E Jaap v.d. Merwes levenlange D kruistocht tegen het onrecht -I Louvre krijgt nieuw gezicht PODIUMBLIK lied en piano verenigd in recital rrnti Dansers als puddingen door de lucht 'The Stairway' bij Ars Verzetspiijs toegekend aan Jan Kassies speciaal, itenmarki -149345 ROTTERDAM/AMSTERDAM (GPD) Jaap van de Merwe, dit weekeinde op 64-jarige leef- tijd overleden, noemde zichzelf ooit „een soort éénpersoons sekte, waarvan ik de enige pre diker ben en de enige aanhan ger". door Ale van Dijk «K- I :el. 071- verkoop tuur. De inspiratie voor zijn rebelse lied jes vond hij meestal in het oproer tegen maatschappelijk onrecht. En als niemand het hem vroeg produ ceerde en verkocht hij zelf zijn tek sten en zijn platen en vormde hij zelf cabaretgroepjes.Van de Merwe heeft gedurende zijn leven zelf veel aan de man of de vrouw moeten brengen omdat niemand om zijn werk vroeg. Omdat er ook brood op de plank móest komen, bewerkte hij buiten- I landse comedy-tv-series tot popu laire Hilversumse kijkerstrekkers als 'Stiefbeen en zoon' (NCRV) en 'Tot de dood ons scheidt' (KRO). In de regie van Rob Touber presen teerde Van de Merwe zelf ook en kele seizoenen lang de serie "t Op- roer kraait' voor de VARA-tv. Dat was een serie, waarin Jaap zich vol ledig kon uitleven: met graagte H toonde hij beelden van opstanden tegen maatschappelijk onrecht in voorbije eeuwen om vervolgens de lijn naar het heden door te trekken: in de ogen van Van de Merwe barst te de maatschappij tot op de huidi ge dag nog van de onrechtvaardig heden. In de recent nog door de VARA- radio uitgezonden reeks Tony van Verre ontmoet...Jaap van de Mer- PARIJS (AP) In verband met uitbreidingswerkzaamheden is het Louvre in Parijs voor vijf weken j gesloten. Het befaamde museum i heropent zijn deuren op 30 maart, een plechtigheid waarbij ook presi- dent Francois Mitterrand aanwezig l zal zijn. Het vernieuwde museum zal en kele opmerkelijke atracties rijker zijn. Als het museum opnieuw voor het publiek wordt opengesteld, be- treedt de bezoeker de ontvangsthal via een glazen pyramide die vanaf de binnenplaats omhoog rijst. In J de ondergrondse lobby zijn de kaartjesloketten, winkels, restau- I rants, tijdelijke tentoonstellings- j ruimten en een auditorium gesitu- j eerd. Vorig jaar bezochten drie en een half miljoen mensen het Lou vre, een museum dat tot nu toe niet uitblonk in overzichtelijkheid. Niet zelden verloor de argeloze be zoeker zijn weg in de doolhof van gangen en zalen. Volgens de direc- i tie is die tijd voorbij en zal het nieu- i we Louvre, het Grand Louvre zoals het museum na de renovatie komt te heten, door middel van elektro nische voorzieningen een wonder van overzichtelijkheid worden. Ook is de tentoonstellingsruimte verdubbeld. Een toegangsbewijs gaat 25 francs (ong. 8 gld.) kosten. Jaap v.d. Merwe: éénpersoonssek te. (foto ANP) we getuigde de cabaretier er uit voerig van. „Mijn richtsnoer", zei hij in één van die uitzendingen, „is altijd geweest het goede in de men sen, hoe weinig dat ook is, een beetje te bevorderen. En dan het liefst een beetje op een gezellige Veel van zijn teksten zijn door .kenners' altijd als briljant, scherp en snijdend omschreven. Maar, zei den de deskundigen, ze werden door de auteur zelf „om zeep ge bracht als hij ze zelf ging presente ren". Jaap miste de uitstraling om zich als cabaretier bij een groot pu bliek populair te maken en als zan ger „kon hij de wijs niet houden". In 1959 wierp hij zichzelf in het „diepe van het cabaretier-vak": een conflict' op de kunstredactie van Het Vrije Volk in Amsterdam bracht hem er toe ontslag te nemen als journalist. In de foyer van het Leidsepleintheater begon hij kort daarna met zijn programma 'Alle gekken kijken', met Aart Brouwer, Adèle Bloemendaal, Hansje Tous- saint en pianist Ruud Bos. Later kwam ook Dorien Mijksenaar er bij. Zijn enige cabareteske steun in de rug was Wim Sonneveld die een liedje van hem in het repertoire had opgenomen: het Paterliedje. Van andere gerenommeerde caba retiers en liedjeszangers kreeg hij zijn toegezonden teksten terug met een beleefd briefje: „Met dank voor het toezenden. Na 'Alle gekken kij ken' werkten ook Marjan Berk en Peter Lohr in Jaaps cabaret-onder nemingen. Jaap van de Merwe is in Rotter dam-West geboren. Zijn vader was bij de Rotterdamse politie. Een muzikale man, die speelde bij de politie-harmonie Hermandad. Grootvader van moeders kant had ooit nog de „rode politiebond" op gericht. Ook had Jaap veel ooms die muzikaal waren. En Jaap zelf zat al gauw aan de gitaar: „Leuk om mezelf te kunnen begeleiden op fa miliefeestjes". Na het Rotterdamse Erasmiaans Gymnasium studeerde hij nog een blauwe maandag theologie. Maar vervolgens ging hij bij Het Vrije Volk werken. In Rotterdam was hij van de generatie Willem Duys, Leo Kool en Pierre Janssen. Jaap later: „Ik heb altijd aan an dere mensen dingen willen meede len, omdat ik dacht dat wat ik mee te delen had van belang was". In 1951 verhuisde hij naar Am sterdam en vandaaruit werd hij door Het Vrije Volk (toen de groot ste krant van Nederland) weer bij de edities Apeldoorn en Utrecht gedetacheerd. Per treinbrief stuur de hij zijn consequent met de pen volgeschreven geschreven blok- nootvelletjes dagelijks naar de Am sterdamse hoofdvestiging: een sierlijk soort krantenproza, waarin nooit één letter gewijzigd hoefde te worden. Na zijn cabaret-jaren schreef Van de Merwe, naast zijn tv- en radio werk, toneelstukken voor gezel schappen als De Nieuwe Komedie, Centrum en de Theater Unie ('De vrolijke guerrilla'). Hij schreef boe ken. waaronder in 1979 de thriller 'Daar komen de wijven', waarin hij op sarcastische wijze afrekende met het feit dat zijn echtgenote Pij kei (geruime tijd voorzitter van de Rooie Vrouwen) door de golf van het feminisme was gegrepen, met scheiding als gevolg. Jaap schreef musicals als 'De ongelooflijke avonturen van Pieter Jelles Troel stra' (met het idee had hij twintig jaar rondgelopen) en 'Hollanditus' (1981) en toneelwerkjes onder de ti tel 'Ze doen maar', 'Afgang der au torariteiten en Barricade'. In 1974/'75 verscheen zijn bundel 'Roerige liedjes', die als ondertitel meekreeg: 'Gij zijt canalje, heeft men ons verweten'. Proces In 1979 trad hij af als voorzitter van de Vereniging van Letterkundi gen, nadat hij zijn mede-bestuur ders ervan had beticht frauduleus te werk te zijn gegaan. Na verge lijkbare beweringen over medebe stuursleden van de STEMRA, het auteursrechtenbureau, kreeg Jaap een proces aan zijn broek. In 1971 werd hij betrokken bij de verkiezingstournee van de PvdA. Hij schreef er de verkiezingshit 'Op de hele wereld is geen Uil te koop als onze Ome Joop'. Voor Nooy's Volkstheater schreef hij 'Had je me Maar wat Jaap ook schreef en hoe vaak hij ook (met gitaar en op uitnodiging) optrad, zijn inkomen bleef karig. Elk jaar kwam hij wel met een nieuw project in het nieuws; er stond altijd wel een nieuw toneelstuk, een nieuw boek of een nieuwe musical op stapel. Sinds hij met "t Oproer kraait' was gestopt lag hij in de clinch met de amusementsmakers van de VARA- tv en hun programmaleiders. Jaap had uitgesproken ideën voor het tv-amusement van een 'rooie om roep', maar hij heeft ze nooit bij de VARA kunnen slijten, ,,'t Oproer had nog jaren op de VARA-tv kun nen kraaien", zo was hij van me ning. Omdat de platenmaatschappijen zijn roerige liedjes niet wilden uit brengen ging Jaap vorig jaar zijn eigen CD uitgeven. Met als titel song de populairste hit, die hij zelf ooit scoorde: 'Blokkedoos, blokke- doos, boem', een satirische ontboe zeming over de manier, waarop re geringen mensen laten wonen in hoge, onpersoonlijke -flatgebou- „De wereld barst nog altijd van onrechtvaardige zaken", zo liet Jaap via de VAR A-radio en Tony van Verre nog weten. Jaap zong er nog vaak over, op uitnodiging in kleine zaaltjes overal in het land. Jaap van de Merwe: „Ik wou do minee worden en ik ben dat ook ge worden". Redactie Pieter C. Rosier LEIDEN Toneel, muziek en cabaret zijn de belangrijkse bestanddelen van de komende theaterweek in Leiden. Op de schouwburgagenda prijken overigens een aantal herha lingsvoorstellingen. Reprises De reprises in het theater aan de Oude Vest betreffen Yvonne Keuls nieuwe toneelstuk 'Floortje Bloem' (over een jong meisje dat in de heroineprostitutie verzeild raakt) op donderdagavond en Youp van 't Heks cabaretpro gramma 'Hond op het ijs' (over droom en werkelijkheid) op vrij dag-, zaterdag-, maandag- en dinsdagavond. Teibele Het Antwerpse Raamtheater komt al vele jaren met de regel maat van een klok naar de Leid- se Schouwburg. Het gezelschap staat er woensdagavond op de planken met 'Teibele en haar duivel', een stuk van Isaac Bas- hewis Singer, die in 1978 de No belprijs voor literatuur ontving. In dit stuk over 'mensen die dro men van liefde maar alleen kun nen liefhebben in hun dromen'. Het is een niet van humor ge speende geschiedenis over de lief de van de mooie 'onbestorven' weduwe Teibele en de sjofele hulponderwijzer Alchonon, die haar 's-nachts als de wellustige demon Hurmizah komt opzoe ken. Het Vlaamse blad 'De Stan daard' noemde de voorstelling destijds een 'puur theaterfeest' Joseph Milo regisseerde het stuk. Sneeuwland De Japanse slagwerker Yukihiro Miauchi is enkele maanden in ons land om samen met de bewe gingskunstenaressen Jeanette van Steen en Ann DeSmet een voorstelling te in ons land te doen. Het gaat om een samenspel van danseres en taikospeler (Ja pans slagwerker), dat wordt uit gevoerd in een kooi van linten. Ie der spreekt zijn eigen taal, resp. door middel van beweging en klank. Al doende voeren ze el kaar mee, besrijden en bedreigen ze elkaar. Een combinatie van ruimtelijk-beeldende vormge ving, beweging/dans en muziek, woensdag en donderdagavond in het LAK-theater. Art Pro De Oostenrijkse schrijver Peter Handke observeert de taal en het gedrag van de mensen. Het com mentaar op zijn bevindingen legt hij in onorthodox toneel vast. Wie 'Een rit over het Bodenmeer' nog voor de geest staat, herinnert zich dat hij aan de gesprekken geen touw kon vastknopen, maar dat hij wel moest lachen om de zotte omgangsvormen, waarmee men sen elkaar bestoken. Art Pro komt (op vrijdag- en zaterdagavond) weer met een stuk van Handke naar het LAK- theater, 'De laatste der onver- standigen'. In de regie van Frans Strijards, die het stuk in een ab surde vorm heeft gegoten. Korte Stukken Voor de vierde maal is er vrij dagavond een korte-stukkenfes- tival in het Microtheater (Oude vest), georganiseerd door de to neelvereniging Imperium en de stichting Plot. Er wordt een presentatie gege ven van muziek, toneel, clowne rie en een audio-visuéle produk- tie. Presentator is de acteur en technicus Ben Galjaard. (Aan vang 20.30 uur) Jules Deelder Jules Deelder weet van geen op houden. 'Kiezen of Deelder' is de titel van het nieuwste program ma van de 'Nachtburgemeester van Rotterdam'. De dichter, die aan theater doet, komt er zater dagavond mee naar Tripodia in Katwijk.fAanvang 20.15 uur). Marion v.d. Akker en Rian de Waal bij K&O LEIDEN - In de K&O Kapelzaal zijn morgenavond de sopraan Ma rion van den Akker en de pianist Rian de Waal te horen. Liederen van Schubert, Schumann en Brahms worden afgewisseld met pianowerken van dezelfde compo nisten. Marion van den Akker werd op geleid aan het Amsterdams Con servatorium door Erna Spooren- berg en volgde na haar opleiding diverse meesterklassen. Zij be weegt zich niet alleen op het gebied van het lied, maar zong ook al enke le rollen in de opera zoals Pamina in Mozarts Zauberflöte en Rosina in de Barbier van Seviglia van Ros sini. Rian de Waal studeerde even eens aan het Amsterdams Conser vatorium bij Edith Lateiner-Grosz. Zijn naam was gemaakt toen hij in 1983 doordrong tot de finale van het zware Koningin Elisabeth Con cours in Brussel. Het programma dat zij uitvoeren omvat een aantal van de meest be kende liederen van Schubert, Schumann en Brahms. Schubert, die in zijn korte leven ongeveer 600 liederen schreef, verhief het lied, dat tot dan als verstrooiing in de huiselijke kring thuishoorde, tot een kunstvorm. Een verschijnsel dat in zijn tijd overal in het muziek- wnmu Marion v.d. Akker. leven waar te nemen is: de schei ding tussen de amateur en de pro fessionele musicus. Zijn liederen zijn zangtechnisch veeleisend, zoals ook veel van de pianobegelei dingen dat zijn. Bij Schubert on dersteunt de piano niet alleen de Rian de Waal. (foto pr) Het Nationale Ballet met Groosland van Maguy Marin/J.S. Bach. Kostuums: Mont- serrat Casanova. Reprises van Corps van Hans van Manen/Alan Berg: Niemands land van Rudi van Dantzig/Sytze Smit. Ne derlands Ballet Orkest o.l.v. Jac van Steen. Gezien op 20 februari Muziektheater Am sterdam alwaar nog tot en mét 5 maart. Daarna Den Haag en Rotterdam. AMSTERDAM - De dansers van Het Nationale Ballet hebben gisteravond niet gedanst. Zij dribbelden en waggelden, zwab berden en wiegden. Althans in het nieuwe ballet van de Frangai- se Maguy Marin, Groosland, want in de ouwe getrouwe ballet ten van Hans van Manen en Rudi van Dantzig kon de spitzenlief-, hebber zijn hart weer ophalen. Maguy Marin dus. Als danse res was ze onder meer verbon den aan het befaamde Ballet van de XXe eeuw van Maurice Bejart en het danstheater van Carolyn Carlson. Met haar eigen gezel schap was ze al eerder in Neder land. Het sprookje Cendrillon (Assepoester) uit 1985 werd in ternationaal een bestseller en met Coups d'états (staatsgrepen) uit 1988 trok Marin theatraal ten strijde tegen machtsmisbruik en onderdrukking. De dans was in beide spektakels ondergeschikt: "Ik ben toch niet uit op duize lingwekkende pirouettes en meer van dat soort hoogstand jes". Dat klopt nog steeds. Marin heeft de anders zo frêle dansers en danseressen van Het Nationa le Ballet aangekleed in boe- renoutfits waaronder decimeters dik schuimrubber zit zodat ze monsterlijk vet worden. Zo vet zelfs dat enkelen door de dienst doende technicus op een karretje de vloer opgereden en in de beg- instand gehesen moeten worden. Dat is lachen geblazen en dijen gekletst. Als Miss Piggy's drib belen en rollen ze door de ruimte en maken iets dat op een boeren- dansje lijkt. Met hun onbeholpen en lompe bewegingen is dat heel komisch. Gieren. Nog komischer wordt het als Bulderen bij het Nationale Ballet Fragment uit het komische ballet 'Groosland' van Maguy Marin. in een volgende scène een jon gen en een meisje samen zijn. Hij kleedt haar uit en een tent van een bloemetjesonderbroek komt tevoorschijn. Uiteindelijk naakt wiegt ze haar heupen en rennen ze de coulissen in. Vervolgens komt het hele gezelschap op en- als een kudde nudisten lopen ook zij elkaar achterna de coulis sen in en uit. En passant wordt er een reeks bewegingen gemaakt waarbij het verfijnde til werk van de heren verwordt tot wurgende houtgrepen. Als puddingen springen de dansers door de lucht. Terwijl de Brandenburgse concerten van Johan Sebastian Bach serieus doorgespeeld wor den door het Balletorkest. Maguy Marin moet het in Groosland hebben van deze the atrale werking van kostuums (van Montserrat Casanova). Het onderste uit de kan heeft ze er echter niet uit weten te halen. Zonder die 'vetpakken' is het be wegingsmateriaal en het gebruik van de ruimte heel magertjes. De theatrale grappen zijn niet goed gedoseerd en getimed. Na elk ge garandeerd beginsalvo gaat de (foto Jorge Fatauros) rest van de scène uit als een nachtkaars. Zeker door te blijven teren op voor de hand liggende bewegingsthema's en capriolen. Bovendien zijn niet alle dansers even goede acteurs. De een blijft ongewild elegant dansen terwijl de ander zich uitleeft als onbe hendige lomperd. Maar goed. Marin krijgt de zaal wel bulderend in de stoelen. Dus wie van dans(theater) met een flinke dosis humor houdt: op naar Het Nationale Ballet. INGRID VAN FRANKENHUYZEN zangstem, maar illustreert ook de inhoud of stemming van de tekst. De zangstem is echter steeds de voornaamste drager van de expres sie, de ondertoon van alle liederen is altijd weemoedig of ronduit treu rig. Van Schumann wordt de cyclus Frauenliebe und -leben op teksten van Chamisso uitgevoerd. Deze lie deren werden gecomponeerd in 1840, het liedjaar van Schumann. Het was het jaar waarin hij ten lan gen leste met zijn geliefde Clara Wieck trouwde, en waarin zijn hart overliep van gevoelens van geluk en liefde. Als raspianist geeft Schu mann de piano een belangrijker plaats dan alleen begeleiding. De stemming van de tekst wordt in de pianopartij uitgewerkt, vaak zeer uitvoerig, met lange voor- en na spelen. Aan het eind van het laatste lied van de cyclus Frauenliebe und -leben laat Schumann het gehele eerste couplet van het eerste lied nogmaals als een soort naspel door de piano alleen horen. In de liederen van Brahms, ook pianist, heeft de piano wel de taak van begeleider. Diens pianistische instelling is terug te vinden in de gecompliceerde schrijfwijze, met uitzondering van die eenvoudige liederen die een volkslied-karakter hebben. De voor dit recital geko zen pianowerken van Schubert, Schumann en Brahms sluiten goed aan bij de liederen. De samenwerking van Marion van den Akker en Rian de Waal be rust overigens niet op toeval: zij zijn levenspartners en zoals Rian de Waal in een interview opmerkte: 'allebei behoorlijk temperament vol'. Of dit hun muzikale samen werking in de weg staat of bevor dert zal het recital leren. Expositie 'The Stairway', t/m 5 maart. Ars Aemula Naturae, Pieterskerkgracht 9, Lei den. Geopend: za. en zo. van 13-16 uur en tijdens LEIDEN De nieuwste ten toonstelling bij Ars is het resul taat van een actief uitwisselings programma tussen kunstenaars groepen- en genootschappen uit verschillende steden in Zuid- Holland. Terwijl bij Ars werk ge reed staat voor vervoer naar Dordrecht, heeft 'The Stairway' uit Rotterdam een expositie in het mooie pand aan de Pieters kerkgracht. De uit zes leden be staande groep ontleende de naam aan het trappenhuis dat de ateliers met elkaar verbindt. De opstelling laat zien dat de kun stenaars als groep slechts met el kaar gemeen hebben dat de werkruimte in hetzelfde gebouw gestiueerd is. In artistiek opzicht echter vallen de sterke verschil len juist op; ieder heeft een eigen werkwijze, waarin aanwijzingen voor onderlinge beïnvloeding ontbreken. Wel is binnen de in zendingen een sterke concentra tie merkbaar op een gekozen the ma of op materiaal, zodat er in die zin een zekere eenheid in de prestatie van 'The Stairway' te bespeuren valt. De schilderijen van Franklin Julian Trip voeren de bezoeker mee naar Egypte. Hij doet daar bij een sterk beroep op de ver beelding, omdat hij in plaats van impressies van Thebe en Gizeh te geven slechts de situatie ter plekke aanduidt. Een van de werk van Trip toont de landkaart van Egypte met de kenmerkende rechte grenslijnen en het vrucht bare gebied langs de Nijl waar steden ontstonden. Harry Kapsenberg gebruikte verschillende technieken voor de uitbeelding van zijn semi-ab- stracte stillevens. Naast enkele linosnedes in zwart-wit komt het effect van de kleurenetsen en pastels goed uit. In deze stille vencomposities isoleert Kapsen berg soms elementen die hij een opvallende rol in het geheel geeft, of herhaalt hij juist enkele die zich onderscheiden door de nauwkeurige uitbeelding van voorstellingen met een surrealis tische inslag. Jansen gaf aan de ze werken vreemd genoeg geen titels, maar in zijn scènes, vooral in een tweetal verbeeldingen van een soort driehoeksverhouding, proef je de sterk vervreemdende sfeer. Enkele landschappen met een bewogen wolkenlucht, rots en en verweerde monumenten herinneren aan de schilderijen van Carel Willink. Een oorspronkelijke, meer in deze tijd passende bijdrage is het uit zeefdrukken en collages be staande werk van de uit Zwitser land afkomstige kunstenaar Montebasso. In de serie 'Moeilij ke liefde' buit Montebasso de rijkdom aan gegevens van zijn thema uit en gebruikt hij in beide technieken de werking van ma teriaal en kleur op een persoon lijke wijze. Materiaal speelt tenslotte ook een speciale rol in werk van Eli zabeth van den Akker. Zij ver werkt in haar objecten glasfi- bergaas (dat o.a. voor hordeuren gebruikt wordt) in combinatie met papier-maché, veren en tule. De stukken met een driehoekige vorm omsluiten composities van de verschillende elementen, die een organisch geheel vormen. Het sterkst is deze associatie in drie objecten met de titel 'Para dijsvogel'. NANCY STOOP In de zaal met het werk van Trip en Kapsenberg bevinden zich ook de vrouwen- en dierfi guren van de beeldhouwer Tom Waakop Reijers. In de grote plas tieken, zoals de imposante ba viaan, het sterke Zeeuwse paard en de gehurkte vrouw kan deze kunstenaar uiting geven aan zijn voorliefde voor robuuste vor men. Bij de kleine beelden in de vitrine valt door het ontbreken van monumentaliteit de stati sche houding duidelijk op. In 1979 en 1980 ontving Willem Jansen in Brussel voor zijn werk de Europa-prijs. Op de tentoon stelling in Leiden is hij vertegen woordigd met vijf schilderijen, 'Zonnebaadster' Waakop Reijers. AMSTERDAM (ANP) - Het bestuur van de Stichting Kunstenaarsverzet heeft de Verzetsprijs van 15.000 gulden toegekend aan Jan Kassies (68) uit Amsterdam. De prijs wordt in de nacht van 4 op 5 mei in de Nieuwe Kerk in Amsterdam uitgereikt. De stichting is overtuigd van de noodzaak om door middel van de Verzetsprijs een duidelijk signaal af te geven dat oproept tot aandacht en waakzaamheid. Kassies kwam tijdens zijn gevangenschap als ver- zetsdeelnemer in contact met kunstenaars. Hij was na de bevrijding een stuwende kracht in de Federatie van beroepsverenigingen van kunstenaars. Kassies werkte van 1945 tot 1958 voor de Federatie en was de volgende acht jaren secretaris van de Raad voor de Kunst. In 1966 werd hij directeur van de Amsterdamse Toneel school om zich acht jaar later geheel te wijden aan het door hem in 1970 opgerichte Instituut voor Theateron derzoek. In 1987 werd hij voor de PvdA gekozen tot lid van de Eerste Kamer. In tal van publikaties heeft hij steeds op de bres gestaan voor de kunst en een positief kunstbeleid. Grondlegger van het idee van de Stichting Kunste naarsverzet 1942-1945 is de in het verzet gevallen beeldhouwer Gerrit Jan van der Veen. Tussen 1949 en 1964 werden jaarlijks prijzen toegekend voor litera tuur. muziek en beeldende kunst. In 1987 werd begon nen met de instelling van de Verzetsprijs.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1989 | | pagina 17