LADA SAMARA
OPVALLEND COMPLEET
Oude Madeira goud waard
Rabarber
Met een rietje
Verrassend
PvdA wil duidelijkheid
ruzie politieministers
EEN PROEFRIT LEVERT HET OVERTUIGENDE BEWIJS!
'Journalisten in El Salvador
aangezien voor guerrilla's'
Wijzigingen partij Hongarije
WOENSDAG 12 APRIL 1989
De tuinbouw komt nu vrijwel iede
re week met iets anders. Zo is er
weer rabarber, waarvan de friszure
smaak niet voor de beste appelsoort
onderdoet. Vanaf nu tot en met juli
volop verkrijgbaar, is rabarber fei
telijk de enige groente met heuse
vruchtensmaak. Dit is te danken
aan de (overigens bloedreinigende)
aanwezigheid van appel- en citroen
zuur in de bladstelen. Ook het min
der gezonde oxaalzuur komt er in
voor, maar kan vlot en afdoend ge
neutraliseerd worden, d.m.v. gezui
verd krijt, te koop bij de drogist.
Rabarber wordt bij ons, in verge
lijking met bijvoorbeeld Frankrijk
en Engeland, pas relatief kort ge
teeld: zo'n 50 jaar geleden begon
men hier de groente pas echt te
waarderen.
Jonge en kasrabarber is mals ge
noeg om niet geschild te hoeven
worden; voor oudere, dus taaiere,
exemplaren is dat absoluut nodig.
Bladeren en stengelvoet worden
weggehaald, de groente gewassen
en in blokjes van ca. 5 cm gesneden.
Vanwege het oxaalzuur is rabarber
op maar één manier te verwerken
en dat is gekookt.
"Zonnig Madeira, land van
liefde en zon", klonk het in de
jaren vijftig uit de mond van
de populaire radio-artiest
Eddy Christiani. En Madeira,
de paradijselijke parel in de
Atlantische Oceaan bleef
bezongen. Ted de Braak
maakte zijn debuut met "Een
glaasje Madeira, my
dear?", dat ons nogal exotisch
in de oren klonk. Nederland
was immers de Madeira-wijn
al lang vergeten. Het liedje
kwam dan ook uit Engeland
waar tradities meer dan hier
worden gekoesterd.
door
Rien van Reems
Madeira is in sommige oude Engel
se families nog altijd het ochtenda
peritief bij uitstek. Een wijn die
voor de lunch als een regelmatig te
rugkerend ritueel wordt geschon
ken uit een kristallen karaf. Een
wijn met een boeiend verleden,
waarmee de oude snoeper uit het
liedje een jonge deern tracht te ver
leiden. Maar ook de wijn waarmee
de onafhankelijkheidsverklaring
van de Verenigde Staten werd beze
geld.
Lang geleden was de Madeira-
wijn in ons land bijna even populair
als in Engeland. Nu hebben Port en
vooral Sherry de Madeira verdron
gen. Vooral qua prijs heeft de Ma
deira het tegen die andere met alco
hol versterkte wijnen moeten afleg
gen. Slechts een handvol echte lief
hebbers is, hem trouw gebleven.
De geschiedenis van Madeira is
jong en daarmee die van de wijn.
Prins Hendrik de Zeevaarder, de
initiator van de grote Portugese ont-
Vergeten godendrank van een paradijselijk eiland
dekkingsreizen, stuurde zijn edelen
Joao Gonalves Zarco en Tristao Vaz
Teixeyra nadat zij in 1418 het tot de
Madeira-archipel behorende eiland
Porto Santo hadden ontdekt, er op
nieuw op uit. Dit keer om te onder
zoeken wat schuil ging onder de
grote schier onbeweeglijke wolk
die zij vanaf Porto Santo in zuid
westelijke richting hadden waarge
nomen. Prins Hendrik, zijn kapi
teins en hun Genoese navigator
Bartolomeus Perestrello vermoed
den dat de wolk zich vormde boven
de bergen van onbekend land. Op
de eerste juli 1420 ontdekten de Por
tugese zeevaarders onder de angst
aanjagende wolkenformatie inder
daad het met dichte wouden bedek
te vulkanische eiland Madeira.
Het eiland was onbewoond. De le
gende wil echter dat een Engelse
edelman Robert a Machin en zijn
geliefde Anna d'Arfet die, omdat zij
van verschillende stand waren, niet
met elkander mochten trouwen, in
de veertiende eeuw met een zeil
schip naar de Middellandse Zee
vluchtten, door een storm werden
overvallen en op Madeira terecht
kwamen. Daar overleden zij van uit
putting. Op de plek waar zij omkwa
men stichtten de Portugezen Ma-
chico, genoemd naar Machin.
Portugal koloniseerde Madeira in
1425 en Zarco en Vaz werden de eer
ste gouverneurs van de nieuwe Por
tugese provincie overzee. Tot de
eerste kolonisten behoorden naast
Portugezen andere Europeanen:
Belgen, Italianen, Fransen, Neder
landers en Engelsen. Vooral de
laatsten zouden in latere eeuwen
hun stempel op het eiland drukken.
Vele prachtige wijnen dragen de na-
Een aardige variant op drinkbekers
voor schoolgaande kinderen is de
draaidrinkbeker, die je teeg kunt drin
ken zonder het deksel er af te draaien.
De grap zit in het bolle deksel, waar het
rietje zit ingebouwd. Als je de deksel een
kwart slag draait dan springt hét rietje
te voorschijn. Draai je het deksel terug
dan is het rietje weer verdwenen.
In de praktijk betekent dat heel wat
geknoei minder. De beker die in diverse
kleuren en met verschillende decors le
verbaar is wordt geïmporteerd door In
spiration in Katwijk (tel 01718-23334)
en kost 9,95 gulden. Ter geruststelling:
ondanks de mechaniek is de beker een
voudig en goed af te wassen. De beker is
voorzien van een draagriem zodat hij
voor het kind ook makkelijk mee te ne
men van Britse Madeiraschippers,
zoals Blandy, Leacock, Wells Bro
thers, Cossart en Gordon, namen
die nu nog voortleven in de merkna
men van de Madeira Wine Compa
ny, de grootste producent van Ma-
deirawijnen op het eiland.
Klooster
In het deftige met mahonie betim
merde directievertrek van de Ma
deira Wine Company die is geves
tigd in een oud klooster in Funchal
laat p.r.-manager José Duarte da
Silva vier minstens tien jaar oude
Madeira's proeven, een Malmsey,
een Bual, een Verdelho en een Ser-
cial. Alle vier danken zij hun be
staan aan wat wordt genoemd de
'edele wijnstokken' van Madeira.
Dit ter onderscheiding van de meer
gewone wijnstokken waarvan ove
rigens ook Madeira's maar vooral
tafelwijnen worden gemaakt.
De Malmsey is de zoetste Madei
ra, een dessertwijn, gemaakt van de
Malvasia-druif. De Malvasia Candi
da, de oudste wijnstok van Madeira,
voerden de eerste kolonisten aan
van het eiland Kreta. De Malvasia
Babosa is een variëteit uit 1515 die
verwant zou zijn aan de Franse Mal-
voisie. De Malvasia-variëteiten
groeien op zeeniveau waar het op
Madeira het warmst is. Hoe hoger
hoe droger, zeggen de wijnbouwers
en dat klopt want de droogste wijn
is de Sercial en die is afkomstig van
een druif die verwantschap ver
toont met de Duitse Riesling en
groeit op de berghellingen tussen
de 500 en 800 meter. Iets hoger dan
de Malvasia treffen we de Bual of
Boal aan, die een iets minder zoete
Nieuwe kaas met
minder calorieën
toch smakkelijk
Nadat we voor een slanke lijn tij
denlang bestraft zijn door de zoge
naamde 'light'-produkten voedsel
zonder calorieën en zonder smaak)
is de voedingsindustrie nu zo ver
datje het ook voor het lekkere kunt
eten. Een voorbeeld van 'light'-kaas
die echt naar kaas smaakt is de
nieuwe Tessa-serie van Frico. U
kunt kiezen uit 30+, 20+, 20 Leid-
se, 20+ Friese, 20 smeerkaas en 20
natriumarm. De laatste, een
broodkaas, is dus een echt dieetpro-
dukt. Qua prijs zijn de Tessa-kazen,
die hun publieks introductie kre
gen op de Huishoudbeurs in Am
sterdam, iets duurder dan de ortho
doxe volvette.
wijn oplevert dan de Malvasia. Van
de Boal is het minst aangeplant en
dat maakt deze wijn tot de kostbaar
ste onder de Madeira's. Tussen Boal
en Sercial komt de Verdelho. De
Verdelho groeit tot 500 meter hoog
te en levert een wijn met een volle
smaak. Deze wijnstok heeft dezelf
de afkomst als de Italiaanse Verdia.
Voor Duarte da Silva is de Verdelho
een van de mooiste Madeira's. Dat
deze wijn het minst wordt verkocht
komt naar zijn mening door de
moeite die buitenlanders hebben
met de uitspraak van het Portugese
Verdelho dat een beetje lijkt op 'ver-
deljoe' waarbij de 1 en de j nauwe
lijks hoorbaar zijn.
Alle vier 'edele wijnstokken' Ver
delho, Sercial, Boal en Malvasia
dragen groene druiven. Daarnaast
is er een blauwe druif, de Tinta Ne-
gra Mole, die op alle hoogten, van
zeespiegel tot 800 meter, tiert en die
op die verschillende hoogten heel
merkwaardig de voornaamste ei
genschappen van elk der edele
soorten heeft overgenomen. Vijftig
tot zestig procent van de Madeira's
is dan ook gemaakt van de Tinta Ne-
gra Mole, uitstekende wijnen waar
echter niet de namen van de vier
groten aan mag worden gegeven.
Noël Cossart, Madeiraschipper in
ruste, pleit in zijn boek "Madeira,
the Island Vineyard" evenwel voor
promotie van de Tinta Negra Mole
tot 'edele variëteit'. Hij verdient dat,
zo meent hij, evenzeer als de Verdel
ho die pas in het begin van deze
eeuw in de adelstand werd verhe
ven. Boeken van voor de tweede
wereldoorlog noemen vaak de Ver
delho niet eens.
'Keuken-Madeira'
Wie in Nederland voor een bedrag
tussen de tien en twintig gulden een
fles wijn koopt waarvan het etiket
vermeldt dat zij 'Fine' of 'Finest Ma
deira' bevat, schaft zich een wijn
aan van de Tinta Negra Mole die
waarschijnlijk niet ouder is dan drie
jaar. Kenners en liefhebbers noe
men dat een 'keuken-Madeira',
goed voor een scheutje smaakma
ker in de ossestaartsoep. Toch zijn
er heel wat gerenommeerde restau
rants die zo'n 'keuken-Madeira' als
dure aperitief schenken.
Jonger dan driejaar mag een Ma
deira niet worden verkocht. Als een
wijn vijf jaar oud is, krijgt hij de
kwalificatie 'Reserve'. Tien jaar ou
de Madeira verdient de nominatie
'Special Reserve'. Een 'Vintage' is
een Madeira die 20 jaar op houten
vat heeft doorgebracht, niet is ge
mengd met een wijn van een ander
jaar en altijd afkomstig is van één
van de 'edele wijnstokken'. Evenals
In vaten die soms eeuwen oud zijn, rust de Boal.
sherry wordt veel Madeira gemaakt
volgens het solera-systeem. Dat
houdt in dat vaten met oudere wij
nen worden aangevuld met jongere
wijnen. Maar de mooiste Madeira's
blijven ongemengd.
Versterkt
De Madeira is een versterkte wijn,
dat wil zeggen dat wijnalcohol
wordt toegevoegd tijdens of na de
natuurlijke vergisting. Sercial en
Verdelho laat men helemaal uitgis-
ten met als resultaat een droge tot
tamelijk droge wijn die een hoog ge
halte aan eigen alcohol bevat. Bij
Boal wordt alcohol toegevoegd als
de helft van de druivensuikers is
vergist en bij de zoete Malmsey
wordt de vergisting soms al na twee
dagen gestopt door een gift wijnal
cohol die de gistcellen doodt.
Eeuwen geleden ontdekte men
dat Madeira verbeterde na een zee
reis naar de tropen. Sindsdien
wordt Madeira gedurende minstens
drie maanden bewaard op een tem
peratuur die varieert van veertig tot
vijftig graden Celsius. Dit verwar
mingsproces dat in het Portugees
'estufagem' heet, bepaalt in hoge
mate het karakter van de Madeira.
Dank zij de estufagem is Madeira
onbeperkt houdbaar. Ja, het is zelfs
de enige wijn ter wereld die niet in
kwaliteit achteruit gaat wanneer u
de fles open laat staan. Madeira
moet zelfs kunnen ademen om te
kunnen rijpen. Daarom laten ken
ners hun flessen Madeira rechtop
staan, zodat de kurk uitdroogt en
zuurstof toelaat.
De oudste solera's op de zolders
van de Madeira Wine Company in
Funchal dateren van 1845 en 1860.
De oudste vintage is van 1745 en is t
niet te koop. Na vijftig jaar op hou
ten vat wordt zo'n oude wijn overge
bracht op glazen demijohns van
vijftig liter. De meest bejaarde Ver
delho die de Madeira Wine Compa
ny te koop heeft, werd gemaakt in
1882. Voor een fles van die wijn
moet u honderden guldens neertel
len. Een tien jaar oude Sercial kost
op Madeira zelf al gauw zo'n vijfen
dertig gulden.
Wat maakt de Madeira zo duur?
Dat is een complex van factoren.
Het eiland is klein en de produktie
gering. Er zijn zo'n 4500 wijngaar
den, verdeeld over 14.000 percelen,
die op hellingen liggen die zo stijl
zijn dat ze alleen met handwerktui
gen kunnen worden bewerkt. Zo'n
perceeltje levert soms maar één
vaatje wijn op. In de jaren zestig en
zeventig zijn bovendien veel wijn
boeren overgestapt op de lucratie
vere teelt van bananen. Nu worden
weer wijnstokken aangeplant. Ook
de vinificatie maakt de Madeira
duur; de wijnen rijpen gedurende
tientallen jaren op houten vaten
waarbij veel wijn eenvoudigweg
verdampt.
De leukste koekjes zijn koek
jes die een verrassing in petto
hebben. Een Mariakaakje kan
op z'n tijd best lekker zijn
maar je weet al hoe het smaakt
wanneer het nog in de verpak
king zit.
Wat dat betreft weten de
Magic Cookies van Verkade
beter hun uiteindelijke smaak
te verhullen. Van buiten zien
ze er uit als een gewoon, mis
schien wat bol, koekje. Bijt je
er in dan ontdek je dat ze, net
als een bonbon, een zachte vul
ling hebben.
DEN HAAG (GPD) - PvdA-kamer-
lid Stoffelen wil duidelijkheid over
de ruzie tussen de ministers Van
Dijk (binnenlandse zaken) en Kort
hals Altes (justitie) over de nieuwe
sterkteverdeling bij de politie. Stof
felen wil de beide ministers in een
interpellatie aan de tand voelen.
Beidé politieministers zijn het
hartgrondig met elkaar oneens over
de herverdeling van de politiesterk
te. Nadat zij aanvankelijk hierover
een akkoord bereikten, schreef
Korthals Altes onlangs aan Van
Dijk op die afspraak te willen terug
komen.
Korthals Altes schrijft dat de ver
mindering van de sterkte bij de
rijkspolitie, die onder zijn verant
woordelijkheid valt, financiële pro
blemen oplevert. De rijkspolitie
moest volgens de overeenkomst
tussen beide bewindslieden 600
plaatsen overhevelen naar de ge
meentepolitie, om de korpsen in de
middelgrote gemeenten te verster
ken.
Minister Van Dijk verklaarde af
gelopen maandag in Schiedam dat
de nieuwe sterkteverdeling hoe dan
ook doorgang moet vinden. Van
Dijk maakte geen melding van de
brief die hij van zijn collega van jus
titie ontving, maar ontkende het be
staan ervan niet. Hy verklaarde
slechts dat de sterkte-herverdeling
doorgang moet vinden.
Stoffelen zal tijdens de interpella
tie aandringen op een definitief ka
binetsstandpunt, omdat bij langer
uitblijven de behandeling in de Ka
mer in gevaar komt en de operatie
moet worden uitgesteld.
ALPHEN A/D RUN VAN DER BOON AUTO'S ALPHEN B.V. GERARD DOUSTRAAT 16, TEL. 01720 - 73216
LEIDEN AUTOBEDRIJF VAN HAASTEREN B.V., POTGIETERLAAN 32, TEL. 071 - 310800
NOORDWUKERHOUT AUTOBEDRIJF A. KLEVERLAAN. DE VLASHOVEN 8. TEL. 02523 - 73724
1 Er is al een Lada vanaf 8.995,-. Prijzen incl. BTW en katalysator, excl. afleveringskosten en ML-behandeling.
DEN HAAG (GPD) - Het Sal
vadoraanse leger wist niet dat er tij
dens de beschietingen bij het dorp
San Francisco Javier, waarbij
IKON-camerman Cornel Lagrouw
vorige maand om het leven kwam,
journalisten in de buurt waren. De
journalisten werden aangezien voor
guerrillastrijders. Het beschieten
van de auto waarin de gewonde La
grouw werd afgevoerd, wordt in het
onderzoeksrapport 'een ongeluk'
genoemd.
De VARA-radio bracht de conclu
sies van de Salvadoraanse regering
vanochtend in de publiciteit. Het
rapport is naar minister Van den
Broek (buitenlandse zaken) gezon
den. De minister zal waarschijnlijk
nog deze week de Tweede Kamer
berichten over de precieze ihhoud,
zo verwacht een woordvoerder van
het ministerie.
Over het dodelijke schot op La
grouw zelf wordt niets gemeld. Het
rapport verschilt sterk van oogge
tuige-verslagen. Zo zou de helikop
ter die de auto met de Nederlanders
beschoot, op een hoogte van 800
meter hebben gevlogen. Daardoor
had de boordschutter de letters
PERS op de auto niet gezien. Oog
getuigen verklaarden dat de heli
kopter veel lager vloog.
Rob Bakker, lid van de journalis
tendelegatie die de omstandighe
den rond de dood van Lagrouw in
El Salvador onderzoekt, verklaarde
weinig te verwachten van een even
tueel vervolg-onderzoek. Het is vol
gens hem belangrijk dat het leger
een absoluut verbod heeft gekregen
op journalisten te schieten. Het gaat
er volgens Bakker nu om te contro
leren of het leger zich aan die af
spraak houdt.
BUDAPEST (GPD) - Het gist in al
le geledingen van de Hongaarse
communistische partij. Zowel de
conservatieven als hervormingsge-
zinden organiseren zich openlijk,
waarbij het hervormingskamp na
drukkelijk aandringt op het verwij
deren van diegenen uit de partijge
lederen die verantwoordelijk wor
den geacht voor de economische en
politieke crisis die het land teistert.
Vandaag vergadert het Centraal
Comité (het partij parlement) en het
staat volgens goedingelichte bron
nen vast dat deze vergadering flinke
verschuivingen in de top van de
partij zal brengen.
Tenminste vier leden uit het Po
litbureau, het dagelijks bestuur van
de partij, krijgen volgens deze bron
nen hun congé. Volgens deze zegs
lieden verdwijnen uit het politbu
reau Tatai, Szabo, Hamori en Cse-
hak. Op Szabo na, die de landbouw
politiek in portefeuille had, zijn zij
betrekkelijke nieuwkomers in het
hoogste orgaan van de partij.
De stoelendans in de partijtop is
een rechtstreeks gevolg van de reso
lute koerswijziging naar een meer-
partijensysteem, inclusief volgend
jaar te houden verkiezingen waar
aan oppositiepartijen zullen deelne
men. Binnen de party manifesteert
zich de nodige weerstand tegen de
politieke hervormingen en het lijkt
erop dat partijleider Grosz knopen
wenst door te hakken.
Wie de luxe, allure en compleetheid van een goede middenklasser gecombineerd wil
zien met de aanschafprijs en kilometerkosten van een goedkope auto, kiest voor
een Lada Samara. Of u nu een 1100,1300 of een 1500 model kiest, elke Samara biedt
een royale zit- en kofferruimte, is opvallend compleet en geruststellend veilig.
Voor de vele extra's, zoals de van binnenuit verstelbare kop
lampen en buitenspiegels, vijf veiligheidsgordels, een wis/was
installatie op de achterruit, een katalysator voor schoon weg
verkeer en een ekonometer voor een zuinige rijstijl, betaalt u
geen cent meer.
Informeer bij de Lada dealer naar ons uiterst aantrekkelijke
lease- en financieringsprogramma. Er is al een Lada 1200 E vanaf
f 185,- per maand bij een aanbetaling van f 995,-.
