen (architect van onder meer het AZL) en L. Tummers (docent stedebouw aan de TU Delft). Geen jurering vanachter de borreltafel. Enkel een blik op de achterkant van fraaie plaatjes en maquettes. Vandaag de tweede aflevering van een driedelige serie over het nieuwe visitekaartje van Leiden en met name over de verkeersproblemen. LEIDEN - 'Een levendige stad heeft altijd een verkeerspro bleem'. Met deze wijsheid was voormalig verkeerswethouder C. Waal gewoon te reageren op kritiek op zijn beleid. Aangeno men dat Waal het bij het rechte eind had, kan het Stationsplein" zonder twijfel aangewezen wor den als het kloppend hart van de stad. Nergens binnen de ge meentegrenzen zijn de proble men zo complex als voor het station. door Jan Rijsdam en Gert Visser De oversteekplaatsen op het Sta tionsplein worden per etmaal door 25.000 voetgangers gepasseerd. Op hun weg vinden zij 28.000 auto's, ruim 1500 bussen en 21.000 fietsen. Het probleem van het Stationsplein is niet het grote aantal verkeersdeel nemers - over de Willem de Zwijger laan rijden dagelijks veel meer au to's - maar het grote aantal dat el kaar moet kruisen en elkaar -dus niet verdraagt. De stad leeft kennelijk op het Sta tionsplein, maar het huidige ge meentebestuur heeft daarmee geen vrede. Op het nieuwe visitekaartje van Leiden moet een minder chao tisch verkeersbeeld komen te staan. Het gemeentebestuur zocht de op lossing in de aanleg van een auto tunnel onder het Stationsplein. Een tunnel die de auto's onhoorbaar en onzichtbaar maakt en - om in termi nologie van stedebouwers te spre ken - een vriendelijk verblijfskli- maat op het Stationsplein achter laat. Het idee is praktisch makkelijk uitvoerbaar, ware het niet dat het bouwen van tunnels een dure aan gelegenheid is. De kosten ervan worden geschat op circa 30 miljoen gulden, waarvoor Leiden de helft op tafel moet leggen. En dat is voor LEIDEN - De verzorging van ou deren in de verzorgingstehuizen dreigt door een tekort aan personele en financiële middelen onder een aanvaardbaar niveau te geraken. Zo luidt de conclusie van een onder zoek dat werd verricht door twee Leidse studenten in verzorgingste huizen in de regio Leiden. De stu denten, H. Spaans en M. Delvigne, stellen dat nieuwe inzichten en mo derne opvattingen over verzorging van ouderen in de verzorgingste huizen bij de huidige personele be zetting geen kans van slagen heb ben. Door het tekort aan personeel wordt een aantal aspecten van de verzorging niet verricht, de zelf standigheid van de bewoners komt daardoor volgens de onderzoekers in de knel. Zij pleiten er daarom ook voor om een ander financierings model voor de verzorgingstehuizen in te voeren. Het huidige model is ontoerei kend omdat de samenstelling van de groep bewoners de laatste jaren is veranderd. Er is niet alleen sprake van een 'vergrijzing' van de bewo nerspopulatie, maar vooral van een toename van ouderen die intensie ve psychische en fysieke ondersteu ning en begeleiding nodig hebben. Dat kost meer tijd, terwijl de perso neelssterkte juist wordt ingekrom pen. De onderzoekers geven in hun rapport een groot aantal aanbeve lingen om de interne organisatie, taakverdeling, onderlinge samen werking en de verschillende catego rieën personeel te verbeteren. ULVENHOUT (ANP) - De 46-jarige Michel Szekely uit Leiden is gister avond door een verkeersongeluk op het nog niet geopend deel van rijks weg 58 onder Ulvenhout om het le ven gekomen. Volgens de politie is de man tegen een in aanbouw zijnde brug. Hoe hij op deze weg terecht is gekomen, is de politie niet duide lijk. Het stuk weg zal pas in de loop van 1990 worden geopend. een armlastige stad als Leiden een weinig aanlokkelijk vooruitzicht. Creatief Het gigantische verkeersprobleem was in feite de aanleiding voor de 'architectenwedstrijd'. Gehoopt werd dat de projectontwikkelaars met al hun kennis en ervaring een creatievere en vooral goedkopere oplossing voor het probleem wisten te verzinnen dan de deskundigen van de gemeente hadden gedaan. Twee van de drie ontwikkelaars zijn inderdaad met een andere op lossing dan een tunnel op de prop pen gekomen. Zij zien een oplos sing in een omleidingsroute door de Leeuwenhoek. Deze verbinding tussen Plesmanlaan en Rijnsbur- gerweg moet het verkeer op het Sta tionsplein zodanig doen afnemen dat de noodzaak van een tunnel niet meer aanwezig is. De derde ontwikkelaar (Mabon) houdt vast aan een tunnel, maar een andere dan die de gemeente al op papier had staan. Dat eerste ont werp (de zogenaamde Articon-vari- ant) gaat uit van een tunnel van be lastingkantoor tot op de Schiphol- weg, waarbij het verkeer tussen tijds naar boven kan om af te slaan op het kruispunt met de Rijnsbur- gerweg. Projectontwikkelaar Mabon kiest voor een lange gesloten tunnel waarin afslaan onmogelijk is. Ver keer dat op het kruispunt naar rechts of links wil, moet boven gronds en dus op het Stationsplein blijven rijden. De Articon-tunnel kost circa dertig miljoen gulden. Die van Mabon is wellicht goedko per. Sluiproute Een tunnel waarin je niet kan af slaan, biedt echter geen uitkomst, weet Melis. "De hoeveelheid ver keer dat vanaf het Stationsplein rechtdoor de Schipholweg op rijdt, is niet zo groot. Misschien 30 of 40 procent van het totaal. Die overige 60 procent slaan op het kruispunt met de Rijnsburgerweg links- of rechtsaf. De Mabon-tunnel lost dus weinig op. Circa 60 procent van het nu aanwezige verkeer moet op het Stationsplein blijven rijden om af te slaan. Als je het verkeer er onder door wil gooien, moet je zorgen dat het er af kan en dan kom je toch uit op het oorspronkelijke ontwerp: de Articon-tunnel", betoogt Melis. Dat lijkt alle tafelgenoten een aannemelijk verhaal. Probleem is, zegt Post, dat de Articon-tunnel dus wel de verkeersproblemen oplost, maar met zijn tussentijdse afslagen veel te veel ruimte ih beslag neemt. En ruimte is een kostbaar goed. De voorgestelde omleidingsroute door de Leeuwenhoek, beschouwt Post als een slecht alternatief. "Het Stationsplein heeft namelijk twee functies. Het is niet alleen de ver binding tussen de Willem de Zwij gerlaan en de Plesmanlaan maar ook tussen de Langegracht en de westzijde van de stad. Er is geen en kele mogelijkheid om rechtdoor die stad door te komen". "Als je nu het autoverkeer vanaf de Langegracht de Rijnsburgerweg opstuurt waar het via de Leeuwen hoek en de Plesmanlaan naar de westzijde van de stad moeten rij den, stuur je het naar mijn gevoel gewoon de zee in. Dan gaat iedereen op zoek naar sluipwegen, dan rijden het verkeer dwars door alle ver keersborden heen". Prutswerk De voormalig gemeenteambtenaar haalt een oud plan boven tafel. Ooit was het de bedoeling een kaarsrech te verbinding te maken van Lange gracht - voor molen De Valk langs en over de Morssingel - naar de Plesmanlaan. Op deze wijze zou het Stationsplein ontlast worden van de verkeersstroom Langegracht- Plesmanlaan. Het idee werd echter al te kras bevonden en nooit uitge voerd. Leiden blijft echter zitten, concludeert Tummers 'met een we genstelsel dat met stukjes en beetjes aan elkaar is geprutst'. Het oude plan van Post doet Tum mers zich afvragen of de oplossing voor het Stationsplein niet elders in de stad gezocht moet worden. "De fout in het netwerk is dat er geen stadsverzamelweg is ten westen of ten oosten van het Stationsplein. Zóu het nu niet mogelijk zijn die doorgaande bundel verkeer op de route Stationsplein-Schipholweg er uit te halen door het verkeersnet- werk elders in de stad te reorganise ren. Je zou kunnen bekijken of je er niet uitkomt door een tunnel op andere plaats aan te leggen". Post theoretiseert verder: "Heel verstandig. Denk eens aan een tun nel tussen Langegracht en Ples manlaan". Ook Post realiseert zich dat een dergelijke ingreep onder be staande bebouwing vrijwel onbe taalbaar is. Onbeschaafd Post ziet nog meer problemen in de oost-west verbinding die het Sta tionsplein is. Ook aan beide uitein den moet een redelijke versprei ding van het verkeer mogelijk zijn en daaraan ontbreekt het ter hoogte van het belastingkantoor volledig. Wie kiest voor de Plesmanlaan ont moet weinig problemen maar wie elders in de stad moet zijn, komt te recht op de route Morssingel-Mors- straat die Post 'werkelijk abomina bel' noemt. "Absoluut onverdragelijk, daar moet wat veranderen. Welke oplos sing je ook kiest voor het Stations plein, er moet rekening mee worden gehouden dat er ook een oplossing gevonden moet worden bij de Ples- manrotonde. Pas als dat een uit gangspunt is, ben ik tevreden", be toogt Post. Maar voorlopig is voor Post nog geen spoor van een haalbare oplos sing in de plannen van de drie pro jectontwikkelaars aangetroffen. Niet voor het Stationsplein, laat staan voor de Plesmanrotonde. Het brengt hem tot een hard oordeel over dit zo cruciale onderdeel van de plannen. "Als je me nu vraagt: bieden deze plannen een serieuze oplossing voor het verkeer, zeg ik nee. Degene die er nog het meest van terecht brengt (Post doelt op de Mabon- tunnel, red.) maakt de oplossing die we zelf al hadden nog slechter. De anderen bakken er al helemaal niets van. We hebben dus niet gekregen wat we besteld hebben. Wat denken die knapen wel", stelt Post vast. De discussie geeft Tummers aan leiding tot een oproep aan de poli tiek eens serieus naar het verkeer te kijken. "Het verkeer is in de politiek een weinig populair onderwerp. Geen ruimte scheppen voor het ver keer is in feite onbeschaafd. Maar werkelijk niemand in een gemid delde provincieplaats streeft seri eus naar een oplossing voor het ver keersprobleem", weet Tummers uit ervaring. Alleen Wijnbergen meent dat zijn beide gesprekspartners het pro bleem te zwart inzien. "De twee ont wikkelaars die een omleidingsroute door de Leeuwenhoek hebben ge projecteerd, vinden dat het eigen lijk wel meevalt op het Stations plein. Ik ben het daar wel mee eens. Is het niet zonde om tientallen mil joenen guldens aan een tunnel uit te geven?" Aandacht Het Stationsplein heeft nog een tweede probleem: de sociale veilig heid. In tegenstelling tot het ver keer (althans volgens Tummers) mag dit onderwerp op de warme be langstelling van alle politieke partij en rekenen. Sociale veiligheid is in de mode en het gemeentebestuur van Leiden maakt er werk van. Zo werd door het bureau Zijaanzicht in opdracht van de gemeente speciaal onderzoek verricht naar een verbe tering van de sociale veiligheid in het nieuwe stationsgebied. De uitkomsten waren tot nu toe weinig verrassend, maar het grote werk moet dan ook nog gedaan wor den. Zijaanzicht gaat de plannen van de drie ontwikkelaars nog be oordelen en hoopt vervolgens met suggesties te komen. Het huidige Stationsplein is een uitermate kil en grijs gebied met veel donkere hoeken waaraan de suggestie van geborgenheid volle- Een kil gebied met donkere hoeken i heid volledig ontbreekt. dig ontbreekt. In het voordeel van de huidige situatie pleit dat er door gaans veel mensen op straat zijn. Van den Eerenbeemd vindt het noodzakelijk dat het aanzicht van het plein wordt, bijgeschaafd. "In contrast met dichte donkere kan toorgevels zou ik er 's avonds graag een verlichte gevel van woningen zien", aldus de architect. Zuinig Of deze oplossing nu werkelijk bij draagt aan de veiligheid op straat, wordt door Tummers betwijfeld. "In dit soort gebieden wordt er nooit op de begane grond gewoond. Zodra je hoger woont, ontgaat je wat er beneden gebeurt".'Post: "Ik doe elke avond mijn gordijnen dicht en dat doen de meeste zuinige Nederlanders. Mensen die daar wo nen zien niets en horen niets en als ze al merken wat er op straat ge beurt, kunnen ze er nooit op tijd bij zijn". Beter is het volgens Tummers om de mensen die beroepsmatig in de omgeving van het station aanwezig zijn de aandacht te laten trekken. "Mensen die een uniform dragen en een pauze hebben in te vullen - zoals bijvoorbeeld buschauffeurs - moet je niet in één of ander bijgebouw on derbrengen. Die moet je centraal op het plein en goed verlicht onder brengen. Dat is iets waar je in je plannen nadrukkelijk rekening mee moet houden". "Zoals vroeger", herinneren Post en Melis zich: "Toen op de plaats van de Kamer van Koophandel de bewaakte fietsenstalling was onder gebracht. En de wereldwinkel aan de Steenstraat nog dienst deed als politiepost". REDACTIE: JAN RIJSDAM, TELEFOON: 161444 Oudere jongeren I Omdat de toekomst een beeld van vergrijzing en ontgroening te zien geeft, zullen de discotheken - wil len ze nog een kans van bestaan hebben - daar nu al op moeten in springen, verklaarde een woord voerder van Horeca Nederland onlangs in deze krant. Gelijk heeft-ie. Want zegt u nu zelf, waar kun je als oudere jongere vandaag de dag nog helemaal te gek uit je bol gaan? Waar kun je als eind dertiger, als je de laatste volko renkruimels van je kin geveegd hebt, nog eens heerlijk roldoor- brekend swingen? En waar kun je als rijpere vrouw met een deel tijdbaan onbekommerd en zon der hanige, ongewenste intimitei ten aan de bar hangen? Wij zijn het de oudere jongeren in Leiden zelf gaan vragen. Want uiteindelijk wil je, nu de jaren- zestig-revival niet te stuiten blijkt, als goeie dertiger of veer tig-plusser wel weer eens uit je luie zitelement komen om op het hedendaagse uitgaansleven te an ticiperen. Niet waar? Een prototype van een oudere jongere is uiteraard de bekende Leidse disc-jockey Nico Bill (43). Ooit het paradepaardje van tallo ze stuif-ins of integratiefeesten van de Nederlandse Vereniging tot Seksuele Hervorming (NVSH). "Er is maar weinig waar je als je boven de dertig bent te recht kunt zonder voor achterlijk te worden versleten", meent Ni co. "Vroeger had je wel leuke dancings. Maar tegenwoordig zijn het discotheken vol licht- en geluidseffecten, waar allemaal van dat jonge grut komt. Als ou dere jongere ben je meestal aan gewezen op buurt-, verenigings- of personeelsfeesten. Dan wordt het meestal hossen". Nico Bill is er van overtuigd dat onder de oudere jongeren wel be hoefte bestaat aan een beetje ge schuifel, als dat ten minste de fox trot betreft of een beetje swingen op Zuidamerikaanse en funky- muziek. Het hoeft echt geen An- dré Hazes te zijn wil het oudere publiek een dansje wagen". Discjockey Nico Bill is zelf nog altijd actief op feesten en partijen en slaagt er moeiteloos in zijn pu bliek, van jong tot oud, op de Theo van Seggelen: "Ik hou van een gezellige bruine kroeg en daar zijn er genoeg van". dansvloer te krijgen. "Het gekke is dat de muziek uit de jaren zes tig nu zowel door jongeren als ou deren mooi wordt gevonden. Wat dat betreft gaat het dus goed sa men. Eigenlijk zijn alle muziek stromingen momenteel in. Jazz, beat, soul, acid-house: de jeugd vindt alles leuk, als het maar niet te lang duurt. Na een uurtje heb ben ze er weer genoeg van". Nico Bill draait zijn plaatjes niet graag meer enkel voor een jong publiek. "Ik vind die jonge ren allemaal zo dfbevig kijken op feesten. Ze staan er allemaal bij van: 'je mot toch wat' en 'als je haar maar goed zit'. Het luie zweet wordt er niet uitgeswingd". Dat was vroeger wel anders. "En nog steeds", denkt Nico. "Voor het oudere publiek is een feest nog echt een feest. Maar als je je als oudere jongere een beetje uitleeft in een discotheek loop je de kans van de dansvloer te wor den gekeken. Bill denkt daarom dat er wel behoefte is aan een dansgelegenheid voor oudere jongeren. Paulien Verstraaten: "James Brown en Aretha Franklin: ver- dorrie, daar héb ik 18 jaar gele den ook op gedanst". Leidse discotheekhouders zijn daar nog niet zo van overtuigd. Zij wijzen er op dat de afgelopen jaren herhaalde pogingen zqn on dernomen om een danscafé voor ouderen op te zetten. Na een tijd lang een kwijnend bestaan te heb ben geleden, verdwijnen ze weer of worden ze uiteindelijk toch be volkt door jongeren, zo wordt van verschillende kanten betoogd. Oudere jongeren (2) Het is onmiskenbaar: in het discowereldje is momenteel spra ke is van een beweging 'back to the sixties'. "Ik merk het bij de hip-hop-middagen", aldus Pau lien Verstraaten (33), jongeren- werkster in 't Breehuys. "James Brown en Aretha Franklin, die zijn momenteel heel erg in. Dan denk ik wel: verdorie, daar heb ik 18 jaar geleden ook op gedanst". Maar voor oudere jongeren valt er niets te hip-hoppen in 't Bree huys. "We zijn er voor een leef- Nico Bill: "Er is maar weinig waar je als je boven de dertig bent terecht kunt zonder voor achter lijk te worden versleten". tijdsgroep tot 21 jaar", vertelt Paulien Verstraaten. "Ik kom mensen van mijn leeftijd wel te gen in het LVC of op swingavon den in De Trechter (Herenstraat). Voor het nog iets oudere publiek, dat uit de kleine kinderen is, is er denk ik niet echt veel te doen in Leiden. Dan heb je allèen de ge wone cafés". Wethouder Hans de La Mar (35), in de overgangsleeftijd voor oudere jongeren, weet dat de swingavonden voor dertigers in café De Trechter 'stikdruk' zijn. "Daaruit blijkt wel dat er behoef te aan is. Maar een discotheek voor oudere jongeren die 7 dagen in de week moet draaien? Ik weet niet of daar een markt voor is". Theo van Seggelen (34), oud UVS-speler en thans kandidaat notaris, was zowel in zijn studen tentijd als daarna een bekende verschijning in Leidse cafés. Hij zegt zich nog steeds uitstekend te kunnen vermaken. "Ik hou van een gezellige bruine kroeg en daar zijn er genoeg van. Aan swin gen heb ik niet zo'n behoefte. Als Hans de La Mar: "Een disco theek voor oudere jongeren? Ik weet niet op daar een markt voor is". (foto's Jan Holvast) ik daar een keer zin in heb ga ik naar Amsterdam". Aan een apar te gelegenheid voor oudere jonge ren heeft Van Seggelen geen be hoefte. "Ik heb er geen enkele moeite mee als ergens veel jonge ren zitten". Leo Meijer, oud fractievoorzit ter van de PvdA in de Leidse ge meenteraad en thans chef stads beheer bij de gemeente, denkt ook dat er wel het één en ander te beleven valt voor oudere jonge ren in Leiden. Meijer, altijd al een groot voorstander van nieuwe ini tiatieven en experimenten, ziet daarentegen wel wat in een spe ciale gelegenheid voor oudere jongeren, wantje kunt als je veer tig bent kennelijk niet meer overal komen. "Ik ben jaren be stuurslid geweest van het LVC. Toen ik daar eens op een zater dagavond rondliep kwam Han Tesselaar op mij af (ja, ja, de zoon van de wethouder, red.) die tegen mij riep: "Ik dacht dat het hier een jongerencentrum was. Toen dacht ik: ja, ik moet maar weer eens wat anders gaan opzoeken". LEIDEN De Leidse Infotheek Groep verwacht voor 1989 een ver sterkte groei. De omzet passeert waarschijnlijk dit jaar de 250 mil joen gulden. Dat betekent een groei van 30 procent in vergelijking met een jaar daarvoor. De Leidse onder neming verwacht dat het netto-re sultaat gelijke tred houdt met de omzet. De omzet van de Infotheek Groep kwam in 1988 uit op 146 miljoen gul den tegen 100 miljoen over 1987. De netto winst steeg met 52 procent van 5,1 miljoen naar 7,7 miljoen gul den. Het personeelsbestand werd afgelopen jaar sterk uitgebreid. Eind 1988 werkten er 225 mensen op fulltime-basis bij het bedrijf. In 1987 waren dat er nog 156. De Infotheek realiseerde afgelo pen jaar een omzet van 9 miljoen gulden bij pc-privéprojecten. Het bedrijf verwacht echter dat deze projecten over hun hoogtepunt heen zijn. De belangrijke tak van de Info theek Groep, de verkoop en dienst verlening van zakelijke computer systemen, steeg van 75 miljoen tot 113 miljoen. Tussen de 70 en 80 pro cent van de omzet in deze branche werd gerealiseerd bij bestaande re laties. De Infotheek verkocht in 1988 circa 15000 systemen, met in vergelijking met 1987 een duide lijke verhoging van de gemiddelde systeemwaarde. Verkeersexamen voor 1200 leerlingen LEIDEN - Twaalfhonderd leerlin gen uit de groepen 7 en 8 van de Leidse basisscholen stappen vol gende week op de fiets voor het ver keersexamen. Ook zes buitenlandse vrouwen, die onder leiding van Ma rijke Bosman van buurthuis 't Spoortje een fietscursus hebben ge volgd, zullen het examen afleggen. De examens worden per wijk af genomen. Leiden-Noord en de Kooi zijn 17 april als eerste aan de beurt. De leerlingen daar worden om 9.00 uur weggeschoten door wethouder Van der Molen. De zes vrouwen krijgen van wethouder Van Dongen om 14.00 uur het startschot. Het verdere examenschema is als volgt: 18 april Morskwartier, 19 april Stevenshof, 21 april Meren- wijk, 24 april Professoren wijk en 25 april Leiden Zuid-Wwest. Alle exa mens beginnen om 9.00 uur. Het schriftelijk examen is op 20 april. Inbraak woning aan de Stokroos LEIDEN - Bij een inbraak in een woning aan de Stokroos is in de nacht van maandag op dinsdag een aantal goederen en een hoeveelheid geld gestolen. De bewoners missen foto-apparatuur, een rijbewijs, visa, credit cards, een camera met toebe horen, een hoogtemeter, 20 Euro cheques, ongeveer 50 gulden, 200.000 Italiaanse lires en zo'n 3000 Franse en 150 Zwitserse francs. De schuifpui werd opengewrikt, het huis doorzocht. Tentoonstelling foto's bij Museum van Volkenkunde LEIDEN - W. van Gulik, directeur van het Museum van Volkenkunde, opent donderdag in de universi teitsbibliotheek de fototentoonstel ling over buitenlandse studenten 'Als je toch in Leiden bent...'. De opening heeft om 16.00 uur plaats. De expositie is van vrijdag 14 april tot en met vrijdag 28 april te zien in in de universiteitsbibliotheek, ge vestigd aan de Witte Singel 27.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1989 | | pagina 15