Het sprookje
van Andersen
Levenslang geschorste
Deense coureur kreeg
gratie van wielerunie
ZATERDAG 28 JANUARI 1989
EXTRA
PAGINA 33
aan de leiding. De twaalf minuten voor
sprong werden uiteindelijk teniet ge
daan, maar de vlucht was voor mij toch
een uitstekende zaak. Ik stak vijftigdui
zend Belgische francs aan premies op
zak. Dat bedrag was het dubbele van het
maandloon dat ik toen bij Miko/Mercier
kreeg. Veertienhonderd gulden. Het
mooie was dat ik geruime tijd niet eens
in de gaten had dat in sommige door
komstplaatsen een premie te verdienen
viel. Het zal bij de ploegbespreking 's
morgens vóór de start heus wel zijn ver
teld, maar ik verstond in die tijd nog
geen woord Frans".
De inhoud van de brief die hij bijna an
derhalfjaar geleden op zijn postadres in
Luxemburg vond, was hem wél meteen
duidelijk. Daarin stond dat na afloop van
een etappe in de Ronde van Limousin
een te groot gehalte testosteron bij hem
was aangetroffen.
Stom toeval
"De brief lag al een paar dagen in de bus.
Het was stom toeval dat ik op die bewus
te dag thuiskwam. Ik behoorde namelijk
tot de deelnemers aan de open Ronde
van de Europese Gemeenschap, maar
omdat we een etappe-finish in Luxem
burg hadden was ik even naar mijn twee
de woonadres gereden".
Een half uur later keerde hij terug naar
zijn ploegmakkers in het hotel. Meteen
werd, in overleg met de chef d'equipe,
een contra-expertise aangevraagd. "Ie
dereen zal begrijpen hoe ik me voelde
toen ik de volgende dag weer aan de start
van de etappe stond. Ik was met mijn ge
dachten heel ergens anders dan in de
koers. Toch reed ik de wedstrijd uit. In
achtste stelling of daaromtrent, maar wat
deed het er verder allemaal nog toe. Ik
kreeg al gauw bericht dat ook het tweede
onderzoek naar aanleiding van mijn po
sitieve plasje in de Ronde van Limousin
een te grote hoeveelheid testosteron aan
gaf. Hoe ik ook probeerde te bewijzen
dat er sprake was van lichaamseigen pro-
duktie en niet van onnatuurlijke toedie
ning, het had geen resultaat".
"De levenslange uitsluiting was daar
na slechts een administratieve afhande
ling. Alsof de grond onder mijn voeten
wegzakte. Hoe kan dit allemaal gebeu
ren, vroeg ik me af. Tachtig, misschien
wel honderd keer ben je naar een contro
le moeten gaan. Nooit problemen, behal
ve bij drie, die je leven totaal veranderen.
Ik vond het ook erg voor mijn familie.
Vooral voor mijn ouders betekende het
bericht, dat in de Deense kranten nog
'groter dan elders werd gebracht, een
schok".
Maanden gingen voorbij. Kim Anders-
en werkte in zijn boerderij. Hij trainde,
en hoopte dat alles nog goed zou komen.
Tegelijk volgde hij via de media de strijd
aan het wielerfront. Vooral de tv-beelden
van de Tour brachten hem bij tijd en wij
le aan de rand van een crisis.
Steun
"Ulla, mijn levensgezellin, heeft mij in de
moeilijkste momenten veel steun ver
leend", zegt hij. 'Toch moet ik ook ande
re mensen uit mijn omgeving dankbaar
zijn. Ik heb geen onvertogen woord over
mijn schorsing gehoord. Hoewel niet ie
dereen een wielerfan genoemd kan wor
den, toonde men begrip voor de situatie.
De een begreep nog beter dan de ander
wat er allemaal in mij omging".
Toen binnen de profsectie van de in
ternationale wielrenunie de levenslange
schorsing weer ter sprake werd gebracht
en tevens duidelijk werd dat de kans op
herziening van de straf groeide, werden
de spanningen bij hem soms te groot.
Naarmate de dag van de beslissende ver
gadering tijdens het UCI-congres in Den
Haag naderde, durfde hij nauwelijks
meer het huis uit.
"Zelfs de uitnodiging om voor de leer
lingen van de plaatselijke basisschool
een praatje over de wielersport te hou
den sloeg ik af. Ik vond het erg verve
lend, maar ik kón niet anders. Ik zou, ge
loof ik, geen zinnig woord hebben kun
nen uitbrengen".
De spreekbeurt in het schoollokaal
was gepland op dezelfde dag van de ver
gadering in Nederland. "Toen 's avonds
de telefoon rinkelde beefde ik als een
stokoud mannetje. Ik nam de hoorn van
de haak en ik wist: als het gratieverzoek
nu wordt afgewezen is het met je loop
baan echt voor altijd afgelopen. Ik hoef
de niet eens mijn naam te noemen. Aan
de andere kant van de lijn meldde zich
mijn Luxemburgse begeleider van wel
eer, Marcel Gilles. Kim, je mag weer
koersen, zei hij. Ik kon mijn tranen niet
meer bedwingen. Emoties maakten zich
van mij meester. Vijf minuten later meld
de ook de voorzitter van de Deense wie
lerbond het resultaat van de stemming in
Den Haag. Ik zei maar niet dat ik het al
wist".
Gelukwensen
De volgende dag, toen Andersen op
straat kwam, moest hij vele gelukwen
sen in ontvangst nemen. De felicitaties
waren zowel van mensen uit het amper
3000 inwoners tellende Malling, die el
kaar bijna allemaal kennen, als
van vreemden die hij naderhand in
Aarhus en andere plaatsen ontmoette.
"Het heeft mij goed gedaan. Ik verheug
me al op mijn eerstvolgende wedstrijd.
Zou het niet fantastisch zijn om over en
kele maanden weer op de deelnemers
lijst van de Tour te staan? De start vindt
plaats in Luxemburg. Voor mij heeft dit
extra betekenis. Mijn tweede vaderland,
weet je".
door Wiel Verheesen
In de Tour van 1983 reéd Andersen
ruim een week in het geel, in 1985
vier dagen. (foto anpj
Vorig jaar stond hij in januari al bij Z/Peugeot op de loonlijst, maar
het eerste optreden van Kim Andersen voor de ploeg zal pas zijn
over enkele weken. Eerder mocht niet, vanwege een straf die
hem door de internationale wielrenunie was opgelegd. Hij werd
in een tijdsbestek van twee jaar drie keer betrapt op doping.
Aanvankelijk werd hem zelfs een levenslange schorsing
uitgedeeld, maar een paar maanden geleden kwam de
profsectie van het mondiale cyclisme op de beslissing terug. De
eerste Deen die de gele trui droeg in de Tour de France kreeg
gratie. Een primeur in dubbel opzicht, want de bijna 31 -jarige Kim
Andersen was destijds ook de eerste beroepsrenner die voor de
verdere duur van zijn leven uit het peloton geweerd zou worden.
In Luxemburg, waar hij deze week
zijn reis naar het trainingskamp in
Zuid-Frankrijk onderbrak voor dit
interview, zegt Kim Andersen:
"Toen ik hoorde dat ik weer mocht
koersen voelde ik mij herboren. Ik
kan mijn geluk nauwelijks onder
woorden brengen. Soms denk ik wel
eens dat er misschien één jaar op de
kalender heeft ontbroken, zo
vreemd is het allemaal nog voor
mij".
Luxemburg geldt voor Kim An
dersen als zijn tweede vaderland.
Hij was nog beginnend amateur
toen hij er jaren geleden vanuit Jut
land neerstreek. Veel hoop in het
hart en weinig geld in de beurs. Hij
sprak een paar woorden Duits en
van het Frans wist hij ongeveer al
leen wat ja en nee betekende. Zijn
wilskracht was echter enorm. Gro
ter in ieder geval dan de pure aanleg
voor het vak, dat hij desondanks on
der de knie kreeg. En de bijbehoren
de talen ook.
"Ik wilde per se prof Worden", ver
telt hij. "In de omgeving waar ik
vandaan kwam had men mij uitgela
chen toen ik mijn plannen bekend
maakte. 'Hij zal gauw weer thuis
zijn', gniffelde men achter mijn rug.
Ze hebben ongelijk gekregen, de
betweters".
Niet bang
Telkens als een seizoen voorbij was keer
de Andersen weliswaar terug naar Dene
marken, maar de meeste pauzes tussen
het wedstrijdprogramma, óók toen hij al
prof was, zijn door hem in het groother
togdom doorgebracht. Hij heeft er nog
steeds veel supporters. "Marcel Gilles,
een man die in Luxemburg als ploeglei
der, official en vraagbaak fungeert is van
het begin af een geweldige steun voor
mij geweest. Ik deed als amateur interna
tionale ervaring op, en na het WK in Val
kenburg tekende ik een profcontract".
Zijn debuut ("bij Miko/Mercier, waar
Joop Zoetemelk net vertrokken was
naar Raleigh") dateert uit 1980. In sport-
termen al een hele tijd geleden. Maar
Kim Andersen is ervan overtuigd dat hij
nog een paar prima seizoenen voor de
boeg heeft. Bang dat dit ene jaar van non
activiteit fnuikend voor zijn verdere
loopbaan zal zijn is hij niet.
"De gretigheid is alleen nog groter ge
worden. Bovendien, ik heb reserves kun
nen kweken. Ik voel me kerngezond, ik
ben nog altijd ambitieus en ik mag zeg
gen dat wij onder leiding van Roger Le-
geay een sterke ploeg hebben. Zeventien
man in totaal. Cornillet, Pensee, Brun,
Duclos-Lassalle, Jeröme Simon en nog
een paar Fransen behoren daartoe. Ik
ben een van de vijf buitenlanders. Ro
bert Millar is een van de anderen".
Kim Andersen is geweldig te spreken
over zijn werkgever. Ook nadat de schor
sing was uitgesproken bleef een goede
band tussen beide partijen bestaan. Toen
de Z/Peugeot-ploèg halverwege juni
deelnam aan de Ronde van Zweden
werd hij uitgenodigd om een paar etap
pes in de volgwagen mee te maken. In de
Ronde van de Europese Gemeenschap,
enkele maanden later, kreeg hij wéér een
dergelijke uitnodiging. Van een eventue
le terugkeer op de fiets leek toentertijd
niet eens meer sprake.
Voorbeeld
"Ik heb zelfs één maand salaris uitbe
taald gekregen. Je hebt, zei chef d'equipe
Legeay, het honorarium verdiend omdat
je in het trainingskamp keihard werkte.
Jij was een van de gangmakers. Een
voorbeeld in alle opzichten. Als het be
gon te regenen en deze of gene renner
wilde via een korte weg terug naar het
hotel was jij het die nog eens het tempo
opvoerde en de eenmaal uitgestippelde
route koos. Toen de schorsing eenmaal
definitief leek was het uiteraard afgelo
pen met de uitbetaling. Allicht, want
welke baas betaalt nog iemand die geen
werknemer meer is?".
Roger Legeay en de directie van zowel
hoofdsponsor als co-sponsor hebben
zich bovendien veel inspanningen ge
troost om de straf van Andersen op te
heffen. "En zij niet alleen", voegt hij er
meteen aan toe. "De Deense wielerbond,
maar vooral een paar officials in Luxem
burg deden hètzelfde".
"Ik had ook al gauw in de gaten dat de
voorzitter van de internationale profsec
tie, de Nederlander Hein Verbruggen, de
levenslange schorsing als een veel te
zware straf beschouwde. Wat moet je in
de burgermaatschappij niet uitspoken
Kim Andersen in het centrum van Luxemburg, de hoofdstad van zijn
'tweede vaderland': "Zou het niet fantastisch zijn om over enkele maanden
weer op de deelnemerslijst van de Tour te staan?". (foto gpd>
straks met koersen gestopt ben wil ik op
het platteland blijven wonen. De stad
trekt mij niet aan".
In het jaar zonder wedstrijd-activitei
ten is hij nauwelijks zwaarder geworden.
Zesenzeventig weegt hij. Toen hij nog in
La Grande Bouclé streed bleef de wijzer
op vierenzeventig staan. Toch heeft An
dersen in de voorbije maanden zich vaak
afgevraagd waarvoor hij nog alles deed
met het opg op een terugkeer in het pelo
ton.
"Vooral wanneer een gerucht, waarin
sprake was van een tussentijdse come
back, weer eens naar het.rijk der fabels
verwezen moest worden kreeg ik het te
kwaad. Telkens kwam niettemin de
hoop terug. Jij nooit meer kunnen koer
sen, stelde ik mezelf dan de vraag, dat
kan gewoon niet. Het mag ook niet. Je
moet weten, dat ik als kind al in de ban
was van de wielersport. Alles, letterlijk
alles had ik gedaan om het tot een res
pectabele professional te brengen. Als
vroeger mijn dorpsgenoten een pilsje
gingen pakken, kroop ik het bed in.
Urenlange oefentochten en een sobere
levenswijze zijn nooit een probleem voor
mij geweest".
Eerste keer
De eerste keer dat Kim Andersen op ver
boden stimulantia werd betrapt was in
september 1985. Na de Coppa Placci, een
van de semi-klassiekers in Italië, trof
men bij het onderzoek nor-efedrine aan.
Geldboete, voorwaardelijke schorsing
en verwijdering uit de uitslag volgden.
Ruim een halfjaar later was het opnieuw
raak. Weer nor-efedrine.
"Dit keer vond de controle plaats na af
loop van de de door Fignon gewonnen
Waalse Pijl waarin ik in tweede stelling
de finish bereikte. Vier maanden mocht
ik niet meer in wedstrijden uitkomen.
Daardoor miste ik ook de Tour de Fran
ce. Een zware klap, maar ik had de feiten
te accepteren".
Vanzelfsprekend dacht hij bij dit alles
ook terug aan de Waalse Pijl van een paar
jaar eerder. Toen was hjj op hetzelfde
parcours zegevierend over de streep ge
reden. Een schitterend einde van een
monsterontsnapping, waarin hij aanvan
kelijk een aantal medestrijders aan zijn
zijde had.
"Wij veroverden een voorsprong van
vele minuten. In het laatste koersuur
schudde ik iedereen uit het wiel. Met
meer dan vier minuten voorsprong be
gon ik aan de derde en tevens laatste be
klimming van de Muur van Huy. Een
marge van betekenis, maar vraag me niet
wat ik in de laatste kilometer heb door
staan. Ik kreeg de pedalen nauwelijks
nog rond. Op een gegeven moment
dreigde ik om te vallen, maar toen op
eens was ik onder het spandoek. Er ging
in die ogenblikken van alles door me
heen".
Vreugde
De Waalse Pijl wordt altijd half april
verreden. Het seizoen is dan toch al een
stuk gevorderd, maar de overwinning
van de Deen in Huy betekende dat jaar
de allereerste van de ploeg. "Ik geloof
niet, dat men een succes ooit méér nodig
had dan juist toen. Mijn vreugde was
groot, maar minstens zo fijn vond ik het
voor Jean-Pierre Danguillaume, in die
tijd mijn ploegleider. Ik heb altijd prettig
met hem kunnen samenwerken. Hij
heeft me veel bijgebracht. Ik koos ook
zijn zijde toen men hem eens aan de kant
wilde zetten. Hij weg, dan ik ook, zei ik
tegen de sponsor. Resultaat: Danguillau
me bleef'.
Nog geen twee weken na de Ardennen-
klassieker waarin Andersen toesloeg had
hij opnieuw uitstekende papieren. Dit
keer in de Amstel Gold Race. Zijn optre
den maakte indruk, vooral toen hij met
negen anderen een beslissende voor
sprong op de uitgedunde hoofdmacht
kon nemen. Toch kwam de hoofdprijs bij
Jacques Hanegraaf terecht. Toen de
Westbrabander met nog minder dan vijf
tien kilometer voor de wielen wegsprong
keken de meeste vluchters wat Anders-
en deed. Die deed op zijn beurt alsof hij
zijn aandacht voornamelijk op de rest
van de concurrentie moest toespitsen. In
ieder geval: hij reageerde niet. De tweede
plaats vond hij blijkbaar voldoende. "Ik
wil er verder niet veel meer over kwijt",
merkt hij veelbetekenend op.
Als Kim Andersen zich een andere
koers herinnert, de Omloop Het Volk
1980, kan hij een lach niet onderdrukken
"Het was mijn eerste belangrijke wed
strijd sinds ik een maand eerder prof
werd. Ik reed gedurende ruim driekwart
van de wedstrijd met de Belg Wesemael
om voor de rest van je bestaan uit de cir
culatie te worden gehaald, liet hij meer
malen weten".
Hein Verbruggen huldigt het stand
punt dat je een profrenner niet mag ver
hinderen zijn vak uit te oefenen. Doping
controles zullen desondanks blijven be
staan, maar vooral ook voorlichting.
Sancties bij overtreding eveneens, of
schoon ze iets anders zullen uitpakken
dan tot dusver. Wanneer je nu binnen
twee jaar drie keer betrapt wordt ver
dwijn je twaalf maanden uit roulatie.
"Ik ben", aldus Kim Andersen, "geen
tegenstander van controle, mits het er al
lemaal correct aan toegaat. Daarbij vind
ik dat men niet mag vergeten hoe zwaar
het beroep is dat wij uitoefenen. Op al
leen biefstuk een Tour de France rijden
kan niet. Is het dan opeens een misdaad
wanneer je over de schreef gaat? Het
moet redelijk blijven. Iemand die drie
pilsjes drinkt en achter het stuur van zijn
auto kruipt is fout, maar het is toch heel
anders vergeleken met een man die
stomdronken hetzelfde doet".
Nietig verklaard
Over straf, poen en beroep gesproken.
Kim Andersen schat zijn geldelijk ver
lies in 1988 op enkele honderdduizenden
Deense kronen. "Omgerekend in Neder
lands geld een ton of drie", beweert hij.
"Vergeet niet, ik had een prima contract.
Dat viel weg. Bovendien miste ik behal
ve het prijzen- en premiegeld de inkom-
Andersen klopt Fignon op de meet van de 240 kilometer lange wielerkoers
Paris-Camembert (april 1986): "De gretigheid is alleen nog maar groter ge
worden". (foto AP)
sten van criteria. Daarbij kwam nog dat
een verbintenis met een Deense privé-
sponsor nietig verklaard moest worden
omdat ik niet meer koerste. Het was no-
tabene het laatste jaar waarin ik regle
mentair, maar ook waar het de toestem
ming van mijn ploeg betrof, nog een der
gelijke bijverdienste mocht hebben.
Het bedrijf waarvoor hij in eigen land
reclame zou maken had hiervoor een fors
bedrag uitgetrokken. Een verantwoorde
uitgave, want qua populariteit stond
Kim Andersen in Denemarken hoog ge
noteerd. Hoger dan Skibby, Lilholt, Mar-
cussen, Sörensen, Worre, Pedersen, Riis
en al die anderen. Overwinningen in het
nationaal kampioenschap en de Ronde
van Denemarken, kort voordat de le
venslange schorsing werd uitgesproken,
waren aan die populariteit niet vreemd.
De sympathie die men voor hem koestert
was desondanks voornamelijk een ge
volg van zijn prestaties in de Tour de
France. Zes keer nam hij daaraan deel. In
1983 droeg hij ruim een week het geel.
Twee jaar later deed hij dat gedurende
vier dagen.
"Vergeleken daarbij heeft het succes
in de Waalse Pijl 1984 beduidend minder
weerklank bij mijn landgenoten teweeg
gebracht. Dat komt uiteraard omdat men
bij ons de traditie van de grote wielerna-
ties mist. Toch hebben wij momenteel al
een stuk of dertig profs. Toen ik voor het
eerst het geel veroverde waren dat er am
per vijf. De uitstraling moest voor een
groot deel komen van Hans-Henrik Oer
sted en Gert Frank. Zij blonken uit in
achtervolging en zesdaagsen. Oersted is
van de ene op de andere dag gestopt. Het
gaat hem zakelijk voor de wind, in tegen
stelling tot Frank, die trouwens de fiets
eveneens aan de kant gezet heeft".
Uitersten
Ongeacht hoe het verder gaat, 1988 zal
voor de boomlange Andersen (1.90 me
ter) toch een jaar van uitersten blijven.
Een jaar van hoop en vrees enerzijds,
maar tevens van berusting en opstandig
heid anderzijds. "Ik heb de training niet
verwaarloosd. Zeker vijfentwintigdui
zend kilometer heb ik afgelegd. Daar
naast heb ik ook in ander opzicht keihard
gewerkt. In Malling, dat net als mijn
vroegere woonplaats Odder op slechts
enkele kilometers van Aarhus ligt, kocht
ik een bperderij. Schitterend gelegen.
Uitzicht op zee. Met mijn vriendin Ulla,
die ik de vorige winter leerde kennen,
heb ik die grotendeels gerestaureerd. Je
moet aan de toekomst denken. Als ik
