'Extraatjes voor minima pijnlijk maar hard nodig' 'Misschien was hij een beetje doorgedraaid' Reportage Gemeentelijk beleid onvermijdelijk om gaten te dichten Theologische faculteit moet haar kwaliteiten bewijzen DEN HAAG Het wordt voor de minima steeds moeilijker de eindjes aan el kaar te kropen. De uitkerin gen zijn de afgelopen jaren met tien procent en meer in koopkracht gedaald. Het is dan ook onvermijdelijk dat gemeenten besluiten hier en daar noodverbanden aan te leggen, zodat de mensen om wie het gaat op een iets humanere manier kunnen rondkomen. door Willem Meyboom/ANP Dit zegt directeur drs. A G. van Vliet van Divosa, waarin de direc- ties van sociale diensten zijn verte genwoordigd. Van Vliet, en velen met hem, vinden dat eigenlijk het rijk voor het geld moet zorgen waarmee mensen in de bijstand fatsoenlijk kunnen rondkomen. Maar uit vele onderzoeken en uit de dagelijkse praktijk voor de lo ketten van de sociale diensten blijkt steeds weer dat velen maan delijks opnieuw in nood raken. Het aantal gemeenten dat op een of andere manier de eigen minima steun geeft groeit. Dat kwam al en kele jaren geleden op gang toen de uitkeringen door het rijk werden gekort en bevroren en de regels in de bijstandswet werden aange scherpt. Begin 1985 stuurde het ministe rie van binnenlandse zaken de ge meenten in ons land daarom snel bericht van wat gemeenten wel en niet mochten doen. Gemeenten dienen zich daaraan ook te houden en doen ze dat niet dan zal dit mi nisterie niet nalaten een dergelijk besluit tot voor de rechter te be strijden. Want wanneer het beleid voor de minima tussen de gemeen ten te veel verschilt, dan is er geen sprake meer van een eenduidig in komensbeleid van de overheid. "De categorie echte minima is dan niet meer eenduidig te definiëren", zo redeneert dit ministerie, daarbij gesteund door' het kabinet. Vangnet Namens de Vereniging van Neder landse Gemeenten (VNG) is ook woordvoerder Paul Lemmen ervan overtuigd dat de inkomenspolitiek bij het Rijk in handen moet zijn. Maar de Algemene Bijstandswet (ABW) is niet meer toereikend om te voorzien in de individuele noden van de mensen die er afhankelijk van zijn. Dat was wel de bedoeling van de wet toen die midden jaren zestig tot stand kwam: een laatste vangnet, zo stelt Lemmen. Dat komt mede doordat de be zuinigingen bij het ene ministerie los lijken te staan van een bezuini ging die door het andere wordt op gelegd. "Ze zijn echter wel te mer ken in die ene portemonnee", al dus Lemmen. Naast de kortingen op de uitkeringen is onder meer de huursubsidie verlaagd, zijn er huurverhogingen geweest, wordt een eigen bijdrage verlangd voor rechtshulp en medicijnen, zijn ge meentelijke heffingen gestegen, is de eigen bijdrage voor de biblio theek verhoogd, wordt de tege- moetkomning in de studiekosten voor 12 tot 15-jarigen afgebouwd, zijn de prijzen van het openbaar vervoer verhoogd en die van de te lefoontarieven en zijn er algemene prijsverhogingen geweest van bij voorbeeld gas en btw. De gemeenten, zegt Lemmen, besluiten niet zomaar om hun arm lastige inwoners tegemoet te ko men, zij worden dagelijks op de noodzaak ervan gewezen. Daar wordt zichtbaar wat zich achter doorgaans gesloten deuren af speelt. Een calamiteit in de vorm van een kapotte wasmachine of een aanstaande geboorte met de bijbehorende kosten. Met deze uit kering is iets al snel een calamiteit. De gemeenten kunnen dan niet de situatie voot hen herstellen, hoog stens bijspringen. Lemmen schat dat landelijk gezien de steun jaar lijks om enkele tientallen miljoe nen guldens gaat. 'Armenpasjes' De bonden van uitkeringsgerech tigden zien de de gemeentelijk ini tiatieven met lede ogen aan. Ria Dijkstra van het Landelijk steun punt vrouwen in de bijstand: "Het rijk schuift als het ware zijn plich ten af op de gemeenten. We wijzen noodfondsen, korting op schouw burgbezoek of 'armenpasjes' ei genlijk af. Een deel van de samen leving dat toch al wordt beperkt in de mogelijkheden, wordt namelijk emotioneel zo zwaar belast. Afhan kelijkheid van de bijstand of een arbeidsongeschiktheidsuitkering vinden de meesten al pijnlijk. Je moet elke keer met je billen bloot. Met zo'n extra etiket erbij kan dat de genadeklap zijn". Frans Jacobs van de Bond van mensen zonder betaald werk: "Je haalt misschien plaatselijk de scherpe kantjes weg maar helpen doet het niet. De meeste mensen vragen er bovendien niet om, die houden hun armoede liever ver borgen. Ze houden het beeld in stand dat het allemaal nog wel gaat. Kijk maar om je heen in de arme wijken, ze schuifelen in de stille uren langs de gevel met een bood schappentas met een halfje wit, misschien gehakt en blikgroenten. Voor kwijtschelding moet je for mulieren invullen en de schaamte groeit bij het vorderen met de vele vragen." Zowel het Steunpunt als de Bond zien meer in algemene maat regelen zoals een goed kwijtschel- dingsbeleid voor gemeentelijke heffingen en onroerend-goedbelas- ting, verlaging van de laagste twee belastingschijven met enkele per centen en een kortingspasje voor openbaar vervoer, bibliotheek, zwembad en dergelijke. Dat pasje moet dan wel iedereen kunnen krijgen, alleen stijgt de korting naarmate het inkomen lager is. Meer vrijheid Lemmen vindt dat de bijstandswet opnieuw moet worden ingericht en dan niet met als uitgangspunt: be zuinigen. De wet moet zijn functie als laatste vangnet terugkrijgen. Dat betekent voor de VNG dat ge meenten meer vrijheid krijgen een eigen bijstandsbeleid te voeren. Lemmen denkt dat dan niet zo snel ontstaat wat nu is gebeurd: de koopkracht van de minima terug op een peil van tien jaar geleden, een dichtgetimmerde bijstandswet en niet erkennen van een individu ele noodsituatie. Lemmen is ervan overtuigd dat er inmiddels voldoende onderzoek is gedaan naar de beperkte beste- dingsmogelijkhden van de mini ma, door consumentenorganisa ties, door sociale diensten, aan uni versiteiten. De VNG neemt die on derzoeken serieus. Ze horen Den Haag "uit de stoel te rukken", maar dat gebeurt niet, concludeert hij. Den Haag maakt in reactie hier op steeds weer duidelijk dat het beeld nog niet scherp genoeg is en dat het kabinet de inkomenspoli tiek voert. Laatst nog waarschuw de minister De Koning de gemeen ten dat zij niet te veel een eigen mi nimabeleid moeten voeren, omdat anders de drang ontbreekt om bui ten de stad naar werk te zoeken. De manieren waarop gemeenten hun minima ondanks deze opstel ling van de landelijke overheid on dersteunen, zijn globaal de volgen de: op grote schaal vrijstelling van gemeentelijke belastingen. Een tweede vorm is het instellen van in VNG-woordvoerder Lemmen: gemeenten worden dagelijks gewezen op de noodzaak hun armlastige komensafhankelijke heffingen voor bij voorbeeld de muziek school. Een derde manier is het fi nancieren van een steun- of waar borgfonds, dat garant staat voor bij voorbeeld een lening van een bij standsklant bij de gemeentelijke kredietbank. Tenslotte zijn er steeds meer gemeenten die een fonds stichten waardoor tegemoet te komen. kunnen deelnemen aan cultuur en recreatie zoals de schouwburg, een sportvereniging of een bioscoop. Dit laatste is een goede graadmeter voor wat er aan de hand is: toene mende isolatie. Je gaat niet buiten de deur want daar geef je geld uit en iemand thuis uitnodigen doe je niet op één kopje slappe koffie en een versleten bankstel. SCHEVENINGEN - "Als er iets was met een bedrijf dat hem niet beviel, zei-ie dat er maar een bom metje moest worden geplaatst. Zo is Hoos nu eenmaal. Of hij riep te gen mensen, dat-ie ze in de Scheve- ningse haven zou dumpen. Nou, er is nog nooit iemand in de haven ge gooid". De directeur van Toetan chamon doet de openlijke toespe lingen van oprichter Evert Hoos over diens betrokkenheid bij de aanslagen af als een geintje. "Dat is gewoon zijn manier van praten". door Jos Heymans Emiel Kok (26), sinds augustus directeur van het omstreden en in middels gesloten beveiligingsbe drijf, kan zich niet voorstellen dat de oprichter het vermoedelijke brein is achter de bomaanslagen op Sijthoff Pers, de gemeentelijke so ciale dienst, het stadion van FC Den Haag en wethouder Duives- teijn. "Hoos is een vreselijk aardige man, perfect in zijn manier van op treden, een vader voor het perso neel. Na die eerste bomaanslag heb ik hem gevraagd of hij er iets mee te maken had. Hij ontkende dat en ik geloofde hem. Hoos wist toch ook dat zo'n aanslag de doodsteek voor Toetanchamon zou zijn". Twijfel bij het personeel over de juistheid van de ontkenningen van Hoos ontstond pas vorige week, toen drie voormalige medewerkers van Toetanchamon tegenover de politie bekenden dat zij de aansla gen in opdracht van de 42-jarige oprichter hadden gepleegd. "Ik weet niet wat ik ervan moet gelo ven. We hebben met z'n allen, Hoos voorop, gevochten voor dit bedrijf. Dan doe je zoiets toch niet. Trou wens, ik acht Hoos er niet toe in staat". Wrak "Hoos is een lichamelijk wrak. Hij heeft kanker gehad en is zwaar hart- en suikerpatiënt. In de afgelo pen tien maanden heeft hij dertien keer in het ziekenhuis gelegen. Re Directeur Toetanchamon twijfelt nog aan schuld oprichter Beveiligingsbureau Toetanchamon, gelmatig heeft hier een ambulance voor de deur gestaan om Hoos op te halen. Ik kan me niet voorstellen dat zo'n man in staat is die aansla gen te beramen. Toen die twee werknemers van ons in december werden betrapt bij een diefstal in Vianen, was dat een enorme klap voor Hoos. Hij kreeg hartklachten en we moesten hem snel medicij nen toedienen". Ook de plotselinge verdwijning van Evert Hoos was geen reden voor het personeel om de oprichter van het bedrijf te wantrouwen. "Hoos was wel vaker weg zonder dat wij dat wisten. Dan was-ie op zakenreis of lag-ie in het zieken huis. De man was met van alles be zig. We wisten nooit precies wat hij deed. Hij ontving hier allerlei men sen en dan ging de luxaflex om laag. Wat daar besproken werd, wisten wij niet. Dat is in deze bran che overigens niet ongebruike lijk", zegt Kok. Ondanks alle aanwijzingen die het tegendeel vermoeden, kan Kok zich niet voorstellen dat Hoos schuldig is. De bekentenissen van de verdachten, de aangetroffen ex plosieven in de panden van Toe tanchamon, de vlucht van Hoos; het kan Kok nog niet echt overtui gen. Pas na een uur ontstaan er haarscheurtjes in het rotsvaste ver trouwen. "Hij veranderde nogal eens van mening. Het kon gebeu ren dat hij in een gesprek drie keer een ander standpunt innam. Mis schien was Hoos wel een beetje doorgedraaid". Oorlog Het ongeloof van het personeel van Toetanchamon werd bovendien gevoed door de overtuiging dat het concurrerende beveiligingsbedrijf Seceurop achter de aanslagen zat. Kok, zelf afkomstig van Seceurop: "Het is al lange tijd oorlog tussen Seceurop en Toetanchamon. Ze hebben ons gezegd, dat zij ervoor zouden zorgen dat wij nooit een vergunning zouden krijgen. Als dan even later die bomaanslagen plaatsvinden, denk je in de eerste plaats aan de concurrent". "Ik ben daar indertijd met ruzie weggegaan. Toen ik hier in dienst kwam, zijn er meer mensen van Se ceurop overgestapt naar Toetan chamon. Dat zat ze dwars. Ze heb ben ons voor de rechter gedaagd, omdat ze dachten dat hun perso Emiel Kok: "Hoos soneél." neelsleden in de vakantie voor ons werkten. Dat was onzin. Zo zou een van hun vroegere werknemers, voordat hij bij ons in dienst kwam, meegewerkt hebben aan onze be veiliging van het stadion van FC Den Haag. We konden aantonen dat de man op dat moment met va kantie was in Egypte. Het erge is dat die beschuldiging afkomstig was van de politie. Die zou de man bij FC Den Haag hebben gezien". Kok zet vraagtekens achter het optreden van de Haagse politie, die hij ervan verdenkt vertrouwelijke informatie over de personeelsle den van Toetanchamon door te spelen naar Seceurop. "Vanaf het begin worden we getreiterd. Onze surveillancewagens worden opval lend vaak aangehouden, medewer kers worden meegenomen naar het bureau. Ze hebben eens iemand anderhalf uur in de cel gestopt, om dat hij een bekeuring van tien gul den nog niet had betaald. Maar ze waren vergeten zijn portofoon af te nemen. Dus we wisten wat er aan de hand was en zijn toen naar het bureau gegaan om de bekeuring te betalen". Ook beticht Kok de politie van ob structie, toen het beveiligingsbe drijf een aanklacht wilde indienen tegen Sijthoff. „We voelden ons be ledigd door het bericht in de Haag- sche Courant dat enkele perso neelsleden van Toetanchamon een justitieel verleden hadden. Dat was niet waar. Op de personeelslast stonden enkele mensen die nog niet door de politie waren gescr eend. Die zouden een justitieel ver leden künnen hebben, maar dat was nog niet onderzocht. Daarom wilden we een klacht indienen. Het heeft vier dagen geduurd, voordat we bij de politie terecht konden. Ze hadden nooit tijd voor ons of er was niemand die onze aanklacht kon behandelen". Zo kan Kok zich ook kwaad ma ken over de manier, waarop me vrouw Hoos door de politie is be handeld. De echtgenote van de op richter werd vorige week maandag op verdenking van medeplichtig heid gearresteerd en vier dagen lang verhoord. „Ze is daar schan dalig behandeld", weet Kok. "Ze heeft nauwelijks geslapen, kreeg slecht te eten en mocht zich niet verschonen. Bovendien, mevrouw Hoos medeplichtig? Daar geloof ik niets van. Ze is de goedheid zelve". De medewerkers van Toetan chamon hebben de beschuldigin gen aan het adres van hun oprich ter in het begin als een grote grap beschouwd. "U kunt zich mis schien wel voorstellen wat voor leuke Sinterklaassurprises er zijn gemaakt", zegt Emiel Kok. Maar de vrolijkheid heeft plaats gemaakt voor zorgen over de toekomst. De verdenkingen hebben een hoop potentiële klanten weggejaagd. "We moesten stoppen met beveili gen en we raakten klanten kwijt bij het detectivebureau en het juri disch adviesbureau. Alleen het in cassobureau heeft goed geboerd. Daarvoor hebben we zelfs nieuwe klanten gekregen". Nieuwe naam "We willen zo. snel mogelijk op nieuw beginnen, met een nieuwe eigenaar en onder een. nieuwe naam. We hopen dat mevrouw De Niet, de eigenares en dochter van Hoos, het bedrijf wil verkopen. Dat moet snel gebeuren, want ik weet niet hoelang we de 40 personeelsle den nog kunnen betalen". Het be drijf wil zich losmaken van Hoos en van de naam Toetanchamon. "Niet, omdat we overtuigd zijn van de schuld van Hoos, maar omdat dit bedrijf na alle gebeurtenissen anders niet kan draaien". Niets mag straks meer herinne ren aan de twee liefdes van de op richter, pyramides en molens. Het aquarium in de vorm van een pyra- mide en de molens op de bureaus, die het pand in Scheveningen nu nog sieren, zullen verdwijnen. De vraag of de kerken homo seksualiteit hebben aanvaard ligt morgen op tafel van de Raad van Kerken in Nederland, die dan zijn maandelijkse vergade ring houdt in Amersfoort. Aan leiding is een 'interne nota' over dit onderewerp. Algemeen secre taris van de raad ds. W. R. van der Zee: "De commissie die deze nota heeft gemaakt, zegt: aan vaarding van homoseksuelen is een voorbij punt, maar vraag is: zijn in de kerken deze mensen wel geaccepteerd?" Voordat de raad zich aan deze nota zet, komen een paar 'voor vragen' ter tafel, zoals: hoe ver zijn we daarmee in de kerken, wat wordt eraan gedaan, hoe is de begeleiding van homoseksue len in kerken waar homoseksua liteit nog niet is geaccepteerd? Van der Zee vindt het 'heel be langrijk' dat de interne bezin ning op deze vragen nu op gang komt. De note is opgesteld door een werkgroep 'Relaties' binnen de Raad van Kerken. Uit een raad pleging onder kerkelijke groe pen van homoseksuelen bleek vooral de noodzaak van aanvaar ding op basis van gelijkwaardig heid. Secretaris Anneke Schilt- huis-Stokvis: "Het gaat dan niet meer om de vraag: mogen wij als jeblieft bij de kerk horen. Homo seksuelen zeggen: wij zijn zelf deel van de kerk; we zijn de ac ceptatie voorbij". De 'voorvragen' die het be stuur van de Raad voor Kerken voor de bespreking van morgen heeft opgesteld, gaan volgens mevrouw Schilthuis nog uit van 'ongelijkwaardigheid'. "Daar is het nog de vraag of kerken ho moseksualiteit willen accepte ren". Zij maakte een vergelijking met de vrouwenbeweging, waar het gesprek alleen vanuit het recht op een eigen plaats in de kerk wordt aangegaan. Gekort Het college van bestuur van de Universiteit van Amsterdam heeft de theologische faculteit geconfronteerd met een aanzien lijke financiële bekorting. De fa culteit kwam, met die van de filo sofen, 'erg negatief uit een in tern sterkte-zwakte-onderzoek. Ze moet hefc college van bestuur vóór 1 mei duidelijk maken hoe de gesignaleerde gebreken wor den verholpen. Lukt dat niet, dan krijgt de faculteit voor het studiejaar 1989-1990 te maken met een korting van f. 410.000. De faculteit vecht het onder zoek aan. Decaan professor dr. K. A. Deurloo zei in een reactie op de dreigende korting dat de beoordeling gebeurde op grond van onjuiste en onduidelijke ge gevens. "Wij zijn ook gemeten aan criteria die op ons niet van toepassing zijn". De faculteit heeft driejaar lang maar één promotie gehad, maar in 1987 waren het er drie en vorig jaar zes. "Daarmee zaten wij ver houdingsgewijs boven het lande lijk gemiddelde". De maatschap pelijke dienstverlening werd ge meten aan de contacten met de 'wetenschapswinkel' van de uni versiteit. Deurloo: "Daar heeft de theologische faculteit inderdaad geen contact mee, maar er zijn op dit gebied een heleboel dingen die we wél kunnen opvoeren. Kortom, we hebben nog wel het een en ander recht te zetten". Morgen praat het faculteitsbe stuur met het college-van be stuur over het rapport. Het zal dan proberen het college te over- tuigen van de sterke punten van de faculteit. De Universiteit van Amster dam is op aandrang van de uni versiteitsraad begonnen met een onderzoek om de goede en min der goede plekken te kunnen vaststellen. Zwakke faculteiten zouden dan geld moeten inleve ren ten gunstige van sterkere. Dit jaar al zou op deze manier een miljoen gulden worden herver deeld. In 1992 zou dat vijf mil joen zijn. Onderzocht werden de kwali teit van onderwijs en onderzoek, de dienstverlening en de interna tionalisatie. Criteria waren onder andere de efficiency van het on derwijs, het belang van het vak als bijvak voor studenten van an dere faculteiten, de kwaliteit van het voorwaardelijk gefinancierd onderzoek, het aantal promoties en het meedoen aan projekten van hoogwaardig onderzoek. De theologen scoorden bij dit onder zoek alleen positief op het punt van internationalisatie. De filo sofen kwamen op vier gebieden negatief uit. Gert en Hermien Leiden. De vereniging 'Het Zoeklicht' (oprichter de vroegere evangelist Johannes de Heer) houdt morgenavond, 18 januari, om 8 uur in de Petrakerk aan de Surinamestraat in Leiden (Noord) een 'Maranatha-samen- komst', waaraan het bekende zangduo Gert en Hermien Tim merman medewerking verleent. Spreker is ds. J. A. Malgo uit En schede over 'De toekomst is be gonnen'. Leiden. De uitzending van Moker (Media-overleg van ker ken in Rijnland en de Bollen streek) komende donderdag avond, 7 uur tot half 8, op FM 105.7 en via de kabel ook op FM 88.1, zal geheel zijn gewijd aan het kerkelijk leven in Noord- wijk. Overleden. Morgen wordt in Naarden de heer H. J. Timmer begraven, die daar vrijdag op 82- jarige leeftijd overleed. Hij was jarenlang penningmeester van de stichting Interkerkelijk Over leg in Radio-aangelegenheden (IKOR), voorloper van de IKON, en initiatiefnemer van de beken de collecte Wilde Ganzen. De Ganzen vlogen voor het eerst in juni 1957 voor hulp bij een aardbeving in Turkije. Die 'radio-collecte' bracht toen ruim f. 100 op. De Ganzen vliegen nog elke week. Timmer was in de ja ren 60 ook betrokken bij de op richting van het Radiopastoraat (toen ds. Klamer). Hervormde Kerk: beroepen te Huizen (deelgemeente 'De Goede Herder') vicaris r I. C. Fokkens-de Jong Utrecht, te Bellingwolde (Gr.) J. Bijleveld Midwolda, Nieuwolda, Wolden- dorp en Termunten-Borgsweer (Gr.); aangenomen naar Den Haag J. C. van Dongen Baarn, naar Groot-Ammers M. A. van den Berg Harderwijk. Gereformeerde Kerken: aan genomen naar Zwartsluis J. F. Ezinga Nieuw-Weerdinge (Dr.); beroepbaar mevr. T. W. Griffioen Amsterdam. Gehuwd priester De priesterwijding van de ge huwde David McDonald biedt nieuwe mogelijkheden voor de Rooms-Katholieke Kerk, voor spelt het Amerikaanse weekblad National Catholic Reporter. De aanstaande Britse priester, vader van vijf kinderen, is namelijk ge trouwd nadat hij de Anglicaanse Kerk had verlaten. In de Verenigde Staten, Australië en het Verenigd Ko ninkrijk is het geen uitzondering dat ex-anglicanen tot priester worden gewijd, ook al zijn ze ge trouwd. Maar in tegenstelling tot McDonald kwamen zy de RK Kerk binnen mét hun echtgeno te. McDonald trouwde in 1958, twee jaar nadat hij tot de RK Kerk was toegetreden. Daarmee leek de weg naar het priester ambt voorgoed afgesloten. Inmiddels heeft kardinaal Jo seph Ratzinger, hoofd van de Va ticaanse congregatie voor de ge loofsleer, toestemming gegeven voor zijn wijding. Ook de paus is akkoord gegaan. De wijding zal zijn op 8 maart. In afwijking van behoudende rooms-katholieken gelooft Na tional Catholic Reporter niet, dat het Vaticaan een vergissing heeft begaan. Bestudering van de zaak-McDonald kostte namelijk veel meer tijd dan de aanvraag van andere 'bekeerlingen'. Hier uit mag, volgens het blad, wor den afgeleid dat Rome rekening houdt met 'bijzondere omstan digheden'.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1989 | | pagina 2