TAD LEIDEN
Sommige promoties komen
tot ver in de rimboe terecht'
Emancipatiebeleid
Leidse universiteit
zou beter kunnen'
Onderzoek illegale verbouw en
brandveiligheid in Noordeinde
Nieuwe pedel Van Beelen houdt vast aan tradities
actief in vrije tijd
LEIDSCH m DAGBLAD
Mevrouw dr. L.G. van der Molen:
LEIDEN Het emancipatiebeleid
van de Leidse universiteit zou beter
kunnen. Daarbij moet aan de basis
worden begonnen. Zo zouden vrou
welijke afgestudeerden moeten
worden gestimuleerd om een aio
plaats (assistent in opleiding) in te
Dr. L.G. van der Molen, voorzitter
van de emancipatiecommissie van
de Leidse universiteit, is van me
ning dat er meer onderzoek moet
worden gedaan naar de oorzaak van
het achterblijven van vrouwen in
hogere posities. "Tegen 246 manne
lijke universitaire hoofddocenten
aan de Leidse universiteit, staan
slechts 27 vrouwelijke hoofddocen
ten. Met het aantal hoogleraren is
het helemaal bar en boos gesteld:
van de 286 Leidse hoogleraren zijn
er slechts vijf vrouwen".
door
Annemiek Ruygrok
"In 1987 is een emancipatiebeleid
met het college van bestuur afge
sproken. Maar daarvan is in de
emancipatienota 1988/1989 niets
meer terug te vinden. Dan vraag je
je af of intussen soms alle doelstel
lingen zijn gehaald. Maar dat is niet
het geval. In de vorige universiteits
raadsvergadering heb ik daarom
het college van bestuur om ophel
dering gevraagd. Wat is er met het
beleid gebeurd, want er zijn nog
geen resultaten?"
Van der Molen, niet te verwarren
met de gelijknamige Leidse wet
houder, hield tijdens die bewuste
vergadering een motie over acht be
langrijke ontbrekende punten in de
emancipatienota aan, omdat het
college toezegde daarover duide
lijkheid te zullen geven. Die ant
woorden zijn inmiddels binnen en
Voedingsbingo
De activiteitengroep van het Diensten
centrum Merenwijk organiseert op
maandag 20 maart een voedingsbingo
voor 55-plussers. Mevrouw Haak, diëtis
te van de Provinciale Kruisvereniging,
zal vanaf twee uur 's middags op speel
se wijze informatie geven over goed sa
mengestelde voeding. Er zijn leuke prijs
jes te winnen. De (gratis) bingo wordt
gehouden in het dienstencentrum, Ros
molen 6. De zaal is om half twee open.
Informatie bij Wil den Heeten, telefoon
214808.
De Burcht
Muziekvereniging De Burcht houdt za
terdag 19 maart een klaverjas- en sjoel
middag in haar onderkomen aan de Aal
markt 9. Aanvang 14.00 uur, inschrijf
geld 2,50 gulden.
Bingo
Speeltuinvereniging Rondom de Mare-
dijk houdt maandag 20 maart een bingo
avond in de zaal aan de Maredijk. Aan
vang 20.00 uur.
Meer bewegen
In het club- en buurthuis Westerkwartier.
Ten Katestraat 10a, wordt woensdag
ochtend 22 maart voorlichting gegeven
over de cursus 'Meer Bewegen voor Ou
deren'. Voor inlichtingen kan men
tercht op telefoonnumer 310629.
Van der Molen zal de motie in de
universiteitsraadsvergadering van
maandag 20 maart intrekken. Maar
dat wil nog niet zeggen dat zij volle
dig tevreden is gesteld.
"Het college heeft zijn bezorgd
heid over het geringe aantal vrou
welijke aio's ter kennis gebracht
van de faculteiten. Maar alleen de
letterenfaculteit heeft concreet toe
gezegd aan dit aspect aandacht te
zullen besteden. De emancipatie
commissie vindt echter dat ook an
dere faculteiten en vooral die van
wis- en natuurkunde aandacht moe
ten besteden aan het geringe aantal
vrouwelijke aio's. Bovendien is het
wenselijk om nu eens te achterha
len waarom er minder vrouwen op
aio-posities worden aangesteld.
Want de afstudeercijfers van de
Leidse universiteit geven aan dat er
genoeg vrouwen - meer dan 50 pro
cent - per jaar afstuderen. Waar blij
ven die? Stromen zij door naar het
bedrijfsleven? Of gebeurt er iets an
ders met hen? Dat moet worden on
derzocht. Want wilien vrouwen in
belangrijke wetenschappelijke po
sities terechtkomen, dan is de basis
toch een promotie. Dus een aio
plaats".
Het college van bestuur heeft ook
binnen drie maanden een discussie
nota over het loopbaanbeleid van
vrouwen bij de universiteit toege
zegd. Daarmee toont het zijn goede
wil Volgens van der Molen, maar zij
is tegelijkertijd niet optimistisch
over de resultaten van het emanci
patiebeleid. "Het is natuurlijk ook
van belang dat vrouwen zelf iets
doen. Dat zij zich afvragen hoe zij
hun leven inrichten. In functione
ringsgesprekken moet de vraag aan
de orde komen of vrouwen in een
bepaalde positie willen blijven zit
ten of dat zij verder willen komen.
Vrouwen zijn nogal eens gauw te
vreden. De werkomgeving is van
groot belang. Hebben zij het daar
naar hun zin, dan zullen zij niet
gauw vertrekken. Ook al verbetert
daardoor hun positie".
Maar ook mannen zullen andere
'taken moeten oppakken, het werk
anders moeten indelen. Vandaar
dat Van der Molen pleit voor een
werkweek van maximaal 32 uur
voor iedereen. Om zo een betere
verdeling tussen werk en huishou
den - zowel voor vrouwen als voor
mannen - tot stand te brengen. "Ik
geef toe, dat een dergelijke verde
ling niet gemakkelijk zal zijn. Want
alleenstaanden zitten in een heel an
dere positie en zullen wellicht niet
bereid zijn terug te gaan in
werkuren en dus salaris. Dat zou
kunnen worden opgelost door de
salarisschalen wat op te trekken.
Maar dat is nog verre toekomst".
Voor dit moment ziet zij een aan
zet tot een goed emancipatiebeleid
in een stap-voor-stap-procedure.
"Met kleine stapjes moet het op den
duur van de grond kunnen komen.
Door bijvoorbeeld de kinderopvang
beter te regelen, ook buiten school
tijden. Door vrouwen meer zitting
te laten nemen in sollicitatiecom
missies. En nogmaals: door onder
zoek te doen naar de oorzaken van
het achterblijven van vrouwen. Ik
ben het met de voorzitter van het
college van bestuur eens dat het
met de emancipatie aan de Leidse
universiteit in vergelijking met
sommige andere universiteiten niet
zo slecht gesteld is. Maar Leiden is
op dit gebied ook beslist geen kop
loper".
S
ZATERDAG 18 MAART 1989
Zowel in woningen als in winkels
LEIDEN - "Veel eigenaren van pan
den zullen hiermee niet blij zijn",
veronderstelt ambtenaar Rasser
van bouw- en woningtoezicht. Deze
gemeentelijke afdeling start maan
dag een onderzoek in 96 panden in
de wijk rond het Noordeinde. Beke
ken wordt of er in de huizen en win
kels illegale verbouwingen hebben
plaatsgevonden en of wordt vol
daan aan bouwkundige voorschrif
ten en eisen van brandveiligheid en
geluidsisolatie.
"Op zich is het niets nieuws dat
wij dit soort onderzoek doen", zegt
de chef van bouw en woningtoe
zicht J. Dijkstra: "Wij stellen wel va
ker op eigen initiatief een onder
zoek in. Ook de brandweer doet
dat". Dat een hele woonwijk onder
de loep wordt genomen, is echter
nog niet eerder voorgekomen.
De gemeente wil door dit experi
ment een beeld krijgen van de ont
wikkelingen in de wijk die zich bui
ten haar gezichtsveld hebben vol
trokken. Mogelijk dat de gemeente
er ook financieel wijzer van wordt.
Sinds de jaarlijkse uitkering van het
rijk aan de gemeente mede is geba
seerd op het aantal wooneenheden
in plaats van het aantal panden in
de stad, is de gemeente er bij gebaat
zoveel mogelijk niet geregistreerde
eenheden op het spoor te komen.
De wijk rond het Noordeinde is
uitgekozen omdat het een gebied is
met tamelijk veel variatie, zegt Dijk
stra. Er zijn particuliere- en studen
tenpanden te vinden maar ook veel
winkels. Het onderzoek neemt zo'n
twee maanden in beslag.
"Ik weet niet wat we tegenko
men", zegt Dijkstra, die veronder
stelt dat er in het verleden een hoop
zonder toestemming en buiten me
deweten van de gemeente is ge
beurd. Wanneer bouw- en woning
toezicht in de zomer van dit jaar rap
port uitbrengt, moet het college be
palen of er alsnog wordt opgetreden
tegen bijvoorbeeld illegale verbou
wingen die strijdig zijn met het be
stemmingsplan.
Zo is het niet uitgesloten dat be
drijven die woonruimte als opslag
ruimte in gebruik hebben genomen
hiervoor alsnog de rekening gepre
senteerd krijgen. Ook kunnen ex
ploitanten van studentenhuizen die
niet voldoen aan de bouwvoor
schriften een aanschrijving om de
zaak in orde te maken in de bus krij
gen.
Het onderzoek gebeurt zoveel
mogelijk met vrijwillige medewer
king van de bewoners. De ambtena
ren van bouw- en woningtoezicht
kunnen in principe ook tegen de wil
van de eigenaar een pand betreden.
Sommigen van hen hebben een op
sporingsbevoegdheid, al dienen zij
hiervoor dan wel een bevel van de
hulpofficier van justitie op zak te
hebben.
De panden die onderzocht gaan
worden staan aan het Noordeinde
(oneven zijde), Rembrandtstraat
(even zijde), Groenhazengracht (on
even zijde), Oude Varkenmarkt en
Rapenburg (oneven zijde).
i het noordeinde wordt door bouw- en woningtoezicht aan een nauwkeurig onder-
Gouden speld
voor J. de Geus
LEIDEN - De heer J. de Geus heeft
gistermiddag de gouden speld van
de gemeente Leiden gekregen. De
60-jarige De Geus ontving die on
derscheiding tijdens een hem aan
geboden receptie in de Engelbertha
Hoeve. Hij vierde gisteren het feit
dat hij 25 jaar lang voorzitter is ge
weest van achtereenvolgens de Pro
testants-Christelijke Woningbouw
vereniging (PCW) en De Sleutels.
Bestratings
werkzaamheden
LEIDEN - Op verschillende plaat
sen in de stad worden vanaf maan
dag 20 november bestratingswerk
zaamheden uitgevoerd. Er wordt
ongeveer twee weken gewerkt aan
de herbestrating van de Oudse Sin
gel tussen Volmolengracht en num
mer 96. Doorgaand autoverkeer is
gedurende die periode niet moge
lijk.
Vanaf maandag tot en met woesn-
dag 22 maart wordt in de Sumatra-
straat gewerkt aan de riolering ten
behoeve van Zijloever. Doorgaand
autoverkeer is die dagen niet moge
lijk.
LEIDEN - Tradities zijn tradi
ties, daaraan torn je niet. De
Leidse universiteit is een dame
van respectabele leeftijd, zeer
onlangs 414 jaar geworden, en
kent nogal wat oude gebruiken.
Onder meer die van pedel. Dat
is de man - een vrouw kan nie
mand zich in die functie herin
neren - die promovendi voorbe
reidt op de plechtigheid rond
het verkrijgen van de doctorsti
tel. Gekleed in toga en toege
rust met een oude en vooral
zware staf, spreekt de pedel in
het latijn uit dat het belangrijke
moment van de promotie is ge
komen: hora est.
door
Henk van der Post
En van dergelijke tradities blijf je af.
Die blijven voortbestaan, zeker als
het aan de nieuwe pedel W. van Bee
len (37) ligt. In Katwijk geboren en
daar nog steeds woonachtig, heeft
hij geen enkele intentie om zijn
ambt met moderne opsmuk toe te
rusten, laat staan van oude luister te
ontdoen. Dat gevoel voor traditie zit
er bij Van Beelen gewoon in, is inge
bakken. Dat heeft volgens hem met
te maken met zijn geboren zijn en
leven in Katwijk, hoewel ook daar
de moderne tijdsgeest op een aantal
gewoonten en gebruiken nauwe
lijks greep heeft kunnen krijgen.
Het gevoel voor traditie groeit
trouwens weer bij de Leidse univer
siteit. In de jaren zestig maakten ve
len er een gewoonte van om in spij
kerpak of soms liever helemaal niet
in het bolwerk van tradities en ge
bruiken aan het Rapenburg te ver
schijnen. Thans is er weer sprake
van een toename van het rokkos-
tuum. Van Beelen schat dat toch ze
ker 90 procent van de mensen in rok
verschijnt.
Helemaal nieuw is het werk van
pedel voor Van Beelen niet. Hij
werkt al een aantal jaren op het pe-
dellenbureau dat is gevestigd in het
Academiegebouw aan het Leidse
Rapenburg 73. Voor die baan van
assistent-pedel heeft hij in 1981 wel
moeten solliciteren. Dat in tegen
stelling tot zijn huidige functie die
hem tot eigen verrassing in de
schoot werd geworpen door de uni
versiteit. Geen sollicitatiegesprek
ken, geen psychotechnische onder
zoeken; zo'n belangrijke ceremo
niële functie krijg je kennelijk ge
woon: de ene dag ben je het niet, de
andere dag ben je het wel.
Opleiding
Diploma's? Van Beelen zou niet we
ten welke schoolopleiding een goe
de pedel garandeert. Naar papieren
wordt eigenlijk niet gevraagd. Zijn
voorganger Dick Spierenburg, die
Problemen rond
marktkramen
zijn opgelost
LEIDEN De problemen rond de
opslag van marktkramen zijn opge
lost. Het verhuurbedrijf T. Ver
schoor krijgt een opslagruimte op
het terrein van Van Gend Loos
aan de Haagweg. Op het bedrijfster
rein wordt een opslagloods ge
bouwd. Daarvoor is inmiddels bij
de gemeente een bouwvergunning
voor aangevraagd.
De marktkramen voor de dag-
markt die in de Leidse binnenstad
op woensdag en zaterdag wordt ge
houden, worden momenteel opge
slagen op een terrein van garagebe
drijf Berk aan de Kaasmarkt. De ga
ragehouder heeft inmiddels laten
weten die ruimt^ zelf nodig te heb
ben en zegde de huur met Ver
schoor op. Die moest daarom naar
een andere oplossing zoeken.
per 1 maart na 40 jaar trouwe dienst
is vertrokken, is indertijd zonder
opleiding als jongste bediende be
gonnen. Van Beelen heeft in de
avonduren de middelbare school
gedaan, heeft voor zijn komst naar
de universiteit in de horeca en de
mode gewerkt.
Hij vindt dat hij veel moet lezen
en doet dat ook om een brede alge
mene ontwikkeling ten minste op
peil te houden en als het even kan te
vergroten. "Je moet toch zeer glo
baal weten waar sommige hoogbe-
roepen wetenschappers het over
hebben", zo redeneert hij. Maar hij
is ook de eerste die toegeeft dat
sommige wetenschapsterreinen zo
nauw zijn dat er weinig van te be
grijpen valt. Belangrijk is in ieder
geval dat de pedel in geschrift de
Nederlandse taal goed beheerst.
Het ceremonieel is wat de meeste
promovendi zich van de pedel her
inneren, maar dat is maar een frac
tie van het werk. Hoewel de pedel
een belangrijk exportartikel van de
Leidse universiteit is - uitentreuren
door toeristen gefotografeerd - is
het toch vooral de administratieve
rompslomp waarin het meeste werk
schuilt: agendawerk, fotokopieën,
doorgeven aan instanties dat men
sen zijn benoemd tot hoogleraar of
een titel hebben gekregen, enzo
voort.
Tegenover dat stoffige werk, ove
rigens door Van Beelen geenszin
betreurd, staat het menselijk con
tact: het omgaan met mannen en
vrouwen van diverse pluimage, die
hun promotie komen aankondigen
en daartoe de nodige paperassen
moeten overleggen. En dat aan zijn
kijkers een bonte stoet van hoogge
leerde dames en heren voorbijtrekt,
weet Van Beelen als geen betere.
Zelf zegt hij het een beetje plas
tisch: "Sommige promoties komen
tot ver in de rimboe terecht". Daar
mee overigens geen oordeel uit
sprekend over inhoud van de proef
schriften of over de soort mensen
dat aan zijn netvlies voorbijschuift.
Promoties
Het pedellenbureau verzorgt niet
alleen promoties, maar begeleidt
ook studenten naar het examen en
assisteert bij de installatie van bij
zondere danwel gewone hooglera
ren aan de Leidse universiteit.
Daarnaast is het bureau betrokken
bij de eredoctoraten.
En het is de laatste tijd alleen
maar drukker geworden in de Se
naatskamer. Van Beelen: "Dik drie
jaar geleden promoveerden er aan
de Leidse universiteit zo'n 150 men
sen per jaar. Vorig studiejaar steeg
dat aantal naar dik 200 en ik ver
wacht dat het aantal promoties dit
studiejaar oploopt naar misschien
wel 250".
Voor die flinke groei kan Van
Beelen geen verklaring geven. Maar
volgens een woordvoerder van de
universiteit is er in het wetenschap
pelijk onderwijs meer druk om zich
door een doctorstitel te onderschei
den. Uit onderzoek is gebleken dat
circa de helft van de mensen die wil
promoveren daarvan een gunstig
effect verwacht op hun weten
schappelijke carrière. Overigens zal
het aantal promovendi vanaf 1990
nog verder toenemen door een flin
ke stroom van zogenaamde aio's
(assistenten in opleiding).
De nieuwe pedel W. van Beelen met de uit 1634 stammende staf waarop Minerva, de godin van de wijsheid,
prijkt. Hij is een man van traditie. «foto Loek zuyderduin)
Druk was aan het einde van het
vorige studiejaar ook door het afstu
deren van zogenaamde oude en
nieuwe stijlers: studenten die nog
volgens het oude systeem (zes jaar)
studeerden en nieuwkomers die in
beginsel maar vier jaar studeren.
Een bulk van enkele duizenden stu
denten studeerde in september af.
Van Beelen: "Daarvoor waren de fa
culteitskamers in het Academiege
bouw te klein. Er moesten college
zalen wordt gebruikt, waar in een
enkel geval honderd studenten te
gelijk afzwaaiden". Hij kan nog
geen schatting maken hoe het dit
studiejaar zal gaan lopen.
Het pedellenbureau, waar drie
mensen werken, kan het werk ei
genlijk al langere tijd niet meer aan.
"Mijn voorganger heeft er al op ge
wezen dat de werkzaamheden flink
zijn toegenomen en dat aan uitbrei
ding van het aantal medewerkers
niet te ontkomen valt. De grenzen
zijn bereikt", vertelt Van Beelen die
geen toezegging heeft van de uni
versiteit dat het pedellenbureau
mankracht krijgt toegevoegd.
De nieuwe 'ceremoniemeester' is
niet van plan van zijn werk een ac-
teursrol te maken. Zijn voorganger
Spierenburg zag zichzelf voorname
lijk als acteur. Ter gelegenheid van
zijn afscheid verklaarde hij dat "het
een leuke rol was". In tegenstelling
tot Spierenburg hecht Van Beelen
meer aan ceremonieel en traditie.
Pedellen houden het lang vol. De
voorgangers van Van Beelen zijn
meestal voor lange tijd in dienst ge
weest van de universiteit. Gezien de
leeftijd van de nieuwe man - 37 jaar -
kan hij ook nog aardig wat jaartjes
als pedel meedraaien. Maar hij laat
zich er niet over uit of hij ook van
plan is dat baantje tot aan zijn pen
sioen te blijven vervullen.
STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN
