'Zoutverdrag
Rijn gewoon
uitvoeren'
Leestesten meer voor ouders dan kinderen
Rotterdam neemt proef met
spuitruilautomaat voor junks
'Cel-directeur' had
nog tweede bedrijf
Geen incest personeel
Bolderkar met kleuters
Rechtbank: Lunetten mag voorlopig blijven
Beter opgeleiden willen steeds eerder leesles voor hun kinderen
DONDERDAG 16 MAART 1989
Waterbedrijven dreigen met proces
DEN HAAG (GPD) De waterleidingbedrijven overwe
gen een schadeclaim tegen de Staat vanwege de weigering
van minister Smit-Kroes (verkeer en waterstaat) om het
Rijnzoutverdrag verder uit te voeren. Ze lijden daardoor
250 tot 300 miljoen gulden schade, aldus voorzitter Sprey
van de Riwa (Rijn- en Maaswaterleidingbedrijven) gisteren
aan de vooravond van het debat vandaag in de Tweede Ka
mer over het Rijnzoutverdrag.
ROTTERDAM (ANP) - In Rotter-
dam is gisteren de eerste spuitom-
ruilautomaat voor drugsverslaaf
den in gebruik gesteld. Na inworp
van een (gebruikte) spuit geeft het
apparaat een schone spuit. De auto
maat staat de komende twee maan
den op proef in een opvangcentrum
voor verslaafden bij de Rotterdam
se GG en GD. Slaagt de proef, dan
zullen er over de stad verspreid nog
eens vijf a zes geplaatst. De gemeen
te wil vooral zo aids onder junks be
perken.
De automaten moeten volgens
wethouder Henderson (sociale za
ken en volksgezondheid) worden
gezien als een aanvulling op het be
staande spuitomruilprogramma in
Rotterdam. De automaten stellen
verslaafden in de gelegenheid ook
buiten kantooruren aan een schone
spuit te komen. Vorig jaar werden
er door de Rotterdamse GG en GD
203.000 spuiten verspreid onder de
naar schatting 650 spuitende junks.
Dezen lopen een relatief grote
kans op aids-besmetting omdat ge
bruikte spuiten veel onderling wor
den uitgewisseld. Sero-positieve
junks kunnen zo andere verslaaf
den gemakkelijk besmetten. Vol
gens de meeste recente schattingen
zijn er onder de spuitende junks in
Rotterdam 100 tot 300 sero-positief.
Vuile spuiten leveren ook voor an
deren gevaar op. „Even belangrijk
is dat geen gebruikte spuiten in de
stad rondslingeren en kinderen er
zich aan verwonden", aldus wet
houder Henderson. Amsterdam
ging Rotterdam voor met het m ge
bruik nemen van een dergelijke au
tomaat. Maar, zo merkte Henderson
enigszins triomfantelijk op, dat ap
paraat had twee nadelen: „Hij deed
't niet en hij was te duur".
Een woordvoerder van de Am
sterdamse GG en GD bevestigt dit.
Bij de presentatie van de automaat
door de Noorse fabrikant, in okto
ber van het vorig jaar, bleek hij in
derdaad niet te werken. Na repara
tie slaagden de junks erin het appa
raat binnen tien minuten voor de
gek te houden met rolletjes drop,
pennen en dergelijke. Amsterdam
ziet voorlopig af van spuitomruilau-
tomaten en volgt met belangstelling
het Rotterdamse experiment. De
Rotterdamse automaat is met
50.000 gulden van de gemeente ont
wikkeld door een Rotterdamse fir
ma. Volgens een woordvoerder van
het bedrijf is oneigenlijk gebruik
van de automaat, met een capaciteit
van 600 spuiten, uitgesloten. Hij
werkt alleen op een complete spuit.
Smit-Kroes zei vorig jaar oktober
plotseling de Nederlandse mede
werking aan het verdrag op. De 100
miljoen gulden die Nederland zou
bijdragen aan de tweede fase daar
van. trok zij terug. Zij verklaarde
deze zet door te verwijzen naar het
standpunt van de Fransen. Frank
rijk wilde nadrukkelijk de moge
lijkheid hebben om het zout van de
kalimijnen, dat in het kader van de
tweede fase voorlopig op het land
zou worden opgeslagen, later als
nog in de Rijn te storten. De hou
ding van Smit-Kroes heeft tot ge
volg, dat er nu helemaal niets ge
beurt. De partners van Nederland in
het Rijnzoutverdrag, Duitsland,
Frankrijk en Zwitserland, wachten
op Nederland.
De waterleidingbedrijven heb
ben berekend dat dit betekent dat
zij 250 tot 300 miljoen gulden moe
ten investeren om het zoutgehalte
van het water onder de normen te
houden. Zij studeren op mogelijk
heden om deze schade te verhalen
op de Staat. Een andere mogelijk
heid is een procedure bij het Eu
ropese Hof. De bedrijven denken
pas in laatste instantie aan verho
ging van de drinkwaterprijs, die in
het westen dan zou stijgen met on
geveer een kwart.
Jaarlijks komt 18 miljoen ton zout
via de Rijn ons land binnen. Een
derde van die hoeveelheid komt uit
de Franse kalimijnen. Nederland
voegt daar zelf nog eens 1,8 miljoen
ton zout aan toe. Zout heeft een
bloeddrukverhogende werking en
tast daarnaast de leidingen en
drinkwaterinstallaties aan, waar
door de kwaliteit van het drinkwa
ter achteruit gaat.
De waterleidingbedrijven vrezen
grote moeilijkheden voor dit jaar.
Het jaar 1989 is zeer droog begon
nen, onder andere doordat er wei
nig sneeuw in de bergen in Zwitser
land is gevallen. Als er weinig
smeltwater in de rivier komt, wordt
het zoutgehalte snel te hoog.
ROTTERDAM (GPD) - De tot le
venslang veroordeelde moordenaar
van zes mensen in het Delftse café 't
Koetsiertje heeft vanuit zijn cel in
de Scheveningse gevangenis ook
zaken gedaan via een tweede be
drijf, Dönya Holding. Eerder werd
bekend dat de 33-jarige man in de
gevangenis heimelijk het bedrijf
Dönya Import-Export had opge
richt.
Zijn tweede bedrijf heeft echter
nooit officieel bestaan, aldus cura
tor Trommel van de inmiddels
bankroete gevangene. Nog ondui
delijk is waarvoor hij de holding
maatschappij heeft gebruikt. Op
een bankrekening stond wel een be
drag van 30.000 gulden ten bate van
de Dönya Holding. Dit bedrag is in
middels overgeheveld naar de boe
del van het im- en exportbedrijf en
zal worden gebruikt om crediteuren
schadeloos te stellen.
Trommel is nog steeds op zoek
naar een deel van de boekhouding.
Hij heeft de cijfers vanaf de oprich
ting van het bedrijf op 1 mei 1987 tot
en met augustus 1988 terug kunnen
vinden. Gedurende die periode
werd de boekhouding gedaan door
een Rotterdams accountantskan
toor. Vanaf augustus 1988 - het mo
ment waarop het fout ging - ontbre
ken de boeken en bescheiden.
Inmiddels is duidelijk dat de ge
detineerde zijn zaken vooral liet re
gelen door zijn 28-jarige broer, die
samen met een 27-jarige Rotter
dammer over een volledige volm
acht beschikte om zaken te doen. Ze
zijn nog voor het faillissement uit de
zaak gestapt. Inmiddels heeft mi
nister Korthals Altes (justitie) op
dracht gegeven tot een diepgaand
onderzoek. Hij wil weten hoe het
mogelijk is dat een langgestrafte ge
vangene vanuit zijn cel in staat is
om dergelijke, mogelijk strafbare,
zaken te ontplooien.
i de Bossche rechtbank dat het Molukse woonoord Lunetten
i deel van het barakkenkamp mag waarschijnlijk blijven be-
ROTTERDAM (GPD) - Het perso
neel van het medisch kleuterdag
verblijf De Bolderkar in Vlaardin-
gen heeft geen kinderen seksueel
misbruikt, zo is gebleken uit een on
derzoek van de Vlaardingse politie.
Ook het verhoor van twee taxi
chauffeurs die kinderen van en naar
De Bolderkar hebben gebracht,
heeft niets opgeleverd.
Het onderzoek werd gehouden
naar aanleiding van een klacht die
advocaat De Munnik namens twee
Schiedamse ouderparen had inge
diend. Deze zijn door De Bolderkar
beschuldigd van incest. Het ene
kind is uit huis geplaatst, het andere
staat onder toezicht. De Munnik
had nog negen verklaringen van an
dere ouders doorgegeven aan kusti-
tie. Uit die verklaringen zou blijken
dat kinderen thuis seksueel getint
gedrag vertonen.
Justitie heeft gisteren verklaard
geen aanleiding te zien de klachten
van de ouders verder te onderzoe
ken. De Vlaardingse recherche
heeft in De Bolderkar vijf mensen
verhoord, onder wie de directeur,
de conciërge en een groepsleidster.
Een aantal kinderen zou hun namen
hebben genoemd. Volgens officier
van justitie Samson-Geerlings is
voor alle opmerkelijke signalen die
de kinderen hebben gegeven een af
doende verklaring gevonden. Zo
gaven de ouders aan het vreemd te
vinden, dat groepsleiders met hun
kinderen gingen winkelen. Justitie
komt tot de conclusie dat dit nu
juist deel uitmaakt van het bijzon
der onderwijs dat de kinderen op
het MKD volgen.
Volgens advocaat De Munnik
heeft hij dat voorbeeld ook hele
maal niet gegeven, maar waren zijn
voorbeelden veel duidelijker: kin
deren van vier jaar die plotseling
een tongzoen aan hun vader zouden
Moord
De 16-jarige jongen uit Egmond aan
den Hoef die vrijdag bekende zijn
28-jarige kennis A. Dreyer met mes
steken te hebben gedood, heeft dat
gedaan om te ervaren hoe het is om
iemand om het leven te brengen.
Ook was hij bij zijn daad geïnspi
reerd door actiefilms met veel ge
weld, zo heeft hij in politieverhoren
verklaard. Aanvankelijk gaf de jon
gen roof als motief, bij later verhoor
bleek dat een dwaalspoor.
Vakkenpakket
De invoering van een extra examen
vak in het voortgezet onderwijs is
met een jaar uitgesteld tot augustus
1990. De Algemene Vereniging van
Schoolleiders (AVS) zegt in een re
actie dat de ergernis over de maatre
gel nog even groot is. Het jaar uitstel
zal worden gebruikt om de be
windslieden op Onderwijs duidelijk
te maken dat er maar twee moge
lijkheden zijn: extra lesuren voor
dit zevende of achtste vak, of de he
le maatregel van tafel.
Dienstauto
De voorzitters van de (grote) kamer
fracties krijgen mogelijk een dienst
auto. Een werkgroep uit de Tweede
Kamer heeft dat voorgesteld na een
onderzoek over de beloning van ka
merleden. CDA en WD voelen vol
gens de stukken voor een onafhan
kelijk functie-waarderingsonder-
zoek. De PPR wil een Teeftijds-
schaal instellen. Het is niet te verde
digen dat een kamerlid van 23 jaar
93.000 gulden verdient, aldus de Ra-
dikalen.
hebben gegeven, of kinderen die
volwassen vrouwen op visite bij de
ouders in de borsten hebben gekne
pen. Kinderen zouden ook verfom
faaid uit de taxi zijn gekomen,
nachtmerries hebben gehad en re
gelmatig hebben overgegeven. Hij
zegt overigens niet te twijfelen aan
de objectiviteit van justitie en poli
tie en niet tegen de conclusies van
justitie in beroep te gaan.
Directeur Knijnenburg van De
Bolderkar is tevreden over de uit
slag van het onderzoek. „Eigenlijk
hebben wij er nooit aan getwijfeld.
Het is dus nu bevestigd". Het wach
ten is op het onderzoek dat de In
spectie voor de Volksgezondheid
heeft laten instellen naar de onder
zoeksmethoden van De Bolderkar,
waaronder de omstreden poppen-
methode. De resultaten van dit on
derzoek worden binnen enkele we
ken verwacht.
DEN BOSCH (ANP) - De sloop
van het hele Molukse woonoord
Lunetten in Vught is waarschijnlijk
van de baan. De rechtbank in Den
Bosch heeft gisteren in een tussen
vonnis bepaald dat er een onder
zoek moet komen naar renovatie
van een deel van de barakken. Zelfs
als uit dat onderzoek blijkt dat er
geld bij moet, acht de rechtbank het
niet uitgesloten dat de definitieve
uitspraak in het voordeel van de
Molukkers zal uitvallen. Dit vanwe
ge het specifieke karakter van het
woonoord.
In Lunetten wonen nog ongeveer
250 mensen. Een ruime meerder
heid van hen verzet zich tegen een
verhuizing naar een speciaal voor
hen gebouwde nieuwbouwwijk in
Vught. Het ministerie van wvc pro
beert al enkele jaren de bewoners te
bewegen uit Lunetten te verhuizen.
Bij een recent bezoek benadrukte
minister Brinkman (WVC) nog eens
dat hij in dt opzicht geen water in de
wijn wil doen: het voormalige con
centratiekamp moet zo snel moge
lijk ontruimd en gesloopt worden.
Het tussenvonnis steekt voorlo
pig een stokje voor die plannen. Het
tussenvonnis werd gedaan in een
hoger-beroepsprocedure na een
eerdere uitspraak van de kanton
rechter, die ook al positief uitviel
voor de Molukkers. De rechtbank
stelt dat de belangen van de bewo
ners groot zijn: de Molukkers wo
nen al 37 jaar in Lunetten, het me
rendeel is al oud en een gedwongen
verhuizing zou een culturele schok
betekenen. De belangen van de
staat, die zegt de grond nodig te
hebben voor de uitbreiding van een
aangrenzende jeugdgevangenis aan
de ene kant en een kazerne aan de
andere kant, wegen daar niet tegen
op, aldus de rechtbank.
Beide partijen vinden dat de ba
rakken moeten worden opgeknapt
als de wijk blijft bestaan. Op 26 april
komen beide partijen op last van de
rechtbank bij elkaar om concrete af
spraken te maken over de opzet van
het onderzoek naar renovatie.
'Coalitie PvdA-WD niet dichterbij'
DEN HAAG (ANP) - Het vorige
week gepubliceerde ontwerp-ver-
kiezingsprogramma van de WD
brengt een coalitie met de PvdA
niet dichterbij. PvdA-fractieleider
Kok bespeurt op een paar puntjes
toenadering, maar meer ook niet.
A N PNIEUWS TELEFOON!
,De afstand tot de PvdA is niet gro
ter geworden. De kans op een coali
tie niet kleiner", adus Kok gisteren
in een gesprek met de pers.
Vooral het onderscheid dat de
WD aanbrengt in de koopkracht
van de verschillende uitkeringen is
voor Kok een hard punt. Ook het
milieubeleid is een zwak punt, om
dat de financiering daarvan deels
ten koste gaat van de koopkracht
van de lagere inkomens.
VROOMS DREESMANN
SCHIEDAM/HOEVELAKEN
Kinderen gaan naar school om te le
ren. Hoe meer ze leren, hoe beter
het is. Dat is goed voor later, fijn
voor de onderwijzer en het vervult
de ouders met trots. Een mooi di
ploma is niet minder dan een toe
gangskaartje voor de plek waar de
goede banen met dito salarissen uit
gedeeld worden. Welke ouder zou
dat zijn kind niet gunnen?
Veel ouders zijn daarom bereid
zich flink in te spannen om zich te
verzekeren van een goede toekomst
voor hun kinderen. Ze stimuleren
hun kinderen zo goed ze kunnen en
verwachten dat de school daarvoor
niet onderdoet. Dat begint al vroeg.
Zodra de kinderen naar de ba-
sischool gaan, beginnen ouders zich
af te vragen, wanneer ze nu einde
lijk eens serieus beginnen met reke
nen en taal. Er is geen tijd te verlie
zen. Kareltje en Marietje moeten
straks wel naar het atheneum of het
gymnasium!
door Theo Haerkens
De basisscholen hebben het maar
moeilijk met deze ambities. Dat
geldt zeker voor de scholen in de
'betere' buurten, waar de meeste
mensen zelf een goede opleiding
hebben. Die leggen een zware druk
op de leerkrachten om maar vooral
niet te laat te beginnen met het lees
onderwijs. De scholen zelf hebben
niet zo'n haast. Zij vinden het van
groot belang dat een kleuter rustig
de tijd krijgt zich te ontwikkelen en
dingen te leren die bij die leeftijd
horen. Luisteren naar verhalen die
in de groep worden verteld of voor
gelezen, is erg belangrijk. Een kind
moet leren wat langer achtereen
met één werkje bezig te zijn. Als het
dat niet kan, is het gewoon nog niet
aan lezen toé.
Thuis
Een toenemend aantal ouders
neemt met die boodschap geen ge*
noegen. Ze hebben zelf de indruk
dat hun kind wel aan lezen toe is en
dringen er bij de school op aan daar
werk van te maken. „Zij bezien de
situatie thuis, maar wij beoordelen
hoe het in de klas gaat", aldus Joke
de Haan, onderwijzeres aan Het
Windas in Schiedam. „Wij willen
dat kinderen pas beginnen met le
ren lezen als ze er echt aan toe zijn".
Luisteren naar verhaaltjes is erg belangrijk voor de taalontwikkeling
Het spijt haar dat ouders zich
dikwijls niet kunnen neerleggen bij
het oordeel van de meester of de juf.
Om te ontkomen aan welles-nie-
tes-discussies met de ouders en te
gelijkertijd de leerlingen te be
schermen, worden de oudere kleu
ters voortaan getest. De Haan be
strijdt dat daarmee wordt geknab
beld aan de uitgangspunten van de
basischool, waarbij het spelend le
ren voor de kleuters gehandhaafd
zou worden. Het geeft de leerkrach
ten een argument om ouders ervan
te overtuigen dat een kind nog hele
maal niet toe is aan leesles. „We be
ginnen niet met een kind dat er nog
niet aan toe is".
Met de test, die opgesteld is in sa
menwerking met de Onderwijsbe
geleidingsdienst (OBD) van Schie
dam, onderzoekt Het Windas of een
kleuter rijp is voor de leesles. Uit
het onderzoekje bleek dit jaar dat
slechts zeven van de 31 oudere kleu
ters daar aan toe zijn. Aan het eind
van het schooljaar wordt bekeken
of de leesles, die per dag niet langer
duurt dan 15 minuten, voortgezet
moet worden. „Als blijkt dat het
niet werkt, houden we er mee op".
OBD-medewerker Jacques Hoek
heeft de toets die Het Windas ge
bruikt, opgesteld uit elementen van
bestaande tests. Gekeken wordt on
der meer of een kind klanken in de
juiste volgorde kan nazeggen, of het
vormen herkent en in verband kan
brengen met klanken. Ook moet het
in staat zijn korte zinnetjes te ont
houden en na te zeggen. Verder
moet het losse lettertjes kunnen
verbinden tot een woord: k-i-p
wordt kip. „Een kind dat over die
drempel heen kan, kan leren lezen.
Maar garanties kun je daar niet voor
geven".
Ook Hoek verklaart zich tegen
het doortrekken van leerstof uit
groep drie naar groep twee. Dat de
school de toets ('het is eigenlijk
geen officiële, hoor') nodig heeft,
wijt hij aan een gebrek aan gezag
dat de scholen genieten bij de ou
ders. „Eigenlijk is het een beetje een
valse toets, want we testen om de
boot af te houden. Alleen heel voor
lijke kinderen komen er door".
„Alle ouders zien graag dat hun
kind snel leert lezen", is de ervaring
van onderwijzeres De Haan. Hoek
bevestigt dat ouders hun kind
voortdurend laten concurreren met
dat van de buren. Als Jantje van de
buren al leert lezen, moet hun eigen
Piekje dat toch ook kunnen. Die
concurrentieslag heeft ook gevol
gen voor de school zelf. De school
die het snelst met lezen begint, trekt
meer leerlingen dan de school er
naast.
Dat geldt vooral in wijken waar
ouders zelf gestudeerd hebben.
Vooral technisch opgeleiden hech
ten aan taal en rekenen. Gymnas
tiek en creatieve vakken staan dui
delijk op het tweede plan. In andere
wijken hebben scholen het wat dat
betreft gemakkelijker. Daar kun
nen de kinderen lekker doorkleute-
Luxe-probleem
Het is niet goed kleuters al te vroeg
serieus aan het werk te zetten. Maar
de scholen hebben er zelf eveneens
belang bij de groepen bij elkaar te
houden. Organisatorisch doemen er
nogal wat problemen op als een aan
tal leerlingen uit de groep ver voor
uit loopt op de rest. Niet zelden
heeft een onderwijzer dertig kinde
ren onder zijn hoede en dan is het
moeilijk extra aandacht te geven
aan een voorhoede van zeven of
acht kinderen. Toch gaat het hier
om een luxe-probleem. In de betere
wijken zijn de groepen groter, om
dat scholen daar geen extra leer
krachten krijgen, zoal in achter
standswijken met meer problemen.
Volgens onderwijskundige Kees
Vernooy van het Christelijk Peda
gogisch Studiecentrum in Hoevela
ken zijn er overal in het land scho
len die hun toevlucht nemen tot
testjes om al te haastige ouders af te
remmen. Hq betreurt het dat ouders
niet meer gevoelig zijn voor de argu
menten van de leerkrachten. Ver
nooy wijst erop dat kinderen die
vroeger leren lezen dan anderen, die
voorsprong in de loop van hun
schoolloopbaan toch weer verlie
zen, omdat de leerkrachten toch
niet in staat zijn hen apart aandacht
te blijven schenken. „Snel begin
nen levert geen extra rendement
op". Rouwig is hij daar niet om.
„Kinderen die niet zo goed zijn,
trekken zich vaak enorm op aan die
voorlopers. Als je die apart les gaat
geven, verdwijnt dat". Hij erkent
dat die overweging weinig bijval
meer oogst. Het sociale klimaat is
de laatste jaren sterk veranderd en
individualisering scoort hoog.
Opmerkelijk is echter dat Ver
nooy weinig waarde hecht aan de
toetsjes waarmee scholen proberen
zicht te krijgen op de capaciteiten
en vaardigheden van de kleuters.
„De voorspellende waarde ervan is
gering. Je kunt op grond van die
tests niet zeggen of een kind goed
zal leren lezen of niet. Maar ja, de
leerkrachten weten tegenwoordig
zo verrekte weinig af van die test
jes".
Haarlemmerhout
blijkt doodziek
HAARLEM (GPD) - De 1300
oude beuken, eiken en linden i
de Haarlemmerhout zijn door
de verzuring op sterven
dood. Als niet snel iets wordt ge
daan, moeten zij binnen vijfjaar
worden gekapt. Dat zeggen Ni
co Brink en Dik Vonk van de ge
meentelijke dienst Hout
plantsoenen. Zij. vragen onder
meer om een autoverbod in het
stadsbos.
Al jaren geleden werd duide
lijk dat de Haarlemmerhout
niet goed bijstaat. Maar, zeggen
Brink en Vonk, de laatste tijd i
de situatie dramatisch verslech
terd. Van de grond in het bos i
de bovenste 80 centimeter volle
dig verzuurd. Door die hoge
zuurgraad krijgen stoffen waar
de bomen zich normaal gespro
ken prima mee voeden de wer
king van dodelijk gif.
Nico Brink: „We moeten snel
iets doen. Het strooien van kalk
kan die verzuring tegengaan.
Als we daar dit najaar niet mee
beginnen, wordt de zaak onbe
heersbaar".
ADVERTENTIE
Tel. 071-177158
Kamsteeg Auto Rental
Ta Oagatgeaat. Katwijk, Hlllegom,
