Dialoog op gang over
sociaal Europa in '92
Angst voor nieuwe rentehobbel lokt winstneming uit
Nieuwe koers werkgevers en werloiemers
Fords keren terug in
top eigen autoconcern
Akkoord bij stucadoors
over 36-urige werkweek
PTT breidt net autotelefoon uit
VRIJDAG 13 JANUARI 1989
ECONOMIE
PAGINA 7
BRUSSEL - De nadering van '1992', het jaar waarin de EG het Europa zonder grenzen
moet worden, lijkt ook de Europese werkgevers en vakbonden nader tot elkaar te bren- Stemmen
gen. Er bestaat een groeiende bereidheid om samen de problemen aan te pakken die dat
'1992' ook op sociaal gebied teweeg zal brengen.
Dat is gisteren in Brussel gebleken
tijdens een door de Europese Com-
houden". De vakbeweging klaagt
al geruime tijd dat het creëren van
bëiêgdë'cönfëréntiemët de de vrije binnenmarkt vooral het be-
UNICE, de Europese drijfsleven ten goede zal komen en
het Eu- dat de werknemers worden verge-
AMSTERDAM (GPD) - Hun
naam verscheen in 1988 op ruim 6
miljoen nieuwe personen- en
vrachtauto's' Ford. Maar sinds
Henry II in 1979 aftrad als presi
dent-directeur, is er geen lid van de
familie meer geweest dat de Ford
Motor Company leidde. Nu echter
maken twee achterkleinzonen van
Henry Ford I, de man die de Vere
nigde Staten met de legendarische
T-Ford motoriseerde, zich op om
daar verandering in te brengen.
Reden: Ford is nog altijd het
grootste familiebedrijf ter wereld.
De erfgenamen van de oude Henry
Ford bezitten speciale aandelen ter
waarde van twee miljard dollar,
zij veertig procent van de
in handen hebben.
In het Amerikaanse zakenblad
Fortune klagen de 40-jarige Edsel
II, zoon van Henry II, en zijn 31-ja-
cao-onderhandelingen met de vak- rige neef William (Billy) Clay Jr.
bonden.
het wel en wee van de onderne
ming. Voor zijn dood in 1987 liet
Henry II vastleggen dat Edsel en
I Billy in de 'board' van directeuren
moesten worden opgenomen. Do
nald Peterson, de huidige presi
dent-directeur van Amerika's der-
.de industriële onderneming, voel
de daar echter niet veel voor. On
der zijn bewind is het Ford de
laatste jaren immers meer dan uit
stekend gegaan. Waarom zou je het
risico nemen mensen alleen maar
wegens hun afkomst in de top op te
dat zij- te weinig invloed hebben op Na lang aandringen van William
Clay Ford, broer van Henry II en
vice-president van de autogigant,
ging Peterson echter overstag. Wil
liam Clay is waarschijnlijk beter
bekend als eigenaar van de foot-
ball-club Detroit Lions dan als
vice-president van Ford, maar hij is
wèl door de familie aangewezen
om het stemrecht uit te oefenen.
Dus moest Peterson na zo'n tien
gesprekken wel akkoord gaan met
de benoeming van Edsel en Billy.
Beiden zitten nu ruim een jaar in
de top van de onderneming, maar
veel doen ze er niet. Edsel: "We ko
men naar de vergaderingen, schud
den een paar handen en gaan weer
weg". De twee Fords zijn de enige
directeuren die geen deel uitma
ken van een van de vijf board-co
mités, die de belangrijke beslissin
gen nemen. "Ik dóe er alles aan om
te bewijzen dat ik een professione
le manager ben", aldus Edsel Ford.
Billy is afgestudeerd aan de Prin-
ceton-universiteit en bezit een
master's degree in management
van Sloan School. In 1979 ging hij
bij de familieonderneming werken
en leidt nu bij Ford Zwitserland de
110 man tellende afdeling verkoop
en dealer-ondersteuning. Of hij
president-directeur wil worden?
Billy: „Zeker, maar als het niet
doorgaat, dan ga ik iets anders
doen wat ik belangrijk vind, in of
buiten de onderneming". Volgens
Billy is niet het bedrijf Ford maar
zijn familie het middelpunt van
zijn bestaan.
'leiders
werkgeversorganisatie,
ropees Verbond van Vakverenigin
gen (EW). Doel van Commissie-
president Delors was de 'sociale
dialoog' weer op gang te brengen.
door
Hans de Bruijn
Sinds 1985 komen de leiders van
UNICE en EVV jaarlijks bijeen om
over de sociale omstandigheden
van de werknemers in Europa te
praten, maar die bijeenkomsten
waren te vrijblijvend en leidden
dus nooit tot concrete resultaten.
Gisteren lijken beide partijen een
andere koers te zijn ingeslagen.
Werkgevers en werknemers heb
ben zich voorgenomen eindelijk
serieus te gaan praten over zaken
als opleiding, werkgelegenheids
beleid, arbeidsomstandigheden in
de bedrijven, medezeggenschap,
sociale voorzieningen en dergelij
ke. Vooral van de kant van de
werkgevers was dat een nieuw ge
luid.
FNV-voorzitter Johan Stekelen
burg zei aan het slot van het beraad
aanzienlijk optimistischer te zijn
dan hij 's morgens voor mogelijk
had gehouden. „Vroeger zei men
altijd nee op wat wij vroegen. Nu
heb ik de indruk dat er mogelijkhe
den zijn voor serieus, verplichten
der overleg over meer zaken dan
vroeger".
Volgens Stekelenburg is er nu
„iets meer kans dat in het Europa
van 1992 meer met de positie van
de werknemers rekening wordt ge-
Sony betrekt
nieuw kantoor
Badhoevedorp
AMSTERDAM (ANP) - Het Japan
se electronicabedrijf Sony heeft
gisteren bekend gemaakt dat het
bedrijf in januari 1992 een nieuw
kantorencomplex zal betrekken in
het Airport Office Center in Bad-
De drie partijen (Europese Com
missie, werkgevers en werkne
mers) hebben besloten een stuur
groep in te stellen die de komende
jaren de discussie over deze zaken
moet gaan voorbereiden en ook lei
den. De leiders van de werkgevers
organisaties en de vakbonden zul
len voortaan ook twee maal per jaar
bijeenkomen.
Intussen zullen werkgroepen
deelonderwerpen bestuderen en
met aanbevelingen komen. De Eu
ropese Commissie zal voorstellen
op sociaal terrein eerst aan de
stuurgroep voorleggen, alvorens ze
bij de Europese ministerraad (de
lidstaten dus) in te dienen. Wie in
de stuurgroep zullen zitten, is nog
niet bekend.
De meeste aandacht zal voorals
nog uitgaan naar de opleiding en
scholing van (toekomstige) werk-,
nemers en naar het totstandbren-
gen van een Europees arbeids
marktbeleid. Daartoe zal de EG-
commissaris voor sociale zaken, de
Griekse Vassou Papandreou, bin
nenkort voorstellen op tafel leg
gen.
Zij zei gisteren voortaan elk jaar
een gedetailleerd rapport te zullen
uitbrengen over de werkgelegen
heidssituatie in de EG, over de
trends daarin en aangeven waar
verbeteringen of veranderingen
nodig zijn. Nu is het arbeidsmarkt
beleid nog teveel een zaak van de
lidstaten zelf.
Het omstreden punt van het ge
lijktrekken van sociale voorzienin
gen is wat naar de achtergrond ge
schoven. Volgens Stekelenburg is
het wellicht beter de hoogte van de
sociale voorzieningen aan elke
lidstaat zelf over te laten. „Het is
onmogelijk om die overal op een
zelfde hoog niveau te brengen".
Wel wil men een aantal mini
mum-eisen gaan formuleren, waar
aan sociale voorzieningen in elk
van de twaalf EG-landen moeten
voldoen. Die moeten worden vast
gelegd in een 'Sociaal Handvest'.
Volgens Stekelenburg zou dat'ook
tot meer Europese richtlijnen ,op
sociaal gebied kunnen leiden.
Maar voor het
PTT-topman ir. W. Dik (rechts) stelde gisteren in Scheveningen het derde autotelefoonnet in werking. Wachttijden
moeten daarmee tot het verleden behoren, aldus Dik. Naast hem staat drsB.J.M. Verwaayen, directeur PTT-Téle-
COm. (foto ANP)
DEN HAAG (GPD) De wachttij- weest. "De groei i
den
3 reclame durfden i
telefoon behoren sinds gisteren tot ken", aldus Verwaayen. Van 2500
de verleden tijd. Met de in gebruik- klanten in 1984 stegen de aanslui-
stelling van het derde autotele- tingen tot 35.000 vorig jaar. Men
foonnet_(ATF-3) door president-di- verwacht de komende decennia
een behoefte aan 500.000 tot
750.000 'mobiele' aansluitingen.
'Mobiele' telefoons, in plaats t
recteur Dik van de PTT, kunnen c
150.000 nieuwe nummers in gt
bruik worden genomen. "Wacht
tijd maximaal 31
hoevedorp. De Nederlandse repu- eerst allerlei adviesorganen,
e als poort tot Europa en de zoals het Europees Sociaal Comité,
aanwezigheid van de luchthaven - -
Schiphol zijn hierbij doorslagge
vend geweest, aldus Sony.
De Nederlandse goederendistri
butie zal blijven plaats vinden
.vanuit het Europese distributie
centrum in Vianen dat 40.000 vier
kante meter magazijnruimte biedt.
De totale' investering, die geheel
door Sony Nederland wordt gefi
nancierd, wordt geraamd op vijftig
miljoen gulden.
daarover een mening geven. Over
het al even omstreden begrip 'Eu
ropese cao' werd gisteren vrijwel
niet gesproken. De werkgevers zijn
fel tegen Europese regels voor hun
gevallen zelfs nog minder", aldus
directeur PTT Telecom, drs. B.J.M.
Verwaayen. De twee bestaande
netten bieden samen een capaciteit
van ongeveer 35.000 aansluitingen,
een capaciteit die eind 1988 volle
dig werd benut.
inde meeste autotelefoons, omdat door het
De vraag naar autotelefoons
afgelopen jaren onstuimig ge-
voortschrijden van de techniek de
nog vrij omvangrijke en zware au
totelefoons vervangen worden
door telefoons die in een jaszak
passen. Het nu geopende derde net
is hiervoor geschikt gemaakt en
halverwege dit jaar komen deze ap
paraten in Nederland in de handel,
de De prijs van deze nieuwe telefoons
nog niet bekend. De huidige au
totelefoons die door de PTT wor
den geleverd kosten tussen de 3000
tot 4000 gulden.
Om de nieuwe concurrentie van
aanbieders van autotelefoons de
ruimte te geven, kregen een twaal-
tal gerenommeerde fabrikanten
van autotelefoons' de gelegenheid
om, na de opening van ATF-3, hun
•produkten te demonstreren. Merk
waardigerwijs was slechts een
Deense fabrikant erin geslaagd tij
dig de goedkeuringssticker van het
ministerie van verkeer en water
staat te verwerven. Grote namen
op dit gebied, als Philips en Sie
mens, zelfs de produkten van de
PTT zelf (fabricage Ericsson) mis
ten zo'n sticker.
UTRECHT (ANP) - Werkgevers en
bonden in het stucadoors-, afbouw-
terazzo- en vloerenbedrijf hebben
gisteren overeenstemming bereikt
over het invoeren van een gemid
deld 36-urige werkweek voor de
ongeveer 10.000 werknemers in de
ze bedrijfstak. Daarnaast krijgen
de werknemers in 1989 en 1990
tweemaal 2 procent loonsverho
ging, zo hebben werkgevers en
bonden gisteren meegedeeld.
In de bedrijfstak is in 1985 al af
gesproken dat de arbeidstijd met
10 procent zou worden verkort ten
bate van de werkgelegenheid. Be
stuurder W. van Rijswijk van de
Bouw- en Houtbond FNV toonde
zich donderdag tevreden dat de
werkgevers de eerder gemaakte af
spraken over verdergaande atv
„zwaarder laten wegen dan de op
vattingen van de centrale werkge
versorganisaties VNO en NCW". In
de bouwnijverheid zijn de cao-on
derhandelingen deze week juist op
de vormgeving van de atv vastgelo
pen. De atv in het stucadoorsbe-
drijf krijgt de vorm van een reële
werkweek van 37,5 uur en acht (in
1990 negen) over het jaar versprei
de roostervrije dagen.
Gisteren 'werd ook bekend ge
maakt dat de bouwwereld lts- en
mavo-leerlingen gaat stimuleren
een vakopleiding in het bouwbe
drijf te volgen. Er is in deze be
drijfstak een groot tekort aan vak
mensen. De Stichting Vakoplei
ding Bouwbedrijf (SVB) is daarom
begonnen met de voorlichtings
campagne 'In Holland staat een
huis' bij 2200 lbo- en mavo-scholen.
Wegens pensionering of arbeids
ongeschiktheid verlaat jaarlijks 5
BETAALD VERLOF - De ambte
narenbond AbvaKabo wil betaald
ouderschapsverlof bij gemeenten
en departementen. De bond kiest
daarbij voor deeltijdverlof gedu
rende een half jaar. Het ouder
schapsverlof zou volgens de Abva
Kabo gefinancierd moeten worden
uit het bedrag van 125 miljoen gul
den dat dit jaar beschikbaar komt
voor decentraal werkgelegen
heidsbeleid bij de overheid.
tot 7 procent van de bouwvakkers
de bedrijfstak. Er zijn echter te wei
nig goed opgeleide bouwvakkers
om dit verlies te compenseren.
De campagne Nis bedoeld om
scholieren van vooral lbo en mavo
meer inzicht te geven in de bouw
nijverheid. Directeur van de SVB
J.L.M. Koekoek: „We trachten met
behulp van objectieve voorlichting
structureel - dus niet eenmalig -
voldoende leerlingen voor een
baan en een opleiding in de bouw
te interesseren. Die combinatie is
heel belangrijk. Alleen als men be
reid is tot verdere scholing in het
gekozen vak, heeft men kans op
een plezierige werkkring en goede
doorstroommogelijkheden fn de
bouw".
De voorlichtingscampagne be
staat onder andere uit een compu
terprogramma, waarmee leerlin
gen een huis kunnen ontwerpen,
een videofilm met bijbehorend les
materiaal over beroepen in de
bouw en een wedstrijd in het ont
werpen van een huis. De SVB wil
daarnaast voor de pakweg 35.000
werkloze bouwvakkers door scho
ling de kans op werk vergroten.
'Geen werkloosheid
metaalindustrie'
DEN BOSCH (ANP) - In de metaal-
elektronica- en elektrotechnische
industrie lijkt de werkloosheid te
zijn opgelost. Dat heeft voorzitter
Blankert van de werkgeversvereni
ging FME gisteren gezegd tijdens
de officiële start van een project
om langdurig werklozen in Twente
en Noord-Brabant aan een baan te
helpen. Volgens Blankert hebben
de bedrijven in deze industriële tak
moeite om werklozen te vinden die
een baan kunnen krijgen met een
scholingsprogramma. Een woord
voerder van de Industriebond FNV
benadrukte gisteren dat er boven
de veertig jaar „voldoende werklo
zen" zijn om in de bedrijfstak de le
ge plekken op te vullen, maar de
werkgevers vinden die categorie
waarschijnlijk te duur.
Leningen Sovjets
Premier Lubbers is tegenstander
van de verstrekking van grote le
ningen aan de Sovjetunie door
westerse regeringen. De economie
van de Sovjetunie kan het best
worden verbeterd via het oprich
ten van gezamenlijke ondernemin
gen van westerse en Russische be
drijven. Lubbers zei dat leningen
die niet zijn gekoppeld aan speci
fieke projecten in het verleden
hebben geleid tot ernstige schuld
problemen.
Monopolie
Het bod van de Britse elektronica
fabrikant General Electric Compa
ny (GEC) en het Westduitse con
cern Siemens op branchegenoot
Plessey zal worden voorgelegd aan
de Britse monopoliecommissie.
Dat betekent dat het bod tijdelijk
vervalt totdat de commissie een
uitspraak heeft gedaan. Ook de Eu
ropese Commissie heeft een onder
zoek aangekondigd. EG-regels ver
bieden overeenkomsten die con
currentie beperken, verstoren of
voorkomen.
Abortus bang
Opnieuw is bij' een veehouderij in
het Brabantse Erp de besmettelij
ke ziekte abortus bang ontdekt.
Dat betekent dat alle 150 koeien op
het bedrijf moeten worden afge
maakt. De besmetting is vermoe
delijk afkomstig van een buurbe
drijf waar de ziekte enkele weken
geleden werd vastgesteld. In het
eerste bedrijf zijn inmiddels alle
900 koeien afgemaakt. De besmet
ting daar was afkomstig van een
aantal koeien die dit bedrijf uit
Frankrijk had ingevoerd.
Aww-uitkering
Binnen het kabinet zijn plannen in
bespreking om het versfrekken
van een uitkering Algemene Wedu
wen- en Wezenwet (aww) te koppe
len aan de hoogte van het inkomen
dat de overblijvende partner heeft.
In een dergelijke opzet zouden zo
wel weduwen als weduwnaars in
aanmerking komen voor een uitke
ring. Tot nu toe krijgen weduw
naars geen aww. Kringen rond het
kabinet gaven gisteren te kennen
dat het plan een van de alternatie
ven is om tot een aanpassing van de
aww te komen.
SEATTLE (AP) - Een eerste
versie van het nieuwste super-
vliegtuig van fabrikant Boeing
uit Seattle heeft van de Ameri
kaanse luchtverkeersdienst
FAA het certificaat van lucht
waardigheid gekregen. Het
gaat om de 747-400 jumbojet die
is uitgerust met motoren van
Pratt and Whitney. De komen
de maand zullen twee andere
motortypes worden getest, zo
heeft Boeing gemeld.
De super-jumbo is uitgerust
met de nieuwste technologi
sche snufjes en dat heeft de
boordwerktuigkundige zijn
baan gekost: in de cockpit is
nog slechts plaats voor twee
vliegers. Het toestel is groter
dan elk ander verkeersvlieg
tuig. De bult op de romp, de ca
bine voor de reizigers eerste
klas, is verlengd, waardoor er in
totaal plaats is voor 420 passa
giers. Op de uiteinden van de
vleugels met extra grote span
wijdte staan winglets', kleine
Super-jumbo
luchtwaardig
verklaard
verticale vlakken, een soort
spoilers om de stroomlijn te
verbeteren.
Het toestel is - door zijn maxi
mum bereik van 13.000 kilome
ter - snel: alle grote luchthavens
ter wereld zijn vanuit Europa in
een non-stop vlucht van zestien
uur te bereiken. Ter vergelij
king: de snelste manier om nu-
van Amsterdam naar de verste
bestemming (Auckland in
Nieuwzeeland) te komen is, in
clusief twee tussenlandingen,
ruim 26 uur.
Van het nieuwstè model wa
ren er rond de jaarwisseling al
173 besteld, zo zei Boeing-
woordvoerder Craig Martin. De
toestellen kosten tussen de 120
en 130 miljoen dollar. Een van
de grootste klanten is Lufthan
sa, die er twaalf van heeft be
steld.
De KLM heeft een order van
acht toestellen geplaatst, net als
Lufthansa machines met moto
ren van General Electric. Bij de
aflevering ervan is enige vertra
ging ontstaan omdat de FAA
voor die versie nog geen certifi
caat van luchtwaardigheid
heeft afgegeven.
Woordvoerder Baas van de
KLM zegt dat de nieuwe jum
bo's eerst zullen worden inge
zet op de noordatlantische rou
te. Die vluchten duren onge
veer acht uur, en de bemannin
gen kunnen zich op die betrek
kelijk korte vluchten volledig
vertrouwd maken met het toe
stel. Later zullen waarschijnlijk
ook langere non-stop vluchten
worden gemaakt, bijvoorbeeld
naar Singapore of naar Tokyo,
wat zo'n twaalf uur vliegen is.
Zilveren Koksmuts
voor Japanse kok
AMSTERDAM (GPD) - Sous-chef
T. Ishikawa van het Okurahotel
heeft gistermiddag de- Zilveren
Koksmuts gewonnen, de hoogste
onderscheiding op culinair gebied
in Nederland. Het Zilveren Koks
mes, voor koks uit instellingen,
ging naar H.Th.P. Wouters, kok in
het klooster Zusters van de Liefde
in Schijndel.
De prijs van de gemeente Am
sterdam voor een menu dat in een
instelling kan worden gekookt is
gewonnen door kok J. Versteegt
van het bejaardencentrum St.
Jeroen in Noordwijk. De Zilveren
Vork, de onderscheiding vooi' het
beste toeristen-menu a la carte,
ging naar M.T.H. Lagarde, sous
chef van restaurant De Leijhoek in
Tilburg met het menu Gezond Be
zig Zijn.
.idden de winnaar van de Zilveren Koksmuts, T.Ishikawa. Rechts
i de tweede prijs, chef-kok Van Bokhoven, en links chef-kok
Braun, die op de derde plaats eindigde. (foto and
AMSTERDAM - Ook de tweede
week van het nieuwe jaar verliep
voor het internationale effecten
beurswezen redelijk positief. Wel
was er een duidelijk verschil waar
neembaar bij de verschillende
beurzen: de één werd veel meer
door winstnemingen bezocht dan
de ander. Wall Street bleef schich
tig, Amsterdam argwanénd en
daardoor enigszins terughoudend,
door
C.Wagenaar
maar Frankfurt was zonnig, even
als Brussel. Tokyo was niet meer te
houden. Deze beurs lapt al geruime
tijd alle verwachtingen of voorspel
lingen volledig aan zijn laars. Alle
deuken zijn weggewerkt en record
standen achterhaald. In de vier
maanden dat de nu overleden kei
zer Hirohito aan het ziekbed ge
kluisterd was, werd voortdurend
gesteld dat het overlijden van de
vorst ten minste vier gesloten
beursdagen zou opleveren en een
koersval van zeker 500 punten. Op
de halve werkdag zaterdag, de
sterfdag van de keizer, ging de
beurs inderdaad kort na de ope
ning dicht. Maar tot ieders verba
zing opende Tokyo deze week
maandag weer braaf de deuren. En
in plaats van een tuimeling van 500
punten vloog het koersniveau bij
na 470 punten omhoog. De grootste
sprong van de afgelopen twaalf
maanden.
En de stemming bleef erin. Want
nadien werd op de Nikkei-index
die eind 1988 op 30.159 sloot, de
31.000-barrière moeiteloos geno
men. Voor deze 1000 punten had de
beurs van Tokio amper drie dagen
nodig. Zo gesteld ziet het er naar
uit dat het bekende Amerikaanse
effectenhuis Salomon Brothers
snel gelijk zal krijgen met zijn ou-
dejaarsprognose dat de beurs van
Tokyo in 1989 op de Nikkei-index
een stand van 35.000 zal aanslaan.
Want een dergelijke voorspelling
krijgt voornamelijk gestalte als de
tendens er meteen inzit. Daarom
ziet het er naar uit dat hetzelfde ef
fectenkantoor er met de dollar
prognose volkomen naast zit. Want
volgens Salomon zou de dollar in
1989 terugvallen tot anderhalve
Duitse Mark, of ongeveer f. 1,66 in
Amsterdam. Het kan nog gebeu
ren, maar de inzet van het nieuwe
jaar betekende voor de Amerikaan
se munt alleen maar een hausse en
de ene vaste dag na de andere. Zon
der massaal ingrijpen van vele cen
trale banken zou de dollar waar
schijnlijk al tot f. 2,10 zijn opgelo
pen. De voorspelling van Salomon
om tot f. 1,66 af te glijden zou dan
een val inhouden van meer dan 20
A
f-
f
BEl
JRS
W
E
E
K
procent. DAt kan alleen op basis
van een ramp.
Toch was de nieuwe herrie op de
dollarmarkt de oorzaak van een ze
kere onrust op de effectenbeurzen.
Vooral toen nog het gerucht de ron
de deed dat zich een tegenstelling
zou hebben ontwikkeld tussen de
Verenigde Staten en de Bondsre
publiek over de meest wenselijke
pariteitsverhouding van beide na
tionale munten. In herinnering
werd daarbij geroepen dat een zelf
de situatie in oktober 1987 de direc
te aanleiding werd tot de enorme
beurskrach. Zowel Wall Street als
Amsterdam lieten dinsdag daarom
een flinke reactie zien door ver
snelde winstnemingen. Maar een
nieuw vastberaden optreden van
een aantal belangrijke centrale
banken waaronder die van Ame
rika en Westduitsland om de dol
lar in zijn opmars te stuiten, over
stemde dit gerucht. De Amerikaan
se munt vertraagde daardoor welis
waar zijn opmars, maar insiders
verwachten dat dit ingrijpen toch
niet voldoende zal zijn en zien al
leen een definitieve beteugeling
door het rentewapen als afdoende.
Dat is dan gelijk de vrees die vele
effectenbeurzen buiten de Vere
nigde Staten hebben.
In ons land legde de Obligatie-
markt deze wéék opnieuw een
zwakke stemming aan de dag.
Sinds 1989 zijn intrede deed, is de
index op die markt gaan zakken.
Gesloten eind december op 115,5,
kwam de index deze week bene
den de 114 terecht. Velen herinne
ren zich met enige huiver een zelf
de situatie in de zomer vorig jaar
toen een sterk oplopende dollar
ook tot een flinke rentehobbel in
ons land en Westduitsland aanlei
ding gaf, waardoor de aandelen
markten terugliepen. Vooral in de
Bondsrepubliek wordt met zorg de
verzwakking van de mark waarge
nomen, omdat daardoor de kans
groter wordt dat het toch giganti
sche overschot op de handelsba
lans nog meer zal toenemen. Bo
vendien wakkert een hogere dollar
de inflatie in Europa aan omdat ve
le grondstoffen in dollars worden
betaald. De snel stijgende olieprijs
is daarbij zelfs een extra bedrei
ging. In Amerika heeft die prijs de
achttien dollar per vat van 159 liter
de richtprijs van de OPEC al over
schreden.
Dat er ook op het rentefront al
iets gaande is, leerde deze week het
nieuwe beroep van de overheid op
de leenmarkt. De eerste nieuwe
staatslening van het nieuwe-jaar
waarop volgende week dinsdag
kan worden ingetekend zal een
couponrente dragen van 6,75 pro
cent, een kwart procent meer dan
zijn voorganger van medio decem
ber. Bovendien kan er via de nog
bekend te maken emissiekoers met
het rendement gemanipuleerd
worden. Ook in de ons omringende
landen is weer beweging ontstaan
op het rentefront. Alleen in Ameri
ka bood de obligatiemarkt flinke
weerstand nu duidelijk is dat de
vaste dollar voorlopig geen steun
nodig heeft van de rente. Dit redde
de aandelenmarkt die de Dow Jo
nes Index zelfs boven de 2200
bracht. Een nieuw hoogterecord na
de oktoberkrach van 1987. Geluk
kig voor de meeste effectenbeur
zen staat op korte termijn een gun
stig jaarverslagen- en dividendsei
zoen voor de deur. Hoge verwach
tingen en goede voorlopige berich
ten kunnen de rentezorgen ver
dringen. Wel wijzen golven van
winstnemingen erop dat vele be
leggers de voorkeur geven aan kor-
te-termijntransacties. Amsterdam
had daar deze week geen last van,
maar desondanks bleef de onder
grond vast en de nieuwe algemene
koersindex toch nog enige terrein
winst overhouden.
Van de hoofdfondsen leden
vooral Hoogovens en Akzo door
winstnemingen. Hoogovens kwam
onder druk nu het prachtige jaarre
sultaat geen verrassing meer in
hield. Akzo liep terug onder in
vloed van de op 24 januari te star
ten privatiseringsintroductie van
het staatsbedrijf DSM. Velen ma
ken kennelijk ruimte vrij om over
te stappen. Vijf tot tien procent
meer in waarde stegen Drukkerij
De Boer, BAM, Volmac en Center
Pares. Goudsmit, Furness en Verto
waren lager. De Europese Optie-
beurs had een goede week. In to
taal werden in deze eerste volle
werkperiode van het nieuwe jaar
275.000 nieuwe contracten afgeslo
ten met een gemiddelde van 55.000
per jaar, ongeveer gelijk aan het ge
middelde van de eerste vier beurs
dagen van dit jaar. Philips was ver
uit de opvallendste koploper, met
op één dag zelfs 18.000 contracten,
of 30 procent van de totale dagom
zet. Hoogovens was meestal num
mer twee. Groot was wederom de
belangstelling voor de indexopties.
