OEKEN
Nieuw SF talent komt te weinig aan de bak
Droef einde van
ruziënde dichters
Leo Pleysier: groot en zuiver
talent dat weet te ontroeren
Sarum: holpartij door de historie
Jeugdboeken die de uitersten
van de tradities bevestigen
LITERATUUR
Twee vertalingen van een volslagen maf maar lollig boek
WOENSDAG 22 MAART 1989
Echte science fiction-liefhebbers,
de notoire fans, lezen zo mogelijk al
les wat in hun genre al dan niet in
vertaling uitkomt. Zeker de be
ginnende SF-fanaat vindt alles
prachtig en is niet in staat of bereid
kritische normen aan te leggen. Hij
heeft zich met hart en ziel aan het
genre overgeleverd en is nauwelijks
bij machte zijn lectuur gestreng on
der de loep te nemen of te laten ne-
Natuurlijk heeft de fan zijn favo
riete auteurs, van wie hij alles leest
en die hij nooit zal afvallen. Dat is de
reden waarom uitgeverijen, als ze
eenmaal een SF-schrijver hebben
gevonden die in brede kring gele
zen worden, behoudzuchtig te werk
gaan. Vance, Asimov, Heinlein,
Clarke, Tanith Lee het zijn au
teurs van wie zoveel mogelijk wordt
vertaald omdat de markt per defini
tie gretig reageert.
Van de schaarse uitgevers die SF
in hun fonds hebben, is het vooral
Meulenhoff die behoedzaam ook
nieuwe en jongere toppers introdu
ceert. Maar wel steeds met het zake
lijke standpunt dat bij bewezen ver
koopsucces, ook de "nieuwe" au
teur tot op het bot moet worden af
gekloven. Dat is een beetje jammer,
omdat zo de diversiteit (het wemelt
van voortreffelijke binnen- en bui
tenlandse SF-schrijvers en -schrijf
sters) niet voorop staat. Zoveel mo
gelijk van hetzelfde, is de begerige
koopmansleuze. Valt een auteur in
de smaak, geef dan zoveel mogelijk
van hem of haar uit, rijp of rot, dat
maakt niet uit. De verblinde fan
koopt toch wel.
Helaas, want lang niet alles van de
best verkopende auteur is van beste
kwaliteit. Neem nou Tanith Lee,
van wie nu al 12 titels in vertaling
zijn verschenen. De laatste "aan
winst" is Het Witte Serpent, derde
deel in De Stormgebieder-trilogie.
Het is logisch dat men een aaneen
sluitende reeks ook volmaakt, daar
niet van, en de eerste twee delen,
Stormgebieder en Anackire, waren
in hun kleur- en fantasierijke set
ting meer dan genietbaar. Maar dit
derde boek van de drieluik is een te
genvaller. Het kost zo al moeite in
herinnering te brengen wat in de vo
rige afleveringen is gepasseerd,
want die uitgaven zijn alweer flink
gedateerd. Maar goed, waar het om
ging (en gaat) is de macht van
Anackire, de Slangegodin, die ook
in dit derde deel centraal staat.
Wat nu zo tegenvalt is (behalve
het grote aantal ten onrechte onbe
drukte bladzijden in mijn exem
plaar) de chaotische structuur van
Het Witte Serpent, plus (en dat is er
ger) de aanwezigheid van allerhan
de flodderig uitgewerkte persona-
Hoofdpersoon lijkt de volmaakt
gebouwde Rehger, de Lydiër, on
verslaanbaar wagenmenner en gla
diator van de zeestad Saardsinmey,
een slaaf die het leven leidt van een
vorst. Hij kan ook nog leuk boetse
ren, is geliefd bij de vrouwen en
weet zelfs het hart te winnen van
een van Anackire's priesteressen,
Aztira. Deze affaire luidt een vloed
van allerverwardste gebeurtenis
sen, achtervolgingen, queestes,
rampen, vechtpartijen en onder
gang in, die de lezer wel de adem be
neemt, maar ook in verward onbe
grip de wenkbrauwen doet fronsen.
Een beetje, of liever heel wat teveel
van het goede.
Lee is een meeslepend schrijfster,
maar helderheid en overzichtelijk
heid van inhoud en structuur zijn
bij haar geen prominente kwalitei
ten. Daardoor is Het Witte Serpent
een routineus, warrig boek gewor
den dat geen andere functie heeft
dan de trilogie vol te maken. Voor
dezelfde kosten had ik liever een
boek gelezen van een nieuwkomer.
Cyberpunk
Zo'n nieuwkomer is bijvoorbeeld
Michael Swanwick, jeugdig lid van
de zgn. cyberpunk-stroming, die
van de doorsnee-SF enkel verschilt
door de hartstochtelijke en actuele
re thematiek. Zijn vorige boek,
Bloeiend Vacuüm, bood inderdaad
een nieuwe invalshoek met een cen
trale combinatie van rationele
doem-sf en fantastische-mensheid-
in-de-toekomst.
Zijn nieuwe roman, In de Zone,
valt echter tegen, eveneens qua
structuur. Het boek is een half sa
menhangende anthologie van ver
halen die zich afspelen in of rond de
Zone, een kreupel en gemuteerd ge
bied dat lijdt onder de gevolgen van
de ontploffing van een kerncentra
le, waardoor de Amerikaanse ge
meenschap danig is verstoord. Veel
actie en gruwelijkheden, maar op
de zgn. "Spelers" (die een nieuw
soort orde vertegenwoordigen) na is
er weinig nieuws onder de geteister
de zon. Gevestigd gezag contra re
volutionaire, mystiekerige mafkik
kers, daar gaat het ?o'n beetje om.
Spannend natuurlijk, maar om van
cyberpunk een werkelijk vernieu
wende SF-stroming te fabriceren, is
meer talent en een grootser per
spectief nodig.
Ik blijf nog even mopperen, deze
keer. Ik ben altijd een warm pleitbe
zorger geweest voor uitgaven van
oorspronkelijk Nederlandstalige
science fiction (een schrijver als Jan
Kuipers bijvoorbeeld doet niet on
der voor Swanwick in zijn afbraak-
visioenen en is als fantasy-auteur
beter en geestiger dan Vance en
R. A. Lafferty samen). Alle lof ander
maal naar Meulenhoff die ons.eigen
talent regelmatig een kans geeft.
Maar ook hier weer het eerder ge
noemde bezwaar: niet alles van een
goede (vaderlandse) SF-auteur is
publicabel. Van Wim Gijsen die in
het verleden zo overdonderend
furore maakte met De Eersten van
Rissan etc., kan niet anders gecon
stateerd worden dan dat zijn latere
werk, vooral de Deirdre-trilogie en
het recente De Dromenwever, niet
meer aan de veranderde, fellere en
kleurrijkere eisen van de moderne
SF voldoet.
Hopelijk vergaat het een nieuw
talent als Peter Schaap niet net zo.
Met De Schrijvenaar van Thyll, in
wezen zijn tweede fantasyroman,
schaarde hij zich in een klap onder
de groten van het MSF-fonds. Daar
na pas verscheen Ondeeds de Lou
tere, zijn eersteling, over het niet
steeds gelukkige wedervaren van
een boetvaardige kluizenaar. On
deeds haalt het niet bij de Schrijve
naar en wordt in zijn mystiek-reli
gieuze sfeer die soms akelig doet
denken aan Gijsen, enkel gered
door een voor de Nederlandse SF
kenmerkende en eigenlijk onmis
bare humor.
Niettemin zou het mooi zijn als de
SF-afdeling van Meulenhoff, onder
de nieuwe leiding van Jacques
Post, meer en verspreide belang
stelling toonde voor het eigen talent
onder ons. Daar zit nog zoveel
moois tussen, dat het uitmelken van
bestaande fondsauteurs absoluut
onnodig en zelfs verspilling is.
ROB VOOREN
Tanith Lee, Het Witte Serpent. Derde
boek van de Stormgebiedertrilogie.
Uitg. Meulenhoff, Amsterdam 1988,
29,50. Michael Swanwick. In de Zone.
llitg. Meulenhoff, Amsterdam 1988,
17,50. Peter Schaap, Ondeeds de Lou
tere. Uitg. Meulenhoff, Amsterdam
1988, 18,50.
ieeuw strijd: er zijn in ieder geval grote
anege- verschillen in opvatting tussen de
episch gedicht van Anekdotisten, dichters als Faverey
schrei',
schilderes en schrijfster Charlotte
Mutsaers. Alle drie deze figuren
voelen zich dichter. Dat kan natuur
lijk nooit goed gaan, vooral niet als
ze samenkomen in een badplaats
die 'De Haan aan Zee' heet. Dit ge
dicht gaat dan ook over 'De Afgunst
die Vriendschap' heet.
Als de drie dichters elkaar tijdens
het vakantie-uitstapje in De Haan
aan Zee ontmoeten, is er nog wel
sprake van een zekere solidariteit.
Poëtische geesten onder elkaar, dat
zit wel goed. Mutsaers schrijft: 'Met
klauwen van staal kamt de leeuw/'s
meeuws kop veertjes stijf van het
zout. Dit/ geeft de meeuw Power
Kraft, ook al kijkt de/leeuw hem te
stout'.
Er ontstaat ruzie tussen de drie
omdat zij het niet eens kunnen wor
den over het feit of de zee nu 'eeu
wenoud', 'meeuwenoud', of 'leeu
wenoud' is. Die ruzie wordt de drie
dichters fataal.
Het is verleidelijk om in dit door
Mutsaers prachtig geïllustreerde
gedicht het verhaal te zien van de
'strijd' die wij op het ogenbik mee
maken tussen de verschillende
richtingen in de dichtkunst. Nou ja,
schreeuwers als de Maximalen.
De strijd zelf wordt vooral aange
bonden door de Maximalen.
In dit gedicht wordt gesugge
reerd dat zo'n strijd tevergeefs is en
nergens toe leidt. Wie zich teveel
verliest in gekissebis, verliest de
poëzie zelf uit het oog. Dichters
moeten zich bezighouden met het
maken van gedichten, met het ma
ken van een schoonheid die als het
even kan tegen de tijd bestand is.
Het getheoretiseer moet maar wor
den overgelaten aan de literatuur
wetenschap.
Of Mutsaers het inderdaad alle
maal zo heeft bedoeld, ik weet het
niet. Dat is ook eigenlijk niet zo be
langrijk. Het vers laat zich namelijk
vooral lezen als een uiterst amusant
relaas over drie verheven geesten,
die toch niet zo verheven zijn als ze
wel denken. Het plezier waarmee
dit gedicht is geschreven lees je er
in elke regel aan af.
CEES VAN HOORE
Meulenhoff. 1989.
Het werk van de Belgische schrijver 'vriesbed' dat haar 'goed' moet hou-
Leo Pleysier was mij tot voor kort den tot aan de begrafenis. En dat al-
nog onbekend. Ik weet wel waaraan les is door Pleysier neergezet in een
dat ligt. Zo langzamerhand ben ik zeer sappig Vlaams. Zo krijgen wij
een aversie gaan ontwikkelen tegen het beeld van een vrouw, wier mond
veel van wat uit België in boekvorm
op ons afkomt. Er worden ons prali-
het snoepje van de week.
Met Pleysier
der verhaal. Ik ben blij dat ik zijn
nieuwste boek, 'Wit is altijd
schoon', heb gelezen. Wat deze
schrijver in dit boek laat zien, ge
tuigt van een groot en zuiver talent,
werk van Louis Paul Boon, met dit
verschil dat Boon zijn ik-figuren
scherper laat observeren, meer fee
ling meegeeft voor het poëtische.
Na het lezen van zo'n tachtig pagi
na's small-talk in deze roman begin
je je af te vragen: hoe zat het eigen
lijk met het leven van deze vrouw,
was zij gelukkig, had zij een goed
huwelijk?
Precies op tijd geeft Pleysier ons
daar enig inzicht in. Langzaam laat
hij de onheilspellende geluiden dit
Haar precieze doodsoorzaak verhaal binnensluipen,
wordt niet onthuld. Wel komen we prrnnn
te weten dat ze al enkele jaren heeft J^roon
getobd met haar gezondheid. Haar De zogenaamde 'epiloog', waarin de
s bij elkaar zullen komen.
En dat feestje moet goed verzorgd
het echter een an- zijn.
Hij kan iets wat tegenwoordig nog- dood kondigde zich aan toen zij tij- schrijver zelf aan het woord komt, i:
Nu leent het onderwerp van dit
boek zich daar misschien ook wel
een beetje voor. Pleysier schrijft
over de dood van zijn moeder. Maar het werk
het mooie van 'Wit is altijd schoon'
is dat het geen hyper-sentimenteel
relaas is geworden.
dens een visite bij een van haar de kroon op deze roman. In dat ge-
vriendinnen niet goed werd. 'Het deelte toont hij voor het eerst de
zal toch niet van de wafels komen?', diepe liefde die hij koestert voor
vraagt ze zich af. En haar vriendin- zijn moeder. Aan haar kwebbel
babbelen daar lustig overheen zucht, aan haar 'taalteveel', zou hij
die wij kennen uit misschien wel eens zijn schrijver-
Charlotte Mutsaers in gesprek met de schrijver Anton Korteweg, twee
maanden geleden in Leiden. (foto Ellen Martens)
Pleysier hoort in deze roman zijn
dode moeder praten. Vanaf haar
doodsbed kwettert ze er lustig op
los. Haar gesprekken gaan over de
laatste roddels die ze van haar kap
ster in het dorp heeft gehoord, over
de bloemen die ze op haar graf wil
hebben, over de begrafenisonder
nemer die haar wil opschepen met
een purperen lijkwade en over het
Samuel Beckett. Ze
praten en praten maar, net als de
moeder van Pleysier. Er mag geen
stilte vallen.
Deze roman is voor een flink deel
gevuld met het soort zaken waarop
'onze moeders' het patent lijken te
hebben. Wij, arrogante kwasten,
noemen dat trivialiteiten. Maar als
die moeders dood zijn, kijken wij
daar toch even anders tegenaan.
schap te danken kunnen hebben, z
stelt hij. Het gekke is nu dat dat met
deze roman natuurlijk ook wordt
bewaarheid.
Wat ik zo knap vind aan 'Wit is al
tijd schoon' is de 'losse' structuur
ervan. Nergens zie je de contouren
van het 'skelet' door het verhaal
heen komen. Daarnaast is de
spreektaal die Pleysier zijn hoofd
persoon laat bezigen goed
Uit wat Pleysier zijn moeder laat dacht. Om dat laatste duidelijk te
vertellen rijst het beeld op
dorpssamenleving zoals wij die ook
wel hebben leren kennen uit het
Nieuwe uitgaven
Non-fiction toonstelling die te zien is in het Ge-
meentemuseum van Deurne. Uitge-
Wat is er met de vrouwenbeweging verjj gUN f39,50.
gebeurd?'. Bekende Nederlandse
feministen doen een poging die Jeugdboeken
'Krik' door Mipe Diekmann. Over
Rik, de jongste koningszoon die al
leen goed is in spelletjes. Uitgeverij
Leopold f24,90.
■Een boswachter in de sneeuw'
door Burny Bos. Ko gaat op winter
sport. Uitgeverij Leopold f24,90
atten in net hangen aan de kleine haakjes van
zeshonderd boekenpagina's: zelfs incidenten. Geschiedschrijving
a,,*v gemakkelijk en vloeiend schrij- blijft beperkt tot enkele alinea's
■Roel en de rode kwalkop' door vendaoteur als Edward Rutherfurd daarna keren we weer terug
den van vijf families, die door rivali
teit, ambities en huwelijken
kaar worden geklonken.
Maar in de haast van deze holpar- werkelijkheid is
kunnen maken, moet ik
Nederlandse spreektaal duiken.
Wie zijn oor hier in Nederland te
luisteren legt, zal in de gesprekken
van de mensen vaak de herhaling
'Ik zeg' tegenkomen. 'Ik zeg tegen
Mien, ik zeg' - zo wordt er ongeveer
gesproken. Ook bij de moeder van
Pleysier is zoiets dergelijks het ge
el- val. Maar de schrijver heeft heel
goed begrepen dat literatuur geen
getrou-
vraag te beantwoorden. Uitgeverij
Nijgh Van Ditmar. f24,90.
'Déja vu'. Autobiografie van de
bekende popzanger David Crosby.
Uitgeverij Center Boek f34,50.
Hier ben ik'. Teja Spanjers over
anorexia en bulimia nervosa (vor
men van eetverslaving). Uitgeverij
An Dekker f29,50.
'Bomenboek' door Kees Duinker.
Wetenswaardigheden over 17 in Ne
derland voorkomende boomsoor
ten. Uitgeverij Bosch Keuning.
f27,50.
'Baanbrekende brieven. Uit het le
ven van een sollicitant'. Clemens
van Diek schrijft met grote regel
maat op diverse advertenties. Een
bundeling van zijn meest opmerke
lijke brieven. Uitgeverij de Haan
f 14,90.
'Schuld?' door Hans Koekoek. In
terviews over schuldgevoelens en
de verwerking ervan. Uitgeverij
Fontein f 19,50.
'Kanjers' door Mary Michon
Karei Eykman. De tekst van de ge
lijknamige tv-serie over jongeren en
seks. Uitgeverij Anthos f 17,50.
'Betere economie, de nieuwste eco
nomische inzichten'. H. Dalebout
presenteert opmerkelijke economi
sche theorieën, die moeten leiden
tot uitblijven van recessie en af
schaffing van de werkloosheid. Uit
geverij Het Havenhoofd Amster
dam, f34,75.
'Stiefdochters van de tijd'. De
Britse historica Rosalind Miles
voert onbekende en miskende
vrouwen ten tonele die hun stempel
op de geschienis hebben gedrukt.
A.W. Bruna Uitgevers f39,90.
'Het Oosterse tapijt' door Jon
Thompson. Uitgeverij Gaade.
'KLeur' door Paul Zelanski en
Mary Pat Fisher. Over 'principe,
theorie en toepassing' van kleur.
Uitgeverij Gaade f 49,50 -
'Toekang Potret' door Anneke
Groeneveld. 100 Jaar fotografie in
Nederlands-Indie— 1839-1939. Uit
geverij Fragment f70,-
'Het oog in het wild. Surrealisme
en schilderkunst' door Melissa de
Vreede. Uitgeverij SUn f 16,50.
'De automatische verbeelding. Ne
derlandse surrealisten'. Catalogus
behorend bij de gelijknamige ten-
Leonie Kooiker. Roel doet
'De macht van de Roos' door Doris
Heiemann. Vervolg op het vorig
jaar verschenen 'De Tocht naar
morgen'. Uitgeverij Christofoor
f27,90.
'Mijn moeder was een rode vlam'
door Frank Herzen. Historische
jeugdroman die zich afspeelt in het
veertiende-eeuwse Ierland en
Wales. Uitgeverij Christofoor
f24,90.
'Het vredeskind' door Ann Phi
lips. Historische roman uit de tijd
van de grote pestepidemie, waarin
een zogenaamd vredeskind als mid
delaar tussen twee families staat.
Uitgeverij Christofoor f24,90.
'Womir de kleine trol' door Jenni-
ne Starring. Een vrolijk trollen ver
haal, waarin Womir de opdracht
krijgt de mensen wat verstandiger
te maken. Uitgeverij Christofoor
per-uitvinding. Uitgeverij Leopold
'Blootje spelen' door Nannie Kui
per. Geen kleren- geen ruzie. Uitge
verij Leopold f 17,50.
heeft daar duidelijk moeite
zijn omvangrij
ke saga 'Sarum' begint op de helft
de dertiende eeuw en eindigt in
2 dagen.
In het eerste deel van ruim
persoonlijke ervaringen van de le-
■Spoken zijn niet zwartdoor
Kees Stip. Ankie, Paul, Bim en het "'or> QQ" nnn
hondje Flosje in de hemel. Uitgeve
rij leopold f 19,50.
Literatuur
'Cinema literair. Film
landse literatuur' samengesteld
door Rob Schouten. Uitgeverij
Agathon.
'Verzameld werk
deel 7, de dialogen van Kratylos
Parmeenides'. Uitgeverij De Drie- w°Sen eem
hoek f32,50. lotgevallen
'Het proces'. Heruitgave van
de meest bekende boeken
wenlange aanloop genomen,
voor Rutherfurd zelf het startschot
liet klinken in de ijstijd. In dat voor
ons donkergrijs verleden begon de
geschiedenis van de Britse stad Sa-
de Neder- lisl3ury- Daar tegen ook de wortels
de vijf familie die later het beeld
in zijn verhaal bepalen.
Maar wanneer men - zoals in het
Platoon tweede deel van 'Sarum' gebeurt -
de historie van de laatste zeven be
wogen eeuwen wil bundelen in de
die enkele families
stad, dan kan het haast niet
anders over de schrijver vervalt in
Frank Kafka. U.tgeverij Amber an£d°tea-ngenten
f34,50.
Grote conclusies worden opge-
Net verschenen:
Leiden, een beeld
van de sleutelstad
29,90.
Over hedendaags Leiden
met veel foto's en tekst in
Nederlands, Duits en Engels.
Prinsessekade 3-4
2312 DA LEIDEN
TEL. 071-140208
tij door de Engelse geschiedenis we weergave van die spreektaal do-
krijgt de lezer eigenlijk nooit de delijk vervelend zou zijn voor de le-
kans iemand'iets beter te leren ken- zer. Hij heeft dan ook een zeer wel-
nen. Zijn of haar drijfveren worden overwogen keuze gemaakt van het
ons verteld, we kunnen ze niet con- Vlaamse dialect en een en ander
cluderen uit hun gedragingen. Daar goed gedoseerd. Dat is erg knap.
ontbreken tijd en ruimte voor. 'Wit is altijd schoon' is mede daar-
Natuurlijk is het boeiend kennis door een boek geworden dat je, als
te nemen van de vele facetten dijt? niemand kijkt, even moet zoenen,
het lot van Salisbury en zijn bewo- Met een dikke strot van ontroering
ners hebben bepaald, maar ik blijf heb ik het uitgelezen. Laat het u
toch met het onbevredigende ge- daarom niet ontgaan. En probeer
voel zitten, dat eigenlijk niemand net als ik ook al het andere werk van
goed aan zijn treklken komt. De his- deze rasschrijver te pakken te krij-
torisch geïnteresseerde lezer niet, gen.
omdat hij teveel op zevenmijlslaar- Ik vraag me af waarom De Bezige
zen door de historie hinkelt. En de
romanliefhebber niet, omdat de de
belevenissen van de hoofdpersonen
te oppervlakkig blijven. Ze leven
nooit langer dan een klein aantal pa
gina's.
KOOS POST
(Edward Rutherfurd: 'Sarum 2'. Van
Holkerna en Warendorf 34,90).)
Bij zo'n tamtam heeft gemaakt over
debutant Schoenmakers, terwijl z
met Peysier pas echt een juweel i
huis hebben.
CEES VAN HOORE
8oekhandeis:
Breestraat 93,2311'CK Leiden.
Tel. 071-160500.
Leidse Rein AZL,
Rijnsburgerweg 10.2333 AA Leiden.
Tel. 071-160515.
Vertalen is vaak ondankbaar werk.
Alleen als het opvallend slecht ge
daan is, valt het op. Het verschijnen
van het Engelse kinderboek "How
Tom Beat Captain N^jork and his
Hired Sportsmen" in onze taal is
een prachtige gelegenheid om twee
'normale' vertalingen tegenover el
kaar te zetten.
In 1975 verscheen bij uitgeverij
Boelen dit boek van Russell Hoban
in een Nederlandse bewerking van
Hans Plomp; "Hoe Tom won van
Kapitein Najork en zijn Gehuurde
Sportlingen". Onlangs verscheen
een nieuwe vertaling door Jan Kuij-
per bij uitgeverij Querido: "Hoe
Tom won van Kapitein Van Urk en
zijn sportieve huurlingen".
Het is een absurd verhaal; het jon
getje Tom houdt zich niet aan de re- gens door Tom gekoppeld aan zijn
gels van zijn strenge tante. Die haalt tante.
de kapitein en zijn sportlui erbij om Alleen de vertaling van de titel
hem een lesje te leren. Tom moet door Hans Plomp is al beter: de
het tegen de mannen opnemen in prachtige vondst: "gehuurde sport-
een stel volslagen onduidelijke lingen" sluit beter aan bij het absur-
wedstrijden, die niets te maken de van de tekst dan Kuijpers "spor-
hebben met bekende sporten. De tieve huurlingen". Deze omdraaiing
kapitein verliest en wordt vervol-
Vroeger lag bij jongensboeken de gaten en de geheime dienst allemaal
nadruk op de afwisseling van span
nende gebeurtenissen, bij meisjes
boeken ging het vaak om de psy
chologische opbouw. Beide soorten
zijn lang verbannen geweest, maar
onlangs verschenen twee exponen-
'Het verre strand' van Ruth Harris
is uitgegeven door uitgeverij Clavis
- en is het absolute tegendeel van Ho-
ten van deze genres bij Vlaamse uit- rowitz' boek. het trage, stroperige
geverijen. begin over de Engelse zusjes Pur-
cell op het Engelse platteland past
natuurlijk prima bij de tijd waarin
het begint: 1910. De vier aristocrati
sche wezens blijven onder toezicht
een dominee wonen in hun
duidelijk 'afgekeken', heeft een
negatieve klank en is minder speels.
In de vertaling van Plomp is Tom
aan het "dollen met tonnen in steeg
jes". Kuijper laat hem "rommelen
met tonnen in stegen". Ook hier
sluit het positieve "dollen" beter
aan bij het speelse gedrag van Tom
dan het negatieve "rommelen".
Bovendien zitten er in Kuijpers
De volwassenwording van het vertaling enkele anglicismen
zweverige meisje Sarah loopt paral- ("wees voorbereid"/ "glipbal leek
lel met het aardser worden van het °P sommige soorten van
verhaal. Twee broers sneuevelen en Tijdens de idiote spelen, overi-
de derde kan na de oorlog zijn draai gens prachtig getekend door Quen-
niet meer vinden in zijn oude *in Blake, probeert de nieuwe verta-
milieu. Het beschermde werelcfie ling net iets te duidelijk te zijn. In
de meisjes moet reageren op de het oude boek krijgt de fantasie
i Het verre strand: stroperig.
Een typisch jongensboek is
'Kernenergie voor de duivel' van
Anthony Horowitz. Deze Britse
veelschrijver heeft een zeer speci
fieke stijl, die wel is omschreven als landhuis. Het leven van het jongste
geschreven stripverhalen. De intri
ges voor de ontvoerde jongen Mar
tin volgen elkaar in zo'n moordend over de verhoudingen tussen de
tempo op, dat de lezer na de laatste zusjes onderling en de relatie met
bladzijde even een kwartiertje moet de familie van de dominee,
nahijgen, om vervolgens tot de con
clusie te komen dat hij de tijd niet
heeft gehad om te controleren of de
vertelling wel goed in elkaar zit.
Moordpartijen, geesverschijningen,
sekten, verlaten kerncentrales, kin
deroffers, duivels, een soor zwarte
ellende die van buitenaf komt. Een
boek voor fijnproevers die kunnen
genieten van beschrijvingen van
subtiele gevoelens. Want na 226 pa
gina's zijn het mensen van vlees en
bloed geworden en kijk ik uit naar
het tweede deel van deze serie,
waarin dezelfde gebeurtenissen be-
genmalboet
ruimte.
Plomps vertaling mag dan speel
ser zijn en beter passen bij de sfeer
van het verhaal, de vertaling van
Kuijper 'loopt' beter.
Maar in beide vertalingen blijft
het origineel van Russell Hoban en
Quentin Blake overeind: een volsla-
met taal-
ÜÜ"±Unt Va" d° e'gen2inn,ge 0ud" gevoelige k.nderen vanaf een jaar of
vijf een hoop lol mee te hebben.
De oudste zus heeft nogal femi
nistische ideeën, die botsen met de
belangen van de oudste zoon van de
dominee, op wie ze verliefd is. Ook
Sarah ontdekt bij zichzelf warme Ho£
gevoelens voor die zoon. cuv
VICTOR FREDERIK
VICTOR FREDERIK
"Hoe Tom won van Kapitein van Urk
en zijn sportieve huurlingen", door
Russell Hoban, illustraties Quentin
Blake, vertaling Jan Kuijper. Uitgeve
rij Querido 19,90.
