Vrouwen hebben liever
een rij-instructrice
Glazen zitmeubel heeft de toekomst
Nieuw voor Nederland: keukenlease
Parfums moeten weer discreet geuren
13
PAGINA 11
Vrouwenrijschoolhoudster Marga Hover; 'Ze durven een vrouw meer te vragen'
Steeds meer vrouwen willen liever rijles van een vrouw. De een
heeft meer dan genoeg van die hand van de rij-instructeur op het
bovenbeen. De ander durft meer te vragen aan een vrouwelijke rij-
instructeur. Vrouwen die per sé rijles willen van een vrouw,
kunnen zich melden bij de vrouwenrijschool van Marga Hover uit
Utrecht. Zij geeft alleen rijles aan vrouwen. Een gat in de markt.
door Carine Neefjes
De vrouwenrijschool van Mar
ga Hover is één van de weinige
rijscholen in Nederland die
vrouwen voorrang geeft. Ze
vindt niet dat ze mannen hier
mee discrimineert. "Ik heb ge
woon geen plaats voor man
nen", vertelt de vrouwelijke
rij-instructeur. "Momenteel
geef ik aan 50 vrouwen les en
er staan er nog 20 op de wacht
lijst".
Ook de ANWB bevestigt dat
steeds meer vrouwen vragen
om een vrouwelijke rij-in-
structeur. "Sommige vrou
wen worden door hun instruc
teur seksueel benaderd. Het
gaat hier niet om aanrandin
gen en verkrachtingen in de
auto, maar in die kleine ruim
te van een lesauto gebeurt
meer dan alleen maar autorij
den", zegt Frank Feirabend
van de ANWB, coördinator er
kenningen rijscholen.
Gemak
Ook Hover geeft les aan vrou
wen die nare ervaringen heb
ben gehad met andere instruc
teurs. Maar dit is een klein
percentage, want voor de
meeste leerlingen is zij de eer
ste rijschool.
"Vrouwen die hiervoor les
kregen van mannen, werden
onder meer voortdurend be
naderd voor een intieme af
spraak. Als een vrouw daar
geen zin in heeft, ontstaan er
spanningen. Ze moet zich dan
bezig houden met het verzin
nen van smoezen om onder
die afspraakjes uit te komen
in plaats van dat ze zich kan
concentreren op haar rijles".
De nieuwkomers nemen bij
haar les, omdat ze zich gelijk
waardiger voelen met een
vrouw naast zich in de auto.
Hover: "Ze voelen zich meer
op hun gemak als ze rijles krij
gen van een vrouw en stellen
daardoor ook meer vragen tij
dens de les."
Ook raakt de vrouwenrij
school steeds meer bekend
onder buitenlandse vrouwen.
Hover heeft nu vier buiten
landse leerlingen. "Buiten
landse vrouwen mogen van
hun echtgenoten nauwelijks
door andere mannen gezien
worden. Laat staan dat een
man het goedkeurt dat zijn
vrouw rijles neemt bij een
Brood
In september 1986 begon Mar
ga Hover haar eigen vrouwen-
rijschool. Ze wilde graag een
eigen bedrijfje beginnen,
maar ze wist nog niet wat. "Ei
genlijk was het een intuïtieve
gedachte om een vrouwenrij
school te beginnen. Om mij
heen hoorde ik veel verhalen
van vrouwen hoe zij er tegen
opzagen om het rijbewijs te
halen. Veel vrouwen denken
dat zij zoiets niet kunnen,
zoals dat op veel fronten voor
vrouwen geldt".
Bij de Kamer van Koophan
del kreeg Hover te horen dat
ze met een rijschool haar
brood niet kon verdienen. Mo
menteel telt ons land land
4850 rijscholen en dat zijn er
volgens het ministerie van
verkeer en waterstaat te veel.
Marga Hover: "Als vrouwelijke instructeur zie ik eerder wat voor rij-opleiding mijn
leerlinge nodig heeft.
De rijscholen die er zijn moe
ten volgehs het huidige beleid
ook hoog nodig gesaneerd
worden.
Toch nam Hover de uitda
ging aan om een vrouwenrij
school te beginnen, want vol
gens haar begeleidt zij vrou
wen anders dan haar manne
lijke collega's. "Op grond van
je vrouw-zijn voel je de klant
beter aan, gewoonweg omdat
je soortgenoten bent. Als
vrouwelijke instructeur zie ik
eerder wat voor rij-opleiding
mijn leerlinge nodig heeft."
Mannenbolwerk
Binnen de rij schoolwereld,
wat toch een mannenbolwerk
is, werd ze al vrij snel
genomen. Examinatoren en
medewerkers van het Cen
traal Bureau Rijvaardigheids
bewijzen (CBR) keken haar al
leen in het begin een beetje
vreemd aan. "Ze vroegen zich
af, of ik met mijn auto met het
bord 'vrouwenrijschool' niet
klem gereden werd door het
andere verkeer op de weg. Dat
valt alles mee. Natuurlijk zijn
er chauffeurs die toeteren,
maar dat doen ze ook als ze
een vrouw op straat zien 1q-
pen".
Het CBR benadert de vrou
wenrijschool als iedere andere
rijschool. "De examinatoren
zijn er voor opgeleid om leer
lingen objectief te beoordelen.
Wij bekijken de rijvaardigheid
(foto GPD)
van de kandidaat en v/e kijken
niet naar het geslacht van de
instructeur. Het is niet onze
taak om de kwaliteit van de
rijscholen te beoordelen," al
dus een woordvoerder van het
CBR
De ANWB is een organisatie
die zich wel bekommert om
de kwaliteit. In de ANWB-rij-
scholengids staan 200 door de
ANWB erkende rijscholen,
maar nog geen vrouwenrij
school.
Wel staat dit jaar voor het
eerst in de ANWB-rij school
gids een 'vrouwenteken' ('het
poppetje wat u ook op het da
mestoilet aantreft') bij rijscho
len die een instructrice in
dienst hebben.
Coördinator Feirabend van
de ANWB vindt een rijschool
die alleen maar les geeft aan
vrouwen te eenzijdig. "Er zijn
misschien ook wel mannen
die liever les van een vrouw
hebben. Ik kan me bijvoor
beeld voorstellen dat een ze
nuwachtige man veel liever
naast een zachtaardige vrouw
in de auto zit".
Slagen
Maar vrouwenrijschool Marga
Hover heeft haar handen vol
aan vrouwen die het rijbewijs
willen halen. De cijfers uit
1987 van het CBR geven aan
dat er jaarlijks nog steeds min
der vrouwen slagen dan man
nen. In dat jaar haalden
37,01% vrouwen en 47,21%
mannen het rijbewijs voor
personenauto's. Dat betekent
dat in 1987 maar liefst 10%
minder vrouwen dan mannen
zijn geslaagd voor het rijbe
wijs.
Hover noemt het 'een ge
zond streven' om dit verschil
in de toekomst weg te werken.
Volgens de rij-instructrice sla
gen er minder vrouwen, om
dat ze van jongs af aan weinig
gestimuleerd worden om het
rijbewijs te gaan halen. "De
leuze: 'een vrouw achter het
stuur, bloed aan de muur' leeft
nog steeds. Jongens worden
bijna 'al rijdende' opgevoed.
Vanaf hun zestiende rijden ze
op een brommer en al voor
hun achttiende wordt er thuis
gepraat over het rijbewijs. Ze
rijden eens op een tractor of
maken een ritje met vader in
de auto. Voor meisjes geldt dit
veel minder. Zij moeten zich
zelf stimuleren."
Hover benadert haar kandi
daten positief. Iedere les be
nadrukt zij met klem dat ook
zij kunnen autorijden. Deze
houding heeft het afgelopen
jaar succes geboekt voor de
jonge vrouwenrijschool, want
bijna 50% van haar kandida
ten slaagde de eerste keer. In
de regio Utrecht lag dit per
centage op 42%.
Hover hoopt dat er in de toe
komst meer vrouwenrijscho
len in Nederland komen. "Lie
ver niet naast mijn deur maar
ik zou het heel leuk vinden als
mijn idee navolging krijgt.
Dan wordt er in ieder geval
nog meer aandacht besteed
aan het rijden van de vrouw."
Glas is een materiaal dat we
niet direct in verband brengen
met gebruiksgoederen als
stoelen, een tweezitsbank, bu
reau of een trap. Het materiaal
kennen we als dun, breek
baar. Je moet er voorzichtig
mee omgaan anders gebeuren
er ongelukken. Het idee datje
op een stoel van glas kunt zit
ten of met een gerust hart over
een glazen trap kunt lopen, zal
menigeen doen schrikken.
vijvertje staat. ling voor het glazen meubel
inex showroom groeit Van de Broek gemerkt.
Jong en ook oud zijn enthou
siast en deinzen er niet 1
vaarte fn e
Kantoor
laten zien waar het bedrijf zich
bezig houdt: glazen
bilair, gedecoreerde glazen terug op een fragiel ogend zit-
bureaus en tafelbladen (met bankje plaats te
klacht dat glas koud zit, heb
ben de ontwerpers weggeno-
diverse men, door losse kussens voor
decoratie- zitting en rugleuning erbij te
leveren.
Het glazen meubel is in feite
de jongste bedrijfspoot van
Het glazen meubel heeft de Glass Deco, dat in 1980 werd
als pronkstuk het verslag
een Egyptische veldslag),
spiegelwanden
kleurstellingen
ve glas- of spiegelpanelen.
Groeiend
door
Anne-Marie Risse
staan wij aan het begin. Er zijn chitect in eigen beheer ont
wel glazen meubels op de worpen. "Alles is handwerk,
Dat het we degelijk kan be
wijzen Marieu van de Broek
(32) en zijn compagnon Joos
van Bussel (33) dagelijks in
hun bedrijf Glass Deco in Hel
mond. Willen zij en hun mede- ander materiaal dan glas
werkers de kantoorruimten, wordt verwerkt. Om de nodi
lijn". Daarmee doelt hij op het moet zo blijven. We sturen er
feit dat bij de stoelen, tafels, niet op aan een gigantisch pro
fauteuils, dressoirs, bureaus duktiebedrijf te worden", legt
vitrinekasten geen enkel Marieu v.d. Broek uit.
Midden-oosten
ge steunpunten te vinden Oorspronkelijk wilde hij
worden de dikke glazen pla- sportleraar worden en zijn
glazen wanden,
bereiken dan moeten ze over
de glazen draaitrap. Ook de ten (ongeveer twee centime- compagnon vliegtuigwerk-
ter) in diverse hoeken ge- kundige. Maar gezien hun lief-
plaatst, wat speelse effecten de
nuttige opbergmogelijkhe-
bezoeker moet die hindernis
nemen en de eerste keer ge
beurt dat met zeer veel
r glas liep het allemaal
anders. In zijn studententijd
schroom, temeer daar het ge- den oplevert. De belangstel- maakte Marieu, puur uit hob-
Het mag in de mode allemaal pakking parfum (7ml) kost jasmijn aan te pas gekomen.
r wat minder heftig. Min- 119,- e
der zakelijk, minder femme
fatale-achtig. Er is weer.plaats
wat zachtheid. En de par-
r de eau de toilet-
te (50 ml) moet 79,- kosten.
Knowing, wetend,
fummakers houden duidelijk tee Lauder. Een geur die vol-
rekehing met deze trend. De gens de samenstellers pas
beetje voorbij. Het moet alle- gebruikgemaakt
wat frisser, liever,
s, meloen, pruim, jas-
De geur doet denken
weelderige tropenflora. Een
verstuiver van 60 ml kost
36,95.
Trance, een parfum waarin
de Franse parfumeur Edouard
Fléchiers de invloeden van
zijn geboortestreek vlakbij
onder- Grasse (het parfumcentrum
bescheidener geuren, zonder mijn, vanille, amber
aan raffinement in te boeten, kus. Als je voor deze geur valt,
Roma, een parfum van Lau- zal je portemonnee het weten
i Biagiotti, is een voorbeeld ook: 30ml parfum kost 500
i de parfum spray
Frankrijk) heeft willen
vangen. Ook in deze geur: tu
beroos, jasmijn, pruim, amber zegt Marieu: "Je kunt er met
by, decoratie-spiegels voor ca
fés. Daar kwamen van liever
lee slagers en hotels bij. Hij
raakte zo gefascineerd door
glas en de mogelijkheden
daarvan dat hij met zijn vriend
Joos er zijn vak van maakte.
Door een samenloop van
omstandigheden namen ze
deel aan een beurs in het Mid
den-oosten en dat was voor
hen de doorbraak. "We ston
den daar met uitsluitend luxe
artikelen als spiegelplafonds
en tafels met bladgoud. Archi
tecten maakten het mogelijk
om heel mooie dingen te ma
ken. Daardoor zitten we nu op
het allerhoogste niveau van
glasdecoratie", zegt Marieu
niet zonder trots. Het buiten
land is het grote afzetterrein.
Niet alleen wat het decoratie
glas met verrassende motie
ven betreft.
Spiegelpanelen
Ook op het gebied van spie
gels neemt Glass Deco een
vooraanstaande plaats in. Het
gaat daarbij wel om kostbare,
ingekleurde, wanddecoraties
die lijken op een trompe-l'oeil.
De wandpanelen kunnen van
verlichting worden voorzien,
eventueel computer gestuurd.
In dat laatste geval krijgt een
strandafbeelding met sport
auto een heel werkelijk effect.
De trots van Glass Deco is
de glazen draaitrap, vorm ge
geven door glasontwerper
Theo Valk. "We willen laten
zien wat er alles van glas ge
maakt kan worden", legt Ma
rieu uit. "De glasindustrie
heeft er veel werk aan gehad
om alles te berekenen. Om
breuken te voorkomen wor
den de treden door glazen
hoekverbindingen gesteund".
Op de vraag of de trap sterk i
Het ontwerpers duo op de glazen trap met op de achtergrond meubels, geheel van glas.
nuskus maar ook perzik.
de parfum (25ml) van
deze voor Ellen Betrix ont-
mint, bergamot, lelietjes nog altijd 95,-.
met een inhoud van 30ml kost wikkelde geur kost 39,50.
van dalen, jasmijn, anjers
rozen is voor deze geur
combinatie van amber
Orchidee,
Yves Ro- Flair van de Koninklijke
cher. Denk niet dat deze geur Sanders. Exotische vruchten,
even uit de losse pols is
tuurlijke plantenextracten ge- mengesteld. Beslist geen e
jasmijn, sandalhout, amber e
patchouli zijn gebruikt voor
voudig bloemengeurtje is, deze geur. Een eau de toilette
zoals de naam misschien doet voor diegenen die niet al te
parfum (25 ml) kost 79, de vermoeden. Er is ondermeer veel geld willen uitgeven. De
eau de toilette (25ml) 49. hyacint, ananas, hibiscus en spray (50 ml) kost 15,95.
Daarnaast is er een hele Ro-
ma-badlijn te koop.
Fendi, sensueel maar toch .?.v.v.v.av.\v
discreet. Zo noemen de sa
menstellers het parfum waar
aan de gezusters die het be
roemde Italiaanse modehuis
Fendi leiden, hun goedkeu
ring gaven. Fendi wordt ge
componeerd uit rozen, jas
mijn, ylang ylang, patchouli,
sandalhout en muskus. Deze
geuren worden wat getem
perd door een lichte toets van
kruiden en leer. De prijzen
zijn niet mis. De kleinste ver
leger olifanten
boven. De treden zijn óp de
zwakste punten getest. Daar
kan 300 kilo op".
Het glas rukt op in het Ne
derlandse interieur, stelt Mari
eu vast, die onlangs de op
dracht kreeg vier 'Hollywood-
trappen' van glas te maken en
een bestaande piano te ont
mantelen, om vervolgens het
binnenwerk van een glazen
ombouw te
We vinden het tegenwoordig
heel gewoon om een auto te
leasen. Maar wist u dat je nu
ook een keuken op lease-basis
kunt aanschaffen? Dit idee
werd onlangs gelanceerd door
Alma Nova in Oisterwijk. Wie
een lease-auto heeft, weet wel
ke voordelen er staan tegen
over de kosten die je moet ma
ken: gratis onderhoud, tijdig
inruilen, geen investering en
dus weinig zorgen aan je
hoofd. Met andere woorden, je
spaargeld hoef je niet aan te
spreken.
Waarom dan niet een keu
ken op lease-basis? Je hoeft
niet eindeloos te sparen en je
evenmin groot in de schulden
te steken. Maar er zit wel wat
meer aan vast dan aan een lea
se-auto en daarom heeft het
ook even geduurd eer de fabri
kant dit plan helemaal rond
had. Waterdicht voor alle par
tijen.
Hoe werkt dat, een lease
keuken? U stapt naar de win
kel om een keuken uit te zoe
ken, helemaal naar uw eigen
smaak en budget. Uiteraard
kan dat alleen in een zaak die
keukens van deze leverancier
verkoopt. Er zijn niet meer
dan tien verkooppunten in het
land, maar die liggen over het
algemeen wel centraal en
goed gespreid. Een keuken
koop je toch nooit 'om de
hoek'; daar rijdt men vaak
voor naar een adres wat ver
der van huis. Wat wilt u, een
kunststof keuken, een houten
keuken, veel of weinig appa
ratuur, u bekijkt 't maar. Er is
al een complete lease-keuken
voor 7500 gulden. Kiest u die?
U betaalt bij leasing een aan
betaling van 10 procent (750
gulden) en vervolgens tien
jaar lang maandelijks een be
drag van nog geen negen tien
tjes, of wel 25 gulden per
week. In dit bedrag zijn onder
houd en verzekering tegen
brand-, water- en diefstalscha-
de inbegrepen. U krijgt de ga
rantie dat u de keuken na tien
jaar mag inruilen voor een
nieuwe. Maar de meeste keu
kens gaan veel langer mee dan
tien jaar. Na die periode kunt
u hem ook gewoon houden. U sing toch
betaalt dan een symbolisch aanschaffen.
bedrag van 250 gulden (onge
acht de prijs van de inrichting)
en hij is uw eigendom.
U hebt misschien het idee
dat u te veel betaalt. Die rente
en zo. Maar aan de andere kant
kunt u van uw spaargeld ge
woon rente blijven trekken.
En de rente die u voor uw lea
se-keuken betaalt is aftrek
baar voor de inkomstenbelas
ting. Hij is bovendien voor
tien jaar vast. Contractkosten
en afsluitprovisie worden niet
berekend. Wel komen kosten
voor montage, tegelen en
schilderwerk voor uw eigen
rekening.
Wie geen grote bedragen wil
of kan investeren, kan via lea-
keuken
Vrijen in de natuur
'Die vent klopt niet. Dat is een afwijker.
Die fietst 's avonds met een korte broek
aan door het Haagse bos'.
Aan dit vonnis, lang geleden door een
tante van mij uitgesproken over een man
in haar straat, moest ik denken toen ik
vorige week mijn auto parkeerde op een
rustplaats langs de snelweg. Ik wilde even
een tukje gaan doen maar daar is niks van
gekomen. Wat zich op die plek afspeelde,
boeide mij zo zeer dat ik er niet meer aan
dacht te gaan slapen.
Het waren niet de twee vrachtwagens met
Italiaanse nummerborden die mijn
aandacht trokken, nee, mij interesseerde
het komen en gaan van mannen en
jongens op die, door mager geboomte
omzoomde, plek. Er waren opvallend veel
mannen bij van in de vijftig. Ze
parkeerden netjes hun auto, kamden
uitvoerig hun haar en liepen daarna het
kleine bosje in. Ik zag hen rusteloos tussen
de dunne stammetjes rondlopen alsof ze
zochten naar iets dat ze hadden verloren.
Even weer voelde ik me het meisje dat
samen met haar vriendinnetje in de
bossen speelde. Soms troffen we daar
voorwerpen aan die verrassend veel leken
op 'spekkies'. De maandverbanden waren
toen nog rose. We lieten ze rustig liggen,
misschien onbewust beseffend dat dit een
geheim was waar we nog niet achter
mochten komen. Wat we wel meenamen,
waren de briefjes en snippers die soms in
de struiken lagen. Wij wilden wel lezen
wie van wie hield in onze stad. Maar nooit
hebben we daarover enig bericht
gevonden. Het waren meestal kleine
berekeningen die we aantroffen of
berichtjes als 'Bakker geen brood
vandaag'. Afval van het dagelijks leven,
door de wind naar het bos gebracht of door
een wandelaar weggegooid.
Tot op de dag van vandaag zijn dit soort
teksten, deze mededelingen die z
buiten rondzwerven, mij blijven
interesseren. Als ik iets zie liggen, kijk ik
eerst een paar keer om mij heen en dan
buk ik me om het briefje op te rapen. Ik
heb de hoop laten varen ooit nog eens een
liefdesbrief te vinden. Daar is nu, met dat
onding van een telefoon, helemaal weinig
kans meer op.
De mannen die het bosje langs de snelweg
bezochten, waren niet op zoek naar
liefdesbrieven. Het was hen te doen om
seks. Als ze eenmaal aan hun gerief waren
gekomen, verdwenen ze weer snel.
Sommigen keken daarbij schichtig om
zich heen, anderen maakten uitdagend
hun gulp dicht.
Ik ben een geëmancipeerde vrouw. Ik kan
mij goed indenken dat je mannen
'lekkerder' vindt dan vrouwen. Maar
waarom werd ik door dit tafereel dan toch
enigszins geschokt? Als ik tijdens een
wandeling door het bos plotseling een
jongen en een meisje op een bankje zie
zitten vrijen, knipper ik ook wel even met
mijn ogen, maar als ik hen ben gepasseerd,
denk ik al snel: wat lief, wat mooi. Maar
dat dacht ik niet daar aan de snelweg. Dat
die mannen het daar, in dat door
uitlaatgassen verziekte stukje natuur, met
elkaar 'deden' - het had voor mij iets
smoezeligs. Vrouwen met vrouwen kon ik
me er al helemaal niet voorstellen.
Hebben lesbische vrouwen dan geen
behoefte aan spontaan seksueel contact?
Misschien wel, maar ik heb hen nog nooit
uit de broek zien gaan op een plek als deze.
Zij drinken thee met elkaar in tuinen, ze
geven elkaar een arm als ze gaan winkelen,
ze kussen de lucht achter eikaars nekken
als zij afscheid nemen, ze dansen met
elkaar in het COC, knuffelen een beetje,
maar verder gaan ze niet. Nog nooit heb ik
hen met een bronstige blik door het
hakhout zien struinen.
Waarom ze dit niet doen? Omdat het te
gevaarlijk is om in je eentje als vrouw op
afgelegen plaatsen op zoek te gaan naar
het gewenste seksuele contact? Maar als er
geen verkrachters meer zouden
rondlopen, zouden die vrouwen zich dan
wél net zo gedragen als die mannen op de
parkeerplaats? Zijn er voor lesbische
vrouwen wel ooit dit soort
ontmoetingsplaatsen geweest? Het is mij
niet bekend.
Ik was eens op een kerkhof. Niet voor
mezelf maar voor een ander. Daar, op die
plek waar koolwitjes telkens even tegen
de zerken aan fladderden, alsof ze ze
wilden tellen, alsof ze met hun korte
leventje wilden proosten, ontmoette ik
een oude vrouw. Ik raakte met haar in
gesprek.
'Komt u voor uw man?', vroeg ik haar na
een tijdje.
'Nee', zei ze, 'ik kom voor mijn vrouw. Ik
kan de tijd bijna niet afwachten dat ik
naast haar lig'.
ANGELA PINNEBERG
