TAD LEIDEN
Drinkwater flink duurder
door kosten van slib afvoer
Alcoholgebruik in verkeer
gedaald dank zij controles
Provincie verbiedt
Rutte verwerking
slib van 'Rijnland'
'Suriname stond er nog
nimmer zo slecht voor'
Vijf tot tien cent per kubieke meter
s
LEIDSCH
DAGBLAD
VRIJDAG 10 FEBRUARI 1989
LEIDEN De alcoholcontroles
in de Leidse regio sorteren ef
fect. Ruim drie maanden na de
start van de intensievere contro
les door de politiekorpsen van
Leiden, Oegstegeest, Leider
dorp, Zoeterwoude, Voorscho
ten en Alkemade is het aantal au
tomobilisten met een te hoog al
coholpromillage flink gedaald.
Rij controles in november was
nog 10 procent van de aangehou
den weggebruikers in overtre
ding. Eind januari lag dat per
centage op 6,7 procent, een da
ling met een derde.
In november begon de Leidse
politie met de korpsen uit omlig
gende gemeenten aan een expe
riment. Doel van de proef was
om door intensievere controles
het aantal automobilisten dat
met teveel alcohol toch achter
het stuur kruipt, te halveren. No
vember van dit jaar moet het per
centage hooguit vijf procent be
dragen.
De extra controles zijn moge
lijk door de samenwerking tus
sen de politiekorpsen. "In het
verleden was het voor één korps
nog wel eens lastig om mensen
voor alcoholcontroles vrij te ma
ken. Door de samenwerking is
dat vergemakkelijkt", zegt de
Leidse politiewoordvoerder
Graveland.
Bovendien kunnen er meer
controles worden uitgevoerd
door de zogenaamde ademanaly-
se-apparatuur. De politie weet
nu binnen tien minuten of een
bestuurder in overtreding is.
Vroeger vergde een bloedproef,
waarbij de verdachte naar het
bureau werd overgebracht, meer
dan een uur. Sinds november
hield de politie in totaal 2346
autobestuurders aan.
Kenmerkend van het experi
ment is dat iedere automobilist
die wordt aangehouden, ook op
alcohol wordt gecontroleerd.
Eerdere onderzoekingen in Den
Haag hebben namelijk aange
toond dat de politiemensen
nogal eens inschattingsfouten
maken over het alcoholgebruik.
Bij dertig procent van de auto
mobilisten die teveel hadden ge
dronken, zeiden de Haagse agen
ten achteraf normaal geen alco
holtest te hebben gedaan. Toch
bleek er in die gevallen van alco
holgebruik sprake.
Mevrouw drs. A. A.L. Vorst van
de Stichting Wetenschappelijk
Onderzoek Verkeersveiligheid
denkt dat in elk geval de publici
teit over de intensievere contro
les aan de daling van het aantal
automobilisten heeft bijgedra
gen. "De mensen weten nu dat ze
bij wijze van spreken elke dag
het risico lopen te worden aange
houden. Vroeger dachten men
sen hooguit een of twee keer te
worden aangehouden bij een
grootscheepse controle".
De onderzoeker kan niet zeg
gen wat de invloed is geweest
van de acties van Veilig Verkeer
Nederland (WN) tegen het ge
bruik van alcohol in het verkeer.
"Het is moeilijk aan te geven wat
precies het effect is van welke
maatregel", aldus Van der Vorst.
Volgens Van der Vorst is het
alcoholgebruik door automobi
listen de afgelopen jaar al aan
zienlijk gedaald. In 1983 had nog
twaalf procent van de bestuur
ders teveel gedronken, in 1987
was dat nog acht procent. "Dat is
te verklaren uit de campagnes
die zijn gehouden en het actieve
re optreden van de politie", aldus
Van der Vorst.
LEIDEN - Nog nooit eerder in de
geschiedenis stond Suriname er zo
slecht voor als nu. Het autoritaire
door militairen beheerste bestuur
heeft zich nooit bekommerd om
beginselen van de rechtsstaat en de
voortgaande en ernstige schendin
gen van de mensenrechten. Ook de
verregaande beknotting van de
pers, de grote werkloosheid, de fi
nanciële positie en het gebrek aan
voedsel en medicijnen wijzen in
richting van een erbarmelijke situ
atie.
Dat stelt mr. H.K. Fernandes
Mendes in zijn proefschrift 'Onaf
hankelijkheid en parlementaire
stelsel in Suriname', waarop hij
dinsdag 14 februari aan de Leidse
universiteit hoopt te promoveren.
LEIDEN - De Energie- en
watervoorziening Rijnland
(EWR) moet haar waterprijs
de komende jaren mogelijk
met vijf tot tien cent per ku
bieke meter verhogen. Die
verhoging is noodzakelijk
om de kosten te kunnen be
talen voor het afvoeren van
verontreinigd slib. Dit slib,
afkomstig uit de zuiverings
installaties van de EWR, be
vat een te hoog gehalte aan
arseen.
door
Wim Wegman
Tot voor kort werd dit afval opge
slagen op een terrein van het be
drijf in de duinen bij Katwijk. De
EWR vindt dit geen verantwoorde
oplossing. Ze zoekt nu naar betere
methoden. Die zullen echter aan
merkelijk meer kosten met zich
meebrengen, zo staat nu al vast.
De Stichting Duinbehoud maak
te deze week bekend dat de duinen
zijn verontreinigd door zuiverings
slib dat de Leidsche Duinwater
maatschappij - nu een onderdeel
van de EWR - daar in het verleden
heeft gestort. Een woordvoerder
van de EWR verklaarde daarop dat
er van slibstortingen in de duinen
geen sprake is, laat staan dus van
een vervuiling door slib.
Dat laatste bleek een misver
stand. Het verontreinigde slib
wordt nü niet meer in de duinen
opgeslagen. In het verleden is dit
echter wel degelijk gebeurd. En
het slib vormt een probleem.
De Stichting Duinbehoud op
haar beurt was te stellig in haar uit
spraken. Het slib dat er ligt, levert
niet of nauwelijks gevaar op voor
het duinmilieu. "Maar één ding is
zeker: het hoort er niet in thuis",
Prentenkabinet
behoudt diensten
LEIDEN - De fotografische
dienst van het Prentenkabinet
wordt voorlopig niet overgeheveld
naar het audio-visueel centrum van
de universiteit. Ook blijven de bei
de ondersteunende personeelsle
den van de conservator fotografie
behouden, zo schrijft het universi
teitsblad Mare. De kosten hiervan
neemt de letterenfaculteit voor
haar rekening. In een brief aan het
college van bestuur schrijft de fa
culteit deze situatie voorlopig voor
twee jaar te zullen handhaven.
Aanvankeijk was het plan om de
fotografische dienst bij het audio
visueel centrum onder te brengen
en één van de ondersteunende per
soneelsleden van de conservator
fotografie weg te halen. Het college
van bestuur steunde dit plan, maar
de universiteitsraad aanvaardde op
23 januari een motie, waarin werd
verzocht om het ongedaan te ma
ken.'
De letterenfaculteit wil de kos
ten, 50.000 gulden per jaar, zien te
halen van externe financiers en uit
toehoordersgelden. Mocht dat niet
lukken, dan wil de faculteit dat het
college van bestuur garant staat
voor een extra subsidie.
Overigens biedt de facuteit geen
enkele zekerheid voor de toekomst
van het kabinet en houdt vast aan
de opvatting dat de fotografische
dienst kan afslanken, aldus Mare.
zegt algemeen directeur J. Ha-
ijkens van de EWR. Het nieuwe
nutsbedrijf is daarom zeker van
plan om het oude slib uit de duinen
te verwijderen.
Nieuw slib zal het er niet meer
storten. Voor een deel van dit afval
is inmiddels een oplossing gevon
den: het wordt afgevoerd naar een -
door de overheid gecontroleerde -
stortplaats op de Maasvlakte. Wat
er met het overige deel moet ge
beuren, il ,iipg niet bekend. De
EWR is, samen met het rijk, de pro
vincie en de inspectie voor de
volksgezondheid, naarstig op zoek
naar een oplossing hiervoor. "Wat
dit betreft lopen we overigens ver
voor op andere waterleidingbedrij
ven in Nederland. Ook die kampen
met een slibprobleem, maar wij
zijn de eerste die het ook daadwer
kelijk gaan aanpakken en die be
reid zijn daarvoor kosten te ma
ken".
Een miljoen
Hoeveel de EWR kwijt zal zijn voor
een verantwoorde verwerking van
haar slib, is nu nog niet bekend.
Haijkens schat echter dat dit ten
minste een bedrag van één miljoen
gulden per jaar zal belopen. Die
kosten moeten uiteindelijk door de
consument worden betaald via een
prijsverhoging van het water. "Die
zal denk ik uitkomen tussen de vijf
of tien cent per kubieke meter,
waarbij ik voor de zekerheid maar
een flinke marge neem".
In die prijsverhoging zijn overi
gens niet de kosten begrepen voor
het opruimen van het slib dat de af
gelopen jaren op duinterrein bij
Katwijk is gestort. "Hoeveel dat zal
kosten, is op dit moment nog niet
te zeggen. Het zal waarschijnlijk
ook nog enkele jaren duren voor
dat we een oplossing hebben ge
vonden voor dat slib", aldus Ha
ijkens.
Hoewel er dus nog driftig wordt
gestudeerd op een definitieve op
lossing, gelooft Haijkens dat het
uiteindelijk op storten zal uitdraai
en. Op stortplaatsen welteverstaan
waar maatregelen zijn genomen te
gen verspreiding van het afval en
die onder toezicht staan van de
overheid. "Het slib zou verbrand
kunnen worden, maar dat is veel te
duur. Bovendien blijven er dan
veel reststoffen over, waarvoor als
nog een oplossing moet worden ge
vonden. Storten is een goedkopere
en voorlopig ook betere methode".
Het probleem van storten is wel
dat daar op dit moment in Neder
land maar zeer weinig ruimte voor
is. "We hebben inmiddels toestem
ming gekregen om een deel van
ons slib over te brengen naar een
stortplaats op de Maasvlakte. Daar
mee kunnen we zo'n zes maanden
vooruit".
"Wat er daarna gaat gebeuren, is
nog niet bekend. Maar we hebben
het probleem voorgelegd aan de
provincie, het rijk en de inspectie
Geen restaurant
aan Hooglandse
Kerkgraeht
LEIDEN - Er komt geen restaurant
in het pand Hooglandse Kerk
graeht 5. De gemeente verleent ei
genaar H.J. van der Bijl geen
bouwvergunning. Van der Bijl wil
de in het sousterrain van het huis
een Frans specialiteiten-restaurant
vestigen. Volgens de gemeente is
de vestiging van een restaurant in
strijd met het bestemmingsplan.
Het betreffende pand heeft de be
stemming eengezinshuis.
voor de volksgezondheid. Samen
zoeken we naar nieuwe oplossin
gen". Overigens sluit Haijkens niet
uit dat er ten slotte oók andere me
thoden worden gevonden dan stor
ten. "Als we er bijvoorbeeld in zou
den slagen om het arseen eruit te
halen, is het slib veel 'ongevaarlij
ker' en kan het ook op een eenvou
digere wijze worden verwerkt. De
mogelijkheden van die methode
zijn op dit echter onvoldoende be
kend".
Arseen
Het vervuilde slib ontstaat in de na-
zuiveringsinstallatie en in de -
sinds kort in gebruik zijnde - voor
zuiveringsinstallatie. Op beide
plaatsen worden allerlei verontrei
nigingen uit het water gehaald,
zoals fosfaten, bestrijdingsmidde
len en zware metalen. Die veront
reinigingen worden vervolgens 'in
gedikt' tot slib.
Volgens Haijkens blijven de
meeste verontreinigingen in het
slib ver onder de officiële normen.
Op één stof na: arseen. De gehalte
van dit - giftige - zware metaal in
het slib is acht keer zo hoog dan is
toegestaan.
Waar het arseen vandaan komt,
is niet helemaal duidelijk. Ver
moed wordt dat het van nature in
de duinen voorkomt, zij het in zeer
geringe hoeveelheden. Voorts is de
stof in het verleden geregeld ge
bruikt als bestrijdingsmiddel.
"Vooral bij de aardappelteelt. En
het is een feit dat vroeger in de dui
nen op kleine schaal aardappelen
zijn verbouwd. We willen dit nog
nader onderzoeken, maar we den
ken dat een deel van het arseen af
komstig is van de destijds gebruik
te bestrijdingsmiddelen".
Vijftien of twintig jaar geleden
begon de toenmalige LDM het slib
op te slaan nabij haar zuiveringsin
stallatie in de Katwijkse duinen.
"Daar ligt het betrekkelijk veilig.
Onder het slib ligt een stevige klei
laag, die voorkomt dat stoffen di
rect de duinen insijpelen. Ik wil
overigens niet beweren dat er in
tussen helemaal niets in de bodem
is terechtgekomen. Maar van een
grootschalige vervuiling is geen
sprake".
Behalve met het zuiveringsslib,
heeft de EWR ook met een ander
soort slib 'problemen'. In de ver
schillende infiltratieplassen, waar
het rivierwater de duinen wordt in
geleid, zet zich voortdurend een
dun sliblaagje af. Na verloop van
tijd moet dit slib worden verwij
derd, anders raken de plassen 'ver
stopt'. Voorts werd het rivierwater
tot voor kort in een duinpias gede-
fosfateerd. Daarbij ontstaat nogal
wat bezinksel, dat eveneens om de
zoveel tijd moet worden verwij
derd. Dit soort slib heeft de voor
malige LDM opgeslagen in een
duinvallei bij de Zwarte Schuur,
nabij Katwijk.
Dit slib kan volgens Haijkens
weinig geen kwaad. Het bestaat
voornamelijk uit organisch, af
breekbaar materiaal en het bevat
nauwelijks verontreinigingen.
"Maar ook dit slib hoort niet in de
duinen thuis. We zulen het dan ook
verwijderen. Dat levert veel
Albert Salman van de Stichting Duinbehoud (links) en EWR-directeur J.
Haijkens: "Dat slib hoort eenvoudig niet in de duinen thuis".
(foto Jan Holvast)
De promovendus vreest daarom
ook dat de schade in Suriname in
sociale en culturele zin groot zal
zijn.
Volgens Fernandes Mendes is
het gevolg van de politieke ontwik
kelingen dat er sprake is van een
nieuwe kolonisatie door Neder
land. Politici in Den Haag wegen
de ontwikkeling in Suriname 'op
een gouden schaaltje' en bepalen
met 'de hand op de knip' welke po
litieke beslissingen in Suriname
worden genomen.-Ook het feit dat
een derde van de Surinaamse be
volking in Nederland woont,
draagt ertoe bij dat er gewild of on
gewild sprake is van een nieuwe
kolonisatie.
In zijn proefschrift concludeert
Fernandes Mendes tevens dat de
onafhankelijkheid enkele jaren te
laat is gekomen. Rond 1960 waren
de omstandigheden gunstiger. Ook
was het beter geweest om een over
gangsperiode in te lassen van bij
voorbeeld vijf jaar. Op die manier
zou volgens hem de uittocht uit het
land zijn voorkomen.
Bezwaren tegen
kantoor aan
Hoge Morsweg
LEIDEN - Tegen de bouw van een
woning anex kantoor op de Hoge
Morsweg 80 zijn twee bezwaren
aangetekend door bewoners van
die straat. Het gaat om een pand
dat wordt gebouwd voor het be
drijfsadviesbureau Interface Plus.
Voor het verlenen van een bouw
vergunning moet door de gemeen
teraad het bestemmingsplan
Rijnoever veranderd worden.
De gemeente is het overigens
niet eens met de bezwaarmakers
dat de bebouwing te hoog zou zijn..
Het pand gaat bestaan uit een stan
daarduitvoering. Ook de wel
standscommissie kan zich vinden
in de plannen. Ook het verzoek
voor het bouwen van een kantoor
stuit bij de gemeente niet op be-
deze opmerkt dat de vervuiling
door het slib verschrikkelijk mee
valt. Desondanks zet de stichting
het onderzoek naar de vervuiling
in de duinen, dat ze deze week aan
kondigde, door. "De waterzuive
ring zelf heeft voor vervuilingen
gezorgd. Daarnaast zijn er ook op
andere manieren, bijvoorbeeld
door luchtvervuiling, verontreini
gingen in de duinen terechtgeko
men. Wij willen weten wat de om
vang van die vervuiling is".
Overigens stelt Salman nu dat
het onderzoek zich niet zal beper
ken tot de Katwijkse en Wasse-
naarse duinen, waar de EWR ope-
reert. "Andere duinwaterbedrijven
der moeilijkheden op, want het slib kampen met precies dezelfde pro-
bijvoorbeeld geschikt om als 'op-
vulaarde' te worden gebruikt".
Onderzoek
Albert Salman van de Stichting
Duinbehoud is tevreden i
initiatieven van de EWR. "Ik geef trekken
blemen als de EWR. We willen
onderzoek daarom uitstrekken tot
het volledige Nederlandse duinge
bied. Daarbij zullen we niet buiten
de drinkwaterbedrijven om aan het
werk gaan. We willen hun erbij be-
toe dat ze verder zijn dan we dach
ten". Hij bestrijdt Haijkens niet, als
hopen ook dat dit
hun ertoe zal aanzetten maatrege
len te nemen tegen de problemen".
LEIDEN - Het Hoogheemraad
schap van Rijnland is gedwongen
op korte termijn naar andere moge
lijkheden uit te zien voor de ver
werking van slib. Die noodzaak is
groter geworden nu de provincie
Noord-Holland niet langer wil toe
staan dat het recyclingbedrijf Rut-
te bv uit Halfweg, dat het slib van
'Rijnland' verwerkt, materiaal uit
Zuid-Holland krijgt aangevoerd.
Het bedrijf wordt door de provin
cie Noord-Holland aan banden ge
legd omdat het (stank)overlast
voor de omgeving veroorzaakt.
Volgens bestuurder R. den Daas
van het Hoogheemraadschap van
Rijnland zal het nog wel even du
ren voordat die vergunning van
Rutte onherroepelijk is. Het bedrijf
zal waarschijnlijk in beroep gaan
tegen beperking van de compost-
produktie. "Maar om te voorko
men dat we ineens met een verbod
worden geconfronteerd, moet het
hoogheemraadschap snel naar an
dere mogelijkheden zoeken", al
dus Den Daas.
'Rijnland' heeft een slibverwer-
kingsbedrijf in de Waarderpolder
bij Haarlem waar zo'n 12.000 ton in
gedikte slib wordt verwerkt. Het
schap wil een miljoen gulden uit-
trekken om de produktie daar op te
voeren met circa 4000 ton. Daar
naast bestaan plannen met andere
waterschappen om in Dordrecht
een nv op te richten die zich met de
verbranding van slib gaat bezig
houden, een investering van tien
tallen miljoenen guldens.
Den Daas verwacht uiteindelijk
geen problemen met de verwer
king van slib. "Ook al zijn we niet
helemaal gereed op het moment
dat er geen slib meer naar Rutte
mag worden vervoerd, geloof ik
piet dat wij met het slib blijven zit
ten. Dat zou namelijk betekenen
dat waterzuiveringsinstallaties
moeten worden stilgelegd". Wat
doen om de overlast in te dammen,
maar weifelt nu grote klanten als
het Hoogheemraadschap van Rijn
land toch andere oplossingen zoe
ken. Het schap brengt jaarlijks
25.000 ton naar Halfweg om te laten
verwerken tot compost.
mag er een rol blijven voor het be
drijf Rutte dat zuiveringsafval ver
werkt tot compost.
LEIDEN - Door het geweld van tientallen met posters, strooibiljetten en balpennen gevulde kinderhanden dreigt Jjft^
voor Paul de Leeuw even het gevaar dat hij onder de speciaal voor de nieuwe speelfilm 'Jan Rap en z'n maat' in-
gehuurde treinstel terechtkomt. Voor het gemak heeft de populaire cabaretier (en sinds kortfilmacteur) zijn
handtekening ingekort tot 'Paul', maar nóg kan hij niet aan de vraag voldoen.
Als de zeer luide claxon van de NS-vip-trein twee keer heeft geklonken, worstelt hij zich met de hulp van glimla
chende spoorweg agenten als laatste van de Jan Rap-cast richting deur. Met Paul de Leeuw en Jack Spijkerman
(zie foto) in de gelederen is humor op zo'n promotiedagje langs elfsteden, waaronder Leiden, niet te vermijden.
Zelfs de machinist van het luxueuze treinstel gaat zich eraan te buiten.
In navolging van de film 'Op hoop van zegen' werd gisteren de nieuwe Nederlandse speelfilm 'Jan Rap en z'n
maat' door middel van een soort tienertoer door Nederland bij het publiek onder de aandacht gebracht. Van het pogingen
Danny de Munk-effect was geen sprake, maar het aantal fans op de stations varieerde toch van zo'n vijftig tot
enkele honderden. De film gaat volgende week donderdag in première. (toto Jan Holvast)
Volgens Den Daas is de provin
cie Noord-Holland serieus bezig
om het omstreden slibverwer-
kingsbedrijf aan banden te leggen.
Al eerder ondernam de provincie
het bedrijf te ver
plaatsen, maar dat mislukte. Het
bedrijf overweegt investeringen te
Voorbeeldige
weggebruiker
onthult affiche
LEIDEN De actie van de
'laatste voorbeeldige wegge
bruiker' Peter de Leeuw heeft
geresulteerd in een affiche in
het kader van de verkeersvei
ligheid. Deze poster komt in
verschillende mupi's van de
stad. De Leeuw pleitte enige
tijd geleden voor een stand
beeld van de voorbeeldige weg
gebruiker. Daarmee wilde hij
aangeven dat mensen zich be
ter aan de verkeersregels moe
ten houden en dat de controle
op overtreding strenger moet
worden.
Wethouder Van der Molen
van ruimtelijke ordening vindt
de actie van Van der Leeuw
sympathiek, maar achtte het
middel van een standbeeld niet
effectief genoeg. Vandaar dat is
gekozen voor een affiche. Hoe
die eruit komt te zien wilde ze
niet zeggen. De poster wordt
aanstaande donderdag tijdens
een commissievergadering
ruimtelijke ordening onthuld.
De Leeuw is op zijn beurt wel
blij met het affiche: "Ik vind
het een creatief idee van de wet
houder. Ik ben blij dat er op de
ze manier toch eens aandacht
wordt besteed aan de zaak. Nu
heb ik het gevoel dat ik niet
voor niets heb gedaan".
Of de actie met het affiche
iets zal uithalen, weet De
Leeuw niet. Hij hoopt dat men
sen zich nu eens meer bewust
worden van het feit dat de ver
keersregels vaak worden over
treden. Minder optimistisch is
hij over de controle van de poli
tie op de naleving van de regels.
"Daar zal voorlopig weinig van
komen", zo vreest De Leeuw.
STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN
