'Eigen rol voor EG
in de wereldhandel'
China
Gandhi effent weg naar normale betrekkingen met
Ex-landbouwcommissaris Andriessen:
Zegen in Amsterdamse kerk over andere relaties
PAGINA 2
MAANDAG 19 DECEMBER 1988
kunnen ook niet langer onbeperkt
doorgaan met onze beschermende
maatregelen. We hebben ons inter
nationaal gebonden om op dat
punt veranderingen aan te brengen
en dat zal ook de komende vier jaar
nodig blijven".
Maar het volledig afschaffen van
alle landbouwsubsidies, zoals de
Amerikanen willen, is voor de EG
niet aanvaardbaar. Het zou immers
de grondsteen onder het hele EG-
landbouwbeleid weghalen. "Wij
zijn bereid nog verdergaande maat
regelen te nemen dan tot nog toe,
maar wij zijn niet bereid om af te
wijken van de doelstellingen die
wij onszelf gesteld hebben, omdat
de Amerikanen dat willen. Wij
doen geen verder concesies".
Fort Europa
Onze grote handelspartners, de VS
en Japan, maar ook de rest van de
wereld, kijken met argusogen naar
de totstandkoming van de vrije Eu
ropese binnenmarkt in 1992. Hun
grote vrees is dat de EG dan een
protectionistisch bolwerk wordt,
een 'Fort Europa'. Andriessens
hoofdtaak wordt hen van het te
gendeel te overtuigen.
"De externe gevolgen van die in
terne markt worden inderdaad
steeds belangrijker. Wij moeten die
Europese markt zo open mogelijk
maken en een eigen rol te geven in
de wereldhandel. De vrije EG-
markt moet niet alleen open zijn te
genover de VS en Japan, maar ook
tegenover de Europese landen die
geen EG-lid zijn".
"Dat geldt ook voor de landen
van het Oostblok. Het is hoog tijd
dat de Gemeenschap een duidelij
ke positie bepaalt ten opzichte van
de landen van Oost-Europa. Die
ontbreekt nu. Wij zullen op dat
punt met nieuwe initiatieven moe
ten komen".
De laatste jaren heeft de EG het
ene handelsconflict na het andere
moeten uitvechten met vooral de
Amerikanen en ook wel de Japan
ners. Is het niet over de hormonen
dan is het wel over de handel in
spaghetti, fruit, schoenen of auto's.
Maar Andriessen wil die conflicten
niet dramatiseren.
"Wij hebben ook al heel wat con
flicten met de Amerikanen opge
lost. We zijn er steeds in geslaagd
met de VS te onderhandelen. De
nieuwe president Bush heeft tot
nog toe verklaard op handelsge
bied dezelfde lijn te willen voeren
als de regering-Reagan".
Oplossen
"Wel moeten we beseffen dat in het
Congres de Democraten sterker
zijn geworden en die zijn het meest
protectionistisch ingesteld. We zul
len moeten afwachten hoe Bush
met dat nieuwe Congres omgaat.
Ik hoop dat het de lijn-Reagan zal
zijn, dus een lijn die is gebaseerd
op vrije handel en die van daaruit
probeert de problemen op te los-
De premier van India kan trou
wens een buitenlands-politiek suc
ces goed gebruiken. De populari
teit van de derde generatie Gandhi
is tot een gevaarlijk laag niveau ge
daald. Voor de Chinezen zitten er
trouwens ook voordelen vast aan
een oplossing van de grensproble
men met India. Tibet is China's
„zachte onderbuik". Het Tibetaan
se nationalisme is na bijna 30 jaar
Chinese overheersing nog spring
levend. De bloedige rellen, die in
oktober 1987 uitbraken, liegen er
niet om. Als India kwaad wil, kan
het China flink schade berokke
nen. Maar Gandhi hoedt zich er
voor Peking voor het hoofd te sto
ten in de kwestie-Tibet. Volgens
waarnemers is dit het bewijs dat de
premier er ook echt op uit is de pro
blemen met China voorgoed uit de
wereld te helpen.
Ruim 25 jaar na dato lijkt een op
lossing in zicht, al heeft Gandhi
zijn landgenoten meermalen ge
waarschuwd tegen „hooggespan
nen verwachtingen en gemakkelij
ke oplossingen". Kennelijk is hij
nog niet de motie van het parle
ment in 1962 vergeten dat „vrede
met China onmogelijk is zolang
niet elke meter bezet gebied is te
ruggegeven".
BRUSSEL "De Nederlandse regering had liever gezien dat ik 'landbouw' had gehou
den. Maar ik geloof dat men in Nederland nu wel inziet dat de buitenlandse betrekkingen
van de EG op dit moment beter in handen kunnen zijn van iemand die het landbouwdos
sier van binnenuit kent".
NEW DELHI/DEN HAAG - Een
verzoening tussen de twee Aziati
sche „supermachten" China en In
dia ligt in het verschiet. Voor het
eerst sinds 1954, toen Jawaharlal
Nehru naar de Volksrepubliek
ging, zal weer een premier uit India
een officieel bezoek aan China
brengen. De ironie van het lot wil
dat het Nehru's kleinzoon Rajiv
Gandhi is die vandaag in Peking
arriveert. Hij moet de weg effenen
voor een normalisering van de be
trekkingen met China, die jaren
lang op een laag pitje hebben ge
staan.
door
Heieen Paalvast/ANP
Het was een bittere pil voor
Nehru toen Peking in oktober 1962
zijn terreinaanspraken in het ge
bied van Ladakh (wat tegenwoor
dig Arunachel Pradesh heet), in het
koude onherbergzame noorden
van India met militaire middelen
kracht bijzette. Als premier én mi
nister van buitenlandse zaken was
hij een fervent voorstander van de
politiek van vreedzaame samenle
ving. Samen met Zhou Enlai, Chi
na's eerste premier, ondertekende
hij in de jaren '50 nota bene een ver
klaring die vreedzaam naast elkaar
leven bepleitte.
De Indiërs, die een broederlijke
vriendschap koesterden voor de
Chinezen, beschouwden de invasie
als verraad. Had Nehru zich niet ja
renlang bijna in zijn eentje inge
spannen om ervoor te zorgen dat
China lid kon worden van de Vere
nigde Naties? Voor het Indische le
ger liep de oorlog, die kort maar he
vig was, uit op een debacle. Hoewel
de Indische militairen zich man
moedig verdedigden, hadden zij
geen schijn van kans tegen de Chi
nese overmacht. Tot opluchting
van de regering in New Delhi
kwam vrij snel een einde aan de
strijd, toen de Chinezen na een
maand eenzijdig een staakt-het-vu-
ren instelden.
Voor Nehru, die Peking verweet
„goed met kwaad" te vergelden,
was de deceptie groot. Hij verge
leek het Chinese optreden zelfs
met de agressie van de Duitse na
zi's en de Chinese berichtgeving
met die van Goebbels, Hitiers pro-
pagandachef. Hoewel de oorlog
van onverwacht korte duur was,
liep het image van de premier een
flinke deuk op. Anderhalf jaar la
ter, in mei 1964, stierf Nehru „als
een gebroken man", aldus de Indi
sche journalist Malhotra.
Het bezoek aan Peking is voor
Gandhi de gelegenheid „om de eer
van de familie" te herstellen. Na
het „falen" van zijn opa slaagde
zijn moeder, Indira Gandhi die
haar vader opvolgde als premier, er
niet in het grensgeschil met China
op te lossen. Weliswaar begonnen
in december 1981, op initiatief van
India, onderhandelingen maar die
hebben tot nu toe niets opgeleverd.
Het grensgeschil dateert eigen
lijk al uit 1914 toen de Britse autori
teiten in India een grens trokken'
tussen Tibet en India, de zoge
noemde McMahon-linie. Terwijl de
regering in New Delhi de grenslijn
nog steeds erkent, wijst Peking die
af. China staat op het standpunt dat
het bewuste, ruim 90.000 kilometer
grote gebied, de vroegere North
West Frontier Agency die door In
dia is omgedoopt in Arunachal
Pradesh, grotendeels Chinees is.
India claimt op zijn beurt de Aksai
Chin, een gebied van 33.000 vier
kante kilometer in Kasjmir, in de
westelijke sector.
Vorig voorjaar liepen de span
ningen op toen India China be
schuldigde van troepenconcentra
ties in Tibet en plannen voor een
invasie. Omdat India dit niet op
zich liet zitten en ook troepen
stuurde naar het hoge en koude
Rajiv Gandhi: "Geen gemakkelijke oplossingen
noorden, speculeerde de Indische
pers al op een tweede grensoorlog.
Uiteindelijk werd de soep niet zo
heet gegeten als die werd opge
diend.
Het schijnt dat de twee kempha
nen ervan overtuigd zijn geraakt
dat geen van hen oorlogszuchtige
bedoelingen heeft. De partijen zou
den het erover eens zijn geworden
de zaak op vreedzame wijze te rege
len. Maar het idee dat Gandhi uit-
Peking zal terugkomen met een
kant-en-klaar akkoord, gaat vol
gens waarnemers te ver. Zijn doel
is om te laten zien dat het hem
ernst is om weer op goede voet met
Peking te komen. „Akkoorden zijn
belangrijk, maar belangrijker is de
uitwisseling van ideeën en begrip
en elkaar helpen in plaats van
proberen pressie uit te oefenen en
elkaar te overheersen", zei Gandhi
anderhalve week geleden.
Tegemoetkomingen
Kenners gaan ervan uit dat India
een veer zal moeten laten ten op
zichte van China, al bezwoer Gand
hi eind september dat hij geen con
cessies zei doen aan de Chinezen.
Een mogelijkheid is dat India ge
noegen neemt met een regeling
waarbij het een deel van Aksai
Chin terugkrijgt (en niet het totale
door China bezette gebied) in ruil
voor tegemoetkomingen van Chi
na met betrekking tot Aruchanal
Pradesh. Peking maakte in elk ge
val vorig jaar naar werd gezegd
slechts op formele gronden bezwa
ren toen India het Himalaya-ge-
bied opwaardeerde en de status
van deelstaat gaf.
Mr. Frans Andriessen (59) is over
een paar weken geen Europees
landbouwcommissaris meer. De
man die kan worden beschouwd
als de architect van de hervorming
van het Europese landbouwbeleid,
neemt dan de leiding over de bui
tenlandse en handelspolitiek van
de Gemeenschap op zich.
door
Hans de Bruijn
Het staat vrijwel vast dat hij on
der de Franse Jacques Delors de
eerste vice-president wordt van de
Europese Commissie, het dagelijks
bestuur van de EG, en dus de hoog
ste Nederlander in een internatio
nale baan. Hij gaat zijn derde vier
jarige termijn in, iets wat geen EG-
commissaris hem ooit voordeed.
Zo lang heeft hij het in de Neder
landse politiek niet volgehouden.
"Dat is geen kwestie van zitvlees.
Ik vind het na acht jaar nog steeds
de moeite waard om een nieuwe
periode in te gaan en 'Europa' van
de grond te brengen. Dat is niet al
leen in het belang van Europa,
maar ook van Nederland".
Taakverdeling
Andriessen geeft echter toe dat het
toch moeite heeft gekost om de re
gering ervan te overtuigen dat hij
graag wat anders wilde. Vooral
landbouwminister Braks, die de
sanering van de Europese land
bouw van harte steunt, had graag
gezien dat zijn partijgenoot zijn
werk zou afmaken.
Maar de taakverdeling in de
Commissie is een zaak van de ze
ventien commissarissen (er bleven
er acht en er kwamen negen nieu
we) zelf. De regeringen van de
twaalf dragen de commissarissen
voor en kunnen daarna niet meer
doen dan driftig lobbyen voor een
mooie post voor hun man of vrouw.
Andriessen had zijn zinnen gezet
op de buitenlandse betrekkingen
en handel. "Maar ik heb nooit ge
zegd dat ik landbouw niet meer
wilde. Als ik deze post niet had ge
kregen, had ik zeker weer om land
bouw gevraagd", zegt hij in zijn ka
mer op de dertiende verdieping
van het Brusselse EG-gebouw.
Dat laatste zou echter niet zijn
gelukt, omdat Delors wilde dat alle
aanblijvende commissarissen van
post zouden veranderen, en ook
dat niet langer een post opnieuw
door iemand uit hetzelfde land zou
worden bekleed. Daarmee voor
kwam hij wat vroeger 'de nacht van
de lange messen' heette.
Belangrijk
Een marathon-zitting van de nieu
we Commissie waarin om de pos
ten werd gestreden. De sterke uit
breiding van het aantal belangrijke
politieke thema's en het feit dat de
Commissie na de toetreding van
Spanje en Portugal met drie leden
werd uitgebreid, maakte de verde
ling van de taken er niet makkelij
ker op.
Andriessen is uit die strijd het
beste te voorschijn gekomen. Zijn
nieuwe post, de afgelopen vier jaar
bekleed door de hoogaangeslagen
Belg Willy De Clercq, wordt alge
meen beschouwd als het belang
rijkste EG-commissariaat, zeker
met '1992' voor de deur.
Een begeerde post dus. "Er was
inderdaad nogal wat concurrentie.
Logisch, want het is een zware
post". Vooral de Duitse nieuwko
mer Martin Bangemann wilde
graag deze post. Bangemann wil te
zijner tijd Delors opvolgen en zag
de 'externe' post als een ideale ma
nier om internationaal alvast ge
zicht te krijgen.
Dat internationale 'EG-gezicht'
wordt nu dus Andriessen. Dat de
Nederlandse regering hem al zo
vroeg (in juni) herbenoemde als
EG-commissaris, heeft volgens ei
gen zeggen daarbij zeker geholpen.
Hij was er zo als eerste bij toen Del
ors de verlanglijstjes kwam opha
len.
De overstap van landbouw naar
handel is voor Andriessen een logi
sche. "De landbouwpolitiek van de
EG wordt immers de komende tijd
in toenemende mate beinvloed, om
niet te zeggen bepaald, door het in
ternationale kader".
Hoe verweven landbouw en we
reldhandel zijn, bleek twee weken
geleden nog, toen de wereldhan
delsconferentie (GATT) in Mon
treal (Canada) vastliep op het con
flict tussen de VS en de EG over de
landbouwsubsidies. "De hele
voortgang van de GATT is gekop
peld aan landbouwkwesties".
Invloed
Andriessen zal zijn ervaring op dat
punt dus goed kunnen gebruiken.
Samen met zijn opvolger, de Ier
Ray MacSharry, zal Andriessen de
EG-positie internationaal moeten
gaan verdedigen. Maar naar ieder
een hier verwacht, zal het vooral
Andriessen zijn die de lijnen daar
voor uitzet.
"Als de GATT zo'n invloed op de
landbouw heeft, is het ook logisch
dat ik daar mijn zeg in heb", zegt
hij ogenschijnlijk bescheiden. In
EG-kringen maakt men zich overi
gens wat zorgen over de benoe
ming van MacSharry, die immers
uit een land komt dat allerminst
staat te juichen bij de sanering van
de Europese landbouw.
"Elke commissaris zingt zoals hij
gebekt is. Een EG-commissaris
dient in de eerste plaats het EG-be-
lang, maar je kan natuurlijk niet
vergeten dat hij uit een bepaald
land komt", klinkt het diploma
tiek. "En ook in Nederland zijn ons
lang niet alle maatregelen in dank
afgenomen".
Vanuit zijn nieuwe post zal An
driessen 'toezicht' blijven houden
op het landbouwbeleid. De geloof
waardigheid van de Europese op-,
stelling in de internationale handel
staat en valt ook volgens An-
Mr. Frans Andriessen, de architect van de hervormng van het Europese landbouwbeleid, blijft ondanks dat hij
geen landbouwcommissaris meer is, toch het oog houden op de Europese landbouw. (archieffoto)
driessen immers met de bereidheid
om intern in de Gemeenschap orde
op zaken te stellen.
Dat karwei is de laatste jaren on
der z(jn leiding al voor een groot
deel geklaard. "De sanering van de
landbouw is bijna rond. In een aan
tal sectoren (melk, graan) zijn de
overschotten verdwenen of ver
minderd. We moeten nu nog de
rundvleesproduktie beperken,
maar ook daar lopen de voorraden
gelukkig al terug".
Verdere aanpassingen zullen
echter nodig zijn. "Ik vind dat het
inkomen-van de boeren niet verder
onder druk mag komen. Maar we
Een Samen op weg-gemeente in
Amsterdam gaat gemeenteleden
die niet voor het huwelijk kiezen
gelegenheid bieden in de kerk een
zegen te vragen over hun relatie.
De predikant van de Nassau-
kerk-gemeente (hervormd en ge
reformeerd), mevrouw ds. A. P.
Irik, heeft dat bevestigd. Aan het
besluit, dat betrekking heeft op
zowel heterofiele als homofiele le
vensverbintenissen, liggen pasto
rale overwegingen ten grond
slag.
Een concrete vraag van enkele
gemeenteleden was voor de Am
sterdamse kerkeraad aanleiding
tot diepgaande bezinning. Die re
sulteerde uiteindelijk in een li
turgie voor het 'vieren van de ze
gen over relaties'. Het besluit, zei
ds. Irik, komt beslist niet voort
uit een behoefte om zonodig bij
de tijd te willen zijn. "Het kerke
lijk apparaat is altijd hard en dis
criminerend geweest voor men
sen die voor een ajidere relatie
kozen dan het huwelijk. Om pas
torale redenen gaan wij met deze
beslissing daar nu tegenin".
De eerste kandidaten hebben 1
zich inmiddels gemeld. In. het
vooijaar van 1989 zullen de eer
ste vieringen plaats hebben. De
Amsterdamse gemeente spreekt
nadrukkelijk niet van 'inzege
ning'. Met het oog op het huwe
lijk vindt zij 'vieren van de zegen'
een betere term. "Ook moet niet
de valse suggestie worden ge
wekt", zei ds. Irik, "dat de kerk
een eigen sausje giet over iets
Afwachten
"Ik wacht de bezwaarschriften
-rustig af', zo reageerde voorzit
ter ds. E. Overeem van de gere
formeerde synode. In zijn com
mentaar wilde hij niet veel ver
der gaan dan de verwachting
"dat er wel weer een rel zal ont
staan".
Zijn hervormde collega, ds. B.
Wallet, wees erop dat de her
vormde synode over het zegenen
van alternatieve relaties officieel
helemaal geen mening heeft. "Er
is nog door niemand om ge
vraagd". In de kerkorde is, net
als in de gereformeerde kerkor
de, alleen sprake van het huwe
lijk.
Geheel persoonlijk heeft de
voorzitter van de hervormde sy
node niet zoveel moeite met het
Amsterdamse besluit. "Een ze
gen kun je aan iedereen geven
die de Heer wil toebehoren. Als
iemand daarom vraagt, mag je
die zegen niet weigeren".
De Remonstrantse Broeder
schap waarnemer bij het Sa
men op weg-proces van de Her
vormde Kerk, de Gereformeerde
Kerken en de Evangelisch-Lu-1
therse Kerk, besloot al twee jaar
geleden als eerste kerkgenoot
schap in ons land ook andere le
vensverbintenissen dan het hu
welijk in te zegenen. "Ongeacht
hun levensstaat of seksuele voor
keur moeten mensen volwaardig
kunnen deelnemen aan het ker
kelijk leven. Samenlevingsvor
men die in geweten zijn aange
gaan verdienen op gelijke wijze
te worden behandeld". Zo luidde
een overweging van de remon
strantse algemene vergadering.
Minder priesters
Het aantal dienstdoende pries
ters in de zeven rooms-katholie-
ke bisdommen van Nederland is
in 1987 verminderd met 111 (on
geveer 4,5 procent), tot 2547.
Daartegenover steeg .het aantal
priesterwijdingen in vergelij
king met het jaar daarvóór met 2,
tot 20, waaronder 5 in het bisdom
Rotterdam en 1 in Haarlem.
De kerkelijke statistiek van
1987-1988, samengesteld door
het bureau voor statistisch on
derzoek Kaski in Den Haag,
meldt een stijging van het aantal
diakens met 20 (tot 70) en van het
aantal pastorale werkers en
werksters met 33 (tot 442). Het
percentage rooms-katholieken
in ons land daalde met 0,4 (tot
37,6). Het wekelijks misbezoek
liep terug met 0,3 procent tot 16,4
van alle geregistreerde rooms-
katholieken van 7 jaar en ouder.
Teruggang was er ook de note
ren bij de religieuzen. Het aantal
vrouwelijke religieuzen met 527
(tot 17.440), het aantal broeders
en fraters met 101 (tot 17.440). Bij
de priester-religieuzen was de
achteruitgang 117 (tot 4442). Wel
boekten de broeders en fraters 6
toetredingen meer dan in 1986
(totaal 22). De priester-religieu
zen kregen er 13 bij in plaats van
de 10 in 1986.
Vrouwensynode. Vrouwen
uit verschillende kerken, christe
lijke vrouwenorganisaties en
vrouwengroepen hebben zater
dag in Driebergen besloten in
1991 een tweede 'oecumenische
vrouwensynode' te houden. On
derwerp zal zijn de positie van de
kerkelijke vrouwenbeweging in
de verschillende kerken en de
ir-groep (joods) v
n daar bij-
De eerste synode was in 1987
in Driebergen ter gelegenheid
van het 10-jarig bestaan van het
vrouwenwerk op 'Kerk en We
reld'. Vrouwen uit het kerkelijk
beleid, het kerkelijk vormings
werk, christelijke vrouwenvere
nigingen, de feministische theo
logie, kritische groeperingen, de
basisbeweging, lesbische krin
gen, zwarte groepen en de Ta-
Uit een veelheid van aanbeve
lingen maakte de afdeling
'Vrouw in kerk en samenleving'
een keuze voor bespreking in de
Raad van Kerken. De raad zal de
tien lid-kerken vragen 'structu
rele plaatsen' voor het vrouwen
werk in te richten en een actief
emancipatiebeleid te voeren.
Een reden om een tweede 'vrou
wensynode' te houden is, na te
gaan wat de eerste van 1987 con
creet heeft opgeleverd.
'Kerk en Vrede'. De pacifis
tische organisatie 'Kerk en Vre
de' heeft zich solidair verklaard
met de Zuidafrikaanse bevrij
dingsbeweging ANC, die in haar
strijd tegen apartheid geweld
niet schuwt. "Geweldloosheid is
geen algemeen geldende theorie,
maar een keuze in een bepaalde
situatie", zegt het algemeen be
stuur van 'Kerk en Vrede' in een
verklaring.
Het bestuur verwijst naar de
Duitse theoloog Bonhoeffer, die
werd terechtgesteld wegens zijn
betrokkenheid bij de mislukte
aanslag op Hitier. Volgens Bon
hoeffer zijn er situaties die zó zijn
vergeven van geweld dat het on
mogelijk is 'het goede' te doen,
en onverantwoord zich aan de
opdracht tot handelen te onttrek-
kenr
'Kerk en Vrede' reageerde
hiermee op een recente oproep
van ds. Frank Chikane, secreta
ris van de Zuidafrikaanse Raad
van Kerken, tot de kerken en de
vredesbeweging. Geen steun aan
verzet tegen apartheid betekent
volgens hem steun aan dit onder
drukkingssysteem.
Beroepen
Hervormde Kerk: beroepen te
Epe (buitengewone wijkge-
meente) H. van Meerveld
Rockanje, te Witmarsum en
Pingjum-Zurich (Fr.) kandidaat
O. van der Veen Utrecht; be
dankt voor Amersfoort C. J. van
der Plas Zwijndrecht.
Gereformeerde Kerken: be
roepen te Curasao (Verenigde
Protestantse Gemeente) H. Gil
huis Heerlen, te Veendam me
vrouw A. E. de Jong-Wiersema
en R. A. de Jong Drachtster
Compagnie (beiden voor deel
werk); aangenomen naar Oost-
wold-Finsterwolde (Gr.) kandi
daat B. L. van der Woude, naar
Drachten J. N. Jurgens Terneu-
zen, naar Kampen W. van Her
wijnen Bergentheim, naar Voort
huizen H. J. J. Witte Steenwijk,
naar de evangelische streekge-
meente 'Maas en Waal' H. Hor-
tensius Den Dolder (directeur
Nederlands Bijbelinstituut in
Bosch en Duin); bedankt voor
Vreeland ('Samen op weg') M. J.
Aalders Woubrugge.
Gereformeerde Kerken Vrij
gemaakt: beroepen te Hauler-
wijk R. Th. Pos (laatstelijk zen
dingspredikant) Bunschoten;
aangenomen naar Bedum J.
Groeneveld Ridderkerk; be
dankt voor Schildwolde en Bun
schoten A. J. van Zuylekom Fra-
neker.
Nederlands Gereformeerde
Kerken: bedankt voor Oegst-
geest W. G. Rietkerk Utrecht.
Christelijke Gereformeerde
Kerken: aangenomen naar
Leeuwarden J. Kronenburg
Stadskanaal; bedankt voor Ben-
nekom en Bunschoten R. van
Beek Veenendaal, voor Culem-
borg K. Hoefnagel Nieuwpoort.
Gereformeerde Gemeenten:
bedankt voor Alblasserdam M.
Mondria Waardenburg, voor
Middelburg D. Hakkenberg Gro-
ningen.
