Likud zonder animo
akkoord met coalitie
Hervormingen inzet van Algerijnse verkiezingen
Kleine meerderheid achter Shamir
Belgische afvalmafia dekt
asbest af met bulldozers
Wijzigingen op komst
in partijtop van Polen
Politie Zweden bang voor
aanslag op Lisbet Palme
Rode Kruis
staakt werk
in Libanon
WOENSDAG 21 DECEMBER 1988
BUITENLAND
PAGINA 5
TEL AVIV (GPD) - Het Centrale Comité van de Israëlische Likud heeft de afgelopen
nacht toegestemd in een coalitieregering met de Arbeiderspartij. Van de meer dan 1500 af
gevaardigden stemden er 796 voor en 642 tegen het voorstel van de partijleiding, een aan
zienlijk kleinere meerderheid dan was verwacht.
Al aan het begin van de stormachti
ge bijeenkomst in het basketball
stadion van Tel Aviv was duidelijk
dat partijleider Shamir het niet ge
makkelijk zou krijgen. Groepen te
genstanders van de samenwerking
met de sociaal-democraten hieven
spreekkoren aan en toen de pre
mier uiteindelijk het woord nam
werd hij voortdurend onderbroken
door geschreeuw uit de zaal. In zijn
toespraak tot het Comité legde
Shamir er de nadruk op dat de hui
dige situatie vraagt om een rege
ring van nationale eenheid. Alleen
Likud en Arbeiderspartij samen
zouden in staat zijn internationale
druk het hoofd te bieden. We kun
nen samen regeren, zei Shamir,
want net als de Likud is de Arbei
derspartij tegen onderhandelingen
met de PLO, tegen terugtrekking
tot de grenzen van 1967 en tegen de
vestiging van een Palestijnse staat.
De premier kreeg tijdens de ver
gadering de steun van de meeste
kopstukken in zijn partij, onder
wie Benjamin Begin, Moshe Arens
en David Levy. Eerder op de dag
PLO-dissidenten
willen Arafat
wellicht afzetten
DAMASCUS (AP) - Een groep
dissidenten Palestijnse organisa
ties is gisteren in de Syrische
hoofdstad Damascus bijeen geko
men om zich te bezinnen op stap
pen om PLO-leider Arafat af te zet
ten. Een vooraanstaande Palestijn
se woordvoerder, die niet bij name
genoemd wilde worden, heeft dit
gezegd.
De radicale facties die in Da
mascus bijeen zijn, zijn het Volks
front voor de Bevrijding van Pales-
tina-Algemeen Commando, dat
wordt geleid door de voormalige
Syrische officier Jibril, de Fatah-
Opstand van kolonel Mousa, en de
kleine Saiqa-groep. De leiders van
deze organisatie zijn weer verenigd
in het Palestijns Nationaal Red
dingsfront, dat wordt geleid door
Khaled F ahum, de voormalige
voorzitter van de Palestijnse Natio
nale Raad, het Palestijnse parle
ment in ballingschap.
De zegsman zei dat in Damascus
zal worden gesproken over dè ma
nier waarop Arafat en zijn bondge
noten aan de kant kunnen worden
gezet om een militant leiderschap
te installeren "dat zich strikt zal
houden aan het handvest van de
PLO en de gewapende strijd tegen
Israël zal steunen als de enige ma
nier om de bezette gebieden te be
vrijden." Volgens de zegsman wil
len de dissidenten binnen een half
jaar een 'volkscongres' bijeen roe
pen om een nieuw leiderschap te
benoemen.
Volgens de zegsman zijn bij het
overleg in.Damascus ook enige lei
ders van de Palestijnse opstand in
de bezette gebieden betrokken, als
mede "verscheidene Palestijnse
persoonlijkheden, van wie de
meesten hoge posities in de PLO
hebben bekleed". De radicalen ho
pen dat andere groeperingen zich
bij hen zullen aansluiten, zoals het
kleine Palestijns Volksstrijdfront
en het Marxistisch Volksfront voor
de Bevrijding van Palestina van
Habash.
had hij duidelijk laten weten dat hij
zijn formatie-opdracht aan de pre
sident zou teruggeven als het Co
mité tegen het regeerakkoord zou
stemmen.
De luidruchtigste tegenstand
kwam van het kamp van minister
Ariel Sharon, Shamirs oude rivaal,
die als voorzitter van de vergade
ring de grootste moeite had de
touwtjes in handen te houden. Hij
zei in een felle aanval op de partij
leider dat regeren met de socialis
ten gelijk staat aan capitulatie aan
hun verlangens. Volgens hem is
een gesloten front met de Arbei
derspartij onmogelijk omdat "een
belangrijk deel" van de socialisten
bereid is te onderhandelen met de
PLO. Niettemin maakte Sharon na
afloop van de stemming bekend
dat hij als minister zal toetreden tot
het nieuwe kabinet, omdat hij "een
democratisch genomen besluit res
pecteert".
Sharon vertolkte duidelijk de ge
voelens van meer Likud-aanhan
gers dan uit de stemming bleek
Velen zeiden dat ze eigenlijk tegen
de brede coalitie zijn, maar onde
druk van het dreigement van Sha
mir voor hadden gestemd, om een
chaos in de partij te voorkomen.
Vanavond vergadert in Tel Aviv
het Centrale Comité van de Arbei
derspartij. Verwacht wordt dat par
tijleider Peres weinig moeite zal
hoeven te doen om de vergadering
het regeerakkoord te laten goed
keuren.
De ultra-nationalistische Te-
chiya heeft gisteren besloten in de
oppositie te gaan omdat de Likud
vrijwel alle toezeggingen aan die
partij heeft ingetrokken. Ook de re
ligieuze partijen voelen weinig
meer voor regeren, maar zij zullen
pas in de loop van vandaag, na
nieuwe gesprekken met Shamir,
hun besluit bekend maken.
ANTWERPEN - Als de naam
'Hooge Maey' klinkt, gaat bij elke
Belg meteen een belletje rinkelen.
De naam van de afvalstortplaats
even ten noorden van Antwerpen,
op een steenworp van de Neder
landse grens, is immers bijna syno
niem geworden voor 'milieuschan
daal'. Ook deze week rinkelden de
belletjes weer.
door
Hans de Bruijn
De Belg Paul Staes, lid van het
Europese Parlement voor de
Vlaamse milieupartij Agalev, ont
hulde dat op de door de overheid
beheerde stortplaats voor niet-gif-
tig afval al meer dan twee jaar een
paar honderd, veelal openge
scheurde, plastic zakken met dui
zenden kilo's van het kankerver
wekkende asbest liggen.
Elke dag zouden er zakken bij
komen. Op zich is dat toegestaan,
maar alleen op een speciaal voor
asbest ingericht deel van de stort
plaats waar het moet worden afge
dekt. Volgens Staes liggen de hon-
derden zakken echter open en
bloot en op de stort voor gewoon
huishoudelijk afval.
De beschuldigingen werden
maandag onmiddellijk en met
klem door de Antwerpse milieu-
wethouder Geeraerts ontkend. Er
ligt geen asbest buiten het speciale
terrein. De zakken die Staes op fo
to's liet zien, bestaan niet, zei hij.
De gemeentelijke reinigingsdienst
van Antwerpen had gezocht, maar
niets "zelfs geen enkele asbest
vezel" gevonden. Geeraerts gaf
alleen toe dat het soms wel een
paar weken duurt eer het asbest op
de speciale asbest-stort wordt afge
dekt. Meer zou er niet aan de hand
zijn.
Maar maandagmiddag kondigde
Staes, die met grote regelmaat het
ene na het andere milieuschandaal
in België aan het licht brengt, aan
dat hij gisteren de zakken aan de
pers zou laten zien. Toen hij gister
morgen nog even ging kijken, con
stateerde hij echter dat bulldozers
bezig waren op de stortplaats de
zakken asbest 'onder te stoppen'.
De Antwerpse afvalbaronnen
('afvalmafia' zeggen sommigen)
waren dus druk bezig het bewijs
materiaal te verdonkemanen. Toen
Staes daarop het gemeentebestuur
alarmeerde, kwam dezelfde
Geeraerts toch maar even kijken
en moest tot zijn schaamte erken
nen dat Staes wel degelijk gelijk
had gehad: de 200 zakken lagen er.
Het 'onderzoek' had dus niet ge
deugd. Directieleden van de
'Hooge Maey' gaven toe dat zy de
wethouder verkeerd hadden voor
gelicht. Maar er werd ook bekend
dat de Vlaamse Afvalstoffenmaat
schappij (een overheidsdienst) de
feiten al vorige maand had vastge
steld en dat de justitie de zaak al
onderzoekt. Daarover was het ge
meentebestuur, en dus Geeraerts,
al weken geleden ingelicht.
Dat de afvaltransporteurs voor
de 'Hooge Maey' kiezen, is niet
vreemd. Het storten zou daar vol
gens Staes ongeveer 45 gulden per
ton kosten, terwijl gespecialiseer
de afvalverwerkingsbedrijven die
keurig volgens de regels werken,
daarvoor al gauw 165 gulden per
ton rekenen.
De 'Hooge Maey' heeft een zeer
slechte naam in België. Enkele ja
ren geleden kwam een omvangrijk
schandaal aan het licht van illegale
afvalstortingen en corruptie van
ambtenaren. Er vielen ontslagen
en twee afvalstorters werden eer
der dit jaar tot gevangenisstraffen
en zware boetes veroordeeld.
De gemeente Antwerpen heeft
bij de betrokkenen schadeclaims
lopen voor vele miljoenen guldens,
maar de behandeling van die zaken
voor de civiele rechter is nog lang
niet begonnen. Intussen laat de ge
meente zelf wegens geldgebrek na
om de afvalstortplaats te saneren,
zoals is beloofd. Volgens voorzich
tige schattingen zou daar 80 mil
joen gulden voor nodig zijn.
Shamir werd tijdens zijn betoog diverse keren door schreeuwende tegenstanders onderbroken
KOPENHAGEN - De Zweedse
politie vreest voor een aanslag op
Lisbet Palme, de echtgenote van
de vermoorde Zweedse premier
Olof Palme. Volgens officier van
justitie Jörgen Almblad loopt
mevrouw Palme een verhoogd
risico nadat de Zweedse televisie
maandag onthulde dat zij de 41-
jarige verdachte had herkend als
door
Frans Versleijen
de moordenaar. Ook haar zoon,
Morten, herkende de vorige
week de gearresteerde verdachte
als de persoon die het echtpaar
Palme opwachtte toen zij uit een
bioscoop naar huis liepen.
Volgens een anonieme politie
bron vond deze confrontatie af
gelopen vrijdag plaats door mid
del van video-opnamen van de
verdachte. Onder meer op grond
van Lisbet Palme's verklaring
besloot de Zweedse rechter nog
dezelfde dag tot arrestatie van de
man.
Almblad is razend dat deze ge
voelige informatie uitlekte. "Dit
betekent voor Lisbet Palme een
verhoogd risico. En kan perso
nen verleiden haar neer te schie
ten om eventuele toekomstige
confrontaties te vermijden", al
dus Almblad. "Bovendien wordt
het hele vooronderzoek door de
ze onthulling in gevaar ge
bracht".
Beslissend voor het onderzoek
is nu dat er zo snel mogelijk tech
nische bewijzen worden inge-'
bracht tegen de 41-jarige. Het
Zweedse journaal meldde dat er
loodresten zijn aangetroffen in
de kleren van de verdachte. Vol
gens chemici van het gerechte
lijk laboratorium in Linköping
zijn deze hoogstwaarschijnlijk
afkomstig van het afvuren van
een pistool.
Bij de jacht op het moordwa
pen volgt de politie momenteel
een 'warm spoor', dat leidt naar
het illegale casino Oxen. De ver
dachte, die een zwaar crimineel
verleden heeft, bezocht deze
speeltent op de nacht van de
moord. De recherche vermoedt
nu dat iemand hem een zwaar ka
liber pistool 'leende'. Een metho
de die vaak wordt gebruikt in de
Stockholmse onderwereld.
Door een inval nog op de
moordnacht weet de politie pre
cies wie er die avond het casino
bezochten. Twee bezoekers als
mede de 25-jarige eigenaar wek
ken daarbij vooral de belangstel
ling van de politie. Het drietal
staat bekend als drugshande
laars^ met een zwaar crimineel
verleden.
De advocaat van de verdachte,
Liljeros, is inmiddels in beroep
gegaan tegen de beslissing het
voorarrest van zijn cliënt te ver
lengen. Volgens de advocaat zijn
de bewijzen tegen zijn cliënt 'te
dun' om hem nog langer vast te
houden. Onder meer zou een
aantal getuigen onzeker zijn ge
weest. Het gerechtshof in Stock
holm is lyervoor dinsdagavond
in spoedzitting bijeen gekomen.
De uitspraak was gisteravond
nog niet bekend.
ADVERTENTIE
WARSCHAU (GPD) - De Poolse
partijleider Jaruzelski heeft giste
ren ingrijpende wijzigingen in de
partijtop aangekondigd. Tijdens de
eerste dag van een plenaire verga
dering van het Centraal Comité,
het 'partijparlement', zei hij, dat
zes van de vijftien leden van het
Politbureau, het dagelijks bestuur
van de partij, zullen worden ver
vangen.
Het doel van deze personele ver
anderingen is, zo lichtte Jaruzelski
toe, de partij met nieuwe en jonge
mensen in de top meer aanzien te
verschaffen, het vertrouwen van de
bevolking terug te winnen en vast
beraden economische en politieke
hervormingen door te voeren. Op
vallend was dat Jaruzelski in zijn
redevoering geen woord wijdde
aan de kwestie van opnieuw erken
ning van de voormalige vrije vak
beweging Solidariteit en het begin
nen van gesprekken daarover mid
dels een ronde-tafelconferentie.
Volgens Orzechowski, sinds en
kele maanden belast met ideologi
sche zaken in de partijtop, zullen
de politieke hervormingen echter
niet leiden tot een politiek systeem
waarin de partij de macht deelt met
andere, niet-socialistische groepe
ringen. Hij noemde Hongarije,
waar wel over een meerpartijensys-
teem wordt gediscussieerd, als een
politiek voorbeeld dat niet zal wor
den gevolgd.
Goedingelichte bronnen in War
schau zeggen zeker te zijn van het
vertrek van drie oudgedienden uit
het Politbureau: Messner, die twee
maanden geleden al als regerings
leider werd vervangen door
Rakowski; de vice-vooratter van
de staatsraad Glowczyk alsmede
de secretaris van het Centraal Co
mité Wasilewski.
Branden
Het Britse dierenbevrijdingsfront
ALF heeft gisteren in een telefoon
gesprek met het dagblad Manches
ter Evening News de verantwoor
delijkheid opgeëist voor de reeks
van aanslagen met brandbommen
op warenhuizen in Groot Britan-
nië. De groep is tegen vivisectie en
de verkoop van bont en koos daar
om de verkoopdagen voor de Kerst
uit voor haar acties.
Milieu-organisatie
De gewezen Greenpeace-directeur
Jones heeft een nieuwe internatio
nale milieubeweging met de naam
ARK ten doop gehouden. Tot de
mede-oprichters van de organisa
tie behoren onder meer bekende
popsterren als David Bowie, Sting,
Chrissie Hynde en Kevin Godley.
Griekenland
De Griekse politie is op zoek naar
de voormalige president-directeur
van een groot wapenconcern, de
Helleense Wapen Industrie (EBO),
een staatsbedrijf. De betrokkene,
Kambanis, verscheen gisteren niet
voor de rechter. Aangenomen
wordt dat Kambanis net als de
voorvluchtige bankier-uitgever
Koskotas naar het buitenland is
uitgeweken om aan berechting te
ontkomen.
Gifschip
Na een maandenlange zwerftocht
langs Europese havens en na hevig
verzet van arbeiders en gemeente
besturen in Italië is gisteren einde
lijk een begin gemaakt met het los
sen van het gifschip Karin B. In de
Italiaanse haven van Livorno heb
ben 25 arbeiders, mot maskers voor
en speciale pakken aan, zich aan
het karwei gezet.
t) Niet in Utrecht, wel in Haarlem verkrijgbaar.
In hun plaats zouden 'veertigers'
komen, die in het verleden op het
departement van het Centraal Co
mité hebben gewerkt, maar onder
Jaruzelski's voorganger Gierek
naar de provincie werden 'wegge
promoveerd'. Deze relatief nog jon
ge kaders hebben als provinciale
partijleiders hun diensten aan
Jaruzelski bewezen en worden in
en buiten de partij spottend de 'ba
by's van de generaal' genoemd.
Drié van deze secretarissen uit de
provincie maken een goede kans te
worden benoemd in het Politbu
reau: Czarzasty, Miller en Oleksy.
GENÈVE (AFP) - Het Internatio
nale Rode Kruis heeft gisteren be
sloten al zijn activiteiten in Liba
non te staken nadat een aantal me
dewerkers met de dood was be
dreigd. Alle medewerkers van het
Rode Kruis worden uit het land te
ruggeroepen. Dit heeft Carlos Bau-
verd, een woordvoerder van het
Rode Kruis in Genève, verklaard.
Alle zeventien buitenlandse me
dewerkers van het Rode Kruis zou
den inmiddels zijn vertrokken naar
Cyprus. De woordvoerder van het
Rode Kruis wilde echter geen bij
zonderheden geven zolang zij niet
allemaal in veiligheid zijn. Het Ro
de Kruis heeft verder nog zo'n hon
derd lokale medewerkers.
Het Rode Kruis had vorige
maand al tien medewerkers uit Li
banon teruggeroepen na de ont
voering. van de Zwitser Peter
Winkler, die voor de hulporganisa
tie in de omgeving van Sidon werk
te. Winkler werd afgelopen vrijdag
door zijp ontvoerders vrijgelaten.
Bauverd zei dat het Rode Kruis
gewend is om te werken onder ge
vaarlijke omstandigheden, maar
dat het „niet kan tolereren dat zijn
medewerkers blootstaan aan drei
gementen die hun humanitaire
missie ondergraven". Volgens
Bauverd zal het Rode Kruis zijn
werk in Libanon pas hervatten als
de dreigementen op een „duidelij
ke en geloofwaardige wijze" wor
den ingetrokken. De woordvoer
der wilde niet zeggen van wie de
dreigementen afkomstig zijn, maar
zei ze wel ernstig te nemen.
Het is volgens de woordvoerder
van het Rode Kruis voor het eerst
dat de hulporganisatie al haar me
dewerkers uit een land terugtrekt.
ATOOMWAPEN - Premier Benazir
Bhutto van Pakistan heeft gezegd
dat haar land geen atoomwapen
bezit, en ook niet van plan is er een
te maken. In een interview zei ze
dat een bedreiging door India
Pakistan zou kunnen dwingen tot
een antwoord, maar dat „Pakistan
niet de intentie heeft om een nucle
air wapen te maken". Ze zei dat
haar regering daar fel tegen was.
ALGIERS - Het is niet zozeer de
vraag of Chadli Benjedid (59) mor
gen kan beginnen aan een derde
ambtstermijn sinsds 1979 als presi
dent van Algerije. Inzet van de ver
kiezingen is eerder de vraag hoe
veel hervormingen de in kracht
toegenomen oppositie zal kunnen
afdwingen.
door
Wilko Voordouw
Die derde termijn van de als
pragmaticus bekend staande ex-
kolonel laat zich nu al aanzien als
een beslissende fase in de nog jon
ge historie van Algerije, het land
dat zich in 1962 na een bloedige
en langdurige bevrijdingsoorlog
losmaakte van Frankrijk.
Voor het eerst in 26 jaar onafhan
kelijkheid moet het bewind in Al
giers rekening houden met een op
positie die eisen stelt. Het 'gries-
meeloproer' van oktober toonde al
aan, dat de Algerijnen vergaande
democratiseringen willen en dat ze
af willen rekenen met de huidige
generatie machthebbers.
In feite stemmen de Algerijnen
morgen niet alleen tegen öf voor de
huidige president, maar ook tegen
of voor de hervormingen die hij tot
nu toe heeft bekendgemaakt. Ze
ker is dat aan de belangrijkste eis
van de bevolking geen gehoor
wordt gegeven. Op hetzelfde con
gres dat hem eind november aan
wees als enige presidentskandi
daat, sloot Chadli Benjedid een
meerpartijenstelsel uit. Volgens
hem zou zo'n systeem een gevaar
zijn voor de eenheid van het land.
Wel zegde hij toe dat de kwestie
aan het volk wordt voorgelegd, "als
de behoefte daaraan wijd verbreid
Griesmeeloproer
'Alger la blanche', het Witte Al
giers, zo vaak bezongen door Fran
se kolonialisten, veranderde begin
oktober van kleur. Het wit sloeg
om in rood, rood van bloed. Gebrek
aan griesmeel, het belangrijke ba-
sisprodukt voor de couscous, was
de vonk voor een revolte van voor
namelijk jongeren. Zij gingen de
straat op, omdat ze eens te meer de
almachtige staat betrapten op een
nieuwe blunder. Ze waren al werk
loos, hadden al lange tijd geen toe
komstperspectief meer, maar dit
keer waren ook de winkels leeg.
Het griesmeeloproer duurde
meer dan een week. De staat van
beleg werd afgekondigd, een
avondklok werd ingesteld, het le
ger was op alle strategische plek
ken te vinden. Tijdens de bloedige
botsingen tussen leger en manifes
tanten vielen, volgens officiële
bron, 180 doden. De demonstran
ten houden het op meer dan 1000
doden, terwijl schattingen van
westerse waarnemers het dodental
vaststellen op 'rond de 500'.
In feite kan de kortdurende op
stand van oktober worden toege
schreven aan een generatiekloof.
Vrijwel de gehele huidige Algerijn
se top heeft tussen 1954 en 1962
meegedaan aan de onafhankelijk
heidsstrijd tegen de Fransen. Toen
Mohammed Ben Bella eenmaal
was benoemd als eerste premier
hij kwam als sterkste te voorschijn
uit de machtsstrijd binnen de FLN,
de nog altijd enig toegestane partij
kreeg vrijwel iedere strijder een
plekje in de macht.
Olie
Daar veranderde niets aan toen
Ben Bella opzij werd geschoven
door Houari Boumedienne. Alge
rije voerde tot 1979 een rigide anti-
imperialistische en socialistische
politiek. Werkloosheid was onbe
kend, gezondheidszorg en onder
wijs waren gratis. Dat kon omdat
de gas- en olie-inkomsten van het
land voldoende geld in het laatje
brachten. Maar Boumedienne
hoefde nooit rekening te houden
met een daling van 's lands inkom
sten.
Zijn opvolger Chadli Beryedid
kreeg te maken met dalende in
komsten uit gas en olie. Sinds hij
aan de macht is, zijn er werklozen,
is er crisis. De Algerijnse bevolking
is intussen van samenstelling ver
anderd. Meer dan 60 procent van
de thans 24 miljoen Algerijnen is
jonger dan 25 jaar. Zij zijn dus de
nieuwe generatie van goed opgelei
de werklozen, die geen kant op
kunnen en absoluut niets uitstaan
de hebben met het Nationaal Be
vrijdingsfront (FLN).
Chadli Benjedid schatte zijn
moeizame positie goed in. In een
televisie-toespraak, ruim een week
na de eerste rellen, beloofde hij
hervormingen. Maar daarvoor
moest eerst de rust terugkeren.
Sindsdien kenmerkt de huidige
sterke man van Algerije zich door
een opmerkelijke snelheid.
Perestrojka
Zijn eerste hervorming was dat de
premier voortaan verantwoording
schuldig zou zijn aan de president
en dat het kabinet als zelfstandig
functionerend orgaan zou gaan
werken. Dat voorstel werd met een
forse meerderheid goedgekeurd
door de Algerijnse bevolking tij
dens een referendum op 3 novem
ber. Perestrojka op z'n Algerijns.
Nu Chadli zijn nieuwe partijtop
en zijn plannen heeft bekend ge
maakt, resteert nog slechts een
kleinigheid: zijn eigen verkiezing
als opvolger van zichzelf. Aange
zien er geen tegenkandidaat is en
de Algerijnen formeel nog stem
plicht hebben, is de enige interes
sante vraag hoeveel mensen wel
thuisblijven of een blanco envelop
pe in de stembus stoppen. Want
daaruit zal blijken inhoeverre de
ex-kolonel, die zich nooit geroepen
voelde tot het hoogste ambt van
zijn land, in zijn hervormingsplan
nen wordt gesteund door de bevol
king. Chadli loopt op eieren, dat is
zeker.
