JU fUU I I De roos krijgt in veel tuinen weer ereplaats Kunststof tuinmeubels gaan in de recycling Nu de tijd om tuinkruiden te zaaien Lichtende staptegels in de tuin Posthoorn: brievenbus van sierbeton Leliebloemige tulp geen gemeengoed Tuinparasol met 'vrije zit' Klassiek Romeins 'tuinzitten' Buitenlamp Gewichtig zitje voor de tuin van sierbeton Hoge bomen snoeien vanaf de grond VRIJDAG 24 MAART 1989 PAGINA 29 Verlichting is al sinds lang een populair deel van de 'tuinaankleding'. Licht maakt de tuin ook tijdens de donkere uren in voor- en najaar, ook tot in de late uren van zomeravonden veel langer zichtbaar en bruikbaar. Een heel nieuwe uit Amerika afkomstig idee is de ronde staptegel van beton met een oppervlak van uitgewassen grind, waarin langs de rand kleine lampjes zijn aangebracht. De tegels kunnen in een gazon of tussen de beplanting worden gelegd. Ze zijn dan ook in het donker goed te zien, zonder al te sterk op te vallen. De lampjes worden gevoed door een zwakstroomnet van 24 volt, via een transformator. Elektrisch dus volkomen veilig, maar ook 'mechanisch' bestand tegen aanraking door voeten en zelfs de grasmaaier die met zijn messen langs de tegels scheert. Het licht van de zes lampjes die elke tegel bevat is niet overheersend, maar wel decoratief en tevens praktisch: je ziet waar je loopt. Onder de naam Geisha is dit tuinverlichtingsfenomeen te koop. De prijs per tegel ligt rond de 75 gulden. Voor de aanleg komen daar dan nog de kosten van draad en een transformator bij. Importeur is Van Veek Heijermans in Katwijk, tel. 01718-25001. Met verlichte tegels in de tuin kun je altijd zien waar je loopt. Een aantal geurende rozen in de border, of één treurroos in een perkje. Er zijn zelfs rozen die zich lenen om als ondoordringbare heg aan te planten: de botanische rimpelrozen, waar zulke prachtige, vitaminenrijke bottels aan komen. Als ze goed worden verzorgd kunnen rozen wel tien tot twintig jaar op dezelfde plek élk jaar opnieuw bloeien. Al die rozen kunnen in maart/april worden geplant. Kies daarvoor een plek in de tuin waar het grootste deel van de dag de zon schijnt. Het moet er luchtig, maar niet tochtig zijn en vooral niet onder de drup door Frans Wegman Milieu-initiatief van fabrikant Een brievenbus hoeft niet alleen maar een gleuf in of naast de voordeur te zijn, ook geen plastic PTT-boxje. De 'postale entree' tot het huis kan ook fungeren als decoratief element in de voortuin. Een voorbeeld daarvan is de Posthoorn, een vrijstaande brievenbus met een opvallende vorm. Hij is gemaakt van sierbeton, waarin een roestbestendig en degelijk afsluitbaar stalen kastje is aangebracht. De post zit daarin veilig opgeborgen. Misschien moet de brievenbesteller er even aan wennen dat het artiestieke, op een beeldhouwwerk lijkende ornament niet alleen ter versiering van de voortuin dient, maar ook de post opslokt. De fabrikant heeft overigens behalve die Posthoorn nog andere modellen, die via bouwmarkten en gespecialiseerde dhz-zaken verkrijgbaar zijn. Informatie: Corn. Drost, Rhenen, tel. 08376-12088. De meeste tuinmeubels zijn van kunststof gemaakt. Elk jaar komt er een enorme hoeveelheid van dit 'plastic' op de afvalhoop terecht. Die hoogwaardige kunststof kan niet (of nauwelijks) via het natuurlijke proces worden afgebroken. Dat vormt een forse belasting voor het milieu. Om welke hoeveelheden het gaat, wordt duidelijk als we zien welke enorme aantallen kunststof tuinmeubels gekocht worden: zo'n 2 tot 3 miljoen stuks per jaar, alleen al in een klein land als Nederland. Eén van de grootste fabrikanten van deze produkten, Hartman, heeft zich de (mede)verantwoordelijkheid voor dit milieuprobleem op serieuze wijze aangetrokken. Hij heeft een uniek recycling-systeem gelanceerd waardoor voorkomen kan worden dat de afgedankte tuinstoelen, -banken en -tafels op de vuilnishopen belanden, waar ze door verbranding kwalijke stoffen in de atmosfeer brengen. Wie kunststof tuinmeubels na vele jaren trouwe dienst vervangt kan ze nu bij tuincentra, warenhuizen en andere verkooppunten (herkenbaar aan het 'Hartman'Groen'-vignet) inleveren. Ze worden daar door de fabrikant periodiek opgehaald en niet naar storthopen of verbrandingsovens getransporteerd, maar 'omgesmolten' tot een grondstof voor nieuwe produkten. Deze nieuwe regeling, die op 1 maart is ingegaan, geldt voorlopig alleen nog voor kunststof tuinmeubilair van het fabrikaat Hartman. Maar omdat dit merk bijna de helft van de Nederlandse markt dekt, is de recycling-actie toch een forse bijdrage tot de oplossing van het probleem. Het welslagen hangt uiteraard ook af van de medewerking van de consument: de afdankertjes niet meer op de stoep zetten maar even afgeven op een van de inleveringspunten. Daardoor kan iedereen meewerken aan een stapje vooruit naar een minder vervuild milieu. van bomen. Ook niet dicht bij een haag, die veel voedsel uit de grond opeist. De rozen komen dan te kort. Gaat u rozen planten op een plek waar al rozen hebben gestaan, dan moet u die plaats wel zo'n 60 cm diep afgraven en er nieuwe grond inbrengen. In die oude grond liggen de wortelaaltjes op de loer. Zodra uw nieuwe rozenstruiken wortelen zullen ze zich explosief vermenigvuldigen met treurige gevolgen voor uw nieuwe aanschaf. Al heel wat mooie verwachtingen zijn door die onzichtbare aaltjes de bodem ingeslagen. Grond Door zandgrond moet u veel organische mest (d.w.z. oude, verteerde stalmest of compost) mengen. Daardoor bevat de grond niet alleen meer voeding maar de structuur verbetert dermate, dat vocht langer wordt vastgehouden. Ook kleigrond wordt door oude stalmest verbeterd, daar deze luchtiger wordt. Ook aan zuurstof hebben wortels behoefte. Aan zandgrond wordt vaak ook nog flink wat doloka toegevoegd. U doet er goed aan de wortels van de rozestruiken die u wilt planten eerst een half uurtje in een emmer water te zetten. Droge wortels worden in de grond uiterst langzaam vochtig! De groei wordt daardoor vertraagd. Rozen in oplospot kunnen te allen tijde worden geplant, ook als ze al in bloei zijn. Maak een ruim en voldoende diep plantgat. Beschadigde wortels snijdt u met een scherp mes af. Bij een struikroos zorgt u ervoor dat de oculatie, de plaats waar de takken uit de onderstam komen, net onder de grond zit. Is de aarde na een tijdje wat ingezakt, dan is die plek gelijk Goede kunststof tuinmeubelen gaan zo'n vijf tot tien jaar mee. Dank zij met de grond. Tijdens het bijvullen het recyclingsproces hoeven ze daarna het milieu niet Ook als het regent zit je droog moot stuk voor de tuin uit Italië De periode om aan de aanschaf van meubel gemakkelijk verplaatsbaar nieuwe tuinmeubels te denken maken. Bijpassende kussens van komt er weer aan. Een van de meest draion maken de lig of de zit Zo maar even dik vier en een half duizend gulden neertellen voor een tuinparasol, dat is wel iets om meer dan één nachtje over te slapen alvorens de portemonnee open te trekken. Aan de pas in Nederland verschenen Garden Art parasols hangt inderdaad zo'n prijskaartje. Je hebt er echter wel iets heel bijzonders voor: een parasol die een volkomen 'vrije zit' onder zijn hele oppervlak heeft, omdat hij wordt gedragen door een aan de buitenkant bevestigd ophangsysteem. De steunpaal kan of in de grond geplaatst worden, öf aan een muur 3,5 x 3,5 meter en de rechthoekige types hebben een formaat van 2,5 x Met 3,5 of 3 x 4 meter. Die oppervlakken zijn volledig benutbaar, omdat de 'paal' niet in het midden .staat. In een tuin van royale afmeting, waar je met een aantal gasten van de zon wilt genieten zonder er al te hinderlijk door 'gestoken' te worden, zijn de Parasol Base en de Parasol Lusso best op hun plaats. Je kunt er zelfs bij wisselvallig weer een tuinparty onder houden, want de acrylstof is even waterdicht als een tentzeil. De Garden Art parasols komen uit Italië, waar men van zonneschijn het plantgat met grond flink wat mest doorheen is gewerkt, schudt u eens flink aan het struikje, zodat de grond goed tegen de wortels drukt. Druk de grond rondom het stammetje met twee handen aan. Rozen die in het voorjaar worden geplant moeten direct worden gesnoeid. Plant u een stam- of een treurroos, dan moet daar een tonkinstok bij gestoken worden. plastic boombindstrip zet u de stam vast aan de stok. Breng de strip in de vorm van een 8 aan, zodat het stammetje niet kan beschadigen. Een leiroos tegen een muur dient zo geplant te worden dat de wortels zo ver mogelijk van die muur af komen, zodat de in de grond dringende regen de wortels kan bereiken. Alle geplante rozen zult u de komende weken veel water moeten geven. gemonteerd. Eén van de bijzondere eenmaal grotere doseringen krijgt dan bij ons. Ze hebben er dus ook meer verstand van. Behalve voor privé-tuinen worden ze daar dan ook veel toegepast op café-terrassen e.d. Maar goed, ook toonaangevende fabrikanten, Hartman, heeft voor het komende seizoen een nieuwe collectie huidvriendelijk en fleuren het tuinmeubilair tevens kleurig op. Ook op het vereiste formaat ontworpen die gebaseerd is op oud- vervaardigde matrassen zijn in het de Cleopatra- en programma opgenomen. Een staande buitenlamp van slagvaste kunststof die werkt op zonne-energie is een nieuwtje van Double Dutch Merchandising uit Waalwijk. Deze verlichtingspaal kan overal worden geplaatst, zonder dat daar een elektriciteitsaansluiting voor nodig is. De zonnecel die voor de energie zorgt, heeft een levensduur van 20 jaar. Zodra het schemerig wordt, gaat de lamp automatisch aan en blijft dan afhankelijk van het weer 4 tot 6 uur branden, verlichting. romeinse Caesar-serie. Elegant van vorm, maar ook heel comfortabel om erop te zitten of erin te liggen. Ze zijn gemaakt van hoogwaardige volkunststof en vergen dus nagenoeg geen onderhoud. Leuk is ook dat ze behalve in wit eveneens in twee 'zachte' kleuren verkrijgbaar zijn. De Cleopatr; grote, in het totaalontwerp geïntegreerde wielen die het kenmerken van deze i parasols is dat ze rond hun hele as (360 graden) gedraaid kunnen worden zodat bij elke zonnestand de schaduw precies op de gewenste plek valt. In vergelijking met de gangbare parasol is het zonbeschermde oppervlak ook aanzienlijk groter. Een ronde heeft een diameter van 3,5 of 4 meter, een vierkante 3 x 3 of 02968-95104. Snoeien Velen zien op tegen het snoeien, wat bij rozen per se moet. Want u snoeit om ze rijk te laten bloeien. Oud, dor en dun hout neemt u weg. Voor botanische rozen kan het daarbij blijven. Struikrozen daarentegen worden tot kort boven de grond land moeten we het zonlicht, ingesnoeid. 'Tot op twee of drie hoe welkom ook, wel eens afweren Garden Art Holland brengt dit ogen', is de vuistregel. Ogen zijn de groene punten op de tak produkt sinds kort daarom op onze nieuwe takken^ met bloemen uit markt. Nadere informatie: tel. Tuinmeubels van hout, metaal of is een set van vier stoelen plus een kunststof, we kennen ze allemaal, tafel, gemaakt van beton en ge- Elk met hun specifieke eigenschap- plaatst op een rond plateau van het- rzonnëbêd'*met pen en vormen- *ets bijzonders, zelfde materiaal. Tulpen nemen de vierde plaats in bij de Top-10 van de Nederlandse snijbloemen. Dat is nogal wat. Zeker als bedacht wordt dat de bolbloemen maar hoogstens zes maanden per jaar verkrijgbaar zijn. De meeste concurrenten voor een toplaats zijn het hele jaar te koop. In ons land zijn meer dan 100 verschillende variëteiten snijtulpen te koop. Veel van die variëteiten horen thuis bij de Triumph- en Darwintulpen. Volop te koop Tot de groepen die minder in de belangstelling staan behoren onder meer naast de grillig gevormde parkiettulpen ook de leliebloemige. Ze zijn nu volop te koop. Het is vooral de ranke bloemvorm met de veelal puntige bloemblaadjes, die deze tulp zo aantrekkelijk maakt. Het assortiment leliebloemige tulpen is vrij beperkt. Alleen Aladdin, dieprood met een gele rand, is doorgedrongen tot de 15 belangrijkste snijtulpen. Mariette (zuiver roze), China Pink (karmijnroze), West Point (helderrood) en White Triumphator zijn ook populair. gaan groeien. Dat tweede of derde oog moet naar buiten wijzen, dus niet naar het hart van de struik waar takken elkaar dan zouden kruisen. Rozen zijn gevoelig voor vorst. Met snoeien kan daarom het best worden gewacht tot eind maart. De tafel en de 'voeten' van de zitjes leirozen haalt u vooral het oude, zijn uitgevoerd in decoratief donkerbruine hout weg dat al een sierbeton, met kleine Paar maa! gebloeid heeft. De grindkorrelties op het oppervlak. nieuwe, groene takken neemt u Ook het plateau is zo uitgevoerd. De zitkuipjes van de stoelen (blijvend) wit beton. Om er comfortabel in te zitten moeten daar uiteraard wel passende kussentjes in. Dit tuinzitje is bestand tegen alle weersomstandigheden, hoeft aan het eind van de zomer niet in de winterberging. Dat zou trouwens een zware klus zijn, want samen wegen tafel en stoelen zo'n 900 kilo. De prijs van de set is trouwens ook aan de 'gewichtige' kant: rond de 2400 gulden. Treur- en stamrozen zijn eigenlijk struikrozen op stam. Die worden dus ook tot op drie ogen teruggesnoeid. Maar u kunt de takken ook zo'n 15 cm lang laten. Babyroosjes laat u alleen de dikste takken houden, die zo'n 7 cm lang blijven. Nederland kent een vereniging van rozenliefhebbers: de Nederlandse Rozenvereniging. Bent u geïnteresseerd, nadere inlichtingen krijgt u op tel. 070-245932 (ir. C.W.G. v.d. Velde). Het verwijderen van hinderlijke of verdorde takken boven je reikwijdte is dikwijls een hele klus. Nu zijn er zogenoemde boomsnoeischaren die van de grond af kunnen worden bediend. Een geheel nieuwe is de Vario-Set van Wolf-Roosendaal. De forse aambeeld snoeischaar is op een telescopische steel gemonteerd die tussen de 1.50 en 2.80 meter kan worden uitgeschoven. De mechanische overbrenging is vier keer vertraagd, zodat behoorlijk dikke takken gesnoeid kunnen worden. Eveneens met een aambeeldschaar uitgerust is de nieuwe takkenschaar met 58 cm lange handgrepen. Hiermee kunnen takken tot ong. 4,5 cm dik worden gesnoeid. Prijs 60. Door de eeuwen heen zijn kruiden verbouwd en gegeten. Oorspronkelijk werden kruiden om hun geneeskrachtige werking gebruikt en van sommige dacht men dat ze toverkracht hadden of beschermden tegen boze geesten. Later werden kruiden meer gebruikt om smaak aan het eten te uitstek geschikt om hiermee te beginnen. Zaai de kruiden in kleine potjes of bakjes. Nadat ze zijn opgekomen kunnen ze worden uitgeplant. Dit hoeft niet per maken door ze te diepvriezen of te beter worden ingevroren. Het drogen. De meeste kruiden kunnen drogen kan eenvoudig door de worden diepgevroren, alleen kruiden in bosjes gebonden op een bieslook verliest zijn smaak. Was de donkere, tochtige plaats te hangen geven. In de zeventiende eeuw, toen de vone grond in de tuin, maar kan de handel met het oosten tot grote ookineenbakofpotopbalkonofm bloei kwam, verving men de de vensterbank. De zaden zijn bij inheemse kruiden gedeeltelijk door tuincentra te koop. Op de zakjes oosterse specerijen met sterkere smaak zoals peper, kaneel, nootmuskaat, folie en kruidnagel. Tegenwoordig zijn Hollande kruiden zoals peterselie en selderij weer favoriet in de keuken. Tuinkruiden zijn heel goed zelf te kweken. De maand maart is bij staan de teeltadviezen. Diepvriezen Kruiden geven meestal een rijke oogst en het is ondoenlijk om alles te gebruiken. Gelukkig zijn kruiden makkelijk langer houdbaar te kruiden, laat ze uitlekken of droog ze met keukenpapier. Ze kunnen kleingesneden of ongesneden en in pure vorm (dus niet blancheren) worden ingevroren. Drogen is vooral geschikt voor lipbloemigen als basilicum, tijm, bonekruid, majoraan en oregano. Schermbloemige soorten als dille, venkel, kervel, peterselie en selderij zijn hiervoor minder geschikt omdat ze bij het drogen hun smaak het snelst: leg keukenpapier op verliezen. Deze kruiden kunnen bord en verdeel de gewassen en gedurende vier tot zes weken. Het kan echter ook in de oven: was de kruiden, laat ze uitlekken en drogen. Zet de oven op de laagste stand. Spreid de tuinkruiden op een bakblik en zet dit in het midden van de oven. Laat de deur open. Schud de kruiden af en toe om totdat ze droog zijn. In de magnetron gaat het drogen afgedroogde tuinkruiden hierover. Zet de magnetron twee minuten op de hoogste stand, verwijder dan het keukenpapier. Zet de magnetron daarna nog twee minuten in de hoogste stand. Schud de kruiden halverwege een keertje om. Tuinkruiden bevatten weliswaar verscheidene nuttige voedingsstoffen (eiwitten, calcium, magnesium, ijzer en dergelijke) maar deze zijn te verwaarlozen omdat de kruiden in zulke kleine hoeveelheden worden gebruikt. Tuinkruiden hebben eigenlijk alleen een genotsfunctie. Voor mensen die geen zout mogen gebruiken, of voor iedereen die wat minder zout wil gebruiken, zijn tuinkruiden heel geschikt om het eten toch smakelijk te maken.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1989 | | pagina 29