VNLeger legt in
Afghanistan mijnen
Stroessner na 35 jaar ten onder aan paleisintriges
«art
Rapport beschuldigt Sovjetunie
Zwijgplicht ambtenaren
Engeland blijft overeind
Parlement zonder Botha
biedt geen verrassingen
Leiders verzet
Kampuchea in
China bijeen
Groot Brittannië voert 'Europaspoort' in
Kritiek van Israëliër:
lynchstemming in VN
ZATERDAG 4 FEBRUARI 1989
BUITENLAND
PAGINA 5
NEW YORK/KABUL (AP/Rtr/DPA/AFP) De Russische en Afghaanse legereenheden
hebben bij de terugtrekking uit gebieden in Afghanistan miljoenen nieuwe, tegen perso
nen gerichte mijnen achtergelaten, die veelal zijn gecamoufleerd. De Onafhankelijke
Raad voor Intematinale Mensenrechten heeft dit gisteren bekend gemaakt in een verslag
aan de Economische en Sociale Raad van de Verenigde Naties.
De directeur van de Raad, de Ame
rikaanse hoogleraar internationaal
recht Norchi, heeft in juni met een
andere medewerker van de organi
satie een onderzoek verricht rond
een verlaten kazerne van een Rus
sische garnizoen in Barikot, in de
provincie Kunar. Hij heeft daarbij
nieuwe mijnen gevonden in land
bouwgebieden in een gebied van
meer dan anderhalve kilometer
rond de kazerne. Bij demontage
bleken de onderdelen Russische
opschriften te dragen.
Volgens het rapport zijn er door
het Afghaanse en het Sovjet-leger
tussen de 5 en de 30 miljoen mijnen
en booby-traps achtergelaten. Het
rapport noemt het leggen van de
mijnen "een duidelijke schending
van gewoonterecht en geldend in
ternationaal recht", en het feit dat
de mijnen veelal zijn gecamou
fleerd en zijn versrpeid in woonge
bieden van burgers versterkt de
onwettigheid van de actie, aldus
het rapport.
Aan de opstelling is meegewerkt
door deskundigen uit de Verenig
de Staten, Groot Brittannië en Mal
ta. Het zal worden voorgelegd aan
de Commissie voor de Mensen
rechten van de Verenigde Naties in
Genève, die vorige week aan een
vergaderingszitting is begonnen
die tot maart zal duren.
De mijnen zijn volgens het rap
port gelegd in landbouwgebieden,
in rivieren, dorpen, en aan de rand
van dorpen. Ook op de wegen die
zouden worden gebruikt door te
rugkerende vluchtelingen zijn mij
nen gelegd. De onderzoeksgroep
meent dat tenzij de mijnen onscha
delijk worden gemaakt, ze een
schending opleveren van de Ak
koorden van Genève.
Intussen hebben meer dan
24.000 Sovjettroepen zich twee we
ken voor de totale terugtrekking al
uit Afghanistan terugetrokken. Er
zijn nog zo'n 1500 militairen achter
gebleven. Dat heeft de Sovjetleger-
krant Krasnaja Zvezda gisteren be
richt. In kringen rond het ministe
rie van buitenlandse zaken in Mos
kou is vernomen dat waarschijnlijk
al dit weekeinde de laatste Sovjet
militair het land verlaat.
Wanneer dit inderdaad het geval
is loopt Moskou ongeveer tien da
gen voor op het schema dat 15 fe
bruari als uiterste datum stelt.
Sinds augustus vorig jaar verble
ven er ongeveer nog 50.000 Sovjet
militairen in het land nadat de eer
ste fase van de troepenterugtrek
king was voltooid overeenkomstig
het akkoord van Genève.
De Afghaanse overheid maakte
bekend dat het een militaire elite
eenheid opgericht die bescher
ming moet bieden tegen een even
tuele aanval van de rebellen op de
hoofdstad Kabul als de Sovjettroe
pen zich hebben teruggetrokken.
Zo'n 50 soldaten werden opgeleid
en zullen de taak krijgen anderen
op te leiden. De regering hoopt in
totaal 10.000 man op de been te
kunnen brengen.
LONDEN (AP) De steun van de
Britse oud-premier Heath en 17 an
dere conservatieve Britse parle
mentariërs voor een voorstel van
de Labourpartij om ambtenaren te
ontslaan van geheimhoudings
plicht als het landsbelang daarmee
gediend is, is ontoereikend ge
weest om het wetsontwerp in het
Britse Lagerhuis aanvaard te krij
gen.
Het voorstel werd met 267 tegen
179 stemmnen afgewezen. Behalve
Heath waren onder de rebellerende
Tory-parlementariërs twee vroege
re leden uit het kabinet van pre
mier Thatcher, Biffen en Sir Gil-
Het Labour-voorstel had de
vorm van een amendement op de
Official Secrets Bill, een wet op ge
heimhouding die vorig jaar in be
ginsel is aanvaard, en thans in
amenderingsfase verkeert. De
nieuwe wet moet in de plaats ko
men van de uit 1911 daterende Offi
cial Secrets Act, die de regering
macht geeft om alles wat in haar
kraam te pas komt tot staatsge
heim te verklaren.
Hoewel de nieuwe wet deze situ
atie in het voordeel van de open
baarheid moet wijzigen, geldt de li
beralisering volgens tegenstanders
slechts triviale gevallen, en blijft de
enorme macht van de regering om
zaken van belang geheim te hou
den intact.
Heath betoogde dat ambtenaren
die worden vervolgd wegens het la
ten uitlekken van officiële gehei
men het recht moeten hebben zich
te beroepen op het algemeen be
lang. Hij zei dat een 'algemeen be
lang clausule' noodzakelijk was,
omdat het publiek recht heeft te
worden ingelicht als er zaken
scheef zijn gelopen.
Een andere conservatieve parle
mentariër die het Labour-amende-
ment steunde. Shepherd, zei dat de
regering kennelijk bereid was zelfs
KAAPSTAD (AP) - Het parle
ment van Zuidafrika heeft gisteren
zijn nieuwe zittingsperiode ge
opend zonder aanwezigheid van
president P.W. Botha, wiens
plaatsvervanger echter duidelijk
maakte dat onder zijn leiding geen
verrassende hervormingen waren
te verwachten.
Minister Heunis van constitutio
nele ontwikkeling, die tot plaats
vervangend president werd be
noemd nadat Botha op 18 januari
werd getroffen door een lichte be
roerte, beloofde "volledige burger
rechten voor alle Zuidafrikanen",
maar zei dat de wetten op rassen
scheiding zouden worden gehand
haafd.
De openingszitting vond plaats
op een moment van politieke on
rust, een dag na Botha's verrassen
de bekendmaking dat hij aftrad als
voorzitter van de regerende Natio
nale Partij. Minister van onderwijs
De Klerk werd door de partij met
69 tegen 61 stemmen tot zijn opvol
ger gekozen.
Daarmee won hij met een klein
verschil van zijn liberalere rivaal,
minister van fincanciën Barend du
Plessis. Du Plessis wordt thans be
schouwd als de aanvoerder van de
'gematigde' factie binnen de Natio
nale Partij, met de positie van out-
Buitenland kort
Petitie
Een groep Sloveense intellectue
len heeft de regering in Belgrado
met een petitie gevraagd op te ko
men voor het 'tragische' lot van de
Servische minderheid in het noor
delijke buurland Roemenië. De pe
titie aan het staatspresidium is on
dertekend door 18 prominente in
tellectuelen uit de liberale Joego
slavische deelrepubliek Slovenië,
die politiek op erg gespannen voet
staat met Servië.
vs
De modernisering van de kernwa
pens voor de lange afstand, de zo
genoemde strategische raketten,
dient de hoogste prioriteit te krij
gen. Deze mening hebben vooraan
staande Amerikaanse veiligheids
deskundigen, zowel Republikei
nen als Democraten, in een giste
ren verschenen rapport naar voren
gebracht.
Engels
In het archief van de Stanford-uni-
versiteit in Californië (VS) zijn vier
manuscripten van Friedrich En
gels, met Karl Marx de auteur van
het Communistisch Manifest, ont
dekt. Het betreft drie korte in het
Frans geschreven manuscripten en
een langer handschrift, geschreven
in het Duits. De Franstalige docu
menten dateren uit 1883 en 1886.
Ortega
President Ortega van Nicaragua
heeft gisteren een algemene am
nestie aangeboden voor de Con
tra's, de naar schatting 4.000 guer
rillastrijders die met steun van de
Verenigde Staten het bewind in
Managua ten val willen brengen.
Ortega onderstreepte daarbij ech
ter categorisch tegen hervatting
van directe onderhandelingen met
de leiding van de Contra's te zijn.
sider bij eventuele presidentsver
kiezingen.
Heunis, die uit de verkiezing als
derde man in de partijtop naar vo
ren is gekomen, zei in zijn ope
ningsrede dat de regering enkele
selecte multiraciale wijken wilde
creëren, maar dat elders in het land
de apartheid zou worden gehand
haafd.
De regering had al eerder ken
baar gemaakt een jaar lang te wil
len experimenteren met gemengde
woonwijken. Heunis herhaalde
ook een oude oproep van de rege
ring voor onderhandelingen met
zwarte leiders. Tot nu toe hebben
vrijwel alle leiders van betekenis
echter geweigerd zich met de rege
ring in te laten zolang deze geen se
rieuze aanzet geeft tot ontmante
ling van de apartheid.
De 73-jarige Botha liet zijn partij
genoten donderdag weten dat hij
het voorzitterschap opgaf om zich
te kunnen concentreren op zijn
presidentiële taken. Botha wil niet
openlijk praten over zijn terugtre
ding als president, maar heeft wel
gezegd zijn werklast te willen ver
minderen. In het parlement staat
een wet op stapel om in verband
hiermee de post van eerste minis
ter, die in 1984 door Botha werd af
geschaft, in ere te herstellen.
KERNWAPENPROGRAMMA
Pakistan heeft onlangs een mid
dellange afstandsraket getetst en
materiaal verkregen voor de aan
maak van nucleaire wapens. Dat
heeft de Indische premier Gandhi
meegedeeld tijdens een openbare
bijeenkomst in Bombay. Gandhi
zei dat Islamabad onlangs een
proefvlucht uitvoerde met een ra
ket met een bereik van 640 kilome
ter. De premier zei dat als zijn infor
matie juist blijkt te zijn India stap
pen zal ondernemen om zijn veilig
heid te garanderen.
WENEN De traditionele rellen die het jaarlijkse galabal in de Weense opera begeleiden zijn dit maal
uitgelopen op een waar slagveld. De tol die de rellen donderdag bij de Weense society-gebeurtenis van het
jaar eisten ivas ongeëvenaard: 52 gewonden, 12 arrestanten en tientallen vernielde auto's en winkelruiten.
De Weense politie overzag vrijdag het slagveld en moest toegeven dat de actie 'Verorber de rijken',
waarmee linkse jongeren de genodigden al driejaar lang dwars zitten, dit keer volledig uit de hand was
gelopen. De jongeren vinden dat het entreegeld van zo'n 400 gulden per persoon beter aan andere doelen
kan worden besteed.
PEKING (AFP) - De drie Kam-
pucheaanse verzetsbewegingen
komen volgende week donderdag
byeen in Peking om een gezamen
lijk standpunt op te stellen voor de
vredesbesprekingen die van 19 tot
en met 21 februari in Jakarta wor
den gehouden. Dit heeft prins
Sihanouk, die de bijeekomst zal
leiden, gisteren bekendgemaakt.
Het is voor het eerst sinds de
prins eind januari 1988 aftrad als
voorzitter van de verzetscoalitie,
dat de drie bewegingen rond de ta
fel gaan zitten. De coalitie wordt
nog steeds door de Verenigde Na
ties beschouwd als de enige wetti
ge regering van Kampuchea, en
niet de door Vietnam gesteunde re
gering van premier Hun Sen.
De laatste weken wordt er druk
onderhandeld over een politieke
oplossing van de kwestie-Kam-
puchea. Zo bracht vorige maand
premier Hun Sen een bezoek aan
Thailand, hetgeen zijn prestige ver
sterkte. Thailand is van meet af te
genstander geweest van de in 1979
door Vietnam in het zadel gehol
pen bewind in Kampuchea.
Tot dusver weigert de Kam-
pucheaanse premier in te gaan op
de eis van het verzet tot ontbinding
van zijn regering voordar parle
mentsverkiezingen worden gehou
den. de verkeizingen staan op sta
pel zodra het Vietnamese bezet
tingsleger zich volledig uit Kam
puchea heeft teruggetrokken. De
bedoeling is dat de laatste Vietna
mese militairen in september naar
huis terugkeren.
De drie leiders van het Kam-
pucheaans verzet ontmoetten el
kaar volgende week om een ge
meenschappelijke strategie af te
spreken voor de tweede ronde van
het informele Kampuchea overleg.
LONDEN (GPD) - Rond de e
wisseling zullen alle Britten voor
een internationale identificatie het
wijnrode Europese paspoort heb
ben. Omstreeks die tijd verlopen
de laatste traditionele blauwe pas
poorten van het Verenigd Konink
rijk. Zonder twijfel een aangele
genheid voor sentimenten: het af
scheid van het sjieke Britse natio-
naliteitsbewijs.
Vele Britten vinden de verande
ring maar niks. Ze zien het de Eu
ropese versie niet zitten. Het is
maar een eerste impuls die bijvoor
beeld, nu het graafwerk onder het
Kanaal echt heilige ernst is gewor
den, ook slaat op de Eurotunnel.
Van een massaal gejammer is ech
ter nog geen sprake. Het verdriet
over wat verdwijnen gaat, is nog
steeds individueel en volstrekt per
soonlijk.
Misschien is het daarom ook dat
de Britse operatie 'invoering Euro
pees paspoort', die in zijn totaliteit
zo'n 25 miljoen gulden kost, zonder
noemenswaardige obstakels ver
loopt.
Het begon vorig jaar augustus in
een van de zes paspoortenbureaus,
dat van Glasgow. De Schotten be
ten het spits af. Hun paspoortaan-
vragen leidden automatisch tot het
nieuwe nationaliteitsbewijs in de
wijnrode kleur van de Europese
Gemeenschap.
Nu kan ook elders in het land via
Glasgow een Europees paspoort
worden aangevraagd en verkregen.
Zoals dat sinds december boven
dien geldt voor het bureau Liver
pool, dat eveneens 'Europees' is ge
worden. De vier overige bureaus
volgen in de loop van dit jaar.
Het oorspronkelijke blauwe
Britse paspoort heeft een geldig
heidsduur van tien jaar en men
gaat er dus van uit dat omstreeks
2000 de vervanging door het Eu
ropese paspoort is voltooid. Een
operatie die in 1984 begon met de
opzet van het computerprogram
ma daarvoor, waarop het ontwerp
van het Britse paspoort is aange
past. Compleet met de gewenste
veiligheidsmaatregelen.
Noemenswaardige problemen
hebben zich daarbij niet voorge
daan. En het hele spektakel in Ne
derland, culminerend in de val van
een minister en een staatssecreta
ris, heeft de Britten op zijn minst
geamuseerd.
"Dat is een voorstel waarachter ti
rannen zich verschuilen", zei Shep
herd.
Labours vice-voorzitter Hat-
tersley zei dat zijn partij met het
voorstel de regering het recht wil
de ontnemen "de enige scheids
rechter te zijn over waar in deze za
ken het algemeen belang ligt". Hij
zei dat de regering Thatcher gedu
rende haar (negenjarig) bestaan
had laten zien dat haar obsessie
met geheimhouding "niet zozeer
betrekking heeft op het bescher
men van informatie waarvan onze
veiligheid afhangt, maar veel meer
op het onderdrukken van informa
tie waardoor zijzelf in verlegenheid
kan worden gebracht".
Minister van binnenlandse za
ken, Hurd, verklaarde dat de rege
ring het amendement afwees, om
dat rekening moest worden gehou
den met ambtenaren die vervuld
zijn van minder edele bedoelingen,
en in de door Labour voorgestelde
clausule "een mogelijkheid zien
ernstige schade toe te brengen aan
de belangen van de gemeenschap"
De oude geheimhoudingswet
werd in 1911 inderhaast door het
Lagerhuis aangenomen toen Groot
Brittannië in de ban was van ge
ruchten over Duitse spionnen. De
nieuwe wet wil de geheimhou
dingsplicht voortaan beperken tot
de gebieden van defensie, veilig
heid en buitenlandse zaken. Alleen
het laten uitlekken of publiceren
van informatie over afluisteren, af
tappen van telefoons, en onder
scheppen van post, wordt nog be
schouwd als overtreding waarop
automatisch een veroordeling
volgt. In andere gevallen van open
baarmaking door journalisten of
ambtenaren moet de justitie bewij
zen dat zij hiermee het algemeen
belang hebben geschaad.
GENÈVE/JERUZALEM (AP) -
De Israëlische waarnemer by de
Commissie voor de Mensenrech
ten van de Verenigde Naties in Ge
nève, Walden, heeft gisteren felle
kritiek geuit op de sfeer bij de de
batten over de Israëlische maatre
gelen tegen de Palestijnse opstand
in de bezette gebieden.
Walden meent dat de debatten
de afgelopen drie dagen zijn geken
merkt door "volledige eenzijdig
heid" bij de beoordeling van de
toestand in de bezette gebieden,
terwijl er "vrijwel niets" wordt ge
zegd over de slachtoffers aan Israë
lische zijde. Walden zei dat van een
dergelijk debat niet kan worden
verwacht dat het serieus wordt ge
nomen.
Walden meent dat tijdens de de
batten in de commissie, waarin 43
landen zitting hebben, Israël wordt
veroordeeld in termen die uiteenlo
pen van "regelrechte haat" tot
"schijnheilige hypocrisie", omdat
het zijn burgers verdedigt, maar
dat er niets wordt gezegd over de-
genen die hen "zonder aanziens
des persoons proberen te vermoor
den". De "sfeer van een hang-pro-
ces" zal niet bijdragen tot het vin
den van een regeling, aldus Wal
den.
De Israëlische waarnemer meent
dat ondanks de verklaringen die
PLO-leider Arafat heeft afgelegd in
de bijeenkomst van de Algemene
Vergadering van de Verenigde Na
ties in Genève de PLO het terroris
me niet heeft afgezworen. De PLO
gebruikt volgens hem nog steeds
terroristische methoden in de
strijd tegen Israël en in de pogin
gen om de Arabieren die zich tegen
haar doelstellingen verzetten on
der de duim te krijgen.
Hij zei dat behalve in "extreme
gevallen" waarin de Israëlische sol
daten in levensgevaar verkeren al
leen "normale politiemethoden"
worden toegepast bij het bedwin
gen van de opstand. De PLO wil
volgens Walden de opstand op alle
mogelijke manieren laten escale
ren, waarbij "vrouwen en kinderen
in de frontlijn worden gezet, terwijl
de 'heroïsche' mannen die hen lei
den veilig achteraan blijven".
Intussen maakte een Israëlische
advocaat bekend dat in Arabisch
Oost-Jeruzalem minderjarige Pa
lestijnse relschoppers routinema
tig wekenlang in voorarrest wor
den gehouden, zonder de mogelijk-
DIALOOG De politieke partij
en in El Salvador beginhen aan een
dialoog met de linkse verzetsbewe
ging FMLN, nu die de bereidheid
heeft uitgesproken om dit jaar on
der bepaalde voorwaarden deel te
nemen aan verkiezingen. Hiertoe
werd besloten op een vergadering
waaraan de rechtse AREN A-partij
en andere grote partijen deelna
men. De christen-democratische
partij van president Duarte, die
zich nog altijd door dik en dun ge
steund weet door de VS, nam niet
aan het beraad deel en hield een af
zonderlijke bijeenkomst.
heid op borgtocht te worden vrijge
laten, zoals die voor andere arres
tanten wel bestaat. De borgstelling
bestaat wel voor kinderen tot 13
jaar, aldus de advocaat Lecker.
Hij zei echter dat zich in Oost-Je-
ruzalem ook regelmatig gevallen
voordoen, waarbij Palestijnse kin
deren onder de 13 jaar dagen lang
worden vastgehouden, omdat hun
ouders het geld niet hebben om de
gestelde borg te betalen. Lecker
haalde het voorbeeld aan van een
11-jarig kind en twee 13-jarigen die
vijf dagen lang op het politiehoofd
bureau in Jeruzalem werden opge
sloten, omdat hun ouders zich de
borg van 750 shekel (een kleine 850
gulden) niet konden permitteren.
Volgens Lecker worden de kin
deren met zijn achten in een cel ge
zet en zouden sommigen van hen
tijdens verhoor in het gezicht zijn
geslagen of tegen de benen zijn ge
schopt.
Regering België
bereid met Zaïre
te gaan praten
BRUSSEL (ANP) De Belgische
regering blijft bereid om mee te
werken aan een Belgisch-Zaïrese
ministersconferentie om de ge
schillen tussen beide landen uit de
weg te ruimen. Dat is gisteren mee
gedeeld door het kabinet van pre
mier Martens, na afloop van de ver
gadering van het ministerscomité
voor buitenlandse betrekkingen.
In feite was dat niets nieuws.
Martens had hetzelfde al donder
dag in de kamer verklaard. Giste
ren werd echter gezegd dat, voor
dat er zo'n conferentie plaatsvindt
er "een sereen klimaat moet wor
den geschapen om er zeker van te
zijn dat de onderhandelingen
vrucht dragen".
In de Kamer was Martens totaal
niet ingegaan op de jongste ont
wikkeling, het besluit van de Zaïre
se eenheidspartij MPR, om presi
dent Mobutu voor te stellen de be
trekkingen met België op te schor
ten of te verbreken. Op dat MPR-
besluit wilde men ook gisteren na
het speciale ministersberaad geen
commentaar geven.
Zou het werkelijk tot zo'n breuk
komen dan kan dat zowel België
als Zaïre flinke schade berokke
nen. Een Antwerpse econoom
heeft berekend dat een breuk tus
sen beide landen het Belgische be
drijfsleven direct en indirect op
een verlies van tien miljard fran
ken (zo'n 550 miljoen gulden) kan
komen te staan.
De zwaarste klappen zouden val
len bij zo'n vijf Belgische bedrij
ven: het metaalbedrijf Metallurgie
Hoboken-Overpelt (MHO), de
Compagnie Maritime Beige (CMB),
de luchtvaartmaatschappij Sabe
na, het diamantbedrijf Sibeka en
de bank Belgolaise.
SANTIAGO De ironie van het
noodlot. De Chileense dictator Au-
gusto Tinochet had altijd gedacht
dat hij eventueel onderdak zou
kunnen vinden bij zijn grote vriend
Alfredo Stroessner in Paraguay.
Een paar jaar geleden schafte Pino
chet zelfs al een pompeuze residen
tie aan in de Paraguayaanse hoofd
stad Asuncion. Maar nu is het
vriend Stroessner die Pinochet om
politiek asiel smeekt.
door
Rob Sprenkels
De 76-jarige Alfredo Stroessner
heeft in het hedendaagse Latijn-
samerika zo'n beetje alle records
gebroken. Zijn persoonlijke for
tuin wordt rond de 7 miljard dollar
geschat. Met bijna 35 jaar aan de
macht was hij de absolute decaan
van de sinds de jaren tachtig uit
stervende rechtse dictators irr La-
tijnsamerika. En sinds vorig jaar
oktober, na de nederlaag van Pino
chet bij het volksreferendum in
Chili, eigenlijk ook de laatste.
Stroessner, zoon van een uit
Beieren geëmigreerde bierbrou
wer, was op 5 mei 1954 aan de
macht gekomen na een staatsgreep
tegen de grondwettelijke president
Federico Chavez. Sindsdien heeft
hij zich bij frauduleuze verkiezin
gen tot acht keer toe later herkie
zen, de laatste keer vorig jaar febru-
Officieel ging altijd alles in het
Paraguay van Stroessner volgens
de wet. Maar het waren wel wetten
die geheel naar de hand van Stroes
sner zelf waren gezet.
Angst
Onder het bijna 35 jaar durende
schrikbewind is Paraguay een ge
heel eigen leven gaan leiden. "Be
halve onze kleren en schoenen
trekken wij elke dag ook onze
angst aan", zo verklaarde vorig jaar
nog Humberto Rubin, dank zij 'Ra
dio Nanduti' een notoire persoon
lijkheid.
Maar zijn zender is sinds begin
1986 uit de lucht. Rubin had het
aangedurfd om via zijn microfoon
kritiek op het bewind van Stroes
sner te spuien. "Het is onmogelijk
om niet bang te zijn", vertelde Ru
bin. "Ik ben al zo vaak opgepakt.
En je weet nooit waarom, maar je
wordt wakker op het politie-bu-
reau of in een cel van de politieke
politie".
Domingo Laino, de bekendste
politieke tegenstander van Stroes-
President Stroessner. (foto anp>
sner kan daarover meepraten. Hij
heeft de afgelopen jaren voorname
lijk doorgebracht in ballingschap,
in Brazilië en Argentinië. In april
1987 kreeg hij, een paar dagen na
het opheffen van de staat van be
leg, toestemming om terug te ke
ren. Sindsdien is Laino alweer on
telbare keren afgevoerd naar de ge
vangenis.
Bijna de helft van de Paraguay
aanse bevolking is lid van Stroes
sner z'n Colorado-partij. Het gaat
om de 'ogen en oren' van het staats
apparaat. Militantie is verplicht
voor de meer dan 300.000 ambtena
ren, voor militairen en politie-agen-
ten, voor schoenpoetsertjes, kran
tenverkopers, bedelaars, taxi
chauffeurs. Geen lid zijn van de Co
lorado-partij betekent vaak omko
men van de honger.
Parfum
Na 35 jaar Stfoessner is Paragu
ay niet van deze wereld. Afgaande
op de statistieken drinkt elke Para
guayaanse boer jaarlijks 150 fles
sen Schotse whisky, rookt hy vijf
pakjes Amerikaanse sigaretten per
dag en koopt hij elke twee maan
den een nieuw flesje Franse par
fum.
Maar in de praktijk is de inhoud
van de duizenden kartonnen dozen
die dagelijks op het internationale
vliegveld van Asuncion arriveren,
niet bestemd voor de straatarme
dagloners, die per jaar maar amper
50 dollar verdienen. Alle luxe arti
kelen, van complete computers tot
toiletpapier, verdwijnen op de
zwarte markt, waar ze worden op
gekocht door gewiekste zakenlie
den uit Brazilië en Argentinië.
Jaarlijks gaat er zo'n 2 miljard dol
lar om.
De onbegrensde corruptie, zo
heeft Stroessner meer dan eens uit
gelegd, is 'de prijs voor de vrede'.
En de dictator heeft z'n directe
handlangers goed laten meeprofi
teren in alle illegale handel. Een
van hen is generaal Andres Rodri
guez, de sterke man achter de coup
en vannacht beëdigd als de voorlo
pige opvolger van Stroessner..
De nu 56-jarige Rodriguez heeft
sinds het begin van de jaren zestig
op basis van cocaïne-smokkel een
persoonlijke rijkdom van zo'n 5
miljard dollar weten te vergaren.
Een jaar of 15 geleden leek het erop
dat hij in ongenade zou vallen, na
dat hij was ontryaskerd als een van
de belangrijkste drugshandelaren
van Latijnsamerika. Maar Rodri
guez wist Stroessner aan zich te
verplichten door zijn dochter uit te
huwen aan de jongste zoon van de
dictator, 'Freddy'.
Rodriguez heette altijd de ge
doodverfde opvolger te zijn van
Stroessner. Totdat de 'Gids van het
Paraguayaanse volk' een jaar of vyf
gelden zijn oudste zoon, Gustavo,
naar voren begon te schuiven.
Langzaam maar zeker probeerde
Stroessner de macht van de staf
chef van zijn leger terug te dringen.
Redden
Ook Rodriguez zat niet stil. Hij
wendde zich tot de zogenoemde
traditionele vleugel van de Colora
do Party. Anderhalf jaar geleden
kwam het tot een definitieve breuk
met de 'militantes' achter de dicta
tor. Om Rodriguez voorgoed bui
tenspel te kunnen zetten zou
Stroessner vorige week hebben be
volen dat de stafchef met pensioen
moest gaan.
Stroessner behoort nu tot het
verleden. Duizenden Paraguaya-
nen zijn jubelend de straten van
Asuncion opgetrokken. Voor het
eerst sinds 35 jaar heeft de oproer
politie niet ingegrepen. Oppositie
partijen hopen dat de val van de
dictator een democratie zal inlui
den. Maar generaal Rodriguez, zo
moet worden gevreesd, heeft in fei
te alleen maar zijn eigen (drugs-
)imperium willen veiligstellen. Al
te veel veranderingen mogen er
daarom in eerste instantie niet wor
den verwacht.
