'Zijn stem is niet
verstomd door
het pistoolschot'
Yoko Ono over John Lennon:
Freek de
e draait warm
Weinig nieuws voor kenners
WOENSDAG 28 DECEMBER 1988
PAGINA 17
Regisseur Hal Ashby (foto ap»
Hal Ashby (59)
overleden
MALIBU (AP) - In Californië is gis
teren de filmregisseur Hal Ashby
overleden. Hij leed aan leverkan
ker en is 59 jaar geworden. Hij heeft
zijn laatste film, 'Hand Carved Cof
fins', niet kunnen voltooien.
Ashby was de maker van films
als 'Harold and Maude', 'Being
There' en 'Coming Home'. Ook re
gisseerde hij The Landlord', 'The
Last Detail', 'Bound for Glory',
'Shampoo'. 'The Slugger's Wife' en
'Eight Million Ways to Die'.
Voor 'Coming Home', over een
man die als invalide uit de oorlog in
Vietnam terugkeert, kreeg Ashby
in 1978 een Oscar voor de beste
film.
Hoewel Ashby het best bekend
was "als regisseur, was hij ook een
begiftigd filmmonteur. Zo won hij
in 1967 een Oscar voor de montage
van 'In The Heat of the Night' van
regisseur Norman Jewison met
Sidney Poitier en Rod Steiger.
Voor Jewison deed hij ook het
montage-werk in The Cincinnati
Kid', 'The Russians are Coming,
the Russians are Coming' en The
Thomas Crown Affair'.
Freek de Jonge: 'De Ontlading', gezien in
het Nieuwe de la Mar Theater in Amster
dam. Nog dagelijks tot en met 31 december
om 20.00 uur en 22.00 uur. Oudejaarsvond
uitverkocht. TV-uitzending: Nieuwjaars
dag, Nederland 2, 21.04 uur.
AMSTERDAM (GPD) - Eenen
twintig voorstellingen in elf da
gen: Freek de Jonge werkt zich
met 'De Ontlading' in het zweet
voor het grote publiek dat hij op
de eerste avond van het nieuwe
jaar vijf kwartier aan de televisie
hoopt te kluisteren. Wie dezer
dagen nog een stoel weet te krij
gen in het Nieuwe de la Mar The
ater, komt straks bij de uitzen
ding vermoedelijk ook weer aan
zijn trekken, want 'De Ontlading'
heeft vooral het karakter van een
'werk'-voorstelling. Een werk-
voorstelling waarbij overigens
genoeg te génieten valt.
Freeks nieuwe theaterprodukt
zal pas tijdens de tv-opnamen op
29 en 30 december zijn definitie
ve vorm krijgen. En gezien zijn
zeldzame improvisatietalent kon
die wel eens aanmerkelijk gaan
verschillen van wat hij de meeste
theaterbezoekers heeft voorge
schoteld.
Wat hij in 'De Ontlading' pres
teert is overigens opmerkelijk
genoeg. In het gebruikelijke ho
ge tempo - nu meer dan ooit ge
boden gezien de vijf kwartier die
de VPRO-uitzending straks gaat
duren - overspoelt hij het pu
bliek met een mengsel van oude
en nieuwe grappen. Het decor
kan de aandacht niet afleiden
want de cabaretier blijft voor de
gesloten gordijnen staan. Geen
minuut wordt verspeeld: geen
liedjes, geen danspasjes. De eni
ge rekwisieten zijn een telefoon-
hoorn, een paar oude kranten en
een banaan.
Waldheim
Wie er met die geringe hulpmid
delen in slaagt om het publiek in
zijn ban te houden, is een hele
grote. Temeer daar een flink deel
van de show de liefhebbers be
kend in de oren zal klinken. De
laatste klanken van 'De goeroe
en de dissident' waren immers
nog rond in de coulissen van het
Nieuwe de la Mar.
Zo komt, met een wat tanende
spontaniteit, het nummer 'Ge
dichten maken met de zaal' weer
op de proppen. Alsmede een
reeks dolle verhalen variërend
van onderwerpen als de Zange
res zonder Naam (aan uien ver
slaafd) en 'die onuitroeibare zee
hondjes' tot aan de 'onsmakelij
ke relatie tussen Waldheim en de
paus' en echtparen die 'allerlei
vernederingen slikken om in een
tv-quiz een autootje te winnen'.
Maar een handvol onderwer
pen is echt 'nieuw', zoals de kran
tenfusie, staatssecretaris 'Van
der Lintje', Van den Broek Hi-
rohito, en de politie, de boeren en
de vissers als 'de echte anarchis
ten'.
Wat ontbreekt is de beschou
wende verhaallijn waarmee
Freek de Jonge (inderdaad als
een goeroe) zijn cynische getrap
tegen de maatschappij pleegt te
relativeren. Gezien het korte
tijdsbestek van het programma
kan dat ook haast niet anders.
Dat gaat in zekere zin ten koste
van het evenwicht in 'De Ontla
ding', maar Freek kan nog veel
goedmaken als deze ten slotte als
Nieuwjaarsconference gepresen
teerde show nog wat wint aan ac
tualiteit.
PETER DICKER
veroorzaakt, moeten in dit licht ge
zien worden.
Lijkenpikker
Rolling Stones-gitarist Keith Ri
chards, zelf bij leven en welzijn een
fenomeen (al was het maar omdat
hij zelf naar Magere Hein lonkte),
meent dat Goldman een lijkenpik
ker is. "Van het laagste allooi. Ik
heb de biografie even in mijn hand
gehad. Na een paar pagina's leg je
'm weg. Zou dat komen omdat ik
John zelf goed gekend heb, en een
ander, veel positiever beeld van
hem heb? Ik denk het niet. Lennon
was geen makkelijke vent, soms
zelfs een echte klootzak. Maar mijn
respect voor wat hij heeft gedaan is
groter dan de vraagtekens die je bij
hem kunt plaatsen. Verder vind ik
datje er het zwijgen toe moet doen.
Elke reclame voor Goldman bete
kent dat hij eraan verdient".
Dat is ongetwijfeld juist, maar in
herent aan de uitstraling die John
Expositie 'Reve in boekvorm'
HAARLEM - Niets verkoopt zo
veel platen als de dood. Grammo
foonplatenmaatschappijen zullen
niet zo cynisch zijn dat ze hun ar
tiesten contractueel verplichten er
een einde aan te maken omdat dat
de omzet bevordert, maar ze spin
nen wel garen bij een voortijdig
einde.
Deze maand overleed Roy Or-
bison, en dat zullen de detaillisten
in januari merken als zijn nieuwe
studioalbum postuum verschijnt.
Een sluitende verklaring voor dit
morbide verschijnsel is niet te ge
ven. Per slot van rekening doet het
zich in veel mindere mate voor als
beeldend kunstenaars plotseling
komen te overlijden. Dan wordt de
prijs van hun werk wel wat om-
hooggejaagd, maar dat gebeurt ook
in de wetenschap dat dat werk in
omvang niet meer kan toenemen.
door
John Oomkes
Een plaat kan tot in het oneindi
ge worden vermenigvuldigd, en
toch vindt die na de dood van de
overleden ster een enorme aftrek,
alsof het om een unicum zou gaan.
De Amerikaanse journalist en pla-
tenverzamelaar Evan Eisenberg
meent in zijn boek 'The Recording
Angel' dat de stijgende platenver-
koop na de dood van een fenomeen
terug te voeren is op 'trouw'. Denk
maar, zo schrijft hij, aan het beeld
merk van His Master's Voice, het
hondje dat de stem van de baas
hoort via de koffergrammofoon.
Dankzij de plaat, de video, de
film en allerlei middelen om digita
le informatie op te slaan wordt het
artistieke leven van een kunste
naar kunstmatig gerekt. De inten
sieve manier waarop je na iemands
dood nog kennis kunt nemen van
zijn werk is zo groot, dat het lijkt
alsof hij of zij er nog is en zich al
leen even schuil houdt. Door de
stem te kopen, koopje als het ware
een stukje van toen. De trouw
wordt ook gevoed door gevoelens
van weemoed.
Rond John Lennon - op 8 decem
ber 1980 in New York vermoord
door Mark Chapman - doet zich dit
fenomeen in verhevigde mate voor.
Zoals soulzanger Otis Redding pas
na zijn dood werd ontdekt door een
blank publiek (met de postume hit
'Sitting on the Dock of the Bay'),
Elvis Presley's carrière uit het slop
kwam na 1977, zo vormt Lennon
nu, bijna nog meer dan bij zijn le
ven, voer voor psychologen. De re
cente biografie van Albert Gold
man, en de commotie die het boek
tot in de goorste drukwerkjes heeft
Tentoonstelling 'Reve in boekvorm'. Anti
quariaat AioloZ. Botermarkt 8, Leiden. Da
gelijks 12-18. Do. ook 18-21. Za. 9-17. Tot
en met 14 januari. Toegang gratis. Affiche
en tentoonstellingscatalogus 15,-.
Antiquariaat AioloZ, dat zijn
naam overigens dankt aan eige
naar Van Winden en de Griekse
god der winden, combineerde de
uitbreiding van de zaak met het
feit dat Nederlands 'meest verza
melde' auteur Gerard Reve on
langs de 'sociale' leeftijd van 65
jaren bereikte. Dit resulteerde in
een kleine tentoonstelling in de
gerestaureerde tuinkamer van
dit antiquariaat. Uitgangspunt
was het bijeenbrengen van alle
oorspronkelijke edities van Re-
ve's werk tussen 1947 en 1988.
Volgens het voorwoord in de ca
talogus zou een dergelijk over
zicht voor het eerst in de ópen-
baarheid worden gebracht.
Is AioloZ in dit uitgangspunt ge
slaagd? Ja. Tenminste, als we ter
vergelijking de bibliografie ne
men die Sjaak Hubregtse samen
stelde voor zijn essaybundel
Tussen orde en chaos' (1983).
Reve blijkt officieel zijn teksten
in eerste druk gepubliceerd te
hebben in 51 uitgaven volgens
AioloZ en Hubregtse sluit daar
praktisch naadloos bij aan.
De presentatie is minder duide
lijk dan Hubregtse's overzicht.
Zo staan de brievenboeken bij el
kaar, evenals de Elsevier/Man-
teau uitgaven en de Atheneum-
/Polak Van Gennep edities,
versierd met enig secundair
werk en de Tirades waarin Reve
zijn brieven oorspronkelijk pu
bliceerde. Voor de ware Reve-
Acht jaar na zijn gewelddadige dood heeft John Lennons gezicht dit jaar meer
omslagen van weekbladen gesierd dan de afbeelding van welke andere popartiest dan
ook, misschien met uitzondering van Michael Jackson. Een azijnzure biografie, 'The
Lives of John Lennon' van de hand van Albert Goldman, maar ook het verweer
daartegen, trok veel aandacht. In januari wordt door Lennons weduwe Yoko Ono de
indrukwekkende film 'Imagine' in Nederland uitgebracht. Een gelijknamig boek is er
al. Beide documenten laten Lennon zien als een onzekere, kribbige en egoïstische
huisman, maar ook als een begenadigd componist en als rebel.
Lennon na zijn dood gekregen
heeft is het ook juist dat er over die
kwalijke biografie van Goldman
niet kan worden gezwegen. De hei
ligheid is infaam gemaakt, het pure
beeld bezoedeld. In een opmerke
lijke speciale uitgave (22 oktober
jl.) stelde het Amerikaanse blad
Rolling Stone het zich tot taak aan
te tonen dat het beeld dat Goldman
had gewekt, niet correct was. Het
miljoenenblad gebruikte daarbij
formuleringen die doen denken
aan de leerstellingen van een gere
formeerde synode die zich schrap
zet tegen de verdachtmakingen uit
ketterse kring.
"Het boek van Goldman wemelt
van feitelijke onjuistheden, ver
zonnen verslagen van ware gebeur
tenissen die grenzen aan de fanta
sie én verdachte informatie, ver
strekt door onbetrouwbare bron
nen. Goldman verschaft slechts va
ge documentatie voor sommige
van zijn meest ernstige beweringen
en hij heeft in flinke mate gebruik
gemaakt van eerdere boeken die
over Lennon en de Beatles ver
schenen," zo schrijft het blad, dat
niet de kans kreeg om Goldman
zelf aan de tand te voelen.
Goldmans verdachtmakingen
overstijgen niet het peil van het ge
middelde sensatieblad. Zo beweert
hij dat Lennon en Beatles-manager
Brian Epstein een homoseksuele
relatie onderhielden. Verder zou
Lennon hebben geleden onder een
langjarige heröine-verslaving. En
zich als een Howard Hughes-achti-
ge figuur hebben schuilgehouden
voor de angsten die hij voor het
verleden zou koesteren.
Secreet
Ono, vaak voor van alles uitge
maakt wat lelijk is, komt er in
Goldmans boek ook als een secreet
van af. Ze was echter vastbesloten
dat ze zich Lennon niet voor de
tweede keer zou laten afnemen. Ze
zag van een proces tegen Goldman
af om 'persoonlijke redenen.' Ver
wijzend naar de moord zei ze: "Er
was een tijd dat de wereld dacht
dat zijn stem was verstomd door
een pistoolschot. Dat bleek niet zo
te zijn. John zingt nog steeds, John
praat nog steeds".
Uiteraard is veel van wat Gold
man in zijn boek beweert waar,
maar het meeste is niet nieuw - ook
al omdat Lennon zelf niet zweeg
over wat hij beschouwde als de
kwalijke kanten van zijn karakter.
Natuurlijk nam Lennon drugs - hij
was een kind van zyn tijd. Over zijn
moeizame en geslaagde poging om
af te kicken schreef hy in 1969 de
song 'Cold Turkey' - een angstig
verslag in tekst en muziek over wat
het betekent om zonder hulpmid
delen de dagenlange pijnen te
overwinnen waarmee het afkicken
gepaard gaat. En zo zijn er nog wel
wat deukjes in de carrosserie aan te
wijzen. Maar dat gaat-ook op voor
de biograaf zelf, die tenminste één
van zijn beweerde 1.200 getuigen
dronken heeft proberen te voeren.
En dat was niet de minste: zanger
Harry Nilsson was halverwege de
jaren zeventig Lennons boezem
vriend.
Het grootste manco van 'The Li
ves of John Lennon' is een onder
liggende gedachte, een basisthe
ma. Stel dat de helft van Goldmans
beweringen waar is, dan nog zijn
het observaties die weinig vertel
len over de artiest John Lennon, en
zijn niet te onderschatten invloed.
Zonder Lennon nu onmiddellijk
op één lijn te plaatsen met Beetho
ven en Chopin - ook over hen doen
de meest absurde, en al dan niet
apocrieve verhalen de ronde. Het
zal geen liefhebber er van weer
houden om van hun muziek te ge
nieten. Het probleem bij Goldman
is dat hij een tamelijk ordinaire
broodschrijver is, die eerder succes
met biografieën over Lenny Bruce
en Elvis Presley probeerde te her
halen. Het is een method author,
zonder diepe liefde voor de creati
viteit van zijn onderwerp.
Lennons composities zijn talrijk,
en er zijn er zoveel bij die met kop
en schouders boven het alledaagse
gemiddelde uitsteken, dat het ei
genlijk krankzinnig is dat Gold
man zo respectloos met zijn nage
dachtenis omspringt.
Nét verschenen is een uitmun
tend boek van Mark Lewissohn,
een Britse Beatles-kenner bij uit
stek. In 'The Complete Beatles Re
cording Sessions' belicht hij aan de
hand van vele honderden memo's,
contracten, opname-verslagen en
zeldzame illustraties de creativiteit
die van Lennon uitging bij het
schrijven en opnemen van Beatle-
songs.
Mentaliteit
Uit dit boek komt een facet van de
persoon Lennon te voorschijn dat
Goldman in al zijn beweerde zorg
vuldigheid niet heeft herkend, dan
wel niet heeft willen erkennen.
'The Complete Beatles Recording
Sessions' is een logboek van bijna
negen volle jaren van creativiteit in
- ->**8
Lennon arriveert samen met zijn vr
één studiocomplex, The Abbey
Road Studio's in Londen - de loka-
tie die bekend werd door de gelijk
namige elpee. In het voorwoord
komt Paul McCartney vanzelfspre
kend op de inbreng maar ook de
mentaliteit van zijn vaste song
schrijver-partner te spreken.
McCartney: "Sinds Johns dood
is het beeld ontstaan - het is vol
strekt normaal natuurlijk, je kan
het de mensen niet kwalijk nemen -
dat hij de martelaar is die hij niet
wilde zijn. Ik hoorde hem dat in
een interview zeggen - overigens
op de dag dat hij stierf - dat hij dat
niet Wilde: 'Ik word verdomme
geen martelaar. Ze proberen er al
lemaal een van me te maken. Ik
heb alleen maar een paar dingen te
zeggen, dank je wel. Ik zal ze zeg
gen, en dan is 't goeienavond'".
McCartney zegt dat in directe re
latie tot de vraag wie de artiest Len
non was. In Lewissohns logboek
zie je hoe een bandje dat aanvanke
lijk rhythm blues-invloeden (Ar
thur Alexander, Bo Diddley) ver
toonde, zich pijlsnel ontwikkelde
tot een creatief kwartet dat waar
mogelijk een zo optimaal mogelijk
gebruik van de studio nastreefde.
Dankzij The Beatles, en niet in de
laatste plaats dankzij Lennons ver
beeldingskracht, werd de studio
niet als een grote bandrecorder,
maar als een apart instrument ge-
Nu zou je in de praktijk McCart
ney kunnen aanwijzen als de man
die vooral in opnametechnisch op
zicht de grenzen verschoof. In
Beatles-fanclubs gebeurt dat vaak -
ze functioneren als een politieke
partij met een McCartney- en een
Lennon-vleugel. McCartney was
de man die orkestrale partijen op
bouwde en de muziek een andere
dimensie gaf. Lennon was meer de
man van de idee. McCartney: "Alle
herinneringen die ik aan die studio
heb... Ik bedoel, wat zou je doen als
een gozer als John Lennon zich bij
de studio meldde en zei: Ik heb een
nieuwe song? Toen ik hem vroeg:
Wat zijn de woorden, antwoordde
hij: You know my Name, look up
the Number. Ik weer: Maar wat is
de rest? Hij: Nee, nee, geen andere
woorden, ik wil het laten klinken
als een mantra". De opnamen van
de song, die uiteindelijk als een B-
kantje verscheen, werden over
twee, drie jaar uitgesmeerd.
Een ander facet waarvoor Gold
man weinig oog heeft - en als hij op
Lennon-composities uitkomt dan
gebeurt dat om een overontwik-
Yoko Ono bij de New Yorkse opnamestudio 'The Hit Factory'
keld moeder-complex of een frus
tratie jegens McCartney aan te to
nen - is de omstandigheid dat Len
non zijn mooiste composities mis
schien wel geschreven heeft na
1970, na de breuk met McCartney
en het uiteenvallen van The Beat
les. Het is een gebeurtenis die nog
steeds na-echoot, en bij elke nieu
we mededeling dat McCartney met
George Harrison en Ringo Starr de
studio ingaat, weer nieuwe beteke-
nis krijgt.
Het uiteen vallen van die band is
ook symbolisch geweest voor het
afscheid van de jaren zestig. Mis
schien ging er wel een gevoel van
ongebonden en ongeremde creati
viteit verloren; in ieder geval heeft
McCartney zelden op het creatieve
niveau van voor de scheiding kun
nen werken. Lennon trok zich in de
jaren zeventig uiteindelijk steeds
meer terug, een periode van uit
spattingen niet meegerekend die
als Lost weekend te boek staat.
Lennon schreef in het verlengde
van zijn andere, meer ingetogen en
persoonlijker kijk op het leven eer
lijke, kale, soms verbitterde, soms
geromantiseerde songs: Imagine,
How do you sleep, Women are the
Niggers of the World, Working
Class Hero.
Zo nu en dan krijg je het idee dat
er een wereld van materiaal moet
zijn geweest indien Lennon mis
schien maar twee jaar langer had
kunnen leven. Na zijn dood heeft
Ono zijn nalatenschap naar beste
eer en geweten proberen te behe
ren. Ze bracht enkele platen uit
met ruw materiaal van John, Milk
and Honey (1983) en Menlove
Avenue (1986). Heel aardig ter cor
rectie van het beeld dat Goldman
van Lennon geeft is de bundel los
se verhalen die in datzelfde jaar
verschijnt, Skywriting by Word of
Mouth. Er spreekt dezelfde natuur
uit als uit Lennons vreemdsoortige
notities in de jaren zestig.
In januari komt 'Imagine' op de
markt. Het is een zachtmoedige,
door David Wolper en Andrew Sol-
per met liefde gemaakte film over
de jaren die Lennon in betrekkelij
ke afzondering als huisman door
bracht in The Dakota Building, het
huis waarvoor hij later zou worden
neergeknald. Ono heeft 200 uur
ruw filmmateriaal beschikbaar ge
steld aan de beide cineasten, en zij
hebben eigenlijk laten zien waar
Goldman geen oog voor heeft: na
melijk de krankzinnige leefwereld
waarin sterren als Lennon willens
maar onwetend terechtkomen.
'Imagine' is een dwingende film,
100 aangrijpende minuten lang. Je
wordt geforceerd te kijken naar ie
mand die nog zó tastbaar is, als ik
dat zelf ervoer toen ik in 1982 in zijn
huis mocht rondlopen. Het was als
of hij zó de Egyptische kamer kon
betreden. In de film geeft Lennons
stem met dat altijd cynische onder
toontje commentaar op zijn eigen
levensloop: de band met Yoko, de
dagen van peace en Vietnam, de
eenzaamheid, het gezinsleven, de
band met zoontje Sean. Een jongen
uit een armoedig Liverpools milieu
die eindigt in een rijk Newyorks le
ventje, maar zichzelf net had her
vonden toen hij werd vermoord.
Terugkijkend zei Lennon toen:
"Mijn rol in de samenleving, of de
rol van elke artiest of dichter, is
proberen uit te drukken wat we al
lemaal voelen. Niet de mensen te
vertellen hoe ze zich moeten voe
len. Niet als een dominee, niet als
een leider, maar als een reflectie
van ons allemaal".
Van tijd tot tijd verschijnt er nog
een, tot nog toe ongepubliceerd in
terview waarin Lennon dergelijke
behartigenswaardige woorden be
zigt. Zo nu en dan duikt er ook een
onbekende song op. In The Sun
day Times Magazine (16 oktober
1988) werd een hoogst persoonlijk
verhaal gepubliceerd van de Ame
rikaanse columnist Bob Greene,
die 17 jaar oud was toen The Beat
les in 1964 in de Verenigde Staten
doorbraken. Hij schreef zijn relaas
direct na de moord op Lennon.
„Als je ooit langs een meer hebt
gereden op een zomerse avond, ter
wijl het geluid van Things we said
today je auto vulde, als je ooit met
je vriendinnetje uitging terwijl Ple
ase Please Me op stond; als je ooit
thuis kwam van je bijbaantje en de
vermoeidheid van A Hard Days
Night voelde, dan weet je dat alle
woorden die over John Lennon
zijn geschreven en uitgesproken
overbodig zijn. Je hoeft ze niet te
horen. Je weet het."
Misschien is dat zo. Misschien
moetje als het hondje gewoon naar
His Master's Voice luisteren. In de
film zingt Lennon bloedstollend
mooi Imagine. Gewoon in z'n huis
kamer, en dan gaat er nóg een hele
wereld open.
kenner bevinden de bijzondere
uitgaven zich, al dan niet te koop,
in een staande vitrine. Daarin
een zeer zeldzaam in half perka
ment gebonden exemplaar van
'De Avonden', een door ReVe
vervaardigd omslag van het
moppenboekje 'Pudding Gis
teren' twee dummy's van 'Het
Boek van het Violet en de Dood'
en een in lederen band met de
kleur van de Hemelse Moeder
gebonden exemplaar van de Ver
zamelde Gedichten (ƒ1250,- al
leen de laatste). Ook blijkt in Re-
ve's schier onafzienbare stoet
van uitgevers een nieuweling op
gedoken: legaal verscheen dit
jaar bij het Bedumse Exponent
'Buitenland trekt onze meisjes
aan; weten zij wel waar ze te
rechtkomen?' Door de pers niet
opgemerkt, is het nu al uitver
kocht (normaal 100,-).
Dat het antiquariaat zich afzet te
gen piratenuitgaven moet Reve
ongetwijfeld deugd hebben ge
daan. Misschien dat hy daarom
zo bereidwillig was zich te laten
fotograferen voor de catalogus,
en hij voegde er een handge
schreven 'overstatement' aan
toe.
Toch lijkt deze tentoonstelling
mij wat de boeken betreft nog
het meest geschikt voor mensen
die weinig van deze auteur we
ten. In een klap zien ze het oeu
vre bij elkaar van 'die rare man,
die vorige week bij Koos Poste-
Voor de echte kenners biedt ze te
weinig, maar zij kunnen toch aan
wat anders plezier beleven. Bij
de restauratie van de tuinkamer
Tekst die Reve voor de catalogus schreef: "Uit de schatkamers van
mijn geest verrijk ik mijn Volk en daarmee, zij het indirect, de gehele
Mensheid". (foto pr)
kwam een schouw vrij, die nu Troosteres der Bedroefden en
ruimte geeft aan een boek over een Lourdesboekje van de eens
Maria uit de jaren dertig, een befaamde dr. L. van Egeraat.
steen met een ikoon van De EMILE FANGMANN
John Lennon voor het grote succes