Leidsch Dagblad | 1989 | 5 april 1989 | pagina 11

Steeds meer biertjes
uit eigen brouwerij

'Katalysator roept
te veel vragen op'

NAVO: van zeepfabrikant tot worstmakerij?

'Ontdek Mon Chou'

Nederland krijgt
slagerijmuseum

Gemotoriseerd draaien aan de grill

Isostar nu ook met citroen

WOENSDAG 5 APRIL 1989

ad=i;i=4;i»];?i;K<=i;

PAGINA 11

Professionele brouwers beoordelen werk amateurs

Nederland krijgt een nationaal sla
gerij- en vleesmuseum. Onlangs is
de stichting opgericht en voorzitter
is oud-directeur van het slagersvak
onderwijs drs. J.J.G. Jonker. Het
museum wordt ondergebracht in
een van 1634 daterend pand in het
hart van Gouda.

De bijzonder uitgebreide museale
collectie is ontstaan uit de verza-
meldwoede van oud-hoofdconsu
lent A.J.G. Onland van het slagers
vakonderwijs (SVO).

Hij verzamelde in de kelders van
het SVO oude slagerswerktuigen,
die bij verbouwingen van slagerijen
her en der tevoorschijn kwamen.
Toen het ruimtegebrek bij de
Utrechtse slagersschool nijpender
werd is men naar mogelijkheden
gaan zoeken een museum in te rich
ten.

In het museum wordt een perma
nente tentoonstelling ingericht en
er zullen voorts wisselende exposi
ties en slagerij- en vleesorganisaties
worden gehouden.

Er wordt ook een ruimte inge
richt voor het geven van cursussen
voor volwassenen en voor jongeren
en er zullen regelmatig demonstra
ties worden gegeven.

Het zelf brouwen van bier is
een nog jonge hobby. Een jaar
of vijf geleden hoorde je er
hier eigenlijk voor het eerst
van. Er waren toen al wat
amateurs die hun eigen
biertje brouwden maar die
timmerden niet aan de weg.
Het begon pas goed toen een
aantal wijnmakers ook eens
hun geluk beproefden met
bier. Pas vanaf dat moment
kon je eigenlijk spreken van
een serieuze aanpak.

door

Rien van Reems

De wijnmakers waren gewend om
zorgvuldig te werk te gaan, met na
me op het gebied van de hygiëne.
Ze voerden ook metingen uit en
hun werkwijze benaderde in veel
gevallen het professionele. Zij wa
ren het ook die geen genoegen na
men met de brouwpakketten die de
handel aanbood, maar deden alles
zelf, net als de echte brouwers. De
meest fanatieke amateurs gingen
zelfs nog iets verder dan hun profes
sionele collega's, zij maakten zelf
hun mout uit pure brouwgerst, een
procédé dat de brouwers liever aan
de gespecialiseerde mouterijen
overlaten.

Cursussen

Momenteel wordt het aantal ama
teurbrouwers in ons land geschat
op vijfduizend tot tienduizend. Het
juiste getal is moeilijk vast te stellen
omdat nogal wat amateurs ongeor

ganiseerd zijn. Wel weten we dat
hun aantal snel toeneemt. Dat valt
op te maken uit het enthousiasme
voor de cursussen die de wijnma
kers- en bierbrouwersgilden regel
matig organiseren. En wat opvalt, is
dat er onder die cursisten steeds
meer vrouwen zijn te vinden.

Liggen de brouwerijen nu wak
ker van die toename van het aantal
mensen dat zelf zijn bier brouwt?
Nee, integendeel. Tijdens de laatste
twee nationale amateur-bierbrouw-
wedstrijden maakten professionele
brouwers zelfs deel uit van de jury.
Wat zij constateerden, gaf bepaald
geen reden tot ongerustheid onder
de brouwers. Zij concludeerden na
melijk dat veel van de brouwsels
ver onder de maat bleven. Niet al
leen bleken veel amateurs zuinig te
hebben omgesprongen met de
mout, de voornaamste grondstof bij
het brouwen, maar sommigen na
men het ook niet zo nauw met de
hygiëne. En dat laatste nu is van het
grootste belang.

Wort, de suikeroplossing, die
door biergist in bier wordt veran
derd, is een ideale voedingsbodem
voor micro-organismen. Zo'n infec
tie voorkom je alleen door zuiver te
werken. Eigenlijk zou dat onder la
boratoriumomstandigheden moe
ten gebeuren. De meeste amateur-
biertjes ontstaan echter in moeders
keuken. Zo'n geïnfecteerd bier
smaakt vaak afschuwelijk, naar bo
ter, karton en erger. De juryleden
die de amateurbieren moeten be
oordelen, krijgen dan ook heel wat
te slikken.

Verbetering

Ieder jaar echter is er een verbete
ring te constateren. Trouwens, te
genover negatieve stonden ook po

sitieve uitschieters. Door schade en
schande worden de amateurbrou
wers wijs. Amateur Bierbrouwers
vereniging De Roerstok in Tilburg
die afgelopen jaar de nationale wed
strijd organiseerde heeft een leerza
me handleiding samengesteld in de
vorm van een overzicht van de win
nende bieren, compleet met alle
brouwgegevens plus het vakkundig
commentaar van de jury.

Het secretariaat is op het adres
Van Breestraat 47,5012 KA Tilburg.
Daar worden ook inlichtingen ver
schaft over de landelijke wedstrijd
van dit jaar op 22 april op het terrein
van Brouwerij De Kroon te Oir-
schot. Uit het feit dat een brouwerij
gastvrijheid biedt en dat maar liefst
negen beroepsbrouwers bereid zijn
gevonden te jureren, kunnen we af
leiden dat de brouwers positief
staan tegenover het amateurgebeu-
ren. Dat komt omdat de amateurs
zeer kleinschalig te werk gaan. Zij
brouwen geen grote hoeveelheden,
maar experimenteren liever met
bijzondere brouwsels die hun weg
vinden naar proeverijen en wed
strijden. Al die activiteiten vergro
ten alleen maar de interesse in bier
en de bewondering voor het vak
manschap van de professionele
brouwers.

'Woordenboek'

Heineken, de brouwerij die niet al
leen bekend staat om zijn uitsteken
de pilsbieren maar ook om zijn re
clame die in vakkringen tot de beste

wordt gerekend, heeft de amateur-
brouwers een dienst bewezen met
de uitgave van het 'Heerlijk Helder
Woordenboek'. In dit voorbeeld van
sympathiek reclamemateriaal vind
je een reeks woorden en uitdruk
kingen uit de brouwwereld. Voor de
leek wordt bovendien in simpele
bewoordingen het brouwproces uit
eengezet. Het boekje kan bij een
krat bier worden besteld.

Heineken heeft aan de verschij
ning van het Bierwoordenboek een
prijsvraag verbonden. Wie het ant
woord weet op drie vragen (hoeveel
brouwwoorden telt het woorden
boek, welke grondstof draagt voor
Heineken Bier in belangrijke mate
bij aan de natuurlijke houdbaarheid
en wat is helder bier?) en die in
stuurt aan Heineken Brouwerijen,
Antwoordnummer 21010, 2350 VJ
Zoeterwoude, maakt kans op een
gratis bezoek aan de brouwerij in
Den Bosch.

Met de Pasen achter de rug is het buitenseizoen
weer aangebroken. Voor de in koken liefhebberen
de mens betekent dit alles dat de barbecue uit het
vet komt en het roosteren weer een ere-plaats krijgt
op de menu-kalender.

Zeer vaak gaat het dan om gerechten van het plat
te rooster maar zo nu en dan bezondigen we ons ook
aan iets van de grill. Dat betekent: er bijblijven.
Vandaar dat de meesten vroeg of laat kiezen voor
enige automatisering met behulp van een grill-mo

tor. De meeste van die apparaatjes werken op batte
rij, een energiebron die het bij voorkeur halverwege
de gaartijd voor gezien houdt.

Veel betrouwbaarder op dat punt waren de me
chanische, die werken op een uurwerkmotor. De
firma Hilbrant in Maasbracht (tel [phone]) im
porteert tegenwoordig weer zo'n type van het merk
Sia. Je kunt hem instellen op twee snelheden. De
prijs: f 49,50.

Heerlijk
Helder
Woorden
boek

Het Nederlands zuivelbureau heeft
een naam op te houden als het om
kwaliteitskookboeken gaat. Al ge
ruime tijd verschijnen er met de re
gelmaat van de klok kleine kook
boekjes, die gericht zijn op een en
kel produkt uit de zuivelkeuken. Ti
tels als Neem nou Kwark, Kaas a la
Carte, Verrassen met Yoghurt en
Room, de grote Versierder.

De jongste uitgave van het Zui
velbureau is getiteld: Ontdek Mon
Chou. Eigenlijk een wat te beschei
den titel. Mon Chou is een van de
vele typen verse roomkazen. Verse
kazen worden in tegenstelling tot
de traditionele kazen niet geperst,
gepekeld en gerijpt. Kwark is een
magere soort verse kaas. In roomka
zen is het vetgehalte aanzienlijk ho
ger en daarmee is de naam room
kaas ook duidelijk gemaakt. Maar
uiteraard is Mon Chou niet het eni
ge roomkaasje. Vooral de Franse
zuivel kent vele smaken en soorten.
En die zijn in de receptuur uit het
boekje ook toe te passen.

Het aardigste en makkelijkste ge
bruik van roomkaasjes is de toevoe
ging om sauzen of een stukje vlees
smakelijk te verrijken. Wel oppas
sen dat het temperatuurverschil

niet te groot is, omdat anders de
roomkaas de neiging tot schiften
krijgt. Goed doorroeren en lang
zaam verhitten. Enfin, het boekje
geeft ook over deze toepassingen
een uitgebreide toelichting.

In het boekje, dat net geen zes
gulden kost, staan verder toepassin
gen die varieren van brooddbeleg
tot aan vulling voor hartige taarten,
van borrelhapjes tot aan aanvullin
gen in zoete desserts.

HUUB KLOMPENHOUWER

Sporters hebben iets traditioneels.

Smaaktesten hebben uitgewezen
dat daar weinig smaak aan is. De
Eenmaal gewend aan een bepaald wens van de sporter voor een sma-
merk kleding of schoenen, blijven keiijker produkt wordt gehono-
ze opvallend merkentrouw. Dat reerd. Isostar Citroen. En ja hoor,
geldt ook voor die zogeheten sport- het smaakpannel heeft geoordeeld
In het Heerlijk Helder Woordenboek wordt het brouwproces in eenvoudi- drankjes. Een van die drankjes is dat het nieuwe produkt frisser van
ge bewoordingen uit de doeken gedaan. (foto gpd) Isostar. smaak en meer dorstlessend is.

BINNENLAND/BUITENLAND/ECONOMIE

Veenendaalse arts Koning na eigen onderzoek:

VEENENDAAL De katalysator is te veel een toverwoord voor schone auto's. Het appa
raat is niet het wondermiddel om het milieu te vrijwaren van schadelijke uitlaatgassen,
zoals minister Nijpels (milieu) doet voorkomen. Het apparaat zou zelfs een elektro-magne-
tische straling veroorzaken, die schadelijk is voor de gezondheid van de automobilist. Dat
concludeert de Veenendaalse arts Koning na een onderzoek dat hij eigener beweging ('uit
louter bezorgdheid') instelde. TNO vindt het onderzoek van deze betrekkelijke leek goed
genoeg om er op voort te borduren.

„Ook met een katalysator blijft het
behelpen. De tijd is zo zoetjes aan
rijp voor andere verbrandingstech-
nieken, voor andere brandstoffen.

Loodvrij

Het medische aspect
die de katalysator zelf produceert,
publiceert de dokter eind april

Een op wettelijke basis berusten
de stoffen de periodieke milieukeuring ont
breekt nog in Nederland. „Daarover
voert de ANWB overleg met het i

Fossiele brandstoffen zoals benzine Örtho Moleculair, het vaktijdschrift nisterie van VROM en met TNO".

houden hoe dan ook vervuiling
zich", zegt de in natuurgeneeswij-

voeding, gezondheid
milieu. De bijwerkingen van lood-
gespecialiseerde arts. Hij vindt vrije benzine zal hij dan eveneens
werkelijk schone auto- behandelen. „In die benzine komen
andere voor de gezondheid gevaar
lijke stoffen voor, zoals benzeen en
tolueen. Uit steekproeven in West-

door

Pieter van de Vliet

Griever vindt dat Nederland zeker
dezelfde strenge eisen moet stellen
als in de VS, Japan en Westduits-
land. Een periodieke en een steek-
sproefgewijze controle op de wer
king van de katalysator behoren
daartoe. „Maar ook

duitsland blijkt dat de in de EG toe- jaarlijkse autokeuring op milieu-a

AMSTERDAM - Enige duizenden
wordt bij de veilig bij. De in 1901 gebouwde kerk

woorden gisteren in de Amsterdamse Vincentiuskerk de inventaris-
de Jacob van Lennepkade wordt binnenkort afgebroken. Ook de ernaast

Om het vervolg op zijn onderzoek
niet te frustreren wil de arts nog niet op eigen initiatief
in details treden. Wat de katalysator tijd vergende onderzoek
zélf aan vuiligheid produceert
kardinale vraag die voorlopig
open blijft. Een andere vraag
hoeverre het apparaat naast kool- zijn onderzoek ondersteunt. „Het

gelaten norm van die stoffen
loodvrije benzine sterk wordt
schreden. Ook op dit punt lijkt de van de weg af',
controle onvoldoende".

Dokter Koning zegt dat hij geheel
het vele vrije
begon-

Verschillende technieken
heeft hij op zijn eigen auto uitgepro
beerd. Er is geen belangengroep die

pecten gelet. "Auto's die te veel
koolmonoxyde produceren, gaan

gelegen pastorie wordt gesloopt. Op dezelfde plaats komt een kleinere kerk en een aantal woningen. De laatste ja-
i trok de zondagsmis gemiddeld nog geen 100 mensen. Dat was gisteravond wel anders. De 1200 zitplaatsen wa-
ruimschoots gevuld. Zelfs op de preekstoel (links) namen belangstellenden plaats. De veiling bracht zeker

275.000 gulden op.

Onrust Zuidelijk
Afrika eist
150.000
kinderlevens

VERENIGDE NATIES (Rtr) -
Jaarlijks sterven als gevolg van mi
litaire conflicten in Zuidelijk Afri
ka, met name in Angola en Mozam
bique, ongeveer 150.000 kinderen
jonger dan vijfjaar, aldus een giste
ren gepubliceerde studie van Uni
cef, het kinderfonds van de Vere
nigde Naties.

Van de 3,5 miljoen kinderen die
jaarlijks in de Frontlijnstaten gebo
ren worden sterven er 750.000 voor
het vijfde levensjaar. Een vijfde
deel van deze kindersterfte wordt
toegeschreven aan de voortdurende
conflicten. „De tol stijgt nog en zal
blijven stijgen tot er een einde is ge
komen aan het geweld", zo waar
schuwt het rapport. De studie wijst
vooral op de oorlogen tussen de
door Zuid-Afrika gesteunde opstan
delingen en de linkse regeringen in
de buurlanden Angola en Mo^mbi-
que.

Als overige oorzaken van de hoge
kindersterfte noemt het rapport de
regelmatig terugkerende droogte
en overstromingen, het gebrek aan
harde valuta, de stijgende last van
de buitenlandse schulden en de er
fenis van een slecht binnenlands
beleid. Oorlogen en economische
druk zijn echter de belangrijkste

(foto anp) schuldigen, aldus het onderzoek.

waterstof en koolmonoxide ook enige belang dat
stikstofoxyde kan uitfilteren. Vol- volksgezondheid",
gens de Veenendaalse arts kan geen

mij geldt is de DEN HAAG - Eén toekomstvisie nis, polemologie
werd door alle sprekers gedeeld: de betrekkingen.
40-jarige NAVO zal ook de komen-

internationale kreet '40 jaar NAVO staat gelijk aan
40 jaar crisis' was weer veelvuldig te

horen. Neuman, directeur van het

Wie van de sprekers op het sym- instituut voor internationale be-

posium een nauwkeurige schets trekkingen Clingendael, zag in de

0— van de toekomst van het Atlantisch festiviteiten op 4 april 1949 al een

techniek is de geregelde katalysa- meest cynische verklaring: het eer- bondgenootschap verwachtte, voorbode van wat de bondgenoten

ste doel van een organisatie is zich- kwam bedrogen uit. Aan het eind te wachten stond. Bij de onderteke-

Technisch secretaris Griever

Nederland meten in hoe- de ANWB geeft toe dat de volstrekt de veertig jaar blijven bestaan. Hyl-

de katalysator dat giftige schone katalysator niet bestaat. „De ke Tromp, hoogleraar in de polemo-

beste bij de huidige stand van de logie, leverde voor die opvatting de

City (zijn woonplaats) naar Was-
hington (het regeringscentrum), liet
zich overtuigen. Niet zo moeilijk, in
aanmerking genomen dat de nieuw
bakken president een week na zijn ring toen al wijd verbreid. Van Ros-

r het ding op tempe- en stikstofoxyde uit". Hij bevestigt

komt

ratuur is? Hoe lang gaan katalysa- dat Nederlandse garages laatstge- dOOI*
tors mee? En wie controleert de noemde stof niet kunnen meten.

Dat vergt forse investeringen. Daar-
Westduitsland op dat

i de dag illustreerde Tromp de ning van het verdrag speelde
worstelingen van de overige inlei- Amerikaanse militaire kapel het

aantreden moest worden verteld
dat de VS 'een hele grote bom' be
zat. De atoombom dus. Wel werd

„Je hoefde bij wijze van spre
ken alleen maar op de kerktoren
i Oldenzaal te klimmen c

het door (de adviseurs van) Truman de gloed in het oosten te ontwaren",
als problematisch gezien het Ameri- De VS drongen er in de daarop vol-

werkzaamheid van zo'n appparaat?

„Wie de vakliteratuur over kata
lysators leest, komt tot dezelfde
conclusies als ik", meent de dokter.

„Al die vraagtekens kom je dan te
gen. De industrie is niet gebaat bij meting
vraagtekens. Die heeft miljarden vestering
gestoken in de ontwikkeling

Bart Jochems

ders: terugkijken op het verloop üecj 'I've got plenty of nothing'. kaanse Congres achter de plannen gende decennia, tot op de dag

-ntemationale ontwikkelingen Van Rossem, docent Amerikanis- 1

blik in de tiek. bagatelliseerde het militaire

5 eenvoudig, m

toekomst kan slechts uitmonden in belang "van de

punt nog geen beslissing genomen. ,f Mn„ht koffiedik-kijken. Wie twintig jaar bij haar oprichting: de armzalige

De TUV (vergelijkbaar met de Ne- g»"! and te houden Mocht het |eleden had voorspeld dat Ronald Jee Amerikaanse divisies die op

eX^voor hefvoortbè: Rf^an president van de Veremgde dat moment in Duitsland waren ge-

ziin dan zal de NAVO staten.zou wozden en zelfs e™ <?n'- stationeerd, stelden weinig tot niets

wapeningsverdrag met de Sovjets voor. De Amerikanen deden alleen

organisatie handje toe. Zoals communisten vol- breiden.

6coiuivcii ui uc uitvwiAitciuiB vtui uc „Dat Cl uutv iweme xiuevceuicucxi ,7 iT.,;itc^ciicu,

katalysators. Dat geld moet er uit lachgas, blauwzuur en zwavelwa- "Zoi®ts ^fs zeepfabrikant die gekregen
komen". De katalysators zijn onder terstof vrijkomen bij het gebruik worst 6aat produceren

naar dat vergt c
twee ton per bedrijf,
ook kleine hoeveelheden

gens Van Rossem het meeste ge
vaar van communisten zelf hebben
te duchten, deden ze zichzelf ook nu
de das om. De Noordkoreaanse a

De handelspolitieke irritaties tus-
beide blokken, in de aanloop
het Europa zonder bin
nengrenzen, zullen de verstandhou-

branchevervaeine eaan doen- yaPemngsverdrag met de sovjets voor. De Amerikanen deden alleen val op zijn zuiderbuur werd in het ding verder verslechteren. De fun-
ni« -JLJLwLitekenen, had ongetwijfeld de raad mee om Europa, dat na de oorlog in westen gezien als de eerste stap in damenten voor een Eurooese oiiler

i de strengere milieuwetge-

katalysator weten we al Om de verjaardag

ving in de Verenigde Staten ontwik- lang. In Duitsland en Frankrijk enige luister bij te zetten, richtte het

keld. De verstikkende smog in de wordt onderzoek verricht

grote steden moest zo worden be
streden. In Westduitsland zijn
ook vrij algemeen ingevoerd.

totale uitstoot". Griever ontkent dat

defensie een ten- 'plenty Of nothing'
organiseerde het Er was slechts ruimte

psychiater te bezoe- puin iagi een psychische rugge
steun te geven. Om de club meer ge
wicht te geven, was een verdrievou
diging van het Amerikaanse defen
siebudget nodig. President
Truman, wiens intelligentie zich

1 Europese pijler

dergelijke informatie bewust wordt gisteren een symposium voor doe- zichtig doortrekken van bepaalde volgens Van Rossem beperkte tot

weggehouden.

toraal-studenten in de geschiede- hoofdlijnen uit het verleden. De het vinden van de weg van Kansas de NAVO.

het grote expansionistische streven binnen de NAVO zijn gelegd, r

van de Sovjetunie. Ook het Congres het volgens politicoloog Koch zaak

was die mening toegedaan en de de bouw ervan voortvarend ter

verdrievoudiging van het defensie- hand te nemen,

budget was een feit. Ongewild Neuman kenschetste dat streven

werkten de (Russische) communis- als een heilloze weg. Hij wees op de

het volgroeien van lange geschiedenis van Europese

fragmentatie, onenigheid en oorlog.