'Faculteit moet zich richten
op opleidingen en onderwijs'
0[rG au au
ttSDcnritBirnB
C EEC IT3333DXD3]
AZL doet mee aan proef
met kwaliteitskeurmerk
6000 gulden
buitgemaakt
'Concurrentiepositie ziekenfondsen
dreigt aanzienlijk te verslechteren'
VRIJDAG 3 MAART 1989
llEIDEN
LEIDEN Het Academisch Ziekenhuis Leiden heeft vandaag met vier
andere ziekenhuizen in ons land een overeenkomst getekend voor een
proef met een kwaliteitskeurmerk voor ziekenhuizen. Elk ziekenhuis
moet het keurmerk aanvragen by een onafhankelijk certificatie-instituut.
De vijf ziekenhuizen zijn de vier academische ziekenhuizen in Leiden,
Rotterdam en Amsterdam (VU en AMC) en het Westeinde Ziekenhuis in
Den Haag. Zij zullen tevens bekijken hoe zij organisatorische en techni
sche verbeteringen in hun ziekenhuis aan kunnen brengen. Zo zou het
onderhoud van apparatuur en het voorlichten van patiënten meer aan
dacht moeten krijgen. Nadat is vastgesteld wat er verbeterd kan worden,
stellen de ziekenhuizen een handboek op met aanwijzingen voor die ver
beteringen. Het onafhankelijke instituut zal het naleven van de kwali
teitsnormen controleren.
Sinds de publicatie van het rapport-Dekker in 1987 wordt de controle
op de gezondheidszorg steeds groter. Dit gebeurt onder meer door verze
keraars die hun kosten zo laag mogelijk willen houden en door gebruikers
van de gezondheidszorg die steeds kritischer worden. Of de patiënten van
de keurmerkziekenhuizen ook met klachten by het nieuw op te richten
onafhankelijke instituut terecht kunnen is nog onbekend.
Patiënten kunnen nu met hun klachten op medisch gebied naar de In
spectie van de Volksgezondheid. Maar deze houdt zich niet bezig met de
organisatie van een ziekenhuis. Dit is dan ook het belangrijkste punt dat
verandert met de komst van het keurmerk.
Ook de Landelijke Vereniging van Gezondheidscentra (LVG) heeft de
ze week voor de bij haar aangesloten centra kwaliteitsnormen vastgelegd.
In de ongeveer 120 by het LVG aangesloten gezondheidscentra werken
diverse hulpverleners samen onder één dak. De uitgangspunten van de
diverse centra voor hulpverlening en samenwerking zijn nu omschreven
in kwaliteitskenmerken. Daarin staat ook wat de patiënt van zo'n cen
trum kan verwachten.
Leidse politie gaat
milieuvervuiling
strenger aanpakken
LEIDEN De Leidse politie zal in
de toekomst strenger optreden te
gen milieuvervuiling. Volgens po
litiewoordvoerder Dick Graveland
hebben sinds vorige week binnen
het korps in totaal elf mensen een
speciale deskundigheidsbevorde-
rende cursus gevolgd aan het Poli
tie Studiecentrum in Epe. Zy we
ten het nodige over milieuvervui
ling af en over de manier waarop
hiertegen moet worden opgetre
den. Dat aantal van elf maakt het
mogelijk dat deze problematiek be
ter kan worden aangepakt.
Videomaribella I
Ze is de nieuwe ster aan het Leid
se firmament, de nieuwe rivale in
de strijd om de opvolging van de
Zangeres Zonder Naam, haar
naam schiet als een komeet om
hoog binnen het Leids artiesten
wereldje: Videomaribella.
Achter die welluidende naam
gaat de Leidse mevrouw Ria
Wennekers schuil. Haar optre
dens in Leidse zalen en etablisse
menten hebben al velen verrast
doen staan, een enkeling zelfs
verbijsterd. Volgens sommigen
is zij de nieuwe Piaf, tenger, ver
legen, maar niet van haar stuk te
brengen en natuurlijk gezegend
met een bijzonder stemgeluid.
Anderen vatten samen dat Vi
deomaribella met geen pen is te
beschrijven. Wij doen een po
ging...
"Het is mijn eerste interview",
bekent Ria Wennekers (41) als zij
ons ontvangt in haar gezellige
flat aan de Leidse Bachstraat.
Omringd door pluche en porse
leinen beesten voelt ze zich hele
maal op haar gemak. "Ik ben een
ontzettende dierenliefhebster",
steekt ze meteen van wal. Hon
den, katten, ze zijn Ria Wenne
kers allemaal even lief. Maar de
zeehondentrui die ze draagt, de
zeehondenoorbellen en zeehon
denketting verraden dat deze
dieren een heel bijzonder plekje
in haar hart hebben.
Aan de wand hangt temidden
van ons vroegere koningspaar en
andere artiesten een fraai portret
van de Zangeres zonder Naam.
Net zo beroemd worden als deze
'koningin van het levenslied' is
de geheime wens van Ria Wen
nekers. "Zover is het nog lang
niet", beseft ze. Maar Videomari
bella lijkt hard op weg andere
troonpretendenten naar de
kroon te steken. De televisiekast
is te klein geworden om alle prij
zen die Ria de afgelopen jaren in
de wacht heeft gesleept een plek
je te geven. Playbackwedstrij-
den, soundmixwedstrijden, Ria
Wennekers, wint ze aan Öe lopen
de band, lijkt het wel. Ze stond in
de finales van tal van talenten
jachten, in de voorrondes van
Vara's Songfestival, Veronica's
Pats-Boem-Show, noem maar
op...
Tijdens optredens weet Ria
haar publiek keer op keer in ver
voering te brengen. Wij zagen
haar in een overvolle Leidse
Stadsgehoorzaal. Het werd een
enorm succes. Maar Videomari
bella is al tot ver over de gemeen
tegrens bekend. De komende
tijd staan optredens op stapel in
Rotterdam, Berkel-Roderijs en
Amsterdam. Ria regelt al haar
zaakjes zelf. "Als ze voor mij bel
len schrijf ik het meteen op en ga
ik er met de bus naar toe. Eigen
vervoer heb ik helaas niet".
De Leidse zangeres toont zich
verlegen onder alle belangstel
ling voor haar persoon. Hoe het
komt dat ze zoveel succes boekt,
begrijpt ze nauwelijks. "Ik krijg
veel reacties van het publiek.
"Maar dan ben ik zo confuus dat
ik later niet meer weet wat ze ge
zegd hebben", vertelt ze met een
aandoenlijke glimlach.
Videomaribella (2)
Ria Wennekers werd vier jaar ge
leden ontdekt door de manager
van die andere talentvolle Leidse
artieste, Wies Cavé. "Joh", zei hij
tegen mij, "je moet meedoen aan
de Leidato soundmix-wed
strijd". Ria volgde zijn raad op,
zong een liedje maar raakte van
de zenuwen haar tekst kwijt.
"Voor die tijd playbackte ik al
leen maar, liedjes van Corrie van
Gorp en Tineke Schouten. Dat
doe ik nu niet meer. Alleen nog
op verzoek".
Na haar eerste optreden heeft
Ria Wennekers de smaak te pak
ken gekregen en nu zingt ze de
sterren van de hemel. Op haar re
pertoire staan onder meer 'Gold-
finger' van Shirley Bassey, 'Only
You' van The Platters, 'Stand by
your Man' van Tammy Wynette
en 'Only Love' van Nana Mous-
kouri. Het zingen in een buiten-
landse taal gaat haar goed af,
maar het liefst zingt Ria Wenne
kers toch in het Nederlands.
"Geen liefdesliedjes", zegt ze la
chend. "'Kom in mijn armen',
dat gaat my niet zo goed af. Ik
zing het liefst over dieren. 'Zee
hondenbaby's' van de Zangeres
zonder Naam' en 'Stop met dat
Geweld' zijn haar favorieten.
"Bij elkaar heb ik nu negen
nummers", vertelt Ria. "En ik
heb drie nieuwe liedjes in voor
bereiding. Eén van de nieuwe
nummers, op de melodie van
'Een beetje vrede', gaat over
mensen die als ze op vakantie
gaan hun huisdier in de steek la
ten. Daar kan ik gewoon niet te
gen", ontpopt Ria zich weer als
fervent dierenliefhebster. "Dat
mensen hun hond aan èen boom
vastbinden, vind ik zo verschrik
kelijk. Als ik het zou zien zijn ze
nog niet jarig, oeh".
Hoe komt Ria aan zo'n liedje?
"Ik hoorde het op de radio", ver
telt ze. "Toen dacht ik: snotver
dikkie, da's een mooi nummer,
dat neem ik ook op in mijn reper
toire. Gelukkig had ik myn cas
setterecorder op scherp staan en
kon ik het opnemen". Ze laat ons
de tekst lezen. Het is mooi.
In de keuken geeft de fluitke
tel een concert weg. Ria schenkt
thee voor ons in. Ze vertelt ver
der over het nieuwe repertoire
dat in de maak is. Voor één van
haar nieuwe liedjes heeft ze zelf
een tekst geschreven die recht
uit het hart komt. "Het gaat over
de overleden hond van mijn
vriendin. Dat was zo'n lief beest
je. In dat liedje breng ik een ode
aan hem, op de muziek van 'Die
Lorelei'. Ik ben nog met mijn
zangpedagoge bezig er de laatste
hand aan te leggen. Misschien
dat er nog een paar woorden by
of af moeten".
"We zitten nog vaak aan ons
lieve beessie te denken. Dempsie
is voor de kerst overleden. Dus u
begrijpt wel dat we heel nare
kerstdagen gehad hebben". Om
Ria's hals hangt een medaillon
met een plukje haar van het dier.
"Ik ben ook een trui aan het brei
en met z'n kop er op". Ze laat ons
trots het resultaat zien. "Het is
een vrij moeilijk patroon. Mijn
vriendin is hem ook aan het brei
en, dus hebben we straks dezelf
de trui".
Videomaribella zal straks ze
ker in haar hondentrui op het po
dium te bewonderen zijn. "Maar
ik heb natuurlijk ook mijn lange
japon, en m'n leren pak nog.
Geen echt leer hoor. Ten eerste is
dat veel te duur en ten tweede
komt dat van dieren af'. Ze
treedt ook graag op in haar zee
hondentrui. "Daar is ook een
nieuwe van in de maak, met twee
zoekers gedwongen worden colle
ge te geven aan studenten. "Zo'n
man wordt lastig gevallen om te
vertellen over dingen die hem mis
schien geen zier interesseren. Ik
stel voor om de beste onderzoekers
aan het hoofd te stellen van een in
stituut en hem bijzonder hoogle
raar te maken. Zo kan hij de kennis
overdragen die werkelijk voor de
studenten een verrijking bete
kent".
Sinds 1981 is Beukers werkzaam
bij de sectie geschiedenis van de
geneeskunde. Hij volgt daar van
daag prof. dr. A.M. Luyendijk-Els-
hout op als hoogleraar die de ge
schiedenis van de Leidse genees
kundige faculteit onderzoekt.
"Hierdoor ga je zien hoe dingen in
de loop der jaren zijn gegroeid. Uit
een analyse van de geschiedenis
kan blijken waaruit de huidige pro
blemen bestaan".
Sylvius
Beukers ziet de situatie in de 17de
eeuw vreemdgenoeg als een ideaal.
"Toen was in Leiden de zeer ver
maarde geneeskundige Sylvius
werkzaam. Leiden bezat in die tijd
een vooraanstaande en unieke po
sitie. Naast een anatomisch theater
had de universiteit ook twaalf 'on-
derwijs-bedden' in het Caecilia
Gasthuis. De patiënten lagen daar
voor de studenten en niet anders-
Dr. H. Beukers, hoogleraar geschiedenis van de geneeskunde:
LEIDEN - De geneeskundige
faculteit zou zich in eerste
plaats moeten gaan richten op
het geven van onderwijs en het
opleiden van medici. Het ge
neeskundig onderzoek zou
daarentegen voornamelijk
moeten plaats vinden bij zelf
standige instellingen. Door de
vermenging van onderzoek en
onderwijs is in de loop der tijd
een ingewikkeld en zeer moei
lijk bestuurbaar geheel zoals
het academisch ziekenhuis
ontstaan.
door
Meindert van der Kaay
Dit meent dr. H. Beukers die van
daag hoogleraar wordt in de ge
schiedenis van de geneeskunde
aan de Leidse universiteit. Het
wordt volgens hem tijd dat er een
herbezinning komt op gebied van
de gezondheidszorg. Wat organisa
tiestructuur betreft moeten we te
rug naar de 17de eeuw, toen stu
denten werden opgeleid tot arts en
het onderzoek elders verricht
werd.
Nu komt het volgens Beukers re
gelmatig voor dat eminente onder-
om. In de zomer waren die bedden
dan ook leeg".
In elk geval kregen studenten ge
legenheid praktijkervaring op te
doen, in plaats van het vak uit de
boeken te leren. Het geven van on
derwijs stond in die periode voor
op. Zo deed Sylvius zijn onderzoek
in zijn eigen huis aan het Rapen
burg en voerden de studenten hun
proeven uit op hun kamers. Het la
boratorium van de universiteit was
er louter voor demonstratie.
Vervolgens miste Leiden een
verschijnsel dat in het buitenland
veelvuldig optrad. In Parijs ver
scheen bij voorbeeld een giganti
sche kliniek met honderden bed
den die beschikbaar was voor het
onderwijs. Langzaam aan kreeg
men in de gaten dat er heel veel
verschillende ziekten waren en dat
het aantal van twaalf bedden niet
voldoende was. Pas vanaf de Fran
se tijd (1815) kreeg Leiden een wat
grotere kliniek.
Het jaar 1865 is voor academi
sche ziekenhuizen een belangrijk
jaar geweest. Eigenlijk met gevol
gen tot op de dag van vandaag, zo
meent Beuker. In dat jaar kwam de
liberaal Thorbecke met een wet die
bepaalde dat er een opleiding
moest komen tot één type genees
heer, die we arts gingen noemen.
Het examen ging vanaf dat mo
ment ook alle vakken omvatten.
LEIDEN Het gebouw van Pica en Basis aan de Schipholweg is gisteren officieel in gebruik genomen. Het was
de bedoeling dat minister Deetman de officiële openingshandeling zou verrichten. Hij werd echter vervangen
door zijn hoogste ambtenaar. Op de foto de voorzitter van de stichting Basis, Prof. dr. J. Vinken, die de genodig
den in de Pieterskerk toespreekt. Links op de foto het gebouw van de stichtingen die zich bezig houden met auto
matisering. (foto Jan Holvast)
Daar zat ook het vak fysiologie bij,
dat ervan uitgaat dat alles experi
menteel bewezen moet worden. Al
le studenten raakten op die manier
in het laboratorium verzeild. Vanaf
dat moment verschoof volgens
Beuker langzamerhand het accent
van onderwijs naar onderzoek. Het
Academisch Ziekenhuis kreeg zo
geheten 'armenbedden' en ging ge
leidelijk een grotere rol spelen in
de gezondheidszorg.
"Na de Tweede Wereldoorlog
hebben we een academisch zieken
huis gekregen waarbij het accent
ligt op het bieden van gezond
heidszorg van hoog niveau. Ik vind
dat we ons moeten afvragen of we
een academisch ziekenhuis - waar
v/e artsen opleiden - nodig hebben
waar echte topzorg wordt geleverd.
We hebben nu eigenlijk de omge
keerde situatie van de 17de eeuw.
Dat komt doordat in de vorige
eeuw is gekozen voor een koppe
ling van onderwijs en onderzoek.
Het wordt tijd dat we daar eens op
terug komen", stelt Beuker.
Een goed voorbeeld van een in
stelling waarbij onderzoek wordt
verricht vindt hij het TNO. Dat is
een zelfstandig lichaam dat primair
tot doel heeft onderzoek te verrich
ten. "Dat is toch veel efficiënter?
De kennis van de onderzoekers
kun je op de universiteit krijgen
door die mensen af en toe college te
laten geven of ze bijzonder hoogle
raar te maken".
Door het onderzoek voorname
lijk ergens anders te laten plaats
vinden, kan de medische faculteit
kleiner en beter bestuurbaar wor
den. "Het komt minder in het
strakke keurslijf te zitten van een
grote organisatie. Nu ontbreek het
aan flexibiliteit. Medische ontdek
kingen waar het AZL zich op kan
beroemen, zijn in de meeste geval
len afkomstig van buitenstaanders.
Conclusie: trek vaker buitenstaan
ders aan, zodat er fris bloed in de
faculteit komt".
Slachthuis
Op dit ogenblik worden er studen
ten aan de Leidse medische facul
teit opgeleid als gezondheidswe
tenschappers. Zij houden zich uit
sluitend bezig met onderzoek op
medisch gebied. Daarvan vindt
Beukers dat die net zo goed naar de
wis- en natuurkunde faculteit zou
kunnen verhuizen. "Dat is funda
menteel onderzoek en dat verschilt
weinig van vakken zoals scheikun
de en biologie. Er zijn steden die
gezondheidswetenschappen bij
een andere faculteit hebben onder
gebracht".
Beukers erkent dat zyn idee niet
helemaal nieuw is. De nobelprijs-
winnaar Einthoven beweerde vol
gens hem regelmatig dat de facul
teit ook andere mensen zou moe
ten binnenhalen. Leiden kent twee
van die voorbeelden. Eén daarvan
was directeur De Jong van het
Leidse slachthuis die weliswaar
van origine veearts was, maar ook
een bacterioloog en parasitoloog
Dr. H. Beuker: "Eminente onderzoekers worden lastig gevallen om on
derwijs te geven over dingen die ze misschien geen zier interesseren".
(foto Jan Holvast)
van formaat was. "Die hebben ze
bijzonder hoogleraar gemaakt en
hij werd de grondlegger van de af
deling parasitologie", weet Beu
kers.
De theoriën van Beukers lijken
in de praktijk moeilijk haalbaar.
Dat erkent de nieuwbakken hoog
leraar ook. "Ik ben geen politicus.
Het is natuurlijk een politieke af
weging die moet worden gemaakt.
Ik begrijp heus wel dat veranderin
gen op deze schaal moeizaam ver
lopen. Met dit verhaal wil ik alleen
mensen opmerkzaam maken over
de structuur van de medische fa
culteiten en academische zieken
huizen. Die is nu eenmaal proble
matisch, zeker in tijden van bezui
nigingen".
LEIDEN Bij een inbraak in het
pand van de Stichting Huisvesting
Werkende Jongeren is in de nacht
van woensdag op donderdag een
geldbedrag van ruim 6000 gulden
gestolen. Voorts verdwenen vijf
pondspakken koffie. Het hele ge
bouw is doorzocht. Het geld lag in
een afgesloten kast, waarvan de
sleutel in een sleutelkastje zat. Ook
andere afgesloten kasten en laden
werden doorzocht. De dieven kwa
men het pand binnen door een
raam te forceren.
Een bedrag van ruim 1000 gul
den en voor eenzelfde bedrag aan
waardebonnen zijn in de nacht van
26 op 27 februari ontvreemd uit de
secretariaatsruimte van de Leidse
Werkgroep Homosekualiteit aan
de Langegracht. Vermoedelijk is
een valse sleutel gebruikt.
Leidse aannemer
verdacht van
belastingfraude
LEIDEN/DEN HAAG - Een 41-jari-
ge aannemer uit Leiden is vorige
week in zijn woning aangehouden
omdat hij ervan wordt verdacht te-
samen met een 57-jarige Haagse
collega de belastingen te hebben
opgelicht voor een bedrag van cir
ca twee miljoen gulden.
Het tweetal bezat twee aanne
mingsbedrijven in Ghana en in
Den Haag. Via het moederbedrijf
in Ghana werd zwart werk verricht
voor bedrijven en particulieren in
Nederland. De zaak kwam aan het
rollen toen de Ghanese overheid
informatie vroeg over de in dat
land gevestigde bv. Toen bleek dat
het bedrijf geen werk verrichtte in
dat land. Het tweetal zit nog vast.
LEIDEN - De nieuwe opzet voor de
verzekering van ziektekosten kan
op sommige punten ongunstig uit
pakken voor de consument en voor
de huidige ziekenfondsen. Een
aantal voorzieningen zou wel eens
onbetaalbaar of onverzekerbaar
kunnen worden. En de ziekenfond
sen dreigen door het nieuwe stelsel
in een aanmerkelijk slechtere con
currentiepositie terecht te komen
dan de particuliere verzekeraars.
Dat verklaarde J. Kool, directeur
het regionale ziekenfonds
Zuid-Holland Noord.
Het nieuwe stelsel, gebaseerd op
de ideeën van de commissie Dek
ker, behelst onder meer een basis
verzekering waarin ongeveer 85
procent van alle gezondheidszorg
voorzieningen worden onderge
bracht. Voor de overige voorzienin
gen moet de consument een zoge
noemde aanvullende verzekering
afsluiten. Voorts verdwijnt het ver
schil tussen ziekenfondsen en par
ticuliere ziektekostenverzekeraars.
Beide zullen in de toekomst alle
soorten verzekeringen moeten aan
bieden.
Kool stelde gisteren dat hij zeker
geen tegenstander is van het nieu
we stelsel. Het bergt echter wel en
kele grote risico's in zich. Zo is het
volgens Kool maar zeer de vraag of
mensen, als ze nog gezond zijn,
zich aanvullend zullen verzekeren.
Als een groot aantal mensen be
sluit dit inderdaad niet te doen, zul
len de premies flink stijgen. De
kosten moeten dan immers over
minder verzekerden worden uitge
smeerd.
Mensen die zo'n aanvullende
verzekering juist wel nodig hebben
- omdat ze zijn aangewezen op be
paalde medische voorzieningen -
kunnen daardoor in de problemen
komen. De premies kunnen zo
hoog worden, dat ze die niet meer
kunnen betalen, betoogde Kool.
Hij sloot zelfs niet uit dat sommige
medische verrichtingen in de toe
komst niet meer te verzekeren zul
len zijn.
De RZLA-directeur liet zich gis
teren pessimistisch uit over de con
currentiepositie van de zieken
fondsen. Als die straks moeten
concurreren met de particuliere
ziektekostenverzekeraars, zijn ze
in het nadeel. De particuliere ver
zekeraars beschikken namelyk
over flinke financiële reserves, in
totaal bijna drie miljard gulden. De
ziekenfondsen hebben dergelijke
reserves niet.
Als alle ziektekostenverzeke
raars straks gedwongen zyn een re
serve aan te leggen, moeten de zie
kenfondsen met aanmerkelijk ho
gere premies gaan werken. Wordt
er echter besloten dat er geen reser
ves nodig zijn, dan kunnen de par
ticuliere verzekeraars hun 'opge
spaarde' geld gebruiken voor
'dump-premies'. In beide gevallen
wordt de concurrentie-positie van
de ziekenfondsen verslechterd, zo
bleek uit de woorden van Kool.
Die slechte positie is volgens
hem ook een van de redenen dat
ziekenfondsen massaal met elkaar
fuseren. Hij voorziet dat die fusie
golf in de toekomst nog groter
wordt. Daarbij sloot hij 'spectacu
laire' samenvoegingen tussen Ne
derlandse maatschappijen en grote
Europese verzekeraars, niet uit.
Alphenaar (36)
mishandeld aan
Agaatlaan
LEIDEN Een 36-jarige Alple-
naar is gisteravond rond kwart
voor tien in de woning van een fa
milielid aan de Agaatlaan mishan
deld door drie vooralsnog onbe
kende jongeren. Hy is met onbe
kend letsel overgebracht naar het
AZL. De jongens belden bij het
huis aan, zeiden namens de tante
van de man te komen en sloegen en
schopten hem vervolgens. Het
slachtoffer heeft nog geen aangifte
gedaan.
REDACTIE: JAN RIJSDAM, TELEFOON: 161444
De Leidse Ria Wennekers op deze artiestenfoto in haar 'leren' pak.
Haar grootste wens is net zo beroemd te worden als de Zangeres zonder
Naam. <pr foto)
zeehondjes er op".
Ria hoopt nog heel lang te zin
gen. "Ik vind het heerlijk", ver
telt ze. "Maar ik ben nog geen be
roeps natuurlijk. Beroeps is als je
platen maakt en op de televisie
komt. Zover ben ik nog niet.
Maar ik hoop wel dat het ooit een
keer gebeurt. Dat is mijn grote
wens. Ik heb eigenlijk twee grote
bekent Ria. "Samen
met mijn vriendin wil ik een keer
naar het zeehondencentrum in
Pieterburen en myn andere
wens is om een keer op televisie
te komen". Of de heren in Hilver
sum gevoelig zijn voor de wens
van Ria Wennekers weten wij
niet. Maar van ons zou Videoma
ribella zo een eigen show krijgen.
