'Geluk' bij loting werd
jachtvliegers noodlottig
Reddingsplan
Co-op-concern
aangenomen
Bouterse voorstander van
top over drugsprobleem
FEBRUARISTAKING HERDACHT
Wrak Dakota na 44 jaar gevonden
DEN BOSCH (ANP) - Het raden van een getal om uit te
maken wie met een versleten jachtvliegtuig zelf naar
Australië zou moeten vliegen en wie geriefelijk als pas
sagier met de luchtmacht-Dakota D-941 kon reizen,
heeft uiteindelijk op 6 september 1944 het lot bepaald
van de zeven jachtvliegers van het 120-squadron dat in
die tijd op Merauke (Nieuw-Guinea) was gestationeerd.
De Dakota vertrok die dag naar
Australië, heeft nog radiocontact
gehad met een grondstation bij
Cairns, om daarna voor tientallen
jaren in het niets te verdwijnen.
Totdat enkele weken geleden een
expeditie in de ruige en nauwelijke
betreden wildernis van noordoost-
Australië op het wrak van het toe
stel stootte. Daarin bevonden zich
de stoffelijke overschotten van de
zeven jachtvliegers, enkele andere
passagiers en de vierkoppige Ne
derlandse bemanning. Ook moet in
het wrak het stoffelijk overschot
zijn te vinden van de herdershond
Wodan, het lievelingsdier van
Henk Levy, ëén van de zeven jacht
vliegers.
door
Frans van der Waals/ANP
Op 6 september zouden tien
jachtvliegers na een operationele
periode van ruim een half jaar op
de basis Merauke op Nederlands
Nieuw-Guinea voor een rustperio
de naar Australië vertrekken. Vlak
voor vertrek kregen zij te horen dat'
drie van hen met drie Curtiss P-40
jachtvliegtuigen naar Australië
moesten vliegen. Kapitein Simons
was in ieder geval één van hen, de
twee andere vliegers zouden door
het lot worden aangewezen. Dat
werden uiteindelijk de luitenants
Booby Haye en Dick Gottschalk.
Gottschalk (71), nu woonachtig
in Den Bosch, weet het zich nog
maar al te goed te herinneren. "De
squadron-commandant zei die
ochtend plotseling dat hij twee
vrijwilligers nodig had voor twee
versleten P-40's. In Australië zou
den ze in Canberra een grote op
knapbeurt krijgen. Niemand had
er trek in om in die kisten daar naar
toe te vliegen. Natuurlijk was het
veel aantrekkelijker om je als pas
sagier te laten vervoeren".
De klos
Besloten werd te loten. In de opera
tions kamer werden aan de achter
kant van een bord met krijt twee
getallen onder de 20 opgeschreven.
Wie het zou raden was de klos.
"Booby Haye noemde 18 en ik riep
17. Na de eerste ronde bleek nie
mand de getallen geraden te heb
ben. De commandant had geen zin
in een nieuwe ronde en beslQot dat
degenen zouden gaan die er het
De omgeko
men Henk Levy
met zijn herder
Wodan, die-onge
bruikelijk - het
rampvliegtuig
niet in wilde.
(foto ANP)
dichtst bij zaten. En dat waren wij,
want op de achterkant van het bord
stonden de getallen 19 en 20 ge
schreven".
Diezelfde middag vertrok de
Dakota voor de wekelijkse vlucht
van Merauke naar Cairns. Aan
boord gingen de zeven jachtvlie
gers, die 'gelukkig' niet met een P-
40 de overtocht van ongeveer vier
uur hoefden te maken. Dolf Braac-
kensiek, Jan Zwart, Abe Scholte,
Ben van Aken, Otto Leyding, Bob
Salm en Henk Levy, allen rond de
twintig, stapten omstreeks half
vier 's middags aan boord. Alleen
de herder Wodan wilde, heel onge
bruikelijk, niet de kist in.
"We hebben hem uiteindelijk ge
vangen en in het vliegtuig gezet.
Naderhand ga je denken: zou dat al
wat betekend hebben?" Braacken-
siek zei voor vertrek nog tegen de
twee onfortuinlijke overblijvers:
"Dick, als we jullie niet meer zien,
maak je dan geen zorgen. We drin
ken wel een ijskoud biertje op jul
lie gezondheid in Sydney", doe
lend op de slechte staat van de kis
ten waarmee zij de tocht moesten
maken.
De tocht naar Cairns bedroeg on
geveer 1.000 kilometer en zou vier
uur duren. Een kwartier voor de
landing in Cairns, rond halfacht 's
avonds, liet de bemanning, Harry
Daanen, Willem Thorn, Eugene
Kerdijk en Jan Dam wijk, nog we
ten dat zij op tijd zouden landen en
dat er geen bijzonderheden waren.
Dat laatste werd binnen enkele mi
nuten door de feiten achterhaald.
Vermist
Simons, Haye en Gottschalk kre
gen de volgende dag op Merauke te
horen dat de Dakota werd vermist.
Zij kregen opdracht om op hun
tocht vooral goed uit te kijken naar
een spoor van de Dakota. Maar tij
dens die tocht op 7 september was
het weer zo erbarmelijk dat daar
geen mogelijkheid voor was. „We
mochten blij zijn dat we uiteinde;
lijk heelhuids in Cairns landden.
Zeker twee keer onderweg sloeg
mijn motor af en evenzo veel keren
had ik me al voorbereid op een
buiklanding of een plons in het wa
ter."
Toen ze bij aankomst hun naam
opgaven, wilde een Australische
officier dat eeist niet geloven. „Hij
(.72: "Het maakt echt i
schudde zijn hoofd en zei dat die
namen op de lijst van de passagiers
van de Dakota stonden. Ik vertelde
hem toen dat ik via het getal 17 niet
in die kist terecht was gekomen".
Op 8 september kwam een B-25
met overste Zomers op Cairns aan
om een zoekactie naar de vermiste
Dakota te organiseren. Twee we
ken lang hebben Nederlanders en
Australiërs onder leiding van Zo
mers met kleine en grote vliegtui
gen naar de Dakota gespeurd, zon
der enige resultaat. Zomers besloot
dat Haye en Gottschalk met hun
hopeloze kisten waar ook geen ra
dio in zat, moesten doorvliegen
naar Canberra. Daar kwamen ze op
8 september 's avonds aan.
Toen de Dakota vanaf Merauke
vertrok, zaten Gottschalk en Haye
daar dus niet in, maar hun 1
was wel ingeladen. "Veel van mijn
persoonlijke eigendommen had ik
in twee koffers gedaan. Die zouden
ze misschien wel bij de bergings
werkzaamheden kunnen tegenko
men. Kleren en foto-albums zullen
wel vergaan zijn, maar misschien
zijn mijn jachtgeweren nog te iden
tificeren. Ik herinner me die nog
precies: een Springfield
30.06 en een Le.e Enfield
3.03."
Toen Gottschalk de afgelopen we
ken in de media met de berichten
en beelden van de Dakota werd ge
confronteerd, was zijn reactie vaak
"eindeljk" en "gelukkig". "Ik ben
nog steeds heel nauw bij die jon
gens betrokken. Ik bid nog steeds
voor ze, speciaal voor mijn vrien
den Willem Thorn en Eugene Ker
dijk. Het maakt echt wel wat los als
je op de televisie persoonlijke ei
gendommen herkent die ze laten
zien. Dat horloge met de tijd van
even voor half acht, dat herkende
ik. Dat was van monteur Damwijk.
Drastische sanering op komst
BONN (GPD) - De ongeveer 140 banken die miljarden te
goed hebben van het Westduitse Co-op-concern (omzet 14
miljard, 50.000 werknemers) zijn gisteravond akkoord ge
gaan met een saneringsvoorstel van de vier buitenlandse
eigenaren, waaronder de AMRO-bank, en twee nauw bij
het bedrijf betrokken Duitse banken.
PARAMARIBO De toespraak
van de Surinaamse legerleider
Bouterse tijdens de viering van
'Negen jaar Revolutie' werd bijge
woond door circa 20.000 toehoor
ders. Ook tot verrassing van de or
ganisatoren vulde zich zaterdag het
hele Onafhankelijksheidsplein en
door
Marie Annet van Grunsven
de aangrenzende straten met men
sen. Vergelijkingen werden ge
trokken met de eerste verkiezings
bijeenkomsten van het nu regeren
de Front voor Democratie en Ont
wikkeling wat gelijke aantallen op
de been bracht.
Surinamers weten zo langzamer
hand wel wat de revolutie heeft ge
bracht, maar beginnen nu toch te
leurgesteld te raken in Het Front,
dat indertijd veel heeft beloofd.
Bouterse speelde daar handig op in
door gespierde taal achterwege te
laten. Hij begon met geruststellen
de mededelingen over de bereid
heid van de militairen om mee te
werken aan het regeringsbeleid
voor een dialoog met het jungle
commando.
De door de legerleider aangekon
digde 'sociaal economische oplos
singsmodellen' voor de crisis waar
in Suriname verkeert bleven uit.
De volle verantwoordelijkheid
voor de economische stagnatie
werd bij de Nederlandse regering
gelegd. Hij kondigde "een nog veel
grotere manifestatie aan" als de
Nederlandse regering aandringt op
devaluatie van de Surinaamse gul
den.
Bouterse: "Nederland heeft ons
een ongedekte cheque gegeven.
Voor de verkiezingen zijn er veel
beloftes gedaan en die worden nu
niet nagekomen. Het buitenland
houdt de regering en het volk voor
de gek. Nu er na vijftien maanden
Front-regering nog vele problemen
zijn raken we teleurgesteld en ge
ven elkaar de schuld. Maar het is
onze gezamenlijke schuld. Wij ge
loofden Nederland en legden ons
lot in handen van de voormalige
koloniale machthebber".
In de aanhoudende geruchten
stroom over zijn vermeende be
trokkenheid bij de produktie en
smokkel van cocaïne deed de le
gerleider een poging om 'de dag
van de revolutie' te isoleren en in
diskrediet te brengen. Bouterse
heeft de regering voorgesteld hem
een militaire top te laten organise
ren tussen Suriname, de beide
Deze banken hebben voor 260 mil
joen gulden ook de Co-op Industrie
AG overgenomen, waardoor de
acute liquiditeitsproblemen voor
lopig zijn opgelost.
De banken schrijven vorderin
gen ter grootte van ongeveer 1,5
miljard mark af. De rest van de
enorme schuld, meer dan twee mil
jard, wordt omgezet in participatie-
bewijzen, die naar keuze later kun
nen worden omgezet in aandelen
of worden uitbetaald als Co-op
weer winst zou maken. Verder heb
ben de kredietverzekeraars zich
bereid verklaard risico's over te ne
men en hogere leverancierskredie
ten te garanderen, waardoor ge
waarborgd is dat de leveranties
niet stagneren.
Takeshita erkent
agressie Japan
TOKYO (AFP/UPI) - De premier
van Japan, Takeshita, heeft van
daag erkend dat zijn land in de
Tweede Wereldoorlog "veel schade
heeft berokkend aan zijn Aziati
sche buurlanden". Een week eer
der had hij tot grote woede van Chi
na en Noord-en Zuidkorea ver
klaard dat de vraag of Japan wel of
niet een agressor was tijdens de
oorlog maar beter kon worden
overgelaten aan geschiedschrij-
In antwoord op een vraag van
een socialistisch parlementslid tij
dens een vergadering van het be
grotingscomité van het parlement
zei Takeshita dat de "agressieve
aard van onze acties niet kan wor
den ontkend". De premier gaf toe
dat hij zich ongelukkig had uitge
drukt. China, de Sovjetunie en de
beide Korea's hadden hem een ver
draaiing van de feiten verweten.
De bankiers gingen gisteravond
akkoord met het voorstel van de
zes banken, die het bij Co-op voor
het zeggen hebben. De Schweizer
Bankverein, AMRO, de Security
Pacific en de Svenska Handelsban
ken beschikken over 72 procent
van de aandelen van dit concern,
waarin naar schatting 500 bedrij
ven in alle mogelijke branches zijn
verenigd.
De vergadering van gisteren was
nodig geworden, omdat de ban
kiers vrijdag niet uit de problemen
waren gekomen. Volgens 28 ban
ken, die meer dan een miljard te
vorderen hebben, zouden de vier
buitenlandse bankiers en de twee
Duitse banken meer moeten bij
dragen voor de redding van Co-op
dan ze tot dan toe hadden gedaan.
Vooral de rol van de grootste
aandeelhouder, de Schweizer
Bankverein, werd scherp bekriti
seerd. De Zwitsers zouden 180 mil
joen mark extra moeten afschrij
ven, omdat de bank in het verleden
preferente kredieten ter waarde
van dat bedrag van Co-op had ge
kregen. Uiteindelijk gingen de 28
banken akkoord met het voorstel
de helft of een derde van de vorde
ringen kwijt te schelden in ruil
voor participatiebewijzen.
Het was voor Co-op letterlijk vijf
voor twaalf. De leveranciers wilden
vandaag alleen waren afleveren
aan de duizenden winkels indien
zondagavond een akkoord was be
reikt. Een tweede probleem was
dat de schulden zo hoog waren op
gelopen, dat zonder oplossing-het
bedrijf woensdag surseance van
betaling had moeten aanvragen.
Vandaag vergaderen de directie en
de raad van toezicht over het in
Frankfurt aanvaarde sanerings
plan. Gisteravond werd duidelijk
dat er drastisch gesnoeid zal gaan
worden in de onoverzichtelijke Co-
op-kolos.
Guyana's, Venezuela en Brazilië
om de smokkel van cocaïne via de
Caraibische kust te bespreken.
Het spreekgestoelte van Bouter
se werd geflankeerd door een grote
tribune voor genodigden. De Suri
naamse regering ontbrak, evenals
de ambassadeurs van Nederland
en de Verenigde Staten. De rest
van het corps diplomatiek was wel
present, inclusief de Franse zaak
gelastigde. Bouterse greep die ge
legenheid aan om de Fransen voor
te stellen gezamenlijk te gaan pa
trouilleren op de Marowijnerivier.
Eerder op de dag waren kransen
gelegd bij het monument voor de
revolutie en werden postuum de
gevallenen in de strijd tegen
Brunswijk gedecoreerd. Ook de di
recteur van het ministerie van bin
nenlandse zaken werd benoemd
tot Dragen van de Gouden Ster van
de Revolutie, omdat hij de "de eer
lijkste verkiezingen in de geschie
denis van Suriname heeft georga
niseerd".
Defect slot ruim
oorzaak van gat
in romp Boeing
HONOLULU (AP) - Het ongeluk
met een Boeing 747 van United Air
lines afgelopen vrijdag, is mogelijk
veroorzaakt door een defect aan
een slot van het laadruim. Het ruim
is waarschijnlijk tijdens de vlucht
opengegaan. Daarna werd een
groot gat in de rechterromp van het
toestel geslagen. Dit verklaarden
Amerikaanse federale onderzoe
kers.
Negen passagiers werden door
het gat in de romp naar buiten ge
zogen. De piloot slaagde erin met
het gehavende toestel een noodlan
ding uit te voeren. Er raakten 27
passagiers gewond van wie er gis
teren nog drie in het ziekenhuis la
gen.
Zaterdagavond kwamen de on
derzoekers aan de hand van de
aard van de schade aan de Boeing
tot de conclusie dat het luik van het
laadruim opengeslagen moet zijn
op het moment dat het toestel
hoogte begon te maken. Het was
vanaf de luchthaven van Honolulu
opgestegen voor een vlucht naar
Nieuwzeeland.
Het onderzoek concentreert zich
op dit moment op het sluitingsme
chanisme van de laadruimte. Dit
mechanisme is gisteren verwijderd
om te worden vergeleken met de
sluitingsmechanismes van andere
Boeings 747.
Aanwijzingen voor een bomaan
slag ontbreken, maar de FBI wil de
mogelijkheid van een explosië nog
niet uitsluiten.
Legerstafchef
Israël: als
eerste aanvallen
JERUZALEM (Rtr/DPA) - De staf
chef van het Israëlische leger Dan
Shomron heeft gezegd dat, nu de
Arabische landen hun legers
steeds meer versterken, Israël in
geval van oorlog als eerste moet
aanvallen. „Een preventieve aan
val is moreël aanvaardbaar en legi
tiem als duidelijk blijkt dat een
oorlog op het punt staat uit te bre
ken. We moeten het initiatief niet
uit handen geven", zo zei Shomron
gisteravond in eën lezing aan de
universiteit van Tel Aviv.
Israël kan zich geen lange verde
digingsoorlog tegen de grote Ara
bische legers permitteren en moet
de optie van een -beslissende-
verrassingsaanval openhouden, al
dus de stafchef. Hij wees erop dat
Syrië, ondanks de economische
problemen van het land, zijn troe
pen versterkt.
„In het licht van de voortduren
de onzekerheid in de regio is het
niet ondenkbaar dat er opnieuw
oorlog uitbreekt, zo waarschuwde
Shomron. Daarbij is Iraq, nu de
Golfoorlog is afgelopen, een be
langrijke factor voor het ontstaan
van een oostelijk front van Arabi
sche staten tegen Israël.
Israël lanceerde preventieve aan
vallen tegen Egypte, Syrië en Jor
danië tijdens de zesdaagse oorlog
in 1967. In 1973 verwierp de rege
ring een plan van het leger voor een
preventieve aanval tegen Egypte.
Prognose wijst
verlies CDU uit
HAMBURG (AP) De centrum
rechtse coalitie van de Westduitse
bondskanselier Kohl zou haar
meerderheid verliezen, als er mo
menteel verkiezingen worden ge
houden. Dit is gebleken uit twee af
zonderlijke opinieonderzoeken
waarvan de resultaten zaterdag be
kend zijn gemaakt.
In beide onderzoeken, die wer
den ondernomen door het week
blad Der Spiegel en het zondags
blad Bild am Sontag, deden Kohl's
christendemocraten en hun Beier
se verwanten van het CSU het
slechter dan de oppositie voerende
sociaaldemocraten.
Als de verkiezingen dit weekein
de waren georganiseerd, hadden
CDU/CSU 38 procent van de stem
men gekregen, tegen 41 procent
door de SPD, 8 procent voor de
Groenen en 9 procent voor de FDP,
aldus Der Spiegel.
in Australische wildernis
MAANDAG 27 FEBRUARI 1989
AMSTERDAM Met kransen
en bloemen hebben zaterdag
naar schatting vier- a vijfdui
zend mensen de Februaristaking
bij het beeld van de Dokwerker
op het Jonas Daniël Meyerplein
in Amsterdam herdacht.
Traditiegetrouw legden ver
zetsmensen, comité's, hoogwaar
digheidsbekleders, maar ook ge
woon individuen kransen bij het
symbool van de Februaristaking,
de Dokwerker.
Als eerste legde de Amsterdam
se burgemeester Van Thijn sa
men met wethouders en andere
raadsleden een krans bij het mo
nument.
Op 25 februari 1941 kwam de
bevolking van Amsterdam in ac
tie tegen het wegvoeren van jo
den uit de hoofdstad door de
Duitse bezetter. De stakingen van
toen worden ieder jaar op 25 fe
bruari herdacht.
Tegenwoordig wordt de her
denking ook gezien als een mo
ment van bezinning op racisme,
discriminatie en vreemdelingen
haat en waartoe die kunnen lei
den. (foto ANP)
