Enorm verlies op
verzekering export
Nissan Sunny vooral technisch vernieuwd
Urba: opmerkelijke ontwerpstudie van Ford
General Motors op weg naar de 21e eeuw
Leger heeft te weinig munitie
HAT
#Jeep
iÜHet Motorhuis
Daihatsu
charmanter
DONDERDAG 30 MAART 1989 A
NISSAN
R0EL0
Alkemadelaan t Tel. 01713 -1
De begin dit jaar binnenrollende
Nissan-parade, zo mag je gerust de
noviteiten van Micra tot en met 200
SX noemen, had uiterlijk bezien
voor slechts één model weinig spec
taculairs. Dat model is de Sunny,
die valt blijkbaar in een klasse waar
niet al te forse wijzigingen in een be
staand concept mogen worden
doorgevoerd. Een aangepast
frontje, waarin centraal geplaatst
het gewijzigde logo en andere ach
terlichten boven de nieuwe geïnte
greerde bumpers. Dat is alles.
„Het tijdloze uiterlijk" zoals de
importeur dat noemt, had na 3 jaar
kennelijk niet meer nodig. Het nieu
we in de Sunny moet vooral onder
de motorkap worden gezocht. Daar
heeft deze auto tal van keuzen te
bieden voor prijzen tussen de 20 en
30 mille. De beperkt schone 1.4 ltr
motor met 12 kleppen is echt een to
tale nieuwkomer. Hij kost als 3
deurs L-versie 20.395,- en als 4-
deurs LX komt hij op f 23.895,-.
De motor levert met 75 pk vermo
gen alleszins acceptabele gebruiks
mogelijkheden. Volbeladen of met
400 kilo in de aanhanger komt deze
auto heel best vooruit. Het motortje
snort tevreden voort, laat niet gauw
enig protest horen en heeft een bij
zonder stille loop. De dwarsge-
plaatste 4-cilinder krachtbron le
vert al een behoorlijke trekkracht.
Bij de 16-klepper motor van 1.8 ltr is
dat natuurlijk helemaal voor elkaar,
deze 125 pk sterke GTi haalt 150
Nm/4800 tr. iets dat voor een 'cir
cuitracertje' een leuke wegtrekker
Terug naar onze eenvoudige ver
sie, waar het interieur enigszins is
aangepast aan wat ergonomische ei
sen. De schakelaars zitten iets meer
onder handbereik door de gecen
treerde plaatsing rondom het stuur.
De radio inbouweenheid ziet er wat
strakker uit en past daardoor meer
in het bedieningspaneel. De bekle
ding, ook die van het dak, is aange
past en ziet er netjes uit, al kon het
wel eens iets vrolijker.
De stoelen zitten comfortabel,
hebben traploos verstelbare rugleu
ningen en het nieuw gevormde 3-
spaaks stuurt ligt prettig in de hand.
Het instappen naar achteren gaat
door het 'walk-in' systeem vrij goed
in deze 3-deurs versie, men moet
evenwel niet stram van lijf en leden
zijn. De achter- en voorwaartse pi
rouette die men bij de meeste kleine
auto's moet maken om op de achter
bank te komen, vereist wel enige le
nigheid. Twee extra deuren kosten
bij de Sunny LX 1495,-.
Met de Nissan Sunny komt men
heel goed voor de dag in het dage
lijkse verkeer. Hij schakelt vlot
door zijn 5 versnellingen heen, kan
een top van rond de 160 km/u berei
ken en heeft een gemiddeld ver
bruik van van ruim 1:14. Vóór het
vervoer van veel spullen kan de ach
terbank neergeklapt worden, pas
vanaf het SLX model is de achter
bankleuning ook nog deelbaar.
Technische gegevens: motor 4 ci
linder; inhoud 1392 cc; vermogen
55 kW (75 pk)/6000 tr.: topsnelheid
165 km/u.; gewicht 920 kilo; aan
hanger geremd 900 kilo: prijs
22.400,-motorrijtuigenbelasting
per jaar 441,- - 456,-.
Maxima
Nissan heeft met de introductie van
het topmodel Maxima laten zien
ook de Amerikaanse markt te wil
len bewerken met grote en luxueus
Wie een beetje sportiever wil rijden
kan in de 4,78 meter lange auto in de
'E' uitvoering de keuzeknop in de
stand 'power' zetten. Voor de rusti
ge ritjes van de zakenvrouw of -man
schakel je over op 'comfort'.
De Maxima die standaard onder
meer cruise-control, ABS en licht
metalen wielen heeft kost 65.000,-
Voor de automaat betaal je 3.500,-
extra en de 'E'-versie kost 78.500,-.
Voor die, in deze klasse, acceptabe
le prijzen koop je een sierlijk ge
vormde auto.
SIEM LEEUWENKAMP
uitgevoerde auto's. Op 8 december
al kwam de auto als een soort we
reldprimeur plotseling achter een
schuifwand in het Okura Hotel van
daan.
Een tochtje met deze elegante
verschijning in het weidegebied
van West Gelderland leert, dat de
Nissan-ontwerpers er alles aan gele
gen is om maximaal comfort te bie
den. De Maxima 'E' met zijn volle-
deren bekleding, door de pr-man
ironisch maxima-koe genoemd, be
zit een on-Japanse behaaglijkheid
en degelijke luxe.
Motorisch gezien heeft de Maxi
ma vrijwel dezelfde specificaties als
de V6 in de Laurel. De compressie is
groter en met 170 pk vermogen is
dit apparaat natuurlijk een heel
stuk vlotter. Hij kan 220 km/u halen
en het koppel ligt met 248 Nm/2800
tr. op een beduidend hoger niveau.
a parte
achterkant
De Nissan Maxima heeft vooral een
achterlichten.
door het doorlopende, iets gebogen donkere vlak tussen de
(foto GPD)
Volkswagen heeft ook een terreinvoertuig in studie. Het gaat hierbij oi
Golf-syncro, die uitgerust is met de permanente vierwielaandrijving 1
een i g jjter inspuitmotor (72 kW/98pk).
Adembenemende
uitnodiging-
■riLna
,Jrc
i nu proelnjd
[rijden tij de H.A.I. Wan.
kart nu uitgaat naar een meesterlijke
Ckevrolet Van, d e sportieve topklasse
tkeArr
CHRYSLER
van een Pontiac of Je uitzonJerlijke
vormgeving van een Ckrysler, kij Je
H.A.I. vinJtu ze.
Naast uiteraarJ alle anJere amerikaanse
automerken. En inclusief een perfecte ser
vice. Want Je H.A.I. is erkenJ expert
in amerikaanse auto s.
DEN HAAG (GPD) De verliezen die de staat lijdt door zich garant te stellen voor de financiële risi
co's bij export lopen op tot 3,5 miljard gulden in 1992. Al sinds 1983 wordt verlies geleden op de 'ex
portkrediet-verzekering', zo schrijft de Algemene Rekenkamer haar jaarverslag over 1988. Uitgangs
punt is het feit dat de herverzekering kostendekkend moet zijn.
De Rekenkamer vindt verder dat de
voorlichting en controle op han-
delsbeperkende maatregelen ten
aanzien van Zuidafrika en militaire
goederen moet worden verbeterd.
De Staat verzekert jaarlijks voor
ongeveer 28 miljard gulden aan fi-
nanciéle risico's bij de export. Be
drijven die handel drijven met het
buitenland kunnen zich indekken
tegen wanbetaling door een export
kredietverzekering. De verzeke
ringsmaatschappij kan dat risico in
een aantal gevallen opnieuw verze
keren bij het ministerie van Finan
ciën. Op die manier wordt de handel
naar politiek gevoelige of econo
misch uiterst zwakke landen moge
lijk gemaakt. In 1983 werd voor het
eerst verlies geboekt (0,3 miljard) op
de exportkredietverzekering. De te
korten zijn sindsdien gebleven en
opgelopen tot 2 miljard. Volgens de
prognoses loopt het tekort alles bij
elkaar op tot 3,5 miljard in 1992. Bij
een aanzienlijk deel van de nog uit
staande borgstellingen zal boven
dien verlies optreden. De Rekenka
mer heeft er dan ook geen enkel ver
trouwen in dat het ministerie van fi
nanciën er in zal slagen de verzeke
ring weer kostendekkend te maken.
Boycot
De Rekenkamer heeft kritiek op de
voorlichting over de handelsboycot
met Zuidafrika en de beperkende
regelingen voor export van strategi
sche goederen. De lijst van strategi
sche (militaire) goederen waarvoor
beperkingen gelden is geheim, de
procedures zijn niet openbaar, en
de maatregelen ten aanzien van
Zuidafrika zijn complex. Vooral
kleine bedrijven kunnen daar nau
welijks wijs uit worden, aldus de
Rekenkamer.
De Rekenkamer is verder slecht
te spreken over de controle door de
Op de Salon van Genève stond een
opmerkelijke ontwerpstudie van
Ford. De uitvoering Urba verschilt
uiterlijk niet zoveel met de nieuwe
Ford Fiesta, zo lijkt op het eerste ge
zicht. Maar twee deuren aan de
stoepkant en slechts een deur aan
de straatkant is toch een hele aparte
gewaarwording.
De chique stads-boodschappenau-
to heeft een koel-verwarmingsvak
voor levensmiddelen, een anti
stankfilter tegen verkeersdampen,
een autotelefoon, een tas met para
plu, walkman en handcomputer,
een kluisje, CTS-wielen die een re
serveband overbodig maken en nog
een aantal snuisterijen.
De ultrasonore bumpers en de va
riabele overbrenging van de stuur-
bewegingen zorgen voor makkelijk
n de Urba. Als de reac-
aantal autosalons ge-
de grootste showroom met de meeste keuze
Het Motorhuis: je kunt er niet omheen.
rc vierdeurs uitvoering op basis van de
'.en visco-koppeling. De terreinauto is
Op de autotentoonstelling in Genè
ve verraste Daihatsu met de MS-
X90 een iets groter uitgevallen
Charmant maar dan een stuk char
manter. De Charmant, een auto die
vorig jaar uit het aanbod verdween,
was een vrij hoekige 4-deurs sedan.
De Market Survey X90 toont dat
de ontwerpers bij hun marktonder
zoek vooral naar Honda en Ford
hebben gekeken. De auto heeft de
zelfde opzet van beide modellen:
ruim, luxueuze uitstraling en een
sedan-uiterlijk met 5de deur. Door
de neerklapbare achterbank kan in
deze auto de laadruimte van 336 ltr.
bijna verdrievoudigd worden. De
426 cm lange Daihatsu beschikt
over een 1.6 ltr motor van 110 pk die
goed is voor ruim 180 km/u.
De nieuwe Daihatsu, die in de
klasse van de Mazda 323, Peugeot
309, Ford Orion en Mitsubishi Lan
cer valt, is eind augustus leverbaar.
De prijzen beginnen rond de 25 mil
le.
Dat General Motors, de grootste
maatschappij ter wereld, Europa
als voorbeeld gebruikt om in ei
gen huis de reorganisatie aan te
pakken mag opmerkelijk ge
noemd worden. J.R. Harned, di
recteur van de internationale pr-
afdeling bij GM in Detroit, ziet
voor de 21e eeuw bij zijn firma de
noodzakelijke veranderingen op
treden. "We investeren in men
sen, want het zijn de mensen die
het verschil uitmaken. Leiding en
werk moeten zoals wij dat noe
men leiden tot people-revolu
tion", aldus Harned.
„Ons GM Quality Network in
Amerika staat of valt met het ba
sisprincipe van verkoop. Hoe
concurreer je het best en win je
klanten? Door betere produkten
te maken en meer service te verle
nen voor een prijs die de klant re
delijk acht. Daarbij zijn technolo
gie, kapitaal, fabrieken en machi
nes belangrijk, maar de mensen
die ermee moeten werken, maken
uit of het geheel het winnende re
cept voor de 21e eeuw is".
Betrokkenheid
Harned memoreerde de betrok
kenheid van het GM-personeel op
de Detroit Auto Show. Daar lie
pen ze trots als een pauw hun pro-
dukt aan te prijzen bij het pu
bliek. Niet de gladde verkopers
die voor hun bonus werken, maar
de mensen die aan de band in de
fabriek de auto zelf hebben ge
maakt. In keurige rode vestjes'
met das of vlinderstrik brachten
zij een stuk overtuigender het
GM-produkt op de klant over dan
menig doorgewinterde verkoper.
Die onconventionele aanpak is
Amerikanen niet vreemd, de hui
dige president Roger B. Smith
was 40 jaar geleden op zoek naai
een baan aan de West Coast. Bi
zijn vertrek uit Detroit parkeerde
hij zijn Ford bij GM voor de
deur. Enige uren later had hij een
baan en een parkeerbon.
Harned: "Dergelijke stunts kun
je bij GM nog dagelijks meema
ken, zeker nu men het belang in
ziet van investering in mensen in
een, zeker voor GM, wereldwijde
automarkt. In Europa doen we
het na 10 jaar van reorganiseren
met Opel/Vauxhal goed. In veel
landen zijn we al jarenlang markt
leider, in Nederland zelfs al 20
jaar achtereen, het netto-inko
men van GM-Europe steeg in '88
met 1,2 miljard". GM verwacht
voor dit jaar een marktaandeel
van 11% ofwel 1,4 miljoen ver
kochte auto's in Europa.
Frisse wind
In Detroit waait een behoorlijk
frisse wind die leidt tot een gewel
dig groot aanbod van nieuwe mo
dellen. Harned: „Voor '89 komen
er meer nieuwe of herziene GM-
modellen uit dan in enig ander
jaar het geval is geweest. En in
1990 zullen we die primeur-golf
nog verbeteren". De pr-man liet
in een razend tempo enkele mo
dellen via dia's de revue passeren.
De Pontiac Stinger heeft een 3
ltr 16 kleppen motor die goed is
/oor 170 pk vermogen. „Een
weekeind-wagentje voor langs
het strand van Californië, lekker
uitwaaien in deze open compacte
concept-car en dan op de surf
plank," zegt Marietta Kearny,
ontwerpster bij Pontiac. De Che
vrolet ZR 1 die op Genève naast
de Mercedes SL de show stal. Een
Corvette met een 'big block' van 8
cilinders is goed voor het herle
ven van een decennia lang du
rend imago. „Een straatauto met
een poes- en tijger-mentaliteit",
zegt chef-ingenieur Fred J.
Schaafsma.
Saturn
Concept-cars voor de nabije of
verre toekomst zijn vooral de
Multi Purpose Vehicles. De MPV
viert hoogtij in Amerika, in 8 jaar
tijd werd een groei van 1 op 5 naar
1 op 3 gemaakt in vergelijking
met gewone auto's. De 'truck' in
al zijn variaties is daar razend po
pulair, 39 van alle huishoudens
hebben op zijn minst een truck;
onder het begrip truck valt zowel
het busje als de pick-up. Ook in
Europa slaat die trend aan vol
gens GM, dus de MPV, pick-up en
kleine besteller zullen spoedig in
andere gedaanten uit de GM-Eu
rope fabrieken rollen. In Amerika
zijn inmiddels de Chevrolet Lu-
mina APV, Pontiac Trans Sport
en Oldsmobile Silhouette op de
shows in Detroit en Chicago ge
lanceerd. Auto's met een ruimte
vaart-stijl, bijzonder opvallend en
toch handig in het gebruik.
Geheel nieuw is het merk Sa-
turn, ongeveer 4 jaar geleden op
gericht door GM en zal dit jaar op
de markt verschijnen. Harned
kon er niet meer dan een dia van
tonen waar slechts een laken aan
de voorzijde tot nummerplaat
hoogte werd opgetild. „U ziet, het
is een gele auto, het zal een succe
snummer zijn dat bij zijn intro
ductie door zijn vorm en concept
heel wat mensen zal verbazen. Sa-
turn wordt het merk voor GM dat
als voorbeeld zal dienen voor een
gedegen samenwerking tussen
ons en de vakbonden. We hebben
in Spring Hill, Tennesee, 2 mil
jard geïnvesteerd in de fabriek en
binnenkort zullen er 1500 mensen
werkzaam zijn".
„GM is nu een totaal ander be
drijf dan nog maar enkele jaren
geleden. Onze nieuwe doelstel
ling, waarbij de auto-industrie
een nieuwe geest van samenwer
king tussen management, werk
nemers en vakbonden heeft ge
vonden, zal in de 21e eeuw haar
vruchten zeker afwerpen. De
'people-revolution' gaat zeker
niet ten koste van onze winstge
vendheid. Over 1988 zijn de resul
taten nu bekend, die gaven een
winst te zien als nooit tevoren".
douane op de maatregelen. De dou
ane gebruikt bij de controle eigen
lijsten waarop alle produkten voor
komen, maar die lijst wijkt af van de
lijst van strategische goederen. In
één extreem geval staat een pro-
dukt onder één nummer op de dou
ane-lijst en onder 69 nummers op de
lijst van strategische goederen. De
organisatie die toezicht houdt op de
handelsbeperkende maatregelen is
niet 24 uur per dag bereikbaar.
SOCIAAL FONDS - Nederland is
in de jaren 1985, 1986 en 1987 135
miljoen gulden misgelopen van
subsidies van het Europees Sociaal
Fonds (ESF) voor speciale werkpro
jecten. Over de onderzochte drieja
ren werd door het ESF voor 293 mil
joen gulden aan subsidie toegewe
zen, maar het ministerie declareer
de slechts voor 168 miljoen.
DEN HAAG (GPD) De maatrege
len die moeten leiden tot een ver
mindering van het aantal vissers
schepen hebben weinig succes ge
had. Zeevissers geven hun kotter of
trawler niet op, omdat de financiële
vergoeding daarvoor veelal te laag
is. De prijs van de tweedehands
boot is veel hoger dan de premie,
die de overheid geeft.
De Algemene Rekenkamer con
stateert in haar jaarverslag over
1988 dat de overcapaciteit van de
Nederlandse vloot nog steeds be
staat. Zelfs bedrijven die niet flore
ren, worden door de lage sanerings
premie niet gestimuleerd om met
de visserij te stoppen. De gunstige
economische omstandigheden, de
lage olieprijs en de goede prijs voor
de diverse vis vertragen de sanering
van de vloot.
Onderzoek van het Landbouw
Economisch Instituut (LEI) wijst
Inkrimping van
vissersvloot faalt
bovendien op het risico van een
'doorschuifproces'. Grotere kotters
worden overgenomen door vissers,
die vervolgens hun eigen (kleinere)
schepen verkopen.
In zijn jaarverslag bekritiseert de
Rekenkamer ook de vele overuren
die de 67 chauffeurs die ministers,
staatssecretarissen en hoge ambte
naren rondrijden maken. De Re
kenkamer concludeert vandaag dat
de aanbevelingen die zij na een eer
der onderzoek.in 1983 deed, groten
deels niet zijn opgevolgd. Vier de
partementen, die in 1983 ook al wer
den berispt, keren nog steeds ver
goedingen voor overwerk uit in pe
rioden dat de chauffeur wegens
ziekte niet kan werken.
In 1986 bepaalde de minister van
binnenlandse zaken dat de chauf
feurs per maand niet meer dan 75
overuren dienden te maken. De Re
kenkamer stelt nu vast dat 24 chauf
feurs in 1988 gemiddeld meer dan
100 overuren per maand maakten,
van wie twee chauffeurs zelfs meer
dan 150 uur.
De Rekenkamer zegt verder dat
het ministerie van sociale zaken
slordig is geweest bij de toekenning
van een subsidie van 4,5 miljoen
gulden aan Philips voor scholings
activiteiten. In 1987 is door de hou
ding van het departement ten min
ste 750.000 gulden te veel verstrekt.
De subsidie werd in 1986 en 1987
verstrekt als bijdrage in het Philips-,
instituut Opleidingen Informatie
Technologie.
DEN HAAG (GPD) Het leger heeft te weinig muni
tie. De voorraden bij de koninklijke landmacht, lucht
macht en marine voldoen niet aan de NAVO-norm. In
haar vandaag verschenen verslag over 1988 stelt de Al
gemene Rekenkamer dat het ministerie van Defensie
het tijdstip waarop aan de NAVO-normen zal worden
voldaan, steeds opnieuw opschuift naar de toekomst.
De Rekenkamer concludeert daaruit dat de minister
heeft afgezien van het streven volledig aan de NAVO-
norm te voldoen. Minister Bolkestein (Defensie) zou
tevreden zijn met tachtig procent van de munitievoor-
raad die de NAVO eist. Bolkestein erkende in een re
actie op de bevindingen dat voor enkele wapensyste
men de munitievoorraad onvoldoende is. Maar de sug
gestie dat niet langer wordt gestreefd naar het halen
van de NAVO-norm wordt door de bewindsman ver
worpen.
Dat Defensie de voorraad op tachtig procent van de
NAVO-norm wil handhaven, houdt volgens Bolkes
tein niet in dat het ministerie het uiteindelijke doel
(voor honderd procent voldoen aan de norm) heeft
verlaten.
De manier waarop het departement is omgespron
gen met bodemverontreiniging op militaire terreinen
vindt de Rekenkamer 'onbevredigend'. In 1981 con
stateerde het ministerie dat ernstige bodemverontrei
niging was opgetreden bij 25 van de onderzochte 33
brandstoftanks op militaire terreinen.
Defensie heeft daarop verzuimd contact op te ne
men met het ministerie van milieubeheer. Ook zijn de
oliemaatschappijen, die eigenaar waren van de brand
stoftanks en verantwoordelijk waren voor het onder
houd, door het departement niet voor de gebreken
aansprakelijk gesteld.
Meters archief
bij Justitie in
gangen gestapeld
DEN HAAG (GPD) - Het archief
van het ministerie van justitie staat
voor een deel op gangen. Er bestaat
daardoor geen zicht op het zonder
toestemming meenemen en inkij
ken van stukken, waarin vaak per
soonlijke gegevens voorkomen.
Stukken kunnen gemakkelijk zoek
raken, zo meldt de Algemene Re
kenkamer in zijn jaarverslag.
De archieven van de directie
Vreemdelingenzaken vormen vol
gens de rekenkamer 'een uitschie
ter'. De beleidsstukken voor die di
rectie, in totaal ruim negentig me
ter, zijn nooit op de voorgeschreven
manier verwerkt, aldus het verslag.
Dagelijks komen op het departe
ment 35 postzakken binnen, die
door de Algemene Secretarie aan
verschillende afdelingen worden
gezonden. Daarna is het zicht op de
stukken weg, concludeert de Re
kenkamer. Behalve door perso
neelsgebrek worden de achterstan
den ook veroorzaakt door de slechte
samenwerking tussen de bureaus
die de stukken registreren en de be
leidsafdelingen.
Minister Korthals Altes (Justitie)
onderschreef de ernst van de pro
blemen en kondigde een groot aan
tal maatregelen aan. Maar de be
windsman kwam veelal niet verder
dan algemene termen als 'onder
zoek wordt gedaan', 'overleg is ge
start'.
