'Het was voor mij een roeping'
Ook as-kruisje voor Oegstgeester predikanten
Leopold Verhagen (80) leidt rustig leven
Z.AiE,KDAU 1 r tort U AKI ïyöy
GEESTELIJK LEVEN
KALilNA 15
GPD - 'De pater met het witte haar' werd hij genoemd. Tien
jaar lang van 1958 tot 1968 had hij het laatste woord bij de
KRO-televisie. Met z'n witte haardos en zwarte pij was hij
een opvallende verschijning op de buis.
Pater Leopold Verhagen deed de dagsluiting op z'n eigen
wijze. Meermalen kwam hij met dode en levende dieren voor
de camera of bracht andere aansprekende attributen mee,
waarmee hij z'n betoog illustreerde. Zijn Epiloog werd live
uitgezonden uit de Irene-studio, later 'Vitus' in Bussum.
Na tien jaar stopte de KRO. „Ze hebben me nooit verteld
waarom het niet meer hoefde". Een gesprek met de 80-jarige
pater Verhagen.
Leopold Verhagen geniet van een
rustig leven in het klooster. Af en
toe leidt hij nog een uitvaartdienst,
maar verder is het ,niks doen'. De
dagen verlopen volgens een strak
patroon.
Om zeventien minuten over ze
ven loopt de wekker af. Ruim twin
tig minuten later is hij present bij
het koorgebed. Om acht uur begint
de ochtendmis, die voorafgaat aan
het ontbijt om half negen. Daarna
leest de pater een paar tijdschrif
ten. Hij drinkt om half elf koffie en
neemt een uur later de post door.
Daarbij zit ook zijn lijfblad, het Ka
tholiek Nieuwsblad.
Om half één wordt in het Augus
tijnen-klooster de warme maaltijd
gebruikt. Daarna gaat Leopold een
poosje rusten. Om half vier drinkt
hij weer een kopje koffie. En dan is
het tijd voor het bidden van de
rozenkrans. „Als ik niet in slaap
val, duurt dat een half uur". De ves
per begint om zes uur en rond half
zeven is het avondeten, samen met
de andere twintig priesters in het
klooster. Veel gespreksstof is er
niet. "Er wordt weinig gepraat on
der het eten".
Omdat Verhagen een fan is van
de Fabeltjeskrant, gaat bij hem om
vijf voor 7 de tv aan. Hij blijft kij
ken tot het 8 uur-Journaal ten ein
de is. Gaat dan weer een poosje le
zen en legt om half tien een kaartje
met medebewoners. Precies om
tien voor half elf maakt hij aanstaL-
ten om naar bed te gaan en tien mi
nuten later gaat het licht op z'n ka
mer uit.
LEIDEN: Herv. Gem. Hoogl. kerk zie Oude
Vest-kerk en Marekerk; Marekerk 9.45 dr.
Meijers, ha, 12 sludentenekklesia, 5 ds. v. 't
Hof, Woubrugge; Maranathak. (L. Morsweg)
10 ds. Schouten; Oecumenische geloofsge
meenschap De Regenboog (Merenwijk) 9.30
en 11.15 pastoor v. Well; Bethlehemkerk
(Driftstr.) 10 ds. Hortensius; Bevrijdingsk.
(Montgomerystr.) 10 ds. Rietveld, ha, 5 ds.
Hortensius, ha; Vredesk. (Burggravenl.) 10
ds. De Mey-Meulendijk; Waalse kerk
(Breestr.) 10.30 ds. Ribs, 7 orgelconcert; 'Ste
venshof' (rk kerk Haagse Schouw) 11 ds. Kra
mer, ha. Acad. Ziekenhuis 9 rk dienst, 10.15
ds. v. Beinum, ha. Diakonessenhuis elke zat
10.30 rk. dienst, morgen 10.30 ds. v. Achter
berg. Endegeest zie Oegstgeest. Geref. Kerk
Vredeskerk zie herv. gem.; Petrak. (Surina
mese.) zie Bethl.kerk Driftstr.; Oude Vest 10
ds. Alblas, mmv Leidse cantori); Maranathak.
zie herv. gem. Bevrijdingsk. zie herv. gem.;
bejaardenhuis Groenhoven 10 ds. E. Treur
niet; Merenwijk zie herv. gemeente. Geref. K.
Vnjg. (Herengr10 en 5 ds. Houtman Chr.
Geref. K. (Steenschuur) 10 en 5 ds. Qen Her
tog. Geref. Gem (zie onder Leiderdorp). Ge
ref. Gem. in Ned (Bethlehemkerk Driftstr.)
11.30 en 5.30 Evang.-Luth Gem (Hoogl
Kerkgr.) 10.15 ds. W Jense. Doopsgez.-Re-
monstr Gem (Lokhorstk. Pieterskerkstr
10.30 ds. Brusewitz. Baptistengemeente (au
la 'Nieuweroord', Rijnsburgerweg 124) 10 ds.
Agtereek. Evang. Gemeenschap (Middelste-
gr. 3) 9 evang. R. Sussenbach, 10.30 evang.
A. Meulenberg. Evangeliecentrum-Pinkster-
bew. (Bethlehemskerk Lammermarkt) 10
evang. J. Zijlstra. Pinkstergem. (O. Vest 13)
10 br. J. Eikerbout, ha. Leger des Heils (hoek
Vestestr./Groenesteeg) 10 en 7 (laatste zon
dag van de maand 5 u.). Nieuw-Apost. Kerk
(H. Ri|nd. 24): 9.30 en 4, wo. 8. Zevendedag
adventisten ('De Ontmoeting'. Noordhofland
V.schoten)elke zat. 10 tot 11 bijbelstudie, 11
tot 12 predikatie Christelijke Wetenschap
(Steensch. 6) 10 30. Kerk van J. Chr v d Hei
ligen der L Dagen (Brahmsl.) 9 30. 10.30 en
11.20. Oud-Kath K (Zoeterw singel) 10
Rooms-Kath K. Haagweg zat 7. zo 10.30
Herensingel zat. 7, zo. 9.30 en 11, Rijndijk
(Stevenshof) zat. 7. zo. 9.30; Steenschuur
zat. 7, zo. 8.30.10.11,30,6 en 7 (lol). Boshui-
zerkade zal. 7, zo. 9.30 en 11; Lammen-
schansweg zat. 7, zo. 9 en 10.30; Haarl.straat
zat. 7, zo. 10.30 en 12.15; Merenwijk zie herv
gem.; H. Rijndijk (zie Zoeterwoude).
En zo glijden de dagen in het
klooster voorbij. Meer wenst hij
ook niet. „Ik heb altijd een fijn le
ven gehad en dat heb ik nu ook",
getuigt de in Helmond geboren pa
ter.
Geboeid
Hij is de oudste uit een gezin van
zeven kinderen en de enige die het
priesterschap verkoos. „Als kind
ABQENES: Herv. Gem. 9.30 hr. J. W. 'Hoffe-
naar. Voorhout.
AARLANDERVEEKl: Herv. Gem. 10 ds. v.
Driel, 7 ds. De Graaff, Nieuwveen. Geref. Kerk
10 ds. v. Wijngaarden, 6.30 ds. Boer. Chr. Ge
ref. Kerk 9.30 leesdienst, 2.30 ds. Boiten,
Schiedam. Rk Kerk zat. 7, zo. 10.30.
ALPHEN AAN DEN RIJN: Herv. Gem. Ad-
ventskerk 10 ds. 't Hooft, 5 dr. Wigmans,
jeugddienst; Kruiskerk 10 ds. Jonkman; Op-
standingskerk 10 ds. Ommering, 6.30 ds.
Jonkman; G. Herderkerk 10 ds. Nieuwenhuis,
6-30 ds. Kraayeveld, Ridderkerk; De Bron
9.15 ds. Hoogendijk, 10.30 kand. De Bruijn,
Nieuwveen; Ashram (Marsdiep) 10 ds. Tase-
laar; Driehoorne 7 nam. ds. v. Dok; Ouds-
hoornse kerk 10 ds. B. v. Ginkel, A.dam;
Sionskerk (Meteoorlaan) 9.30 ds. Ouwendijk,
6.30 ds. Koudstaal, Baarn. Geref. Kerk Mar-
.kerk 10 ds. Wilschut, ha, 6.30 ds. v. Wijngaar
den. ha; Salv.kerk 10 ds. Boer, ha, 6.30 ds.
Wilschut, ha. Geref. K. Vrijg. (school Bospark,
Beatrixl. 4) 9.30 ds. Room, 5 ds. E. A. de Boer.
Ned. Geref. Kerk (school Willemstr9.30 ds.
W. Louwerse, 4.30 br. K. Mollema. Chr. Geref.
Kerk (Grijpensteinstr.) 9 30 en 4.30 ds. v.d
Meij. Oud-Geret. Gem. (Hooftstr. 240) 9.30 en
4. Bapt.gem (Molenwerfstr. 1) 10 ds. G. Hu-
nink, 6.30 ds. J. v.d. Zeeuw. Bapt.gem. Noord
(school Kalkovenw. 62) 10 hr. N. van Geme-
ren, 6.30 hr. J. Strietman. Volle-evang.gem.
('De Ark', Pr. Hendrikstr. 54) 10 hr. A. v.d.
Hoorn. Pinkstergem. 'Het Licht' (Morgen-
stersch. Briljantstr. 1) 10. Christengemeente
'De Hoeksteen' (geb. 'Bethel', hoek Emma-
laan) 10 hr. T. Brands, Lisse. Leger des H.
(Zonneweg 3) 10 en 7 (laatste zondag van de
maand 5 u.). Remonstr. Gem. (Van Manders-
loostr. 36) 10 ds. F. Knoppers. Rk Kerk: Bo-
nifaciusk. zat. 7, zo. 9.45 en 11.30; Piusk. zat.
7. zo. 9 en 10.30; De Bron zat. 7. zo. 9 en 11
BENTHUIZEN: Herv Gem 9.30 en 6 ds.
Boer. Geref ./Herv. Gem (geb 'De Hoek
steen'. Schweitzerstr -Bernhardstr.) 10.30 hr
A. Vercouteren. Voorburg. Geref. Gem. 9.30
en 6 ds. v. Aalst.
BODEGRAVEN: Herv. Gem. Dorpskerk
10.30 ds. De Wilde, Soest, 6.30 ds. Jubelet,
werd ik al geboeid door wat in de
kerk gebeurde. Toen ik op de lage
re school zat, voelde ik me al hele
maal thuis in de kerk. Dat ik pries
ter zou worden, stond toen al bijna
vast. Het was voor mij een roe
ping".
Verhagen werd in 1933 priester
en is, met een onderbreking van
zes jaar, altijd godsdienstleraar in
Eindhoven geweest. De andere ja
ren bracht hij in Haarlem door. Hij
voelde zich direct aangetrokken tot
de Orde der Augustijnen. „Er is
daar onderling een heel goeie
band. Bij de Augustijnen staat de
liefde tot God en tot de medemens
centraal". Vandaar ook dat hij er
geen enkele moeite mee had om
het klooster in Eindhoven, pal ach
ter de bijna 100-jarige Sint Catha-
rinakerk, binnen te treden.
„Ik wist eerst niet waar ik te
werk werd gesteld. Ik wachtte al
tijd maar af wat de overste wilde.
Want die weet wat het best voor je
is. Ik heb altijd gedaan wat de over
ste zei. En dat was goed".
Polsbroek; Salv.kerk 10 ds. Droogers, Wer
kendam, 6.30 kand. W. de Vos, Ede; Bethl
.kerk (Nieuwerbrug) 10 kand. De Vos, 6.30 ds.
Radstake, IJsselmonde. Geref. Kerk 9 (in
Dorpskerk) ds. Den Braber. Vries, 6.30 in Wil-
librorduskerk ds. Den Braber. Geref. K. Vrijg.
(Ichthusk.) 9.30 ds. Simpelaar, 4.30 lees
dienst. Geref. Gem. (Stationsweg 17) 10 en
6.30 ds. Bac. Evang.-Luth. Gem. 10.30 ds. v.
Beek, ha.
BOSKOOP: Herv. Gem. Dorpskerk 9.30 ds.
E. M. Pannekoek, Oegstgeest, 6.30 ds. v.d.
Pol; De Stek 9.30 hr. M. de Ridder, S.heim.
Geref. Kerk 9.30 ds. v. 't Hoff, 5 ds. Rang, N.-
Vennep. Chr. Geref. Kerk 9.30 en 5 ds. v.d.
Heuvel, Biezelinge. Geref. Gem. 9.30 lees
dienst, 7 ds. Boogaard. Volle Evang.gemeen-
te 'Bethel' (Burg. Colijnstr. 83) 9.30 hr. J. Lu-
HAZERSWOUDE: Herv. Gem. 9.30 ds. Ter
Bals, Alphen a.d. Rijn, 7 ds. Stam. Ter Aar.
Geref. Kerk 10 ds. Huisman, 5 ds. C. v.d. Vel
de, Haarlem. Rk Kerk: dorp zat. 7. zo. 10 en
11.30; Anker zat. 7. zo. 10.30; Rijndijk zo. 9.
HILLEGOM: Herv. Gem. 10 ds. Hofland. 5 hr.
M. de Ridder, S.heim. Geref. Kerk ('Hoek
steen') zie herv. gemeente. Chr. Geref. Kerk
10 en 5 ds. v. Langevelde. Rk Kerk: Mart. zat
7, zo. 9 en 11Jozefk. zat. 7, zo. 10 en 11.30.
HOOGMADE: Herv. Gem. 10 ds. Boonstra.
Rk Kerk zat. 7, zo. 10.
DE KAAG: Herv. Gem. 10 ds. Koldewijn. Rk
Kerk zat. 7, zo. 10.
KATWIJK AAN DEN RIJN: Herv. Gem.
Dorpsk. 10 ds. De Graaf, 6 ds. Sloof; Ontm-
.kerk 10 ds. Sloof, 6.30 ds. De Graaf. Herv.
Gem. 'De Rank' (P. Groen-college) zie Kat
wijk aan Zee. Geref. Kerk 10 hr. W. Schot,
O.geest. 5 ds. Kersten. Rk Kerk zat. 7, zo. 10.
Marine-vliegkamp Valkenburg 10.30 ds. H
Schepers.
KATWIJK AAN ZEE: Herv. Gem. N. Kerk 10
ds. Hovius. 6 ds. Christ; O. Kerk 10 ds. Bo
gaard. 6 ds. C. v.d. Berg; Ichthusk. 10 ds.
Christ. 6 ds. Volk; Pniêlk. 9.30 ds. C. v.d.
Berg, 6 ds. Schuurman; Maranathakerk
(Rijnsoever) 10 ds. Schuurman, 6 ds. Hovius
Overduin 2.15 ds. v.d. Beid. Herv. Gem. 'De
Rank' (aula P. Groen-college Pr. Frederik-
Toen hij eenmaal een baan had in
het onderwijs, kreeg Verhagen bij
de Wereldomroep een radio-epi
loog. In die periode werd hij ook
benaderd door de KRO om een
dagsluiting te houden die Epiloog
werd genoemd. Tien jaar lang ver
zorgde hij deze uitzending op zijn
eigen karakteristieke wijze. Er
werd veel naar hem gekeken, en ze
ker niet alleen door z'n eigen ge
loofsgenoten.
Verhagen werd na de Epiloog
met een taxi thuisgebracht, omdat
het meestal tegen middernacht
was. „Ik heb veel plezier beleefd
aan de dagsluitingen. Regelmatig
kwamen er reacties op. Ik had een
speciale secretaris om de brieven
van kijkers te beantwoorden".
De KRO besloot op een gegeven
moment met het programma te
stoppen. Waarom weet hij niet. „Ik
heb er nooit iets over vernomen.
Dat vond ik natuurlijk wel vreemd,
hoewel ik er geen slapeloze nach
ten van heb gehad. In de jaren van
ROME - Men kan
er de paus gerust
op aanzien dat
hij, als hij geen
hoge geestelijke
functie had, car
naval uitbundig
zou meevieren.
Dit plaatje zegt
genoeg. De jonge
man met zijn car
navaleske uiter
lijk kreeg toch
maar mooi een
goedkeurende aai
van de kerkvorst,
terwijl het gewone
volk geamuseerd,
maar misschien
ook wel een beetje
jaloers toekeek.
Het gebeurde bij
een bezoek van Jo
hannes Paulus
aan een kerk in
een voorstad van
Rome. (foto ap)
dreef 15) 10 ds. v. 't Hof, Voorhout, ha. Geref.
Kerk Vr.kerk 10 ds. Kersten, 5 ds. Koster; Tri-
umfatork. 10 ds. Koster, 5 ds. Ribberink,
Rijnsburg. Geref. K. Vrijg. 9.30 leesdienst, 4
ds. Heida. Ned. Geref. K. (aula Bestevaer
mavo) 9.30 kand. C. Vrooland, 7 ds. Zwarts.
Chr. Geref. K. 10 en 5 ds. P. den Butter. Vrije
Chr. Geref. Gem. (Unizaal) 10 en 5 ds. v.d.
Belt. Geref. Gem. (Remisestr.) 10 en 5 lees
dienst, di. 7 febr. 7.30 ds. J. Baaijens, Enkhui
zen. Geref. Gem. in Ned. (Louwestr.) 10 en 5.
Volle-evang.gem. (Voorstr. 48) 9.45. Onafh.
baptistengem. (Ambachtsweg 2) 10 ds. J. A.
Visser, ha, ma. 8.15 bijbelstudie. Soefi-bewe-
ging Universel Murad Hassil (einde Zuid-Bou
levard) 4 nam. universele eredienst.
KOUDEKERK AAN DEN RUN: Herv. Gem.
10 ds. Lapré, 7 ds. v.d. Lugt. Geref. Kerk 10
ds. v.d. Lugt, 7 zie herv. gemeente.
LEIDERDORP: Herv. Gem. en Gèref. Kern
Dorpsk. 10 ds. Knorlh, 6.30 ds. Stegeman;
Scheppingsk. 9 en 10.30 ds. Stegeman. Ley-
thenrode 10 ds. W. de Leeuw. Elis.-zieken-
huis 9.30 ds. Brommet, 10.45 hoogmis. Geref.
Gemeente Leiden eo (kerkgeb. Hoofdstr. 73)
10 en 4.30 ds. D. Rietdijk Bapt.gem. (wijkgeb
Zijlkw.) 10. Rk Kerk zat. 7, zo. 10 en 11.30.
LEIMUIDEN: Herv. Gem 9.30 ds. Schilt, ha.
Geref. Kerk 9.30 ds. v.d Kooi, 7 ds. De Reus
Rk Kerk zat. 7. zo. 9.30 en 11.15.
LISSE: Herv. Gem. Dorpskerk 10 ds. Roth-
fusz, Hillegom, 7 ds. Ten Voorde, Nieuw-Ven-
nep; Pauluskerk 10 ds. De Gelder. Geref.
Kerk 10 ds. Boswijk, 5 ds. Aalders, Woubrug
ge. Geref. K. Vrijg. (Prinsessestr. 1) 9.30 lees
dienst. 3 ds. Grutter. Ned. Geref. Kerk (Salva-
tori) 10.45 ds. Brink, Haarl.meer, 5 ds. Vos.
Chr. Geref. Kerk 10 ebn 4.30 ds. K. J. Velema.
Geref. Gem. 10 en 4 ds. Den Boer. Evangelie
gemeente (Heereweg 52a) 9 45 hr. W. J.
Grood. Rk Kerk: Agathakerk zat. 7, zo. 10 en
11 30, Poelpolder zat. 7, zo. 10.30; Mariakerk
zat. 7, zo. 9 en 10.15; Engelbew zat. 7. zo.
10.30.
NIEUWKOOP Herv. Gem. 9.30 hr. N. Stam.
6.30 ds. Zevenbergen, Vlaardingen. jeugd
dienst. Geref Kerk 9 30 ds. J Delhaas. Chr.
Geref. Kerk 9.30 en 6.30 leesdienst. Remon
str. Gem. 10 ds. Bosman-Huizinga. Evang.
gem. (ver.gebouw 'De Rank', Regthuysplein)
12 nam. Rk Kerk zat. 7. zo. 9 en 10.45.
de Epiloog was de KRO naar mijn
besef nog echt katholiek. Nu is de
KRO de KRO niet meer. Die draagt
niets meer bij aan het geestelijk
welzijn van Nederland, ofschoon
hij toch weer een tikkeltje katholie-
ker is geworden nadat bekend
werd dat er plannen waren om een
nieuwe katholieke omroep te stich
ten".
Verhagen vindt dat de katholieke
omroep meer de stem van de kerk
moet laten horen en meer aan evan
gelie-verkondiging moet doen.
„Wanneer zie je nou eens een gewo
ne zondagse hoogmis op de televi
sie. Altijd weer hebben ze iets
nieuws. Een juffrouw bijvoorbeeld
die het evangelie voorleest. En
neem nou zo'n Catharine Halkes.
Feministisch theoloog. Wat moet
die nou voor katholieks verkondi
gen. Ze had beter kunnen blijven
waar ze was".
Is dat geen onderwaardering?
„De vrouw wordt binnen de kerk
best gewaardeerd. Ik heb in de mis
sie eens een hoogmis meegemaakt,
waar vrouwen hun opwachting
maakten met de offerande. Ze kwa
men met allerlei gaven voor de ar
men. En daarmee hadden ze echt
een functie in die dienst. Maar het
evangelie verkondigen, nee".
Leopold Verhagen is erg ingeno
men met paus Johannes Paulus II.
„Die houdt zich aan de uitspraken
en richtlijnen van het Vaticaans
concilie. De katholieke kerk is in
wezen conservatief in de zin van
bewarepd. Het is een kerk die aan
de authentieke en beproefde regels
vasthoudt en achteraf altijd gelijk
krijgt".
Maar er zijn toch ook progressie
ve rooms-katholieken in Neder
land? Verhagen; „Die sterven van
zelf uit. Wat hoor je nou nog van de
Mariënburg-groep. Niks toch?"
Niet iedere katholiek houdt zich
stipt aan de leerstellingen van zijn
kerk. Dat is er mee de oorzaak van,
dat er in ons land een groot tekort
is aan priesters. Verhagen ziet toch
lichtpuntjes. „De belangstelling
begint weer te komen. Wij hebben
er twee nieuwelingen bij, één van
NIEUWVEEN: Herv. Gem. 9.30 drs. T. H.
Krispijn, Leiden, 6.30 ds. Ommering, Alphen.
Geref. Kerk 9.30 ds. Baane, 7 ds. Den Hee-
ten, Hoofddorp. Rk Kerk zat. 7, zo. 9 en 11
NIEUW-VENNEP: Herv. Gem. 9.30 ds. Ger
mans, Sassenheim, 7 ds. Quak, Berkel. Ge
ref. Kerk 9.30 en 4.30 ds. Wijngaarden. Chr.
Geref. Kerk 9.30 leesdienst, 2.30 ds. v.d. Meij,
Alphen. Rk Kerk zat. 7, zo. 10.
NOORDEN: Herv. Gem. 9.30 en 7 ds. Geuze.
Geref. Kerk (W. Verlaat) 10 hr. J. P. Karstens,
Leiden, 7 hr. M. Schreuder
NOORDWIJK: Herv. Gem. Grote of St. Jer-
oensk. (Binnen) 10 ds. Keuning, 5 ds. Nap.
Huizen, Hoofdstr. (Zee) 10 ds. Ruitenburg; De
Rank (Golfbaan) 10 ds. G. H. van Kooten,
Delft. Geref. Kerk Buurtkerk (Hoofdstr.) 10 ds
Elgersma, 4 bevestiging en intrede drs. G. A.
Scholte; Vinkenl. (Binnen) 10 kand. W. Dek
ker. 7 ds. Elgersma. Kapel W v.d. Bergh-
stichting 11 hr. P. C. v .d. Bos. Katwijk. 'Sole
Mio' 9 ds. Kuiper. Ned. Prot. Bond (aula
O.Zee.w.) geen dienst. Rk Kerk Zee zat. 7, zo
10.30; Binnen zat. 7. zo. 9.30 en 11
NOORDWIJKERHOUT: Dorpsk. 10 ds. v.d.
Mey, gezinsdienst; De Zilk 10 ds. v. Niel,
Rijnsburg. Rk Kerk Victork. zat. 7, zo. 9 en 11
Jozefk. zat. 7, zo. 9 en 10.30; De.Zilk zat. 7,
zo. 10.30.
OEGSTGEEST: Herv. Gem. Groene of Will-
.kerk 10 ds. Kooman; Pauluskerk 10 ds. Da
Costa; Gemeentecentrum (Lijtw.) 10.30 mevr.
T. M. Zoek, 7 hr. W. J. Schot. Geref Kerk 10
ds. Plomp. Geref. Kerk Vrijg. (aula Dr. Schil
derschool) 9.30 leesdienst, 4.30 ds. Groenen-
berg, A.foort. Ned. Geref. Kerk (Gem.cen
trum) 8.45 prof A. Troost, A.dam, 4 kand. G.
Vrooland, Apeldoorn. Van Wijckerslooth 4
nam. ds. H. Rijksen. Endegeest 10 pater
Boshouwers. Volle-evangeliegem (Gem-
centrum) 4 nam. Rk Kerk Will.kerk zat 7. zo.
9 en 10.30
OUDrADE Rk Kerk zat. 7, zo. 9.
OUDE EN NIEUWE WETERING: Herv. Gem.
9.30 ds. P Sierat, O.geest. Geref. K. 9.30 ds
De Lange, Aalsmeer. 7 ds. Zijl. Remonstr.
Gem. 10 dr. Meijering, O.geest. Rk Kerk zat.
7, zo. 10 en 11.30.
25 en één van 27 jaar. Het komt van
zelf weer goed", zegt de man die
met zijn 80 jaren de oudste is van
de kloostergemeenschap. De
meeste bewoners zijn boven de 65.
Maar er zijn ook een paar paters
van rond de veertig.
Poort
Verhagen kijkt dankbaar op zijn le
ven terug. „Ik heb het heel goed ge
had, zowel privé als in mijn werk.
Op school kon ik prima opschieten
met de leerlingen. Ze zeggen wel
eens. dat 16- en 17-jarigen niet ge
makkelijk zijn. Maar ik heb voor
treffelijke ervaringen met ze. Je
moet natuurlijk wel beseffen dat ze
in de puberteit zitten. Daar willen
ze wat van maken. Dat moet je la
ten groeien".
Ook aan de tv-epiloog denkt de
oude Leopold nog wel eens terug.
ROELOFARENDSVEEN: Rk Kerk Mar. Pres.
zat. 7. zo. 10.30; Petrus-B. zat. 7. zo. 9.30 en
11.30.
RIJNSATERWOUDE: Herv Gem. 9.30 ds. C.
v.d. Linden, Giessen-Oudekerk, 7 ds. A. J. de
Jong, Leiden. Chr. Geref. K. 9.30 leesdienst,
2.15 ds. Hoefnagel, Nieuwpoort.
RIJNSBURG: Herv Gem Laurentiuskerk
9.30 ds. Smaling, 5 ds. Wagter, jeugddienst;
Bethelkerk 9^0 ds. Wagter, 5 ds. v. Niel. Ge
ref. Kerk Petrakerk 9.30 ds. Cziria, 5 ds. Ver
schoor; Immanuelkerk 9 en 10.30 ds Ver
schoor, 5 ds. Snel; Maranathakerk 9.30 ds.
Snel. 5 ds. Cziria. Geref Kerk Vrijg. 10 en
5.15 ds. Grutter. Chr. Geref K. 9.30 en 5 ds. v.
Sorge. Evang. Christengem. (aula mavo) 10
dienst. Rk Kerk zo. 10.30.
RIJPWETERING: Rk Kerk zo. 9 en 10.30.
SASSENHEIM: Herv. Gem. 9 en 10.30 ds.
Vollebregt, 7 ds. Bras. Geref Kerk 10 ds. Bie-
winga. 7 zie herv. gemeente Chr Geref. K. 10
en 5 ds. Hogenbirk. Ned Prot. Bond (Jul.laan
17) 10.30 mevr. J. A. Broström-Brum Rk Kerk
zat. 7. zo. 9.30 en 11
TER AAR Herv, Gem 9.30 ds. v. Eijk, Gouda,
6.30 ds. Driebergen, Katwijk a.d. Rijn Geref.
Kerk 9.30 ds. De Reus, 6.30 ds v.d Kooi. Rk
Kerk Aardam zat. 7, zo. 9 en 12; kerk Lange-
raar zat. 7, zo. 9.30 en 11.30.
VALKENBURG: Herv. Gem. 10 dr Vermeu
len, 6.30 ds. Bogaard, Katwijk aan Zee. Geref.
Kerk 10 ds. Oegema, 6.30 ds. Veenstra, Lei
den. Geref. K Vrijg. 9.30 en 5.30 ds. Heida.
Marine-vliegkamp Valkenburg zie Katwijk aan
den Rijn.
VOORHOUT Herv./Geref. Kerkgemeen
schap 10 ds. C. J. de Jong Rk Kerk zat. 7. zo.
9.30 en 11
VOORSCHOTEN Herv Gem. Dorpskerk 10
ds v.d. Schoot, ha. 7 ds De Zwart; De Ont
moeting (Noordhofland) 10 ds. De Zwart. ha.
Herv. evang. op geref grondslag (kerkgeb
'Rehoboth'. A. van Leeuwenhoekkade) 9.30
ds. Stoutjesdijk. Oud-Beijerland. 4.30 ds. Jon
ker. Stolwijk. Hulp en Heil-kerk ('Schaken-
bos', Leidschendam) 10 zangdienst, ds. Ho
nig. Geref. Kerk 10 ds. A. Brouwer, Zeist. Ge
ref. K. Vrijg. (Bachlaan) 9.30 ds. M. Wielhou-
Eén uitzending is hem, zoals hij
zegt, 'heel diep' bijgebleven. Hij
sprak toen over de plaats van de
portier in een hotel. De kijkers za
gen een portiersloge en ook de gas
ten die voorbijkwamen.
„Ik vertelde dat elk mens op een
goed ogenblik de poort van het
eeuwig leven moet binnengaan.
Kort na dat programma kreeg ik
een brief van een man, die mij
schreef hoe dankbaar hij was dat ik
door die uitzending zijn vrouw op
de dood had voorbereid. Na de uit
zending had het echtpaar langer
dan ooit gepraat over het leven,
over de toekomst en over het ge
loof in God. De volgende morgen
lag de vrouw dood naast haar man
in bed. U heeft mijn vrouw door uw
toespraak voorbereid op het eeu
wig leven, schreef de man. Dat
heeft veel indruk op mij gemaakt".
der, 2.45 ds. Room. Aula-basisgemeenschap
'Onder Dak' (Ds. Fortgensschool) 10.30
Ihemadienst over 'milieu'. Rk Kerk Laur.kerk
zat. 7, zo. 11.30; M. Godskerk. zal. 7, zo. 10.
Kerk van Engeland (British school in The
Netherlands, J. v. Hooflaan 3) 10.15 angli
caanse dienst.
WADDINXVEEN: Herv. Gem. Brugk. 9.30 ds.
Goossen, 5 ds. Marchand, Ermelo; Hoek
steen 9.30 ds. Schaap, Oud-Beijerland, 6.30
ds.. Schipaanboord; Bethelk. 9.30 dr v. Har
ten, Ridderkerk, 5 ds. Goossen; Rehoboth-
school 9.30 ds. Schipaanboord; Imm.kerk 10
ds. Lootsman, Krimpen a d. IJssel. Geref
Kerk Kruisk. 10.15 dr S de Jong, Woerden. 5
ds. Riemersma, Lekkerkerk; Ontm.kerk 9.30
ds. De Moor. Geref. K. Vrijg. (Kruiskerk) 8.30
ds. v.d. Haar, Gouda. 2.30 ds. Trimp. Zoeter-
meer. Chr. Afgesch. Gem. 9.30 en 5 ds v.d.
Want. Oud-Geref. Gem. (Mercuriusweg 29)
10 en 6.30 leesdienst. Remonstr. Gem. geen
dienst.
WARMOND: Herv Gem. 10 ds. Bras, Sas
senheim. Rk Kerk zat. 7, zo. 9 en 11
WASSENAAR: Herv. Gem. Dorpsk. 10 dr. H.
Berkhof, Leiden, gez. dienst, 4.30 kand v.
Dis, 7 gez. opendeurdienst, hr. S. v.d Land;
Kievietk. ('Samen op weg') 10 ds. J Visser;
Messiask. zie Dorpskerk; Dorpscentrum 9.30
ds. A. J. de Jong, Leiden. Geref. Kerk Zijllaan
zie Dorpskerk herv. gemeente. Ned. Prot.
Bond (Kerkdam) 10.30 ds. M. B. Blom,
O.geest.
WOUBRUGGE: Herv. Gem. 9.30 ds. v. 't Hof,
6.30 dr. Meijers, Leiden. Geref Kerk 9.30 ds
Aalders, 6.30 ds. Boswijk, Lisse. Ned Prot.
Bond (De Wijk, Schoolstr 20) 10.30 ds. Aal
ders (geref.). Rk Kerk zat. 7. zo. 10.
ZEVENHOVEN Herv. Gem 9.30 hr L. Leen
man. Dordrecht. Geref Kerk 9 30 hr. M.
Schreuder. 7 ds. Rang, N.-Vennep
ZOETERWOUDE Herv. Gem. 10 ds. Wolt-
haus Rk Kerk St Jan zat. 7 30. zo 9 30. Chr
Dienaark zo 10. Meerburgkerk H Rijndijk zat
7. zo. 10 en 11.30.
ZWAMMERDAM Herv Gem. 10 ds. Pettin-
ga. Utrecht. 6.30 ds. Kielder, Vianen Geref
Kerk 10 en 6.30 dr Bade, Alphen. Remonstr.
Gem. 10 ds. Thieme-Tiesing, Boskoop.
Als op woensdag 8 februari
(Aswoensdag) de Vastentijd in
gaat veertig dagen vóór Pasen
zullen in Oegstgeest rooms-
katholieken dat voor de tweede
keer samen met protestanten vie
ren. Ook de hervormde en gere
formeerde dominees krijgen dan
het 'as-teken'. In een dienst om 7
uur 's avonds in de rk Sint Willi-
brorduskerk. "Vorig jaar was het
een verrassing dat wij met zove-
len, katholiek en protestant, de
Vastentijd begonnen met gebed
en het teken van de as", schrijft
pastor D. Koster (rk) in het (oecu
menisch) Oegstgeester Kerkblad.
Ds. J. J. Kooman (hervormd)
in datzelfde nummer: "Dringend
raad ik ieder aan mee te doen met
de mogelijkheden van bezinning
en verstilling die u worden aan
geboden en zelf te zoeken naar
vormen van inkeer en versobe
ring". Ds. R. E. da Costa (ook her
vormd): "Sinds twee jaar be-
zinnnen protestanten en rooms-
katholieken zich in de dienst van
Aswoensdag op de betekenis van
boete en vasten voor vandaag. Ik
raad u aan om misschien wel
voor het eerst- deze bijzondere
ervaring mee te maken".
Ook de gereformeerde predi
kant H. R. Plomp is deze 'weg
naar Pasen' opgegaan. Samen
met pastor G. Kester (rk) pro
beert hij in het hoofdartikel van
dit kerkblad opder woorden te
brengen "hoe goed het kan zijn
om heel concreet vorm te geven
aan de voorbereiding op Pasen".
Een paar fragmenten daaruit.
"Vasten is iets dat in alle grote
godsdiensten de eeuwen door is
beoefend. Wij hebben het afge
schaft of tot geestelijk vasten
omgebouwd en zo ontkracht.
Het is voor velen een krachtig
middel geweest om sterker in het
leven en in het geloof te staan.
Verspelen we niet een kostbare
mogelijkheid om ons in te leven
in de weg die Jezus moest gaan
naar Pasen?"
reidheid om oog en oor te heb
ben voor de ander".
"Door vasten kunnen we ons
eigen ik terugvinden onder de
aangeslibde lagen van ons wel-
vaartsvet. We kunnen ons via de
Vleugels
"Vasten is je geheel of gedeel
telijk van eten en drinken ont
houden. En in onze tijd, waarin
zoveel beelden en geluiden op
ons afkomen, zouden we daarbij
moeten zeggen: ons onthouden
van overdaad, ons oefenen in
stilte. Vasten maakt leeg, reinigt,
maakt onze geest vrij. Vandaar
dat mensen die in deze periode
kiezen voor een tv-loze avond of
week, zich echt met vasten bezig
houden. Met een volle buik of be
neveld hoofd is er geen ruimte
voor God, je naaste of jezelf. Een
verzadigd lichaam maakt vleu
gellam. Het vastende lichaam
kan vleugels krijgen. Het kan de
ontmoeting met de Onzienlijke
bevorderen en vergroot de be
DS. PLOMP (Oegstgeest)
verootmoedigingsgébaar...
(foto archief)
reclame in de maling laten ne
men óf ons gewoon tot zelfgeko
zen soberheid aanzetten. Vasten
kan leren soberheid te waarde
ren en er niet somber en verve
lend onder te worden. Het is niet
in strijd met genieten. Je bereidt
je voor op een feest. Na vasten
kun je daar dubbel van genie
ten".
In de bijbel wordt de kunst van
het vasten onder anderen beoe
fend door Mozes, de profeten, Jo
hannes de Doper en Jezus.
"Door te vasten stelden zij zich
open voor God. Wanneer ze strijd
moesten leveren met zichzelf, be
langrijke' beslissingen moesten
nemen, dan vastten en baden zij.
Door lijfelijk honger en dorst te
hebben, voedden zij de honger
en dorst naar gerechtigheid".
Ook de Oegstgeester predikan
ten laten zich tekenen met het as-
kruisje. Met de tekst "Mens, ge
denk dat gij stof zijt en tot stof
zult wederkeren". "Het is een
verootmoedigingsgebaar. Als
het goed is, doen wij het om ons
zelf tot inkeer aan te zetten. Pro
beer het gebaar te ondergaan en
toe te laten wat er gebeurt. Mis
schien gebeurt er niets. Geen
ramp. Rituelen kunnen bemid
delen bij de heilsgaven. Laten we
onszelf ontvankelijk maken".
De lutherse hoogleraar S. E.
Hof: "Een kerk die met haar geld
op een of andere manier slachtof
fers maakt, zet haar geloofwaar
digheid als volgeling van Jezus
Christus op het spel. Zolang er
geen 'schone' beleggingsmaat
schappijen bestaan, lopen obli
gaties van kerken, gemeenten en
gemeenteleden de kans besmet te
zijn. Maar dat is nog geen vrij
brief om desnoods met een be
zwaard geweten het eigen
spaargeld te blijven steken in be
drijven met belangen in Zuid-
afrika".
In ELK, officieel orgaan van
de Evangelisch-Lutherse Kerk,
pleit de theologisch hoogleraar
voor een duidelijk signaal.
"Wat haalt het uit?, zo vraagt
men. De één doet z'n obligaties
en aandelen van besmette bedrij
ven van de hand, terwijl een an
der al klaar staat om ze over te
nemen. De bedrijven zelf hebben
er geen centje pijn aan. En als ze
zich uiteindelijk uit Zuidafrika
terugtrekken, worden dan vooral
de zwarten niet de dupe en dus
dubbel ceDakt?"
het moet niet bij kleine stappen
blijven. Als er ook nog op andere
manieren druk wordt uitgeoe
fend op het bedrijfsleven, zal er
misschien meer geluisterd wor
den naar de schreeuw van de
slachtoffers zelf. Het zijn immers
de slachtoffers van de apartheid
zelf en hun leiders die ons vragen
zulke acties tegen met name ge
noemde bedrijven te onderne
men. Als wij hier in onze wester
se samenleving, tegen hun uit
drukkelijk verlangen in, bepalen
wat goed voor hen is, is dat bet
weterig en arrogant. Afstoting
van besmette beleggingspapie
ren wil een signaal zijn".
Kind en badwater
In hetzelfde nummer van het
evangelisch-lythers kerkblad
waarschuwt Tom B. Strasser
voor de gevolgen.
"Zolang deze actie beperkt
blijft tot kerkelijke instellingen,
is de schade voor de onderne
mingen en het economisch be
stel te verwaarlozen. Dat signaal
kan op zich een zinvolle zaak
zijn. Maar als de oproep bredere
weerklank zou krijgen, kan dat
gevolgen hebben die voor de
kerk niet meer zijn te overzien".
"Als alle beleggers hun vermo
gen van de hand doen, ontstaat
een economische oorlog die bin-'
nen de kortste keren leidt tot ont
wrichting op wereldniveau. Ook
zal de situatie in Zuidafrika dan
eerder verslechteren dan verbe
teren. Dan wordt het kind met
het badwater weggegooid. De
kerk kan haar profetisch signaal
alleen maar geven als andere ver
mogensverschaffers haar voor
beeld niet volgen".
Boycot van produkten van de
ze ondernemingen kan ook tot
instorting van de wereldecono
mie leiden, denkt Strasser. "Ook
hier geldt dat een signaal positief
kan zijn, als het maar geen we
reldwijde navolging vindt. Als de
kerk duidelijker aangeeft dat
haar actie een signaal wil zijn, zal
ze zich minder van de maat
schappij vervreemden en zal
haar boodschap beter worden
verstaan. De kerk mag nooit ver
der willen gaan dan dat".
"Doet de kerk een oproep die
ontwrichtend werkt, dan zal ze
tegelijk die maatregelen moeten
nemen waardoor een rechtvaar
diger samenleving kan ont
staan". Strasser denkt aan de
Marshall-hulp van na de oorlog
aan Westeuropa. "Kan de kerk
de gevolgen niet dragen, dan
mag ze ook ondernemers niet op
roepen tot economisch geweld
dadige middelen. Zij zal er dan
naar moeten streven dat onder
nemingen alles doen om de
apartheid tot een eind te bren
gen".
S. J. de Groot
