'Als het moet staan we in een uur op de stoep' zorgen Boeing-incidenten baren vliegers RIAGG's openen strijd tegen vooroordelen en mythes Hoge geestelijken kandidaat voor Opperste Sovjet PAGINA 2 I DINSDAG 24 JANUARI 1981 Interview Steeds meer Nederlanders doen voor hun psychische problemen een beroep op een RIAGG, een Regionale Instelling voor de Ambulante Geestelijke Gezond heidszorg. In 1987 hadden ru:m 280.000 mensen contact met een van de 58 RIAGG's in ons land. Dat betekende een groei van 63 procent ten opzichte van 1982, het oprichtingsjaar van de instel ling. Van de cliënten was 16 procent jonger dan 18 jaar, 70 procent tussen de 19 en 65 en 15 procent behoorde tot de leeftijds categorie 65 plus. Opvallend was het grote aantal ouderen boven de 85 jaar dat ingeschreven werd bij een van de re gionale instellingen. De meeste cliënten (42 procent) komen bij een RIAGG terecht via hun huisarts. Die contacten tussen RIAGG's en huis artsen hebben al sinds het bestaan van de instelling tot onvrede geleid. Er is door Anje Romein UTRECHT Met de groeiende vraag naar psychische hulp is ook de druk op de RIAGG's sterk toe genomen. Er zijn psychiaters te weinig, de wachtlijsten voor lang durige psycho-therapiën blijven te lang en de roep om hulp aan speci fieke groepen wordt steeds luider. Drs. E. Rigter, voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Am bulante Geestelijke Gezondheids zorg (Nvagg): "De drempel om naar een RIAGG te gaan, is steeds lager geworden voor bredere lagen van de bevolking. De vrij gevestig de psychiaters hebben daarente gen hun eigen taal en cultuur, waardoor een cliënt van alles moet overwinnen om ernaartoe te gaan". Een RIAGG, aldus Rigter, is voor iedereen herkenbaar. Boven dien is er elke vorm van geestelijke hulpverlening aanwezig. Er zijn psychiaters, psycho-therapeuten, maatschappelijk werkers; de huis arts heeft als het ware aan één adres in zijn agenda voldoende. "Er zijn huisartsen met een vast geroest vooroordeel die pertinent niet doorverwijzen naar een RIAGG. Maar dat is maar een frac tie van het totale aantal artsen. Dat zoveel mensen naar ons worden doorverwezen zegt al genoeg. En als een huisarts eenmaal medewer kers van een RIAGG kent, verwijst hij nog eerder naar ons door", meent de voorzitter. Ondoordringbaar Er hangen nogal wat mythen en vooroordelen rond de RIAGG's. Een daarvan is het verwijt van bui tenstaanders, waaronder huisart sen, dat het 'een ondoordringbaar bolwerk' is. "Dit imago hebben we inderdaad en kunnen we maar niet van ons afschudden. Natuurlijk kennen we een bepaalde, wettelijk verplichte procedure. Omdat we met de meest ernstige psychische problemen te maken hebben, moet de cliënt met meer mensen spre ken, voordat er een goed behande lingsplan opgesteld kan worden". "Dat proces van 'intake-gesprek- ken' kan lang duren, maar is ge woon nodig. Het is daardoor eerder ondoorgrondelijk dan ondoor dringbaar. Een buitenstaander kan zich moeilijk een voorstelling ma ken van de gang van zaken. Een huisarts is bovendien een doener. Die denkt al gauw: ha, dat kan veel sneller". De Nvagg wil ook een einde ma ken aan de mythe van de lange wachtlijsten. Rigter: "Het is een hardnekkig beeld dat niet klopt. Als iemand acuut hulp nodig heeft en een huisarts verwijst hem naar ons, dan staan wij desnoods bin nen een uur op de stoep. Bij som mige RIAGG's is een wachtlijst, maar die geldt dan alleen voor pa tiënten die langdurig therapie no dig hebben. En die cliënten laten we ook niet een jaar lang aan hun lot over, maar bellen we altijd nog een paar keer op voor overbrug gingsafspraken". Ouderen Ten overvloede benadrukt de Nvagg-voorzitter dat de RIAGG's 24 uur per etmaal bereikbaar zijn, een specifiek kenmerk van deze vorm van geestelijke gezond- veel onbegrip tussen 'het ondoordring bare blok RIAGG' en de huisartsen die wel doorverwijzen, maar eigenlijk niet goed weten waarheen. De mythen rond RIAGG's moeten nu maar eens uit de wereld, zo vindt de or ganisatie. We spraken met de voorzitter van de overkoepelende organisatie Nvagg, de Nederlandse Vereniging voor Ambulante Geestelijke Gezondheids zorg, drs. E. Rigter. heidzorg. Daarnaast is de instelling multi-disciplinair en behandelt zij voor het overgrote deel ernstige psychische problemen. Bovendien staat bijde RIAGG het credo voor op 'een patiënt moet alleen opge nomen worden in een psychia trisch ziekenhuis als het echt nodig Opvallend detail uit het statis tisch overzicht van 1987 is de rela tief sterke oververtegenwoordi ging van ouderen en dan vooral in de leeftijdscategorie 85 jaar en ou der. De oorzaak hiervan ligt niet al leen in de sowieso groeiende groep bejaarden. "Steeds meer mensen vragen aan de RIAGG om te be middelen bij de opname van bij voorbeeld hun moeder. De RIAGG onderzoekt dan de noodzaak tot opname in een verpleeghuis en zorgt eventueel ook voor hulp aan partner en omgeving, als zij moeite blijken te hebben met de demen tie". Maar ook voor de groep 65 plus sers is de weg naar de RIAGG's steeds makkelijker geworden. "Ouderen worden steeds mondi ger. Deze groep heeft actief meege daan in de samenleving en laten kortschietende kwaliteitscontrole bij Boeing. De vraag naar nieuwe vliegtuigen is namelijk enorm groot. Er zijn in het westen slechts drie grote vliegtuigbouwers: Boeing, McDonnell Douglas en Airbus. Die kunnen de vraag van de luchtvaartmaatschappijen niet Produktietempo Boeing, die 55 procent van de markt in handen heeft, moet hon derden nieuwe werknemers aannnemen om het produktietem po van zijn veelgevraagde vlieg tuigtypen .te verhogen. Het is vol gens Bakker niet ondenkbaar dat de kwaliteitscontrole in het nauw komt door de de enorme druk om snel te leveren en het gebrek aan ervaring bij nieuwe werknemers. Bakker wijst erop dat dit laatste niet alleen voor Boeing geldt, maar ook voor andere vliegtuigbouwers. Als derde oorzaak van het toene mend aantal incidenten noemt Bakker de deregulatie in Amerika. Toen de Amerikaanse overheid het ingewikkelde vergunningenstelsel introk, en .iedereen mocht gaan vliegen waar hij wilde, ontstond een hevige concurrentieslag. De ta rieven gingen omlaag en dit verlies aan inkomsten proberen de lucht vaartmaatschappijen nu op andere terreinen goed te maken. Amerikaanse maatschappijen bezuinigden op hun service, op de salarissen van het personeel en op het onderhoud van hun vliegtui gen. De Amerikaanse luchtvaartin stantie FAA heeft de afgelopen ja ren enkele maatschappijen boeten opgelegd voor het niet naleven van de onderhouds- en opleidingsvoor schriften. De Vereniging van Nederlandse Verkeersvliegers is bij monde van voorzitter Duursma bevreesd dat een dergelijke situatie na 1992 ook in Europa zal ontstaan. Duursma: "We moeten er in Europa rekening mee houden dat de concurrentie tussen luchtvaartmaatschappijen na 1992 zal toenemen. Dat kan ten koste gaan van het niveau van on derhoud. Je ziet nu al dat bij enkele maatschappijen de marges tussen wat wettelijk moet en wat de maat schappijen uit voorzorg nog eens extra doen, kleiner begint te wor den". Minimum IF ALP A-woordvoerder Bakker onderschrijft dit. Zo is de IFALPA verontrust over het besluit van de Deense luchtvaartmaatschappij Maersk om het onderhoud aan de Fokker 50 tot het wettelijk mini mum te beperken. In plaats van eens in de twee dagen een zoge- noemdè A-inspectie uit te voeren gaat Maersk met toestemming van de Deense luchtvaartautoriteiten dat eens in de zeven dagen doen. De VNV pleit daarom voor een verscherping van de wettelijke voorschriften en strenger toezicht op de naleving van die voorschrif ten door de luchtvaartmaatschap pijen. In een verenigd Europa zou naar de mening van Duursma eensluidende wettelijke voor schriften gehanteerd dienen te worden. Daarom is hij voorstander van de oprichting van een Europese lucht vaartdienst. Deze dienst zou voor heel Europa normen kunnen vast stellen met betrekking tot certifica tie en onderhoud van vliegtuigen. Dat zou ten goede komen aan de veiligheid van de burgerlucht vaart. Bovendien zou dit overkoe pelend orgaan kunnen worden be last rhet het onderzoek naar onge vallen en incidenten in de lucht vaart, aldus Duursma. Rigter: "Er zijn huisartsen met een vastgeroest vooroordeel die pertinent niet doorverwijzen naar een RIAGGA Maar dat is maar een fractie van het totale aantal artsen". (foto gpd> blijken nog niet afgebrand te zijn. Ze staan nog volop in het leven". De groep mensen met psychi sche problemen is groeiende. Deze categrie heeft volgens Rigter wel hulp nodig, maar voor hen is de drempel nog te hoog. "Die groep raakt meer en meer geïsoleerd in de samenleving. De maatschappij onderkent ook niet dat er veel men sen zijn met psychische klachten." Want hoewel de totale gezond heidszorg gericht is op meer en be ter, lijkt de geestelijke gezond heidszorg in de ogen van Rigter een ondergeschoven kindje. Er is veel meer aandacht voor spectacu lair stuntwerk in een ziekenhuis, waardoor een patiënt wonderbaar lijk snel geneest, dan voor psychi sche hulp, waar niemand iets van ziet". Knelpunten Toch is aandacht - vooral op finan cieel vlak - hard nodig. De RIAGG mag dan sinds haar oprichting in 1982 heel wat efficiënter geworden zijn, er doemen nog steeds een aan tal knelpunten aan de horizon. Zo zullen door gebrek aan geld en hulpverleners, zoals psychiaters, de selectiecriteria verscherpt moe ten worden. De taken van deskun digen zullen door anderen overge nomen moeten worden en er moe ten maatregelen worden genomen om aan de vraag van de meest uit eenlopende groeperingen te kun nen voldoen. Rigter: "Er is steeds meer be hoefte aan gespecialiseerde hulp verlening. De cliënten van de RIAGG vormen daarmee een af spiegeling van ontwikkelingen in de maatschappij. Vluchtelingen, doven, mensen die te maken heb ben gehad met incest. Ieder groep eist een andere behandelingsme thode. Is de psycho-therapie door gaans gericht op spreken en luiste ren, voor doven moeten andere we gen gezocht worden. Dat kost tijd en geld. Onder druk Van de vraag om behandeling kunnen de RIAGG's bovendien veel minder besteden aan preventie dan vroe ger het geval was". Rigter ziet nog een lastige klip i naderen in de vorm van het nieuwe verzekeringsstelsel. Sprekend over zijn stokpaardje: "De verzeke raar richt zich liever op koopkrach- I tigen, die een hogere premie beta- j len. Verzekerden die de hoge pre mies niet op kunnen hoesten zijn daarvan de dupe. Bij nog meer marktwerking in de gezondheids zorg, zal deze groep nog minder aantrekkelijk worden voor de ver zekeraar". Basisverzekering "De basisverzekering is voor de geestelijke gezondheidszorg dan ook zeer welkom. Daarover bestaat geen discussie bij alle organisaties in de geestelijke gezondheidszorg. Als in ieder geval maar voorkomen wordt, dat mensen bij gebrek aan geld opgenomen worden in een zie- I kenhuis of niet door ons behandeld worden". AMSTELVEEN - De internationa le vliegersorganisatie IFALPA maakt zich zorgen over de kwali teitscontrole bij vliegtuigbouwer Boeing en over het matige vlieg- tuigonderhoud door enkele Ameri kaanse luchtvaartmaatschappijen. De Vereniging van Nederlandse Verkeersvliegers (VNV) deelt die zorgen. De VNV meent dat lucht vaartmaatschappijen nooit op vei ligheid mogen bezuinigen. De or ganisatie bepleit daarom de oprich ting van een Europese luchtvaart dienst en een verscherping van de wettelijke onderhoudsvoorschrif ten. door Bill Meijer In de afgelopen weken is de bur gerluchtvaart geteisterd door een reeks incidenten met Boeing-vlieg- tuigen. Sinds de bomaanslag op een Boeing 747 van Pan Am boven Lockerbie is Boeing bijna elke dag negatief in het nieuws. Zo maakte daags na de ramp een Boeing 727 in Amerika een noodlanding, toen een gat in de romp viel. Twee we ken geleden stortte een Boeing 737-400 van British Midland bij Nottingham neer na brand in een van de motoren. Enkele dagen later werd in ver band met deze nieuwe ramp een wereldwijde inspectie gelast van het brandmeldingssysteem en van het vibratiewaarschuwingsysteem van alle moderne typen Boeing 737. Sindsdien zijn ook inspecties gelast van de brandblussystemen in de ruimen van alle Boeing 757- vliegtuigen. Bij zeven Boeing 757's, waaronder twee van Air Holland, bleek de bedrading niet in orde. En net toen Boeing weer uit de schijnwerpers van de negatieve pu- Delen van de vliegtuigmotor die vrijdag afviel van een Amerikaanse Boeing 737-200, kort na de start in Chi cago. Vliegers maken zich zorgen over mogelijk gebrekkig onderhoud als gevolg van bezuinigingen. (foto ap) bliciteit dacht te verdwijnen, viel een defecte motor een noodlanding dient te worden op verkeerd aange- vrijdag de motor van een 737-200 op Heathrow. sloten bedradingen, van de Amerikaanse luchtvaart- Om de crisis voor Boeing com- k» maatschappij Piedmont er tijdens pleet te maken werd afgelopen Lr6en patrOOn de start af. Een dag daarvoor ver- weekeinde bekend dat uit voorzorg Boeing-woordvoerder John Whee- loor een Amerikaanse 757 een deel de bedrading van de brandblusin- Ier ontkent enig verband tussen de van zijn vleugel en vrijdag maakte stallatie in het ruim van alle Boeing incidenten. Volgens Wheeler staan een 757 van British Airways met 767-vliegtuigen gecontroleerd de incidenten los van elkaar en is geen patroon te ontdekken, behal ve dan in het geval van de brand blussystemen in de 757 en 767. Hij wijst erop dat er een kans van één op twee is dat, wanneer er in de luchtvaart iets aan de hand is, het een Boeing-vliegtuig zal betreffen. Boeing maakte sinds het begin van de straaltijdperk zo'n 5700 ver keersvliegtuigen. Ongeveer de helft van de produktie in de wester se wereld. Ook de Nederlandse luchtvaartmaatschappijen hebben een groot aantal Boeings van uit eenlopende typen in dienst. De IFALPA maakt zich deson danks ernstige zorgen over het toe nemend aantal incidenten met ver keersvliegtuigen. Vice-voorzitter Bart Bakker onderscheidt drie ver moedelijke oorzaken. Ten eerste zijn er naar zijn mening veel oude vliegtuigen in gebruik, die er heel wat vlieguren op hebben zitten. "Het is niet uitgesloten dat deze vliegtuigen na verloop van tijd ver schijnselen van metaalmoeheid gaan vertonen. Dat kan tot gevaar lijke situaties lëiden, wanneer bij inspecties haarscheurtjes niet tij dig worden ontdekt en gerepa reerd". Bakker meent verder dat het tes ten van de sterkte van vliegtuigon derdelen door de vliegtuigfabri kant in een laboratorium-situatie nooit de werkelijkheid kan bena deren. Volgens Bakker zou over wogen moeten worden oude vlieg tuigen na een bepaald aantal vlieg uren of cycles (starts en landingen) te pensioneren. De oorzaak van een verkeerd aangesloten bedrading van de brandblussystemen aan boord van de 757 en 767 zou volgens Bakker het gevolg kunnen zijn van een te- Het hoofd van de Russisch-Or- thodoxe Kerk, patriarch Pimen, is een van de twee geestelijken die kandidaat zijn bij de verkie zingen voor de Opperste Sovjet, het parlement van de Sovjetunie. De andere is metropoliet Pitirim van Volokolamsk en Joeriev, hoofd van de afdeling communi catie van deze kerk. Dat deelde Pitirim gisteren mee op een bijeenkomst in Kam pen van de commissie 'Commu nicatie' van de Wereldraad van Kerken. Patriarch Pimen is als kandidaat voorgesteld door het Sovjet-vredescomité en het Sov jet-comité voor de bescherming van het menselijk leven. Metro poliet Pitirim heeft zijn kandida tuur te danken aan de afdeling fi losofie van het culturele fonds van de Sovjetunie. Hij schatte de kans dat hij zou worden gekozen op 50 procent. Maar een mede werker van hem sprak van 100 procent. In ieder geval ziet de metropo liet de kandidaatstelling als een voorbeeld van de nieuwe relatie tussen kerk en staat in zijn land. Die bleek al vorig jaar bij de vie ring van 1000 jaar christendom in Rusland, waaraan de staat mee werkte. Hoewel de hieuwe godsdienst wetten nog niet zijn aangeno men, grijpt de politieke rol die de Russisch-Orthodoxe Kerk gaat spelen, hierop al vooruit, zei Piti- rim. Hij herinnerde ook aan de opmerkingen van Gorbatsjov bij een ontmoeting met patriarch Pi men vorig jaar. De partijleider wees er toen op dat christenen en communisten een gemeenschap pelijke geschiedenis, hetzelfde vaderland en dezelfde toekomst hebben. Pitirim: "In deze geest zal de toekomstige relatie tussen kerk en staat in de Sovjetunie zich ontwikkelen". De kerk hoopt, dat de nieuwe wetten, die de oude uit de tijd van Stalin moeten vervangen, haar een eigen juridische status zullen geven. De nieuwe kerkor de van de Russisch-Orthodoxe Kerk vorig jaar aangenomen is hierop al gebaseerd. Over het drukken van bijbels was Pitirim minder positief. De Russische kerk lijdt onder pa pierschaarste en heeft nog steeds geen eigen drukkerij. Op het ogenblik wordt in Finland uit Russisch hout papier gemaakt. Vorig jaar liet de kerk een staats drukkerij 100.000 bijbels druk ken. Uit het buitenland komen meer dan een miljoen bijbels. Pi tirim: "Deze hulp van oecumeni sche broeders is voor ons van groot belang en zal dat nog lang blijven". Doel van zijn kerk is: in elk Russisch huis een bijbel. Nü is in 1 op de 1000 woningen een bijbel aanwezig. Glasnost Ook Radio Vaticana profiteert van het beleid van glasnost in de. Sovjetunie. De uitzendingen van deze radio, die in 34 talen pro gramma's maakt, worden alleen nog in Bulgarije gestoord. "De dingen waarop wij tientallen ja ren hebben gewacht, zien wij nu binnen maanden gebeuren", zei algemeen directeur Pasquale Borgomeo. "Rooms-katholieken in de Sovjetunie, die vooral in Li touwen zijn te vinden, durven nu in alle rust naar de programma's te luisteren en ook reacties naar het Vaticaanse sturen". Een ander teken van nieuw be leid is dat de Russische tv de kerstboodschap van de paus ge deeltelijk uitzond. Ook via ge luidscassettes is de pauselijke stem in Oosteuropa te horen. Vo rig jaar gingen 20.000 cassettes naar de Oekraine met opnamen van plechtigheden ter gelegen heid van 1000 jaar christendom in Rusland waaraan de paus deelnam. De kerken in Engeland, Schotland, Wales en Noord-Ier- land zullen vóór het eind van dit jaar hun oordeel geven over een voorstel om de tegenwoordige Raad van Kerken te vervangen door een nieuw interkerkelijk or gaan waarvan ook de RK Kerk lid is. Die is nu waarnemer bij de raad. Het plan werd gisteren inge diend op een oecumenisch con gres. De deelnemende kerken kregen ook een voorstel voorge legd voor een Raad van Kerken in Engeland die er nog niet is geweest en een andere opzet van de tegenwoordige raden in Wales en Schotland. Centraal in alle voorstellen staat een tweejaarlijkse bijeen komst van kerkleiders en leken uit alle lid-kerken. Het bestuur zou in handen komen van een 'groep van gemachtigden', die een aantal keren per jaar verga dert. De nieuwe 'oecumenische instrumenten' mogen niet zelf standig worden, dus los van de kerken. Ze moeten juist het werk van de lid-kerken met elkaar in verband brengen. De uiteindelij ke verantwoordelijkheid blijft bij de kerken. Beroepen Hervormde Kerk: beroepen te Giessen-Nieuwkerk Iz. Hoor naar Dirksland. Gereformeerde Kerken: be roepen te Hoogkerk (Gr.) A. Buijs Ens (Noordoostpolder). Gereformeerde Kerken Vrij gemaakt: beroepen te Hilver sum C. J. de Ruijter Rotterdam- Centrum. Christelijke Gereformeerde Kerken: beroepen te Zaamslag P. van Zonneveld Driebergen. Tweetal te Scheveningen: D. Slagboom Katwijk aan Zee en L. W. van der Meij Alphen aan den Rijn. Gereformeerde Gemeenten in Nederland: bedankt voor Gouda F. Mallan Alblasserdam. Hoogmade. Ds. Th. G. Ton- non (85) in Den Haag is deze maand 60 jaar predikant. Zijn eerste hervormde gemeente was Hoogmade, van 1929 tot 1931. In 1969 ging hij, na bijna 30 jaar in Amsterdam te hebben gewerkt, met pensioen. Rijnsburg. In de Immanuel- kerk aan de Kerkstraat 3 in Rijnsburg wordt donderdag een zangavond (8 uur) gehouden met medewerking van de zangvere niging 'De Lofstem', het kinder koor 'De Triangels' en het jeugd koor 'Edoza' en de organist Hans van Kruistum. Sprekers zijn luit.-kolonel A. M. Bosshardt van het Leger des Heils en ds. Jaap Zijlstra. De avond gaat uit van de Nederlandse stichting 'Vervolgd Christendom' in Naarden. Leiden. De remonstrantse gemeente in Leiden heeft haar 'Van Gogh-bijbel' voor de tijd van tien jaar in bruikleen gege ven aan de Vincent van Gogh- stichting, die de collectie schilde rijen en tekeningen van het Van Gogh-museum aan de Paulus Potterstraat in Amsterdam be heert. De bijbel, die toebehoorde aan ds. Th. van Gogh, predikant in Nuenen en vader van de be roemde schilder, zal in het muse um worden opgesteld. Op 1 maart wordt de bijbel aan de stichting overgedragen. In verband hiermee is hij op de zondagen 12 en 26 februari in de Lokhorstkerk aan de Pieters kerkstraat te bezichtigen. Moker. Het radioprogramma van Moker (Media-overleg van kerken in Rijnland en de Bollen streek) heeft deze week drie on derwerpen: een gesprek met ds. H. E. Schouten in Leiden over de activiteiten van de Nederlandse afdeling van de Wereldconferen tie van Religies voor Vrede, met mensen in Leiden-Zuidwest over de Gebedsweek voor de eenheid van christenen, en met W. Goedemans over een klok- kenactie van de rk kerk in De En gel in Lisse (naar aanleiding van het 60-jarig bestaan van deze kerk). De uitzending is donderdag avond van 7 uur tot half 8 op FM 105.7 en via de kabel ook op FM 88.1. Benoeming. Professor dr. E. Honée (54). hoogleraar kerkge schiedenis aan de Katholieke Theologische Universiteit Am sterdam, is voor twee jaar be noemd tot rector aan deze school. Vrouwen. Alle organen van bijstand en de provinciale kerk vergaderingen van de Hervorm de Kerk hebben van het synode- bestuur een 'toetsingslijst' ge kregen om na te gaan of zij wel genoeg doen om vrouwen bij het kerkelijk werk te betrekken.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1989 | | pagina 2