Alle gegevens patiënt op beeldscherm BiaMëDl PvdA wil af van mavo's en Kernfusie levert nog geen energie op Munitie verzamelen verboden en steeds gevaarlijker hobby L095,- proms Helft Haagse gemeenteraad wil niet verder met college VRIJDAG 7 APRIL 1989 BINNENLAND PAGINA 3 Europese primeur in Utrecht UTRECHT (ANP) - Op enkele verpleegafdelingen van het Academisch Ziekenhuis Utrecht is een gloednieuw sys teem in gebruik genomen voor het opvragen en beoordelen van radiodiagnostische gegevens. Alle gegevens van een patiënt, inclusief röntgenfoto's, zijn nu in principe met een druk op de knop beschikbaar. Binnenland kort Gifmoorden Een 38-jarige man uit Eelde is giste ren op verdenking van twee gif- moorden in voorlopige hechtenis genomen. Hij wordt ervan verdacht in november vorig jaar een 39-jarige huisgenoot en een bevriende 59-ja- rige kandidaat-notaris om het leven te hebben gebracht. De lichamen van beide slachtoffers zijn eind vo rig jaar op last van justitie opgegra ven. Die bleken grote doses medi cijnen te bevatten. De verdachte ontkent iedere betrokkenheid. Kustuitbreiding Noord-Holland wil met de gemeen te Velzen onderzoeken of de kust ter hoogte van het Hoogoventerrein driehonderd meter zeewaarts kan worden uitgebreid. De uitbreiding moet antwoord geven op een aantal knelpunten. Zo moet Rijkswater staat zo'n vier miljoen kubieke me ter verontreinigde baggerspecie kwijtraken en vereist de kolenaan- voer voor een kolenvergassingsin- stallatie een aanzienlijke kade-uit breiding. Afpersing Heijn De officier van justitie bij de Haar lemse rechtbank heeft een jaar ge vangenisstraf geëist, waarvan drie maanden voorwaardelijk, tegen een 36-jarige man uit Stadskanaal. Hij heeft toegegeven tijdens de ontvoe ring van Gerrit-Jan Heijn een brief te hebben verstuurd naar mevrouw Heijn; waarin hij 60.000 gulden vroeg in ruil voor informatie. De brief werd door justitie onder schept. Lubbers Premier Lubbers geniet van alle po litici het meeste vertrouwen. Blij kens een onderzoek van het NIPO heeft de helft van de Nederlanders vertrouwen in de premier. Minister Ruding (financiën) is van de eerste naar de derde plaats is gezakt. Mi nister Nijpels (milieu) maakte een sprong naar de tweede plaats: 47 procent heeft vertrouwen in deze minister, die een half jaar geleden nog slechts 38 procent van de Ne derlanders achter zich wist. Heineken-ontvoerder Eén van de vijf hoofddaders van de ontvoering in 1983 van biermagnaat Freddie Heineken is eind maart voorwaardelijk op vrije voeten ge steld, omdat hij intussen twee-der- de van zijn straf yan gcht jaar heeft uitgezeten. Een woordvoerder van justitie wijst er op dat gebruikelijk is dat mensen bij goed gedrag voor waardelijk vrij komen als ze de straf er voor twee-derde hebben op zit ten. behandelend artsen ter plekke di rect alle gevens bij de hand hebben, ook 's nachts als het gewone archief gesloten is, en dat ze op hun afde ling bijvoorbeeld ook oude en re cente foto's kunnen vergelijken. Prof. dr. P. van Waes (radiodia gnostiek) noemde het gisteren denkbaar dat huisartsen straks be halve het verslag van een onderzoek ook het beeld krijgen toegestuurd, "dat meer zegt dan duizend woor den". De evaluatie van het experiment tot nu toe heeft uitgewezen dat PACS 3,2 keér zo duur is als het con ventionele systeem. Dat zakt tot 2,2 keer als wordt afgezien van het 'om vormen' (digitaliseren) van het be staande röntgenarchief. De belang rijkste post vormen onderhoud en afschrijving van de apparatuur. Die zouden voor het AZU neerkomen op ruim 6,3 miljoen gulden per jaar, tien keer zoveel als nu. Het ermee werken zou 1,18 miljoen per jaar kosten, tegen 2,2 miljoen nu. Alleen de aanschaf van film voor de 400.000 röntgenfoto's per jaar vergt al 1,3 miljoen. Ing. L. Neeleman van het cen trum radiodiagnostiek, radiothera pie en nucleaire geneeskunde van het AZU verwacht evenwel dat de prijzen voor de apparatuur de ko mende jaren zullen gaan dalen. Bo vendien daalt het aantal verpleeg- dagen als patiënten minder lang hoeven te wachten op de uitslag van allerlei onderzoeken. Neeleman heeft becijferd dat als één op de drie patiënten dankzij PACS één dag korter in het ziekenhuis ligt, de kos ten van de apparatuur er uit zijn. NIEUWEGEIN (ANP) - De ver schijnselen van de kernfusieproe- ven bij kamertemperatuur zijn uit een oogpunt van energie-opwek king geheel onbetekenend. Het op grote schaal winnen van energie uit 'zwaar water' is vooralsnog niet meer dan een toekomstdroom. Tot deze conclusie komt een groep van 20 Nederlandse deskundigen. Ze hebben gisteren het verslag gelezen van de Engelsman Martin Fleischmann en de Amerikaanse elektrochemicus Stanley Pons over hun kernfusie-experimenten in het wetenschappelijk tijdschrift 'Jour nal of Electro Analytical Chemistry and Interfacial Electrochemistry', dat in Nederland wordt uitgegeven door Elsevier Science Publishers. In het artikel maakt het Ameri kaans-Engelse duo melding van een verrassende netto-opbrengst van energie. Dit verschijnsel, zo stelden de deskundigen op het FOM-insti- tuut voor plasmafysica in Nieuwe- gein gisteren vast, is nog zeer raad selachtig. Het gaat weliswaar om een verschijnsel van groot funda menteel belang, maar voor de op- HORN/CULEMBORG - Voor de tweede keer in een maand tijd is de ze week een verzamelaar van muni tie omgekomen als gevolg van een explosie. In de kelder van een uitge brande schuur in Hom (Limburg) werd het lichaam gevonden van de 32-jarige Henk Arts. De politje ver moedt dat hij met een lasapparaat bezig is geweest. In Den Helder liet onlangs een man van 24 jaar het le ven bij het boren in een granaat. door Weert Schenk De Explosieven Opruimingsdienst (EOD) in Culemborg schat dat er in ons land enige honderden mensen munitie verzamelen, van wie vrij wel niemand goed met met spul kan omgaan. Elk jaar vallen er zes tot acht doden door ontplofte kogels, granaten of bommen. Soms zijn de slachtoffers geen verzamelaar, maar mensen die mu nitie vinden en daarmee iets doen wat ze beter hadden kunnen nala ten. EOD-kapitein J.R. Hofstra zegt dat zich tot nu toe met munitie on der zijn mensen geen en bij andere onderdelen van de krijgsmacht slechts zeer sporadisch ongevallen hebben voorgedaan. "Het is een levensgevaarlijke hobby" ,zegt Hofstra, "het is ook niet toegestaan. Mensen die muni- DEN HAAG (GPD) - Precies de helft van de Haagse gemeenteraad heeft afgelopen nacht het vertrou wen opgezegd in het college van burgemeester en wethouders. Een motie van afkeuring, op aandringen van CDA en WD ingediend door kleine rechts (SGP/GPV/RPF), haalde het net niet. De stemmen staakten: 21-21. Over veertien da gen komt de motie oppieuw in stemming, maar zal dan waarschijn lijk worden verworpen. Aanleiding tot de motie was het besluit van het links college van PvdA, D66 en Links Den Haag om dit jaar geen voorjaarsnota uit te brengen. De wethouders waren er niet in geslaagd overeenstemming te bereiken over de bezuinigingen voor het volgend jaar. De oppositie van CDA, WD en klein rechts, sa men goed voor 22 van de 45 raadsze- tels, eiste dat het college alsnog een voorjaarsnota zou indienen. Het college weigerde dat en wilde ook niet ingaan op een motie van de oppositie, waarin werd gevraagd om voor volgend jaar te streven naar een sluitende begroting. Wet- wekking van energie heeft het geen waarde. Fleischmann en Pons stellen in hun artikel dat de warmteproduktie per atoom deuterium in de elektro den veel te groot is om aan chemi sche verschijnselen toe te schrijven. Echter het gemeten aantal neutro nen is een factor 100 miljoen te klein om een warmteproduktie van enke le Watts per kubieke centimeter te verklaren op basis van de bekende kernreacties van deuterium, aldus de groep deskundigen. De Amerikaanse en Engelse on derzoekers, die hun ontdekking twee weken geleden wereldkundig maakten, hebben volgens de Neder landse onderzoekgroep verzuimd een aantal voor de hand liggende controles uit te voeren, waaronder een experiment met gewoon water en een test op de vorming van heli um, een van de produkten van ove rigens zeer onwaarschijnlijke fusie- reacties waarbij geen neutronen vrijkomen. De groep bestudeerde tegelijker tijd een manuscript van prof. Ste ven Jones van de Brigham Yong tie in huis hebben, overtreden de vuurwapenwet". De EOD wordt jaarlijks ongeveer twintig maal door plaatselijke politiekorpsen op geroepen om munitie-verzamelin gen op te ruimen. De schietvoorraden liggen meestal op zolders, in slaapkamers en in schuurtjes. Een enkele keer is er in de huiskamer een vitrine inge richt om bommen en granaten ten toon te stellen. Het zijn zeker niet al tijd onschadelijke modellen die op de schoorsteenmantel pronken. Bij de verzamelingen die de EOD opruimt, is dikwijls munitie, waar van deskundigen al met het blote oog zien dat die veel te gevaarlijk is om te vervoeren. Die explosieven worden in dat geval zo dicht moge lijk bij de woning van de verzame laar tot ontploffing gebracht. In veel gevallen kunnen de EOD- experts niet zonder meer vaststel len of de munitie wel of niet gevaar lijk is. Om dat te weten te komen, moeten die granaten worden ont houder Van Otterloo (financiën) had dat streven weliswaar toege zegd, maar vond het onzin om dat in een motie te laten vastleggen. „Ken nelijk wordt er met deze motie iets anders bedoeld", aldus Van Otter loo. Die opmerking leidde tot grote woede, vooral bij het CDA. Geheel onverwacht kwam de oppositie met een motie van afkeuring. „Omdat", zo verwoordde CDA-fractievoorzit- ter Dijkhuizen ziedend, „het college blijk geeft geen vertrouwen te heb ben in de partijen die geen deel uit maken van het college". De motie had met 23 tegen 22 stemmen verworpen moeten wor den, maar door afwezigheid van twee leden van de PvdA en één raadslid van het CDA staakten de stemmen. Als de raad over veertien dagen weer compleet is, zal de mo tie geen meerderheid krijgen, om dat PvdA, D66 en Links Den Haag daaraan geen steun geven. Universiteit in Amerika, .die een soortgelijk experiment uitvoerde en tot vergelijkbare resultaten als de twee elektrochemici uit Enge land en de Verenigde Staten kwam. Alle drie tonen volgens de Neder landse groep overtuigende metin gen van de vorming van neutronen met een energie die overeenkomt met een deuterium-fusiereactie. Ook een Hongaarse groep meldde maandag de vorming van neutro nen gereproduceerd te hebben. In alle experimenten is het aantal ech ter zeer gering: tienduizend per se conde per kubieke centimeter bij Fleischmann en Pons, en één per se conde per kubieke centimeter bij Jones. Op het FOM-instituut is een lan delijke projectgroep gevormd, die voor de uitwisseling van informatie en coördinatie van verdere experi menten binnen Nederland zal zorg dragen. Er is een aantal experimen ten bedacht die meer inzicht zou den kunnen geven in het mechanis me van kernfusie in de vaste stof. Fleischmann en Pons namen tij dens hun proeven met zwaar water manteld. Kapitein Hofstra zegt dat zelfs de best ingewijde hobbyist niet de kwaliteiten heeft om dat ver antwoord te doen. Grof vuil Het wordt steeds gevaarlijker om munitie te verzamelen, vervolgt Hofstra. Het meeste spul stamt uit de Eerste en Tweede Wereldoorlog en heeft al zeventig jaar liggen rot ten, wat de munitie er niet veiliger op maakt. Bij de EOD circuleren wat dat betreft veel bizarre verha len. Zo kreeg de dienst een melding uit Rotterdam dat een hoeveelheid munitie bij het grof vuil stond. Het ging om uiterst gevaarlijke bom men uit 1915, die op scherp stonden. Twee vrienden hadden ze gevonden tijdens een vakantie in Frankrijk en Luxemburg. Ze brachten het mate rieel dat elk moment de lucht in konden vliegen, met de auto naar huis om daar tot de conclusie te ko men dat ze er eigenlijk niets aan hadden. (deuterium plus zuurstof) - waar zij met behulp van elektroden van het metaal palladium en platinum elek trische stroom doorheen stuurden - een hoeveelheid neutronenstraling waar die driemaal hoger ligt dan de natuurlijke achtergrondstraling. Het vrijkomen van neutronen kan een aanwijzing zijn voor kernfusie. Tot nu toe gingen geleerden er- vanuit dat kernfusie - het samen smelten van atoomkernen - alleen plaats kan vinden onder extreem hoge temperaturen, in de orde van honderd miljoen graden Celsius en onder hoge druk. Op het FOM-instituut heeft men vorige week getracht het experi ment van de Amerikaanse en Engel se elektrochemici na te doen, echter zonder succes. Men was toen niet precies op de hoogte onder welke omstandigheden de onderzoekers de proef hadden gedaan. Nu blijkt dat zij met andere vormen van elek troden dan gebruikelijk werkten. Tevens hadden zij aan het zwaar wa ter lithiumloog toegevoegd om op die manier een goede elektrische geleiding te krijgen. De vraag wat hij er mee moest, stelde zich ook een Limburger die op een van de Waddeneilanden een vliegtuigbom met explosieven had aangetroffen. Met de hulp van ande re campinggasten had hij de met zware explosieven gevulde granaat in zijn bestelwagen geladen en naar zijn woning vervoerd. Na een jaar waarschuwde hij de politie om het ding weg te halen. In ons land wordt nog steeds on gelooflijk veel munitie gevonden. Jaar in, jaar uit komen er bij de EOD circa 4000 meldingen binnen. Men sen die met metaal-detectoren ter reinen afzoeken naar potten goud en zilverlingen, stuiten vaker op munitie. Ook legt de wind granaten bloot op strand en in het duin. Kapitein Hofstra vertelt dat er in ons land een onvoorstelbare varië teit aan munitie begraven ligt. Voor al in de Tweede Wereldoorlog is hier gebruik gemaakt van munitie uit vele landen. Die diversiteit keert in de verzamelingen terug. karakter van de school overeind moet houden". Basisvorming betekent dat alle leerlingen van 12 tot 15 jaar een soortgelijk lespakket van 14 (deels nieuwe) vakken krijgen. Om recht te doen aan de verschillen tussen leerlingen, wordt de lesstof op twee niveaus aangeboden. De scholen behouden 20 procent 'vrije ruimte', waarin ze het eigen karakter van de school tot hun recht kunnen laten komen. Aan bestaande schooltypen wordt niet getornd. Voor de PvdA is dat moeilijk te verteren. Volgens de sociaal-democraten wordt de scheiding tussen verschil lende groepen leerlingen steeds scherper. Dat zou ertoe leiden dat Politie moet van 269 Syriërs er 81 het land uit zetten gestuurd en kinderen worden ook niet van school gehaald. De Syriërs hebben een brief ont vangen waarin wordt meegedeeld dat de asielaanvraag niet is gehono reerd en ze daarom Nederland moe ten verlaten. Melden ze zich niet zelf Maar de EOD treft ook 'uitheems' explosief materiaal aan, die Neder landers in huis hebben als aanden ken aan de politionele acties in Indonesië of de burgeroorlog in Spanje. Bij de hobbyisten komt Hofstra soms "hele mooie" stukken tegen nog niet in de eigen verzame ling ("ter lering") voorkomt. Hofstra weet dat sommige muni tieverzamelaars, net als hun postze gels verzamelende buurman, be paalde series willen hebben. Als voorbeeld geeft hij een bepaald ty pe Engelse handgranaat die voor de oorlog gedurende enkele jaren in di verse Nederlandse fabrieken werd gemaakt. "Al die granaten wijken onderling een heel klein beetje af. Voor sommigen genoeg om ze alle maal in bezit te willen hebben". Er bestaat dan ook een forse han del in munitie. Hofstra heeft geen idee hoeveel geld daar in omgaat. Veel wordt gekocht in Belgie, waar kennelijk niet zo streng gelet wordt op het verhandelen van wapens en kruit. Voor documentatiemateriaal is eveneens een behoorlijke markt. Vooral in Duitsland, waar veel ver zamelaars zitten, kunnen boeken over munitie worden gekocht. EO- D'er Hofstra zegt soms versteld te staan hoe goed sommige hobbyis ten gedocumenteerd zijn. "Ze bel len ons wel met vragen. Maar wij helpen nooit. We willen een derge lijke hobby niet bevorderen". kinderen uit lagere sociale milieus relatief steeds verder achterop ra ken. Om deze leerlingen tegemoet te komen, moet het onderwijs vol gens de PvdA een veel praktischer karakter krijgen dan Deetman voor stelt. Leijnse: „Let wel, leerlingen moe ten allemaal dezelfde basiskennis opdoen. Maar voor sommige leer lingen is de lesstof toegankelijker als er wat minder abstract te werk wordt gegaan". Over het verdwij nen van het lager beroepsonderwijs zou Leijnse niet rouwig zijn. „Een hamer kunnen vasthouden, is na tuurlijk mooi. Maar als je geen teke ning kunt lezen, kom je nergens meer. Ook niet in de bouw". voor vertrek, dan gaat de politie naar de woonadressen van de Sy riërs om hen te halen. Vluchtelingenwerk Nederland noemt het verheugend dat meer Sy riërs in Nederland mogen blijven dan tot nu toe .werd aangenomen. Als' de uitzetting van de 81 Syriërs onafwendbaar blijkt, dan wil Vluchtelingenwerk, in samenwer king met het ministerie van justitie, nagaan naar welk land deze mensen het beste kunnen. De stichting wil zo voorkomen dat de Syriërs naar hun geboorteland teruggaan. Zij zeggen daar te worden vervolgd. ADVERTENTIE Cliique van Proms Fauteuil, in stof v.a. fl, Ook leverbaar in leer. Exclusief bij: KMU, Exclusief bij: gg meiibelprqmenape katwijk meu8elplëin leiderdorp i Dat is een Europese primeur. De koppeling van radio-diagnostische gegevens aan het medische dossier van de patiënt (de verslagen van de artsen en andere gegevens) komt zelfs nergens ter wereld voor. Het gaat om een nieuwe fase in het experiment met PACS, 'picture archiving and communication system', dat al sinds 1986 in het AZU loopt. Dat gebeurt in een sa menwerkingsverband met Philips Medical System en de stichting BA- ZIS (ziekenhuisautomatisering). WVC heeft vijf miljoen subsidie ver leend. Inmiddels is het technische deel van de studie bijna voltooid en is de klinische fase ingegaan, "een mijlpaal", aldus het AZU. Het systeem vervangt de gebrui kelijke opslag van röntgenfoto's. Die moeten tien jaar bewaard blij ven en het AZU heeft daar nu 2,5 ki lometer archiefkast voor in gebruik. De foto's worden gedigitaliseerd en, evenals beelden van andere onder zoeken (echo's, NMR-scanner, com putertomografie) in de computer Ze zijn direct oproepbaar. Dat voorkomt veel gesjouw met map pen en ook veel tijdverlies, aange zien de foto's nu nogal eens over de afdelingen zwerven. Röntgenfoto's hoeven niet meer voor lichtkasten te worden gehangen, maar kunnen op het beeldscherm worden beke ken. Gebleken is wel dat daarvoor hoogwaardige -en zeer dure- scher men nodig zijn. In het AZU is de apparatuur waarmee beelden en gegevehs kun nen worden opgeroepen nu geïn stalleerd op de afdelingen interne geneeskunde, cardiologie en hart- chirurgie. Als er meer subsidie los komt zal dat in de nieuwbouw die het AZU in juli betrekt ook op ande re afdelingen gebeuren, zoals de in tensive care. Het voordeel is dat de EVROCAMPAGNE VAN START Nieuw alternatief voor basisvorming handreildng naar CDA DEN HAAG - De campagne voor de Europese verkiezingen op 15 juni is gisteren in Den haag van stapel gelopen met de presentatie van de lijsttrek kers, die samen met 19 andere afgevaardigden Nederland de komende vijf jaar in het Europees Parlement zullen vertegenwoordigen. Het gaat om de drie heren aan de linkerkant - Leen van der Vlaai (SGP/RPFIGPV), Gijs de Vries (VVD) en Jean Penders (CDA) en de twee geheel rechts, Piet Dankert en (met pijp) Jan Willem Bertens (D66). De lijsttrekker van de linkse regen boogfractie ontbrak op het appel. Ongeveer twintig partijen hebben zich bij de Kiesraad laten registreren voor de verkiezingen. Buitenlandse Zaken heeft, in samenwerking met het Europees Parlement, folders en Postbus-5l-spotjes laten maken, met vari anten op het thema 'Onmondig in Europa De folders over Europa '92, die in de postkantoren werden verstrekt, zijn volgens staatsecretaris Van Voorst (buitenlandse zaken) tot Voorst „een ab solute bestseller" van overheidsvoorlichting geworden, en moesten later ex tra worden aangemaakt. Hij hoopte dat de verkiezingsfolders evenveel af trek zullen vinden. (foto anp) DEN HAAG (GPD) - De PvdA vindt dat mavo's en scholen voor la ger beroepsonderwijs (lbo's) gelei delijk aan moeten verdwijnen. Dat blijkt uit een PvdA-discussienota over de basisvorming, waarbij leer lingen van 12 tot 15 jaar grotendeels hetzelfde lespakket voorgeschoteld krijgen. Mavo's en lbo's moeten fu seren en zich omvormen tot vierjari ge scholen voor basisvorming, al dus de nota. Bijna een kwart van al le leerlingen in het voortgezet on derwijs zit op een mavo of lbo. De PvdA noemt de nota een 'handreiking aan het CDA' om de politieke impasse rond de basisvor ming te doorbreken. Het CDA is in tern sterk verdeeld geraakt, waar door het debat over het wetsvoor stel van hun partijgenoot minister Deetman (onderwijs) is uitgesteld. De WD is weliswaar voor de basis vorming, maar heeft heel andere wijzigingsvoorstellen in petto. Met de opheffing van mavo's en lbo's wil de PvdA bereiken dat leer lingen uit verschillende milieus en van uiteenlopend niveau gezamen lijk onderwijs krijgen. De vroegtij dige tweedeling in mavo/lbo-leer- lingen aan de ene kant en havo/vwo- leeringen aan de andere, is de soci aal-democraten een doorn in het oog. Bovendien staat zowel de mavo als het lbo ten dode opge schreven, meent PvdA-woordvoer- der Leijnse. „Niemand kiest voor de mavo of het lbo. Het is het laagste niveau, voor kinderen die alle andere on derwijsvormen niet aankunnen", aldus Leijnse. Daardoor dreigen de ze scholen in extreme mate de dupe te worden van de dalende leerlin genaantallen (2,0 procent tot 2000). Volgens de PvdA leidt dat de ko mende jaren tot sluiting van een kwart van alle mavo's en lbo's. „Op kleine scholen en scholen die voortdurend moeten inkrimpen en zelfs met opheffing worden be dreigd, is een ingrijpende vernieu wingsoperatie als de basisvorming gedoemd te mislukken", meent h^t kamerlid. „Zeker als men ook nog het oorspronkelijke mavo- of lbo- ENSCHEDE (ANP) - Van de 269 Sy rische asielzoekers die in Enschede verblijven, hebben er 165 toestem ming gekregen zich in Nederland te vestigen. De aanvragen van 23 Sy riërs zijn nog in behandeling. De overige 81 mensen worden de ko mende weken Nederland uitgezet. De politie van Enschede heeft dit bekend gemaakt. De politie heeft met het ministe rie van justitie afgesproken dat geen heksenjacht op de 81 Syriërs wordt gemaakt. Vrouwen en kinde ren worden niet afzonderlijk terug- Wetenschappers relativeren laboratoriumproeven

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1989 | | pagina 3