LEIDSCH
DAGBLAD
Dees ziet niets in
bloedtest op aids
MIJN VASTE RELATIE
Khomeini wil nauwere
banden met Sovjetunie
PREI
EN VARKENSLEVER
'Genoeg gegevens uit huidige onderzoeken'
Reus Igor Zjelezovski op
Thialf-ijs ongenaakbaar
Bonden dreigen grafische
industrie met harde actie
Directeur Heldring-
stichting gearresteerd
^DRUKKERIJ
DELTA BACH
Veel slachtoffers door
storm in zuid-Europa
LEIDSCH/ALPHENS DAGBLAD
Maandag 27 februari 1989
OPGERICHT 1 MAART 1860
No. 38869 Prijs fl. 1,25
DEN HAAG/UTRECHT (ANP) - Staatssecretaris Dees (volksgezondheid) vindt een groot,
anoniem onderzoek zoals de Gezondheidsraad voorstelt naar de verspreiding van het aids-
virus 'vooralsnog' niet nodig en niet wenselijk. Het advies om dat wel te doen heeft de be
windsman 'op dit moment niet kunnen overtuigen'.
Voorlopig zal de staatssecretaris
dan ook geen wetsvoorstel indie
nen om de anonime test bij wet
vast te leggen. Dat zou nodig zijn
omdat de Gezondheidsraad advi
seert bloed te gaan testen zonder
toestemming vooraf van de bloed
gever.
Het gaat om bloed dat voor een
ander doel is afgegeven, bij voor
beeld in een ziekenhuis. Dat is in
strijd met de Grondwet waarin het
recht op de onaantastbaarheid van
het menselijk lichaam en de be
scherming van de persoonlijke le
venssfeer zijn vastgelegd.
Dees zei dat voor een wetsvoor
stel 'zeer zwaarwegende argumen
ten' nodig zijn. "Dan moetje het in
dividuele vrijheidsrecht uit de
Grondwet afwegen tegen het alge
mene belang van de volksgezond
heid".
De Gezondheidsraad sprak zich
uit voor een dergelijk onderzoek
om meer te weten te komen over de
verspreiding van het virus en daar
mee het aantal ermee besmette
mensen beter in kaart te kunnen
brengen. Volgens Dees levert zo'n
onderzoek niet meer gegevens op
dan hij nu al heeft om een voorlich-
tings- en preventiebeleid te kun
nen voeren. "Precieze cijfers heb ik
daarvoor niet nodig. Aan globale
icijfers heb ik genoeg".
Bloeddonaties
Uit de huidige - vrijwillige - onder
zoeken komen voldoende gege
vens naar voren. "We weten de risi
cogroepen en we weten de wijze
van overdracht", meent Dees. Vol
gens hem is er ook voldoende in
zicht in de verspreiding van het vi
ms via de testen van de 700.000
bloeddonaties per jaar.
De Aidscommissie van de Ge
zondheidsraad hoopt bij een groot,
anoniem onderzoek ook eventuele
nieuwe risicogroepen op te kunnen
sporen. Dees zei dat argument niet
te kunnen plaatsen. Het bloedmon
ster wordt voor de aidstest ontdaan
Prof. dr. J. Huisman, secretaris
van de commissie uit de Gezond
heidsraad die het het advies over
de aids-test uitbracht, toonde zich
teleurgesteld over de uitlatingen
van Dees. "Als infectiebestrijders
willen we graag beter inzicht in het
aantal geïnfecteerden. Met de hui
dige gegevens kunnen we dat niet;
die lopen ook sterk achter".
Huisman voert aan dat ook ande
re landen steeds meer
bloedonderzoek op het voorkomen
van het aids-virus gaan doen. In de
Verenigde Staten is het al wettelijk
geregeld dat alle baby's worden on
derzocht. "De staatssecretaris zegt
zo'n onderzoek niet nodig te heb
ben voor het beleid. Maar wij vra
gen ons af als je niet voldoende
weet of aids toe- of afneemt wat
voor beleid moetje dan voeren?"
s van de WK-schaatssprintkampioenschappen: links de
Rus Igor Zjelezovski en rechts de Amerikaanse Bonnie Blair.
Niemand bleek het afgelopen
weekeinde opgewassen tegen
Igor Zjelezovski. de 25-jarige
geweldenaar uit Minsk die
heel Thialf aan zich ver
plichtte. De Sovjet-schaat
ser, terug uit de betrekkelijke
anonimiteit, zette in een op
nieuw fantastische schaats-
ambiance het mondiale
sprinttoernooi volledig naar
zijn hand. Terwijl de per
soonlijke en nationale re
cords in de uitgelaten Friese
ijshal sneuvelden bij bosjes
(211 stuks), evenaarde de poti
ge Zjelezovski in zijn jacht op
het goud ook nog het wereld
record op de 1000 meter. Dat
stond, met een tijd van 1.12.58,
al zeven jaar lang op naam
van zijn landgenoot Pegov.
Supersprinters als Dan Jan
sen en Uwe-Jens Mey. toch de
gedoodverfde favorieten in
Heerenveen, konden Zjele
zovski niet benaderen, laat
staan verslaan. De Oostduit
ser moest genoegen
met het zilver, de Amerikaan
viel zelfs buiten de prijzen.
Wat dat betreft deed zijn
landgenote Bonnie Blair het
bij de vrouwen beduidend be
ter. De specialiste op de over
dekte piste duldde alleen de
Oostduitse Luding in haar
buurt. Haar winst boekte
Blair vooral op de kortste af
stand die ze ook tweemaal
Een andere supersnelle
Amerikaanse, atlete Florence
Griffith, nam in New York
(huilend) afscheid van de ac
tieve wedstrijdsport. De drie
voudige Olympische kam
pioene en wereldrecordhoud
ster op de 100 en 200 meter
heeft besloten haar activitei
ten naar andere, ongetwijfeld
lucratievere, terreinen te ver
leggen. 'Flo' gaat zich vooral
wijden aan het maken van
kinderprogramma's en het
schrijven van boeken.
van de naam en adres c
teit te kunnen waarborgen. Blijven
lover de regio, leeftijd en geslacht
van de bloedgever. "Hoe je daar
mee nieuwe risicogroepen kunt op
sporen, is mij niet helemaal duide
lijk".
Opheldering
CDA-kamerlid Janmaat-Abee
heeft inmiddels laten weten de
staatssecretaris om opheldering te
zullen vragen over zijn afwijzende
reactie. "De bewindsman had eerst
de Kamer moeten informeren en
niet zijn standpunt via de radio be
kend moeten maken", aldus Jan
maat.
GRONINGEN Protesterende boeren uit Groningen, Friesland, Drenthe en Zeeland zijn vanmorgen begonnen
aan een massaal driedaags protest tegen het EG- en nationale landbouwbeleid. In totaal trokken zo'n 2.000 land
bouwtrekkers naar Drenthe. De estafette eindigt in Den Haag, waar een petitie wordt aangeboden aan de voor
zitter van het Landbouwschap. De boeren vinden dat er een einde moet komen aan de prijsdaling die vanuit
Brussel in gang is gezet. Ook is er protest tegen het milieubeleid van de ministers Braks en Nijpels. (foto anp>
NICOSIA (AP) - De Russi
sche minister van buitenlandse
zaken Sjevardnadze sloot van
daag zijn 10-daagse reis door
het Midden-Oosten af. Giste
ren had hij in nog een onder-
AMSTERDAM (GPD/ANP) - Na
morgen dreigen er harde, georgani
seerde acties in de grafische indus
trie. Als gevolg van wilde acties
verschenen het afgelopen week
einde al enige kranten niet. Ook
vandaag kwam een aantal dagbla
den met vertraging uit als gevolg
van kantinebijeenkomsten.
De bonden eisen dat de werkge
vers met andere voorstellen voor
een nieuwe cao komen. Doen ze
dat niet voor morgen twaalf uur,
dan volgen (stakings)acties, zo heb
ben zij de ondernemersorganisatie
vanochtend in een brief laten we
ten. Vakbondswoordvoerders heb
ben al duidelijk gemaakt dat wordt
gedacht aan stakingen waarbij
beurtelings bedrijven worden plat-
Aanhoudend buiig
Half tot zwaar bewolkt met buien,
soms met hagel of natte sneeuw, en
zware windstoten. Minimumtempera
tuur rond 3 graden. Middagtempcra-
tuur ongeveer 6 graden. Zuidwestelij
ke wind, vrij krachtig, aan de kust en-
op het IJssclmecr hard of stormachtig.
De vooruitzichten voor woensdag
tot en met zaterdag: op woensdag nog
buien en weinig verandering in tem
peratuur. Daarna overgang naar een
wat zachter weertype met van tijd tot
tijd regen.
Dinsdag 28 februari
zon op: 07.28 uur, zon onder: 18.17 uur;
maan op: 02.28 uur, maan onder: 09.35
Waterstanden te Katwijk
hoog water: 07.29 en 19>58 uur; laag
water: 03.21 en 15.35 uur.
24 PAGINA'S
gelegd. De werkgevers beraden
zich vanavond op hun standpunt.
De Leeuwarder Courant (uitgave
van de Friesche Pers Couranten-
groep) werd vanmiddag met ver
traging bezorgd. Het grafisch per
soneel bij NDU in Rotterdam (Al
gemeen Dagblad en NRC Handels
blad) en bij Perscombinatie in Am
sterdam (Parool, Volkskrant en
Trouw) werkt normaal. Bij Wolters
Noordhoff in Groningen hebben
drukkers een uur het werk neerge
legd, evenals bij de Winschoter
Courant.
Ongeveer driehonderd man gra
fisch personeel bij Rotabest in Best
(Helmonds Dagblad, Brabants
Dagblad en Eindhovens Dagblad)
vertrok vanmorgen om 10.00 uur
naar de kantine en was daar rond
het middaguur nog steeds.
De bonden gaan ervan uit dat er
zes procent "ruimte" is, maar de
werkgevers noemen dat een slag in
de lucht. Het eindbod van de werk
gevers omvat een loonsverhoging
van 2 procent per 1 april in plaats
van per 1 juli. Ook willen ze de
VUT-uitkering voor werknemers
van 60 jaar en ouder vanaf 1 sep
tember vijfjaar lang aanvullen tot
100 procent.
Secretaris Dienske van het Ko
ninklijk Verbond van Grafische
Ondernemingen (KGVO) acht het
uitgesloten dat de ledenraad de on
derhandelingsdelegatie vanavond
een ruimer mandaat zal geven. "De
ledenraad is uitsluitend bijeenge
roepen om zich uit te spreken over
de voorstellen die al gedaan zijn.
Die gingen al verder dan in feite
was toegestaan. Nee, voor de vak
bonden blijft maar één ding over:
kiezen of delen", aldus Dienske.
houd met de Iraanse geestelijk
leider ayatollah Khomeini. De
ontmoeting had plaats in het
huis van de Khomeini in een
buitenwijk van Teheran.
De Iraanse radio en televisie be
steedden uitgebreid aandacht aan
het uitzonderlijke onderhoud. Vol
gens het persbureau IRNA was het
de eerste ontmoeting die Khomeini
met een buitenlandse minister van
buitenlandse zaken heeft gehad.
De 88-jarige geestelijk leider is
naar verluidt zeer ziek, en vertoont
zich nog zelden in het openbaar.
Tijdens het bezoek is duidelijk
geworden dat Teheran veel prijs
stelt op goede betrekkingen met de
Sovjetunie. Khomeini zei tegen
Sjevardnadze dat Iran graag sterke
banden met Moskou wenst om te
helpen bij de strijd tegen het 'dui
velse' Westen.
De opmerking was een verwij
zing naar de diplomatieke crisis na
de oproep van Khomeini om de
Britse schrijver Salman Rushdie te
vermoorden. De Britse regering
vroeg aan Sjevardnadze om er bij
Khomeini op aan te dringen de op
roep de schrijver te vermoorden, in
te trekken, maar volgens IRNA
heeft de bewindsman het onder
werp niet aangeroerd.
Iraanse parlementsleden dien
den gisteren een wetsvoorstel in
om te stemmen over verbreking
van de betrekkingen met Groot-
Brittannië. Vorige week riep de
Britse regering haar diplomaten uit
Teheran terug uit protest tegen de
oproep van Khomeini.
Khomeini leverde in het verle
den scherpe kritiek op Moskou,
omdat de Sovjetunie officieel een
atheïstische staat is, maar onlangs
is er door Iraanse functionarissen
op gewezen dat de 50 miljoen isla
mitische inwoners van de Sovjetu
nie de laatste tijd meer gelegenheid
krijgen hun geloof uit te oefenen.
Het Engelstalige blad Teheran
Times schrijft dat door de Rushdie-
crisis 'alle deuren' zijn opengezet
voor verbetering van de betrekkin
gen met Moskou. De twee grootste
obstakels - de Russische wapenle
veranties aan Iraq en de aanwezig
heid van het Rode Leger in Afgha
nistan - zijn volgens het blad nu
verdwenen.
Elke dinsdag en woensdag
hebben we groente en vlees
in de aanbieding
Prei,
kilo
Varkenslever,
100 gram®»®® &s
's Lands grootste kruidenier blijft op de kleintjes letten.
'Pupillen seksueel misbruikt'
ZETTEN (ANP/GPD) - De rijkspo
litie in Nijmegen heeft vanochtend
de 55-jarige directeur van de
Heldringstichting en van de kli
niek voor Jeugdpsychiatrie 'De
Lingewal' in Zetten aangehouden
op verdenking van seksueel mis
bruik van pupillen.
De man uit Ubbergen zou tussen
1971 en 1987 ontucht te hebben ge
pleegd met pupillen. Inmiddels
zijn 12 aangiften gedaan door vrou
wen die ten tijde van het seksuele
misbruik tussen de 13 en 18 jaar
oud waren.
Een aantal van hen was in het
centrum opgenomen nadat ze het
slachtoffer waren geworden van in
cest of ander seksueel misbruik.
De directeur misbruikte hen soms
wekelijks in het centrum. Volgens
de politie heeft hij ook enkele ke
ren ex-pupillen thuis opgezocht en
hen daar misbruikt.
In december van het vorig jaar
werd hij door het bestuur van de
stichting met onmiddellijke in
gang geschorst. Dat gebeurde na
dat er klachten waren ingediend
over zijn behandelingsmethode. In
januari begon de rijkspolitie een
onderzoek.
Al in 1985 werd door pupillen
een zwartboek tegen de directeur
opgesteld omdat hij bij de behan
deling lichamelijk en psychisch ge
weld tegen de pupillen toepaste.
De klachten werden door WVC en
Justitie onderzocht maar de minis
teries vonden geen aanleiding om
maatregelen te nemen.
Het bestuur heeft inmiddels be
sloten om de directeur te ontslaan.
De klachten waren vorig jaar voor
de officier van justitie reden om de
zaak niet door het medisch tucht
college te laten afhandelen, maar
om een justitieel onderzoek te la
ten instellen.
De pupillen die in het centrum
worden opgenomen verkeren in
grote psychische nood. Door de ge
beurtenissen met de directeur is
die nood alleen maar groter gewor
den, aldus de politie. Sommige
vrouwen die zeggen te zijn mis
bruikt wilden geen aangifte doen
omdat ze dat psychisch niet meer
aankonden.
071-89 92 41
Energieweg 25, Zoeterwoude
BARCELONA (GPD) - Het nood
weer, dat het afgelopen weekeinde
Spanje en Portugal trof, heeft aan
tientallen mensen het leven gekost.
Veel slachtoffers werden getroffen
door hekken, bomen en grote re
clameborden die niet bestand wa
ren tegen de wind, die een snelheid
van 150 kilometer per uur bereikte.
Op de Spaanse wegen kwamen bij
ongelukken door de storm bijna 40
mensen om het leven.
Voor de kust van Portugal zon
ken diverse vissersschepen en een
Nigeriaanse tanker. De kustwacht
borg 3 slachtoffers en 15 man wor
den nog vermist. Zaterdagnacht
verging in Golf van Biscaye het
vrachtschip 'Anna Leonhardt' van
een rederij uit Singapore. De 14 op
varenden worden nog steeds ver
mist.
De storm trof het Iberisch schier
eiland na twee maanden van uit
zonderlijke droogte. Waren vorige
week nog dagelijks beelden van
duizenden stervende vissen, bos
branden en uitgedroogde akkers te
zien in de droogste winter van deze
eeuw, vanaf vrijdag viel er een
overvloed aan regen en sneeuw. In
het weekeinde ging dat gepaard
met een storm.
In Valencia vielen 5 doden door
het omwaaien van de reclamebor
den, bouwsteigers, een takelwagen
en een muur. Een 76-jange man
overleed toen hij van het balkon
van zijn woning op de vierde ver
dieping werd geblazen. Een jongen
werd in een grot verrast door het
plotseling stijgende water en ver
dronk.
Zijn de meeste boeren dolblij
met het water waarvoor ze weken
lang hebben gebeden en complete
processies hebben gehouden, de
materiële schade die de storm aan
richtte is enorm. In Madrid werden
de daken van enkele huizenblok
ken geblazen. Op Mallorca sloeg de
opgezwiepte zee stukken strand
weg en kwamen de straten van een
dorpje onder water te staan. In het
noordelijke Asturias bereikten de
golven van de Atlantische Oceaan
een hoogte van 14 meter.
KNMI meet laagste
luchtdruk in historie
DEN HAAG (ANP) - De laagste
luchtdruk die, sinds 1706, ooit in
De Bilt werd gemeten was 963.
Zaterdagavond werd dat record
gebroken, de barometers wezen
daar 957 millibar aan. Boven het
Kanaal werd die avond zelfs 945
gemeten. In Vlissingen daalde
het kwik tot 955.
Conservator Bolle van het Ba
rometermuseum in Maartens
dijk meldde dat in het museum
al drie barometers waren overge
lopen. Een kwikbarometer is ge
vuld met kwik en olie. Door de
extreem lage luchtdruk, drukt de
kwikkolom de vloeistof eruit.
Het museum werd zaterdag
avond constant gebeld door
mensen in het land met eenzelf
de probleem. Ook het KNMI
kreeg veel telefoon van barome-
terbezitters.
De verklaring is volgens het
KNMI gewoon een enorm diepe
depressie. De barometer in De
Bilt, een zeer professionele, kan
dalen tot 870 millibar. Eén milli
bar is de druk van 3/4 millimeter
kwik.
Gitaarduo uit Leiden
wint Frans concours
LEIDEN (ANP) - Het Leidse
gitaarduo Juun Voorhoeve en Erik
Otte heeft gisteren de eerste prijs
behaald op het „Concours Interna
tional de Guitares en Duo" in het
Franse Montélimar. Zij speelden
onder meer een stuk van Bach.
De prijs bestaat uit een geldbe
drag van 11.000 Franse frank (onge
veer 3.650 gulden). Aan dit jaarlijks
terugkerende gitaarevenement na
men 18 duo's deel.
Mr. Herstel kandidaat
voorzitterschap NCRV
HILVERSUM/ROTTERDAM
(GPD) - Mr. A. Herstel, officier van
justitie in Rotterdam, is kandidaat
voor het voorzitterschap van de
NCRV. De huidige voorzitter, drs.
Th. D. Jansen, gaat in november
met pensioen. De benoemingspro
cedure wordt half maart afgerond.
Mr. Herstel stond een paar jaar ge
leden op de nominatie om procu
reur generaal te worden in het ar
rondissement Amsterdam.
De krant voor uw eigen stuk
van Nederland, óók bij u in de bus!
Kies voor een abonnement en u
krijgt dit dagblad de eerste 2 weken
gratis thuis bezorgd!
f~] per maand» 24,45
Fl per kwartaal 72,40
n per halfjaar 144,80
per jaar 275,70
alleen via automatische betaling)
s.v.p. uw voorkeur aankruisen
Naam:
Adres:
Pc/Wnpl.:
Tel.:(i v m bezorging)
Opsturen naar:
Antwoordnummer 10050. 2300 VB Leiden
