TAD LEIDEN
'Met een grap maak je in België
nog wat klaar bij een ambtenaar'
LEIDSCH ÜJ DAGBLAD
Organisatie kerst-in
zoekt vaste sponsors
Heerma wil niet praten met
De la Mar over Zijloever
s
DINSDAG 27 DECEMBER 1988
Marktmaii Jan Verplancke stopt er mee:
LEIDEN - Jan Verplancke (65) stopt er mee. Hij heeft al
zijn pubiieke functies opgezegd en gaat in Vlaanderen
(Brasschaat) wonen. Jarenlang heeft hij mede het gezicht
bepaald van vele markten in de Leidse regio, van Hillegom
tot aan Waddinxveen, van Katwijk tot aan Alkemade.
Wie kent hem eigenlijk niet in een van zijn vele rollen: als
marktkoopman zijn produkten (banket) aanprijzend, als
spreekstalmeester prijzen en woordjes uitdelend tijdens
jubileummarkten. Of als voorzitter van de Centrale Vereni
ging van Ambulante Handel, afdeling Leiden. Of als (ex)-
bestuurslid van tal van andere organisaties.
Een krachtig optreden, markante
kop. Een rappe babbel, in de goeie
zin van het woord. Drukke gebaren
onderstrepen wat hij zegt en verra
den tevens nog een andere rol, die
van een geoefend toneelspeler én
toneelregisseur van tal van vereni
gingen uit de regio. Mag hij als
koopman van de toneelkunst ge
bruik maken, wie Jan Verplancke
privé kent weet dat zijn principes
niet worden toegedekt of gecamou
fleerd: wat recht is, is recht en blijft
altijd recht; wat krom is, is krom.
Wie het tegendeel daarvan poogt te
bewijzen, treft op zijn weg een man
van postuur.
door
Henk van der Post
Hij weet bij wijze van spreken nog
wat hij dertig jaar geleden heeft ge
zegd: "Dat is makkelijk. Als men
sen tegen mij zeggen dat ik jaren
geleden iets heb gezegd, weet ik
onmiddellijk of het waar is of niet.
Datgene wat ik zeg of vind heeft te
maken met mijn principes, princi
pes die onder meer voortkomen uit doen
mijn sterke rooms-katholieke ge
loof'. Dat rotsvaste geloof verraadt
in ieder geval uiterlijk geen enkel
scheurtje, geen enkele twijfel.
Maar onder de schedelpan botsen dem opnieuw, zij het dat hij wel erg
nu soms vragen of die recht-door-
zee-presentatie in alle gevallen wel
de juiste was.
Diplomatiek
De term diplomatiek komt in zijn
woordenboek niet voor. Dat kan
hij niet zijn, daarvoor is hij ge
woonweg niet in de wieg gelegd.
Hij weet dat veel mensen aanvan
kelijk best wat moeite met zijn pre
sentatie hebben. "Toch hoor ik
meestal later van mensen dat ze blij
zijn dat ik het zo klip en klaar heb
gezegd, maar ik geef toe dat ik voor
de politiek bepaald niet geschikt
ben. Daar lijd ik trouwens niet on
der".
Zijn - wat hij zelf noemt - over
dreven vaderlandsliefde komt ook
voort uit datzelfde rooms-katholie-
ke geloof. De reden dat hij na de
Tweede Wereldoorlog een paar jaar
in Indië zat. "Na de oorlog hing er
op het Noordeinde een spandoek
met daarop 'Hoera, wij zijn bevrijd
en nu... Nederlandsch-Indië'. Ik be
dacht me geen moment en tekende
voor Indië. Achteraf denk ik dat ik
ik gek ben geweest dat te
3ij aankomst had ik al on
middellijk heimwee. Bovendien
hadden mijn vrouw en ik al een
kind en was de tweede op komst",
verlaat Jan vaderlands bo-
dicht in de buurt blijft. Al jaren
gaat hij op vakantie naar België,
vooral naar de Ardennen. Hij komt
daar graag, gaat er als het even kan
toch elke week wel een paar dagen
heen. Hij en zijn vrouw zien even
wel steeds meer op tegen de ruim
300 kilometer lange rit naar de Ar
dennen. Het liefste zouden ze in die
streek gaan wonen, maar vanwege
de taalbarrière - hij spreekt geen
Frans, maar gaat het zeker nog le
ren - hebben Jan en zijn vrouw
voor een appartement in Bras
schaat gekozen.
Jan heeft meer redenen om in
België te gaan wonen. Hij zegt het
met een grap en een grol, maar de
ondertoon is serieus: "België is
minder bureaucratisch, met een
grap maak je nog wat klaar bij een
ambtenaar; je hoeft hem niet om te
kopen. Er zijn bovendien minder
verkeerslichten". De ondertoon:
Jan Verplancke heeft het land aan
al die regeltjes; het land aan dat
over-georganiseerde dat over Ne
derland is uitgestort.
Vertrek naar Vlaanderen, bete
kent ook écht breken met alle func
ties die hij nog vervult. Want écht
breken met alles is moeilijk voor
Jan Verplancke. Zelfs al is hij reeds
teruggetreden als voorzitter van de
Leidse afdeling van de Centrale
Vereniging van Ambulante Han
del, hij heeft het er nog steeds druk
mee. De zaken moeten worden af
gehandeld. Moeten er w;el of geen
nieuwe markten komen in Katwijk
en Leiden?
Met de opmerking over het om
kopen van ambtenaren is Jan weer
met beide benen terug in het Leid
se. Bijna twee maanden geleden is
een Leidse marktmeester ge
schorst die ervan wordt verdacht
steekpenningen te hebben aange
nomen bij het geven van stand
plaatsen aan marktkooplieden. Jan
wil over de kwestie zelf weinig
kwijt, maar zegt wel dat markt
kooplieden in een zeer afhankelij
ke positie verkeren van een markt
meester: "Voor iemand die met
zijn hele hebben en houwen naar
een markt komt, is het belangrijk
dat hij daadwerkelijk een plekje
krijgt. Dat zijn omstandigheden
die gemakkelijk tot ongewenste si
tuaties kunnen leiden".
Functies
Jan Verplancke is in 1923 geboren
in Leiden en maakte deel uit van
een gezin met 14 kinderen. Als 12-
jarige jongen kwam hij bij zijn ou
dere broer in de bakkerij en begon
met venten. Vier jaar later begon
hij voor zichzelf, geleidelijk aan
klanten veroverend bij vrienden,
familie en kennissen. Brood betrok
hij toen van anderen.
In de oorlog is hij een tijdlang on
dergedoken geweest in Tilburg,
maar keerde in 1944 in Leiden te
rug. Dat was niet zonder risico's,
maar Jan had al enige tijd verke
ring en kon gewoon niet langer van
zijn lief verwijderd blijven. Hij
werkte in die tijd in een bakkerij
met zijn pet op zodat hij direct kon
vluchten als de situatie penibel
dreigde te worden. Hij trouwde
nog in de oorlog.
Nadat hij uit Indië was terugge
keerd, begon hij weer voor zichzelf.
Aanvankelijk nam hij - per fiets -
bestellingen op bij kruideniers in
de hele regio. Gaandeweg groeiden
die activiteiten en ging hij zelf ook
produkten (koek) leveren, eerst be
trokken van andere bakkerijen, la
ter uit eigen bakkerij. In de vijfti
ger jaren kwam hij op markten te
recht. Sinds 1950 is hij lid en be
stuurder van de Leidse afdeling
van de Centrale Vereniging van
Ambulante Handel. Gedurende ve
le jaren zat hij in het bestuur van tal
van organisaties: technische com
Jan Verplancke op de Leidse markt De zaterdagmarkt in Leiden hoorde vroeger bij de top tien, maar is nu niet
meer dan een middenmoter. <f0to Henk Bouwman)
missie van voetbalvereniging Do-
cos, Katholieke Arbeiders Bewe
ging, korfbalverenging Crescendo,
marktcommissie van tal van dor
pen, regisseur van verschillende
toneelverenigingen. En ook in Bel
gië wordt hij regisseur van een to
neelvereniging, de vereniging die
nog door Hugo Claus is opgericht.
Dat is nu al geregeld.
Energie
De meeste energie is toch wel gaan
zitten in het marktgebeuren. Wie
het onderwerp aansnijdt, wacht
lange verhalen, onder meer over
het vermeende democratische
recht van woonwijken op een eigen
markt. "Er wordt te vaak vergeten
dat een marktkoopman ook zijn
eten moet kunnen verdienen. Hoe
meer markten, hoe dunner de
spoeling. Markten binnen een stad
of dorp worden vaak concurrenten
van elkaar. Vandaar dat de Centra
le Vereniging kritisch bekijkt waar
een markt kan komen".
Over de Leidse markt zegt Ver
plancke: "Ooit behoorde de Leidse
zaterdagmarkt tot de top tien van
Nederland. Nu is het niet meer dan
een middenmoter, slechter dan de
vrijdagse markt in Katwijk. De
woensdagmarkt is ronduit slecht".
Het gemak waarmee gemeente
besturen - om uiteenlopende rede
nen - besluiten tot al dan niet tijde-
lijke verplaatsing van markten, is
Verplancke een doorn in het oog:
"Het kost soms jaren voordat men
sen weer gewend zijn. Laatst
kwam er in Leiden nog een me
Zwerver vindt
onderdak in
de Burcht
LEIDEN - De politie heeft zondag
middag een 20-jarige 'zwerver'
staande gehouden, die naar zijn
zeggen al ruim een maand bivak
keerde in een ruimte in de Burcht.
De politie heeft de jongeman gewe
zen op de mogelijkheden van het
opvangcentrum in de Rembrandt-
straat. Bovendien heeft ze de in
Leiden woonachtige ouders van de
'dakloze' ingelicht.
Inbreker
gepakt met
verkeerde
apparatuur
LEIDEN - De Leidse politie heeft
in de vroege ochtend van tweede
Kerstdag een 27-jarige Leidenaar
aangehouden die die nacht een in
braak had gepleegd in het NS-ge-
bouw aan het Stationsplein. Dat de
politie de inbraak nog diezelfde
nacht oploste, was overigens meer
geluk dan wijsheid.
De Leidenaar pleegde de inbraak
rond vijf uur 's ochtends. Hij nam
uit het stationsgebouw een televi
sietoestel en een videorecorder
mee. Drie kwartier later werd hij
aan de Reigerhorst door twee agen
ten aangehouden, die zagen dat dat
hij een televisietoestel en een re
corder zijn woning binnendroeg.
De Leidenaar bekende de inbraak
in het station snel.
De tv en de video-recorder waar
mee de agenten hem hadden zien
slepen, waren echter niet van de in
braak afkomstig. Die spullen wer
den pas later, op aanwijzingen van
de man, teruggevonden in diens
woning aan de Reigerhorst. Waar
de andere twee toestellen wel van
daan komen, is nog niet bekend.
Uit de bocht
LEIDEN - Een 36-jarige Leidenaar
is zondagavond op de kruising
Doctor Lelylaan-Haagse Schouw-
weg met zijn wagen uit de bocht ge
vlogen. Volgens een medepassa
gier reed de man met een vaart van
ongeveer 80 kilometer per uur de
bocht in. Hij raakte een stoeprand,
verloor de macht over het stuur en
knalde tegen een hek. Het hek en
de wagen raakten zwaar bescha
digd. Volgens de politie reed de au
tomobilist onder invloed van alco
hol.
Zeventig ouderen bijeen in Volkshuis
LEIDEN De organisatie van
de kerst-in voor 55-plussers die
jaarlijks in het Volkshuis wordt
gehouden, gaat op zoek naar
sponsors om het voortbestaan
van dit evenement te verzekeren.
De behoefte aan een dergelijke
samenkomst is dit jaar nog eens
overduidelijk gebleken. 70 men
sen bezochten de kerst-in op
tweede Kerstdag, meer dan in de
voorgaande jaren.
Het kostte dit jaar al de nodige
moeite om de begroting van de
kerst-in rond te krijgen. Na een
oproep in de krant brachten drie
kerkelijke organisaties, diverse
ondernemers en een anonieme
geldgever de benodigde 4300
gulden by elkaar. Volgend jaar
wacht de organisatie opnieuw
een moeizame operatie om het
geld bij elkaar te sprokkelen.
"We overwegen een comité
van aanbeveling samen te stellen
dat op zoek gaat naar bronnen
om de kerst-in te financieren",
zegt Gerard Broekmans, één van
de organisatoren van de kerst-in:
"We denken dan bijvoorbeeld
aan bedrijven die geld willen ge
ven of zich garant willen stellen".
Wanneer de kosten alleen door
de deelnemers moeten worden
opgebracht, zou er een toegangs
prijs van 35 gulden uit de bus rol
len. "Dan wordt zo'n kerst-in een
elitaire bezigheid", aldus Broek
mans.
De organisatoren zien zich ook
nog voor een ander probleem ge-
plaats. Ging deze kerst-in drie
jaar geleden met 22 bezoekers
van start, dit aantal bleek dit jaar
verdrievoudigd. De bezoekers
zijn vooral uit de binnenstad af
komstige ouderen die op zichzelf
wonen.
"Er blijkt behoefte aan te zijn.
Het probleem is dat we wat het
aantal bezoekers betreft, aan on
ze grens zitten. We willen het zo
wel voor de mensen als voor de
vrijwiliggers kleinschalig hou
den. Als het aan mij ligt wordt de
groep niet veel groter. Dat zou
ten koste gaan van de gezellig
heid".
Het uit de zestiger jaren af
komstige fenomeen kerst-in
leidt in Leiden de laatste jaren
een kwijnend bestaan. Volgens
Broekmans dreigen vooral de
ouderen hiervan de dupe te wor-
Zo'n 70 ouderen kwamen tweede Kerstdag bijeen tijdens de kerst-in in het Volkshuis.
den. "We merken dat er veel
vraag is van ouderen naar dit
soort evenmenten. Ik zeg niet dat
de behoefte by jongeren ont
breekt maar zij zijn over het alge
meen toch mobieler of kunnen
terugvallen op een gezinsleven".
Om de kerst-in in het Volks
huis te behoeden voor een al te
grote toeloop, zou Broekmans
graag zien andere organisaties
het volgend jaar ook weer festivi
teiten gedurende de kerstdagen
gaan organiseren.
De 70 ouderen in het Volks
huis beleefden er gisteren een
genoeglijke tweede Kerstdag. Er
werd een licht programma gebo
den waar de muziek als een rode
draad doorheen liep: Van de sa
menzang via de Leidse Harmo
niekapel naar de vijftiger jaren
van 'De Wilde Orchidee' als op
warmertje voor het traditionele
kerstdiner waarmee de kerst-in
werd afgesloten.
LEIDEN - Staatssecreatris Heerma
wil niet praten met wethouder De
la Mar over het ouderenproject
Zijloever. In een brief aan het Leid
se gemeentebestuur laat de be
windsman weten dat hy niets toe te
voegen heeft aan het gesprek dat
zijn ambtenaren al eerder met de
wethouder en gedeputeerde Boone
van de provincie hebben gehad.
"Die ambtenaren spraken namens
mij", aldus Heerma.
Dat betekent dat het ministerie
niet het miljoen gulden op tafel wil
leggen dat nog nodig is om het ou
derenproject Zijloever te kunnen
verwezenlijken. Wethouder De la
Mar had zijn zinnen gezet op het ge
sprek met Heerma in de overtui
ging dat hij de staatssecretaris tij
dens een persoonlijk gesprek wel
zou kunnen vermurwen alsnog
geld te geven.
Nu die laatste strohalm is wegge
nomen is een patstelling ontstaan.
De provincie vindt dat het ryk (mi
nisterie van vrom) het miljoen
moet betalen, terwijl het ministerie
der De la Mar heeft eerder gezegd
dat de financiering van het oude
renproject uiterlijk 1 maart rond is.
Hoe dat moet is onduidelijk. De la
Mar gaat nu met minister Brink
man praten.
Burgerlijke Stand
LEIDEN - Overleden:
AJ. Luijten geb. 27 febr. 1911 man.
E.A.M.J. Dieben geb. 30 jun. 1899 vil.. H.J.
van Leeuwen geb. 13 nov. 1912 man.
Gehuwd: P.H. van Meenen en A.K. van
Vuuren, E.F.A. Sieberi en A. Hoppers, L.M.J.
Niers en J. Zaal, J.W. Bonda en J.C. Mulder.
Stokkermans; M.A. Scott, geb. 29 april 1913,
geh. gew. met D.M. Maclellan,
PvdA
Het PvdA-spreekuur gaat in het nieuwe
jaar van start op donderdagavond 5 ja
nuari in het Gulden Vlies van 19.00 tot
21.00 uur. Bellen kan ook: tel. 254547.
Cursussen
Maandag 2 januari start de inschrijving
voor de cursussen van het LVC. Het
aanbod is als volgt: saxofoon, gitaar,
Afrikaanse en Zuid-Amerikaanse per
cussie, popworkshop voor gevorderde
muzikanten, cursus over de geschiede
nis van de popmuziek, haarverzorging,
tekenen en schilderen, introductiecur
sus film, fotografie en volksdansen. Half
januari verschijnt de nieuwe cursus
brochure. Informatie en inschrijvingen
tijdens kantooruren bij John Andrée,
LVC. Breestraat 66. tel. 146449.
Basketball
In de Universitaire sporthal aan de Ein-
steinweg en Agnes Scholengemeen
schap aan de Eymerspoelstraat wordt
woensdag 28 december een basketball-
toernooi voor brugklassers gehouden.
Dit jaar doen 96 schoolteams mee. Aan
vang 8.30 uur en einde 17.30 uur.
't Spoortje
In buurthuis 't Spoortje aan de Bernhard-
kade 40 kunnen kinderen op woensdag
29 december vanaf 10.00 uur een vido-
film bekijken en pannekoeken bakken.
Vanaf 13.00 uur kunnen de kinderen
luchtkussen-springen. Beide activiteiten
kosten een gulden.
ADVERTENTIE
Flinke buit
LEIDEN - Uit een eetcafé aan de
Rembrandtstraat is gedurende de
ochtend van de eerste Kerstdag
een inbraak gepleegd. Daarbij wer
den twee cd-spelers, 85 cd's een
cassettedeck, 75 gulden aan tele-
foongeld en wat wisselgeld uit de
kassa buitgemaakt. De kassa, die
een waarde heeft van 800 gulden,
werd vernield. Bij de inbraak werd
een raam aan de achterzijde van
het pand ingeslagen.
vrouwtje bij me die zich afvroeg
waar een bepaalde marktkoopman
toch was gebleven. De man had de
markt nooit verlaten, maar had wel
tijdelijk elders gestaan".
Maar niet alleen kritiek richting
overheid. Jan kan ook boos wor
den op marktkooplieden die om
verschillende redenen vroeger
weggaan of zomaar wegblijven:
"Het is ook niet goed voor een
markt als de kooplui te laat komen
of te vroeg weggaan, bijvoorbeeld
als het voetbal is. Of kooplieden die
om niet komen opdagen".
Jan Verplancke vertrekt niet in
alle stilte. Waarschijnlijk eind janu
ari biedt de Centrale Vereniging
van Ambulante Handel hem een
receptie aan. Inmiddels is de ver
huiswagen voorgeweest en wonen
hij én zijn vrouw reeds in België.
Kleine gas
ontploffing
in woning
LEIDEN - In een woning aan de De
Sitterlaan heeft tweede Kerstdag
een kleine gasontploffing plaatsge
had. Die ontploffing, waarbij overi
gens niets werd vernield, is ver
moedelijk veroorzaakt door een lek
in een gasleiding.
De bewoners van het pand had
den eerder die dag het Energiebe
drijf Rijnland gewaarschuwd na
dat ze een gaslucht in de woning
hadden geroken. Het EBR trof een
aantal maatregelen, maar deson
danks kon daarmee het ontplof-
finkje niet worden voorkomen. De
politie vermoedt nu dat er wat gas
is ontbrand dat in een leiding was
achtergebleven.
Fietser (50)
aangereden
LEIDEN - Een 50-jarige fietser uit
Katwijk is gisteravond laat gewond
geraakt by een verkeersongeval op
de kruising Noordeinde/Wedde-
steeg. De Katwijker kwam uit de
Weddesteeg en wilde het Noord
einde oversteken, naar de Rem
brandtstraat. Een 25-jarige Leide
naar, die met zijn motor op het
Noordeinde reed, remde uit alle
macht, maar kon hem niet meer
ontwijken. Bij het ongeval werd de
fiets van de Katwijker volledig ver
nield. De man is met een gebroken
been en - vermoedelijk - een gebro
ken enkel overgebracht naar het
AZL.
Man ernstig
gewond na val
op ijsbaan
LEIDEN - Een 51-jarige man uit
Voorschoten is maandagochtend
ernstig gewond geraakt bij een
valpartij in de ijshal aan de Vondel
laan. De Voorschotenaar vloog op
de ijsbaan uit de bocht en kwam
ten val. Hij werd vervolgens aange
reden door een andere schaatser.
De man liep daarby forse wonden
in het gelaat op. Bovendien drong
er een punt van een schaats door
zijn schedel. De man is, mogelijk
met hersenletsel, opgenomen in
het Academisch Ziekenhuis.
STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN
