'Keuren van gifspuiten verplichten' De aandeelhouder liet zijn tanden zien in 1988 Nieuwe btw veel werk voor winkelier Fransen maken pretpark met Smurfen bij Metz Hoger opgeleiden willen overheid niet als werkgever Recordjaar beurs Tokyo Fusiekoorts en mondigheid kenmerkend voor beursjaar WOENSDAG 28 DECEMBER 1988 PAGINA 7 Dreigement minister Nijpek: HORST (ANP) - Als boeren niet vrijwillig hun spuitappara tuur jaarlijks laten keuren, zal de overheid zo'n keuring wettelijk verplichten. Dat dreigement uitte minister Nij- pels (milieu) gisteren bij de introductie van een milieu vriendelijker landbouwspuitmachine in Horst. METZ (GPD) De Smurfen, die blauwe mannetjes uit de stripboe ken van de Belgische tekenaar Peyo, krijgen hun eigen pretpark onder de rook van de Oostfranse stad Metz. Niet ver van steden als Luxemburg, Saarbrücken en Nan cy, alsmede de Belgische Arden nen hopen de exploitanten op be zoekers uit maar liefst vijf landen, door Wilko Voordouw Frankrijk, België, Luxemburg, Duitsland en Nederland. Voor di recteur Pierre Jullien is 'Big Bang Schtroumpf zoals het park gaat heten, dan ook het eerste echte Eu ropese pretpark. In april aanstaande zal het park zijn deuren voor het publiek ope nen. De maatschappij Sorepark, die de exploitatie verzorgt, hoopt al dit eerste jaar 1,8 miljoen bezoe kers te krijgen, waarvan ongeveer 100.000 Nederlanders. Als een pu bliciteitsstunt rijden tijdens de ral- lye Paris-Dakar twee auto's mee, die onder meer zijn gesponsord door het Smurfenpark. Het idee voor het Smurfenpark stamt uit de periode dat pretpar ken gezien werden als een van de mogelijkheden om de aan bloedar moede lijdende Franse economie weer nieuw leven in te blazen. In 1985 had de provincie Lotharingen inderdaad dringend behoefte aan een economische injectie. De me taalindustrie vrijwel de enige rijkdom van de Lotharingen was op z'n retour. De huidige onderminister van ruimtelijke ordening kwam toen onder meer met het plan van het Smurfenpark. Cm de benodigde 250 miljoen gulden bij elkaar te ga ren, werd de Sorepark-organisatie opgericht. Deze vond het bedrag onder meer bij de banken Paribas, Société Générale, Crédit Agricole alsmede bij de bouwmaatschappij en Bouygues en Spie Batignolles en zelfs bij de regering van Koe weit. Het 40 hectare grote terrein werd al snel gevonden op het grondgebied van twee stadjes, die voordien volledig dreven op de me taalindustrie, Hagondange en Mai- zières-les-Metz. Er zullen 800 ba nen worden gecreëerd. Buiten het 'Smurfenrijk' zullen in totaal nog drie fantasieparken worden aangelegd. Deze hebben allemaal een band met de Smurfen. Het centrale deel van het park is dus 'De wereld van de Smurfen'. Dat deel van het park is zo goed als af. Het kasteel van Gargamel, eeu wige doodsvijand van de in padde stoelenhuisjes woonachtige blau we helden, neemt ook een belang rijke plaats in. De drie 'afgescheiden' werelden zijn volgens Jullien direct afgeleid uit de stripboeken. Het 'water- dorp', de 'toekomstplaneet' en het 'wilde continent' zijn de namen van de thema-parkjes in Smurfen- land. In feite heeft men rond deze weidse namen een aantal typische pretpark-activiteiten geconcen treerd. Er is dus een wildwater-ri- vier die met bootjes kan worden af gevaren. Verder is er een reusachti ge achtbaan van 1,2 kilometer leng te, alsmede een gewone, die we van de kermis kennen. Een soort su perzweefmolen is ook van de par ty. Buiten deze meer traditionele kermisattracties komt er ook een aantal minder gewone activiteiten. In de ingang van een prachtig na gebouwd neergestort ruimtevaar tuig kan men schieten op mars mannetjes en ander eng gespuis. Wie een keer raak heeft geschoten, loopt echter gevaar, want de mon sters zijn niet zomaar uitgescha keld. Er wordt zelfs teruggescho ten. Even verderop kunnen de bezoe kers een blik werpen op een 'vreemde' beschaving. Daar heeft men met licht en glas een werkelijk betoverend stukje 'nieuwe wereld' geschapen. Datzelfde zal overigens ook gebeuren in de drie theaters die Smurfenland telt. Twee ervan hebben 2500 plaatsen, het derde Olie duurder na ongeluk tanker LONDEN (Rtr) - De prijzen van ruwe olie zijn op de internationale markt gestegen in reactie de ver mindering van de Britse oliepro- duktie de komende maanden, met mogelijk tien tot twaalf procent. De toonaangevende oliesoort uit het Midden-Oosten, Dubai, voor le vering in januari ging met 45 dol larcent omhoog tot 13,40 dollar. De verwachte produktiedaling is een gevolg van het op drift raken van een Britse opslagtanker in de Noordzee afgelopen zaterdag en het daarmee stilvallen van de olie- produktie van de drie Britse olie velden Fulmar, Auk en Clyde. De drie velden produceren samen da gelijks een hoeveelheid van 210.000 vaten (van 159 liter) olie, wat neer komt op een totale som van 1,75 miljoen pond sterling (6,33 miljoen gulden) per dag. Op dit moment worden er volgens Nijpels in de Nederlandse land bouw jaarlijks zo'n 20 miljoen kilo gram bestrijdingsmiddelen ge bruikt. Dat komt neer op 25 kilo per hectare. Veel van deze, voor het milieu schadelijke, stoffen komen door verouderde of slecht afgestel de machnes niet op de juiste plaats terecht. Om toch het gewenste re sultaat (tegengaan van onkruid en ziekte) te bereiken gebruikt men in de landbiouw daarom veel meer bestrijdingsmiddelen dan strikt noodzakelijk is. Voor de landbouwer is dat een Extra subsidie voor stillere windturbines DEN HAAG (ANP) - Exploi tanten van windturbines kun nen per 1 januari een extra sub sidie krijgen als ze een geluids arme windturbine plaatsen. De subsidie bedraagt 50 gulden per kilowatt. Het ministerie van milieu heeft dit vanochtend meegedeeld. De subsidie is onderdeel van de Vrom-regeling milieupre mie windenergie. Die regeling kende al een basissubsidie van 100 gulden per kilowatt voor windturbines. Daar komt dus nu 50 gulden bij. Het budget voor deze regeling wordt daar toe verhoogd van 10 miljoen tot 13,5 miljoen gulden. De plaatsingsmogelijkheden van windturbines worden niet alleen door wind bepaald, maar volgens vrom ook in zeer sterke mate door de hoogte van hup geluidsproduktie. De normen wat dat betreft worden in 1990 nog verscherpt. De nieuwe sub sidieregeling is bedoeld om met name fabrikanten te stimu leren om stillere windturbines te ontwikkelen. Minister Nijpels heeft ook be sloten, aldus Vrom, om vier nieuwe zogenoemde milieupre- miegebieden aan te wijzen en een aantal eerder aangewezen gebieden uit te breiden. Een milieupremiegebied is een deel van het land dat geschikt wordt geacht voor het opwekken van windenergie. Er zijn nu in to taal 22 van deze gebieden. Economie k ort NMB De NMB Bank heeft van de Nigeri- aanse autoriteiten toestemming ge kregen om zich in dat land te vesti gen en opent binnenkort een verte genwoordigingskantoor in de hoofdstad Lagos, aldus een be kendmaking van de NMB, die hier mee de eerste Nederlandse bank is met een vestiging in Nigeria. Meubelboulevards De meubelboulevards hebben een belangenvereniging opgericht on der de naam Vereniging Meubel boulevards Nederland MBN. Het doel is het behartigen van de col lectieve belangen van de leden. Verder wil de vereniging naar bui ten als eenheid optreden bij be paalde activiteiten, aldus een me dedeling van het Centraal Bureau voor Woninginrichtings- en Meubi- leringsbedrijven CBW. Lada De Hongaarse onderneming Ga- rancia wil Russiche Lada's vanuit de Bondsrepubliek Duitsland in Hongarije invoeren. De huidige handelsregels maken directe im port vanuit de Sovjetunie onmoge lijk. Een Lada Toscana moet 7000 Westduitse mark kosten. Honga rije heeft zelf geen autofabriek. Er is een wachtlijst voor meer dan 300.000 auto's. Momenteel is de wachttijd voor een Lada (te betalen in Hongaarse forinten) vijf tot zes jaar. De Hongaarse klant zal voor de Westduitse Lada's harde valuta moeten neertellen. Fiji De VS willen de economische hulp aan de Fiji-eilanden in de Stille Oceaan hervatten, nu daar weer een burgerregering de scepter zwaait. Na een coup op Fiji in mei 1987 heeft Washington de hulp van 1,4 miljoen dollar stopgezet. extra kostenpost omdat hij een grotere hoeveelheid bestrijdings middel moet gebruiken. De midde len die hun doel niet bereiken vor men op hun beurt een aanslag op het milieu. De middelen komen bij voorbeeld in oppervlakte- of grondwater of worden zelfs met de regen meegenomen, aldus Nijpels. Door verbetering van de be staande apparatuur en het ontwik kelen van nieuwe kan de uitstoot van bestrijdingsmiddelen in het milieu naar verwachting met tien tallen procenten verminderen. Eer der dit jaar is al de Stichting Keu ring Landbouwspuiten opgericht met het doel de goede werking van landbouwspuiten door keuringen en informatie te bevorderen. Nijpels sprak gisteren de hoop uit dat de stichting in het hele land keuringsstations en testinstallaties opzet. Goed opgeleide en gediplo meerde keurmeesters zouden de keuringen moeten verrichten. Op basis van vrijwilligheid zouden boeren en loonspuiters hun appa ratuur daar moeten laten testen. Gebeurt dat niet dan wil Nijpels de keuring wettelijk verplichten. Wasmiddelen gaan van het lage (6 procent) r gehamsterd, zo melden winkelbedrijven. r het hoge btw-tarief (18,5 procent). Op bescheiden schaal is er al DEN HAAG (GPD) - Hoger opge leiden hebben een zeer negatief beeld van de overheid als werkge ver. Slechts drie procent van alle hbo'ers en academici in Nederland wil bij de overheid werken. Dit geeft een onderzoek te zien dat is uitgevoerd door het personeelwer- vingsbureau IPW in samenwer king met de Universiteit Twente. Het imago van bedrijven en instel lingen op de arbeidsmarkt was on derwerp van het onderzoek. Het zeer omvangrijke onderzoek is in acht branches gedaan. De meest opvallende resultaten waren bij de overheid te zien. Zo wil tach tig procent van de hoger opgelei den die bij de overheid werken daar vertrekken. De ondervraag- Onderzoek zuivel valse concurrentie DEN HAAG (ANP) - De Econo mische Controle Dienst gaat de on eerlijke concurrentie onderzoeken waaraan de zuivelindustrie zich schuldig zou maken door onderne mers geld te bieden voor een afna- me-contract. De zuivelcoöperaties hebben hun medewerking aan een dergelijk onderzoek toegezegd. Staatssecrtetaris Evenhuis (econo mische zaken) heeft dit geant woord op schriftelijke vragen van CDA-Kamerlid Schartman. Aanleiding voor de vragen is een artikel in een vakblad. Daarin stond dat zuivelcoöperatie Melkunie in Woerden onderne mers geld bood als zij een afname- contract sloten. Het concern zou daarmee in België verwerkte melk van de Nederlandse markt willen weren. Directe aanleiding vormde een onlangs gestarte campagne van levensmiddelengroothandel Unigro. Dit concern betrekt onder de naam Super zuivelprodukten uit België. Voor die tijd nam Uni gro zuivelprodukten af van Melkunie. DEN HAAG (GPD/ANP) - De btw-verandering bezorgt de winke liers handenvol werk. Op 2 januari moeten de prijsjes zijn aangepast. Supermarkten als de Konmar die een geautomatiseerd prijssysteem hebben passen alles in één dag op 2 januari aan. Ook Edah hoopt het karwei de tweede januari nog voor de deuren open gaan geklaard te hebben. In de Albert Heyn-filialen is echter gisteren al met het omprij- zen begonnen. De artikelen die da len in btw-tarief en prijs komen het eerst aan de beurt. De consument betaalt voor de al omgeprijsde arti kelen ook al de lagere prijs. De ver hoging van de prijs van wasmidde len gaat wel pas per 1 januari in, al dus een woordvoerder van het con- Doordat het algemene btw-tarief per 1 januari wordt verlaagd van 20 naar 18,5 procent en alle voedings- en geneesmiddelen voortaan onder het lage tarief van zes procent val len, moeten miljoenen prijsjes wor den aangepast. De verwachting, zo wel van winkeliers als van de Con sumentenbond, is dat de consu ment er over de gehele linie één tot twee procent op vooruit gaat. Voor de eet- en drinkwaren geldt dat produkten die voorheen onder het algemene (hoge) tarief vielen nu onder het lage zes-procentsta- rief vallen. Zo worden diepvries- aardappelprodukten, ijs en diepge vroren artikelen als loempia's en bladerdeeg goedkoper. Dit geldt ook voor chocolade, mayonnaise, kruiden, snoepgoed, bak- en braad- middelen, voedingspreparaten (vi taminen, mineralen) en vermage ringsmiddelen. Uiteraard zijn er ook uitzonde ringen. Alcoholhoudende dranken waarover de accijns wordt geheven zoals jenever, likeur, whisk(e)y, bier en wijn vallen nog gewoon onder het hoge tarief, zij het dat dat per 1 januari 1,5 procent lager ligt. Alcoholvrije dranken, zoals mine raalwater, limonades en vruchte sappen, worden weliswaar naar het lage tarief overgeheveld, maar te gelijkertijd wordt de accijns ver hoogd. Ook hier zijn de verschillen niet al te groot. Eén groep produkten gaat van het lage naar het hoge tarief: de was- en zeepmiddelen. Een twee- kilopak wasmiddel kost volgend jaar niet meer tussen de acht en ne gen gulden, maar negen tot tien gulden. In tegenstelling tot wat bij een prijsverhoging van enkele dub beltjes voor koffie het geval is, wor den wasmiddelen niet op grote schaal gehamsterd. De meeste win kelbedrijven constateren wel een wat verhoogde vraag. Het valt wel op dat juist nu, vlak voor de prijsverhoging ingaat, twee grote leveranciers van wasmidde len een kortingsactie zijn begon nen. Bij aankoop kan de consu ment een deel van de aankoopsom teruggestort krijgen op bank- of gi rorekening. Overigens verwacht de Consu mentenbond niet dat bij andere, vooral duurdere produkten de ver laging van het hoge btw-tarief sterk in de prijs merkbaar zal zijn. Voor die artikelen worden nu veel 'psychologische prijzen' gebruikt: 49,90 gulden, 129 gulden, 1599 gul den enzovoorts. "Die prijzen zullen nu niet ineens met een paar dub beltjes of guldens veranderen, om dat dat noch voor de winkelier, noch voor de consument zoden aan de dijk zet", aldus een woordvoer der van de bond. De Consumentenbond zal vol gend jaar controleren of de prijzen inderdaad zijn aangepast. De leden opgeroepen zijn om via een spe ciaal telefoonnummer eventuele onjuistheden (geen of te geringe prijsverlagingen) te melden. den vonden toekomstperspectie ven, flexibiliteit, marktgerichtheid en ontplooiingsmogelijkheden bij de overheid volstrekt onvoldoen de. Alleen op het gebied van de ar beidsvoorwaarden was men rede lijk tevreden. IPW-directeur Van den Maag denburg: "Het veldwerk voor dit onderzoek is afgelopen zomer ge daan, en dat is ongetwijfeld van in vloed geweest op de resultaten. Toen was er namelijk weer wat ru moer rond de afslankingsoperaties bij de overheid. Vanzelfsprekend beïnvloedt dat de beantwoording van de vragen". Het ministerie van binnenlandse zaken kwam kort geleden met de zogenoemde Knelpuntennota, waaruit bleek dat het voor de over heid steeds moeilijker wordt perso neel aan te trekken. Minister Van Dijk heeft 21 miljoen gulden extra begroot voor 1989 om personeel te werven en te behouden. Van den Maagdenburg: "De overheid is op een bijzonder posi tieve wijze bezig met een imago verandering. Alleen, dat kost veel tijd. Dit onderzoek kan een bijdra ge leveren aan de inventarisatie van de problemen die zich daarbij voordoen". TOKYO (Rtr) De aandelenkoersen op de effectenbeurs van Tokyo zijn gisteren wederom gestegen, waardoor de Nikkei-index van de 225 fond sen op de laatste dag van het Japanse beursjaar uitkwam op 30.159,00 punten, een record. De index was daarmee ruim 108 punten hoger dan de voorgaande dag. Het beursjaar werd gisteren met een halve dag van han delen afgesloten. Op 4 januari gaat de effectenbeurs van Tokyo weer open. Ook dan wordt er slechts een halve dag gehandeld. De beursindex is over heel 1988 genomen met bijna 8600 punten ofwel ruim veertig procent gestegen. Over het algemeen was wel verwacht dat de aandelenkoersen in Tokyo zouden stijgen, maar dat de stijging zo groot zou uitvallen was voor velen een verrassing. Voor het komende jaar wordt ook een sterke stijging verwacht. De beursbarometer kan in 1989 door de 36.000 of zelfs de 37.000 punten heen gaan, aldus een Japanse effectenmakelaar. Fiat neemt VW toppositie af O VERVEEN (ANP) - Het Ita liaanse autoconcern Fiat is dit jaar voor het eerst marktleider in Europa geworden, zo heeft algemeen directeur D. Fütterer van Fiat Auto Nederland van middag verklaard. Hij sprak ter gelegenheid van de verkiezing van de Fiat Tipo tot auto van het jaar 1989. De uitslag van die verkiezing is enige weken gele den bekendgemaakt. Fiat heeft Volkswagen (inclu sief Audi en Seat) van de eerste plaats verdrongen. De Neder landse vestiging van Fiat con cludeert uit gegevens over de eerste elf maanden van dit jaar dat het aandeel van Fiat op de Europese automarkt in 1988 uitkomt op 14,8 procent tegen 14,3 procent in 1987. AMSTERDAM (ANP) - De aan deelhouder wil steeds nadrukkelij ker zijn rechten laten gelden. In 1988 liet hij zijn tanden zien. Finan cieel gezien stond het afgelopen jaar in het teken van het herstel van de beurskrach, privatisering, maar bovenal van fusiekoorts. Bij de fu siecodecommissie van de SER zijn dit jaar 625 fusies aangemeld, een historisch hoogtepunt. door Henk van Lierop en Jannie Roos Vriendelijke vriendelijke biedingen op aande len en zelfs een enkele regelrechte beursoverval, waarbij een onbe kende plotseling een meerderheid van de aandelen bleek te hebben gekocht, trokken het afgelopen jaar de aandacht. Ze gingen ge paard met een strijd over de zeg genschap in ondernemingen die zich in ons land toespitste en ook het komende jaar zal toespitsen op de beschermingsconstructies, de (juridische) maatregelen waarmee bestuurders van ondernemingen een dam opwerpen tegen hun on welgevallige aandeelhouders. De aandeelhouders zien met lede ogen hoe hun invloed daarmee af neemt en laten zich niet langer on betuigd. Waren vergaderingen v^n aandeelhouders tot enkele jaren geleden nog bijeenkomsten van weinig kwaadaardige bejaarden die hun favoriete ondernemingen trouw bezochten en dit zagen als een dagje-uit, vandaag de dag wor den bestuurders van ondernemin gen bestookt met kritiek van aan deelhouders die de krachten bun delen en zelfs juristen in het strijd perk brengen. Ook Mulder in Bos koop en IBB Kondor weten daar inmiddels alles van. Handvol Beschermingsconstructies zijn niet nieuw. Zo kent het belangrijk ste aandeel van de Amsterdamse beurs, Koninklijke Olie (Shell), niet alleen een stemrechtbeper king, maar ook prioriteitsaandelen. Volgens sommigen vloeide dit al les in het verleden voort uit angst voor overname door Rockefeller met zijn Standard Oil. De Bank Mees en Hope inventa riseerde in juni de beschermings constructies van de ondernemin gen aan de Amsterdamse beurs. Daarvan was slechts een handvol onbeschermd. Een kleine minder heid van de genoteerde onderne mingen kende geen beschermings constructie, maar bij de meeste daarvan was meer dan de helft van de aandelen in vaste handen. Het bestuur van de Amsterdam se beurs zag enkele jaren geleden al in, dat de beschermingsconstruc ties gezien de internationalisering van de kapitaalmarkten en het ont staan van een Europa zonder bin nengrenzen onder vuur zouden ko men. Overnamegevechten zoals die in het, althans in dit opzicht, li berale Amerika voorkomen leiden daar tot uitholling van in principe gezonde concerns, doordat overna mes worden vaak gefinancierd met dure leningen, die later op de con cerns drukken. Tegenstanders van bescher mingsconstructies kunnen daaren tegen aanvoeren dat een falende bedrijfsleiding, die niet in staat blijkt voor voldoende rendement te zorgen en duidelijk achterblijft bij de concurrentie, in ons land op fluweel zit. Naar goed Nederlands gebruik werd een commissie inge steld, die de steen der wijzen zou moeten vinden. De commissie Van der Grinten kwam in 1987 met een rapport, maar bleek intern ver deeld. De Amsterdamse effectenbeurs werkte dit jaar het verlies weg dat de beurskrach in oktober 1987 het koerspeil toebracht. Overnames waren verder belangrijk sfeerbepalend op de beursvloer. <f0to anp> Het beursbestuur nam vorig jaar maart een standpunt in dat veel verder ging dan de aanbevelingen van de commissie. De beurs kon digde aan de beschermingscon structies te zullen aanpakken en dat nieuws werd juichend ontvan gen door de Vereniging van Effec tenbezitters. Belangrijk argument van de beurs: de constructies ma ken buitenlandse beleggers terug houdend ten aanzien van de aande- Nederlandse beursfond- Opeenstapeling Het beursbestuur verzet zich voor lopig tegen de opeenstapeling van beschermingsconstructies. Per on derneming mag er wat de beurs be treft één permanente bescher mingsconstructie zijn en één tijde lijke. Niet alle bescherming zou dus wegvallen voor de bestuurders van ondernemingen, maar toch zouden veel grote bedrijven hun statuten moeten gaan aanpassen. Ons land heeft inmiddels binnen Sommige deskundigen menen dat de beschermingsconstructies uiteindelijk niet bestand zijn tegen de ontwikkelingen op de markt. Vooral in Groot-Brittannië en de Verenigde Staten ziet men af van de EG het verzet opgegeven tegen de plicht om verwerving van een belang van tien procent door één aandeelhouder te melden. Nu mag deze nog onbekend blijven. De SER-fusiecode kent een meldings plicht na het verwerven van meer dan de helft van de aandelen, biedingen op Nederlandse onder nemingen, omdat men denkt dat de constructies sluitend zijn en vreest als aandeelhouder niets te vertellen te krijgen. Wie doorzet komt er doorheen, maar daar dat kan jaren procede ren kosten. Dat risico is veel poten tiële overnemers te groot. Een overnemende partij kan druk uit oefenen op het bestuur van de on derneming of op het bestuur van het administratiekantoor, dat het stemrecht heeft over de gecertifi ceerde aandelen zoals die door de beleggers gekocht worden. De strijd rond de macht over de Nederlandse ondernemingen is nog lang niet gestreden. Tot dusver heeft die zich toegespitst op juridi sche constructies via de statuten van de ondernemingen. Er staan de ondernemingen ook nog diverse wat genoemd wordt 'tactische' constructies ter beschikking, zoals de ontwikkeling in met name de Verenigde Staten leert. Daar zijn begrippen als 'gifpil' en 'kroonju welen' al ingeburgerd. Hierover zal het beursbestuur pas later met een standpunt komen. De aandeelhouder gaat in tegen stelling tot andere oppositionele groepen niet de straat op. Gesto ken in driedelig grijs of stemmig blauw verpakt hij zijn kritiek op de bestuurders van de ondernemin gen tijdens vergaderingen in ui terst correcte taal. Niet minder koel en minzaam krijgt hij ant woord. De strijd is er niet minder verbeten om. Ons land staat nog veel herenleed te wachten.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1988 | | pagina 7