'Het recht mag z'n loop kennelijk niet hebben' 'Homofielen vinden moeilijker 9 Massons verdediger mr. Pfeil kan voorlopig fluiten naar geld Stichting Alternatieve Relatievorming voorziet in behoefte Moeilijk voor kerken om solidair te zijn met armen PAGINA 2 VRIJDAG 30 DECEMBER 1988 Interview "Een kater? Een hele grote kater heb ik eraan overge houden. Maar nog veel erger is dat mijn rechtsgevoel al le geweld is aangedaan. Niet het rechtsgevoel van Pfeil, de advocaat, maar dat van de mens Pfeil. Ik vind het ten hemel schreiend". van hechtenis blijft nagenoeg on beperkt mogelijk. We hebben dat bij Masson gezien die negen maan den in voorarrest heeft doorge bracht, steeds weer verlengd door de rechtbank. En wat is er uiteinde lijk van gekomen? Vrijspraak!". door Martin Huppertz Dramatische woorden uit de mond van de anders zo bedachtzaam for mulerende, weloverwogen hande lende Maastrichtse advocaat mr. Hans Pfeil. Hij doet die uitspraken een paar dagen nadat het gerechts hof in Den Bosch besloten heeft dat zijn cliënt mr. drs. Ed Masson, berucht en beroemd uit het ABP- proces, een minimale schadever goeding zal krijgen. Geen bijdrage uit 's rijks schatkist voor de kosten van zijn advocaat. Dus geen ruim 800.000 gulden voor mr. Pfeil, die hem vanaf 1984 tot aan de gerucht makende vrijspraak in juni van dit jaar verdedigde. "Ik ben door die uitspraak zwaar aangeslagen. Uiteraard omdat ik nu nauwelijks nog enige kans maak op betaling van dat honorari um. Het is natuurlijk een bedrag waar je niet zomaar afstand van doet. Maar waar ik echt kwaad om ben, is de rechtsongelijkheid die in Nederland kennelijk bestaat en die steeds erger wordt. Nederland een rechtsstaat? Laat me niet lachen. De rechten van de burger worden hoe langer hoe meer beknot. Het Openbaar Ministerie kan straffe loos en risicoloos zijn gang gaan". "De burger heeft nauwelijks enig verweer. Hij kan zomaar opgepakt worden op een vage beschuldiging. Hij kan zes uur vastgehouden wor den zonder dat zijn advocaat erbij mag zijn. Daarna kan door de rech- ter-commissaris een langdurige hechtenis bevolen worden, nog al tijd op vage gronden. Pas na vier dagen kan de burger rechtsbij stand claimen, maar verlenging Nederlaag Mr. Pfeil is echt kwaad. Met zijn cliënt Masson is hij uiteindelijk toch verliezer geworden in het sle pende, geruchtmakende ABP-pro- ces. Ondanks die vrijspraak is hij blijven zitten met een stapel niet- betaalde rekeningen van totaal meer dan 800.000 gulden. Een fi nanciële en morele nederlaag, zo voelt Pfeil het. Omdat het Ge rechtshof in Den Bosch de volledi ge vrijspraak voor Masson en de medeverdachten Van Zon en Hem mes niet consequent liet uitmon den in een volledige schadevergoe ding. Oud-ABP-directeur Ed Masson vroeg 2,8 miljoen en kreeg 6000 gul den. Zijn zakenrelatie ir. Kobus vah Zon vroeg 1,5 miljoen en kreeg 3500 gulden. De Rotterdamse za kenman Niels Hemmes heeft nooit willen vertellen hoe groot zijn claim was, maar hij kreeg 69.000 gulden. Waarmee hij gemakkelijk de kosten van zijn advocaat mr. Van Sloun uit Maastricht kan beta len. De advocaat van ir. Van Zon, mr. Adriaan Duynstee, zou net als Pfeil met de brokkenzitten, ware het niet dat het privé-vermogen van Van Zon nog ruim voldoende is om de door Duynstee ingediende de claraties te kunnen voldoen. Pfeil daarentegen heeft nog niets gekre gen. Slechts een betaling, de aller eerste nota in 1984, en daarna niets De 2,8 miljoen gulden schadever goeding die Masson vroeg, bestond uit verschillende partjes. Een deel werd gevormd door geleden mate riële schade door de negen maan den detentie, reiskosten, verblijfs kosten, kosten voor het laten horen van getuigen, kosten van de verde diging. Daarnaast vroeg Masson een fiks bedrag als vergoeding voor het hem en zijn familie aange dane leed en de aantasting van eer en goede naam. Argumenten Van al die claims heeft het Hof in Den Bosch alleen de werkelijk ge maakte reiskosten toegekend. Een schijntje van het totale bedrag. Dat is iets waar Pfeil zich bijzonder aan stoort, vooral vanwege de argu menten die het Hof in Den Bosch hanteerde om Masson slechts de wettelijk verplichte reiskosten te vergoeden en de rest af te wijzen. "Het Hof heeft geoordeeld dat het de schuld van Masson zelf is ge weest dat het ABP-proces zo lang geduurd heeft en zo ingewikkeld is geworden. Wat een onzin! Dus wanneer een burger gebruik maakt van de mogelijkheden die de wet hem biedt, dan wordt hij daar ach teraf toch voor gestraft. Omdat Masson het niet eens was met de feiten zoals die in de dagvaarding genoemd werden en dus in beroep ging (waarbij het Hof hem ook nog gedeeltelijk gelijk gaf), moet hij daar later wel heel zwaar voor boe ten". Pfeil spreekt van een verdraaiing van de feiten. "Wie heeft de zaak vertraagd en getraineerd. Het Openbaar Ministerie toch zeker? Dat iedere keer met nieuwe zaken kwam aanzetten, iedere keer ver der ging graven omdat het - helaas voor het OM - nog altijd niets con creets gevonden had. Dat verder terug ging in de tijd. Eerst zaken van 1982 en 1983, toen naar 1976 en 1978 en dat, toen dat nog niets ople verde, zelfs naar 1972 teruggreep om toch maar aan te kunnen tonen dat Masson een bedrieger en op lichter was". „Wie heeft door gebruik te ma ken van verkeerde wetsartikelen gezorgd voor een vertraging van het onderzoek op Kanaaleiland Jersey? Niet meneer Masson, maar het Openbaar Ministerie. En nu zegt de president van het Hof in Den Bosch: 'Eigen schuld, dikke bult, Masson. Je krijgt geen cent'. Als dat recht is, dan weet ik het niet meer", aldus de raadsman. Om de rechtsongelijkheid te ac centueren voegt hij er nog aan toe: "In de zaak van de Slavenburgs Bank heeft een van de verdachten, ondanks een gedeeltelijke veroor deling, toch een aanzienlijke scha devergoeding gekregen voor dat deel, waarvoor hij vrijgesproken werd. Hoe moet ik dat rijmen met de uitspraak in de zaak Masson?" Politiek proces Terugkijkend op vier jaar APB- procefc komt Pfeil tot de constate ring dat de zaak zijn sporen heeft achtergelaten. Pfeil. "Zowel zake lijk als privé heeft de zaak Masson de laatste jaren een enorm beslag op mij gelegd. Ik heb spanningen gevoeld, risico's ondergaan. Daar merk ik nu nog de gevolgen van". En hij vervolgt: "Als advocaat doe je je werk. Je verdedigt vaak mensen waarvan je weet dat ze het een of ander uitgevreten hebben. Je probeert voor die mensen het meest gunstige resultaat te berei ken. Dat is je werk, je plicht als ad vocaat. Bij de zaak Masson heeft het voor mij anders gelegen. Ik ben overtuigd dat Masson slachtoffer is geworden van een politiek proces. De druk om 'iets' te vinden, om hem veroordeeld te krijgen, is te groot geweest. En diezelfde druk van justitie en uit politieke hoek heeft ook nu weer verhinderd dat, ondanks een duidelijke vrijspraak, de terechte vergoeding van de gele den schade, materieel en geeste lijk, is uitgebleven". Mr. Pfeil: "Ik ben overtuigd dat Masson slachtoffer is geworden politiek proces". Pfeil constateert: "Het ten val brengen van hoog geplaatste kop stukken doet het altijd goed bij het publiek. En de politiek, de Tweede Kamer, die wil het zo. Wat zie je dus in ons land. Als wildemannen stor ten justitie, FIOD en politie zich op een fraudezaak zoals recent bij Ajax. Met een ongelooflijke inzet van mankracht. Maar om een over val op een juwelier op te lossen, waarbij zwaar lichamelijk letsel is toegebracht, daarvoor heeft men geen mensen beschikbaar". David Ondanks alles ziet Pfeil ook wel po sitieve kanten aan vier jaar ABP-af- faire: de opgedane ervaring bij voorbeeld. "Ik heb ervaren dat je als eenling heel veel kunt doen. Vergeet daarbij niet dat wij als ver dediging hebben moeten opbok sen tegen een rechercheteam dat, op haar hoogtepunt, ruim 25 des kundigen omvatte. En tegen een Openbaar Ministerie dat alle geld en tijd aan de zaak kon besteden. Er is ooit gezegd dat de hele ABP- zaak justitie meer dan acht miljoen heeft gekost. Dat is nooit ontkend, dus ik vrees dat het werkelijke be drag nog hoger ligt. We stonden als David tegenover Goliath. Maar de ze zaak heeft mij geleerd dat het kan." "Een andere positieve ervaring was het omgaan met de pers. De belangstelling van de media is ge durende het hele proces groot ge weest. In het begin had ik een ge zond wantrouwen tegen persmen sen. Daarna is een periode geko men dat ik me volledig voor de pers afsloot, mede na een paai; zeer ne gatieve publicaties. Daarna heb ik de les geleerd dat je redelijk tot goed met de pers kunt omgaan, mits je je goed realiseert wat je aan wie vertelt". Die positieve kanten sterken mr. Pfeil voldoende om toch maar door te gaan. Want voorbij is de affaire nog steeds niet. Masson gaat tegen de uitspraak van het Hof in Den Bosch in beroep bij het Europese Hof in Straatsburg. In Nederland is geen hoger beroep meer mogelijk omdat de uitspraak al gedaan is door een hoger gerechtshof. Mas son wordt bij die gang naar Straats burg, ondanks alles, toch weer bij gestaan door mr. Pfeil. Opnieuw "Ook nu laat ik Masson niet in de steek. We hebben samen niets meer te verliezen. Ik weet niet wat de mogelijkheden bij het Europese Hof zijn. Wij gaan ons beroepen op artikelen in het Verdrag van Rome, waarin de rechten van de burger zijn neergelegd. Daarin staat ook dat men recht heeft op vergoeding wegens onterecht ondergane hech tenis. Voor zover mij bekend, is er echter geen enkele jurisprudentie bij dit Hof over al dan niet toeken nen van schadeclaims. Het is best mogelijk dat dit een baanbrekende zaak wordt". Pfeil gelooft niet dat het Europe se Hof zelf een schadebedrag zal toekennen. "Waarschijnlijker is dat men, in een voor ons gunstige uitspraak, de Nederlandse Staat zal terechtwijzen, waarna het hele pro ces rond schadeclaims in Neder land weer opnieuw gaat begin- DELFT - Een vrouw is al heel lang op zoek naar een levensgezellin met wie ze lief en leed kan delen. Uiteindelijk valt haar oog op een advertentie van de Stichting Alter natieve Relatievorming (SAR) in Delft, het enige erkende relatiebe middelingsbureau in Nederland voor homofiele mannen en vrou wen. Ze schrijft zich in bij deze Stichting en blijkt niet de enige tQ zijn die op deze manier de 'ideale partner' zoekt. door Carine Neefjes De SAR, die binnenkort vijf jaar bestaat, heeft nog 600 andere hom- seksuelen in zijn bestand die de ware nog niet gevonden hebben. "Veel homoseksuelen hebben nare ervaringen met contactadverten ties. Ze zijn op zoek naar een vaste vriend of vriendin, maar krijgen vaak brieven thuis waarin ze wor den uitgescholden voor vieze ho mo. Ze kunnen zich dan beter bij ons aanmelden, want wij nemen hun verzoek wel serieus", vertelt Ronald Brouwer, medewerker van de Stichting Alternatieve Relatie vorming. Volgens Brouwer is er wel dege lijk behoefte aan een bemidde lingsbureau dat zich specifiek richt op homoseksuelen, want andere relatiebureaus hebben nauwelijks homofielen en lesbiennes in hun bestand. Hij benadrukt dat de mensen die zich bij de Stichting in schrijven, geen kneusjes of con tactgestoorde types zijn, maar dat het gewoon moeilijk is voor homo seksuelen om een partner te vin den. Beledigd Brouwer: "De doorsnee man of vrouw in ons bestand heeft een goed betaalde baan en een uitge breide vriendenkring. Maar als je bijvoorbeeld op je werk verliefd wordt kun je met aan de manier van thee inschenken zien of ie mand homoseksueel is. De tijd van de roze driehoek is voorbij en daar door zijn homoseksuelen moeilijk te herkennen". Bovendien veroorzaakt verliefd heid van homoseksuelen op het werk nogal eens moeilijkheden. Brouwer: "Als een man verliefd is op zijn collega die zelf niet homo seksueel is, voelt de collega zich meestal beledigd. Normaal gespro ken ervaar je het als een compli ment wanneer iemand verliefd op bemiddelt, hebben homoseksue len ook weinig kans om hun ideale levenspartner in de kroeg te ont moeten. "Er zijn weinig uitgaans mogelijkheden die speciaal gericht zijn op homoseksuelen. In kleine steden is er gemiddeld eens in de maand een vrouwenavond. Stel je dan eens voor: je ontmoet daar de vrouw van je leven. Met vlinders in je buik ga je naar de volgende bij eenkomst en dan is ze er niet. Dan baal je!" Oorspronkelijk was het relatie- bureau een onderdeel van het COC, maar deze hief het in 1983 op wegens een tekort aan geld. De SAR heeft de bemiddeling toen overgenomen. De Stichting is vijf jaar geleden erkend door de Raad van Toezicht op Dienstverlening bij Relatievorming. Deze Raad, in 1971 ingesteld door WVC, inspec teert of de bureaus correct met de gegevens omspringen, want een er kend bureau is verplicht om de ge gevens geheim te houden. Eenvoudig Chantal Lamers en Ronald Brouwer: "De tijd van de roze driehoek is De SAR begon in 1983 meteen klei- voorbij en daardoor zijn homoseksuelen moeilijk te herkennen", (foto gpd> ne driehonderd mensen in het be stand. Dat aantal is in vijf jaar ge stegen tot zeshonderd. Hoe krijg je nu je ideale partner? Brouwer: "Het systeem is heel eenvoudig. De deelnemer vult twee verschillende lijsten in (over zichzelf en de gewenste partner) met allerlei gegevens over oplei ding, woonplaats en uiterlijk. Voor 175 gulden blijven die gegevens een jaar in het bestand. Ook maakt hij of zij een korte persoonsbe schrijving van zichzelf die door ons kan worden doorgestuurd. Alle ge gevens worden in systeemkaarten verwerkt en komen vervolgens in de kaartenbak terecht". Dan wordt het puzzelen voor de medewerkers. Ze doen een greep uit de kaartenbak en ze leggen de kaarten naast elkaar. Als ze de zelf standige, maar toch aanhankelijke vrouw voor die mevrouw uit Am sterdam gevonden hebben, sturen ze haar een persoonsbeschrijving Brouwer: "De klant hoeft alleen te reageren als de beschrijving voor hem aantrekkelijk is. Maar als je een brief krijgt van iemand an ders, die op jouw schrijft, dan ben je wel verplicht om terug te schrij ven. Dat is een van onze spelregels, puur een kwestie van beleefd heid." Bemiddelen is niet altijd gemak kelijk. Volgens Ronald Brouwer en Chantal Lamers hebben klanten hoge verwachtingen van zo'n rela tiebureau: ze denken dat ze via de kaartenbak 'de prins op het witte paard' ontmoeten.. Brouwer: "Ik herinner me een man die per se een partner wilde met zwart haar. Ik had toen iemand in het bestand die donker blond was en verder aan de wensen van de klant voldeed. Maar nee, hij moest en zou een minnaar met zwart haar. Uiteindelijk heb ik iemand voor hem gevonden en hij is nu heel gelukkig met zijn zwart harige vriend." Tramhalte Volgens schattingen vindt dertig tot veertig procent van het aantal klanten via de Stichting een part ner. Chantal Lamers: "Het exacte aantal is moeilijk na te gaan. Soms schrijven twee klanten zich tege lijk uit, dus het zou kunnen dat zij elkaar gevonden hebben. Maar de meeste mensen willen niet vertel len waarom hun kaart uit de kaar tenbak moet verdwijnen. Veel klanten durven zelfs tegen ons niet te zeggen dat de bemiddeling is ge lukt. Ze vertellen eerder dat ze de 'ware' toevallig bij de tramhalte te genkwamen". "Als ik zo vrij mag zijn dat op te merken: ik heb de indruk dat de christenen van Europa een 'theologie van het Kruis' missen. Ze weten niet altijd zo goed raad met de woorden van Jezus over het opnemen van het kruis en met wat de apostel Paulus zegt over het lijden". Dr. Park Seong Won, theoloog van de Presbyterian Church in Zuid-Korea en stafmedewerker van de Wereldbond van Her vormde en Gereformeerde Ker ken, schrijft dat in het deze week verschenen nummer van het her- vormd-gereformeerde zendings blad 'Vandaar' in een gast-artikel over kerken en armen in Neder land. Won ziet verband tussen een keuze voor de armen en de be reidheid om het kruis op te ne men en de weg van het lijden te gaan. "Want wie voor de armen kiest, gaat samen met hen de weg op van machteloosheid en lij den". "De kerken in Europa", schrijft de Koreaan, "hebben ei genlijk altijd gestaan aan de kant van de machthebbers, de rijken. Daardoor is het voor deze kerken moeilijk, zich nu een houding ei gen te maken die recht doet aan de arinen. En dat nu ook in de Europese samenlevingen de ar men in aantal juist toenemen". Dr. Park Seong Won heeft ge zien hoe christenen in Nederland zich inspannen voor armen. Maar hij wil daarbij wel een paar aantekeningen maken. Naar zijn oordeel is echte solidariteit met de armen alleen mogelijk als de kerken - die middenstandsker- ken zijn geworden zelf arm willen worden. "Kerken in Euro pa hebben een traditie van macht en invloed, maar het is de vraag of daarin een weg ligt om werkelijk kerk voor de armen te zijn". Kerken moeten afzien van de privileges van de rijken, geen ge bruik maken van hun posities, geen macht willen om de om standigheden naar hun hand te zetten. "De macht van de chris ten is zijn machteloosheid. Ar men komen aan de zijlijn te staan en hun stem wordt niet meer ge hoord. Jezus identificeerde zich met hen door zelf arm te worden. Hij werd net als de armen mach teloos, m£ alle mach Eén blad De samenwerking op het ge bied van informatie en voorlich ting tussen Zending en Wereld- diakonaat van de Hervormde Kerk en de Gereformeerde Ker ken en de protestantse ontwik kelingsorganisatie ICCO wordt per 1 januari officieel. Deze orga nisaties zijn dan samen uitgever van het blad 'Vandaar'. Het blad verandert niet, maar andere pu- blikaties, die nu zijn opgeheven, zullen erin terug te vinden zijn. 'Vandaar' (10 nummers per jaar) blijft uit 24 pagina's bestaan. Hoofdredacteur is nu Fred Stellingwerf. Hij komt in de plaats van ds. P. Gilhuis, die deze functie tijdelijk waarnam. Na achttien jaar treedt ook Jan J. van Capelleveen terug. Nieuwe redactieleden zijn Roel Aalbers- berg, secretaris binnenland van de ICCO, Lucy Dulfer-Luyen- dijk, secretaris voor de regio Azië bij het gereformeerd Centrum voor Zending en Wereldiako- naat, en Egbert Eleveld, secreta ris Werelddiakonaat bij de her vormde Generale Diakonale Raad. Toerustingspredikant. De gereformeerde commissie ('de- putaten') voor zending en we relddiakonaat heeft de gemeen tepredikant C. Weijs uit Veere benoemd tot toerustingspredi kant in Etsha, Botswana, Zuide lijk Afrika. Hij gaat meewerken aan de opbouw van de Mashut- wero Kerk. Samen met anderen onder wie iemand voor vol wassenenonderwijs en een land bouwkundige - zal hij het ker kelijk leven daar helpen onder steunen en versterken. De genoemde kerk werkt on der supervisie van de Raad van Kerken in Botswana. Etsha, in het noordwesten van het land, wordt bewoond door vluchtelin gen die in de jaren 70 Angola hebben verlaten. Sinds 1980 werkt een internationaal team in Etsha aan de opbouw van de christelijke kerk. De Mashut- wero Kerk is een gezamenlijke relatie van de hervormde en ge reformeerde zending. Pensioen Dr. H. B. Kossen, hoogleraar praktische theologie aan het Doopsgezind Seminarium en de Universiteit van Amsmterdam, gaat 1 januari met pensioen. Zijn opvolgers zijn ds. R. Hoog- ewoud-Verschoor (Purmerend), de eerste vrouwelijke docent aan dit seminarium, en ds. A. G. Hoe- kema (Haarlem). Als geen ander heeft Kossen de laatste jaren het gezicht van de Doopsgezinde Broederschap als 'vredesgemeente' bepaald. Uit protest tegen de voorgeno men plaatsing van kernwapens weigerde hij drie jaar geleden een deel van zijn belastingen te betalen, hetgeen tot openbare verkoop van zijn huisraad leidde. Afgelopen zomer diende hij met anderen een geheel uitgewerkt wetsvoorstel in betreffende ge wetensbezwaren tegen militaire bestemming van belastinggel den. Hij werkte mee aan het deze zomer verschenen boekje 'Gods vrede wint de strijd', een geza menlijke uitgave van quakers en doopsgezinden. De scheidende hoogleraar werd in zijn vredesdenken sterk beïnvloed op de algemene verga dering van de Wereldraad van Kerken in Vancouver (1983) die hij als afgevaardigde van de Al gemene Doopsgezinde Sociëteit bijwoonde. "Daar werd heel in drukwekkend gesproken over Christus die de machten heeft overwonnen", zei Kossen kort geleden in een vraaggesprek met 'Kerk en Vrede'. Kossen is door de jaren heen steeds radikaler geworden. In ge noemd interview: "We ontdek ken zo langzamerhand hoezeer de hele westerse samenleving naar de pijpen van het kapitaal danst. De heerschappij van het kapitaal is bezig de samenleving te gronde te richten. De gemeen te van Christus moet met alle macht nee daartegen zeggen. Het seen fictie dat die gemeente bui ten het maatschappelijk krachtenveld kan bestaan. Er moet politiek stelling worden ge- Volgens Kossen neemt de ker kelijke vredesbeweging IKV niet radikaal genoeg afstand van het gebruik van geweld. "Als doops gezinden en quakers doen we wel mee met het IKV, maar we hebben toch voortdurend onze vragen". Op dit punt staan doopsgezinden en quakers ook kritisch tegenover 'bevrijdings- theologieën', "die proberen om bevrijdend geweld als christelijk legitiem te verdedigen. Hervormde Kerk: aangeno men naar Angeren (Geld.) voor deelwerk kandidaat mevrouw M. E. Suurmond-Vonkeman Hou ten, naar Geldt (Geld.) voor deel werk kandidaat J. J. Suurmond Houten. Gereformeerde Kerken: aan genomen naar Gorinchem N. van Tellingen, wonende te Bergeyk. Gereformeerde Gemeenten: bedankt voor Clifton (Ver. Sta ten) J. J. van Eckeveld Zeist, voor Hoogeveen A. Bac Bode graven. Vluchtelingen. De interna tionale rk hulporganisatie 'Kerk in nood Oostpriesterhulp' heeft voor de vluchtelingen uit Roemenië die in Hongarije wor den opgevangen, f. 90.000 ter be schikking gesteld. Ook worden levensmiddelenpakketten ter waarde van f. 55.000 verzonden. Vóór kerst gingen al 2300 pak ketten daarheen, bijeengebracht door kerkleden in Nederland en België. De Hongaarse rk kerkleiding heeft laten weten, dat ze zonder hulp van buiten niet in staat is de vluchtelingen onder te brengen en te verzorgen. Het aantal men sen dat uit Roemenië in Honga rije aankomt neemt nog steeds toe. Op dit ogenblik verblijven meer dan 40.000 vluchtelingen in Hongarije.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1988 | | pagina 2