Bond gesteund in acties klein-metaal 'Spruitenopstand' remt televeilen nauwelijks Bonn bezorgd om economie Enquête: werkgever moet van atv afblijven Westerterp: Optiebeurs biedt te weinig service FNV: hoofdrol voor milieu in cao's chemie Pak koffie 15 cent duurder Groente- en fruitveilingen zoeken antwoord op handelsconcentraties DINSDAG 24 JANUARI 1989 PAGINA 7 AMSTERDAM/UTRECHT (GPD/ANP) - De actieplannen van de bonden in de metaal nijverheid vinden steun bij een belangrijk deel van de Nederlandse bevolking. 'Zachte' ac ties als werkonderbrekingen krijgen de steun van driekwart van de ondervraagden, bij stakingen is dat nog maar de helft, zo blijkt uit een telefonische enquête die het bureau Burke-Inter/View in opdracht van de Industriebond FNV heeft uitgevoerd. De bond wilde met het onderzoek onder 500 telefoonabonnees ach terhalen hoe groot de steun voor eventuele acties in de metaalnijver heid ds. Ongeveer de helft van de ondervraagden bleek er van op de hoogte te zijn dat er in de klein-me taal onderhandelingen aan de gang zijn. Werkgeversvoorstellen om de ar beidstijdverkorting ongedaan te maken en de veertig-urige werk week weer in te voeren, vallen bij de meerderheid van de Nederlan ders niet in goede aarde. Slechts vier op de tien ménsen, vooral Annulering grote order bij Fokker nog niet gemeld SCHIPHOL (ANP) - De vliegtuig fabrikant Fokker heeft tot op he den geen berichten ontvangen van de Canadese luchtvaartmaatschap pij Wardair over een mogelijke an nulering van een order voor de le vering van achttien toestellen van het type Fokker-100. De woord voerder van Fokker heeft dit maan dag desgevraagd meegedeeld naar aanleiding van een bericht in 'Wall Street Journal' van dezelfde dag. Directeur George Curley vah Wardair verklaarde tegenover de Amerikaanse financiële krant dat zijn maatschappij Fokker heeft la ten weten dat de order 'waarschijn lijk niet zal worden bevestigd4: Dit houdt verband met de aangekon digde overneming van Wardair door PWA Corporation, houdster maatschappij van Canadian Airli nes International. Volgens Curley zullen orders bij McDonnell Doug las en Airbus zeker worden gean nuleerd. Wardair bestelde begin septem ber achttien Fokker 100's en nam een optie op nog eens zes van deze toestellen. De afleveringen zouden in 1991 moeten plaatsvinden. Met de transactie is een bedrag ge moeid van naar schatting 700 mil joen gulden. Als Wardair deze order annuleert zou dit voor Fokker natuurlijk een tegenvaller zijn, aldus de Fokker^ woordvoerder. Volgens een woord voerder wordt een annulering voor Wardair een kostbare zaak worden, vanwege een verplichte schadever goeding. Voorts wordt verwacht dat voor deze vliegtuigen heel snel een nieuwe klant kan worden ge vonden. i, voelen daar eventueel wat voor. Veel groter is de weerstand tegen het afschaffen van de vrije zaterdag. Daar gaat driekwart van de volwassenen niet mee akkoord. Vooral het voorstel van de werk gevers om. werknemers bij ziekte twee atv- of vakantiedagen te laten inleveren, wordt onredelijk gevon den (75 procent). Eveneens drie kwart van de ondervraagden vindt het invoeren van de zaterdag als werkdag en het op termijn afschaf fen van de vut voor 59-jarigen onre delijk. Het uitblijven van loonsver hogingen vindt dertig procent geen probleem. Van de mannen voelde 36 procent ervoor en van de vrou wen slechts 23 procent. De industrie- en bouwbonden van FNV en CNV lopen zich warm voor acties in respectievelijk de metaal nijverheid en de bouw. Districtsbe stuurders van de vier bonden be zoeken gezamenlijk bouwwerken om de werknemers te informeren over de vastgelopen cao-onderhan delingen in de bouvw (250.000 werk nemers) en de actiebereidheid te peilen. Gisteren zijn bouwwerken in de regio Eindhoven, Noord-Holland en de Rijnmond bezocht. De indus triebonden doen mee aan de infor matiecampagne vanwege de CV- monteurs, installateurs en loodgie- de bouw. "We zullen zorgvuldig be paalde bouwprojecten uitzoeken om actie te voeren". BRUSSEL (ANP) - De Optie- beurs moet een totaal pakket van diensten gaan aanbieden voor het beheersen van risico's. Produkten zoals opties (koop- en verkoop rechten) moeten niet alleen afzon derlijk worden verkocht. Ze kun nen op de markt worden gebracht in samenhang met andere produk ten die beschermen tegen rente schommelingen (termijncontrac ten) of tegen valutaschommelin gen (swaps). Dit zei drs. T.E. Westerterp, di recteur van de Optiebeurs in Am sterdam, in een reactie op de uit komsten van een onderzoek van de accountantsorganisatie Arthur An dersen en Co. naar de positie van onder meer Amsterdam op de in ternationale kapitaalmarkt. Eén van de conclusies is dat het nut van het gebruik van de nieuwe financiële instrumenten (opties, swaps, termijncontracten) onvol doende wordt onderkend. Mr.R. Hendriks, de financiële man van het Scheepvaart- en Handelshuis Van Ommeren Ceteco, merkte hierover op dat de financiële ter- mijnmarkt, die verbonden is met de Optiebeurs, te weinig deelne mers heeft om internationaal goed te kunnen functioneren. Ook ande re deskundigen vinden over het al gemeen dat de Nederlandse kapi taalmarkt te klein is om tegemoet te komen aan de grote volumes waarin de grote Amerikaanse en Japanse beleggers willen hande len. Directeur Westerterp van de Op tiebeurs onderschreef de kritiek. Hij erkende dat zijn organisatie in de tien jaar van het bestaan er on voldoende in geslaagd was begrip te kweken bij institutionele beleg gers (verzekeraars, pensioenfond sen) en grote ondernemingen. Nog altijd komt 70 procent van de om zet van de Optiebeurs van particu lieren. Westerterp, die benadrukte op persoonlijke titel te spreken, gaf als zijn visie dat de huidige market- makers (handelaren die de markt onderhouden door voor eigen reke ning te handelen) in de toekomst kunnen bestaan uit financiële in stellingen. Als vraag en aanbod een grotere omvang aannemen, vraagt dat om grotere tegenpartijen in de markt. Banken kunnen tegenpartij wor den bij valuta- en rentetransacties en dat is een grote uitdaging, aldus Westerterp, die zei vernieuwend) bezig te willen blijven. Hij voorziet dat het binnen tien jaar komt tot een integratie van de 'oude' Effec tenbeurs en de Optiebeurs. De Optiebeurs-directeur stelde overigens dat Amsterdam nu op het punt staat zich internationaal te blameren. Als op 6 februari de han del in aandelen van chemie-gigant DSM begint, de grootste introduc tie uit de geschiedenis van de Am sterdamse Effectenbeurs, kan nog niet in opties van DSM gehandeld worden, omdat daarvoor de vereis te toestemming van het ministerie van Financiën ontbreekt. Wester terp voorziet dat een 'grijze markt' in opties-DSM zal ontstaan en dat de opties eerder in het buitenland dan in ons land aangeboden wor den. Westerterp greep de aanwezig heid van de journalisten in Brussel tijdens een bijeenkomst over de toekomst van de kapitaalmarkt in Europa dankbaar aan om nieuwe produkten aan te kondigen. Zo wordt gewerkt aan een optie op een index op de aandelen van twaalf Europese beurzen, waarvan de waarde berekend wordt in Europe se rekeneenheid ecu. Vooral van de Zuideuropese lan den met zwakkere valuta wordt hiervoor belangstelling verwacht. Ook wordt gedacht aan een Dutch topfive index ofwel aan opties op het gemiddelde koersniveau van de vijf grootste Nederlandse onder nemingen. Broodje panda acht verschillende Wereld Natuur- produkten, (foto GPD) ALMERE - I tegenstelling tc wat de naam doet vermoeden 'broodje panda' niet belegd met pandabief. Vanaf zaterdag 28 janu ari voeren de Ne derlandse bak kers actie voor hei Wereld Natuur Fonds met de pan da als symbool op een gezond voedzaam brood je, dat is 'bereid ters die bij de bouwwerken betrok- onder meer uit ken zijn. Weliswaar is voor morgen nog een onderhandelingsronde over de cao-metaalnijverheid (270.000 werknemers) voorzien, maar de verwachtingen over een wijziging van het standpunt van de werkge vers zijn niet hoog gespannen. De werkgevers in de metaalnijverheid beschouwen de nullijn als maatstaf voor de nieuwe cao, terwijl er vol gens de bonden genoeg ruimte is voor loonsverhogingen en maatre gelen om de herverdeling van ar beid voort te zetten. Breekpunt van de onderhande lingen is de vormgeving van de ar beidstijdverkorting. De werkge vers willen de roostervrije dagen naar eigen goeddunken kunnen plannen, maar de bonden zijn bang dat daardoor dagen niet worden opgenomen met alle gevolgen van dien voor nieuwe werkgelegen heid. De bouwbonden willen op vrij dag 17 februari ëen landelijke ac tiedag organiseren om de werkge vers tot andere gedachten te bren gen. De actieberèidheid bij de werknemers in de bouw is groot. Dat wordt mede veroorzaakt door het gezamenlijk optrekken van de Industrie- en Bouwbonden. De werknemers ervaren dat als een positieve zaak. Landelijk onder handelaar voor de FNV T. Hagen verwacht niet dat er een oproep zal komen voor een algehele staking in ROTTERDAM (ANP) - De Indus triebond FNV gaat tijdens de ko mende cao-onderhandelingen in de chemische industrie meer de nadruk leggen op maatregelen ten behoeve van het milieu. Ieder be drijf moet een milieubedrijfsplan krijgen en de werknemers informa tie over milieugevoelige zaken ge ven. Verder moeten zij op het gebied van het milieu dezelfde rechten krijgen als op het terrein van de ar beidsomstandigheden. Dat betreft bij voorbeeld het recht deskundi gen zelfstandig om advies te vra gen en werkweigering bij gevaarlij ke omstandigheden, met onafhan kelijke toetsing achteraf. BONN (DPA) - De verhoging van de verbruiksbelasting en de ver wachte stijging van de olieprijzen zijn voor de Westduitse regering aanleiding tot enige bezorgdheid. In haar jaarlijkse rapport over de economie, waarvan de Nederland se sterk afhankelijk is, gaat de rege ring uit van een prijsstijging van 2 tot 2,5 procent in dit jaar na een in flatie van 1,4 procent in 1988. Om de verwachte stijging niet uit de hand te laten lopen moeten het bedrijfsleven en de vakbonden dis cipline in acht nemen bij de lonen en de prijzen, zo schrijft de rege ring. De groei van het bruto natio naal produkt zal dit jaar reëel 2,5 procent bedragen tegen 3,4 procent in het afgelopen jaar. De overheid tilt niet zo zwaar aan die vermindering. De regering wijst op bijzondere factoren die in 1988 de economie positief hebben beinvloed. Zo waren de weersom standigheden gunstig, wat een goe de graanoogst opleverde, en daal den de olieprijzen. Ook het finan ciële beleid was gericht op expan sie, maar enkele van deze factoren zullen zich dit jaar niet herhalen. De wat kleinere groei van dit jaar betekent geenszins een verzwak king van de groei-elementen in de Bondsrepubliek, aldus het verslag. De export zal dit jaar met een groei van vier tot vijf procent weer een grote steun voor de Westduitse economie betekenen. De groei van de binnenlandse vraag zal afnemen van 3,7 procent in het afgelopen jaar tot 2,5 procent dit jaar. Vooral de investeringen in de bouwnijver heid zullen minder sterk toene-, men. De regering gaat uit van een groei van 1,5 tot 2,5 procent na een groei van 4,5 procent in 1988. Het aantal mensen met een baan zal dit jaar stijgen met ongeveer 150.000. De groei van het aantal ba nen zal wederom niet leiden tot een sterke vermindering van de werk loosheid. De regering in Bonn voorziet een vermindering van het aantal werklozen met slechts 40.000 tot 2,2 miljoen. Er zit nog altijd een te groot gat tussen vraag en aanbod van ar beidsplaatsen. De reden daarvoor is volgens de regering nu ook het grote aantal mensen van Duitse af komst die uit het Oostblok naar de Bondsrepubliek komen, alsmede het grote aantal buitenlandse werkzoekenden. Ook gaan steeds meer vrouwen op zoek naar een baan. De gemiddelde loonsverho ging zal dit jaar uitkomen op onge veer 2,5 procent, waarbij in de cao's is voorzien in een sterke verkorting van de arbeidstijd. SCHIPHOL Het binnenkomen de luchtverkeer op Schiphol hééft vanochtend hinder ondervonden van mist. Een aantal vliegtuigen uit onder meer Engeland met bestem ming Amsterdam is uitgeweken naar de Rotterdamse luchthaven Zestienhoven of Brussel. Het aan tal vliegtuigen dat in de 'wacht ruimte' boven Schiphol cirkelde was de hele ochtend groter dan normaal. AMSTERDAM (ANP) - De kof fie wordt morgen duurder. De grootste koffiebrander van ons land, Douwe Egberts, verhoogt de afleveringsprijzen aan de han del zodanig, dat de consumen tenprijs gemiddeld 15 cent per pak van 250 gram hoger zal wor den. De verhoging vloeit volgens DE voort uit de prijsontwikke ling op de wereldmarkt. Van Nelle volgt het voorbeeld van Douwe Egberts. Ahold liet weten nog geen beslissing te hebben genomen over een prijs verhoging voor de eigen merken (de Perla-soorten); die hangt af van de omvang van de voorraden van Albert Heijn. De Stichting Max Havelaar, die koffie rechtstreeks van de kleine boeren in ontwikkelings landen koopt, heeft een verho ging in de pen, eveneens op grond van de ontwikkelingen op de wereldmarkt. Zij kon nog niet zeggen wanneer de verhoging van kracht wordt noch hoe groot die zal worden. Daar worden nog gesprekken over gevoerd, zo deelde een woordvoerder mee. Wir-premie De leasebedrijven die vorig jaar in het weekeinde van de afschaffing van de wir-subsidie nog even snel auto's hebben besteld, die zij toen niet onmiddellijk nodig hadden, hebben dat legaal gedaan. Dat ant woordt staatssecretaris Koning van financiën op vragen van PvdA- kamerleden. Ziektewet Om bedrijfstakken en onderne ming met een hoog risico van ar beidsongeschiktheid in redelijke verhouding wao-premie te laten betalen, moet de werking van de ziektewet met een jaar worden uit gebreid naar twee jaar. Dit voorstel zal de Stichting van de Arbeid, het samenwerkingsorgaan van de cen trale werkgevers- en werknemers organisaties, eerdaags doen aan staatssecretaris De Graaf van soci ale zaken en werkgelegenheid. Mestformulier Achtenveertig boeren uit de pro vincie Groningen moeten zich morgen voor de economische poli tierechter in Groningen verant woorden voor het niet tijdig inleve ren van het zogenoemde afsluitfor mulier mestboekhouding 1987. Zij hadden dit voor 1 februari vorig jaar moeten doen. De maximum straf bedraagt zes maanden gevan genisstraf of 10.000 gulden boete. Telecommunicatie Het ministerie van verkeer en wa terstaat en vertegenwoordigers van de Vereniging van Telecom municatiebedrijven (VTB) blijven overleggen over het tijdstip waar op alle telecommunicatierandap- paratuur moet zijn gekeurd. Ruim een week geleden verleende minis ter Smit enkele bedrijven voor be paalde apparatuur uitstel tot 1 maart 1989. De VTB vond dat dat niet voldoende was en niet voor elk bedrijf soelaas bood. Patstelling De journalisten in dienst van de VNU-uitgeverijen ESKA, de Geïl lustreerde Pers, Oberon en Spaar- nestad (onder meer Panorama, Nieuwe Revu, Margriet en Libelle), beraden zich over protest-acties. Oorzaak is hun onvrede over de gang van zaken rond de cao-onder handelingen bijde publiekstijd schriften. BARENDRECHT - Modernise ren is niet gemakkelijk, zo heeft het veilingwezen voor groente en fruit gemerkt. De experimentele invoe ring van het 'televeilen' leidde vier weken geleden tot een 'spruitenop stand' die de handel in de groene bolletjes eventjes lam legde. door Ron de Groot Volgens de kopers dalen de prij zen door televeilen omdat dit sys teem meer tijd kost en grote hande laren de kans geeft een lagere in koopprijs te bedingen. Volgens de veiling zorgt televeilen juist voor een stabielere prijs en is dit het eni ge wapen tegen de toenemende concentraties binnen de handel (onder andere supermarktketens). De spruitenopstand van eind vo rig jaar heeft de modernisering in het groente- en fruitveilen niet te gen kunnen houden. Televeilen be tekent dat een aantal veilingen via computerlij nen met elkaar in ver binding staan en met een en dezelf de afmijnklok werken. Bij het televeilen staan de veilin gen in Barendrecht (Zuid-Holland- zuid), Breda (RBT), ''Utrecht en Bleiswijk (De Kring) met elkaar in verbinding. Kopers kunnen dus in hun bankje in de Bleiswijkse vei ling de hand leggen op een partij spruitjes in Utrecht. Voorlopig worden alleen de spruitjes verhan deld via het nieuwe systeem. De al gemene verwachting is dat televei len in de toekomst vpor veel meer produkten zal worden gebruikt. Televeilen is eigenlijk een alter natief voor het fuseren van veilin gen. In de jaren vijftig begon een golf fusies die het aantal groente en fruitveilingen uiteindelijk van 137 naar 33 deed afnemen. Verdere fusies zijn bijna onmogelijk omdat dan de afstanden tussen tuinbou wers en de verkoopplek dan te groot zou worden. Toch is bunde ling volgens het veilingwezen noodzakelijk. "Dat is het antwoord op de con centraties in de handel", zegt be drijfsleider Thijs Jasperse van de veiling Zuid-Holland-zuid in Ba rendrecht. "De bedrijven worden steeds groter. Denk aan een bedrijf als Schuitema dat is overgenomen door Albert Heijn. Dé laatste heeft daardoor 37 percent van de voe- dingsmarkt in handen gekregen. Zo zijn nog enkele voorbeelden te geven. Daar moet iets tegenover staan". Vier jaar geleden zette het vei lingwezen enkele computerdes kundigen aan het werk die uitein delijk met het televeilen op de proppen kwamen als alternatief voor fusies. "Het werkt veel effi ciënter", vindt Jasperse, al moet hij erkennen dat het veilen wel dubbel zo lang is gaan duren. Het tijdverlies wordt door de ko pers als grootste bezwaar van het televeilen aangevoerd. "Nu is dat nog niet zo merkbaar", zegt be stuurslid J. de Groot van de Vere niging van Veilingkooplieden. "Maar in de zomer, als we grote partijen tomaten en komkommers krijgen, wordt het dat wel. Ik ver wacht bijvoorbeeld dat een partij die normaal een half uur zou doen dan een uur nodig heeft. Dat stelt handelaren in staan om overal te informeren naar de prijzen en na tuurlijk de laagste te kiezen. Zo doende worden we dus tegen el kaar uitgespeeld". Twee weken geleden, ongeveer een maand nadat de eerste spruit via televeilen werd verkocht, trok ken kopers aan de noodrem. Tot drie keer toe legde een koper door zijn vinger op zijn afmijnknopje te houden, de veiling stil. Daarna be sloot de veiling de spruiten dan maar tegen een vastgestelde prijs te verkopen en over het televeilsys- teem in onderhandeling te treden. Het Centraal Bureau Tuinbouw veilingen (CBT), een overkoepe lende organisatie, ontstak in toorn De traditionele groente- en fruitveiling zal steeds meer plaats maken voor de televeiling. en noemde de spruitenopstand 'on acceptabel'. De middag na de ac ties kwamen de directeuren van de veilingen bijeen voor een spoedbe raad. Waarschijnlijk worden de spruiten had gekocht. Nu is dat wel mogelijk". Elke dag wordt onder de vier vei lingen een 'master' aangewezen, dat mëestal Barendrecht c veiltijden nu enigszins aangepast dat daar nu eenmaal de meeste waardoor het tijdverlies bij het te leveilen kan worden opgevangen. "De markt wordt door televeilen doorzichtiger en daar houden ko pers niet zo van", denkt bedrijfslei der Jasperse. "Tot nu toe is de markt altijd een beetje mistig ge weest. Kopers in Barendrecht kon- den niet zien voor hoeveel geld een handelaar in Bleiswijk een partij spruiten worden aangeleverd. De klokken van de drie andere veilin gen wordt gelijk gezet met die van Barendrecht. Iedereen kan via de nummers op het bord zien waar en door wie een partij is gekocht en voor hoeveel dat is gebeurd. De veilingen hebben overigens wel een moeilijk tijdstip gekozen voor hun experiment. De spruit ligt er namelijk behoorlijk uit door- Dat bleek gisteren in Rotterdam waar de Industriebond FNV de re sultaten van een enquête in de che mische industrie presenteerde. De bond besloot tot deze enquête bij twintig bedrijven voornamelijk in de regio Rijnmond, om bij de cao- onderhandelingen voor 1989 'maat werk' per bedrijf te kunnen leve ren. Ook wilde de bond aantonen met haar eisen de wensen van de werknemers, al dan niet georgani seerd, te volgen. Voor de enquête werden zowel leden als niet-leden benaderd. In totaal hebben de be drijven ruim 14.000 werknemers. Er werden bijna 5000 enquête-for mulieren uitgezet waarvan er bijna 3500 terugkwamen. Onderzoeker H. Noten en dis trictsbestuurder P. Janssen deel den gisteren mee dat uit de enquê te duidelijk bleek dat werknemers vinden dat hun eigen bedrijf een goed milieubeleid voert. Zij menen echter ook dat er meer aan kan worden gedaan en dat öe vakbon den daarin een taak hebben. Tot nu toe werden de bonden buiten der gelijke bedrijfsaangelegenheden gehouden. Janssen meende overi gens dat als gevolg van het onlangs week gesloten milieuconvenant tussen de FNV en het Verbond van Nederlandse Ondernemingen, de afzonderlijke bedrijven nu tot af spraken met de bonden op milieu gebied zouden moeten komen. De meeste cao's in de chemische industrie lopen af per 1 april. De In dustriebond FNV wil voor 1989 een eenjarige cao afsluiten en een loonsverhoging van twee procent. De bond wil verdere atv door de in voering van een volledige vijf-ploe gendienst. Ook wil de bond nadere afspraken over herbezetting. Ge bleken is namelijk uit het onder zoek dat veel werknemers de werk druk in de chemische industrie als hoog ervaren. ADVERTENTIE Er is méér in het geding dan uw aangifte over 1988 dat de temperatuur voor de tijd van het jaar vrij hoog is. Pas onder vijf graden Celsius, zo wil de onge schreven tuinbouwwet, wordt massaal spruitjes gegeten. Het zit de tuinders dus niet mee, en dan komt er ook nog een systeem op de veiling dat hen niet zint. Over de gevolgen voor het aantal banen liggen beide partijen won derlijk genoeg niet of bijna niet wakker. Een handelaar heeft, als hij op vier veilingen wil kopen, vier mensen nodig die dat voor hem doen. Bij het televeilen is één ko per genoeg en staan er dus drie op straat. I Anker Booij Chaudron belastingadviseurs Lammenschansweg 15b 2313 DH Leiden Telefoon 071-317171 IDen Hollander/Van Duijn Maatschap van accounts en belastingconsulenten Burgersdijkstraat 9-11 2225 AT Katwijk Telefoon 01718 - 13165/12532 I Smits en Schutte Accountants en Belasting adviesbureau Mariënpoelstraal 69a 2334 CX Leiden Telefoon 071 -15 4941 IStaal Accountants AA Belastingadviseurs FB Flevoweg 13 Accountantskantoor Stolp Schelpenkade 40 2313 ZW Leiden Telefoon 071- 12 27 41 Zuideinde 16b 2371 BV Roelofarendsveen Telefoon 01713-15200 Accountants- en Belasting adviesbureau Strijk Lange Voort 13d 2343 CA Oegstgeesl Telefoon 071-170624 Telefax 071-173517 Hoofdstraat 253 2171 BD Sassenheim Telefoon 02522 - 1 9105 Telefax 071-17 35 17

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1989 | | pagina 7