Staatsgreep militairen in Haïti mislukt Gouverneur Alaska dreigt oliepijpleiding te sluiten Ruding: voor schuldprobleem geen wonder IMF verwachten EERBETOON AAN OUD-KEIZERIN ZITA Veel twijfels over rol vredesmacht Namibia Bayrut weer zwaar bestookt BUITENLAND Buitenland kort de Bijenkorf op dat generaal Abraham, de staf chef, en de oficieren achter de coup het niet eens konden worden over de vraag hoe het nieuwe bewind er uit zou moeten zien. Abraham heeft zich waarschijnlijk op het allerlaats te moment weer achter Avril ge schaard. Volgens het officiële communi que zou Prosper Avril de situatie weer helemaal onder controle heb ben. Op het moment dat dat com munique werd voorgelezen, hield het elite-corps 'Leopards' echter nog verschillende leden van zijn ka binet en ook één van zijn zoons vast. Inmiddels zouden ook zij zijn vrij gelaten. Generaal Avril, een naaste mede werker van de vroegere Duvalier-ti- rannie, kwam vorig jaar september aan de macht na een staatsgreep van jonge officieren tegen generaal Henri Namphy. Deze had sinds het vertrek van de Duvaliers, in februa ri 1986, aan de touwtjes getrokken. Generaal Namphy werd op een vliegtuig naar het naburige Santo Domingo gezet en de jonge officie ren benoemden generaal Prosper Avril tot president. Deze vroegere adviseur van de Duvaliers beloofde een echte democratie en deed een beroep op de Verenigde Staten om de voor Haïti zo noodzakelijke eco nomische hulp te hervatten, zo'n 70 miljoen dollar per jaar. Om zijn goede wil te tonen zette Avril onmiddelijk de machtige ko lonel Jean-Claude Paul buitenspel. Paul was populair bij de jonge offi cieren die Avril aan de macht had den gebracht, maar in de Verenigde Staten werd Paul beschuldigd van drugssmokkel. Een paar weken la ter overleed Paul op raadselachtige wijze in eigen huis; vergiftigd, aldus de meeste versies. Maar verder veranderde er maar weinig in Haïti. Mensenrechtenacti visten vertelden kortgeleden dat er nog elke ochtend minstens twee lij ken worden gevonden in de straten van Port-au-Prince. Ondertussen bleef Avril koortsachtig onderhan delen met Washington over een her stel van alle hulp. Vorige week bevond zich een ho ge functionaris van het Amerikaan se ministerie van buitenlandse za ken in Port-au-Prince. Die gesprek ken hadden uiteindelijk als resul taat het met pensioen sturen van vier invloedrijke officieren die de drugshandel van de overleden kolo nel Paul zouden hebben overgeno- Ook al zit Avril nu weer in het za del, de machtsstrijd binnen het Haï- tiaanse leger lijkt nog altijd niet be slecht. Aan de ene kant staan de Tontons Macoutes van het vroegere Duvalier-regime en de drugsmafia. Aan de andere kant zijn er de pro gressieve sektoren aan de basis. De zen willen een snel herstel van de democratie en zouden kunnen reke nen op sympathie van de stafchef van het leger, generaal Herard Abraham. President Avril hangt zo'n beetje tussen beide stromingen [jel MAANDAG 3 APRIL 1989 j Avril afgezet en weer geïnstalleerd PORT-AU-PRINCE - Het bewind van generaal Prosper Avril in Haïti heeft vannacht via radio en televisie laten we ten dat het een eerder die dag gepleegde staatsgreep de baas is geworden. Bij die staatsgreep was generaal Avril in eerste instantie door de rebellen opgepakt. Dezen hadden hem weten te verrassen in zijn eigen residentie. De coup liep spaak, toen generaal Herard Abraham, de stafchef van het Haïtiaanse leger, weigerde om het presidentschap op zich te ne men. De aan generaal Avril trouw gebleven presidentiële garde zag vervolgens kans om hem uit han den van de rebellen te bevrijden, terwijl hij werd afgevoerd naar het vliegveld. Op aandringen van gene raal Abraham had de Dominicaanse Republiek al politiek asiel beloofd aan het tijdelijk afgezette staats hoofd. door Rob Sprenkels Wat er zich precies heeft afgespeeld, blijft vooralsnog onduidelijk. Naar het heet, is de coup een direkt ge volg geweest van het besluit van Avril om vorige week donderdag vier hoge officieren met pensioen te sturen. Dit omdat zij zich met de welig tierende drugssmokkel naar de Verenigde Staten zouden be- Volgens sommige berichten zou den drie van de vier officieren de af gelopen nacht in het presidentiële paleis zijn gearresteerd door de troepen die president Avril op nieuw installeerden. Alles duidt er- Officiële vakbond Polen zet akkoord op losse schroeven WARSCHAU (GPD) - Volgens de Poolse vakbeweging Solidariteit dreigen de onderhandelingen aan de Ronde Tafel te mislukken als ge volg van 'obstructie' door de officië le vakbeweging, de OPZZ. Het ge schil, over looncompensatie voor prijsverhogingen, is met het ak koord in zicht zo hoog opgelopen, dat Solidariteitsleider Lech Walesa weigert vandaag met minister van binnenlandse zaken Kiszczak te praten als de OPZZ bij zijn stand punt blijft. De meningsverschillen spelen zich af in de werkgroep economie van de Ronde Tafel. Solidariteit en regering zijn het in principe eens over compensatie van prijsverho gingen in procenten. Die compen satie zal maximaal 80 pet van de prijsverhogingen bedragen. De OPZZ ging deze week onver wachts dwars liggen. Men wilde de prijsverhoging volledig compense ren, uit te keren in een vast bedrag voor alle inkomensgroepen. Vol gens de Solidariteits-econoom Bugaj komt de OPZZ-eis neer op een jaarlijks bedrag van 200.000 zlo ty per loontrekker. Ter vergelijking: het gemiddeld maandsalaris in Po len bedraagt rond 60.000 zloty.. De kwestie ligt voor Solidariteit zeer gevoelig, omdat de OPZZ zich gedurende deze onderhandelingen voortdurend poogt te presenteren als de vakbeweging die de belangen van de arbeidersklasse niet ver kwanselde aan de onderhandelings tafel. Kardinaal De Hongaarse staatsradio heeft gis teren voor het eerst sinds de volks opstand van 1956 een toespraak uit gezonden van wijlen kardinaal Jo sef Min$szenty die op 3 november van dat jaar de terugtrekking van de Sovjet-troepen uit zijn land had ge- eist. De toespraak van de kardinaal, die in 1975 op 83-jarige leeftijd in Wenen overleed, werd zonder voor afgaand commentaar uitgezonden in het ochtend-nieuwsmagazine. Arafat leider van de Palestijnse Bevrij- dings Organisatie PLO Yasser Arafat is tot president van de onaf hankelijke staat Palestina gekozen. De centrale raad van de PLO koos Arafat unaniem tijdens een gehei me zitting die zaterdagavond plaatshad. De PLO had vrijdag nog verklaard dat de verkiezing van Arafat in het openbaar zou plaats vinden. Piraten Thaise piraten hebben een Vietna mese vluchtelingenboot geplun derd en 45 opvarenden vermoord. Elf vrouwelijke passagiers werden daarbij ontvoerd, zo deelden Malay- sische functionarissen zaterdag mee. Het nieuws over de moordpar tij komt van twee overlevenden die zich onder drijvende planken wis ten te verbergen en maandag door de arbeiders van een olieplatform voor de oostkust van Malaysia in hun boot werden aangetroffen. VALDEZ/ALASKA (DPA/GPD/AP) Gouverneur Steve Cowper van Alaska over weegt de Trans-Alaska oliepijp leiding te sluiten als de olie-in dustrie niet kan laten zien dat zij .rampen van enige omvang de baas kan. De schade als gevolg van het lekken van olie uit de su pertanker Exxon Valdez in de Prince William-baai bedraagt vol gens de gouverneur minstens 100 miljoen dollar. De politie van de staat New York zette dit weekeinde haar speurtocht voort naar de kapitein van de tanker, die vorige week vrijdag voor de kust van Alaska op een rif liep en daarmee de grootste olieramp uit de geschie denis van de Verenigde Staten veroorzaakte. De 42-jarige Joseph Hazelwood moet voor de rechter verschijnen. Het Openbaar Minis terie van Alaska diende zaterdag een aanklacht tegen hem in we gens dronkenschap ten tijde van het ongeluk met de Exxon Valdez. De olievlek stroomde dit week einde de Golf van Alaska in. De vlek, die volgens waarnemers zo stroperig is als mayonaise, heeft zich nu over een oppervlak van tussen de 1600 en 2600 vierkante kilometer uitgebreid. Bij de on- heilsplek voor de haven van Valdez is de oliestroom meer dan 150 kilometer naar het zuidwes ten gedreven. Diverse ontoegan kelijke kuststroken zijn met olie bedekt. Meer dan 1000 met olie besmeurde zeevogels zijn op ster ven na dood, aldus krantenbe richten uit Alaska. Natuurbeschermers vrezen dat meer dan 10.000 vogels het loodje zullen leggen. Na bezichtiging van het vogeleiland „Green Is land" zei milieubeschermster Ka- thy Frost dat 90 procent van de vogels onder de olie zit. Gouverneur Cowper en andere inwoners van Alaska hebben dit weekeinde Exxon het vuur na aan de schenen gelegd. Zij verwij ten de Amerikaanse oliemaat schappij niet snel genoeg maatre gelen te hebben genomen om de olievlek tegen te gaan. De ploeg van circa 600 man die Exxon op de been heeft gebracht om de oliekoek in te dammen, heeft tot nu toe nog maar drie procent van de ongeveer 40.000 ton olie van het water afgeschept. Woordvoer ders van Exxon Shipping Co. gaan ervan uit dat de olievlek na genoeg niet meer kan worden ge stopt. De 13 kleine Amerikaanse spe ciale boten zouden hulp krijgen van een groot Sovjetschip „Skim mers". Dit schip zou de olie die in middels in de vorm van druppels op het water drijft, kunnen opzui gen. Vissers zijn reeds begonnen hun visgronden af te schermen van de olie. De vangst van zalm en garnalen moet wegens de olieramp worden afgelegd. Ook de start van het sei zoen voor de vangst van haring is in gevaar gekomen. Gouverneur Cowper schat de schade op min stens 100 miljoen dollar. Op de langere termijn zou die volgens hem wel eens op kunnen lopen tot een half miljard dollar. De bergingsploeg van Smit Tak zit nog steeds in een hotel in An chorage met 35 ton bergingsmate riaal. Exxon houdt het Rotter damse bedrijf „achter de hand" en betaalt Smit Tak per dag. De berging, die deze week zal begin nen, is gegund aan twee bedrijven uit Portland, Oregon. Afhankelijk van hun oordeel zal Smit Tak al of niet te hulp worden geroepen. De directie van Smit Tak heeft geen verklaring voor deze gang van zaken. „Wij hebben een con tract voor het stand-by blijven in Anchorage en gingen er eigenlijk van uit dat we ook meteen aan het werk zouden gaan. Maar op drachtgever Exxon heeft ons er tot nu toe niet bij geroepen. Daar moeten we ons bij neerleggen. De klant is koning", zegt woordvoer ster A. Lindquist. De overheid in Alaska probeert te voorkomen dat schoonmakers, onderzoekers en journalisten het voor de dieren in de Prins William Baai in zuid-Alaska nog moeilij ker maken. De dieren op de afge legen eilandjes in de baai zagen zo goed als nooit mensen. De zeevo gels, zeehonden, zeeotters en de adelaars werden met rust gelaten. Maar sinds 24 maart vervuilen da gelijks tientallen helikopters, vliegtuigen en boten de toch al zwaar getroffen omgeving met hun aanwezigheid en lawaai. TV-ploegen willen de mooiste shots maken van met olie be smeurde dieren die het strand op ploeteren om daar te sterven. Ho pen onderzoekers en schoon maakploegen zijn uitgezwermd over de doorgaans verlaten stran- Eén van de vele slachtoffers van de olieramp in Alaska. den. De bezorgdheid over het las tigvallen van de dieren en over de drukte in het luchtruim boven de baai, hebben de kustwacht en de Amerikaanse rijksluchtvaart dienst doen besluiten het grootse deel van de uitgestrekte baai tot verboden gebied te verklaren en het aantal persvluchten tot vier per dag te beperken, zo vertelde kustwacht-woordvoerder Rick Meidt. Maar het zijn niet alleen de zee dieren die risico lopen door de menselijke aanwezigheid. Bos wachter Bruce Baker vertelde dat bruine en zwarte beren juist in de ze tijd hun winterslaap beëindi gen, razend van de honger. Als een schoonmaakploeg voedsel laat slingeren op de stranden, kan dat een beer het leven kosten. „Als een beer een pakje brood vindt, begrijpt hq dat de aanwe zigheid van mensen betekent dat er voedsel te vinden is. Daardoor kunnen ze het de schoonmaak ploegen lastig maken en kan het erop uitdraaien dat schoten worden", zei Baker. WASHINGTON (GPD/ANP) - Van de vergadering van het Internatio nale Monetaire Fonds (IMF) van de ze week mogen op het gebied van de schuldproblemen geen wonde ren worden verwacht. Er zullen slechts hoofdlijnen worden vastge steld voor de uitwerking van de nieuwe Amerikaanse plannen voor schuldvermindering, zo heeft mi nister Ruding van financiën zater dag verklaard. Ruding is voorzitter van de voor jaarsbijeenkomst van het beleids bepalende Interimcomité van het IMF in Washington. Daar zal voor het eerst een internationale discus sie plaatsvinden over de vorige maand gelanceerde Amerikaanse plannen. Die komen erop neer dat de schulden van vooral de Latijns- Amerikaanse landen zullen worden verminderd door bankvorderingen met korting op te kopen. Daarbij wordt gebruik gemaakt van de al ja ren bestaande markt voor 'tweede hands' schulden. Het IMF en de We reldbank zijn in de nog vage Ameri kaanse voorstellen een centrale rol toegedacht. De G-7, de groep van de belang rijkste industrielanden, gaf gisteren na 7 uur vergaderen een verklaring uit waarin in algemene bewoordin gen steun werd gegeven aan het zo genaamde plan-Brady. Tot de G-7 behoren de VS, Japan, Engeland, Duitsland, Canada, Frankrijk en Italië. Ruding zei zaterdag bang te zijn voor euforie bij de Latijns-Ameri kaanse landen en de banken. Hoge verwachtingen zijn volgens hem misplaatst. De vergadering van de ze week zal zeker nog geen concrete uitwerking van de plannen opleve ren. "Het is echt niet zo dat nu de kluizen van het IMF opengaan en bakken geld beschikbaar komen", aldus Ruding. De minister maakte duidelijk dat de lidstaten van het IMF nog heel wat problemen hebben op te lossen. Wat hem betreft moet in elk geval worden voorkomen dat de IMF- middelen, die afkomstig zijn van de overheden van de aangesloten lan den, worden gebruikt om particu liere banken van hun slechte lenin gen af te helpen. Welke rol het IMF en de Wereld bank zullen spelen is nog zeer on duidelijk. De twee instellingen zul len er in elk geval op moeten toezien dat transacties voor schuldvermin dering zijn gekoppeld aan een ge zond economisch beleid in het be trokken land. Daarbij moeten zij een lijn trekken, wat in het recente verleden niet altijd het geval is ge weest. De Wereldbank verstrekt traditio neel leningen voor ontwikkelings projecten. Het IMF is indertijd op gericht om léningen met veel korte re looptijd te verstrekken aan lan den met betalingsbalanstekorten, een meer macro-economisch ge richte activiteit. Sinds het uitbre ken van de schuldencrisis in 1982 zijn d'e activiteiten van de twee in stellingen uitgebreid en van aard veranderd. Er is al geruime tijd sprake van een flinke overlapping. Dat heeft geleid tot onderlinge irri taties en competentieconflicten. In het kader van de nieuwe schul deninitiatieven zijn de twee organi saties het de afgelopen week onder druk van de lidstaten eens gewor den over een tekst waarin de taken en bevoegdheden worden afgeba kend. Minister Ruding stelde zater dag vast dat velen daar blij mee zijn. Het probleem is volgens hem echter niet uit de wereld. "Er blijft een overlapping, dus de twee instellin gen zullen van tijd tot tijd onvermij delijk op eikaars tenen staan", aldus Ruding. De minister maakte verder duide lijk dat Japan in de nieuwe schul denstrategie een belangrijke rol zal spelen. Dat land heeft toegezegd de beoogde schuldvermindering te zullen ondersteunen met middelen uit zijn omvangrijke handelsover schotten. Ruding sloot niet uit dat tijdens de vergadering ook op ande re landen met overschotten een be roep zal worden gedaan. Te denken valt aan bij voorbeeld de Bondsre publiek Duitsland, Zwitserland en ook Nederland. "Ik zal me echter niet als eerste aangesproken voelen", aldus Ru ding. De minister wees erop dat Ne derland naar verhouding veel meer geld aan ontwikkelingslanden ver strekt dan andere overschotlanden. Volgens hem hebben vooral de Zwitsers wat dat betreft nog heel wat in te halen. BERBERS m [B^ENKORFJ m Handgeknoopte Marokkaanse Idris berber tapijten van zuiver scheerwol, met wolmerk. Met en zonder franje. Alleen in naturel. Keuze uit 8 maten. Voor de verbijsterende prijzen: Ca. 240 340 cm, normaal 1295-Nu 995.- Ca. 235 x 235 cm, normaal 895-Nu 695.- Ca. 190 x 290 cm. normaal 895.-Nu 695.- Ca. 215 cm rond, normaal 745 -Nu 595.- Ca. 215 x 215 om, normaal 745 - .Nu 595.- Ca. 190 x 240 cm, normaal 745-_Nu 595.— Ca. 190 x 190 cm, normaal 595.-Nu 475.— Ca. 160 x 230 cm, normaal 595 -_Nu 475.— JZU v.a.595:-tlÜH WENEN (AP) - Met veel pracht en praal is zaterdag in de Oos tenrijkse hoofdstad Wenen oud keizerin Zita met het nodige eer betoon begraven. Het was de grootste begrafenis die in Oos tenrijk plaatsvond sinds keizer Frans-Jozef in 1916 in Wenen werd begraven op een ogenblik dat de dagen van de Habsburgse dynastie waren geteld. Zita's zoon, Otto von Habsburg, leidde de rouwende menigte onder wie zich ook de Oostenrijkse presi dent Kurt Waldheim bevond. De roomskatholieke konings huizen van Europa zonden zon der uitzondering hun vertegen woordigers naar de vier uur du rende begrafensceremonie die tienduizenden nieuwsgierige toeschouwers op de been had ge bracht in een sfeer van weemoed en nostalgie over verglane glo- Zita was de laatste vorstin van de Oostenrijks-Hongaarse dubbelmonarchie, die na de Eer ste Wereldoorlog ineenstortte. Zij overleed twee weken geleden op 96-jarige leeftijd in Zwitser land. (Foto AP) ELKE DAG EEN ANDERE Niet in Utrecht, wél in Haarlem. BAYRUT (AP) - De Libanese hoofdstad Bayrut werd gisteren op nieuw zwaar bestookt met raketten en mortieren tijdens gevechten tus sen christelijke legereenheden en Syrische soldaten. Daarbij kwamen volgens de laatste berichten 13 mensen om het leven, terwijl 27 an deren gewond raakten. De politie meldde dat de gevech ten in en rondom de Libanese hoofdstad de hevigste waren sinds op 8 maart een nieuwe strijd losbrak tussen de voor het merendeel chris telijke troepen van generaal Michel Aoun en de druzenmilitie van Walid Jumblatt die actieve gevechtssteun krijgt van het Syrische leger. Syriërs en druzen voerden zware beschietingen uit op het christelijke Oost-Bayrut en op de christelijke enclave ten noordopsten van de hoofdstad. Aouns troepen reageer den met een tegenoffensief tegen de Syrische posities in het islamitische West-Bayrut, in de centrale berg streek van Libanon en in de oostelij ke Bekaa-vallei. Volgens een politiewoordvoerder kwamen bij de gevechten gisteren acht christenen en vijf moslims om het leven. Dat brengt het totaal aan tal dodelijke slachtoffers op 140 sinds de strijd een kleine maand ge leden opnieuw begon! „Heb medelijden met hulpeloze mensen," pleitte gisteren waarne mend eerste minister Salim Hoss in een emotionele radioboodschap. Hoss leidt het moslimkabinet in Li banon en is in een machtsstrijd ge wikkeld met Aoun die aan het hoofd staat van een christelijke re gering. „Ik roep al die schietgrage mensen op om het vuren te staken om deze slachtpartij te stoppen," zei Hoss. Drie dagbladen die alle in de christelijke sector van Bayrut ver schijnen, meldden dat een bemid- delingscomite van de Arabische Li ga nieuwe vredesvoorstellen naar de Syrische overheid, de moslim milities en generaal Aoun heeft ge stuurd. Volgens niet nader genoem de Arabische diplomatieke woord voerders roept de Liga hierin onder meer op tot een wapenstilstand. Ook zouden de zes Arabische staten die lid zijn van het bemiddelingsco mité van de Arabische Liga militai re waarnemers naar het gebied moeten sturen om te controleren of iedereen zich aan deze wapenstil stand houdt. Tenslotte zou er ruim te moeten komen voor een dialoog om de politieke cris banon te beëindigen. ADVERTENTIE dat resolutie 435 officieel van kracht was geworden, kwam het even bui ten de hoofdstad Windhoek reeds bijna tot een ernstige confrontatie tussen zo'n 10.000 demonstranten van de bevrijdingsbeweging Swapo en de Namibische politie. De de monstranten wilden een mars door Windhoek houden, maar de met traangas uitgeruste rellenpolitie weigerde hen de stad binnen te la ten trekken, omdat er voor de de monstratie geen toestemming was gevraagd. Uiteindelijk besloten de demonstranten naar hun woonwijk Katutura terug te keren, maar bij de confrontatie was geen enkele Un- tag-soldaat of politieagent te be speuren geweest, zoals is vastge legd in VN-resolutie 435. Kerkbronnen in Namibia zeggen dat zaterdag ook acht jongeren, ge kleed in Swapo-t-shirts vanuit een Zuidafrikaanse helikopter zijn doodgeschoten. Dit zou zijn ge beurd buiten epn café in een klein dorpje in het noordoosten van Na mibia. De Zuidafrikaanse bezet tingsmacht heeft deze beschuldi ging van de kerken in de hoofdstad Windhoek ontkend en zegt dat de enige helikopters die die dag ge bruikt zijn, hebben gediend om ge wonden vanuit het slagveld in het noorden over te vliegen. Een ander incident werd gemeld toen zes Swapo-supporters gewond raakten (waarvan twee ernstig) toen er op hun auto door een aantal blanken werd geschoten. Een woordvoerder van de Untag-vredesmacht zegt op de hoogte te zijn van dit incident en het te zullen onderzoeken. De gevechten in het noorden van Namibia overschaduwden geheel de komst van de Britse premier Margaret Thatcher in Windhoek, die daarmee resolutie 435 een steuntje in de rug wilde geven. WINDHOEK (GPD) - De geweldda dige incidenten het afgelopen weekeinde in het noorden van Na mibia hebben de twijfels doen toe nemen of de Untag-vredesmacht van de Verenigde Naties op dit mo ment in staat is om de rol, die zij vol gens VN-resolutie 435 geacht wordt te spelen, waar te maken. Het over grote deel van de militaire vredes macht, zo'n 4500 militairen in totaal, is nog niet in Namibia gearriveerd en het kan nog wel drie weken du ren voordat alle logistieke proble men zijn opgelost om deze vredes macht daadwerkelijk operatief te maken. Hetzelfde kan worden ge zegd voor de VN-politiemacht, die uit 500 man moet bestaan, maar waarvan er tot op heden slechts een twintigtal zijn gearriveerd. Zaterdagochtend, enige uren na-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1989 | | pagina 5