'Vroeger was het doodstil in de klas'
Immortal als trotse vader
na moeizame zwangerschap
ök W ie ook Geta m die babbelto -
ve^iavfno ra m<i zijn w die voof
duizelden o/fte HebbM
lopeti bij de PTTöfoerfrhè öta'd
Vleb ik jpu M v^teld die mt
lontën cp sctotfl ivou we stonden
bjj de -fiefóen swim- en -kn
Wt
'Meer aandacht voor jeugdbeleid
in verkiezingsprogramma's 1990'
Duizenden
kinderen op
school gepest
Stroessner
DONDERDAG 9 FEBRUARI 1989
PAGINA 9
Eindredactie Paul de Tombe
telef. 071 -161442/161412
UTRECHT - Duizenden kinde
ren in Nederland worden regel
matig gepest door leeftijdgeno
ten. Dat blijk uit het onderzoek
'Schelden doet ook zeer' dat het
Landelijk Overleg Kindertele
foons deze week heeft gepubli
ceerd.
Uit 241 telefonische gesprek
ken van de Kindertelefoon blijkt
dat pesten zich in hoofdzaak af
speelt op school. Het komt het
meest voor onder kinderen van
tien tot twaalf jaar.
Schelden en uitlachen is in zes
ACHTERGROND
Ruim 34 jaar zat hij vast in het
zadel. Zo vast dat niemand
durfde te hopen dat hij er ooit
eens uit zou vallen. Alfredo
Stroessner, zoon van een Beier
se bierbrouwer die voor de oor
log met zijn familie naar Para
guay emigreerde, kon zich lei
der van de oudste dictatuur
noemen. De 76-jarige president
werd echter door de tweede
man van de Paraguayaanse
strijdkrachten van zijn com
fortabele troon gestoten en
kreeg twaalf uur de tijd het
land te verlaten.
Uitzinnig stonden ze hem
maandag uit te zwaaien toen
hij in gezelschap van familiele
den en naaste medewerkers de
aftocht blies. 'Dictator ga weg!'
en 'Adios, adios!', riepen de Pa-
raguayancn hun gehate dicta
tor na. Een paar uur later arri
veerde hij met zijn gevolg op
een vliegveld nabij de Brazi
liaanse industriestad Sao Pau
lo. Brazilië was bereid hem po
litiek asiel te verlenen.
In het vliegtuig moet Stroes
sner de dictatoriale jaren als
een film nog eens hebben afge
draaid. Hij had het allemaal
wat anders bedacht. Als hij de
tijd rijp achtte om op te stap
pen, zou zijn zoon Gustavo hem
hebben opgevolgd. Nu zit de 56-
jarige, door de cocaïnesmokkel
rijk geworden, Andres Rodri
guez op de stoel die hij bijna 35
jaar bezet hield. En dat gebeur
de met strakke hand.
Op 5 mei 1954 kWam Stroes
sner aan de macht na een
staatsgreep tegen dë toenmali
ge president Frederico Chavez.
Sindsdien werd hij acht keer
na zeer dubieuze verkiezings
ronden herkozen. Stroessner
hield er bij de Paraguayaanse
bevolking behoorlijk de wind
onder. Talloze mensen werden
zonder enige reden vastgehou
den. Wie tegen Stroessner was,
moest verdwijnen.
Intussen was de dictator zelf
nou niet bepaald een voorbeeld
voor zijn volk. Zijn bewind
ging gepaard met een enorme
corruptie, cocaïnehandel en al
lerlei andere duistere praktij
ken. Niet alleen Stroessner
wist daardoor zijn persoonlijk
fortuin te spekken - hij bezit
volgens ingewijden zeven mil
jard dollar - maar ook zijn
naaste medewerkers pikten
een graantje mee. Zo ook
Rodriguez.
De vraag die velen de afgelo
pen week stelden was hoe een
dictator die al bijna 35 jaar aan
de macht was, zomaar kon wor
den afgezet? Heel eenvoudig:
door een denkfout, die hem
tenslotte fataal werd. Zoals ve
le voorafgaande kererf wilde
hij het leger naar zijn hand zet
ten. Deze keer was voor de mi
litairen de maat vol.
Na vele personele wijzigin
gen in het middenkader van het
leger, wilde de dictator de
tweede man in de top van het
Paraguayaanse leger, generaal
Rodriguez, gedwongen met
pensioen sturen. Het leger zin-
de op wraak. Afgelopen vrijdag
was het snel bekeken met
Stroessner. Rodriguez leidde
een geslaagde staatsgreep en
werd 's avonds tot de nieuwe
president van Paraguay be
noemd.
Rodriguez maakte hiermee
een einde aan de bijna 35 dicta
toriale jaren van Paraguays
meest gehate man.
MARJOLIJN IN 'T HOUT
van ae tien keei
op wordt gepest. Slaan, of ander
lichamelijk geweld wordt een op
de vijf keer genoemd. Minder
vaak worden kinderen bedreigd,
genegeerd of uitgestoten.
Uit het onderzoek blijkt dat de
•slachtoffers stelselmatig onder
de pesterijen lijden. Een aanwijs
bare aanleiding voor het pesten
is er mèestal niet Wanneer de
groep een 'zondebok' zoekt is er
altijd wel een aanleiding te ver-
De gepeste kinderen verliezen
in de meeste gevallen hun zelf-
vertouwen en worden eenzaam.
Onderwijzers sluiten vaak hun
ogen voor de treiterijen.
De Kindertelefoon gaat, om
pesten op school te bespreken,
een speciale video-les over dit
onderwerp maken.
ROTTERDAM (GPD)
Woensdagmiddag, 13.30 uur.
Klas 5a van het Rotterdam
se Marnix-gymnasium
wacht op het begin van de
les maatschappijleer. De
stemming is prima. Het is
geen gewone les die de leer
lingen vanmiddag krijgen:
president F.G. Kordes van
de Algemene Rekenkamer
zal optreden als gastdocent.
Hij doet dat in het kader
van het 175-jarig bestaan
van de Algemene Rekenka
mer, en zijn voorbeeld zal
gedurende dit hele jaar
worden gevolgd door ande
re medewerkers van de Re
kenkamer.
door
Bernadette Neelissen
De Algemene Rekenkamer is
een onafhankelijke instelling,
die zich bezighoudt met het advi
seren over en controleren van
overheidsuitgaven. Zij kan waar
dat nodig is onderzoeken instel
len, zoals onlangs het geval was
bij de moeizame invoering van
het nieuwe paspoort. Sleutel
woorden daarbij: 'rechtmatig
heid' (komt het geld wel terecht
waar het zijn moet?) en 'doelma
tigheid' (werkt de onderzochte
instantie wel efficient?).
Aan de hand van een speciaal
voor het jubileum uitgegeven
leerlingenboekje met informatie
over de Rekenkamer zal Kordes
het een en ander vertellen, om
vervolgens vragen van de leerlin
gen te beantwoorden.
Laatstgenoemden blijken zich
bij aanvang van de les strate
gisch te hebben opgesteld: alle
plaatsen achter in het lokaal zijn
bezet, vooraan gapen nog gaten.
Dc leerling die het laatst binnen-
President Rekenkamer treedt op als gastleraar
tuurlijk kan ik ontslagen wor
den, net als de andere leden van
de Rekenkamer. Wanneer zou
dat kunnen gebeuren, heeft ie
mand een idee?" Even is het stil.
Dan probeert een jongen: "Bij
fraude?" Kordes leeft helemaal
op. "Juist ja! Fraude!" roept hij
vrolijk, alsof iemand zojuist de
hoofdprijs in een quiz gewonnen
heeft.
Een vraag over de efficiency
van de ambtenaren bij de Reken
kamer stemt tot nadenken. Kor
des, voorzichtig: "De meerder
heid van de ambtenaren werkt
heel goed. Een klein percentage
werkt minder goed, maar dat is
overal zo, hier op school ook, niet
iedereen is nu eenmaal een hoog
vlieger. Maar dat wil nog niet
zeggen dat de anderen non-va-
leurs zijn".
De vragen volgen elkaar nu in
rap tempo op. Tegelijkertijd (de
les i
i al 1
de
President F. Kordes voor klas 5a van het Rotterdamse Marnix-gymnasium.
komt heeft zijn kans verkeken.
Meteen luid: "Ja, wat is ditnoU?!
uit de jongen zijn teleurstelling.
Meneer van Nieuwenhuizen, de
'echte' leraar maatschappijleer
en geschiedenis, zet hier en daar
iemand wat meer naar voren en
de les kan beginnen.
Kordes begint met
paar
LEIDEN - Uiteindelijk neemt
hij de tijdrovende problemen
rond de opnames, het uitbrengen
en het pluggen van de lp 'Blind
Birds' voor lief. Ruud Brussee,
grondlegger en spreekbuis van
de Leidse wave-formatie Im
mortal vond er zelfs een liefde-
volle vergelijking voor. "Ik be
schouw de negen maanden die
tussen de eerste plannen en de
uiteindelijke realisatie liggen als
een zwangerschap. Met de bijbe
horende ups en downs, maar ge
volgd door een blijde bevalling.
Daardoor is 'Blind Birds' -voor
mij een zeer gewenst kind ge
worden, en ik ben de trotse va
der. Het resultaat stemt mij zo
goed dat ik met een kinderwagen
door de stad zou kunnen lopen",
scherst hij.
door
Eric Hoenson
Als de keyboard-speler daadwer
kelijk tot zo'n vaderimitatie in
staat is, zal dit ongetwijfeld zater
dag 11 februari gebeuren. Die
avond presenteert Immortal in
het Leids Vrijetijds Centrum de
zeven nummers van de lp live
aan het publiek. Gezien het suc
ces van dit soort presentaties in
het algemeen, en afgaande op de
stijgende populariteit, zal de in
houd van Ruud's wagentje
zwaarder zijn dan de gebruikelij
ke paar pond van een baby.
Hobby
De ruimte in de grauwe flat in
Leiden-noord heeft op een goed
gevulde snoeppot na niets zoets.
Het zwart/wit overheerst na
drukkelijk, slechts hier en daar
onderbroken door het groen van
een plant. Een wand wordt bijna
geheel in beslag genomen door
een enorme verzameling platen.
"M'n grote hobby", begeleidt
Ruud. Op de bank wacht Bert
van der Mark, bassist en een van
de zangers van de band.
"Onzer muziek laat zich ge
makkelijk onderbrengen in het
vakje new-wave muziek", zegt
Bert, met z'n 31 jaar het oudste
bandlid. "Als jij vindt dat er in
vloeden te horen zijn van Joy Di
vision en The Cure zeg ik: je hebt
goed geluisterd. Maar anderen
beweren weer The Sound of The
Div in de muziek van Immortal
te herkennen. Ach, ik geloof dat
geen band ter wereld muziek
maakt die geheel op zichzelf
staat. En bovendien, wat is new
wave? Een stroming van tien jaar
geleden toch?"
Ruud voegt daaraan toe: "We
proberen via muziek onzf» visie
op de huidige wereld te geven.
Die is niet negatief, hoewel onze
nummers inderdaad weieens als
'negatief worden omschreven.
Maar ik hou van dit soort mu
ziek, net zo goed als dat ik zwart
en wit mooier vind dan geel en
blauw. Bovendien kan een lek
ker potje janken ook best enor
me opluchting geven en dus po
sitief werken".
Maar treuren om de eigen mu
ziek doen de vier leden van Im
mortal, naast Bert en Ruud zijn
er ook nog Mike de Leeuw (zang
en percussie) en Hans Brussee
(gitaar en zang), nimmer. Inte
gendeel, ze staan voor de volle
honderd procent achter hun ei
gen prestaties. Houdt dat in dat
concessies uit den boze zijn en
dat de band pretentieloos aan de
weg timmert?
"Dat zeker niet", weerlegt
Ruud. "We spelen niet alleen
voor ons zelf maar houden wel
degelijk rekening met wat het
publiek wil horen. Kritiek ne
men we dus serieus. Wordt er 'li
ve' lauw gereageerd op een
nieuw nummer, dan passen we
het aan of schrappen we het. We
zijn als het ware steeds op zoek
naar de ideale combinatie tussen
wat we zelf mooi vinden en wat
aanslaat. Want ik hoop nog
steeds op een groter publiëk".
Volgens Ruud werpt die aanpak
duidelijk vruchten af. Het Leidse
boekingsbureau 'Hotel Surbur-
bia' weet Immortal gemiddeld
een keer in de week op een podi
um ergens in Nederland te plaat
sen. Veelal speelt het viertal in
middelgrote stedèn als Gouda,
Den Bosch of Dordrecht, maar
vreemd genoeg zetelt de harde
kern van de 'fans', zoals Bert ze
professioneel noemt, in het klei
ne dorpje Oud Ade.
"Bij optredens in het plaatse
lijke jongerencentrum 'Meddle'
swingt men steevast van het eer
ste tot en met het laatste nummer
op onze muziek. En als we ergens
in de buurt spelen, schroomt een
aantal vaste bezoekers niet om in
een grote groep anderhalf uur te
fietsen om ons te zien".
Toch heeft Bert ook ondervon
den wat de huidige jeugd doet als
men minder accepteert wat er op
het podium wordt geboden. "In
veel jongerencentra houdt 'men
nog van ouderwetse hardrock, of
het modernere speedmetal. Op
een, overigens verder leuk, op
treden in Noord Holland kreeg ik
van een bezoeker een ijskoud
glas bier over me heen. Waar
schijnlijk omdat hij op onze mu
ziek niet kon headbangen".
Mede om dit soort excessen zo
veel mogelijk te voorkomen,
maar vooral natuurlijk om het
publiek aan zich te kluisteren,
brengt Immortal live meer dan
alleen muziek. Groot geprojec
teerde dia's beelden op subtiele
wijze de nummers uit. Voorbeel
den: een meisjesneus tegen een
ruit gedrukt; een achterlicht van
een auto in de nacht; het metalen
framewerk van een modern ge
bouw.
Volgens Ruud en Bert com
penseren de dia's ruimschoots
het grote visuele gebrek van Im
mortal, dat van een 'levende'
drummer. In plaats daarvan
neemt een geavanceerde drum-
woorden over zijn levensloop.
De klas luistert geboeid; hij heeft
het vervolgens over de bevoegd
heden van de Rekenkamer.
"Wij kunnen de regering geen
orders geven, wel kunnen we be
paalde ontwikkelingen signale
ren en anderen, zoals de regering
of de Staten-Generaal, tot actie
computer de basisritmesektie
over, zo af en toe opgevuld door
percussiewerk van zanger Mike
de Leeuw. "Daardoor lijkt onze
podiumpresentatie best leven
dig. Toch is een goede drummer
altijd welkom. Maar tot op heden
zijn we nog geen geschikt per
soon tegengekomen".
Steriel
Wellicht dat de reacties op de de-
buut-lp Immortal wat actiever
maakt in het speuren naar een
vijfde bandlid. Want juist de dr
umcomputer, hoewel gevarieerd
gebruikt, maakt het geluid een
beetje steriel.
Ruud weerspreekt die bewe
ring echter met klem. "Wij moes
ten zelf ook wennen aan het ge
luid, dat gemixed is door Jan Bo-
velander, (producer van o.a. de
Div). We hebben daarom zelfs
het nummer 'Leaders' nog over
gemixed, wat weer een extra
kostenpost van 500 gulden met
zich meebracht. Maar na een tijd
je begrepen we dat we live toch
echt anders klinken dan op de
plaat, iets schoner".
"Een grotere tegenvaller was
dat we geen geschikte platen
maatschappij konden vinden.
We hebben maanden voor niets
geleurd met de opgenomen tape.
Allemaal hadden ze wél kantte
keningen. Even leek Plexus in
Delft wel wat in ons te zien, maar
daar ging het allemaal ongeloof
lijk langzaam. En omdat we de
plaat voor de officieuze presenta
tie op 12 november in de Zoeter-
meerse 'Boerderij' wilden heb
ben, besloten we op het laatste
momen 'Blind Birds' in eigen be
heer uit te brengen. Naast de
stress veroorzaakte die beslis
sing ook een flinke financiële
aderlating, gezien de totale kos
ten van 13.000 gulden. We heb
ben het geld binnen de familie
kring kunnen lenen".
Ook in Hilversum stuitte het
viertal met 'Blind Birds' meestal
op onneembare barrières. Alleen
de Vara en de NOS hebben het
produkt een paar keer in de ether
gebracht. "Je komt er gewoon
niet zonder geld", denkt Bert. En
mocht dat wel het geval zijn, dan
worden er soms vreemde eisen
gesteld aan de presentatie op de
radio. Zo zei Henk Westbroek,
presentator van het Vara pro
gramma 'Popkrant', vlak voor
het opgenomën interview tegen
Ruud: 'Je moet het wel positief
houden. Nederlandse bandjes
komen al zo vaak negatief naar
brengen". Deze woorden schij
nen een meisje met een lange
blonde paardestaart eveneens
tot actie te brengen: aan de
giechelpartij met haar vriendin
lijkt geen eind te komen. Maar
Kordes heeft de smaak te pak
ken en gaat onverstoorbaar door.
Kordes lacht. "Ik mag door
gaan tot mijn zeventigste", legt
hij uit, "maar ik hoop niet dat
mijn leven dan al voorbij is. Na-
gang) wordt het rumoerig
lokaal. De pauze had al in moe
ten gaan, maar de bel schijnt in
dit lokaal moeilijk hoorbaar te
zijn en is aldus niet opgemerkt.
Kordes besluit in overleg met
Van Nieuwenhuizen en coach
Groothoff maar in een ruk door
te gaan.
Om drie uur is het afgelopen.
Bijna iedereen is het erover eens:
het was een geslaagde les. Er vie
len nergens stiltes, er werd veel
gevraagd en de klas hield de aan
dacht er grotendeels heel goed
bij.
Wat vond de president van de
Rekenkamer er zelf van? "Ik
vond het leuk om te doen", zegt
Kordes. "Ik heb wel ervaring
met het geven van lezingen,
maar dit was weer iets heel an
ders. Wel even wennen: in mijn
tijd was het altijd doodstil in de
klas. Maar al met al geloof ik dat
i mijn opzet geslaagd ben. Ik
;n dia-
AMSTERDAM - Politieke partijen moeten in hun
verkiezingsprogramma's voor 1990 meer aandacht
besteden aan jeugdbeleid. Dat zegt de Raad voor het
Jeugdbeleid in een notitie aan de Tweede Kamer.
Vooruitlopend op de Tweede Kamerverkiezingen in
1990 geeft de Raad een aantal richtlijnen voor het
jeugdbeleid in de komende jaren.
In de notitie 'Jeugd herkenbaar in verkiezingspro
gramma's' adviseert de Raad voor het Jeugdbeleid
politici onder meer extra aandacht te besteden aan
de rechtspositie van minderjarigen, huisvesting en
de emancipatie van meisjes en buitenlandse jonge-
De Raad verwijt de regering nu alleen aandacht te
besteden aan het onderwerp 'jeugd' als de samenle
ving problemen met jongeren heeft (bijvoorbeeld cri
minaliteit en werkloosheid). De Raad vindt dat de
overheid de gelijke behandeling van jeugdigen moet
bevorderen en veel meer voorwaarden moet schep
pen voor bereiken van een zelfstandige leefsituatie.
Voor de politieke partijen heeft die extra aandacht
voor jongeren ook zijn voordelen zegt de Raad in zijn
notitie. 'Jongvolwassenen', tussen 12 en 18 jaar, zijn
immers de kiezers van de toekomst. En slechts een
klein deel van hen heeft al gekozen voor een bepaal
de politieke party.
Meerderj arigheid
Per 1 januari 1988 is de meerdeijarighedsleeftijd ver
laagd van 21 naar 18 jaar. Ouders blijven echter ver
plicht hun kinderen tot hun 21ste jaar financieel te
ondersteunen. Geen logische zaak vindt de Raad
voor het Jeugdbeleid. Op die meerderjarigheids-
grens zou de regering nog eens terug moeten komen.
De Raad stelt voor een soort 'trappenstelsel' in te voe
ren. Jongeren zouden stapsgewijs meerderjarig moe
ten worden, niet in een keer met het bereiken van de
leeftijd van 18 jaar.
Bij specifieke problematische situaties na bijvoor
beeld weglopen van huis moet een 'gedeeltelijke
meerderjarigheid' kunnen worden ingevoerd zo ad
viseert de Raad. Het gaat daarbij om toekenning van
een aantal noodzakelijke rechten zoasls het kiezen
van een eigen verblijfplaats, het openen van een giro
rekening en het sluiten van een arbeidsovereen
komst zonder machtiging.
Jeugdigen moeten verder een eigen rechtsingang
krijgen om ernstige conflicten binnen de familie te
kunnen aanpakken. De Raad adviseert tevens het
aantal kinderrechtswinkels in Nederland uit te brei
den.
