Studenten in Zuidkorea 'onder vuur' Spion Guillaume maakte afspraken in hol van de leeuw Verspreiden kwade geruchten strafbaar IAATSTE TREIN? Leger Isr Libanon STIJL MET ALLURE Onrust Sudan na enorme prijsverhoging Waarschuwing president DRIELANDENPUNT BEZET 1 DONDERDAG 29 DECEMBER 1988 BUITENLAND PAGINA 5 In Sovjet-republieken MOSKOU (AP) - Het hoogge rechtshof van de Sovjetunie heeft gisteren nadere instructies gege ven aangaande de bestraffing van activisten die in Armenië en Azer- bajdzjan schuldig worden bevon den aan het opvoeren van de daar heersende etnische spanningen. Het persbureau Tass zei dat de in structies waren opgesteld ten be hoeve van plaatselijke rechtban ken en dat de straffen die waren ge steld op het verhevigen van etni sche spanningen varieerden van zes maanden tot drie jaar cel. Armeense activisten zijn er door partijleider Gorbatsjov en andere hoge functionarissen van beschul digd hun vete met Azerbajdzjan over de enclave Nagorno-Kara- bach ondanks de aardbevingsramp van 7 december verder te hebben uitgevochten. Sindsdien is uit krin gen van Armeense activisten ver nomen dat een niet nader genoemd aantal leiders, onder wie topfigu ren uit het Karabach-comite, is op gepakt. Tegen hen zijn echter geen aanklachten ingediend. Volgens de directieven van het hooggerechtshof is het in het ver volg strafbaar „kwaadwillende ge ruchten" te verspreiden met de be doeling „vertrouwen in en respect voor andere nationaliteiten te on dermijnen". Dergelijke overtredin- gen kunnen worden begaan tijdens „publieke uitlatingen en oproepen, de voorbereiding, verspreiding en publicatie van pamfletten, affi ches, leuzen alsmede het organise ren van bijeenkomsten, demon straties en actieve deelname daar aan met bovengesteld doel", aldus Tass. Ook het ontslaan of werk weige ren, het onthouden van stemrecht of van huisvesting aan mensen om redenen van hun etnische afkomst is strafbaar gesteld. Worden deze misdrijven begaan tijdens een na tuurramp of onder andere extreme omstandigheden dan moet volgens het hooggerechtshof de maximum straf worden toegepast, aldus Tass. Het persbureau maakte niet duide lijk wanneer de plenaire zitting van het hooggerechtshof had plaatsge vonden. In de Armeense hoofdstad Jere van en de Azerb^jdzjaanse hoofd stad Baku, alsmede in enkele ande re delen van de twee Transkaukasi- sche republieken, waren gisteren nog uitgaansverboden van kracht. Jelena Bonner, activiste voor de mensenrechten en echtgenote van Nobelprijswinnaar Andrej Sachar- ov, zei in een telefonisch vraagge sprek dat zij en haar man net waren teruggekeerd van een reis door Ar menië, Azerbajdzjan en Nagorno- Karabach. Zij wilde niet bevesti gen dat Sacharov daarbij was opge treden als bemiddelaar tussen de twee bevolkingsgroepen. Volgens woordvoerder Gerasimov van het ministerie van buitenlandse zaken had Sacharov de reis alleen ge maakt in zijn hoedanigheid van na tuurkundige, als lid van een dele gatie academici. Kabul werkt aan 'face-lift' partij KABUL (AFP) - De Afghaanse au toriteiten denken serieus aan de mogelijkheid de communistische Democratische Volkspartij van Af ghanistan op te heffen en dezé or ganisatie te vervangen door een li berale, democratische en nationale partij. Dit is gisteren vernomen uit officiële bronnen in de Afghaanse hoofdstad Kabul. Indien de communistische partij verdwijnt, betekent dat volgens waarnemers een belangrijke wijzi ging in de Afghaanse politiek en een ontwikkeling die een toenade ring met het verzet mogelijk maakt. „Een commissie is inge steld om de de naam van de partij te veranderen en het programma te herschrijven", zo zei een hoge functionaris van de Afghaanse re gering die niet genoemd wenste te worden. ADVERTENTIE Op Oudejaarsavond krijgen al onze conducteurs, machinisten, loket-medewerkers en andere spoormensen even oliebolverlof. Houdt u er daarom rekening mee dat na ongeveer 20.00 uur de treinen niet meer rijden. De treinen van het NS-Nachtnet (Rotterdam-Den Haag- Schiphol-Amsterdam-Utrecht v.v.) starten in de Nieuwjaarsnacht weer om ongeveer 1 uur. Op Nieuwjaarsdag rijden we het normale zondag-programma. De conducteur en de mensen achter het loket kunnen u er meer over vertellen. Rest ons u een prettige jaarwisseling en een voorspoedig 1989 te wensen. WAAR ZOUDEN WE ZIJN ZONDER DE TREIN? SEOUL (AP) - In een ong de Zuidkoreaanse presider le studenten en onrustige a gewaarschuwd, dat gewei en economische stabiliteit Roh vaardigde een „bijzondere richtlijn" uit aan politie en veilig heidstroepen om stakingen, aan vallen op overheidsgebouwen en andere uitingen van politiek ge weld de,kop in te drukken. „On wettige en bandeloze ontwikkelin gen en buitensporige eisen die zich in het verloop van de liquidatie van het autoritaire systeem voordoen bedreigen niet alleen de democra tie maar ook de stabiliteit van de vrije economie," zei Roh tot een bijeenkomst van belangrijke over heidsfunctionarissen. Oppositie en dissidenten hebben de verklaring van Roh onmiddel lijk verworpen en de regering er van beschuldigd, een voorwendsel te zoeken om tegenstanders te on derdrukken en ondermijning van haar gezag te voorkomen. De Na tionale Assemblee van Zuidkorea wordt door de oppositie beheerst. Oppositieleider Kim Dae Jung noemde het bevel van Roh „een complot van de fascisten om hun verworven rechten niet te verlie- De betogingen van radikale stu denten en dissidenten tegen Roh zijn nog lang niet zo ernstig als de massale demonstraties in 1987. Maar regeringsfunctionarissen zijn bang dat het geweld zal toenemen en uit de hand zal lopen. Zij zijn on gerust dat aanhoudende protesten Buitenland kort Gevangenen vrij Koning Birendra van Nepal heeft ter gelegenheid van zijn 43e ver jaardag besloten 177 mensen uit de gevangenis te ontslaan, onder wie 30 politieke gevangenen. De minis ter van binnenlandse zaken Thapa verklaarde dat ook de overige 100 politieke gevangenen die het land kent spoedig zullen worden vrijge laten. Maar hij zei niet wanneer dat gaat gebeuren. Weduwe Mao ziek Jiang Qing, de weduwe van wijlen Mao Zedong, is ernstig ziek, zo heeft het Chinese dagblad bericht. De 74-jarige Jiang, leidster van de zogeheten Bende van Vier, zit we gens haar rol in de Culturele'Revo lutie een levenslange gevangenis straf uit. Zij wordt momenteel in de gevangenis behandeld wegens niet nader gespecifieerde „ouderdoms- aandoeningen". Volgens hardnek kige geruchten zou Jiang aan keel kanker lijden. Verkoolde lijken In het zuiden van Sri Lanka zijn de verkoolde lijken aangetroffen van 44 personen. De politie zei te ver moeden dat het gaat om militante tegenstanders van de Srilankaanse regering, die zouden zijn gedood door het Revolutionaire Rode Volksleger, een organisatie die sinds kort jacht maakt op radicale Singalezen. De politie zei dat de aanvallers hun slachtoffers kenne lijk eerst hadden doodgeschoten en hun lijken vervolgens in brand hadden gestoken. roon harde redevoering heeft loh Tae Woo gisteren radika- riders de wacht aangezegd èn adige protesten de politieke fi het land in gevaar brengen. de positie van Roh in gevaar kun nen brengen, omdat er onder het volk grote woede heerst over de misstanden onder Roh's voorgan ger Chun Doo Hwan, waarvan de bijzonderheden nu naar buiten ko- Roh verzet zich tegen pogingen om Chun te bestraffen. Door som mige Koreanen wordt hij ook met Chun vereenzelvigd. Roh heeft be loofd volgend jaar een referendum over zijn eigen positie te zullen uit schrijven. Wat er moet gebeuren als hij de volksraadpleging verliest is onduidelijk, maar leden van de regering zijn bang dat hij dan ver kiezingen zal moeten uitschrijven die voor hen slecht kunnen uitpak ken. Zuidkorea heeft gisteren inge stemd met een Noordkoreaans voorstel om op hoog niveau te gaan onderhandelen over het verminde ren van de spanningen tussen de twee landen. De onderhandelingen zullen worden gevoerd door poli tieke en militaire delegaties. De Zuidkoreaanse premier Kang Young Hoon aanvaardde een voor stel dat op 16 november was ge daan door zijn Noordkoreaanse ambtgenoot Yon Hyung Muk om de onderhandelingen afwisselend te houden in de beide hoofdsteden Seoul en Pyongyang. Kang bood aan te praten over be ëindiging van de wederzijdse anti- propaganda, het bevorderen van „wederzijds vertrouwen in militai re aangelegenheden" en het bevor deren van uitwisselingsprogram ma's. Ook zou kunnen worden ge praat over het organiseren van een topontmoeting van president Roh Tae Woo met de Noordkoreaanse president Kim II Sung. JERUZALEM (AP) - Het Israëli sche leger heeft gisteren in een vuurgevecht in zuia-Libanon drie gewapende Palestijnen gedood, die het kennelijk hadden gemunt op de kibboets Manara, die op on geveer 100 meter afstand ligt van de plaats waar het treffen plaats vond. De Israëlische radio heeft dit gisteren bekend gemaakt. Bij het vuurgevecht zijn geen Israëlische soldaten gewond geraakt, aldus de commandant van het noordelijk Is raëlisch leger, generaal Peled. In Libanon maakte het Pales tijns Bevrijdingsfront, een kleine radicale factie van de PLO van Arafat, bekend dat haar leden be- HAMBURG - De Oostduitse spion Günther Guillaume placht zijn contactman te ontmoeten in het restaurant 'Tulpenfeld' op een steenworp afstand van het kantoor van de Westduitse bondskanselier, temidden van argeloze ambtena ren en journalisten. Die afspraken kwamen in een handomdraai tot stand. Voordat Guillaume 's mor gens zijn kantoor in Bonn betrad, had een zekere meneer Bockler uit Bochum naar zijn secretaresse ge beld met de boodschap dat hij hem wilde spreken, maar geen tijd had om te wachten. Dan wist de spion hoe laat het was. door Aly Knol Stipt om half twee stond op een tafeltje in het restaurant zijn lieve lingsgerecht klaar: lamskoteletjes met groene boontjes en aardappel- kroketjes. Tijdens de maaltijd gaf de spion zijn laatste nieuwtjés door. Vervolgens ging de contact man met het materiaal richting DDR. Guillaume liep op zijn ge mak terug naar het 'Kanzleramt' om zijn andere broodheer verder te dienen. Günter Guillaume voelde zich aan het begin van de jaren zeventig in de Westduitse hoofdstad Bonn als een vis in het water. Als meester in de kunst van het „onder vijan CANBERRA (DPA) - De betrek kingen tussen de Australische poli tie en de aboriginals, de oorspron kelijke bewoners van het vijfde continent, zijn „verschrikkelijk". Dit heeft een Australische rechter gisteren verklaard. Rechter James Muirhead is voor zitter van een commissie, die in op dracht van de regering van premier Bob Hawke een onderzoek instelt naar de achtergronden van de vele sterfgevallen onder aboriginals in gevangenissen en politiecellen. Een verdere toename van het aantal doden kan slechts door ver strekkende wetsveranderingen worden voorkomen, aldus een tus sentijds rapport van de onder zoekscommissie. Ook zou moeten worden onderzocht of politiefunc tionarissen discrimineren, aldus trokken waren geraakt by een vuurgevecht met Israëlische solda ten. Volgens het communiqué van de groep, dat werd uitgegeven in de havenstad Sidon, was de actie bedoeld als een eerbetoon aan de vorige maand aan een hartaanval overleden leider van het front, Taalat Yacoub. Yacoub had zijn politiek hoofdkwartier in Syrië en een militaire basis in het Palestijn se vluchtelingenkamp Ein el-Hil- weh bij Sidon. Het incident van gisteren is de derde infiltratiepoging in een week. Maandag doodde een Israëli sche commando-eenheid drie in dringers bij het plaatsje Meiss el den vrienden maken" had hij zijn afspraken met contactpersonen het liefst „in het hol van de leeuw". Omdat ze daar naar zijn heilige overtuiging nog het minste gevaar liepen ontdekt te worden. De West duitse contra-spionage heeft hem - ongewild - in die opvatting ge sterkt. Zij heeft hem, ondanks tal loze aanwijzingen, jarenlang niet kunnen grijpen en ontmaskeren. Guillaume, door wiens toedoen bondskanselier Willy Brandt in 1974 het veld moest ruimen, heeft het nu allemaal voor het nageslacht opgeschreven. Of liever nog, zo vermoedt het Westduitse week blad Der Spiegel dat gisteren een deel van de memoires van Guillau me publiceerde, voor zijn eigen zoon Pierre. Want Pierre heeft de idealen, waarvoor zijn vader ver raad pleegde, op zijn beurt verra den. Hij heeft in mei dit jaar met hulp van de regering in Bonn de DDR verlaten. Uit talloze passages in het boek kan men lezen dat Guillaume nog steeds grote bewondering en gene genheid koestert voor de mens en politicus Willy Brandt, die hij als persoonlijk adviseur terzijde stond. En welke regeringsgehei men de spion ook in de loop der tij den heeft prijsgegeven, hij houdt zich ook in deze memoires aah zijn ooit gedane belofte nooit over het 'Relatie politie en aboriginals verschrikkelijk' Muirhead. De politie zou ver trouwd moeten worden gemaakt met de cultuur en de traditie van de aboriginals. Toen de commissie ruim een jaar geleden met haar werkzaamheden begon was er sprake van 44 sterfge vallen onder aboriginals in gevan genissen. Inmiddels is het doden tal onder aboriginal gedetineerden opgelopen tot meer dan 100, voor het merendeel zelfmoorden. De zwarte Australiërs lijden in verhou- Jabal; op dezelfde dag verdronken drie anderen voor de kust van Li banon, bij een kennelijke poging vanaf de zee Israël binnen te drin gen. Bij ongeregeldheden tussen Pa lestijnse demonstranten en het Is raëlische leger in „de bezette gebie den werden gisteren twee Palestij nen gedood en raakten vier ande ren gewond. Op de Westelijke Jordaanoever en in de Gazastrook gaven de Pa lestijnen gisteren gehoor aan een oproep tot algemene staking. Het leger kondigde voor vier vluchte lingenkampen in de Gazastrook een uitgaansverbod af waardoor 150.000 Palestijnen hun huizen niet konden verlaten. In Nablus, op de Westelijke Jor daanoever, openden Israëlische soldaten het vuur om een groep stenen gooiende demonstranten uiteen te jagen. Hierbij vond een 18-jarige jongen de dood. In de plaats Rihiya werd een 19-jarige jongen doodgeschoten toen solda ten het vuur openden op evneens met stenen gooiende jongeren. Een hoge PLO-functionaris heeft aangekondigd dat de Pales tijnse Bevrijdingsorganisatie PLO in februari een voorlopige regering zal vormen voor de in november Willy Brandt (archieffoto) persoonlijke leven van Brandt uit de school te zullen klappen. Grootste slag In zijn memoires doet Guillaume voor het eerst uit de doeken hoe hij ding met anderen zeer sterk in de gevangenis, zo stelt de commissie. Minister van justitie Michael Ta- te omschreef het tussentijdse rap port als een „belangrijke stap op weg naar beëindiging van een tra gedie". Woordvoerders van de abo riginals daarentegen zeiden teleur gesteld te zijn over de conclusies in het rapport. Strafvervolging van personen die mogelijk schuld heb ben aan de dood van aboriginals is niet ter sprake gekomen, zo stelden zij. In West-Autralië, de staat waar de meeste 'sterfgevallen' plaats vonden, hebben bonden van poli tie- en gevangenispersoneel met steun van de deelstaatsregering be sloten enkele aanbevelingen in het voorlopige verslag juridisch te gaan aanvechten. KHARTOUM (Rtr) - De op een na grootste partij in de Sudanese rege ringscoalitie heeft zich uit de rege ring teruggetrokken. De Democra tische Unie Partij (DUP) deelde gisteren mee dat partijleider Mo hammed al-Mirghani premier Sa- deq al-Mahdi van het besluit op de hoogte had gebracht. In de DUP-verklaring wordt ge- eist dat de economische noodmaat regelen die de regering maandag bekendgemaakte, waaronder een vervijfvoudiging van de prijs van suiker, worden ingetrokken. Mah di wordt opgeroepen een voorlopi ge regering te benoemen die nieu we verkiezingen moet voorberei den. De twee andere coalitiepart ners, Mahdi's Umma partij en het Nationale Islamitische Front (NIF), hebben samen nog altijd een meerderheid in het 301 zetels tel lende parlement. De grote Sudanese Federatie van Vakcentrales heeft opgeroepen het werk met ingang van vandaag voor onbepaalde tijd neer te leggen. Luchtvaartpersoneel van het vlieg veld van Khartoum legde gisteren al het werk neer uit protest tegen de prijsverhogingen. In de Sudane se hoofdstad wordt op grote schaal gedemonstreerd tegen het rege ringsbeleid. De DUP dreigde vorige week al uit de regering te stappen toen het parlement een plan van deze partij om een einde te maken aan de al ja ren voortslepende burgeroorlog met het Sudanesé Volksbevrij dingsfront SPLA afwees. uitgeroepen Palestijnse staat. „Binnen twee maanden zal er een voorlopige regering zijn voor de staat Palestina", zei Yasser Abd- Rabboo van het Uitvoerend Comi té van de PLO gisteren in de Jordaanse hoofdstad Amman. Abd-Rabboo zei dat tijdens de komende vergadering van het Uit voerend Comité, in de tweede week van januari, de details zou den worden ingevuld. Een ander lid van het Comité, Mohammed Milhem, bevestigde dat gedetail leerd over de vorming van een voorlopige regering wordt gespro ken, maar zei dat de PLO nog geen datum had geprikt voor het instel len van een regering in balling schap. Opknapbeurt Rome ROME (AP) - De Italiaanse rege ring heeft 318 miljard lire (rond een half miljard gulden) uitgetrokken om Rome een opknapbeurt te ge ven en de overlast van verkeer en vervuiling aan te pakken. Het grootste deel van het geld is be stemd voor de bouw van een enorm kantoorcomplex aan de oostzijde van de stad ten behoeve vap de overheid en het bedrijfsle- zijn grootste slag kon slaan, toen hij in 1973 als enige vertrouweling door Brandt werd meegenomen naar diens Noorse vakantiehuis bij Hamar. Brandt werd in het schil derachtige, aan een meer gelegen stadje voortdurend op de hoogte gehouden van de perikelen die zich destyds op topniveau in de NAVO afspeelden, waar de meningen da nig verdeeld waren over de nood zakelijke atoombewapening. Guil laume speelde al die informatie, in clusief een brief van de Ameri kaanse president Nixon met het opschrift 'geheim en persoonlijk', door naar de DDR. Brandt vloog naar Noorwegen, Guillaume ging per auto. Op de heenreis postte de 'Kanzlerspion' in het Hallandia-hotel in het Zweedse Halmstad een ansicht kaart: „Lieve schat. Je Gudrun wacht met smart op je." Waarna plaats, datum en uur van de af spraak volgden. In Noorwegen bracht de dienstdoende koerier van Brandt enkele dagen later wat persoonlijke, van de deurmat in Bonn opgeviste post voor Guillau me mee. Daaronder een ansicht kaart van ene Peter, die bevestigde dat hij Gudrun in Zweden zou tref fen. De afspraken waren gemaakt. Tegen het einde van de vakantie had Guillaume op een gegeven mo ment per ongeluk twee eender lij kende koffertjes verwisseld: één met souvenirs en één met de offi ciële ambtelijke stukken. En dat bracht hem op het idee. Hij gaf het koffertje met souvenirs mee aan de veiligheidschef van Brandt, die in het regeringsvliegtuig mee zou vliegen. „Uli. Er zitten belangrijke papieren in, die wil ik niet in mijn auto meenemen. Doe mij een ple zier en geef ze op mijn kantoor af." De souvenirs gingen naar Bonn, de geheime stukken werden op het afgesproken tijdstip op de kamér van de Guillaume's in het Hallan dia-hotel gefotografeerd door de uit de DDR overgekomen 'Peter'. Terug in Bonn legde Guillaume de officiële papieren terug op de plaats waar ze hoorden. De spion en zijn vrouw Christel waren eufo risch: „Wij wisten het: het allerhei ligste uit de Bonner sacramenten bevond zich nu in ons allerheiligste in Berlijn." Na deze „in vele opzichten on vergetelijke vakantie" (Guillaume) volgde enkele maanden later nog een tweede uitstapje met Willy Brandt naar zuid-Frankrijk. Daar had Guillaume in een klein Picas- so-museum in een 12de eeuws ka pelletje een tot op heden geheim gebleven ontmoeting met „een hoge man" uit het Oostduitse mi nisterie voor Staatsveiligheid. De ze ried de spion en zijn vrouw aan om nu zo langzamerhand maar eens een veilig heenkomen in de DDR te zoeken. Er was nu nog ge legenheid voor. Maar Guillaume vond het zonde zijn „vrijwel ideale plaats" in Bonn al op te geven. Bo vendien zou zijn verdwijning een politiek schandaal van de eerste or de veroorzaken. De Guillaume's gingen niet en werden in april 1974 thuis gearresteerd. Het schandaal bleek onvermijdelijk. Guillaume woont na een gevan genisstraf van nog geen zeven jaar thans weer in de DDR. Zijn huwe lijk is kapot. Zijn zoon is in het Westen. Volgens Der Spiegel zag hij in Brandt „een vader". En hij neemt Brandt, maar ook zichzelf, in zijn boek in bescherming: niet hij heeft de val van Brandt bewerk stelligd. Dat hadden anderen al lang voor hem gedaan: contra-spio nagechef Nollau danwel de toen malige Westduitse minister van Binnenlandse Zaken Genscher (de huidige minister van buitenlandse zaken). Q HOF - Leden van de milieu-organisatie Robin Wood hebben gisteren het drielandenpunt tussen Westduitsland, Oostduitsland en Tsjechoslowakije bezet. Zij protesteren tegen de luchtverontreiniging die de drie landen produceren. De milieu-activisten, die een tentenkamp hebben opgezet, wil len hun actie drie dagen volhouden. (foto anp> Onderzoek naar moord Romero wordt gesloten SAN SALVADOR (Rtr) - Po gingen om het dopdseskader op te sporen dat in 1980 verant woordelijk was voor de moord op de Salvadoraanse aartsbis schop Romero zullen waar schijnlijk onder druk van recht se politici worden stopgezet. Op een persconferentie giste ren verklaarde de voormalige procureur-generaal Flores dat de „de zaak verloren was". Flo res werd vorige week door het parlement van zijn post onthe ven. Hij besohuldigde de recht se Nationalistische Republi keinse Alliantie (Arena) ervan het onderzoek te saboteren, omdat er een doorbraak op komst was die gevolgen zou hebben voor leden van de Are na-partij en dan met name voor Roberto D'Aubuisson, de op richter van de Arena. Enige tijd geleden werd in de Verenigde Staten kapitein Alvaro Savaria gearresteerd, die heeft bekend de bestuurder van de auto te zijn geweest waarmee de moor denaars wegvluchtten. De rege ring van El Salvador had om zijn uitlevering gevraagd maar heeft inmiddels laten weten geen interesse meer te hebben in Savaria. ADVERTENTIE P. L. WARNARS Sindi 1874 EXCLUSIEVE MEUBELEN - INTERIEURSTOFFEN. Noordeinde 23a 's-Gravenhaae Molenstraat 18 's-Gravenhaae 070-642835 070-463467

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1988 | | pagina 5