'Water haalden we op de fiets uit een dorp verderop
Meer klachten vliegtuiglawaai
Kritiek op arbeidsinspectie,
gezondheidsdienst en overheid
Weer protest tegen puinstort bij EZL
Boomgaard Kerkzicht opgeknapt
Klanldjordgroep Rijnoord
moet ruzies voorkomen
PAGINA 18
WOENSDAG 25 JANUARI 1989
Koudekerkse Jeanette de Regt half jaar in Burkina Fasso
door
Nell Bruynes
KOUDEKERK AAN DEN RIJN - Eind vorig jaar keerde
drs. Jeanette de Regt (24) terug uit Burkina Faso in west-
Afrika. Zij studeerde sociale geografie in Utrecht en haar
i opdracht in Afrika was het begeleiden van de aanleg van
tien waterbassins en het gebruik hiervan. Samen met twee
studiegenoten woonde zij een half jaar in Sabtenga, een
dorpje ongeveer zo groot als Koudekerk. "Een onvergete
lijke ervaring", vindt De Regt.
regenwater. Af en toe heb je daar
grote regenbuien, maar dat water
stroomt gewoon weg door geulen
en dan hebben zij er niets meer aan.
Zo'n bassin wordt aangelegd in een
stroomgeul en na zo'n regenbui is
het vol. Dan kunnen ze de tuin er
mee begieten en is er voldoende
water tot de volgende bui komt.
Mais en gierst kunnen er wel tegen
dat maar af en toe een bui valt,
maar tuinbouw is in die hitte alleen
mogelijk als er elke dag wordt be
goten".
De Regt en haar collega's waren
daar om te bekijken hoe je dat nou
het beste kon organiseren zodat
vrouwen hiervan zouden profite
ren. "Het systeem daar is erg inge
wikkeld. Vrouwen mogen bij voor
beeld geen grond bezitten, dus ze
moesten wel grond krijgen van de
mannen. Maar als je één vrouw zo'n
bassin zou geven, zou weer het ge
vaar bestaan dat de man jaloers zou
worden. Uiteindelijk hebben we de
bassins aangelegd voor groepjes
vrouwen. Maar het is nu de droge
tijd, dus in de zomer kunnen die
bassins pas worden gebruikt. Of
dit goed uitpakt kunnen we pas na
volgend jaar te weten komen".
Het gebruik van waterbassins is
in feite dus heel simpel. De Regt
bevestigt dit. "Je snapt ook niet
waarom nooit iemand anders op
dit idee is gekomen".
Het idee van water opvangen in
een betonnen bassin is van C. Be
"Een aantal jaren geleden zijn tien
waterbassins aangelegd voor man
nen, of eigenlijk voor families.
Maar als je in Afrika zegt dat je iets
aan families geeft, dan komt het
ten goede aan de mannen. Het ge
zin is heel anders opgebouwd dan
- hier. Mannen en vrouwen hebbeij
een heel zelfstandig budget en wer
ken apart", verduidelijkt De Regt.
Dat systeem was dus gunstig
kinderen schoten er niets mee op.
^.Nu is het in Afrika zo dat vrouwen
voor het grootste gedeelte eigenlijk
de landbouwers zijn. Als je dus iets
wilt doen aan de verbetering van
de voedselsituatie en de gezond
heid van de kinderen dan kun je
beter een project met vrouwen
starten. De bouw van die bassins
wordt nog steeds gefinancierd
door de Nederlandse ambassade in
Burkina Faso als zogeheten klein
ambassade-project. Dat zijn klein
schalige projecten die niet meer
dan 15.000 gulden kosten.
Tuinbouw
De Regt: "Wij hadden hiervan dus
.geld voor de aanleg van nog tien
bassins. Ze worden gebruikt bij de
tuinbouw sp zijn betonnen bakken
in de grond die worden gevuld met
>tte de Regt: "Vooral oudere
ker, wetenschappelijk medewer
ker aan de Universiteit van Am
sterdam. Beker is eveneens ver
bonden aan de Stichting Semi Ari-
de Regio's (SAR). De SAR doet in
samenwerking met de universiteit
van Amsterdam al enige jaren on
derzoek in Sabtenga, het dorp waar
De Regt werkt. De Koudekerkse
ging er in opdracht van beide in
hebben het idee dat blanken superieur zijn".
stellingen heen om na de beëindi
ging van haar studie extra praktijk
ervaring op te doen.
Droog
Burkina Faso is als Sahel-land heel
droog. Het behoort dan ook tot de
vier armste landen van de wereld.
Het is een voormalige Franse kolo
nie en de officiële taal is dan ook
Frans. Maar op het platteland
wordt deze taal nauwelijks gespro
ken. In het dorp waar De Regt ver
bleef, twintig kilometer van de
hoofdstad Oagadougou, spraken
de onderwijzers Frans, evenals de
catechist en wat schoolkinderen.
l tolk ge-
De Regt was met twee studiege
noten in Afrika. Ze woonden in een
dorp in een huis dat was neergezet
voor de vrouwengroep. Daar wer
den alfabetiseringscursussen gege
ven en naaicursussen. Het was te
vens een soort opslagplaats. "We
woonden daar in een ruimte waar
ook twintig tafels en stoelen ston
den, honderd zakken cement, de
pinda-oogst en vijf naaimachines.
We sliepen op matrassen op de
grond, maar ik vond het geweldig.
Je zat er echt tussen de mensen,
hoewel behalve de vrouw van de
onderwijzer, geen enkele vrouw
Frans sprak. Maar het is ongeloof
lijk hoe aardig en gastvrij die men
sen zijn".
Spaghetti
De Regt moest ook de voedselvoor
ziening aanpassen. In het dorp was
wel elke drie dagen markt, maar
daar waren uiteraard geen Neder
landse produkten te koop. Hier
door ondervonden de Nederlan
ders wat aanpassingsmoeilijkhe
den. "Er is geen elektriciteit en dus
ook geen koelkast. De ene dag aten
we dus spaghetti met prut en de an
dere dag rijst met pindasaus. Water
haalden we op de fiets uit een
pomp vijfhonderd meter bij ons
vandaan. De Afrikaanse vrouwen
dragen het gewoonlijk op hun
hoofd. Ze hebben nog wei gepro
beerd het ons te leren, maar dat is
niet gelukt".
Vöor De Regt was het een pro
bleem dat de mensen zo gastvrij
waren. Het is gebruikelijk gasten
meteen eten en drinken aan te bie
den, maar de Nederlanders hadden
daarmee wat problemen. "Een aan
tal keren heb ik bacteriën gehad en
daarvoor een verdelgingskuur
moeten volgen", aldus de Koude
kerkse.
In Sabtenga zijn geen medische
voorzieningen. Een paar keer per
jaar komen een dokter en een ver
pleegster om kinderen in te enten.
De Regt: "Vaak kwamen mensen
bij ons met een doodziek kind dat
stierf als het niet werd geholpen.
Frappant was dat de mensen uit
Afrika nog steeds zo tegen blanken
opzien. Vooral oudere mensen heb
ben nog het idee dat blanken supe
rieur zijn. Ik vraag me af waar we
dat aan hebben verdiend. Ik kom
hier dan wel voor een project, maar
wil in de eerste plaats ook zelf wat
leren van Afrika. Ik ben de mensen
van Afrika dan ook dankbaar voor
wat ik heb meegemaakt".
De Regt benadrukt dat de man
nen in Afrika nog steeds overal de
baas zijn: "De meeste mannen heb
ben bij voorbeeld meer vrouwen.
Een ander voorbeeld is dat in het
droge seizoen als er weinig werk op
het land is, de vrouwen een paar
keer per week naar Oagadougou
gaan om het hout dat ze verzame
len te verkopen. Ze lopen dan twin
tig kilometer met een grote vracht
hout, terwijl de meeste mannen
een fiets hebben.
"Alles is gescheiden, ook finan
cieel. Tk heb zelfs gehoord van een
man die zijn vrouw wel geld wilde
lenen, maar alleen tegen rente.
Vrouwen mogen ook geen grond
bezitten".
De Regt is nu projectmedewerk
ster bij de Nederlandse Bond van
Plattelandsvrouwen. Binnen deze
bond loopt van 1988 tot 1992 een in
formatie- en bewustwordingspro
ject onder de titel' 'Plattelands
vrouwen en de Derde Wereld'.
Hierdoor kon De Regt nog eens
naar Burkina Fasso terug. Haar er
varingen in Afrika blijven van
groot belang voor haar werk, ook in
de toekomst.
Vooral over vluchten tijdens nachtelijke uren
Bijeenkomst over het gebruik van pesticiden in bollensector
zijn ingevoerd. Vanaf die datum
mogen vliegtuigen zonder speciaal
certificaat tussen 23.00 uur en 06.00
uur niet meer op Schiphol landen.
Tussen 23.00 uur en 07.00 uur
mogen deze niet vertrekken. Het
gaat hier om de oudste straalver-
keersvliegtuigen. Hoewel voor de
overige toestellen in de nachtelijke
uren geen beperkingen gelden,
heeft de NV Luchthaven Schiphol
in november 1987 dringend ge
vraagd 's nachts zoveel mogelijk de
Kaagbaan te gebruiken. Het motor
lawaai hindert dan de minste om
wonenden.
Volgens een woordvoerder van
de NV Luchthaven Schiphol zijn in
1988 18 procent meer vliegtuigbe
wegingen gemaakt tussen 23.00
uur en 07.00 uur dan in 1987. In to
taal registreerde Schiphol het afge
lopenjaar 10.500 vliegtuigbewegin
gen tussen deze tijdstippen.
LEIDERDORP/ALP
HEN AAN DEN RIJN -
De Nederlandse Patiën
tenvereniging (afdeling
Alphen aan den Rijn)
maakt ernstig bezwaar
tegen de aanleg van een
puinstortplaats bij het
Elisabeth Ziekenhuis in
Leiderdorp. De vereni
ging sluit zich daarbij
aan bij de stichting het
Zuidhollands Land-
De patiëntenvereni
ging onderzoekt mo
menteel de mogelijkhe
den die er nog zijn om
een en ander juridisch
aan te vechten. Daartoe
zal een advocaat worden
ingeschakeld. Secretaris
Vergeer van de Alphen-
se afdeling laat desge
vraagd weten dat haar
vereniging in het geweer
is gekomen nu de toe
komst van het zieken
huis Rijnoord steeds
meer 'op het spel is ko
men te staan en veel pa
tiënten naar het Elisa-
beth-ziekenhuis in Lei
derdorp zullen worden
verwezen. De toekomsti
ge puinstort is achter het
'Elisabeth' gesitueerd.
Vergeer laat weten dat
zij door de stichting
Leefbaar Leiderdorp op
het spoor is gezet. Deze
stichting voert momen
teel het ene na het ande
re proces tegen de aan
leg.
Zij vreest voor ern
stige stank- en geluid-
overlast wanneer de
puinstortplaats eenmaal
is aangelegd.
VOORHOUT De boomgaard van de voormalige
boerderij Kerkzicht in de Voorhoutse wijk Oosthout,
krijgt een grote opknapbeurt. Met de uitvoering van
het plan voor een nieuwe indeling en beplanting is een
bedrag van ruim 46.000 gulden gemoeid. De boom
gaard wordt in de nieuwe opzet toegankelijk gemaakt
voor het publiek. De eigenaar, die hier zijn schapen
laat grazen, heeft geen problemen met de openbare
functie van het terrein.
De boomgaard wordt door het bouwbedrijf Noor-
lander overgedragen aan de gemeente Voorhout. Het
terrein van de voormalige boerderij, met een opper
vlakte van cira 45 bij 55 meter, verkeert momenteel in
slechte staat.
De opknapbeurt omvat onder meer het grotendeels
rooien van de bestaande beplanting en het aanbren
gen van een heuveltje in het terrein van ongeveer 80
tot 90 centimeter hoog. Voor de schapen wordt een be
hoorlijke grasmat aangebracht. Op het talud rondom
de boomgaard worden enkele lage hekken geplaatst
die moeten voorkomen'dat de dieren oversteken naar
de openbare weg. Verder komen er enkele waterpartij
en, die onder meer ook als afscheiding van het terrein
dienen.
SCHIPHOL (ANP) - Bij de
Commissie Geluidhinder
Schiphol zijn het afgelopen
jaar 3.875 klachten over
vliegtuiglawaai geuit. Dat
zijn er 1.729 meer dan in
1987, toen 2.146 klachten
werden geregistreerd. Met
name het aantal klachten
over vliegtuiglawaai in de
nachtelijke uren steeg
sterk: van 418 in 1987 tot
1.164 het afgelopen jaar.
Dit blijkt uit de voorlopige cijfers
van de commissie over 1988, die
dinsdag zijn bekendgemaakt.
De 3875 klachten over het afgelo
pen jaar kwamen van 1614 mensen.
Het jaar daarvoor belden 1036 men
sen met de klachtentelefoon, aldus
een woordvoerster van de commis-
Het toegenomen aantal klachten
'betrof vooral het gebruik van de
Zwanenburgbaan en de Amstel-
veenbaan, in het bijzonder in de
nachtelijke uren. De commissie
wijt deze toename aan de stijging
van de hoeveelheid vliegtuigbewe-
LISSE - Op het functioneren van
de arbeidsinspectie, de agrarische
bedrijfsgezondheidsdienst (Stigas)
en het toelatingsbeleid van de
overheid voor bestrijdingsmidde
len, werd gisteravond veel kritiek
geuit door werknemers in de bol
lensector. Dat gebeurde tijdens een
voorlichtingsbijeenkomst in Lisse.
In veel mindere mate erkenden de
medewerkers dat veel gebruiks
voorschriften niet worden nage
leefd.
De bijeenkomst in de Paulus-
kerk in Lisse was door de voe
dingsbond van de FNV belegd. Di
recte aanleiding is het spreekuur
dat het Academisch Ziekenhuis in
Leiden half februari instelt voor
mensen die werkzaam zijn in de
bollensector en waarbij het werken
met bestrijdingsmiddelen wel eens
de aanleiding kan zijn van gezond
heidsklachten.
In het bijzonder veel leden van
de voedingsbond waren gister
avond aanwezig. Zij vormen de
groep mensen die in loondienst bij
bollenbedrijven werken. De eige
naren en mensen met een eigen be
gingen en het niet beschikbaar zijn
van de Kaagbaan vanaf begin
maart tot bijna eind mei 1988 van
wege onderhoudswerkzaamheden.
In 1986 registreerde de commis
sie 2.902 klachten van 1.522 men
sen. Toen gingen 410 klachten over
nachtvluchten.
De klachten over vliegtuiglawaai
's nachts zijn toegenomen ondanks
maatregelen ter beperking van ge
luidsoverlast die op 1 januari 1988
drijf zijn veelal lid van een van de
drie standsorganisaties. Voor de
FNV-mensen staat de eigen ge
zondheid voorop en niet zozeer het
economisch belang om bestrij
dingsmiddelen te gebruiken.
Naar aanleiding van vragen gaf
dr. Grünewald toe dat de artsen
van het AZL bij het spreekuur in
feite op de stoel van de bedrijfsge
zondheidsdienst gaan zitten. De
arts kan bij voorbeeld eisen dat op
een andere manier met bepaalde
middelen op een bedrijf wordt ge
werkt. Dat de bedrijfsorganisatie
Stigas die taak niet ter hand neemt
is het gevolg van een chronisch
personeelstekort bij die dienst:
voor heel Nederland is slechts één
arts beschikbaar. Reden waarom
het AZL het 'gif-spreekuur' instelt.
Overigens richt men zich in eerste
instantie op de bollensector en dan
alleen in de traditionele bollen
streek.
Mensen met chronische klach
ten en die werkzaam zijn in de bol
lensector kunnen via de huisarts
worden verwezen naar het weke
lijkse spreekuur van het AZL. De
ruim 80 huisartsen in de streek zijn
bereid hieraan mee te wei-ken. Veel
aanwezigen hadden er echter een
hard hoofd in dat de huisarts bij
ziekteverschijnselen ook het wer
ken met bestrijdingsmiddelen be
trekt. Tot op heden hebben de art
sen weinig tot geen oog voor dit ri
sico. Bij de meeste huisartsen wor
den niet eens de beroepen van de
patiënten genoteerd.
De onbekendheid van de geva
ren van de bestrijdingsmiddelen is
ook voor de AZL artsen een pro
bleem. Grünewald gaf toe dat bij
de eerste mensen die op het
spreekuur komen niet direct een
relatie tussen een ziekte en het wer
ken met bestrijdingsmiddelen kan
worden aangetoond. Het is nu nog
onbekend welke effecten bepaalde
middelen hebben en bij welke do
sis gevaar ontstaat. Bij het toela
tingsbeleid van de overheid voor
bestrijdingsmiddelen wordt daar
aan weinig aandacht besteed. Wan
neer wel vaststaat dat een middel
schadelijk is, dan nog wordt het om
economische redenen niet altijd di
rect uit de handel genomen.
Opnieuw taxi
K uitgebrand
VALKENBURG - Opnieuw is een
taxi van het Leidse taxibedrijf K
uitgebrand. Dit gebeurde vannacht
rond 03.45 uur bij het pand van het
bedrijf aan de Voorschoterweg in
Valkenburg, waar de auto stond
geparkeerd.
De brandweer kon niet meer
doen dan nablussen. Over de oor
zaak van de brand kan de politie
nog niets zeggen. Vandaag wordt
een onderzoek ingesteld.
Bij diezelfde vestiging van Taxi
K zijn enkele weken geleden ook al
twee taxi's gedeeltelijk uitgebrand.
De eigenaar sloot brandstichting
toen uit en hield het op sigaretten
peuken die hebben liggen riasmeu-
len in de asbakken van de taxi's.
AUTO'S GESTOLEN - Bij een ga
ragebedrijf buiten de bebouwde
kom van Noord wij kerhout zijn in
de nacht van maandag op dinsdag
twee nagenoeg niéuwe auto's ge
stolen. Nadat men zich toegang
had verschaft tot de showroom
konden op simpele wijze twee niet
afgesloten auto's worden wegge
haald. De schade wordt geschat op
32.500 gulden.
ALPHEN AAN DEN RIJN -
Een grote meerderheid van het
personeel van het Alphense
ziekenhuis Rijnoord is gister
avond akkoord gegaan met de
instelling van een zogeheten
klankbordgroep die moet voor
komen dat tussen de verschil
lende geledingen opnieuw con
flicten ontstaan.
Tijdens een door de vakbonden be
legde vergadering wees R. de
Vriel, woordvoerder van de werk
nemersorganisaties, erop dat het
ziekenhuis zich geen ruzies - en dus
tijdverlies - meer kan veroorloven
omdat 'een aantal instanties liever
vandaag dan morgen een einde zou
willen maken aan Rijnoord'.
Een zelfstandig voortbestaan van
het Alphense ziekenhuis is geen
haalbare kaart en daarom is het van
belang dat zo snel mogelijk over
eenstemming over een fusie wordt
bereikt met het Sint Elisabeth Zie
kenhuis in Leiderdorp (EZL), be
nadrukte De Vries: "De instantie
die het aandurft om na vanavond
opnieuw herrie te schoppen, zet de
toekomst van Rijnoord op het
spel".
Vooral ook omdat volgens de
bonden de Inspectie voor de
Volksgezondheid 'vraagtekens zet
bij de kwaliteit van sommige on
derdelen' van het ziekenhuis. Zo
zou 'een aantal verrichtingen in de
gegeven omstandigheden niet ver
antwoord' zijn en wordt bovendien
nogal kritisch gekeken naar het ge
bouw. Volgende week brengen de
vorige en de huidige inspecteur
een bezoek aan het ziekenhuis
waarna op 15 februari een evalua
tie-bijeenkomst volgt op het minis
terie van WVC. Dan krijgt het be
stuur van Rijnoord te horen of de
erkenning die op 1 maart afloopt,
Vakbonden, Landelijke Specialis
tenvereniging, ondernemingsraad
(OR), bestuur en het Regionaal Zie
kenfonds Leiden Alphen (RZLA)
wijzen elk een vertegenwoordiger
aan voor de klankbordgroep. Deze
commissie gaat zich vooral bezig
houden met de vraag of de ver
schillende geledingen 'zorgvuldig
met elkaar omgaan' en of de com
municatie goed verloopt.
OR en medische staf hebben vo
rige week een motie van wantrou
wen ingediend tegen het bestuur
en het is onder meer de bedoeling
van de klankbordgroep orti ervoor
te zorgen dat het vertrouwen in el
kaar weer toeneemt.
De boomgaard van de voormalige boerderij Kerkzicht wordt na dè opknapbeurt toegankelijk voor het publiek.
(foto Wim Dijkman)
WOENSDAG 25 JANUARI
Leiden
Woon Ideaal Beurs, van 19.00
tot 22.00 uur in de Groenoordhal-
len.
voorstelling Wienerwald' door
Theater Persona, aanvang 20.30
uur in het Lak-Theater, Cleve-
mtormatiepunt gemeenschap-
>elijk wonen, van 20 00 tot 21.00
mr bij Vereniging Centraal Wo-
ien. Gerestraat 20. tel: 121554.
film: 'Coup de Torchon', 21.15
lig vrijen kan op de "safe sex video
show' bij het COC. Langegracht
65, aanvang 20.00 uur.
lezing over 'De aura en mense
lijke ontwikkeling',aanvang 20.00
Theatergezelschap het Lucht
ballon met -Luigi', aanvang 20.00
uur op Hogewoerd 108.
film: 'By Design', bij 'Pink La-
dies'. Langegracht 65, 20.00 uur.
DONDERDAG 26 JANUARI
Alphen
concert Amsterdams Fortepia-
af 55 jaar. aanvang 9.30 uur in het
Leids Volkshuis.
Woon Ideaal Beurs, van 13.00
tot 17.00 uur en van 19.00 tot
22.00 uur in de Groenoordhallen.
lunchconcert Fons Kiesman
(klarinet) en Jan van der Meer
(piano), van 12.45 tot 13.30 uur in
de Kapelzaal K&O, Oude Vest.
voorstelling: 'Een fijn span' met
o.a. Joop Doderer, Hans Bos
kamp en Maya Bouma, aanvang
20.15 uur in de Leidse Schouw
burg.
voorstelling: Wienerwald' door
Theater Persona, aanvang 20.30
uur In het Lak-Theater.
vertelling en demonstratie door
poppenspeelster Sophia Wou
denberg in het vrij kunstzinnig
centrum De Zonnebloem, de Lt.
de Kanterstraat 5, 20.00 uur.
klaverjassen en sjoelen bij wijk-
veremging Aktief. Berlagestraat.
aanvang 20.00 uur, zaal open om
19.30 uur.
eetgroep voor vrouwen en huin
kinderen van 17.30 tot 19.00 uur
in Sjelter, Heemraadlaan, (oge-
ven voor woensdag 12.00 uur).
klaverjassen bij Tamarco, aan
vang 20. 00 uur, clubgebouw,
Splinterlaan.
klaverjassen en rummykub bij
De Buitengewonen, aanvang
20.00 uur in Frerikshof, Winkelhof.
film: The living daylights', met
o.a. Timothy Daltom en Jeroen
Krabbé, aanvang 20.30 uur in de
Ter Aar
beelden van Ter Aar en Nieuw-
veen uit de jaren vijftig, aanvang
20.00 uur in de Aeresteijnschool,
Langeraar.
VRIJDAG 27 JANUARI
Alkemade
feestavond LTB-afdeling Roe-
lofarendsveen.
Alphen
orgelconcert Herman van Vliet,
aanvang 20.15 uur in de Advents-
concert mannenkoor Datheen,
ten bate van stichting Woord en
Daad in de Christelijk Gerefor
meerde Kerk, aanvang 19.30 uur.
Leiden
Woon Ideaal Beurs, van 13.00
tot 17.00 uur en van 19.00 tot
22.00 uur in de Groenoordhallen.
concert Leids Politie Muziek
Gezelschap, aanvang 20.00 uur in
de Stadsgehoorzaal.
lezing 'Vergezeld met de Heili
ge Geest' door dr. W.J. Ou-
weneel, aanvang 20.00 uur in de
Streekschool, Lammenschans-
concert in de serie Vrijdag
avond Kamermuziek, met Kaoru
Kakudo (viool) en Herman Uhl-
horn (piano), aanvang 20.15 uur
in de Kapelzaal K&O, Oude Vest.
voorstelling: 'Een fijn span',
met o.a. Joop Doderer, Hans Bos
kamp en Maya Bouma, aanvang
20.15 uur in de Leidse Schouw
burg.
voorstelling: 'Angels beyond
reason', met Barbara Duyfjes en
Lisa Marcus, aanvang 20.30 uur
in het Lak-Theater.
