Minister wil verspilling; van
energie actief gaan bestrijden
Syriërs in Nederland bang
voor wekelijkse 'uitzetdag'
Amsterdamse kerkeraad beriep ongewild een 9bonder
PAGINA 2
VRIJDAG 13 JANUARI 1989
De Korte: milieubehoud en economische groei gaan hand in hand
DEN HAAG - "Bij een actief
milieubeleid moet energie
besparing een grote rol spe
len". Minister De Korte
(economische zaken) steekt
meteen van wal. Hij wacht
niet eens op de eerste vraag.
Met op de achtergrond het
rapport 'Zorgen voor mor
gen', waarin het Rijksinsti
tuut voor volksgezondheid
en milieu (RIVM) onlangs
een zeer somber beeld over
het milieu schilderde, heeft
hij haast. Het milieu is op
nieuw 'in'. En De Korte wil
daar bij zijn.
door
Carel Goseling
In een lange monoloog spreekt de
minister over energiebesparing,
vooral de verspilling. Jaarlijks
wordt er vijf miljard gulden aan
energie verspild, waarvan 1,5 mil
jard gulden in het huishouden. On
nodige uitgaven door het laten
branden van lampen waar dat niet
nodig is, het ondoelmatig gebruik
van allerlei apparaten, het stoken
van de verwarming bij open ra
men, het niet hergebruiken van af
valwarmte, het laten draaien van
machines waar dat niet nodig is of
het achterwege laten van eenvou
dige investeringen zoals isolatie.
"Dat bedrag liegt er niet om.
Door technische, organisatorische
en gedragsveranderingen kunnen
we dat verminderen. Daarmee kan
ook de milieuvervuiling worden te
ruggedrongen. Bovendien hoeven
burgers en bedrijven minder uit te
geveri. Zo slaan we meerdere vlie
gen in één klap. Voorts kunnen
milieubehoud en economische
groei hand in hand gaan", aldus De
Korte.
Investeringen
Zelf wil de minister een extra stoot
aan het hele proces geven. Zo kon
digt hij aan dit jaar 110 miljoen gul
den te zullen besteden aan diverse
vormen van energiebesparing. Dat
geld wordt als volgt verdeeld: 65'
miljoen voor investeringen en het
gezamenlijk opwekken van warm
te en kracht in zogenoemde warm-
te-kracht-koppeling-installaties
(WKK), 40 miljoen voor investerin
gen in windmolens, vijf miljoen
voor investeringen in zonne-ener-
gie en energiezuinige lampen. Dit
alles onder de fraaie naam 'stimule
ringsregeling energiebesparing en
stromingsenergie'
Bij de stimulans voor WKK gaat
het om subsidie tussen 25 procent
(bedrijven) en 40 procent (wonin
gen) met een maximum van 3000
gulden per opgewekte kilowatt
energie. De exploitanten van wind
molens krijgen tussen 37 (niet op
winst gerichte bedrijven) en 45 pro
cent subsidie. Het hoogste bedrag
geldt voor ondernemingen die wel
winst maken. Er is geen maximum
aan het subsidiebedrag per aanvra
ger gesteld omdat Economische
Zaken streeft naar 100 tot 150 kilo
watt windvermogen. De Korte:
"Bovendien, hoe groter de wind
molens hoe beter. We hebben nu
windmolens met een vermogen
van 500 kilowatt. We hopen bin-
nenkort een molen te krijgen
1,5 megawatt. VMF-Stork heeft
daar een ontwikkelingsvoorstel
voor gedaan".
Door grotere windmolens kan de
in ons land voor het opwekken van
windenergie beschikbare ruimte
In de kantoorgebouwen van de rijksoverheid moet tot en met 1992 elk jaar
46 miljoen gulden worden bezuinigd op de energierekening. Minister De
Korte heeft vier miljoen gulden beschikbaar gesteld om de besparingsmo
gelijkheden in de gebouwen te inventariseren.
Bovendien heeft De Korte voor dit jaar 110 miljoen gulden subsidie be
schikbaar voor aanschaf van installaties die wind- en zonne-energie leve
ren, voor warmte-krachtinstallaties en voor zuinige verlichtingssystemen.
Volgens het departement was de belangstelling voor investeringen in al
ternatieve energie-installaties vorig jaar groot.
Een bedrag van 65 miljoen heeft de minister uitgetrokken voor investe
ringen in warmte-krachtapparatuur. Nog eens 40 miljoen gulden is be
schikbaar voor windturbines. Nieuw dit jaar is de subsidie van 5 miljoen
gulden voor zonne-energie en verlichtingssystemen.
beter benut worden. Wel vindt de
minister dat het aantal fabrikanten
van windmolens kleiner moet wor
den. Deze industrietak moet beter
samenwerken. In het algemeen
neemt de belangstelling voor het
neerzetten van windmolens toe. Al
leen de nutssector blijft achter. Als
oorzaken daarvoor noemt De Korte
de lange procedures voor vergun
ningen om windmolens neer te zet
ten (minimaal een halfjaar maar er
zijn gevallen die al meer dan drie
jaar lopen) en de geringe vergoe
ding voor aan het openbare net te-
ruggeleverde stroom. "Karig", al
dus de bewindsman.
Bij zonne-energie is de subsidie
40 procent van de projectkosten
met een minimum voor 2000 gul
den aan investeringen. De energie
zuinige verlichting kan rekenen op
25 procent subsidie indien er mee
dan 2000 gulden aan gespendeerd
wordt.
Campagne
De Korte wil echter meer. Zo zal
een campagne van zijn ministerie
met de organisatie van stroombe
drijven VEEN voor het gebruik
van energiezuinige lampen worden
herhaald. De eerste actie was zo'n
succes dat Philips en Osram open
lijk een prij zénoorlog aangingen
om hun lampen aan de markt te
slijten. En dat met een rijksbijdra
ge van "een kleine 300.000 gulden".
"Wij gaan ook alle andere depar
tementen begeleiden bij het ener
giebeheer in hun gebouwen. Daar
voor maken wij voor hen program
ma's. Met een bijdrage van 4 mil
joen gulden denken wij het ener
gieverbruik in de overheidsgebou
wen met tien procent te kunnen be
perken. Dat levert een beperking
iljoen gulden per jaar
energiekosten op", vertelt De Kor
te triomfantelijk. Het bovenstaan
de cijfer is wel exclusief het depar
tement van Defensie, dat een eigen
programma voor energiebesparing
heeft.
In april wil de bewindsman drie
tot zes regio-consulenten aanstel
len die vooral ziekenhuizen, bejaar
dentehuizen en overheidsinstellin
gen zullen bijstaan om energie
verspilling terug te dringen. Met
twee miljoen gulden per jaar aan
uitgaven denkt De Korte zo dë
energierekening van deze groep in
stellingen met tien procent (uitein
delijk 150 miljoen gulden) te kun
nen beperken. De Korte: "Ook hier
is het weer: voor weinig geld kun je
veel doen. Je verdient het meer dan
terug".
Verdubbelen
Alle uitgaven voor energiebespa
ring en duurzame energie tezamen
belopen 200 miljoen gulden per
jaar. Een bedrag dat volgens De
Korte al snel (mogelijk nog voor de
zomer) moet verdubbelen om ener
gieverspilling tegen te gaan en
milieubehoud te dienen.
De Korte erkent zonder meer dat
het tegengaan van energieverspil
ling door besparing ertoe zal leiden
dat er minder energie nodig is. In
antwoord op de vraag of dit ook
kan leiden tot een negatief besluit
over de omstreden bouw van meer
kerncentrales in ons land zegt hij:
"Dat kun je zo niet zeggen. Dat
hangt van het moment waarop de
besparing wordt bereikt af. Het is
ook de vraag of dit leidt tot minder
centrales. Eerder een andere
brandstof'.
Indien de energieverspilling van
vijf miljard gulden per jaar hele
maal kan worden teruggedrongen,
zal er jaarlijks 24.000 ton stikstof-
oxyden, 3000 ton zwaveldioxyde
en 16 miljoen ton koolwaterstoffen
minder in de lucht komen. We gaan
er dan vanuit dat energie in ons
land gemaakt wordt met behulp
van kolen en gas.
Blijft de vraag waarom de minis
ter op dit moment met zijn bespa-
ringsverhaal komt. Het antwoord
is eenvoudig: "Wij coöordineren
het energiebeleid, technologiebe
leid en de milieutechnologie. Dat is
vanouds onze rol. Wij hebben bo
vendien al een jarenlange ervaring.
Het is nuttig als Economische Za
ken op beide terreinen een belang
rijke rol speelt", klinkt het vastbe
raden.
Maar wat dan met het ministerie
van milieu (VROM)? Schiet dat
dan tekort? De Korte: "Voor
milieuverbeteringen in de investe-
rings- en technologiesfeer is sa
menwerking tussen Economische
Zaken en VROM een noodzakelij
ke voorwaarde. Het gaat om een ge
zamenlijke operatie van het hele
kabinet. Net als bij het werkgele
genheidsbeleid. Beiden hebben de
hoogste prioriteit".
Samenwerking
De Korte wil onderscheid maken
•tussen de soorten milieuvervui
ling. Daar waar het gaat om lucht
vervuiling door koolwaterstoffen
is internationale, mondiale samen
werking geboden. Koolwaterstof
fen veroorzaken immers het broei
kaseffect. Maatregelen van ons
land alleen kunnen hier niet hel
pen. Wat luchtvervuiling door an
dere stoffen aangaat wil De Korte
Europese samenwerking. Hij wijst
erop dat 60 procent van alle stik-
stofoxyden en zwaweldioxyde die
in 'Nederlandse' lucht zit, afkom
stig is van elders.
Milieuproblemen die ons land al
leen moet aanpakken zijn onder
meer de uitstoot van ammoniak in
de lucht, bodem- en grondwater
vervulling alsmede de hoeveelheid
afyal die dagelijks vrijkomt. "Dat is
onze eigen pakje aan", meent De
Korte.
Eén ding staat voor de minister
vast: door alle activiteiten op ener
gie- en milieugebied zal de kwali
teit van "de economie" in ons land
beter worden. In die volgorde, met
het welzijn van de economie op de
eerste plaats.
Minister De Korte: "Wij gaan ook alle andere departementen begeleiden bij het energiebeheer in hun gebouwen.
Daarvoor maken wij voor hen programma's". (foto gpd)
ENSCHEDE - Misschien is het za
terdag weer „uitzetdag". Heel wat
Syrisch-orthodoxe christenen in
Enschede zullen daarom eind deze
week weer een ander slaapadres
zoeken om te voorkomen dat de
politie hen vindt.
door
Albert Holterman
Elke zaterdag immers vertrekt
vanaf Schiphol het enige toestel in
de week dat rechtstreeks naar de
Syrische hoofdstad Damascus
vliegt'. En als er wordt „uitgezet",
gebeurt dat altijd met een recht
streekse vlucht om moeilijkheden
tijdens tussenlandingen (en moge
lijke „terugzending" naar Neder
land) te voorkomen. Vandaar dat
aan het einde van de week de span
ning onder de Syrisch-orthodoxe
gemeenschap in Enschede (ruim
200 mensen) altijd toeneemt, zeker
na de uitzetting vorige week zater
dag van twee vrouwen en een kind
die de rest van hun - ondergedoken
- familie in Nederland moesten
achterlaten, en sindsdien in Syrië
gevangen schijnen te zitten.
„Het is toch een verschrikkelijke
gedachte dat mensen als proefko
nijnen worden teruggestuurd",
zegt Herman Amelink, voorzitter
de stichting vluchtelingen
werk in Enschede. Want niemand
weet wat er in Syrië gebeurt met
die mensen. Het is een gesloten
land waar president Assad al vele
jaren lang met ijzeren hand regeert.
De rapporten van Amnesty over
Syrië zijn summier „maar wat er
van de intimidatie en de discrimi
natie in het land bekend is, doet het
ergste vrezen", meent Amelink.
Wie echter verwacht dat de grote
Syrisch-orthodoxe vereniging in
Enschede (rond de 2000 leden) de
ene actie na de andere zou houden
voor de groep van 200 mensen wie
een uitzetting boven het hoofd
hangt en van wie ongeveer de helft
is ondergedoken, komt bedrogen
t.
„We bemoeien ons er niet mee.
Er wordt ons ook niet om steun ge
vraagd", zegt secretaris S. Kara van
de vereniging. „Het is hun eigen
zaak en zij bekijken het maar",
voegt hij er zelfs hardvochtig aan
Spitsroeden
Als men wil begrijpen hoe het mo
gelijk is dat een Syrisch-orthodoxe
vereniging, zo oordeelt over Sy
risch-orthodoxen moet men spits
roeden lopen over namen, en over
religieuze en politieke opvattin
gen.
De term Syrisch-orthodox duidt
een geloofsrichting aan, terug
gaand op de begintijd van het
christendom. In de Griekse verta
ling van het Nieuwe Testament
worden met Syriërs (Suroi) de Ara-
meërs van Mesopotamië bedoeld.
De Syrisch-orthodoxe vereniging
richt zich alleen op het religieuze
en culturele erfgoed en wil zich ab
soluut niet met politiek bezighou
den.
Twee jaar geleden vormde zich
in Enschede een afsplitsing van de
Syrisch-orthodoxe vereniging die
zich de Mesopotamische
ging noemt. Die heeft wel c
een politieke doelstelling: d
ting van een Assyrische staat in het
gebied waar Syrië, Turkije en Iraq
aan elkaar grenzen.
Secretaris Kara van de Syrisch-
orthodoxe vereniging is daar kort
over: „Je vergeet je land nooit, dat
blijft altijd een droom, maar de
groep Syrisch-orthodoxen in de
wereld is te klein voor de stichting
van een eigen staat". Zoals de
meeste leden .van de vereniging is
Kara van oorsprong uit Turkije af
komstig. De Syrisch-orthodoxen
uit Turkije moeten niets weten van
de Assyrische aspiraties van hun
geloofsgenoten uit Syrië.
In feite is het voor iedereen - ook
voor de stichting vluchtelingen
werk - onduidelijk hoe ver die aspi
raties precies gaan. In Syrië schijnt
ondergronds een partij te opereren
die zich ADO noemt (Assyrische
Democratische Organisatie). „Ik
kan niet inschatten hoe gevaarlijk
ADO voor de Syrische staat is", er
kent Amelink.
De hier verblijvende vluchtelin
gen baseren zich echter veelal op
het lidmaatschap van de ADO als
motivatie waarom terugkeer naar
hun land voor hen erg gevaarlijk is.
Voordat wij in Nederland dan zeg
gen dat het waarschijnlijk wel mee
zal vallen, moeten we, aldus Ame
link, goed bedenken dat in een isla
mitische staat als Syrië het chris
tendom al gauw als een bedreiging
wordt gezien. „En het is een staat,
gestoeld op intimidatie, waar je
geen voet verkeerd hoeft te zetten
of je wordt bij de kladden gepakt".
Bloemen
Als we net zitten te praten, wordt er
bij Cecil Morselt van het comité
'Help de Vluchtelingen uit Syrië'
gebeld. Aan de deur staat een
vrouw die voor haar een bosje bloe
men op de markt heeft gekocht.
„Dit is voor jou. Ik vind het zo knap
wat je doet". Cecil is er helemaal
van in tranen en het doet haar even
de anonieme dreigbrief vergeten
die ze een dag tevoren kreeg.
Al vier jaar vormt ze met zeven
anderen (Nederlanders en Syriërs)
het comité dat zich inzet voor de
Syrische christenen. Voor haar is
het geen vraag of ze in Nederland
mogen blijven: „Ik ben ervan over
tuigd dat ze echt vluchtelingen
zijn".
"ADO bestaat, maar het is bela
chelijk om te denken dat je dat
vanuit Nederland kunt bewijzen.
De mensen hebben natuurlijk geen
lidmaatschapskaart en als je de Sy
rische autoriteiten vraagt, zullen ze
uiteraard zeggen dat ADO niet be
staat". Want officieel bestaat in Sy
rië maar één partij: de Ba'ath-partij
van president Assad en tegen die
allesverpletterende islamitisch-
communistische macht proberen
de Syrische christenen zich met
hun ADO te beschermen. En ver
geet niet, aldus Cecil, dat Syrië een
land in oorlog is en dat het troepen
naar Libanon zendt waar de Syri
sche christenen misschien tegen
hun broeders van de christelijke
milities moeten vechten. „Zodra
een land in oorlog is, komt de min
derheid in de verdrukking, kijk
maar naar de joden bij ons in de
oorlog".
Vandaar de uittocht van Syri
sche christenen - vier, vijfjaar gele
den - niet alleen naar Nederland,
maar ook naar Zweden, Australië,
Amerika. Vaak wordt gedacht dat
ze in Nederland naar Enschede
gingen, omdat daar in de buurt (bij
Glane) het klooster ligt waar de Sy
risch-orthodoxe patriarch voor Eu
ropa zetelt. Maar dat is niet meer
dan een toevalligheid. De Syrische
kerk bemoeit zich absoluut niet
met de Syrische christenen. „Die
hardheid kunnen wij Nederlanders
moeilijk begrijpen", zegt Cecil die
vier jaar geleden nog dacht in het
kloostervluchtelingen onder te
kunnen brengen. Maar de patri
arch gaat regelmatig naar Da
mascus, en kan zich daarom niet
met de vluchtelingen inlaten, zo is
de verklaring.
Het comité heeft geen directe be
moeienis met het onderduiken van
de tien Syrische gezinnen (samen
circa 90 personen) die nu in en rond
Enschede verblijven bij Syrische
families die nog niet zijn „uitgepro
cedeerd". "Het is een vreselijke si
tuatie", zegt Cecil, "want de gezin
nen zijn volledig uiteengerukt: de
vader zit hier, de moeder daar, de
kinderen weer elders. De toestand
is uitzichtloos, want vroeg of laat
zullen ze het land worden uitgezet.
Ik zou spontaan meedoen als on
derduikadres als ik wist dat er vol
gende maand een ander beleid zou
komen", zegt Cecil, maar als geen
ander weet ze dat daarvan geen
sprake is. Het comité probeert nu
nog Syrische gezinnen naar Cana
da en Australië te laten emigreren.
Tot aan het vertrek van ds. W.
G. J. van der Sluys vorig jaar
was de predikant van de her
vormde Jeruzalemkerk-gemeente
in Amsterdam naast het gewone
wijkwerk ook verantwoordelijk
voor het pastoraat onder gerefor-
meerde-bonders die tot deze ge
meente willen behoren. De cen
trale kerkeraad in de hoofdstad
echter was voor ontkoppeling
van beide taken. De Jeruzalem-
kerk moest net zo'n wijkgemeente
worden als alle andere.
Zo werd de profielschets voor
de te beroepen predikant aange
past en gingen gemeenteleden
op zoek naar een geschikt ie
mand. Ze kwamen terecht bij ds.
L. Wüllschleger in Den Haag.
Het klikte al gauw tussen de
wijkgemeente en deze predi
kant, die in de Hofdstad ruim
schoots zijn sporen heeft ver
diend. Ook het bestuur van de
centrale kerkeraad maakte ken
nis met hem. Maar wat bleek
toen? Ds. Wüllschleger is lid van
de Gereformeerde Bond in de
Hervormde Kerk, de organisatie
van de rechtse vleugel. En met
die mogelijkheid had de centrale
kerkeraad geen rekening gehou
den,
Wüllschleger (36) schiet in de
lach bij het horen van het verslag
van E. O. Sondorp, secretaris van
de centrale kerkeraad, in het
blad 'Present' van hervormd
Amsterdam en Amstelveen. "De
wijkgemeente en de centrale ker
keraad wisten van het begin af
dat ik een bonder ben. Daarover
bestond geen misverstand".
Hij is niet zo bang voor span
ningen die door zijn komst naar
Amsterdam gesteld dat hij het
beroep aanneemt zouden kun
nen ontstaan. "Ik vind deze gang
van zaken eigenlijk wel leuk. Het
trekt me eerder aan dan dat het
me ervan zou weerhouden het
beroep aan te nemen".
In de centrale kerkeraad, die
hem uiteindelijk toch heeft be
roepen, bestonden bij vrouwelij
ke leden bezwaren tegen een pre
dikant die tegen de vrouw in het
ambt zou zijn. Anderen echter
brachten naar voren dat die op
vatting berust op theologisch-
historische uitgangspunten en
dat een discussie daarover niet
moet worden gevoerd bij het uit
brengen van een beroep.
'Niet boycotten'
Wüllschleger zelf zegt dat de
kwestie van de vrouw in het
ambt niet zo eenduidig ligt als
Sondorp het in zijn kerkeraads-
verslag heeft samengevat. "Je
moet op grond van het Nieuwe
Testament genuanceerd staan te
genover het feit dat er vrouwelij
ke diakenen zijn. Heel anders ligt
dat met vrouwelijke ouderlingen
en predikanten. Maar die zou ik
in mijn werk niet boycotten. Als
je daar zonder meer tegen bent,
moet je niet langer lid van de
Hervormde Kerk willen zijn. Je
komt ze in de classis en in lande
lijk verband bijna iedere dag te
gen".
Ook ds. Wüllschleger vindt,
dat een discussie over deze zaak
niet thuishoort in een beroe
pingsprocedure. Als lid van de
centrale kerkeraad in Den Haag
maakt hij geregeld mee dat er
predikanten worden beroepen
die in theologisch opzicht zijn
kleur niet hebben, maar wel heel
goed in de desbetreffende wijk
gemeente passen. "Ik zal het wel
uit m'n hoofd laten om tegen te
stemmen. Die man kan immers
heel goed werk doen".
De Haagse gereformeerde-
bonder kan zich vinden in de ver
ruiming van het blikveld binnen
de Gereformeerde Bond. "De
cennia lang is daar bijna uitslui
tend in de lijn van de individuele
geloofsbeleving gedacht. De
laatste jaren zie je, dat bonders
meer oog krijgen voor macro-
ethische problemen". De rede
de voorzitter van de
Bond, ds. C. van den Bergh uit
Noord wijk, vorige week de
bondspredikanten opriep om
meer aandacht te besteden aan
milieuproblemen, noemt Wüll
schleger typerend voor deze ont
wikkeling.
Ds. Wüllschleger ging in 1982
vanuit Tholen, waar hij vijf jaar
had gewerkt, naar Den Haag. De
laatste tijd werden regelmatig
beroepen op hem uitgebracht,
maar steeds bedankte hij. Afge
wacht moet worden of hij het be
roep uit Amsterdam aanneemt.
Beroepen
Hervormde Kerk: aangeno
men de benoeming tot vicaris in
Rotterdam-Delfshaven kandi
daat J. W. Roodenberg Rotter
dam, naar Middelburg (deelwerk
voor vrijzinnig hervormden) K.
Hendrikse Zierikzee.
Doopsgezinde Broederschap:
aangenomen naar Giethoorn A.
H. Bakker Franeker eo.
Katwijk aan Zee. Ds. P. C.
Koster hoopt op 25 juni afscheid
te nemen van de gereformeerde
kerk in Katwijk aan Zee wegens
vertrek naar Maasdijk. Daar zal
hij op 3 september intrede doen.
Oegstgeest. De bevestiging
en intrede van drs. G. J. de Bruin
als predikant van de gerefor
meerde kerk in Oegstgeest kun
nen door onvoorziene omstan
digheden op 29 januari niet door
gaan. De kerkeraad hoopt bin
nen niet al te lange tijd een nieu
we datum vast te stellen.
Hillegom. Het Hervormd
Kerkkoor in Hillegom bestaat
veertig jaar. Dat wordt zondag
gevierd met een kerkdienst in de
Maartenskerk, waarin ds. T. Ver
beek voorgaat en het koor en Wil
lem Lekkerkerker, trompet,
meewerken, en een ontvangst in
het Maartenshuis na afloop. Op
10 maart zal er een feestavond
voor de leden zijn en op 25 april
staat nog een korenavond in de
king met de Ko
ninklijke Christelijke Zangers-
bond..
isaudé in Maastricht
Dominee Beyers Naudé (73),
oud-secretaris-generaal van de
Zuidafrikaanse Raad van Ker
ken, kreeg vanmiddag aan de
Rijksuniversiteit Limburg een
eredoctoraat voor zijn 'onophou
delijke strijd tegen apartheid'.
Dat gebeurde in een plechtige
zitting ter gelegenheid van de
dertiende dies-viering.
In een gesprek met persmen
sen zei Naudé gisteravond, dat
voor Nederland een 'vooraan
staande rol' is weggelegd om
meer economische maatregelen
van het buitenland tegen Zuid-
afrika af te dwingen. Hij erken
de, dat die ook de zwarte meer
derheid kunnen treffen. "Daar
om moeten er selectieve sancties
worden genomen. Zo kan ik mij
voorstellen dat Nederland de
landingsrechten van de Zuidafri
kaanse luchtvaartmaatschappij
opzegt. Dat treft de zwarten niet,
want 98 procent van de passa
giers is blank". Hetzelfde geldt,
volgens de Zuidafrikaanse predi
kant, voor elektronische kennis
en apparatuur uit het buitenland.
"De meest ideale situatie zou
natuurlijk zijn als er geen sanc
ties nodig waren. Maar er is geen
keus. Anders wordt het geweld
alleen maar erger en worden mil
joenen zwarten, tegen alle rech
ten van de mens in, zwaar onder
drukt".
Politiek. De Oostduitse re
gering heeft de Evangelische
Kerk in dat land publiekelijk ge
waarschuwd zich buiten de poli
tiek te houden. Het staats-pers-
bureau verspreidde een scherpe
aanval op ds. Manfred Stolpe,
vooraanstaand kerkelijk functio
naris in Berlijn, die in de West-
duitse krant 'Die Welt' de verrui
ming van reismogelijkheden
voor Oostduitsers onvoldoende
had genoemd. "Stolpe geeft naar
alle kanten interviews weg, als er
maar iets negatiefs over de DDR
in staat".
Dieren. Een Westduitse vere
niging van bonthandelaren heeft
de leiding van de Evangelische
Kerk in Duitsland gevraagd een
kerkdienst met dieren (op 15 mei
iii een klooster bij Giessen) te ver
bieden. Ze vreest 'stemmingma
kerij' tegen de pelsdier-branche.
In juli vorig jaar werd voor het
eerst zo'n dienst gehouden. Daar
waren veel dieren bij. De tv zond
dat uit. Het predikantenecht
paar Christa en Michael Blanke
houdt iedereen voor, dat dieren
broeders en zusters van de men
sen zijn. Voorzitter Gerhard Mill
van de bonthandelaren meele
vend kerklid kan zich niet vin
den in deze 'gelijkstelling van
mens en dier'. "De mens heeft van
God het recht gekregen produk-
ten uit de natuur te gebruiken".
Hij beschouwt de vos en de bi-
samrat beslist niet als familie.
