Walesa gaat
toch praten
met regering
Rol China in conflict Kampuchea doorslaggevend
icmtaart
Israëlische legerleiding sluit scholen op Westoever
Over legaliseren Solidariteit
Khomeini stelt
snelrecht van
tien dagen in
Onderzoek naar ramp
booreiland begonnen
Laatste bezoek aan werkkamer
ZATERDAG 21 JANUARI 1989
BUITENLAND
PAGINA 5
GDANSK (AP) - Hoewel hij het aanbod van de Poolse com
munistische partij om het vakverbond Solidariteit onder
stringente voorwaarden opnieuw te legaliseren afwijst, is
vakbondsleider Lech Walesa in principe bereid met de re
gering om de tafel te gaan zitten, „omdat het land het nodig
heeft".
Walesa zei dat gisteren na een anderhalf uur durende ver
gadering met enkele honderden arbeiders op de Lenin-
scheepswerf in Gdansk. Maar hij benadrukte dat eerst de
Landelijke Uitvoerende Commissie van Solidariteit dit
weekeinde haar standpunt moet bepalen.
Walesa zei dat het vanwege de ern
stige economische problemen
moeilijker is dan in 1980 om alles te
doen. „Maar wij hebben ook erva
ring opgedaan. Ik ben een opti
mist, hoewel wij voor zeer lastige
zaken staan." Hij zei dat de partij
met het aanbod om Solidariteit te
legaliseren voor haar doen „erg
ver" is gegaan, maar niet aan de so
ciale verwachtingen heeft voldaan.
„Het is erg weinig en erg laat. Je
kunt zeggen dat het niet meer is
dan het allernoodzakelijkste, een
lapmiddel voor vandaag".
Partijleider generaal Jaruzelski,
die de partij zover kreeg het aan
bod te doen nadat hij er zijn eigen
politieke lot en dat van het gehele
Politburo aan had verbonden, zei
donderdag dat het aanbod aan So
lidariteit „eerlijk" was en een „ge-
Zesde betoging
in Praag met
geweld beëindigd
PRAAG (AFP/DPA) - Leden van
de Tsjechische communistische
militie, die waren uitgerust met
knuppels en schilden, hebben gis
teren samen met de oproerpolitie
opnieuw met geweld een einde ge
maakt aan een demonstratie op het
Wenceslaus-plein in Praag. Het
was de zesde bijeenkomst in zes
dagen, minder groot dan de afgelo
pen keren. De politie kwam onmid
dellijk na het begin van de bijeen
komst tussenbeide. Verscheidene
voorbij garigers waren geschokt
door het optreden van de militie.
De Tsjechische autoriteiten heb
ben de visumaanvraag afgewezen
van de voorzitter van de Internatio
nale Helsinki-federatie voor de
rechten van de mens, de Oostenrij
ker Schwarzenberg. Een woord
voerder van de federatie legde gis
teren verband tussen deze beslis
sing, die samenvalt met de afloop
van de Conferentie voor Vrede en
Samenwerking (CVSE) in Europa,
en het harde optreden van de
Tsjechoslowaakse politie tegen
mensenrechtenactivisten in Praag.
Schwarzenberg wilde in Praag
een bezoek brengen aan het in no
vember vorig jaar opgerichte Hel
sinki comité in Tsjechoslowakije.
Voorzitter van het comité is de dis
sident en mede-oprichter van
Charta 77, Jiri Hqjek, de vroegere
minister van buitenlandse zaken.
Schwarzenberg zou ook gesprek
ken voeren met leden van de rege
ringsgezinde mensenrechtenorga
nisatie.
Buitenland kort
Hongersnood
In Kabul, de hoofdstad van Afgha
nistan, is sprake van extreme voed
sel- en brandstofschaarste. Dat
heeft het officiële Sovjet-persbu
reau Tass bericht. In Kabul zijn
kinderen en bejaarden omgeko
men van honger en kou, zo bericht
Tass. Het agentschap schrijft de
extreme situatie toe aan het winter
se weer en nieuwe tactieken van
oppositiegroepen die de hoofdstad
belegeren.
Opgesloten
NICOSIA (AP) - Om de rechtsple
ging in Iran te versnellen heeft aya
tollah Khomeini de rechterlijke
macht bijzondere bevoegdheden
verleend om juridische formalitei
ten te omzeilen. Volgens het nieu
we snelrecht zullen tussen aanhou
ding en veroordeling nog ten hoog
ste tien dagen mogen verstrijken.
Dat heeft opperrechter ayatollah
Ardebili gisteren in Teheran be
kend gemaakt.
Sinds de wapenstilstand in de
acht jaar oude oorlog tegen Iraq op
20 augustus, heerst onder de Iraan-
se bevolking groeiend ongenoegen
over wetteloosheid en corruptie.
Door de juridische formaliteiten,
waardoor sommige ernstige straf
zaken zich jaren voortsleepten, zijn
in de rechtspleging grote achter
standen ontstaan. Het nieuwe snel-
recht zou daaraan een einde moe
ten maken.
„Als een ernstig misdrijf wordt
gepleegd moet één telefoontje vol
doende zijn", riep Ardebili zijn ge
hoor op misdadigers aan te geven.
Hij waarschuwde vandalen, gijzel
nemers, verkrachters, rovers en
drugssmokkelaars, dat zij niet lan
ger van mazen in de wet of de grote
achterstanden in de rechtspleging
kunnen profiteren om hun straf te
ontlopen. Hij zei dat sommige
strafzaken die al jaren liepen in
middels binnen zeven of acht da
gen waren afgewikkeld. Ardebili
noemde de reguliere rechtspleging
uitermate traag, terwijl de islam
juist snelle rechtspleging voor
schrijft, in het bijzonder bij ernsti
ge misdrijven.
Vandaag wordt in Iran een nieu
we wet van kracht, die de doodstraf
dwingend voorschrijft bij bezit van
meer dan 30 gram heroïne of smok
kel van meer dan vijf kilo opium of
hasjiesj. Maar afgelopen maandag
alleen al werden in Teheran en 16
andere steden 56 mensen wegens
drugssmokkel opgehangen.' Arde
bili zei dat de executies zullen
voortgaan, „zolang de dreiging van
verdovende middelen in Iran be
staat".
denkwaardige gebeurtenis" voor
het land. Over de door Solidariteit
verlangde legalisatie zou te praten
zijn, als het vakverbond zich neer
legde bij de wetten van de socialis
tische staat. Dan zou eindelijk ook
de ronde-tafelconferentie tussen
Solidariteit en de regering over de
toekomst van het land kunnen be
ginnen die de regering al in augus
tus had voorgesteld.
Walesa zei dat hij de technische
kant van de besprekingen en lega
lisering nog moest bestuderen en
zich voor moest bereidèn op de bij
eenkomst van de uitvoerende vak
bondscommissie. „Er zijn minima
le zaken die voor sommigen groot
zijn en voor anderen gering. Ik kan
niet spreken namens de landelijke
commissie, maar persoonlijk zal ik
alles doen om deze kansen te baat
te némen," zei hij.
De leider van de officiële Poolse
vakbond OPZZ, Miodowicz, heeft
gisteren in Warschau op kprte ter
mijn een nieuwe golf van sociale
onrust voorspeld die „moeilijk te
beheersen" zal zijn. De voorzitter
van de OPZZ zei dat de aanname
door het Centraal Comité van de
communistische partij eerder deze
week van een resolutie, die meer
politiek en vakbondspluralisme
toestaat, „verwarring, verrassing,
onvrede en nervositeit in de onder
nemingen" heeft gezaaid. „De situ
atie is zeer gespannen en wij staan
aan de vooravond van grote ge
beurtenissen" zei Miodowicz.
Toenadering tussen
China en Vietnam
PEKING (AFP) - China en Viet-
nam zijn het tijdens het eerste be
zoek van een hoge Vietnamese
functionaris aan China sinds 1980
eens geworden over een ontmoe
ting van hun ministers van buiten
landse zaken. Dit is gisteren be
kendgemaakt door een Vietna
mese woordvoerder na afloop van
het bezoek van eerste onderminis
ter van buitenlandse zaken Dinh
Nho Liem aan Peking. Op het mo
ment dat deze Peking verliet op
weg naar Hanoi kondigde China
een vermindering aan van zijn mili
taire aanwezigheid aan de grens
met Vietnam. Liem sprak in Pe
king met de Chinese onderminister
van buitenlandse zaken, Liu Shu-
qing. Hoofdpunt van bespreking
vormde de kwestie Kampuchea, zo
deelde een woordvoerder van het
ministerie mee.
ADVERTENTIE
VISSER
Belettering
hogewoerd 131 tel. 123747 leiden
REKLAMEBORDEN/LETTERS/AUTOREKLAME
Ronald. Reagan maakt een laatste rondgang door het Oval Office in het Witte Huis h°t0 AP>
WASHINGTON (AFP/Rtr/AP) -
Ronald Reagan heeft gisteren
een laatste, nostalgisch bezoek
gebracht aan het 'Oval Office'
van het Witte Huis, het kantoor
waar hij acht jaar lang de scepter
heeft gezwaaid als president van
de Verenigde Staten.
Een paar uur voordat hij weer
ambteloos burger werd liet presi
dent Reagan een notitie achter
voor zijn opvolger George Bush.
„Reagan heeft Bush geluk toege
wenst" zei Marlin Fitzwater, de
woordvoerder van het Witte
Huis. Reagan had verzocht de in
houd van de notitie niet volledig
bekend te maken aldus Fitzwa
ter.
Reagan bleef een paar minuten
in het 'Oval Office' tesamen met
zijn naaste medewerkers.
Reagan vertelde zijn medewer
kers dat hij en zijn vrouw Nancy
gistermorgen de 'Gele Kamer',
hun favoriete kamer in het Witte
Huis, hadden bezocht. Vandaar-
uit hadden zij een laatste blik ge
worpen op het standbeeld van
Thomas Jefferson, de derde pre
sident van de VS. „En ouwe Tom
keek terug" zei de president.
Na de inauguratieplechtigheid
van Bush en Quayle vertrokken
de Reagans in een helicopter
naar de luchtmachtbasis An
drews in Washington, vanwaar-
uit zij naar hun thuisstaat Cali-
fornië vlogen.
De Midden-Amerikaanse lan
den Nicaragua en Panama heb
ben opgelucht gereageerd op het
vertrek van Reagan als presi
dent. Met speciale missen werd
het eind van het .ongelukzalige
Reagan-tijdperk' gevierd. Pro
testdemonstraties tegen de Ame
rikaanse Midden-Amerika-poli-
tiek en publiekelijk verbranden
van poppen, die Reagan voor
stelden, begeleidden de dank
diensten.
Zowel Sovjet-president Gor-
batsjov als vele westerse rege
ringsleiders hebben gisteren de
nieuwe president George Bush
gelukgewenst. De ex-presidents-
kandidaat van de Democraten,
Michael Dukakis, riep de Ameri
kanen gisteren op zich te vereni
gen rond Bush. Dukakis, die een
uitnodiging om naar de inaugu
ratie te komen had afgeslagen,
bekeek de beëdiging van zijn
voormalige rivaal op de televisie.
De bekende Amerikaanse
econoom John Kenneth Gal-
braith heeft gisteren gezegd dat
Bush de belastingen moet verho
gen en moet snijden in de uitga
ven voor defensie. Op de vraag of
Bush zijn advies zou opvolgen
antwoordde Galbraith: „Hij is
net als Ronald Reagan een ge
vangene van de theologische
idee dat God een getrouwe Re
publikein is en dat Hij altijd Zijn
eigen mensen zal helpen en dat
het daarom niet nodig is om wat
dan ook te doen".
Volgens Galbraith moet het
economische beleid van Reagan
worden gekeerd. Het Ameri
kaanse begrotingstekort moet
omlaag en de afbraak van de in
dustriële investeringen en van de
sociale zekerheid moet epn halt
worden toegeroepen, aldus de
tachtigjarige
LONDEN - Ruim een halfjaar na
het drama in de Noordzee, dat aan
167 mensen het leven kostte, is het
grote openbare onderzoek begon
nen naar de oorzaak van de zware
fatale explosies op het booreiland
Piper Alpha. Veruit de meeste van
de 63 overlevenden zullen hun er
varingen vertellen. Niet alleen van
de ramp zelf, maar ook van het le
ven aan boord en wat zij vonden
van de veiligheidssituatie.
door
Haye Thomas
betrokken vakbonden van het per
soneel roeren nu geducht de trom
met hun eis om het rapport dat -
zo voeren zij aan wellicht de ca
tastrofe van 6 juli jl. had kunnen
voorkomen, nu onverwijld te pu
bliceren.
Namens één van de bonden zei
Roger Lyons dat thans éénderde
van de olieproduktie in de Britse
sector van de Noordzee is afgeslo
ten als gevolg van ongelukken. En
hij legde er de nadruk op dat de vei
ligheidsvoorzieningen in deze sec
tor duidelijk achterblijven bij die
van elders in de Noordzee. In dit
verband worden Noorwegen en
Nederland met name genoemd.
Hun verklaringen worden uitge
breid met die van tientallen ex
perts, al of niet betrokken bij de
bouw, het onderhoud en de wer
king van het booreiland. Daarom
wordt erop gerekend dat het on
derzoek wel eens meer dan zes
maanden in beslag zal kunnen ne
men. In dat geval wordt het niet al
leen het langste, maar ook het
duurste publieke onderzoek in
Groot-Brittannië met kostenbera-
mingen van meer dan 12 miljoen
gulden.
Op dit onderzoek is in Aberdeen,
het grote oliecentrum langs de
Schotse oostkust waar de meeste
slachtoffers van de ramp vandaan
kwamen, lang gewacht. En het be
gin is dan ook niet vrij van diepe
emoties en vooral ook frustraties.
Bovendien is er de controverse
over de 30 booreilandwerkers van
Piper Alpha die nog steeds als ver
mist te boek staan.
Door de familie van de omgeko
men slachtoffers wordt gesteld dat
de stoffelijke overschotten van de
vermisten zich waarschijnlijk in de
ruim 12.000 ton aan wrakstukken
bevinden, die nu op de bodem van
de Noordzee liggen. Hun stand
punt is en blijft dat de eigenaar van
het verwoeste booreiland, Occi
dental Petroleum, de plicht heeft
om ook in die wrakstukken te zoe
ken naar stoffelijke overschotten.
Daarbij wijzen zij op de zeer
grondige operatie, waarin direct na
de ramp van de Panam-Boeing 747
werkelijk naar alles is gezocht
waardoor het ongeluk van Locker
bie is veroorzaakt. Maar Occidental
Petroleum zegt dat de twee ram
pen niet te vergelijken zijn en dat
een grondig onderzoek op grote
diepte in de verraderlijke Noord
zee levensgevaarlijke risico's in
houdt voor de duikers die tussen
de massale stukken verwrongen
staal moeten zoeken naar stoffelij
ke overschotten.
Los van deze gevoelige kwestie,
maar zeker niet minder controver
sieel is het geheime rapport over de
veiligheidssituatie aan boord van
Piper Alpha, dat in 1986 werd sa
mengesteld door het departement
van energie, naar aanleiding van
een explosie op het booreiland in
1984. De inhoud van dit rapport,
dat naar alle waarschijnlijkheid
aanwijzingen bevat voor grote vei
ligheid op de Piper Alpha, is nim
mer naar buiten gebracht. En de
Sacharov staat
kandidaat voor
Sovjet-parlement
MOSKOU (Rtr) - De mensenrech
tenactivist Andrej Sacharov is gis
teren door het personeel van het in
stituut voor fysica „Lebedev" aan
gewezen als kandidaat voor de par
lementsverkiezingen. Met 1500
stemmen voor en 22 tegen werd Sa
charov gekozen als kandidaat van
het Moskouse district Oktjabrs-
kaja. Op de vergadering werd ook
kritiek geuit op de beslissing van
het bestuur van de Moskouse Aca
demie van Wetenschappen om de
kandidatuur van Sacharov met die
van nog 100 anderen te verwerpen.
De academie mag kandidaten
aanwijzen voor het parlement. Vol
gens Sacharov houdt het bestuur
zich niet aan de democratische
spelregels die ooit goed gewerkt
zouden hebben. Men zou zijn kan
didatuur en die van de anderen ver
worpen hebben zonder overleg
met het personeel.
De critici menen dat de partij be
gonnen is met zelf het slechte voor
beeld te geven toen het Centraal
Comité deze maand voor 100 zetels
slechts 100 kandidaten voorstelde.
Dat was een teken voor andere in
stellingen dat men rustig kon pro
beren de kandidaturen helemaal in
eigen hand te houden.
Andrej Sacharov.
JERUZALEM (AP) - De Israëli
sche militaire leiding op de bezette
westelijke Jordaanoever heeft alle
1200 scholen gesloten in een po
ging de toenemende anti-Israëli
sche protesten in te dammen. "De
sluiting is bedoeld om botsingen te
voorkomen en het aantal slachtof
fers onder scholieren tot een mini
mum te beperken", zei een leger-
woordvoerder.
Ahmed Jeredat, een 36-jarige Pa
lestijn die door andere Palestijnen
werd beschouwd als een collabora
teur met de Israëliërs, werd don
derdagavond in de buurt van zijn
huis in Atil op de Westoever dood
geschoten. Het leger heeft de dood
van Jeredat bevestigd en in Atil
een uitgaansverbod ingesteld. Ook
werden alle Palestijnse jongens en
mannen tussen 12 en 40 verplicht
zich voor ondervraging in de
dorpsschool te melden. Drie dorpe
lingen zijn aangehouden.
In het ziekenhuis van Ramallah
overleed gisteren de 18-jarige Mo
hammed Irut ten gevolge van een
schotwond in het hoofd.' Hij was op
12 januari in Nablus beschoten en
werd ook verdacht van collaboratie
met Israël. In pamfletten hebben
de leiders van de Palestijnse op
stand opdracht gegeven vermeen
de collaborateurs te doden. Meer
dan tien Palestijnen zijn sinds de
cember 1987 op die manier omge
komen.
Naar verluidt zijn ook twee Pa
lestijnse tieners gewond geraakt in
een treffen met soldaten in het
vluchtelingenkamp Jabaliya in de
Gazastrook. De bewoners van de
Westoever hielden ondertussen
voor de derde opeenvolgende dag
hun winkels dicht uit protest tegen
het toenemend aantal Palestijnse
doden. Volgens de stakers zijn die
te wijten aan de nieuwe schietre-
gels van het leger.
Minister van defensie Rabin ver
schafte gisteren uitleg over de
schietvoorschriften in de
bezette gebieden. Hij zei dat offi
cieren en geselecteerde soldaten
nu plastic kogels mogen gebruiken
tegen Palestijnen die met stenen
gooien of barricades opwerpen.
Voordien mochten officieren al
leen dergelijke projectielen afvu
ren uit zelfverdediging of om de lei
ders van gewelddadige protestac
ties onschadelijk te maken. Rub
berkogels mogen volgens Rabin
door alle soldaten afgeschoten
worden.
In Zuidafrika heeft een man elf jaar
lang in een donkere kamer opge
sloten gezeten, blijkbaar omdat
zijn moeder zich bezorgd maakte
over de geestelijke gezondheid van
haar zoon, en het advies volgde van
een medicijnman. De 47-jarige Eric
Mokoto werd opgenomen in een
ziekenhuis in Klerksdorp, 150 km
ten zuidwesten van Johannesburg,
nadat zijn zuster hem afgelopen
weekeinde tijdens een bezoek aan
het ouderlijk huis uit zijn gevan
genschap had bevrijd.
Bedolven
In het westen van Sumatra is bij
een aardverschuiving een passa
giersbus met twintig inzittenden
bedolven. Alle passagiers zijn
waarschijnlijk omgekomen. Dat
hebben Indonesische kranten ge
meld. Het ongeluk gebeurde toen
de bus langs de weg «stond gepar
keerd voor een rustpauze. Afgelo
pen dinsdag kwamen in het zelfde
gebied zes mensen om het leven bij
overstromingen na zware regenval.
Tien jaar geleden kwam er in Kam
puchea een einde aan het schrikbe
wind van de marxistische massa
moordenaar Pol Pot, die met zijn
Rode Khmers gedurende ruim drie
jaar had gepoogd het Kampuche-
aanse volk terug te leiden naar de
Middeleeuwen. Stedelingen wer
den in die periode naar het platte
land gejaagd, intellectuelen wer
den afgemaakt en alles wat naar
'modernisme' riekte werd rigou
reus uitgebannen. Tegensputteren
was niet verstandig want een men
senleven telde niet.
door
Bert Paauw
Toen de Rode Khmers in januari
1979 door de Vietnamezen werden
verdreven verkeerde het land in
een desolate toestand. De econo
mie, gezondheidszorg en onder
wijs waren nagenoeg geruïneerd
terwijl gigantische dodenakkers
('killing fields') de lugubere nala
tenschap vormde van het Pol Pot-
regime, dat er niet voor was terug
geschrokken zo'n anderhalf mil
joen Kampucheanen van het leven
te beroven.
De inval van buurland en erfvij
and Vietnam eind 1978 betekende
in zekere zin een verademing voor
de Kampucheanen. Het leven her
nam in de daarop volgende jaren
zijn normale gang, steden raakten
weer bevolkt, de voedselproduktie
kwam weer op gang en het verga
ren van kennis was niet langer per
definitie verdacht.
De internationale gemeenschap
heeft nooit goed raad geweten met
de Vietnamese inval. Pol Pot werd
weliswaar veracht, het lot van de
Kampucheanen onder de Rode
Khmers betreurd, maar een zo
drastische ingreep als die van de
Vietnamezen werd vrijwel alge
meen afgekeurd. Reden waarom al
tien jaar de wrange situatie bestaat
dat een verzetscoalitie, met de
bloeddorstige Rode Khmers van
Pol Pot als voornaamste groepe
ring, door de Verenigde Naties als
officiële vertegenwoordiger van
Kampuchea wordt erkend.
Vooral China heeft zich tot nu
toe, met geld, wapens en diploma
tieke steun, opgeworpen als de gro
te bondgenoot van de Rode Kh
mers. Vietnam kon in het recente
verleden rekenen op de steun van
de Sovjetunie. De gewijzigde ver
houdingen' op het wereldtoneel en
met name de toenadering tussen
de Verenigde Staten, de Sovjetunie
en China heeft de patstelling rond
Kampuchea doorbroken.
Opzienbarend
Deze week bracht de Vietnamese
onderminister van buitenlandse
zaken, Dinh Nho Liem, een bezoek
aan zijn Chinese ambtgenoot. Een
bezoek dat niet veel aandacht heeft
gekregen, maar desondanks op
zienbarend kan worden genoemd.
Tot voor kort was een dergelijk po
litiek contact volstrekt ondenk
baar.
Eén en ander houdt verband met
de door de Vietnamezen aangekon
digde terugtrekking van troepen
uit Kampuchea, hetgeen altijd een
harde eis van China is geweest al
vorens een gesprek te willen begin
nen. Dit jaar zullen 50.000 soldaten
worden teruggehaald, in 1990 de
resterende 50.000 manschappen.
Internationale druk, nu ook van
de zijde van de Sovjetunie, speelt
daarbij een grote rol terwijl de uit
geteerde Vietnamese economie zo
langzamerhand dreigt te bezwij
ken onder de zware last van de in
het buitenland gestationeerde troe
penmacht.
In brede kring bestaat er echter
angst dat een vertrek van de Viet
namezen de weg vrijmaakt voor
een terugkeer in Pnom Penh (de
hoofdstad van Kampuchea) van de
Rode Khmers, die zich de afgelo
pen jaren hebben gehergroepeerd
in het grensgebied met Thailand.
Om die terugkeer te voorkomen is
het nodig dat de Chinezen hun
steun aan de Rode Khmers beeïn-
digen of in elk geval drastisch in
perken. Ook dat is een punt van ge
sprek tussen China en Vietnam.
De Rode Khmers beschikken op
dit moment over een gediscipli
neerd, goed bewapend leger van
zo'n 35.000 man en zijn daarmee
duidelijk de sterkste partij in de
verzetscoalitie die verder bestaat
uit de nationalistische, niet-com-
munistische Vrije Khmers en de
monarchisten onder leiding van
prins Norodom Sihanouk. De Vrije
Khmers en Sihanoukisten be
schikken samen over ongeveer
27.000 slecht bewapende en zich
vooral met smokkel bezighouden
de manschappen.
Aan de touwtjes
De rol van Pol Pot binnen de Rode
Khmers is onduidelijk maar vol
gens westerse waarnemers trekt hij
op de achtergrond wel degelijk aan
de touwtjes. Om de buitenwereld
een rad voor ogen te draaien is
Khieu Samphan naar voren ge
schoven als leider en hebben de
Rode Khmers een naamswijziging
ondergaan en zich officieel omge
doopt tot 'Partij van Democratisch
Kampuchea'.
Volgens diezelfde waarnemers
zou het huidige Kampucheaanse
regeringsleger, na het vertrek van
de Vietnamezen, £een partij zijn
voor de Rode Khmers. Weliswaar
beschikt de Kampucheaanse pre
mier Hun Sen over een troepen
macht van 50.000 man, maar qua
uitrusting en discipline zouden de
mannen van Pol Pot superieur zijn.
Uit de vluchtelingenkampen in
het grensgebied tussen Kam
puchea en Thailand komen trou
wens weinig vertrouwenwekken
de geluiden over de huidige prak
tijken van de Rode Khmers. Kinde
ren zouden worden gedwongen
mijnen te leggen, jongeren zouden
worden gedwongen tot 'dienst
plicht', voedsel in de kampen zou
worden geconfisqueerd en naar
guerrillabases worden getranspor
teerd terwijl andersdenkenden
middels marteling en ontvoering
zouden worden geïntimideerd.
Kortom, het ziet er niet naar uit
dat de Rode Khmers zich zullen
neerleggen bij een ondergeschikte
positie in 'het nieuwe Kampuchea'
dat na het vertrek van de Vietna
mezen moet gaan ontstaan. Sug
gesties van allerlei landen over
vrije verkiezingen onder toezicht
van een internationale vredes
macht ten spijt.
De houding van China is cru
ciaal. Alleen dat land lijkt in staat
de Rode Khmers aan de teugel te
houden. Gebeurt dat niet dan zou
de nieuwe toekomst van Kam
puchea wel eens kunnen uitdraai
en op een herhaling van de 'killing
fields'. Een schrikbeeld Mat vol
gens hulpverleners in de vluchte
lingenkampen, die de Rode Kh
mers van nabij meemaken, zeker
niet utopisch genoemd kan wor
den. Eén van hen onlangs: "Alleen
gedisciplineerde legers winnen
oorlogen en de enige gediscipli
neerde legers in het conflict zijn die
van de Rode Khmers en de binnen
kort verdwijnende Vietnamezen".
