De valse start van
Bush
Uitspraken over broeikaseffect voorbarig
Zwarte weduwe blijft
gemoederen beroeren
Achtergrond
Verzoenende woorden uit blanke kerk Zuidafrika
PAGINA 2
V/OENSDAG 8 MAART 1989
ARNHEM (ANP) - De zwarte we-
du we blijft de gemoederen bezig
houden. Ook morgen zullen onge
twijfeld de nodige emoties losko
men wanneer mevrouw F.S. Rost
van Tonningen-Heubel, in de
volksmond beter bekend als de
zwarte weduwe, terecht staat
voor de rechtbank in Arnhem. Ze
wordt verdacht van het in bezit
hebben van anti-semitische en ra
cistische lectuur.
Het is niet de eerste keer dat
Rost van Tonningen in Arnhem
voor de rechter moet verschijnen.
In oktober 1985 werd ze door de
zelfde rechtbank veroordeeld tot
een voorwaardelijke gevangenis
straf van vier weken en een geld
boete van drieduizend gulden.
Het gerechtshof in Arnhem be
perkte een jaar later het vonnis
tot de voorwaardelijke gevange
nisstraf.
De Velpse weduwe had ge
schriften in haar bezit waarin de
moord op de joden door het nazi-
regime werd ontkend en waarin
werd beweerd dat "het aantal
slachtoffers uit winstbejag was
opgeschroefd tot zes miljoen". De
strafzaken van 1985 en morgen
zijn het gevolg van klachten van
de Stiba (Stichting Bestrijding
Anti-semitisme). Justitie besloot
in beide gevallen tot een huiszoe
king waarbij de belastende lec
tuur werd gevonden.
Eind vorig jaar moest Rost van
Tonningen in het Arnhemse pa
leis van justitie verschijnen, om
dat ze was gedagvaard in een kort
geding dat was aangespannen
door de actrice Kitty Courbois.
De zwarte weduwe had een af
beelding van de actrice als 'Knier
tje' afgedrukt in het door uitgege
ven blad 'De Levensboom'. Cour
bois voelde zich daardoor ernstig
in haar goede naam aangetast en
eiste een schadevergoeding van
50.000 gulden. De president van
de rechtbank stelde haar in het
gelijk en wees haar een bedrag
van 2.500 gulden toe.
Pensioen
Behalve de strafzaken en de civie
le procedure tegen Rost van Ton
ningen werden de emoties rond
haar persoon niet in het minst op
geroepen door de politieke dis
cussie over het al dan niet intrek
ken van haar weduwen-pensioen.
In september 1988 kwam er een
voorlopig einde aan die discussie
toen de Tweede Kamer met een
zeer kleine meerderheid besloot
om het pensioen van de NSB.-we
duwe te handhaven. Zij had recht
op dat pensioen omdat haar echt
genoot in 1937 tot Kamerlid was
benoemd.
Eind januari van dit jaar werd
echter bekend dat de Stichting
Herwaardering Pensioenen NSB-
kamerleden een procedure heeft
aangespannen tegen de Staat der
Nederlanden waarin de pensioe
nen worden aangevochten. In de
procedure die bij de Hoge Raad is
aangespannen wil de stichting
aantonen dat de wet die de pen
sioenen regelt verkeerd is toege
past. De advocaat van de stich
ting mr. L. Stibro verwacht dat de
Hoge Raad aan het eind van dit
jaar een datum voor een vonnis
zal vaststellen.
Vorige maand kwam de Velpse
weduwe opnieuw in de publici
teit toen bleek dat ze een graf had
gekocht op de monumentale do
denakker in het naburige Ro-
zendaal. Onder de bewoners van
het dorp ontstond beroering om
dat hun familie op de begraaf
plaats ligt en omdat een aantal
Engelse vliegers uit de Tweede
Wereldoorlog er een laatste rust
plaats hebben gevonden.
Beledigen
Rost van Tonningen moet mor
gen niet in haar eentje voor de
rechtbank verschijnen. Ze is in
gezelschap van haar woordvoer
der W.P. Zeilmaker. De nu 80-jari-
ge Zeilmaker was gedurende de
Tweede Wereldoorlog NSB-bur-
gemeester van Renkum. Beiden
staan terecht op verdenking van
het overtreden van artikel 137 van
het wetboek van strafrecht: het
beledigen van een bevolkings
groep wegens hun ras, godsdienst
of levensovertuiging.
De maximale straf die daarop
staat is een gevangenisstraf van
een jaar of een geldboete van
10.000 gulden. Maar volgens de
Arnhemse officier van justitie mr.
P. Tideman is het onwaarschijn
lijk dat Rost van Tonningen of
Zeilmaker tot een onvoorwaarde
lijke gevangenisstraf wordt ver
oordeeld. Vorig jaar zei mr. Tide
man ervan uit- te gaan dat de
rechtbank bij een veroordeling
rekening zal houden met de lef-
tijd van de verdachten. Hij zei zelf
nog nooit te hebben meegemaakt
dat de rechtbank "zo'n oud mens
als Rost van Tonningen" tot een
celstraf veroordeelt".
WASHINGTON - "Er is iets
vreemds gebeurd met president
Bush. Hij schijnt te denken dat hij
op dezelfde manier de president
kan spelen als Ronald Reagan, en
zwaaiend en grinnikend om alle
problemen kan heenlopen". Zo
begon onlangs een column van de
politieke commentator Anthony
Lewis in The New York Times.
door
Henk Dam
Het stuk, onder de titel 'De lege re
gering' was verre van complimen
teus voor Bush. Hem werd onder
meer verweten dat er tot dusver
niets substantieels uit z'n handen is
gekomen. Reagan, aldus Lewis, had
zijn acteurstalent en zijn bijna mys
tieke band met het Amerikaanse
volk. En daarom pikte dat volk bij
na alles van hem, ook z'n tekort aan
inhoud. Bush heeft dat niet. Hij zal
daarom met beleid moeten komen,
ideeën, visie, maar tot dusver is
niets daarvan gebleken.
De stem van Lewis is er maar één
in een snel groter wordend koor van
klaagzangers. Want de wittebroods
weken van president Bush zijn nu
duidelijk voorbij. De eerste weken
na z'n inhuldiging was het elke dag
feest voor de nieuwe president. De
kranten schreven dat hij zo open
was, en zo menselijk, en zo aardig.
Meer dan 60 procent van de Ameri
kanen vond dat hij het goed deed,
een hoger cijfer dan zelfs Reagan
destijds haalde.
Bush is nu zes weken president,
en het feestgedruis heeft inmiddels
plaats gemaakt voor ontevreden ge
mor. John Oakes spreekt in de New
York Times van "een slechtere start
dan zelfs z'n vijanden hadden ver
wacht". David Gergen heeft het in
de Washington Post zelfs over "een
presidentschap aan de rand van de
afgrond".
Tower
Wat is er gebeurd? Waarom is de
stemming zo snel omgeslagen? Een
hele belangrijke factor is ongetwij
feld het circus rond John Tower, de
man die door Bush in december
werd aangewezen als zijn minister
van defensie. Toen al waren er men
sen die Bush waarschuwden dat die
benoeming op problemen in de Se
naat zou stuiten. Er werd gewezen
op Tower's uitbundige drankge
bruik, er werd gewezen op z'n war
me banden met de wapenindustrie.
Maar Bush luisterde naar nie
mand, net zoals hij in augustus naar
niemand luisterde toen hij Dan
Quayle tot z'n vice-president aan
wees. Het was met name minister
Brady (financien) die Bush vertelde
dat hij grote moeilijkheden met de
benoeming zou krijgen. En die
kreeg hij: het staat zo goed als vast
LEIDEN De afgelopen winter
mocht die naam eigenlijk niet heb
ben. Met een gemiddelde tempera
tuur van 5,6 graden was het de
warmste die ooit gemeten is. En van
de winter '87-'88 herinnert ieder
een zich nog wel dat hij ontzettend
nat was, maar vorst van enige bete
kenis is er niet geweest. Zijn die
warme winters de voorbodes van
een grootscheepse klimaatverande
ring, veroorzaakt door het inmid
dels beroemde broeikaseffect?
door
Sjaak Smakman
De Amerikaanse weerkundige Jo
nes maakte onlangs bekend dat
1988 het warmste jaar ooit "is ge
weest, terwijl op de tweede, derde,
vierde en vijfde plaats de jaren 1987,
1983, 1981 en 1980 komen. Het is
eveneens een feit dat de gemiddel
de wereldtemperatuur in de afgelo
pen 80 jaar met ongeveer een halve
graad is toegenomen, en dat de zee
spiegel met ongeveer 15 centimeter
is gestegen. En, toegespitst op Ne
derland: de kans op twee abnor
dat de Senaat Tower's benoeming
niet zal bevestigen.
Het hele tragi-komische spel rond
Tower schaadt Bush in twee opzich
ten. Het heeft de indruk versterkt
dat hij met grote hardnekkigheid en
tegen alle adviezen in de verkeerde
beslissingen kan nemen. Boven
dien heeft Bush (ervan uitgaande
dat de Senaat Tower inderdaad af
wijst) z'n eerste echte grote slag met
het Congres verloren. Dat is be
roerd nieuws voor de president: de
mensen gaan erdoor denken dat hij
wellicht niet over voldoende gezag
beschikt.
De macht van Amerikaanse presi
denten is nu eenmaal voor een deel
gebaseerd op beeldvorming.
Reagan wist van allerlei landszaken
eigenlijk niets af. Maar omdat hij
het image had een sterk leider te
zijn, kreeg hij van alles van een De
mocratisch (en dus oppositioneel)
Congres gedaan.
Zacht ei
Hier en daar wordt in de Ameri
kaanse kranten al weer in herinne
ring gebracht dat Bush, voor hij in
de verkiezingsstrijd door z'n cam
pagneleiders werd omgesmeed tot
een bullpit-terrier, de reputatie had
een 'wimp' (zacht ei) te zijn. Het zijn
tekenen aan dé wand.
maal zachte winters zoals de afgelo
pen twee is minder dan een procent.
Er lijkt dus wel degelijk iets aan de
hand te zijn.
Maar terwijl in de publieke opinie
het broeikaseffect al een feit is en de
opwarming van de atmosfeer in het
Nationaal Milieuplan als het groot
ste probleem van de komende eeuw
wordt gezien, wordt de term in de
hoek van de meteorologen slechts
gefluisterd. Broeikaseffect? Heel
misschien wel ja, zo was de strek
king van een lezing die professor
Schuurman, adjunct-directeur we
tenschappelijk onderzoek van het
KNMI en buitengewoon hoogleraar
meteorologie aan de Utrechtse uni
versiteit, vorige week gaf op de
Leidse universiteit over het thema
'C02 en klimaat'.
Inderdaad, zei hij, kunnen we de
winters van 1987 en 1988 'met enige
reden nader bekijken'. Maar, zo
voegde hij er onmiddellijk aan toe,
conclusies kunnen we voorlopig
nog niet trekken.
De reden daarvoor is even simpel
Er zijn meer redenen waarom het
met Bush's nog zo jonge president
schap niet goed gaat. Er is inder
daad, zoals Anthony Lewis ook
schreef, nog maar weinig uit zijn
handen gekomen. Z'n federale be
groting voor volgend jaar bleek, na
grondige analyse, een gatenkaas te
zijn.
Er werden weliswaar wat verkie
zingsbeloften ingelost (meer voor
het milieu, meer naar sommige kan
ten aan de sociale zorg, meer voor
research), maar er werd niet bij ver
teld hoe die kadootjes zouden moe
ten worden betaald. De boodschap
van Bush aan het Congres was ei
genlijk: wilt u maar zo vriendelijk te
zijn te zeggen hoe we aan het geld
moeten komen? Met andere woor
den: aan het Congres werd de on
dankbare taak overgelaten te knip
pen en te bezuinigen, en dat doet
dat Congres natuurlijk niet.
Ook van overig beleid is tot dus
ver weinig gebleken. Het enige ech
te voorstel uit het Witte Huis sinds
de machtswisseling is het plan om
de noodlijdende spaarbanken te
redden, en dat blijkt bij nadere be
studering ook nogal wat spiegels en
dubbele bodems te bevatten. Voor
de rest: eigenlijk niets. Een belang
rijke reden daarvoor is, dat de top
als ontmoedigend: ons klimaat is
zo'n ongelooflijk ingewikkeld sa
menspel van factoren, dat het nog
maar helemaal de vraag is of de op
warming van de atmosfeer wel zo
bijzonder is ('in feite is de tempera
tuur op langere termijn meer stabiel
dan dat hij toeneemt'). En zelfs als
het warmer wordt, is het nog maar
de vraag of, en zo ja welke rol de toe
name van kooldioxide daarin
speelt.
Computermodel
In de computermodellen die het kli
maat beschrijven komen drie
hoofdelementen voor: de biosfeer -
zeg maar onze leefomgeving, de at
mosfeer en de oceaan. Tussen die
drie sferen vindt een voortdurende
uitwisseling plaats, waarbij de ocea
nen als stabilisator fungeren. Ze ne
men bijvoorbeeld veel zonnewarm
te af en geven die geleidelijk aan
weer af. De atmosfeer en de oceaan
zijn sterk aan elkaar gekoppeld
door die uitwisseling van energie.
van alle ministeries nog grotendeels
onbezet is. De ministers (defensie is
de uitzondering) zijn er nu wel,
maar de eveneens door de president
te benoemen sub-top (staatssecreta
rissen, hoofden van afdelingen) ont
breekt nog goeddeels.
Voor een deel ligt dat aan het Wit
te Huis, dat weinig haast heeft ge
maakt. Voor een deel ligt het ook de
federale politie, de FBI, die de ach
tergrond van al deze politieke be
noemingen moet nagaan. Maai hoe
dan ook, feit is dat de start van de re-
gering-Bush langzamer is dan die
van de meeste voorgaande regerin
gen.
Met name op het ministerie van
buitenlandse zaken begint dat tot
zoiets als beginnende paniek te lei
den. Minister Baker heeft nog maar
enkele top-adviseurs om zich heen
verzameld. Toen hij bijvoorbeeld
vorige maand zijn kris-kras reis
naar alle NAVO-landen maakte,
had hij geen staatssecretaris voor
Europese zaken bij zich, want die is
er nog niet.
De problemen en missers op bui
tenlands gebied beginnen zich dan
ook op te stapelen. De Amerikaanse
regering heeft bijvoorbeeld duide
lijk nog geen goed antwoord op het
Westduitse verzet tegen een snel be
sluit over de modernisering van de
korte-afstandsraketten. In het Mid
den-Oosten lijkt het initiatief te zijn
overgenomen door de Sovjetunie.
De Russische minister Shevardnad
ze sprak met zowel Israël als Egypte
over vredesvoorstellen, een huza
renstukje dat tot voor kort niemand
voor mogelijk had gehouden. She
vardnadze praatte verder met - nog
een diplomatieke doorbraak - de
ayatollah Khomeiny.
Blamage
In China kregen de Amerikanen de
kous op de kop toen een dissident
die zij voor een diner hadden uitge
nodigd, door de Chinese autoritei
ten werd tegengehouden. Voor
Bush - die in zijn gesprekken met de
Chinese leiders niet eens de kwestie
van de mensenrechten ter sprake
bracht - was dat een persoonlijke
blamage. De Midden-Amerikaanse
presidenten verrasten verder vorige
maand het Witte Huis door met een
vredesplan te komen, dat onder
meer de ontmanteling van de kam
pen van de Contra's in Honduras
behelst. Nog steeds hebben de
Amerikanen daar geen antwoord op
gegeven.
Het zijn maar een paar voorbeel
den, die het gevoel geven dat het
Witte Huis keer op keer verrast
wordt door de gebeurtenissen in ei
gen land en daarbuiten, en dan geen
goed antwoord weet. De verraste
president: dat was ook de bijnaam
die Jimmy Carter in de eerste maan
den van zijn presidentschap kreeg.
Voor Bush is dat geen geruststel
lend precedent.
Atmosfeer en oceaan wisselen-
ook kooldioxide uit. In tegenstel
ling tot wat velen denken blijft maar
ruim de helft (rond 56 procent) van
de kooldioxide die de atmosfeer in
wordt geblazen, daar ook hangen.
Ongeveer 38 procent wordt opgeno
men door de oceanen terwijl plan
ten, struiken en bomen nog eens 6
procent opnemen voor hun groei.
Naarmate de concentratie kool
dioxide in de lucht toeneemt, neemt
de flora zelfs meer kooldioxide op
en gaan de planten sneller groeien.
Zo wordt in echte broeikassen de
concentratie kooldioxide in de
lucht soms tot drie of vier keer het
normale niveau opgevoerd om de
planten sneller te laten groeien.
Door dit 'zelfreinigend vermogen'
hoeven we niet met de verbranding
van fossiele brandstoffen te stop
pen om toch een stabilisering van
kooldioxide in de atmosfeer te krij
gen. Berekeningen tonen aan dat
we die 'al' bereiken met een halve
ring van de uitstoot. Al tussen aan
halingstekens, want, zoals Schuur
man zei, gelooft niemand dat dat
lukt.
In een deze week verschenen stu
die van het Energie Studiecentrum
van de ECN in Petten worden twee
scenario's geschetst om de uitstoot
van kooldioxide rond 2030 te halve
ren ten opzichte van nu. In het
DG-scenario (dynamische groei) is
sprake van een stijgende vraag naar
energie, die voor een fors deel wordt
opgevangen door nieuwe kerncen
trales. Nog los van het feit dat na
Tsjernobyl kernenergie politiek
nauwelijks meer haalbaar is (zoals
de onderzoekers Kram en Okken
zelf constateren) kost dit scenario
50 miljard gulden. Een alternatief
GO-scenario (gedeelde ontwikke
ling) kost 'slechts' 30 miljard. Het
onrealistische aandoende element
hierin is dat de vraag naar energie
de komende 40 jaar niet toeneemt.
Maar het gaat volgens Schuur
man niet alleen om kooldioxide. De
groei van de hoeveelheden met
haan, de inmiddels veelbespoken
chloorfluorkoolwaterstoffen (cfk)
en stikstofdioxide in de atmosfeer
overtreffen de toename van de kool
dioxide met vele procenten.
Schuurman: „Ze heten geen kool
dioxide, maar hebben wel hetzelfde
effect".
Over dat effect bestaat nog veel
onzekerheid. De meest optimisti
sche berekeningen leveren een tem
peratuurstijging op van ongeveer
1,2 graden, de meest pessimistische
van 5 graden. Maar zelfs 1,2 graden
is fors. Schuurman: „Dan moet je
toch zeggen: tjonge, we moeten nu
toch eens gaan oppassen".
De effecten van een dergelijke
stijging zijn volgens Schuurman
nog maar moeilijk in te schatten.
Het is zelfs helemaal niet gezegd dat
het in Nederland dan warmer
wordt. Het zou best kunnen dat
door de warmere atmosfeer de hele
luchtcirculatie verandert en dat we
in plaats van overwegend zuidwes
tenwinden, noordoosters krijgen.
Nederland niet als broeikast maar
als vrieskist.
En waf de stijging van de zeespie
gel betreft, die blijft volgens
Schuurman beperkt. Van een smel
ting van de ijskappen zal volgens
hem geen sprake zijn. Sommige
modellen geven een stijging van
meer dan 10 graden aan de polen
aan. Maar, zoals Schuurman stelt,
als het -20 in plaats van -30 wordt
(en daar praten we op de polen over)
gaat het ijs echt niet smelten.
Dijkverhoging
Wel zal veel gletsjer-ijs smelten,
waardoor de zeespiegel een kleine
25 centimeter zal stijgen. De som
berste prognoses melden een zee
spiegelstijging van een meter rond
2100. Dan staan wij nog niet met on
ze voeten in het water, omdat we
met een dijkverhoging het water
wel buiten kunnen houden.
Toch is er weinig reden de zaak te
bagatelliseren. Kleine veranderin
gen in neerslagpatronen kunnen
bijvoorbeeld vruchtbare gebieden
veranderen in woestijnen. En voor
ons mag een stijgende waterspiegel
geen levensbedreigend probleem
zijn, voor een land als Bangladesh is
het dat wel. Dat wordt, zoals
Schuurman stelt, 'volmaakt onbe
woonbaar'. En hoe zetje 100 miljoen
mensen op straat?
De blanke Nederduits Gerefor
meerde Kerk in Zuidafrika ver
oordeelt nu de apartheid, erkent
haar eigen medeplichtigheid en
vraagt haar zwarte zusterkerken
vergeving. Leden van de andere
gereformeerde kerken in dit land
hebben deze ondubbelzinnige af
wijzing van de apartheid ge
hoord uit de mond van synode
voorzitter dr. Johan Heyns van de
blanke kerk.
De toespraak die Heyns giste
ren hield tijdens een gedeeltelijk
besloten beraad van Nederduits
gereformeerde kerken, inspireer
de zijn collega dr. Allan Boesak
i de 'Sendingskerk' (kleurlin
gen) tot een even verrassend voor
stel Hij nodigde de vertegenwoor
digers van de kerken uit, niet lan
ger naar het verleden te kijken,
ar een gezamenlijk standpunt
te formuleren, op basis waarvan
de kerken aan een niet-racistisch,
democratisch Zuidafrika kunnen
werken. Een speciale commissie
n deze zaak op zich en zou van
daag nog met een verklaring ko-
Boesak gaf gisteren voor pers
vertegenwoordigers bij het be
raad dat was georganiseerd
door de Gereformeerde Oecume
nische Raad (vroeger Synode) -
i samenvatting van Heyns' toe
spraakAndere delegatieleden
bevestigden zijn samenvatting.
Heyns' schuldbekentenis werd
door andere vertegenwoordigers
van de blanke kérk herhaald.
Hoewel dr. Nico Smith van de
zwarte gereformeerde kerk in
Afrika zich nogal sceptisch toon
de over de verklaringen van blan
ke kant, verzekerde Boesak dat de
blanke kerk zal worden gehouden
aan de uitspraken die tijdens het
beraad zijn gedaan. Hij hoopte
dat de zusterkerk de schuldbeken
tenis en de vraag om vergeving
spoedig in het openbaar zal her
halen".
'Geroerd.'
Boesak was 'verrast en geroerd'
door de toespraak van Heyns. "Ik
heb dingen gehoord die ik nooit
eerder heb gehoord". De kerken
zouden het deze week eens kun
nen worden over een afwijzing
van apartheidswetten, zoals de
groepsgebieden-wet, de noodtoe
stand en het verbod van anti-
apartheidsorganisaties en over
onderhandelingen met de officië
le leiders van Zuidafrika. Boesak
hoopte dat van harte. Ook moeten
de raciale scheidsmuren tussen
de verschillende gereformeerde
kerken verdwijnen.
De sfeer van verzoening liep
gisteren bijna een deuk op toen
Heyns voorstelde een generaal
van de veiligheidsdienst in de
vergadering te laten uitleggen
waarom zoveel kinderen zonder
proces gevangen worden gehou
den. Boesak en dr. C. F. Beyers
Naudé maakten hiertegen be
zwaar, omdat dan naast deze 'offi
ciële uitleg' ook het verhaal van
de slachtoffers moet worden ge
hoord. De kerkelijke vertegen
woordigers vonden een compro
mis en stuurden een kleine dele
gatie naar het ministerie van wet
en orde.
Niet naar Basel
De Europese Evangelische Alli
antie zal geen vertegenwoordiger
sturen naar de oecumenische ver
gadering die in mei in Basel
wordt gehouden. Ze heeft haar
bedenkingen bij het 'Conciliair
Proces' voor vrede, gerechtigheid
en behoud van de schepping,
waarvan de bijeenkomst in Basel
onderdeel is.
Voorzitter Willi Sartorius zei,
dat de Alliantie vooral vraagte
kens zet bij de manier waarop de
Wereldraad van Kerken initia
tiefnemer van deze wereldwijde
oecumenische bezinning de
drie thema's theologisch bena
dert. Tot nu toe vindt de Zwitser
se predikant die benadering 'te
veel op de mens' gericht.
Sartorius kondigde wel aan, dat
de Europese Evangelische Allian
tie die orthodoxe protestanten
in zestien West- en Oosteuropese
landen vertegenwoordigt i
gen kring de thema's van het Pro
ces aan de orde zal stellen.
Estland. Voor het eerst is in
de Sovjetunie een Raad van Ker
ken opgericht. Dat gebeurde in de
republiek Estland, waar lutherse,
Russisch-orthodoxe, baptisten
en methodistenkerken en de Ze
vendedag-adventisten elkaar he-
ben gevonden.
Sleutelpositie. Christenen in
de Sovjetunie hebben de sleutel
voor de oplossing van sociale pro
blemen. Ook partijleider Gor-
batsjov heeft dat door. Dat zei dr.
Philip Walters van het Britse on
derzoekinstituut 'Keston College'
op een predikantenconferentie in
Ermelo, georganiseerd door de
Evangelische Alliantie en de
stichting Kruistochten. 'De Sov
jet-maatschappij heeft meer aan
een geheelonthoudende baptist
dan aan een beschonken atheïst.
Bestrijding van sociale kwalen,
zoals alcoholisme, echtscheiding
en abortus, is bij christenen in
goede handen".
De grote betrokkenheid van
christenen bij sociale problemen,
maar ook bij de mensenrechten
en vrede en gerechtigheid, komt,
volgens Walters, voort uit de des
illusies die het
heeft gebracht. "Immers, dit stel
sel is gebaseerd op angst, verraad
en verdachtmaking. De ziekten
van de Sovjet-maatschappij moti
veren christenen extra om aan
een nieuwe samenleving te wer
ken". Weinig goede woorden had
de Oosteuropa-deskundige voor
mensen die christenen in de Sov
jetunie beschouwen als niet-loya-
le burgers die alleen op eigen
troost uit zijn omdat hun positie
niet rooskleurig is.
Beroepen
Hervormde Kerk: beroepen te
Nieuwkoop (aanstaande vacatu
re ds. J. A. Wegerif) R. W. van
Mourik Aagtekerke (Z.); bedankt
voor Menaldum (Fr.) J. Pronk
Marken. Gereformeerde Ker
ken: aangenomen naar Colm-
schate (Ov.) mevrouw A. E. van
Luttikhuizen Eefde-Gorssel.
Schilderijen. Met ingang van
17 maart toont het rijksmuseum
'Het Catharijneconvent' in
Utrecht (Nieuwegracht 63) een
aantal 17de-eeuwse schilderijen
met bijbelse voorstellingen onder
de titel 'Bijbelschilderkunst rond
Rembrandt'.
Eed. Rooms-katholieke hoog
leraren in de theologie moeten
voortaan een eed van trouw aan
hun kerk en de kerkleer afleggen.
Dat geldt ook voor priesters en di
akens. Diakens en priesters die al
zijn gewijd, en hoogleraren die al
in functie zijn, vallen niet onder
deze verplichting.
Gesprek. De Westduitse bis
schoppen zijn bereid tot een ge
sprek met de kritische theologen
die de zogeheten 'Verklaring van
Keulen' over het beleid van de
paus hebben ondertekend. Het
gesprek is op 30 april en 1 mei in
Wiesbaden.
Neurosen. Vijftien procent
van de drie miljoen neurosen (ze
nuwstoornissen) in de Duitse
Bondsrepubliek heeft een kerke
lijke oorzaak, zo deelde de psy
chotherapeut en theoloog dr.
Klaus Thomas uit West-Berlijn,
directeur van een pastoraal insti
tuut voor depressieve mensen,
Deze neurosen, die zich vooral
bij kerkelijke ambtsdragers voor
doen, gaan terug op een 'pseudo-
christelijke, moraliserende' le
venshouding. By problemen
rond zelfbevrediging had 90 pro
cent een kerkelijke oorzaak. Dat
was ook zo bij depressies, dwang-
neurosen, frigiditeit en homo
seksualiteit.
Als voornaamste oorzaak
noemde Thomas de 'lichaamsvij-
andige' opvoeding, met als gevolg
schuldgevoel, angst en twijfel. Hij
raadt iedereen aan, de 'vreugde
van de seksualiteit' te beschouwen
als een 'gave van God'. "Kramp
achtig vechten tegen de geslachts
gemeenschap staat bidden en
werken in de weg".
