"Een psychiater mag nooit iemand
ontoerekeningsvatbaar verklaren'
Labour put moed uit tanend gezag Thatcher
Interview
Vierdaagse vuurproef Amerikaanse bisschoppen inVaticaan
PAGINA 2
WOENSDAG 1 MAART 1989
AMSTERDAM Ontoerekeningsvatbaarheid is een term die in geen enkel handboek
over psychiatrie voorkomt. Toch bedienen psychiaters zich maar al te graag van deze term
bij rapportage over mensen die tijdens een - al dan niet tijdelijke - psychische stoornis een
misdrijf hebben begaan. En daarmee gaat de psychiater op de stoel van de rechter zitten.
„Hij mag natuurlijk best een mening hebben over de vraag of iemand zijn misdrijf aange
rekend moet worden, maar die telt niet zwaarder dan die van jouw of mij", zegt Charles
Haffmans. Hij is verbonden aan de afdeling strafrecht van de Universiteit van Amsterdam
en een advocatenkantoor, en promoveerde vorige week op een proefschrift over de be
rechting van psychisch gestoorde delinquenten.
Volgens Haffmans is de rol van de
psychiater in het strafrecht veel te
ver doorgeschoten. Vooral omdat
de rechter vaak niet goed weet wat
hij met een psychisch 'gestoorde
delinquent aan moet: "Het gaat
vaak om moeizame delicten met
een moeizame dader, en vaak heeft
de rechter er ook nog niet eens echt
interesse voor. Dan komt de psy
chiater opdraven en die vertelt ver
volgens hoe het zit met de toereke
ningsvatbaarheid en welke straf de
verdachte moet krijgen. Voor de
rechter is dat natuurlijk wel ge
makkelijk. Maar het betekent wel
dat hij zijn verantwoordelijkheid
als rechter in wezen los laat".
door
Sjaak Smakman
Een psychiater zou, aldus Haff
mans, geen andere rol mogen ver
vullen dan iedere andere deskundi
ge die wordt ingeschakeld om hel
derheid over een bepaald misdrijf
te verschaffen. Haffmans: ,,Als er
sprake is van een psychische stoor
nis. dan is het voor een rechter na
tuurlijk erg interessant om te we
ten wat daarvan de gevolgen kun
nen zijn voor iemands functione
ren in het algemeen, en wat dat be
tekende voor het handelen van de
ze speciale persoon in dit speciale
geval. Het is om te kunnen oorde
len zelfs noodzakelijk om te Kun
nen begrijpen wat er eigenlijk is ge
beurd. De psychiater kan dat ver
tellen vanuit zijn specifieke des
kundigheid".
„Maar een psychiater kan nooit
zeggen dat een verdachte niet toe
rekeningsvatbaar is. Dat is een nor
matief oordeel. Het is geen me
disch oordeel maar een maatschap
pelijke term en düs een wettelijk
oordeel dat aan de rechter is voor
behouden. Alleen de rechter kan
op grond van de informatie van de
psychiater beslissen of en in hoe
verre iemand zijn daad kan worden
toegerekend, toerekeningsvatbaar
is. Het enige dat de psychiater kan -
en mag - zeggen is of iemand op het
moment van zijn daad gestoord
was of niet".
Schuld
Maar los van de gemakzucht van de
rechter en de gretigheid van de
psychiater (,,de psychiatrie heeft
het nu eenmaal in zich om verant
woordelijkheden over te nemen")
ligt er het probleem dat het Neder
landse strafrecht eigenlijk niet
goed raad weet met de psychisch
gestoorde misdadiger. Het Neder
landse strafrecht, legt Haffmans
uit, is een schuldstrafrecht. Dat be
tekent dat alleen straf kan worden
gegeven als de verdachte zijn daad
kan worden aangerekend en dat er
zonder schuld geen straf mag wor
den gegeven. "Een boom laat ook
niet met opzet zijn bladen vallen",
aldus Haffmans.
Als het nu zou gaan om twee mo
gelijkheden - toerekeningsvatbaar
of niet - is het verhaal nog niet zo
moeilijk. Wie niet gestoord is krijgt
het volle pond, verzachtende om
standigheden daargelaten, en wie
ernstig gestoord is wordt niet ver
oordeeld. Voor die mensen resteer
de van oudsher de opsluiting in een
psychiatrische inrichting. Niet als
straf, maar als beveiliging voor de
samenleving.
Maar deze 'afrekening' met psy
chisch gestoorde misdadigers ging
op den duur knagen, vooral waar
het ging om zware misdaden die
voor veel beroering zorgden. Daar
om werd een glijdende schaal inge
voerd met termen als 'verminderd'
en 'sterk verminderd' toereke
ningsvatbaar. Dat opende de mo
gelijkheid om iemand toch een
(kortere) celstraf te geven. Om te
vens de samenleving afdoende te
beschermen, werd de tbr (terbe
schikkingstelling van de regering)
ingevoerd als aanvullende maatre
gel, tegenwoordig ots (ondertoe
zichtstelling) geheten.
Gruwelijk
Over tbr bestaan, vindt Haffmans,
merkwaardige misvattingen:
„Veel mensen denken dat je eigen
lijk goed weg komt als je tbr krijgt
in plaats van celstraf en dat de psy
chiater dan eigenlijk voor de dader
werkt. Feitelijk is het echter zo dat
je met celstraf beter af bent dan
met tbr, niet zozeer in de duur maar
wel in de zwaarte. Tien jaar cel lijkt
me heel heavy, maar je kunt er mee
leven. Je kunt je leven in de gevan
genis op een bepaalde manier in
richten en met een zekere discipli
ne kunt je het wel bolwerken. Tbr
is over het algemeen wel korter,
maar de sociale omgeving waar je
in verkeert is veel moeilijker. Niet
alleen door je mede-gevangenen,
die gestoord zijn, maar ook omdat
er mensen dag en nacht aan je kop
staan te zeuren dat je dit moet en
dat je dat moet. Je wordt constant
van binnen binnenstebuiten ge
keerd".
„Daar komt nog bij dat je in een
permanente onzekerheid leeft, en
dat is pas echt gruwelijk. Je weet
sowieso nooit of en wanneer je er
uit komt. Je weet nooit wat die
mensen, de verplegers en de psy
chiaters, over je denken en wat ze
in hun vergaderingen over je te
berde brengen. Je weet dat je ge
drag dag en nacht wordt geobser
veerd, maar je weet niet wét je
moet doen. Als je roept: lieve psy
chiater, dan heb je geen idee of dat
nou goed of slecht is".
„Van een aantal inrichtingen
denk ik: daar zou ik binnen een
paar jaar wel uit draaien. Maar in
bijvoorbeeld de Van der Hoeven-
kliniek is het klimaat zo gruwelijk,
dat als ik niet gek was. het daar wel
zou worden. Bij de Mesdagkliniek
gaan ze ervan uit dat tbr een bevei
ligingsmaatregel is, en datje delin
quenten niet kun dwingen mee te
werken. Bij de Van der Hoeven-kli
niek zien ze tbr als een behande-
Charles Haffmans: „De paradox is dat mensen die minder schuldig zijn, zwaarder wordt gestraft
Strafjurist Haffmans promoveert op berechting psychisch gestoorden
lingsmaatregel en vinden ze dat je
de zieke patiënt moet behandelen,
al is het tegen de klippen op. Er is
daar ook een enorme sociale
dwang, gedetineerden worden
daar door afdelingsgenoten gese
pareerd (naar een isoleercel ge
bracht, red.). In gevangenissen is
altijd al een subcultuursysteem,
maar dat wordt natuurlijk nog veel
gevaarlijker wanneer je medebe
woners mogelijkheden geeft om
macht uit te oefenen. Dan krijg je
automatisch een hiërarchie van ba
zen en knechten".
Conclusie: „De paradox is eigen
lijk dat mensen die minder toere
keningsvatbaar zijn en dus minder
straf toegerekend zou moeten wor
den, in feite vaak zwaarder worden
gestraft".
„Nee, dat denk ik niet. Voor wie
het ondergaat, is het een hele harde
sanctie. Maar het is humaan in die
zin dat als een straf niet kan wor
den opgelegd, je toch voor de sa
menleving een beveiligingsmaat
regel treft. Die heeft daar recht op.
Maar tbr mag geen afrekening zijn.
Een voorwaarde voor tbr is dat er
zo hard mogelijk wordt gewerkt
om de tbr zo kort mogelijk te laten
duren - dat is een morele verplich
ting voor de samenleving. En je ziet
dat dat ook wel gebeurt. De gemid
delde duur van tbr is 4,5 jaar".
Ferdi E.
Twee gevallen zijn de laatste tijd in
het nieuws geweest. Het meest re
cent was het ontslag van rechtsver
volging voor een echtpaar uit Velp
dat zijn zoontje doodde omdat de
ouders dachten dat het kind beze
ten was door de duivel. Volgens
een psychiatrisch rapport waren de
ouders niet toerekeningsvatbaar
op het moment dat ze hun zoontje
op gruwelijke wijze doodden. „De
rechter heeft gezegd: ik kan hen dit
LONDEN - Komt er eindelijk
weer eens wat leven in de politieke
brouwerij van Groot-Brittannië?
De tekenen wijzen erop, nu in een
hele reeks van opiniepeilingen La
bour zijn forse achterstand op de
Conservatieven heeft weggewerkt
en duidelijk profiteert van een pe
riode die voor premier Margareth
Thatcher en haar conservatieve re
gering niet erg gelukkig is.
door
Haye Thomas
Nog altijd tast de gemiddelde
Brit in het duister over wat hij nu
wel of niet veilig kan eten. Hij
maakt zich duidelijk zorgen over
de onveranderd hoge rentevoet en
is in het algemeen niet erg ingeno
men met het vaste voornemen van
de overheid om 's lands gezond
heidszorg structureel te verande
ren en de nationale watervoorzie
ning te privatiseren.
Premier Thatcher heeft de natie
voorgehouden dat de angst voor
salmonella en listeria het best kan
worden voorkomen door het ge
zond verstand te gebruiken en
weer terug te keren tot de meer hy
giënische en vooral meer verstan
dige aanpak van vroeger bij moe
der thuis in de keuken. Ondertus
sen echter bleven haar ministers de
verwarring opvoeren met tegen
strijdige verklaringen over wat nu
wel of niet een juist beeld van voed
selvergiftiging in Groot-Brittannië
Minister van financiën Nigel
Lawson heeft verder laten door
schemeren dat er vanwege de infla-
tiebestrijding voorlopig van een la
gere rentevoet geen sprake kan
zijn. Met als gevolg dat de hypo
theek voor velen een hoge en zware
belasting zal blijven.
Voeg daarbij de impopulaire
plannen voor 's lands gezondheids
voorziening en de waterprivatise
ring en de oppositie heeft plotse
ling bruikbare thermiek om het de
Conservatieven in de politieke are
na van Westminster behoorlijk
moeilijk te maken. Er is een tijd ge
weest dat de Tories zich om derge
lijke mogelijkheden voor de oppo
sitie niet bekommerden, omdat de
ze te verdeeld was en gewoon het
juiste leiderschap miste om de re-
Margaret Thatcher. (foto anp>
gering in het algemeen, en premier
Thatcher in het bijzonder, werke
lijk aan te pakken.
Na drie daverende verkie
zingsnederlagen was er ook wel de
gelijk sprake van een diepe malaise
bij Labour. En over het onderlinge
gekrakeel in de uiteengevallen alli
antie van liberalen, sociaal-demo
craten en de volgelingen van dr.
David Owen, wenste geen Tory
zich druk te maken.
Maar inmiddels is duidelijk ge
worden dat Neil Kinnock een bete
re greep heeft gekregen op de partij
in al haar geledingen. En nu met
veel meer zelfvertrouwen kans ziet
om in de vocale duels met Thatcher
in het Lagerhuis de premier onder
druk te zetten. Ondanks het feit dat
de Tories in het Lagerhuis 357 van
de in totaal 650 zetels bezetten; één
minder door de plotselinge dood
van hun parlementaire veteraars
Sir Raymond Gower.
Dat betekent op korte termijn
opnieuw een tussentijdse verkie
zing en wel in het marginale kies
district van Vale of Glamorgan in
Wales, waar Sir Raymond een
meerderheid van 6500 stemmen
had. Vele daarvan waren persoon
lijke voorkeurstemmen en niet bij
voorbaat zekerheden voor een
nieuwe Conservatieve kandidaat.
En dus houdt men nu al rekening
met een buitengewoon fel gevecht
om de vrijgekomen Lagerhuiszetel
van Vale of Glamorgan.
De huidige opiniepeilingen dra
gen ook bij tot die verwachting. La
bour, dat voor het eerst sinds de
verkiezingen van 1983 in zo'n opi
nieonderzoek weer eens 42 procent
van de stemmen kreeg toegeme
ten, zit in de lift. Ook Neil Kinnock
zelf maakt onmiskenbare vorderin
gen. Zijn politieke slagvaardigheid
in het parlement is toegenomen.
Zijn vragen aan de premier zijn
korter en scherper geworden.
Deze groeiende allure kan Neil
Kinnock trouwens heel goed ge
bruiken. Want hij weet dat er bin
nen de partij nog heel wat moeilij
ke klippen te omzeilen zijn alvo
rens er eensgezindheid bestaat
over een programma dat voor de
gemiddelde Britse kiezer aan
vaardbaar is. Met name het gevoeli
ge punt van een atoomvrije defen
sie, dat volgens velen Labour bij de
vorige verkiezingen de nek heeft
gebroken, zullen de beleidsvor
mers van de partij nog vele hoofd
brekens kosten.
Maar er is nu in ieder geval weer
enige hoop. En die zal ongetwijfeld
omslaan in een golf van optimisme
als Labour erin slaagt om in Vale of
Glamorgan te winnen en eindelijk
een gat te slaan in het niet aflatende
verkiezingssucces van Margareth
Thatcher.
feit niet toerekenen en dan houdt
vervolgens het strafrecht op. En
omdat er geen kans op herhaling is
volgens de psychiaters, zijn er geen
aanvullende maatregelen als tbr
nodig. Maar ik denk wel dat het no
dig is dat de rechter hier een hele
duidelijke motivering geeft en uit
legt hoe hij tot die beslissing is ge
komen. Want straffen doe je alleen
voor de samenleving, en voor nie
mand anders. Als je niet straft,
moet je de samenleving uitleggen
waarom niet".
En dan Ferdi E., de man die Ger-
rit-Jan Heijn ontvoerde en dood
schoot. Hij werd sterk verminderd
toerekeningsvatbaar verklaard
maar kreeg toch 20 jaar cel en tbr.
En dat, vindt Haffmans, is absurd.
„De rechters hebben blijkbaar ge
dacht dat wanneer ze hem ook
maar iets van schuld konden toere
kenen, dat ze dan ook de strafregis
ters vol konden opentrekken. Af te
lezen uit de celstraf van 20 jaar is de
daad hem volledig toegerekend. Je
kunt hem dan niet ook nog eens tbr
geven, wat er juist op duidt dat zijn
daad hem niet volledig wordt toe
gerekend. Levenslang en tbr, dat
kan niet, dan geef je geen straf
meer naar mate van de schuld. Ik
denk daarnaast dat de reactie van
de samenleving nooit zwaarder
kan zijn dan wat iemand de samen
leving heeft aangedaan. Dat is een
bovengrens, en die is hier over
schreden".
In zijn proefschrift houdt Haff
mans een pleidooi voor een andere
'opvang' van delinquenten. Hij
vindt dat iedereen die wordt opge
pakt voor een vergrijp waar een
maximumstraf van meer dan vier
jaar op staat en in voorlopige hech
tenis wordt genomen, bezoek moet
krijgen van de districtspyschiater.
Die moet dan bekijken of de man of
vrouw mogelijk psychisch ge
stoord is en of er nader onderzoek
moet worden gedaan. Alleen zo
kan worden voorkomen dat tbr een
toevalstreffer is. Feit is, stelt hij,
dat gewone gevangenissen in toe
nemende mate worden bevolkt
door psychisch gestoorden. Minis
ter Korthals Altes (justitie) houdt
het op 3 procent, een onderzoeks
commissie kwam tot 10 procent.
Is zijn gedachte reeël? Haffmans:
„Het is niet realistisch bij het huidi
ge aantal mensen in voorlopige
hechtenis. Maar dat is ook veel te
groot. Je moet in feite als criteria
voor voorlopige hechtenis nemen
of de kans op herhaling aanwezig is
of dat de verdachte vlucht. En dan
praat ik dus over de grote jongens
met veel geld, en niet over de vraag
of je de man niet in Amsterdam
kunt vinden. Dan is het te verwe
zenlijken".
- Maar is dat realistisch in het
huidige strafklimaat? Tast dat niet
het gevoel van veiligheid van veel
„Die voorlopige hechtenissen
zijn, samen met de hogere gevan
genisstraffen, een zwaktebod. Het
is wel de meest simpele reactie van
een justitie die vindt dat ze de cri
minaliteit niet meer op een rede
lijk, maatschappelijk aanvaard
baar niveau kan houden. De hoog
te van een straf maakt weinig uit.
„En wat dat gevoel van onveilig
heid betreft: wat we nodig hebben
is een minister met een rustige, ver
lichte geest die de zaak niet steeds
aanscherpt, maar kan relativeren.
Ik geloof zelf dat het allemaal nogal
meevalt met de criminaliteit. Maar
wat horen we? Korthals Altes roept
alleen maar dat het allemaal nog
veel erger is. En de media voegen
er het hunne nog eens aan toe.
Neem zo'n zaak als Oude Pekela. In
plaats van de zaak te relativeren,
gaat Korthals Altes er persoonlijk
naar toe en maakt het er alleen
maar ernstiger mee. Dan denkt ie
dereen: de minister gaat er heen,
dan zal het allemaal wel waar zijn.
En als je dan praat over een gevoel
van veiligheid: de minister vraagt
alleen maar om meer geld voor ge
vangenissen, niet voor de politie.
Terwijl de burger voor zijn gevoel
van veiligheid toch veel meer heeft
aan extra politie op straat".
(C. Haffmans, dc berechting van dc
psychisch gestoorde delinquent. Uit
geverij Gouda Quint, 55,00)
De Amerikaanse bisschoppen
hebben meer dan twee jaar moe
ten wachten, maar volgende
week woensdag begint dan ein
delijk de conferentie met leiders
van het Vaticaan over de proble
men in hun kerk. De pau.s heeft de
evangelisatie van de Verenigde
Staten en de rol van de bisschop
pen als verkondigers van het ge
loof tot hoofdonderwerpen van
de gesprekken gemaakt. De bis
schoppen echter willen vooral de
gespannen verhoudingen met het
Vaticaan proberen te verbeteren.
Dan moeten ook allerlei kerkelij
ke en ethische kwesties op tafel
komen.
Aan de conferentie, die vier da
gen zal duren, nemen 35 van de
ruim 300 residerende bisschop
pen deel. De paus treedt als voor
zitter op. Er zijn tien onderwer
pen vastgesteld, die elk door een
voorzitter van een curie-afdeling
en een Amerikaanse bisschop
worden ingeleid, waarna de deel
nemers erover discussiëren.
De positieve ervaringen van de
Braziliaanse bisschoppen stimu
leerden hun Amerikaanse colle
ga's om ook zo'n ontmoeting met
het Vaticaan aan te vragen. Di
recte aanleiding waren de maat
regelen tegen aartsbisschop Ray
mond Hunthausen van Seattle,
die door de kerkleiding werd be
schuldigd van afwijkende opvat
tingen over echtscheiding en ho
moseksualiteit. Hij moest zijn
verantwoordelijkheid op het ge
bied van seksuele kwesties en de
priesteropleidiong afstaan aan
een hulpbisschop, maar werd la
ter in zijn rechten hersteld. De
Amerikaanse bisschoppen voel
den zich in deze affaire door het
Vaticaan gepasseerd.
Macht
De Amerikanen zijn afkerig van
Rome's toenemende macht. Met
grote meerderheid verwierpen
de bisschoppen vorig jaar een
Vaticaans document waarin de
nadruk wordt gelegd op de on
dergeschiktheid van de bis
schoppenconferenties aan het
Vaticaan. Volgens de Amerika
nen was dit stuk ongeschikt voor
discussie over de taken van de
bisschoppenconferenties.
Het Vaticaan heeft lange tijd
de boot afgehouden, maar vorig
jaar november kon de voorzitter
van de Amerikaanse bisschop
penconferentie, aartsbisschop
John May, toch meedelen dat het
had ingestemd met een 'top'. De
paus omschreef de komende
conferentie als een 'broederlijke
ontmoeting'.
Curie. Deze week wordt de
hervorming van de curie het
rk kerkbestuur in Rome offi
cieel van kracht. Dat betekent
onder meer aanzienlijke machts
vergroting voor de invloedrijke
congregatie voor de geloofsleer
en haar president, de Duitse kar
dinaal Joseph Ratzinger.
Niet alleen zullen alle Vati
caanse instanties belangrijke do
cumenten vóór publikatie aan de
congregatie moeten voorleggen,
maar ook is zij voortaan bevoegd
voor alle zaken die met de zede-
leer van de kerk verband hou
den. Verwacht wordt dat de con
gregatie voor de eenheid, der
christenen (onder leiding van de
Nederlandse kardinaal Wille-
brands) en die voor het gesprek
met niet-christelijke godsdien
sten strikt in de pas gaan lopen
van Ratzingers raad.
Eén van de tien congregaties
vervalt. Die voor de eredienst en
voor de sacramenten worden sa
mengevoegd. Overigens is de
hervorming van het centrale be
stuursapparaat veel minder om
vangrijk dan sommigen hadden
verwacht. Het gaat grotendeels
om correcties van de grote her
vorming die paus Paulus VI in
1967 doorvoerde.
Jongerenkoor
Leiderdorp. Het Leiderdorps
Jongerenkoor onder leiding van
Jos Schohaus verzorgt morgen
avond, donderdag 2 maart, om 8
uur een optreden in de Dorps
kerk aan de Hoofdstraat. Het
heeft een aantal liederen ingestu
deerd uit de bundel 'Land van
Belofte'. Deze door het geloof ge
ïnspireerde liederen gaan over
thema's als vrede, milieu, man
vrouw-relatie en strijd tegen uit
buiting en onderdrukking.
De aanwezigen, die zullen wor
den uitgen<- ugd mee te zingen,
krijgen van de componist een
korte toelichting. De bijeen
komst duurt anderhalf uur.
Moker. In de radio-uitzen
ding van Moker (Media-overleg
van kerken in Rijnland en de
Bollenstreek) van morgenavond,
donderdag 2 maart, 7 uur tot half
8, wordt gesproken over de bete
kenis van de Christen-Vrouwen
bond (NCVB) en het Katholiek
Vrouwen-Gilde (KVG) voor de
vrouw. Aan het woord komen le
den uit de afdelingen Rijnsburg
en Noordwijkerhout. (Afstem
men op FM 105.7 en via de kabel
ook op FM 88.1).
Leiden. De werkgroep 'Pas
torale zorg' van de oecumenische
geloofsgemeenschap in de Me-
renwijk zoekt contact met jonge
ren tussen 18 en 24 om te praten
over 'dienstplicht en geweten'.
Voor jongeren van deze leeftijd
organiseert de werkgroep een se
rie avonden die begint op woens
dag 29 maart om 8 uur in het ker
kelijk centrum 'De Regenboog'.
De gesprekken gaan over de
fensie, geweld, geweten, geweld
loosheid, geloof en ook over ver
wachtingen, angst en twijfel
waar toekomstige dienstplichti
gen mee te maken kunnen krij
gen. Ook meisjes zijn welkom.
Voor verdere inlichtingen en op
gave kunnen belangstellenden
contact opnemen met Edo El-
stak, telefoon 210235, of Dick Rij
ken, telefoon 216606.
Leiden. Dit jaar wordt de
jaarlijkse Stille Omgang naar
Amsterdam gehouden in de
nacht van 11 op 12 maart. Deel
nemers uit Leiden kunnen zich
opgeven op donderdag 9 maart
tussen 7 en 8 uur in de Romanus-
zaal achter de Hartebrugkerk
aan de Mare. Belangstellenden
uit Hazerswoude, Katwijk,
Rijnsburg, Voorhout, Oegstgeest
en Warmond kunnen zich opge
ven bij de plaatselijke besturen.
Hindoes. De Haagse werk
groep 'Hindoeisme' houdt op
vier woensdagavonden 'ge-
spreksontmoetingen' voor hin
does en niet-hindoes: 8 en 15
amaart en 5 en 12 april, steeds
van 8 tot 10 uur. Plaats: het wijk
en dienstencentrum 'Transvaal'
aan de Scheepersstraat 54 in Den
Haag. De avonden staan open
voor iedereen. Voor nadere in
lichtingen: initiatiefnemer Jan
Buikema, 070-466004.
Concert. Zondagavond 5
maart om 7 uur geeft de 'Capella
Utrecht' een uitvoering (van
ruim een uur) in de Waalse kerk
aan de Breestraat in Leiden, met
medewerking van strijkorkest
en clavecimbel. Op het program
ma staat onder meer de Bach-
cantate BWV 37. De toegang is
gratis, maar bij het uitgaan is er
een collecte.
(Voor verdere inlichtingen
over de zondagse concerten in de
Waalse kerk: E. N. van Bruggen,
Breestraat 64, 2311 CS Leiden,
071-134139).
Rustdag
Zondag. De kleine christelijke
partijen in de Utrechtse Provin
ciale Staten hebben Gedeputeer
de Staten, het dagelijks bestuur
van de provincie, gevraagd om
een uitspraak over de zondag als
christelijke feest- en rustdag, dit
naar aanleiding van de winter-
triathlon komende zondag. De
fracties van SGP en GPV/RPF
beschouwen dit evenement als
'onnodige inbreuk op de Dag des
Heeren'. Zij vragen GS er alles
aan te doen om de triathlon vol
gend jaar op een doordeweekse
dag te laten houden.
Hervormde Kerk: aangeno
men de benoeming tot vicaris in
Den Haag ('Samen op weg') kan
didaat mevrouw M. R. Limburg-
Klokke aldaar. Gereformeerde
Kerken: beroepen te Klundert
kandidaat G. M. van der Linden
Wilnis, te Stiens D. Visser Wage-
ningen (laatstelijk zendingspre
dikant).
Een handtekeningenactie in
het dorp Sint Laurens op Wal
cheren maakte duidelijk, dat on
geveer 80 van de 600 hervormde
kerkleden tegen de komst zijn
van een homofiel predikant. De
ze is inmiddels beroepen, maar
heeft nog geen besluit genomen.
De bezwaarden kregen met
hun protest geen gelijk, noch van
de kerkeraad, noch van de pro
vinciale geschillencommissie
van de kerk. Zij hebben al aange
kondigd ergens anders te zullen
gaan kerken als de predikant het
beroep aanneemt.
