ZEZUN ER GELUKKIG Voorstel schrappen DDR betuigt spijt tegenover Bonn over schietpartijen Nieuw voorstel VS voor bezette gebieden Adviescommissie Zuidafrika dllCy I Cioot^IlWt^llOLl rg6e^—doorrefbS: Israëliër wil Mein Kampf van Adolf Hitler uitgeven Verrassende winst voor Groenen in Frankrijk Pinochet wil grondwet in Chili veranderen MAANDAG 13 MAART 1989 BUITENLAND PAGINA 5 JERUZALEM (AP) - Een in Oos tenrijk geboren Israëliër wil het boek Mein Kampf van Adolf Hitler in het Hebreeuws uitgeven en heeft met dit plan in Israël een hevig de bat ontketend. Dan Yaron, die Mein Kampf zelf heeft vertaald, zei giste ren dat een uitgave van dit boek in het Hebreeuws de jonge Israëliërs veel kan leren over de gruwelijkhe den die tijdens het naziregime zijn gepleegd. Vele overlevenden van de holo- caust vinden echter dat dit boek nooit in de Israëlische winkels mag I I "V* *X O O /ATI x A T/ATT ATI verschijnen. Tot nu toe heeft Yaron. vonden. "Het is niet gemakkelijk om een JOHANNESBURG (GPD) Een commissie van Zuidafrikaanse juristen heeft zaterdag boek te laten uitgeven dat met Hit- de volledige schrapping van alle rassenwetten aanbevolen. De commissie, die in 1986 door ler te maken heeft", zo zei Yaron. de regering-Botha werd ingesteld, maakt deze aanbeveling in een eerste verslag aan de mi- geweesfmet^ve^mg8 ran'hét nister van justitie, Kobie Coetsee. Tot eind augustus kan er commentaar op dit verslag ferste deel van Mein Kampf. "Maar worden geleverd, waarna een definitieve versie aan de minister van justitie zal worden vijftig jaar na Hitier moeten we voorgelegd voor verdere behandeling in het driekamerparlement. sterk genoeg zijn om hem te kunnen "Als mensen zoals mijn vader derde deel van het joodse volk uit geroeid". Ook Stefan Grayek, voorzitter van de Wereldfederatie van Joodse Vechters, Partisanen en Kampge vangenen, is sterk tegen de publica tie gekant. "We hoeven Hitier niet opnieuw naar boven te halen, zeker niet in Israël, zeker niet in het He breeuws", aldus Grayek. Hij zei dat joden zijn die gerechtelijke stap- de innerlijke kracht zouden hebben pen overwegen om de verschijning gehad dit boek te lezen, zouden i het boek tegen te houden. De geweten hebben wat er dreigde te Wereldfederatie zelf wil geen stap- gebeuren en zouden de dingen heel pen ondernemen, omdat er toch Yaron vluchtte in 1938 uit Wenen. Zijn ouders werden tijdens een vluchtpoging door de nazi's ver moord. Yaron zei in een interview dat jonge joden Mein Kampf zou den moeten lezen als een waarschu wing tegen racistische ideologieën. Zo zei hij bijvoorbeeld dat ex- treem-rechtse Israëlische politici neringen verontrustende uitlatingen hadden "Als het wordt gepubliceerd, zullen geweigerd de vertaling van Mein gedaan over de Palestijnen. "Er zijn er gevechten in de straten uitbre- --- -- Israëliërs die het racisme bevorde- ken", zo zei Noah Klieger, e anders zijn gelopen", Yaron. geen daadwerkelijke belangstelling Anderen geloven dat publicatie voor het boek zou zijn. n dit boek verschrikkelijke herin n", meende hij. Het verslag veelt ook het invoeren van een zoge naamd 'handvest voor mensenrech ten' aan, dat een garantie moet gaan vormen dat alle internationaal gangbare mensenrechten voortaan ook in Zuidafrika beschermd wor den. Hierbij worden slechts aanbe velingen gedaan voor het garande ren van individuele rechten, omdat groepsrechten volgens de commis sie niet apart beschermd hoeven te worden. Daarom adviseert de com- tegelijkertijd aan om alle be- erkend. Dit houdt weer in dat elke discriminatie op grond van ras, kleur of een andere natuurlijke ei genschap in de grondwet voortaan verboden moet worden. Het verslag doet tenslotte sugges ties hoe een eventuele wet op de mensenrechten in Zuidafrika moet worden ingevoerd: "Op dit moment kent de Zuidafrikaanse grondwet geen enkel internationaal geaccep teerd document of manifest, waarin de mensenrechten gegarandeerd worden. Dat betekent dat geen bestuderen." Auschwitz. "We hebben vrijheid Yaron zei dat het feit dat zijn ou- van meningsuiting nodig, maar er is ders door de nazi's waren vermoord een grens en Hitler is de grens", zo hem nog vastberadener heeft ge- zei hij in een interview. "De man die maakt het boek in Israël te publice- dit boek heeft geschreven, heeft een levende van het concentratiekamp kend. "Het boek is verkrijgbaar i de oorspronkelijke uitgave onderzoekers toegang tot het boek willen hebben, kunnen ze het in het Duits bestuderen", zo zei de woord voerder. wetten in Zuidafrika, die specifieke kei gerechtshof enige bevoegdheid groepen beschermen uit de wetboe ken te halen. Dit betekent weer, dat alle rassenwetten, zoals de wet op de registratie van rassen en de wet op de gescheiden woongebieden, zo snel mogelijk moeten verdwijnen. In het bijna 500 pagina's tellend verslag van de commissie worden verder aanbevelingen gedaan voor de bescherming van taal, gods dienst en cultuur alsook voor het recht op vrije meningsuiting en ver eniging. Ook wordt het recht op ge- lijkwaardigheid en rechtsgelijkheid Tweespalt over Rushdie-affaire in moslimberaad RIYAD (AP) Vertegenwoordi gers van 45 moslim-landen en de PLO zijn vandaag bijeengekomen in Saudiarabië voor een vierdaagse vergadering van de Organisatie van de Islamitische Conferentie (OIC) die waarschijnlijk in het teken zal staan van de Saudisch-Iraanse te genstellingen over de affaire-Rush die. Saudiarabië heeft geweigerd het Iraanse doodvonnis tegen de Brits- Indiase auteur van het door mos lims fel omstreden boek The Sata nic Verses te onderschrijven en zal deze opstelling ook op de bijeen komst in Riyad waarschijnlijk niet wijzigen. Daarnaast verkeren de Saudi's met Iran op gespannen voet ten aanzien van de vraag of de door het moslim-verzet in Afghanistan uitgeroepen tegenregering moet worden erkend. De Saudi's hebben de uit sunni- ten samengestelde regering erkend, maar andere moslim-landen, waar in tegenstelling tot Saudiarabië niet de sunniten de belangrijkste ge loofsgroep zijn, zijn veel voorzichti ger, omdat zij Iran, dat de Afghaan se shi'ieten, die buiten de regering zijn gebleven, steunt, niet tegen zich in willen nemen. OIC-secretaris-generaal Hamed al-Ghabid bevestigde gisteren dat de affaire-Rushdie een belangrijk gespreksthema zal zijn. De affaire kan ertoe leiden dat de 16 miljoen Saudische sunniten, die het boek zoals alle rechtgeaarde moslims graag verboden willen zien, maar een doodvonnis tegen de schrijver te ver vinden gaan, en de 50 miljoen Iraanse shi'ieten nog verder uit el kaar drijven. heeft om deze mensenrechten dwingend op te leggen". De com missie beveelt daarom aan, om, vooruitlopend op een nieuwe grondwet, het specifieke nieuwe ge deelte dat de mensenrechten be treft, via een nationaal referendum te toetsen. Zowel in regeringskringen als in kringen van de links-liberale oppo sitie is het verslag met grote instem ming ontvangen en optimisten me nen nu, dat als het verslag uiteinde lijk door de regering-Botha wordt aanvaard, het als een uitstekend uit gangspunt kan dienen voor onder handelingen met alle oppositiegroe peringen in Zuidafrika en daarbui ten, inclusief het ANC. PARIJS (AFP/DPA/Rtr) - Links heeft gisteren in de eerste ronde van de Franse gemeenteraadsverkiezin- Met name in Marseille, het tradi tionele bolwerk van extreem rechts, leed het Nationaal Front e gen lichte winst geboekt. Het gevoelig verlies. Won zij vorig jaar Ruim honderd Britten op dodenlijst IRA LONDEN (UPI/DPA) - Ruim honderd vooraanstaande Britten zijn ervan op de hoogte gesteld dat hun naam voorkomt op een „dodenlijst" van het Ierse Repu blikeinse Leger IRA. De lijst werd eind vorig jaar een in „bom- menfabriek" van de IRA in Lon den gevonden, zo meldden enke le Britse zondagsbladen. Een aantal van de bedreigde personen, als eerste premier Mar garet Thatcher maar ook tal van parlementariërs, rechters en hoge ambtenaren die zich met de Noor- dierse kwestie bezighouden, heb ben politiebescherming gekre gen, aldus de Sunday Times. Ze zijn tevens geinstrueerd over wel ke voorzorgsmaatregelen ze zelf moeten nemen, zoals het contro leren van hun auto op explosie- Minister van binnenlandse za ken Douglas Hurd waarschuwde vorige week al dat de IRA nieuwe bomaanslagen in Groot-Brittan- nië voorbereidt. Dit zou blijken uit de toevallige ontdekking, woensdag, van een opslagplaats voor explosieven in de buurt van Scarborough. In deze badplaats zou Thatcher het komende week einde een bijeenkomst van de Conservatieve partij toespreken. Inwoners van Muskon bekijken posters met de afbeelding van Boris Jeltsin, jet-parlement nieuwe stijl. MOSKOU (AP) - Het besluit om het Rode Leger naar Afghanistan te stu ren werd genomen door vier oude mannen: president Brezjnjev, mi nister van buitenlandse zaken Gro- myko, minister van defensie Oes- tinov en partij ideoloog Soeslov. Dat is althans de lezing van de openhar tige oud-partijleider van Moskou, Boris Jeltsin. Al langer werd geopperd dat het besluit om de Afghaanse commu nistische regering een handje te hel pen, slechts door een handjevol le den van het Politburo werd geno men. Jeltsin, vroeger kandidaatlid van het Politburo en Moskou's par tijleider tot hij openlijk kritiek le verde op de partijleiding, is echter de eerste functionaris die de verant woordelijken bij naam noemt. Jelt sin is nog steeds lid van het Centraal Comité. Hij deed zijn bewering za- 'Vier oude mannen besloten tot inval Afghanistan' terdag in een toespraak tot 800 men sen in het Koentsjevotheater, waar hij campagne voerde voor het nieu we Congres van Volksafgevaardig- besluit den. deelden Andere leden van het Centraal Comité zeiden vorig jaar nog dat ze niet wisten wie het besluit tot de in vasie had genomen. Maar sinds het Rode Leger zich na negen jaar strijd heeft teruggetrokken uit Afghanis tan, is de kwestie weer onderwerp van gesprek geworden. Op 15 febru ari, de dag dat de laatste Sovjet-troe- extreem-rechtse Nationaal Front van Le Pen viel over het algemeen terug, la kwam de partij in sommige oostelijke steden juist weer sterk voor de dag. De grootste verrassing vormde de winst van de Groenen. Landelijk kregen de Groenen on geveer vier procent van de stem men. Maar in de Alsace, in het oos ten van Frankrijk, liep dat percenta ge op tot zeven. In Straatsburg, Mulhouse en Besangon kwamen de Groienen zelfs boven de twaalf pro cent. Door deze stemmenwinst kan de partij het volgende weekeinde nog een belangrijke rol gaan spelen in de gemeenten waar een beslis sende ronde nodig is tussen de twee bestgeplaatste kandidaten van de grote partijen. Dat geldt trouwens, ondanks de terugval, ook voor het Nationaal Front. Volgens de computerprog noses heeft zij gemiddeld zo'n ze ven procent van de stemmen be haald. Dat is ongeveer de helft min der dan wat de partij vorig jaar nog bij verkiezingen in de wacht sleep- pen terugkeerden, schreef de Pravda: „Men kan twijfelen aan het oordeel van de regering-Brezjnjev over de omvang van de militaire dreiging. Uiterst belangrijke beslis singen als de inzet van troepen mo gen niet in het geheim genomen worden door een kleine kring men sen zonder goedkeuring van het parlement." Jeltsin zei zaterdag dat Brezjnjev, Gromyko, Oestinov en Soeslov het en en dat toen mede- het Politburo. „Als het volk had kunnen beslissen, was het besluit anders uitgevallen", zei hij als verklaring voor zijn campagnep leidooi voor de instelling van een re ferendum in de Sovjetunie. "Nu zijn MEXICO (GPD) De Chileense 15.000 Sovjet-militairen om het le- dictator Augusto Pinochet heeft tij- gekomen en heeft de Sovjetu- dens een via radio en tv uitgezon bij de presidentsverkiezingen nog 28 procent van de stemmen, nu kwam zij niet verder dan dertien procent. In de oostelijke steden Metz en Straatsburg, aan de grens met de Bondsrepubliek, hield de partij met 20 procent nog goed stand. De leider van het Nationaal Front, Jean-Marie Le Pen, was duidelijk ontevreden. Hij weet het verlies aan het feit dat zijn partij tamelijk krap bij kas zit in vergelijking met de grote partijen, die volgens hem de geldkraan flink hebben open ge draaid voor deze gemeenteraads verkiezingen. "Geld was de koning van deze campagne", aldus Le Pen. De socialistische premier Rocard zag in de uitslagen een goedkeuring van het beleid van zijn regering. Hij toonde zich daarover dubbel tevre den, in aanmerking genomen dat in het verleden plaatselijke verkiezin gen vaak werden gebruikt voor een proteststem tegen de nationale re gering. Volgens de premier zit links kennelijk nog steeds in de lift, zelfs ondanks de recente ambtenarensta- kingen. Links kwam gisteren uit op ongeveer 46 procent. gewonnen Buitenland kort Guerrillastrijders Israëlische militairen hebben van daag drie gewapende mannen ge-, dood in een gevecht bij Meiss aj-Ja- bal, een dorp in Zuid-Libanon vlak bij de grens met Israël. Het was het tweede dergelijke incident in dit ge bied in twee dagen tijd. Nicaragua De Amerikaanse regering is bereid het handelsembargo tegen Nicara gua op te heffen en andere verzoe ningsgezinde gebaren te maken, mits Nicaragua aantoont volgend jaar eerlijke verkiezingen te zullen houden. Maar als de Nicaraguaanse oppositie niet naar Amerikaans goeddunken wordt behandeld, zul len nieuwe strafmaatregelen tegen het Middenamerikaanse land vol gen. Hongarije Het Democratisch Forum, met meer dan 13.000 leden de grootste oppositiebeweging, van Hongarije, wil een topconferentie van het War schaupact over de ontwikkelingen in Roemenië. Vietnam Ongeveer een miljoen Vietnamezen met name in het noorden en het centrum van het land kampt mo menteel met een gebrek aan levens middelen. Dat heeft het dagblad van het leger 'Quan Doi Nhan Dan', dat zich baseert op statistische ge gevens van de vereniging van Viet namese boeren, gemeld. Sluierverbod In de Turkse hoofdstad Ankara hebben gisteren zo'n 1000 mannen en gesluierde vrouwen gedemon streerd tegen het verbod voor Turk se studentes om in de collegeban ken een sluier te dragen. De politie verrichtte 17 arrestaties onder de betogers die ook de dood van de Britse schrijver Salman Rushdie vanwege zijn boek De Duivelsver zen eiste, zo berichtte het semi-offi- ciële Anatolische persbureau. BONN (GPD/Rtr/DPA) - De Oost- duitse staats- en partijleider Honec- ker heeft zijn spijt betuigd over de recente schietpartijen aan de Ber- lijnse Muur. Hij hoopt dat deze inci denten de relatie met de Bondsre publiek niet zullen schaden. Honecker zei dit gisteren tijdens een ontmoeting met Johannes Rau, de premier van de Westduitse deel staat Nordrhein-Westfalen die in de DDR was voor de Leipziger Messe. "Hij hoopt dat deze betreurens waardige incidenten de samenwer king niet zullen belemmeren of be perken", zo zei Rau na afloop van het gesprek. Honecker sprak van een 'onge lukkige' samenloop van omstandig heden. Hij heeft toegezegd, aldus de sociaaldemocraat Rau, dat de situa tie aan de zwaarbewaakte grens tus sen de Bondsrepubliek en de DDR zal worden vermenselijkt. Zaterdag besloot de Westduitse minister van economische zaken, Helmut Hausmann, zijn bezoek aan de DDR af te zeggen in verband met deze schietpartijen, die hij betitelde als een 'inbreuk op de ontspanning'. De permanente Westduitse verte genwoordiger in Oost-Berlijn, Ber- tele, liet weten dat Bonn van de den toespraak aangekondigd dat het mogelijk tot veranderingen komt in de omstreden grondwet. Pi nochet lijkt wanhopig te zoeken naar een mogelijkheid om zijn be wind te kunnen voortzetten. Vorig jaar oktober verloor de dictator een referendum om tot het eind van de jaren'90 aan te kunnen blijven. Daarom moet hij nu de macht over dragen aan de kandidaat die als overwinnaar uit de stembus komt bij de verkiezingen die zijn gepland voor dit jaar december. Volgens de grondwet, die werd aangenomen na een omstreden re ferendum in 1980, kan Pinochet niet tenissen zich in de toekomst niet drie DDR-burgers om afgelopen zelf bij die verkiezingen kandidaat weekeinde met een vrachtwagen de staan. De dictator, sinds september Muur^ in West-Berlijn te doorbre- 1973 aan de macht, zou zijn grond wet met name op dat punt willen (Vopo's) schoten op de vluchtelin- aanpassen, maar is daarbij op weer- gen arresteerden hen. Er zou een ge- stand gestuit binnen het leger. Tijdens zijn toespraak wees Pino chet alle geruchten over zijn kandi- Het was de derde keer in korte datuur dan ook af, maar hield tege- tijd dat er schoten vielen bij de lijk de deur op een kier. Als mogelij- Pinochet AP) De regering-Kohl verklaarde dat wonde zijn gevallen de DDR opnieuw de rechten van de mens heeft geschonden en dat de relaties tussen beide staten zwaar worden belast indien aan de grens Muur. Vorige maand werd een jon- ke wijzigingen binnen de grondwet door Duitsers op Duitsers wordt ge schoten. Bonn stelt de DDR verant woordelijk voor de gevolgen. ge vluchteling doodgeschoten, twee noemde hij onder meer het schrap- maanden geleden vielen gewonden pen van de vervolging bij een verijdelde vluchtpoging. de Moskou praat over voedseltekort MOSKOU (AP) De Sovjet-partij top gaat zich deze week beraden op belang te onderstrepen de nog altijd schrijnende voedsel schaarste in het land. Naar verluidt zijn president Gorbatsjov en zijn ri vaal Ligatsjov het in het Politburo niet over de te volgen koers eens. Het meest omstreden punt op de agenda voor de vergadering van het 300 leden tellende Centraal Comité is het plan van Gorbatsjov om grond van staatsboerderijen te ver pachten aan de boeren. Ligatsjov heeft de laatste tyd verschillende den. nistische bewegingen macht van de president om Chile- nen uit het land te verbannen. Ook had Pinochet het over het verkorten van de ambtstermijn van 8 tot 4 jaar. Daarmee komt hij tot op zekere hoogte tegemoet aan eisen van de lectieve landbouw, het traditionele Chileense oppositie. Pinochet kon systeem dat geleid heeft tot lange digde aan dat hij zijn minister van rijen in de winkels. binnenlandse zaken, Carlos Cace- res, opdracht heeft gegeven om met Niettemin zal het Centraal Comi- de verschillende politieke partijen té woensdag en donderdag waar- over de mogelijke grondwetswijzi- ri_. schijnlijk besluiten tot actie om de gingen te onderhandelen. En daar de met traangas armoede op het platteland te be- zit het addertje onder het gras, strijden en tevens het in 1985 opge- De oppositiepartijen willen o richte superministerie van land- zienlijk verdergaande veranderin- dat al het mogelijke moer worden bouw in elk geval deels te ontbin- gen. Ze eisen rechtstreekse verkie zing van de hele Senaat, eenderde door Pinochet wordt be noemd. En ook eisen ze dat Pino chet onmiddelijk aftreedt als opper bevelhebber van het leger. De par tijen achter Pinochet eisen daaren tegen dat de dictator alsnog kandi daat kan staan. Volgens de meeste waarnemers hangt er een mogelijke koehandel in de Tucht. Minister Caceres bevestigde dit weekeinde dat het waarschijnlijk nog dit jaar mei tot een referendum over de grondwetswijzigingen zal komen. De christen-democraat Pa tricio Aylwin, de mogelijke kandi daat van de oppositie bij de verkie zingen, had al eerder uitgelegd dat de oppositie een nieuwe kandida tuur van Pinochet maar moeilijk kan afwijzen, indien de veranderin gen binnen de grondwet ver genoeg gaan. De gemoederen in Chili blijven verhit. Na de toespraak van Pino chet kwam het in het centrum van Santiago tot heftige vechtpartijen tussen militanten van de oppositie en aanhangers van de dictator. De paramilitaire oproerpolitie probeer- waterkanonnen de rust te herstellen. Pinochet zelf had kort daarvoor nog opgeroepen ADVERTENTIE WASHINGTON - De Amerikaanse regering zal Israël en de PLO vra gen om een aantal maatregelen te nemen die de spanning in de Gaza- strook en de Westbank moeten ver minderen. Dat staat in de New York Times van gisteren. door Henk Dam Vandaag komt de Israëlische mi nister Moshe Arens (buitenlandse zaken) in Washington aan voor be sprekingen met president Bush en minister Baker (buitenlandse za ken). Hij zal daarbij de nieuwe Ame rikaanse voorstellen overhandigd krijgen. Voor wat Israël betreft, komen die neer op: het op vrije voeten stel len van een aantal Palestijnen die bij rellen in de bezette gebieden werden gearresteerd, het herope nen van de scholen in die gebieden, en het terugdraaien van een aantal economische sancties jegens de Pa lestijnen. De Palestijnse Bevrijdingsorga nisatie (PLO) zal worden gevraagd een in ieder geval tijdelijk eind te maken aan de intifada, de opstand in de bezette gebieden. Verder zal worden gevraagd om het stopzetten van de verspreiding van opruiende pamfletten. Ten slotte wordt de PLO verzocht te stoppen met de invallen van Pa lestijnse commando's vanuit Liba non. Deze voorstellen zullen begin deze week worden gedaan door de Amerikaanse ambassadeur in Tu nesië, die namens de VS de contac ten met de PLO onderhoudt. De voorstellen hebben de bedoe ling de ergste wederzijdse irritaties tussen Israël en de Palestijnen weg te nemen. De hoop is, dat dat leidt tot een klimaatsverbetering, die op haar beurt de inleiding voor verder gaande vredesbesprekingen zou kunnen zijn. De regering-Bush wil nadrukke lijk niet met een uitgebreid vredes plan voor het Midden-Oosten ko men, zoals voorgaande Amerikaan se regeringen wèl hebben gedaan. "Vrede in het Midden-Oosten kan niet in Amerika worden gemaakt", zo zegt een regeringsfunctionaris daarover in de New York Times. "Uiteindelijk zijn het de partijen in het Midden-Oosten zelf die de harde beslissingen moeten nemen. Alles wat wij kunnen doen, is hen helpen met het leggen van de funda menten", aldus de functionaris. Amerikaanse Midden-Oosten-spe- cialisten gaven gisteren als com mentaar dat de voorstellen, zoals de regering-Bush die zal doen, het meest vragen van de PLO. Want aan PLO-leider Arafat zal uiteindelijk worden gevraagd om een eind te maken aan de intifada, de sterkste onderhandelingstroef die hij heeft, in ruil voor verbeterin gen van het lot van de inwoners van de Gaza-strook en de Westbank. Maar de PLO als politieke organisa tie wint daar niets mee. Wie slim is koopt meteen een lot Wam ook deze maand zijn er meer don 1 miljoen prijzen te winnen tegenover zo'n 2 miljoen loten Verdeeld over 3 trekkingen. Alles bij elkaar ruim 33 miljoen gulden aan prijzen. Van een tientje tot het half miljoen. Eerste trekking aan- staande woensdag. MÉÉR KANS IN DE STAATSLOTHUI -♦<

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1989 | | pagina 5