Israël is voorbereid op gifgas
a
Achtergrond
'Atoombom van de kleine man' populair in Midden-Oosten
'Tegen vliegtuigbom
valt weinig te doen'
rmm wo?*-
Robot als discrete privécoach
Vertrekkende rector Wegman wü afstand nemen tot kerk
PAGINA 2
WOENSDAG 4 JANUARI 1989
TEL AVIV - Sinds vorige maand hebben zeventienhon
derd Israëlische gezinnen kartonnen dozen in huis met een
nogal lugubere inhoud: een gasmasker, ontsmettingspoe
der en een voor zelfinjectie bestemde capsule met het ver
dovingsmiddel atropine. Het gaat om een proefneming van
de afdeling bescherming bevolking van het leger.
door Ad Bloemendaal
De legerleiding wil nagaan hoe het
publiek de overlevingspaketten
behandelt en of het bereid is de bij
behorende instructies grondig
door te nemen. Het succes van de
proef hangt af van de mate waarin
de Israëlische bevolking bereid is
de dreiging van een aanval met
chemische wapens op burgerdoe
len serieus te nemen.
Uit alles blijkt dat men zich in ie
der geval op het ministerie van de
fensie in Tel Aviv bezorgd maakt
over de snelle verspreiding en de
massale opslag van chemische wa
pens in het Midden-Oosten. Een
ontwikkeling die vooral zorgen
baart nu in een toenemend aantal
landen raketten staan opgesteld
die ladingen gifgas over grote af
standen kunnen
In het Midden-Oosten beschik
ken Irak, Iran, Egypte en Syrië
over chemische wapens. En Libië
is hard op weg zich bij dit viertal te
voegen, als we mogen afgaan op de
ernstige waarschuwing die de
Amerikanen vorige maand ver
strekten aan het bewind van kolo
nel Khadaffi. Washington zou mili
taire actie overwegen tegen de Li
bische industrie die gifgas ontwik
kelt.
We mogen er van uitgaan dat ook
Israël beschikt over chemische wa
pens. Maar vragen over aanmaak
en opslag ontmoeten van officiële
zijde hetzelfde soort ontwijkende
reactie als in het geval van het ver
moede kernwapenarsenaal. In Is
raëlische defensiekringen wil men
niet meer kwijt dan dat het land in
een toekomstige oorlog niet als eer
ste chemische wapens zal inzetten,
en dat Israëlische legereenheden
niet oefenen in het gebruik ervan.
Voorbehoud
Een protocol in de Geneefse Con
ventie van 1925 verbiedt de inzet
van chemische wapens, zij het niet
de ontwikkeling en opslag ervan.
Israël, Egypte en Irak behoren tot
de ondertekenaars. Ook Syrië heeft
het protocol ondertekend, zij het
met het voorbehoud dat het ge
bruik van gifgas tegen Israël niet
uitsluit.
Dat een handtekening geen ab
solute garantie biedt is de afgelo
pen jaren gebleken in de Golfoor
log, toen Irak gifgas gebruikte te
gen Iraanse troepenconcentraties
en tegen de bevolking van Koerdi
sche dorpen op eigen grondgebied.
In verband met dat laatste heèft de
Israëlische regering haar teleur
stelling uitgesproken over wat ze
ziet als een matte reactie van de We
reld op het Iraakse optreden. "Irak
is er genadig afgekomen en dat zou
andere landen in het Midden-Oos
ten wel eens op slechte gedachten
kunnen brengen", aldus een defen
siewoordvoerder.
Televisiebeelden van door gifgas
omgekomen Koerden figureerden
prominent op een demonstratie
voor de buitenlandse pers, die het
leger onlangs verzorgde op een mi
litaire basis in het zuiden van het
land. De voorlichtingsdag was be
doeld om te laten zien dat het Israë
lische leger in ieder geval defensief
gezien klaar is voor een chemische
oorlog.
Gasmaskers
Soldaten zijn voorzien van gas
maskers en beschermende kle
ding, tanks en gepantserde perso-
neelsvoertuigen hebben overdruk-
kamers die het gas buiten houden,
en er is een keur aan in Israël en in
het buitenland ontwikkelde detec-
tieapparatuur beschikbaar. "Het
belangrijkste in een chemische
oorlog is dat het leger gewoon kan
blijven doorvechten", vatte een
van de aanwezige kolonels het doel
van de beschermingsmaatregelen
kernachtig samen.
Israëls burgers ondertussen
den geacht zich bij i
binnenshuis te begeven. Daar moe
ten ze hun gasmaskers opzetten en
kieren in ramen en deuren afplak
ken met plakband uit de overle
vingspakketten. Voor de kinderen
zijn er gasmaskers in kleinere ma
ten en zuigelingen kunnen voort
bestaan in" speciaal voor het doel
ontwikkelde couveuse-achtige
plastic tentjes.
Er is een gasmasker voor iedere
Israëli. De vraag waar defensie nog
mee worstelt is of de burgers de be
schermingsartikelen in huis moe
ten hebben of niet. Gasmasker
pakketten liggen al twintig jaar
klaar in over het land verspreide
pakhuizen, om bij de eerste oor
logsdreiging te worden uitgereikt.
Defensie staat zo garant voor een
verantwoorde opslag, maar met de
uiteindelijke distributie zal kostba
re tijd verloren gaan. Vandaar de
proef met thuisopslag in zeventien
honderd gezinnen.
In de afgelopen oorlogen is de Is
raëlische burgerbevolking vrijwel
buiten schot gebleven. Maar de
deskundigen zijn het erover eens
dat de kans op burgerslachtoffers
in het volgende gewapende treffen
aanzienlijk groter is.
Enige hoop mag worden geput
uit het taboe dat rust op het ge
bruik van chemische wapens. Irak
heeft dat taboe maar gedeeltelijk
verbroken. Het Iraakse leger ge
bruikte chemische wapens tegen
Iraakse troepen op eigen grondge
bied in situaties waarin een gevaar
lijke doorbraak dreigde en nooit in
een aanvalssituatie. De getroffen
Koerden woonden in afgelegen
dorpen in de buurt van de Iraanse
grens. Dat maakt hun lot er natuur
lijk niet aangenamer op,, maar er
blijkt uit dat Irak het gifgas alleen
heimelijk heeft willen gebruiken.
De raketten waarmee het in de loop
van de oorlog Iraanse steden be
stookte waren voorzien van con
ventionele ladingen.
Geen bewijzen
Dat Irak chemische wapens ge
bruikte werd pas duidelijk toen
Iraanse oorlogsslachtoffers medi
sche behandeling in Europa zoch
ten en later, toen een VN-commis-
sie ter plaatse een onderzoek in
stelde. Opmerkelijk is dat er geen
bewijzen voorhanden zijn dat Iran
chemische wapens (waarover het
in beperkte mate beschikt) heeft
ingezet, ondanks beweringen van
het tegendeel door Irak.
Zolang het vredesverdrag met
Egypte stand houdt is Syrië Israëls
belangrijkste potentiële vijand. De
Syriërs beschikken over grote hoe
veelheden chemische wapens,
maar Israëlische militaire deskun
digen gaan er van uit dat ze die niet
zullen inzetten zolang de Israëli
sche afschrikkingsdrempel hoog
genoeg is. Ze beschouwen Syriës
chemische capaciteit in de eerste
Een slachtoffer van een gifgas-aanval. Hoewel het gebruik van chemi
sche wapens mag dan volgens de afspraken taboe zijn, de aanmaak ervan
is niet verboden. (archieffoto epa>
plaats als een onderdeel van het raët. In die opvatting is het gifgas-
streven van Damascus naar 'strate- wapen met recht 'de atoombom
gische gelijkwaardigheid' met Is- van de kleine man'.
DEN HAAG - "Tegen de
vliegtuigbom valt weinig te
doen". Drs. C. J. Visser,
terreurdeskundige van het
Nederlands Instituut voor
Internationale Betrekkingen
Clingendael, ziet de toekomst
somber in.
door Jos Heymans
"Er kunnen in de burgerluchtvaart
blijkbaar geen afdoende maatrege
len worden getroffen om bomaan
slagen te voorkomen. Dat kan al
leen als alle bagage wordt door
zocht. Niet met een metaaldetec
tor, maar doodgewoon met de
hand. Maar als dat gebeurt, gaat er
geen vliegtuig meer de lucht in. De
maatschappijen hebben daar de
tijd en de mankracht niet voor".
Cees Visser is de auteur van het
50 pagina's tellende hoofdstuk 'De
burgerluchtvaart en de vliegtuig
bom'. Het maakt onderdeel van het
boek 'Terrorisme in soorten' dat
volgende week verschijnt. De au
teur had zijn verhaal geschreven,
voordat enkele dagen voor kerst
een Boeing 747 van de Amerikaan
se maatschappij Panam door een
bomexplosie op het Schotse dorpje
Lockerbie neerstortte. Alle 259 in
zittenden van het toestel en zo'n
twintig inwoners van het dorp
kwamen daarbij om het leven.
De jongste terreuraanslag beves
tigt de opvatting van Visser. "Op 5
december komt er een anoniem te
lefoontje binnen bij de Amerikaan
se ambassade in Helsinki. Daarin
wordt gemeld dat door een Finse
dame die van niets weet in Frank
furt een bom aan boord zal worden
gebracht van een vliegtuig op weg
naar de Verenigde Staten. De auto
riteiten zijn dus gewaarschuwd.
Maar toch gebeurt het. Dat bewijst
eens te meer dat tegen vliegtuig
bommen niets te ondernemen
valt", aldus Visser.
In zijn boek, een overzicht van
bomaanslagen op de burgerlucht
vaart, stelt Visser vast dat zelfs
slecht voorbereide aanslagen suc
cesvol kunnen zyn. Als voorbeeld
noemt hij de bomaanslag op vlucht
858 van Korean Air Lines in no-
Terreurdesloindige Clingendael:
I fif«tl»*
«llMillili
Een gapend gat in de wand van een Amerikaans lijnvliegtuig, dat in
april 1986 werd. getroffen door een bomaanslag tijdens een vlucht van Ro
me naar Athene. (foto ap>
vember 1987. Het toestel, met aan
boord 115 passagiers, stortte neer
in de Andamanzee bij Birma. De
daders, twee Noordkoreaanse
agenten, werden gepakt, omdat ze
vergeten waren een visum aan te
vragen voor Abu Dhabi en daar
door noodgedwongen twee dagen
lang op de plaats van de ramp
moesten blijven.
Moeiteloos
Bovendien bleken de daders bij
hun aanhouding in het bezit van
codeboekjes, adressen en foto's
waardoor de beramer van de aan
slag, de Noordkoreaanse 'kroon
prins' Kim Jong-il, moeiteloos kon
worden vastgesteld. De aanslag
was gepleegd om landen ervan te
weerhouden deel te nemen aan de
Olympische Spelen in Zuidkorea.
Visser in zijn boek: "Louter
klungelachtigheid qua voorberei
ding en uitvoering schiep de moge
lijkheid te achterhalen wie de feite
lijke opdrachtgever was geweest.
Maar ondanks die klungelachtig
heid, was niemand erin geslaagd
beide agenten bijtijds te stoppen
en zo hun aanslag te voorkomen".
Het is volgens Visser kennelijk
erg gemakkelijk om bommen in
vliegtuigen te plaatsen. Het effect
van zo'n terroristische actie is vele
malen groter dan bijvoorbeeld een
kaping, tot 1986 een geliefd actie
middel. Kapingen kwamen tot
twintig jaar terug maar zelden
voor. Het waren er nog geen hon
derd en hadden geen van alle terro
ristische motieven. Dat gebeurde
voor 't eerst in 1968, toen het Volks
front voor de Bevrijding van Pales
tina een Israëlisch toestel kaapte.
Sindsdien zijn ongeveer 600 vlieg
tuigkapingen, meestal met enig re
sultaat, ondernomen.
Ondanks alle veiligheidsmaatre
gelen is men er nooit in geslaagd
kapingen volledig uit te bannen.
Toch komen ze sinds 1986 veel
minder vaak voor. Dat ligt volgens
Visser niet zozeer aan de wereld
wijde inspanningen van de veilig
heidsexperts, eerder 'aan de tanen
de belangsteling van de groepen
die van dit soort acties hun hand
werk plachtén te maken'. Kapin
gen maakten plaats voor bomaan
slagen door terroristen, die geen
behoefte hadden aan contact met
de tegenstander. "De bedoeling is
slechts hem te treffen, te vernede
ren en te verzwakken", aldus de au
teur.
In het verleden kon - in tegen
stelling tot bomaanslagen - een
groot aantal kapingen worden ver
ijdeld. "Dat is bij het plaatsen van
bommen bijna niet te doen", weet
Visser. Niettemin wordt, om een
voorbeeld te noemen, de Israëli
sche luchtvaartmaatschappij El Al
bijna nooit het slachtoffer van ter
reuraanslagen.
Somber
Visser: "Voor een vlucht van El Ai
moet je je twee uur tevoren op de
luchthaven melden. De bagage
•wordt nauwkeurig onderzocht en
je wordt gefouilleerd en onder
vraagd. Ze zijn daar heel kien in. Ze
vragen of je je koffer die dag wel
licht even uit het oog verloren bent,
bijvoorbeeld in de lobby van het
hotel. Want het zal niet voor het
eerst zijn dat een bom wordt ge
stopt in de bagage van een niets
vermoedende passagier".
De zeer stringente veiligheids
maatregelen van El Al sluiten dit
soort terroristische acties goed
deels uit. "Maar alleen kleine maat
schappijen kunnen die voorzienin
gen treffen. Ik stel me zo voor dat
de zeer grote ondernemingen, zoals
de Amerikaanse luchtvaartmaat
schappijen Panam en TWA, zich
dat niet kunnen veroorloven. Wat
dat betreft, zie ik de toekomst som
ber in. Die bommenplaatsers, dat is
tuig waarvan je nog erger kan ver
wachten".
ALKMAAR - Voor de 46-jarige
sportschoolhouder Joop Schop-
man is het jaar 2000 al werkelijk
heid. In zijn sportschool waant
men zich in een tijdmachine die
je met één stap door de deur een
eeuw verder smijt. Vriendelijk
keuvelende computers waken er
over het welzijn van de sporten
de pupillen waken. Robots die
elke spieroefening registreren,
bijstellen en waarschuwen als
het rekken en strekken niet naar
behoren gaat. De futuristische
aankleding van de ruimte waarin
de zeven mechanische coaches
staan opgesteld, verraadt Schop-
mans oude vak, dat van archi
tect.
door
Leo van Gelderen
Hij heeft het over een jongens
droom die is uitgekomen. Vele
keren vloog de eigenaar van Fit
nesscentrum American Gym
naar het land vloog waar de zorg
over en om het eigen lijf bijkans
tot religie is verheven: Amerika.
Aan de overkant van de oceaan
ontdekte hij de bijkans onbe
grensde mogelijkheden van de
computergestuurde trainingsap-
paratuur.
Schopman legde de contacten
met de fabriek in Sacramento.
Na een weken durende cursus in
de fabriek kwamen de Amerika
nen eerst nog kijken in zijn sport
school. Pas toen die goed genoeg
bevonden was, kreeg Schopman
het groene licht. Hij mag zich nu
ook importeur noemen.
"Fitness en alles wat daar bij
komt kijken heeft me altijd ge
fascineerd. Als jongen van zes
tien was ik al aan het trainen.
Toen bestond het begrip fitness
nog niet eens. Je bestelde een
cursus van Mister Atlas en dan
was het trainen geblazen. Dat
moest allemaal stiekem. Bezig
zijn met je eigen lijf, dat kon toen
helemaal niet. Maar goed, ik ging
op een gegeven moment in zaken
en zette mijn jongensdroom op
een laag pitje".
Verslappen of smokkelen is er
niet bij... (foto gpd)
In 1978 trok Schopman de ban
den met zijn oude liefde weer
aan. Hij vertrok naar Amerika,
bezocht allerlei trainingscentra
en gaf ogen en oren goed de kost.
"Ik mocht overal kijken, maar
nergens foto's maken. Maar ik
wilde toch vastleggen hoe de
Amerikanen de boel aanpakten.
Dus wat deed ik: om te weten
hoe groot bij voorbeeld de ge
middelde sportschool was, telde
ik de tegels in het plafond. Of ik
rekende uit hoeveel bouwblok
ken er per muur gebruikt wer
den. Zo verzamelde ik mijn eer
ste gegevens".
"In de afgelopen jaren heb ik
ook de nodige papieren gehaald
op het gebied van begeleiding en
sportmassage. Steeds hield ik de
laatste ontwikkelingen in de ga
ten. Voorbeeldje. Toen aerobic in
begon te raken, zijn we met drie
mensen weer naar VS vertrok
ken. In de studio's van Jane Fon
da hebben we les gehad".
Zeven fraai uitgevoerd trainings
apparaten staan er zwijgend bij.
Nadere kennismaking met een
van de 'coaches' gebeurt via me
chanische handshaking oftewel
het toetsenbord. 'Ben je man of
vrouw?', vraagt het ding in on
vervalst Amerikaans. De mond
naast het beeldscherm beweegt
synchroon met de uitgesproken
tekst. Niets menselijks lijkt de
machine vreemd.
Na de nodige sportieve infor
matie stelt de computer een aan
gepast en uitgebalanceerd pro
gramma samen. Zo maar wat
aanmodderen met kans op bles
sures is er niet meer bij- De com-
putercoach geeft het tempo aan,
spreekt je bemoedigend toe en
wijst je tussen de oefeningen
door op je ademhaling. Elke on
nodige of overbodige tempover
snelling wordt kalm maar drin
gend afgeraden. Ook verslappen
of smokkelen is er niet bij. Een
arm die niet goed wordt gestrekt,
wordt onmiddellijk gesignaleerd
en vervolgens spreken de chips
je bestraffend toe.
Eenmaal opgenomen in het ge
heugen van de mechanische
vriend, houdt hij/zij/het je licha
melijke welzijn nauwlettend in
het oog. Je persoonlijke trai
ningsschema wordt automatisch
opgevoerd als de tijd daar rijp
voor is. Of het schema wordt
lichter als je het tempo niet kunt
volgen. Zelfs een paar dagen on
derbreking worden opgemerkt.
'Waar was je de afgelopen dagen
klinkt het na de eerste begroe
ting. Waarna een opgewekt 'En
nu weer aan het werk' volgt.
Discretie kan de computer niet
ontzegd worden. Waar zaken als
gewicht en trainingsschema's
aan de orde komen zwijgt de
stem en neemt het beeldscherm
het 'gesprek' over. Schopman:
"Veel mensen willen graag wat
aan ondersteunende training
doen, hun buikje wegwerken.
Het gebeurt dat naast jou iemand
intensief met body-building be
zig is. Veel mensen generen zich
dan, zien zichzelf als slappelin
gen." Onzin natuurlijk, maar zo
werkt het".
De rector van de Katholieke
Theologische Universiteit
Utrecht, professor dr. H. A. J.
Wegman, heeft het priesterambt
neergelegd. Hij is ook afgetreden
als rector van de universiteit.
Wegman (58), hoogleraar in de
kerk- en liturgiegeschiedenis en
priester van het aartsbisdom
Utrecht, zou zijn hoogleraar
schap willen voortzetten, maar of
het bestuur van de universiteit
daarmee zal instemmen is nog
onduidelijk.
Het bestuur beraadt zich op
het ogenblik over de gevolgen
van Wegmans stap. Totdat er be
sluiten zijn genomen onthoudt
voorzitter professor dr. A. G.
Weiier zich van commentaar.
De vertrekkende rector zei
desgevraagd dat hij om persoon
lijke redenen de Rooms-Katho-
lieke Kerk voorlopig voor gezien
wil houden. Hij heeft er behoefte
aan afstand te nemen tot het ker
kelijk instituut. Zijn besluit
houdt geen verband met het ver
plichte celibaat of met het onder
zoek naar het lesprogramma van
de opleiding.
Dit jaar zal bij de universiteit,
net als bij de andere rk theologi
sche opleidingen, worden onder
zocht of het lesprogramma over
eenkomt met het geloof en de
leer van de kerk. Het onderzoek
staat by de opleiding in Utrecht
onder leiding van aartsbisschop
kardinaal dr. A. J. Simonis. Het
zal de congregatie voor het on
derwijs in Rome duidelijk moe
ten maken of de school kan wor
den erkend als priesteropleiding.
De Utrechtse opleiding heeft die
erkenning nog steeds niet.
In 1967 werd de rk universiteit
in Utrecht opgericht. Ze heette
toen nog Katholieke Theologi
sche Hogeschool. In het midden
van de jaren 80 werd dat veran
derd in universiteit. Dr. Wegman
was er van het begin af hoogle
raar. In 1986 werd hij voor de
tweede keer rector van de oplei
ding. Hij was dat ook al van 1980
tot 1984.
Professor dr. F. J. A. de Grijs
neemt voorlopig zijn functie
Benoemingen. Dr. P. Jon
kers (34) en dr. G. van Tillo (51)
zijn benoemd tot hoogleraar aan
de Universiteit voor Theologie
ap Pastoraat in Heerlen. Jonkers,
sinds 1983 hier al werkzaam,
wordt hoogleraar in de wijsgeri
ge antropologie. Van Tillo, pries
ter van het bisdom Haarlem, gaat
onderwijs geven in de gods
dienst- en pastoraalsociologie.
Ook hij werkte al in Heerlen.
Archief
Deze maand begint mevrouw
drs. A. Fris (32) met de inventari
satie van het oud-synodaal ar
chief van de Nederlands Her
vormde Kerk (1560 tot 1816), dat
bij het Algemeen Rijksarchief in
Den Haag in bewaring is gege
ven. Haar aanstelling is mede
mogelijk gemaakt door het Prins
Bernhard Fonds. Ook de Genera
le Financiële Raad van de Her
vormde Kerk draagt bij in dit tij
delijk inventarisatieprojekt.
Een analyse van het oud-syno
daal archief is van groot belang
voor de studie van de Nederland
se kerkgeschiedenis, zowel na
tionaal en regionaal als plaatse
lijk. Dit archief bevat bronnen
die informatie verschaffen over
bijvoorbeeld de ontwikkeling
van kerkelijke instellingen, de
leer van de kerk, de theologie,
het diakonale werk, de hulpver
lening aan het buitenland en de
bijbelvertalingen. Ook de sa
menhang tussen kerk en staat
kan aan de hand van de archief
stukken worden onderzocht.
Mevrouw Fris studeerde kerk
geschiedenis aan de Vrije Uni
versiteit in Amsterdam. Zij zal
binnenkort haar opleiding tot
hoger archiefambtenaar aan de
Rijks-archiefschool in Den Haag
voltooien. Haar werk bij het ker
kelijk oud-archief zal onder toe
zicht staan van de hervormde
Commissie voor de Archieven.
Technicus. Namens de her
vormde Raad voor de Zending
(Oegstgeest) gaan Aart en Tineke
Noorlander uit Mijdrecht deze
maand voor een periode van drie
jaar naar het vroegere Borneo
(tegenwoordig Kalimantan).
Noorlander wordt daar techni
cus aan een houtvakschool.
De Indonesische regering sti
muleert de oprichting van hout
vakscholen om de plaatselijke
bevolking vertrouwd te maken
met technieken van houtbewer
king. Dat is een onderdeel van
haar beleid om het ongeremd
kappen en exporteren van bo
men tegen te gaan. Sinds 1962
heeft de Evangelische Kerk van
Kalimantan in Mandomai een
technische school voor houtbe
werking. Daar worden mensen
opgeleid voor de industrie en
voor het opzetten van een eigen
bedrijlje in hun woonplaats.
Noorlander gaat de technische
dienst van de houtvakschool hel
pen bij het vernieuwen van de
elektrische installatie en het op
zetten van een onderhoudspro-
gramma voor machines en instal-
ger bij de administratie van het
kerkelijk bureau.
Werkdagen
Werkgroepen en secties van de
Raad van Kerken in Nederland
en verschillende organisaties
houden de komende maanden
landelijke werkdagen voor ker
kleden die zich bezighouden met
de drie bezinningsthema's van
de Wereldraad van Kerken: vre
de, gerechtigheid en behoud van
de s
ping.
Op 18 februari staat een werk
dag in het gebouw van de Vrije
Universiteit (Amsterdam) in het
teken van vrede. Het motto is:
'Vrede zonder grenzen'. Voor na
dere inlichtingen: secretariaat
Interkerkelijk Vredesberaad,
070-469756.
De werkdag over het thema
'gerechtigheid' wordt twee keer
gehouden: op 25 februari in
Utrecht en op 11 maart in Zwolle.
Onderwerpen zijn het wereld-
voedselvraagstuk, de schulden
last in de wereld, armoede in Ne
derland, racisme uit en thuis en
machtsongelijkheid tussen man-
i. Voor nadere in
lichtingen: secretariaat voor Ont
wikkelingssamenwerking, post
bus 200, 3830 AE Leusden, 033-
943244.
De werkdag over het milieu is
op 18 maart in Utrecht. Vier on
derwerpen: verkeer en vervoer,
energie, voedsel en landbouw en
natuur en milieu in de eigen
leefomgeving. Voor verdere in
lichtingen: werkgroep Kerk en
Milieu, 070-131242.
Gereformeerde Kerken:
bedankt voor Culemborg R. J.
Blaauw Wolvega.
België. De Rooms-Katholie-
ke Kerk, de Verenigde Protes
tantse Kerk, de Anglicaanse
Kerk en de orthodoxe kerken in
België gaan binnenkort overleg
gen over de oprichting van een
raad van kerken. Het initiatief
daartoe kwam van bisschop Jean
Huard van Doornik. Huard is af
gevaardigde van de Belgische
bisschoppenconferentie voor de
oecumene.
Op dit ogenblik bestaat er in
België alleen een niet-officiële
oecumenische commissie, waar
in de kerken met elkaar over ge
meenschappelijke problemen
spreken. Op 3 februari willen
vertegenwoordigers van de ker
ken nagaan of dit overleg kan
worden omgezet in een officiële
raad van kerken-
Overleg op voet van gelijkheid
zal in zo'n raad wel problemen
kunnen opleveren, omdat de toe
komstige lid-kerken zeer aan
zienlijke verschillen in ledental
vertonen. Zo heeft de RK Kerk
bij onze zuiderburen meer dan 8
miljoen leden, terwijl de Vere
nigde Protestantse Kerk onge
veer 30.000 leden telt.
Volgelingen Lefebvre. Het
hoofd van de priesterbroeder
schap 'Pius X', Franz Schmid-
berger, heeft tegengesproken dat
veel priesters en studenten na de
uitstoting van aartsbisschop
Marcel Lefebvre eind juni vorig
jaar de priesterbroederschap
zouden hebben verlaten. In Vati
caanse kringen wordt beweerd,
dat zo'n 100 priesters en studen
ten met Lefebvre hebben gebro
ken.
Volgens Schmidberger zjjn 15
priesters en 19 studenten ver
trokken. Sommige ex-aanhan
gers van Lefebvre hebben een
andere broederschap opgericht,
die door Rome wél wordt erkend
en een grote zelfstandigheid
heeft bij de werving en vorming
van haar leden.
