'Met donker haar word je serieuzer genomen'
Verruimde blik geeft
Inti-lllimani vleugels
Liz Snoijink over Floortje Bloem en poseren voor Playboy
Overrompelende 'Oorlog'
in het LAK-theater
POP
Angstzweet
Madonna-gek
Voorzichtig
ZATERDAG 21 JANUARI 1989
KUNST
PAGINA 37
AMSTERDAM/LEIDEN
(GPD) „Ik word meestal
gevraagd voor rollen van
mooie, beschaafde dames.
Dat vind ik op zich zelf niet
zo erg, als het maar ergens
over gaat, als ik achter die
facade ook een mens kan la
ten zien," zegt Liz Snoijink.
Ze speelt op het ogenblik in
het land drie vrouwen zon
der haar uiterlijke schoon
heid in stelling te hoeven
brengen. Ze zegt: „Het zijn
zeer uiteenlopende rollen.
De moeder is zwaar hyste
risch, tante Gerda is een
dikke, volkse moeke en dat
hoertje is al een stadium
verder dan Floortje."
door
Frank van Dijl
Floortje is het meisje dat haar
naam leende aan het stuk 'Floortje
Bloem', gebaseerd op het boek
'Het verrotte leven van Floortje
Bloem" door Yvonne Keuls. De
schrijfster werkte het boek samen
met regisseur Willem van de Sande
Bakhuijzen om tot het toneelstuk
dat onlangs in Leiden in première
ging. „Tante Gerda en de moeder
van Floortje zijn heel erg overtrok
ken, we hebben het echt in de ex
tremen gezocht. Ze zijn lelijk... Dat
is zo lekker, om je echt lelijk te
kunnen maken. Omdat ik altijd zo
mooi moet zijn, is dit een verade
ming. Ik speel bijvoorbeeld met
zwart geverfde tanden, vet haar -
dat voelt zo vrij".
„Willem kent mij nog van de to
neelschool, die weet een beetje hoe
ik in elkaar zit. Hij vond dat ik deze
rollen moest spelen. De producent
was het daar niet mee eens, maar
Willem heeft doorgezet, tot ieders
tevredenheid." De meeste mensen
kennen Liz Snoijink niet van het
toneel, maar van de film en de tele
visie. „Ja, dat schijnt zo. Ik heb na
tuurlijk veel meer toneel gedaan,
maar je bereikt in zo korte tijd zo
veel meer mensen met film en tv.
Het is een totaal andere discipline.
Je bent een kleine drie uur inten
sief bezig. Bij een film werk je met
kleine stukjes tegelijk, een paar mi
nuten achter elkaar, soms zelfs
maar een paar seconden. De con
centratie is heel anders."
Een toneelstuk moet je ook vele
malen achter elkaar spelen. Komt
dat je niet de keel uit?
„Je stelt je erop in, maar na onge
veer zestig of zeventig keer... Er
komt absoluut een moment waar-
,'op je denkt: he, niet meer."
veel dingen waarvan je het nu niet
in zag, absurde dingen die je moest
doen. Een gebakken ei spelen, om
tot je gevoel te komen. Je moest le
ren huilen, boos zijn, daar waren
oefeningen voor. Ik was een keurig
opgevoed meisje, en ik vond het zo
raar, ik snapte er niets van. Ik
moest dingen spelen die ik vies
vond, die het ook waren. Een geil
varken in de modder. Dat zijn toch
dingen die je niet gewend bent als
je uit een keurig gezin in het hart
van Brabant komt. Het moest
steeds erger en smeriger en geiler.
Ik had wel een moment waarop ik
dacht: nu durf ik alles, nu maakt
het niet meer uit".
Later besefte ik dat het goed
voor rne is geweest. Dat keurige
burgermeisje dat ik was, is me ont
nomen. Ze hadden het er steeds
over dat je je verleden moest verge
ten, je facade moest weggooien...,
ik wist niet dat ik die had. Ook met
huilen: ik was eerder gewend om
verdriet weg te stoppen. Op school
wordt erg ingespeeld op persoon
lijke dingen. Ik begreep het ge
woon niet, het was heel pijnlijk.
kan ik niet naast me neer leggen,
daar ben ik dan een dag en een
nacht ziedend over. Playboy ver
scheen rond de première van dit
stuk, dat is zó het tegendeel."
„Ja, toch ook... Je staat er niet
zoals thuis achter het aanrecht. Dat
hele fotowerk heeft met acteren te
maken."
Door in Playboy te staan beves
tig je natuurlijk wel dat imago van
de femme fatale?
„Ja. Het heeft ook ontzettend
lang geduurd voordat ik ja heb ge
zegd. Tim vond het leuk, ik ook, ik
dacht: dan doe ik het. Het taboe
over bloot zijn is toch wel verdwe
nen, en die foto's in Playboy zijn
ook niet zo bloot, het is geen porno.
Maar ik heb jarenlang gezegd:
'Playboy, nooit!' Zelfs bij Sonja Ba
rend. Vijf jaar geleden ben ik voor
het eerst gevraagd, en ze bleven
vragen. Ze begonnen met een heel
hoog bedrag, dat is wel iets om
hoog gegaan. Het is ontzettend veel
geld, wel lekker, maar dat was toch
niet de reden waarom ik het heb ge
daan. Ze hadden een hele serie met
mooie vrouwen, ik dacht:
niet?"
„Nee, ik had 'De moeder van Da
vid S.' gelezen en ik had 'Jan Rap
en zijn maat' gezien. Toen ik ge
vraagd ben voor een auditie heb ik
het boek gelezen. Dit stuk is daar
een destillaat van. Het is voor
Yvonne ook zes jaar geleden dat ze
het boek schreef. Ze heeft er een
rijpere visie op gekregen. Voor Wil
lem was duidelijk dat hij het over
de tragiek van die kleine mensjes
wilde laten gaan. In het program
maboekje schrijft hij: 'Kleine
mensjes in een grote witte doos'.
Zo ziet het decor er ook uit. Kleine
veranderingen duiden op het ver
val, op het verlies van hoop; h§t de-
Voorstelling: Oorlog van Rainaid Goetz
door De Trust/lndependance. Regie: Theu
Boermans. Gezien op 20 januari in het
LAK-theater alwaar nog vanavond en niet
zoals aangekondigd a.s. zondag.
LEIDEN - Ook al schijnen we te
leven in het tijdperk van het mo
rele vacuüm en het nihilisme,
mooie voorstellingen komen wel
degelijk uit het grote niets voort.
Na een heerlijk verwarrende en
sprankelende visie op Tsjechov's
Meeuw in de voorstelling Möwe,
presteert regisseur Theu Boer
mans het opnieuw om met door
gaans net afgestudeerde acteurs
de argeloze toeschouwer te over
rompelen. De Trust en Indepen
dence brengen ditmaal het eerste
deel uit de trilogie Oorlog van de
laatste Duitse toneelontdekking
Rainaid Goetz, een soort krui
sing tussen de monomane Tho
mas Bernhard en de politieke
Heiner Müller. Geen Aristoteli-
aanse tpneelwetten dus, maar
anarchisme en (schijnbare) cha
os, onrust en herhaling, cynisme
en wanhoop, gekkenwerk en be
zetenheid. Voor deze spiegel des
tijds kreeg Goetz vorig jaar de
Müllheimer Dramatikerpreis.
Beroemd werd hij echter vooral
door tijdens het voorlezen uit ei
gen werk zich met een mes in zijn
voorhoofd te snijden (waarvan
acte in de voorstelling). Boer
mans doet er nog een schep hu
mor en absurditeit bovenop, cre
ëert een ingenieus toneelbeeld
vol special effects, drijft de spe
lers tot ongekende prestaties en
geeft met zijn Fingerspitzenge-
fühl de voorstelling een adembe
nemend tempo. Kracht en ver
beelding, intelligentie, originali
teit. Boermans heeft het in huis.
Dit moet u zien.
Waar Oorlog verder over gaat?
Nou, over revolutie, angst, de Al-
bert van Dalsumprijs, mitrail
leurs, apen, Heidegger, vrouwen,
angst, oorlog, communicatie,
leegte, geweld, stront, revolutie,
schuld, Stammheimer, handelen
en denken, God, Paisley Park,
waanzin, ordening, exhibitionis
me, Auswitzsch, discours de la
méthode, klassemaatschappij,
machines, woorden, theater, Hit-
Ier, fun in Acapulco, kots, weten
schap, teleurstelling, tijd, willen,
alcohol, pijn, bourgeoisie, hal,
geschiedenis, revolutie, schoon
heid, Baader-Meinhoff, kaas
meisje, noodzaak, bloot, smel
tend ijs, Georg Büchner, terreur,
identiteit, zinloosheid, leven,
bloed, dood, geweld, woorden,
etcetera.
Kortom, over het alles en het
niets en over een niet plaatsge
vonden revolutie.
INGRID
VAN FRANKENHUYZEN.
symbolisch dan illu-
'Floortje Bloem' gaat over de he-
roïneproblematiek. In hoeverre is
die nog wel actueel?
„Ja, dat dacht ik ook. Maar het
blijkt ontzettend actueel te zijn. Dit
stuk gaat over een heroïnehoertje,
dat is toch problematiek van van
daag. Het gaat niet zozeer om de
anekdote van een meisje dat op hel
slechte pad raakt. Al die figurer
zijn kromme mensen. Er gebeurer
nare dingen, hopeloos. Wat trou
wens niet wil zeggen dat er nie
heel veel humor in zit."
„Als ik het één doe, mis ik het an
der. Op zich zelf vind ik film mooi
er, leuker, maar ik voel me heel ont
rouw als ik het zeg. Dat grote beeld,
zulke koppen, daar kun je zoveel in
doen..."
Kortgeleden zag ze zichzelf in
'Flodder' op tv: „Ik had het gevoel
dat dat in een ander leven is ge
beurd, dat leek al zolang geleden...
Twee jaar..."
Gaat het zo snel?
„Nou, wat er nu tussen zit is de
zwangerschap en de geboorte van
mijn zoontje Esra. Dat is heel in
grijpend. Hij is nu ruim twintig
maanden. Lastig met dit werk? Nu
gaat het wel, maar zo'n repetitiepe
riode is heel lastig. Ik miste hem
ook heel erg. Ik heb een man (Tim
Krabbé, red.) die dag en nacht
werkt, ik kan niet op hem rekenen,
dus ik moet altijd een oppas heb
ben. Dat is veel organiseren."
Wat ga je na dit stuk doen?
„Dat weet ik nog niet. Ik heb nog
niets zinnigs aangeboden gekre
gen. Ik kan nu nee zeggen, dat heb
ik geleerd, want jarenlang heb ik
gedacht: ha, leuk, werk. Dit is ook
de eerste voorstelling waarin ik iets
totaal anders doe dan in voorgaan
de jaren. Ik wil een beetje in deze
lijn doorgaan."
Het wat serieuze stuk?
„Ja, ja. Nu is dit wat dat betreft
niet het goede voorbeeld... Ik vind
het leuk dat ik gewoon lelijk kan
zijn. Het is niet zo dat ik geen
mooie vrouw zou willen spelen,
maar vaak moet je alleen maar
mooi wezen."
Liz Snoijink: 'Ik
durf nu alles'
(foto ANP)
Toneelschool
Toen ze op de toneelschool in
Maastricht zat, had Liz Snoijink
„wel een soort voorstelling van een
carrière, maar die had niets te ma
ken met de werkelijkheid."
„Ik wist niet echt wat er aan de
hand was in Nederland, dat ben ik
pas goed te weten gekomen toen ik
weg was uit Maastricht. Ik had een
heel naïef beeld. Wat ik wilde was
me verkleden, gekke kleren aan,
voor publiek staan, spelen... Ik had
geen idee dat er zoveel bij komt kij
ken".
Die eerste jaren op de toneel
school vond ik vreselijk. Je kreeg
Het was veel praten, veel
in je eigen ik, daar was ik wars van.
Maar ik heb doorgezet, ik dacht: ik
wil dit, ik ben eraan begonnen. Na
dat eerste jaar dacht ik dat ik van
school af zou moeten, daar had ik al
rekening mee gehouden, maar ik
mocht tot mijn eigen verbazing
blijven. Ik ben doorgegaan en heb
er nooit spijt van gehad. In zekere
zin was die opleiding iets als een
bevrijding. Niet dat ik me daarvoor
slecht heb gevoeld, maar..., je gaat
toch intenser leven."
„Ja, dat was heel makkelijk. Ik
kon kiezen uit drie arrangementen.
Je hebt dan nog het voordeel datje
blanco bent, je wordt heel snel in
een hokje gezet. Als je iets aardig
doet, word je alleen nog voor dat
soort dingen gevraagd. In het be
gin ben ik ontzettend in het hokje
van de femme fatale geduwd, de
stoeipoes. Ik vond die dingen enig
om te doen, want ik was helemaal
geen stoeipoes. Toen ik de rol van
een Zweedse moest spelen, had ik
mijn haar blond geverfd. Daardoor
word ik nog steeds geassocieerd
met wulps, een blonde stoot. Met
donker haar word je serieuzer ge
nomen, maar het gekke is dat ik
niet van dat blonde imago schijn af
te komen".
„Ik heb in Playboy gestaan, in Het
Parool werd daarover geschreven
dat ik dat domme blondje ben. Dat
Inti-lllimani o.l.v. Horacio Salinas. Solisten:
John Williams en Paco Pena. Gehoord 20
januari in de Leidse Schouwburg. Zondag
LEIDEN - Achteraf zou je na
vrant kunnen concluderen dat
vijftien jaren van ballingschap
het muzikale spectrum van de
Chileense groep Inti-lllimani
hebben verbreed. In 1967 door
studenten van de Technische
Hogeschool in Santiago opge
richt als een ensemble dat vóór
alles het muzikale erfgoed van
heel Latijns Amerika wilde laten
samenvloeien tot een tijdloos ge
heel, sloot het zich in de daarop
volgende (politiek gevoelige) ja
ren al gauw aan bij de strijd voor
sociale en culturele bewustwor
ding. Inti-lllimani (betekent Zon
negod in de Indiaanse Andes-taal
Aymarawas niet weg te denken
uit de verkiezingscampagne van
de in 1973 vermoorde Salvador
Allende, en zocht in dat stadium
met name de thematiek van
volksdichters en -zangers als Pa-
blo Neruda en Victor Jara: de af
schrikwekkende kloof tussen
arm en rijk in Latijns Amerika,
de macht van de aristocratie, en
de hoop op een beter leven in
vrijheid.
Maar de geschiedenis kan he
laas niet worden herschreven, en
de intussen wereldwijd gevierde
zevenmansformatie lijkt zich bij
te hebben neerge
legd. De Andes-folklore is nog
steeds het uitgangspunt van vrij
wel iedere muzikale exercitie,
maar sinds de gitaristen Paco Pe
na en John Williams na een aan
tal gastoptredens in Londen er
een geïntegreerd bestanddeel
van zijn gaan vormen, is het pro
gramma zowel in de breedte als
in de diepte verrijkt.
Williams, die het klassieke re
pertoire als geen ander in z'n zak
heeft en al jaren op zoek is naar
nieuwe uitdagingen, voelt zich
binnen dit clubje duidelijk in z'n
knollentuin. Een paar loodzware
transcripties van Albeniz passen
wonderwel in deze ambiance,
evenals een Bachiaans intro
waarop het ensemble verrassend
vocaal inhaakt. Hetzelfde geldt
voor Paco Pena, technisch een
slag minder, maar met zijn fla
menco-idioom in feite nog beter
opgewassen tegen de hoge
school-arrangementen van artis
tiek leider Horacio Salinas, die
bol staan van de syncopes en an
der academisch speelplezier.
Een prachtig avondje in de
bomvolle Leidse Schouwburg.
Negen mannen, die bij vlagen
briljant musiceren op een bont
assortiment van authentieke La-
tijnsamerikaanse instrumenten,
en van wie er acht ook nog oor-
strelend zingen. Ik kan weer
even vooruit.
WILLEM SCHRAMA
Bijdragen: Wim Koevoet, Erna Straatsma
Rutger Hauer in film met Faye Dim a way
- Rutger Hauer. <p.
ROME (AP) - Rutger Hauer, Faye
Dunaway en Nastassia Kinski zul
len de hoofdrollen vervullen in de
nieuwe film van de Italiaanse film-
regisseuse Lina Wertmuller, die de
ziekte aids en de media tot onder
werp heeft.
De werktitel van de film luidt ,Di
Cristallo o di Cenere, di Fuoco o di
Vento, Purche sia Amore" (Van
Kristal of As, van Vuur of van
Wind, Omdat het Liefde is). De op
namen, in het Engels, zullen vanaf
eind januari op lokatie worden ge
maakt in New York, Parijs, Rome,
Venetië en Londen. Het budget is
naar Italiaanse begrippen groot: 9
miljard lire (14 miljoen gulden).
Bijzonderheden over de inhoud
van de film wilde Wertmuller niet
kwijt. Hauer verklaarde dat hij een
journalist zou spelen met twee
vrouwen in zijn levèn die dan van
loopbaan verandert.
„Voor mij is het een verhaal van
vriendschap, dood en liefde, maar
het is niet zo zwaar als het klinkt,"
aldus Hauer.
Lou Reed - 'New York' (SIRE)
Lou Reed, 45 inmiddels, laat zich
niet zomaar afschrijven. Zeker
niet in de late jaren tachtig waar
rap de mode is. Reed rapt al jaren
over het leven in een grote stad.
Met 'New York' opent Zijne Ko
ninklijke Zwartgalligheid 1989
met een album waarmee hij zijn
klassieker 'Berlin' minstens eve
naart. Tot voor deze plaat be
perkte Reed zich tot observeren.
Reed gaat op zijn negentiende
elpee een stap verder: hij becom
mentarieert zijn waarnemingen.
Dat levert nummers en 'one li
ners' op om je vingers bij af te lik
ken. Hoewel New York volgens
Reed zelf een soort van concept
elpee is met een ongekend lange
speelduur (één uur!), maar liefst
veertien nummers en van Reed
in één keer moet worden afge
speeld, is er toch sprake van een
sober project.
Reed doet bijna alle gitaarso
lo's zelf, Mike Rathke draagt zorg
voor de ondersteunende bor
duursels, Rob Wasserman be
speelt de staande bas en produ
cer/drummer Fred Maher en per-
cussioniste Maureen Tucker (een
collega uit The Velvet Under
ground) gebruiken maar een
paar potten en pannen.
Reed eist met zijn verbeten vo
calen en goed gemikte stoten on
der de gordels van tal van Ameri
kaanse politici, staatshoofden en
regeringsfunctionarissen, zoge
naamde integere popsterren en
dubieuze zakenlieden, alle aan
dacht op. Reed maakt het zich
zelf bepaald niet gemakkelijk
want het wemelt van de lange
zinnen met moeilijk achter el
kaar uit te spreken woorden.
Niet een keer struikelt hij, de
man ratelt in een hoog tempo
door en lardeert met stembuigin
gen dat het een lust is.
Behalve verbeten, toont hij
zich ook een uiterst bezorgd, zeg
Lou Reed: ...verbeten...
maar: panisch wereldburger.
Vooral 'There is no time' is onge
schikt voor mensen met een ho
ge bloeddruk. Zelfs de hardnek
kigste optimist krijgt last van
angstzweet en bibberklauwtjes
door deze - letterlijk^ - alarm
plaat van Lou Reed.
W.K.
Ciccone Youth - 'The whitey
album' (Torso)
Geobsedeerd door de muziek
van Madonna (Louise Ciccone)
draagt Sonic Youth 'The whitey
album' op aan hun idool. Cicco
ne Youth is hun alterego en on
der die naam maakten de New
Yorkers in 1986 een spectakulai-
re cover van de Madonna-hit 'In
to the groove'.
Van dit onbekommerde dans-
deuntje blijft in de versie van Ci
ccone Youth niks over. Gebruik
van veel fuzz, een allesoverheer
sende bas en zwaar vervormde
zang geven het nummer een heel
ander karakter. Aan het eind
zingt Mike 'Ciccone' Moore mee
met Madonna, wat een heel raar
effect geeft. De Youth-versie
dendert dan echt over de disco
uitvoering heen.
Op 'The whitey album' staat
behalve 'Into the groovey' nog
een ander Madonna-nummer:
'Burnin' up. Het is een slow-mo
tion versie van het origineel, 'iets
minder spectakulair dan 'Into
the groovey'. Robert Palmer
moet er ook aan geloven. Zyn
'Addicted to love' krijgt van de
Newyorkse Youth ook een 'ver
frissende' behandeling, en wordt
gezongen door Kim Gordon.
De overige stukken op 'The
whitey album' kunnen niet echt
boeien. Pretentieuze herrie voor
gevorderden, waar ik niet veel
van begrijp. Waanzinnige ge
luidseffecten en songs zonder
kop of staart. Hoogtepunt van
deze onzin is de lange stilte op
kant een, die keurig wordt aan
gekondigd op de binnenhoes.
ES.
(foto gpd) ^nn Dorsey - 'The corpo
rate world' (WEA)
Ze wordt wel de vrouwelijke
Prince of Terence Trent d'Arby
genoemd maar die vergelijking
gaat niet echt op. De uit Philadel
phia afkomstige Gail Ann Dor-
sey maakt weliswaar zwarte
soulrock doorspekt met funk,
maar mist in haar muziek die ero
tische lading die haar mannelijke
5 hebben,
geflopte single 'Wasted
country', waar kant een mee
opent, is gelijk één van de sterk
ste nummers van 'The corporate
world'. Begeleid door Eric Clap
ton op gitaar zingt Gail Ann over
de toenemende milieuvervui
ling. Daarna komt 'Where is your
love', de tweede single. Ook een
gedegen nummer, dat gelukkig
wel in de smaak valt bij het
single-kopend publiek. 'If only
you' is een oppervlakkige ballad
volgens het bekende stramien.
Veel gevoeliger is 'So hard to let
you go', de afsluiter van kant één.
De invloed van een van Dorsey's
voorbeelden, Joan Armatrading,
is hierin duidelijk herkenbaar.
De zakenwereld, met hebzucht
en egoïsme als belangrijkste ken
merken, staat centraal op kant
twee. Als de hoofdpersoon van
'No time' staat Gail Ann ook af
gebeeld op de hoes: een ambi
tieuze zakenvrouw die zo druk is
met haar carrière dat ze geen tijd
meer heeft voor haar vrienden.
De rest van kant twee is een stuk
rustiger. 'SW 4' is een kort instru
mentaaltje op de akoestische gi
taar en 'Carry me off to heaven'
heeft wat klassieke invloeden.
Een ode aan Beethoven eigen
lijk, met speciale aandacht voor
zijn sonate no. 14, opus 27.
Gail Ann Dorsey heeft als gro
te voorbeelden Joni Mitchell en
Joan Armatrading en een hekel
aan zwarte commerciële zange
ressen als bijvoorbeeld Whitney
Houston. Met 'The corporate
world' zit Dorsey ergens tussen
die twee uitersten in. Haar de
buut is uiterst modern en vlekke
loos geproduceerd door Nathan
East. Een belofte voor de toe
komst, maar met deze afgepaste
hoeveelheden soul en rock kiest
Dorsey voor een hele voorzichti
ge, risicoloze start van haar carri-
E.S.
