THiJPEL
UUWLWRUAG IJ UHLEMHLK 1m
PAGINA 27
NICO SCHEEPMAKER
Tamelijk geestig vind ik wel, dat
de meeste kranten van dinsdag
de verkeerde 'Aardappeleters'
van Vincent van Gogh als het ge
stolen schilderij hadden afge
beeld. Dat doet toch eigenlijk niet
onder voor het altijd weer grap
pige berichtje dat een abstract
doek dagenlang onopgemerkt on
dersteboven op een tentoonstel
ling had kunnen hangen. Of voor
een foto van Rene van de Kerkhof
bij een bericht over zijn tweeling
broer Willy,- hoewel, die lijken
meer op elkaar dan de beide
'Aardappeleters'.
En in de woensdagkranten ben
ik lang niet altijd een 'verbeterde
versie' tegengekomen, dus een re
productie van het gestolen schil
derij uit Kröller-Müller als recti
ficatie op de eerder afgebeelde
versie die in Amsterdam nog
steeds brutaalweg in het Van
Gogh Museum hangt. Wat doet
het er ook eigenlijk toe, de ene
aardappeleter of de andere
aardappeleter, als het maar een
beetje lijkt...
Het scheelt anders aanzienlijk.
Ten eerste 2652 vierkante centi
meter in oppervlakte, want de
Amsterdamse versie (82 x 114
cm) is groter dan het gestolen
schilderij (72 x 93 cm). Dat
scheelt zowel in Van Gogh als ook
in geld. De 'Veertien zonnebloe
men.in vaas' van Van Gogh wer
den vorig jaar voor 74 miljoen
gulden verkocht. Dat was dus
9736 gulden per vierkante centi
meter, dus het scheelt so-wie-so al
9736 x 2652 25.819.672 gulden
dat niet de 'Aardappeleters' uit
het Van Gogh, maar die uit Kröl
ler-Müller zijn gestolen. Dat is
pure winst, en ruim acht keer zo
veel als de 3 miljoen gulden die er
de laatste tijd aan extra veilig
heidsvoorzieningen zijn getrof
fen.
Daar komt nog bij dat het niet
gestolen schilderij de 'Aardap
peleters' door Van Gogh veel
doorwerkter geschilderd is dan
zijn eerdere versie (er is een nog
eerdere met vier inplaats van
vijf figuren, maar die tellen we
niet mee) en daarom dubbel zo
veel waard geacht mag worden.
Als ik even een ruwe schatting
mag wagen, dan denk ik dat de
gestolen versie op een veiling 150
miljoen gulden zou opbrengen,
en de niet gestolen versie 310 mil
joen gulden. Ik kan er een paar
gulden naast zitten, maar geen
honderdduizend. We mogen dus
nog niet mopperen dat de dieven
zich tevreden hebben gesteld met
de tweede keus.
Je zou trouwens een interessan
te discussie kunnen opzetten over
de vraag of Van Goghs eerste ver
sie, die dus gestolen is, evenveel
waard zou zijn als de definitieve
versie niet bestond, of dan juist
meer of minder waard zou zijn.
Vergeleken met de definitieve
versie is de gestolen versie im
mers heel primitief en schetsma
tig opgezet. Stel Van Gogh was
niet aan de definitieve versie toe
gekomen, dan was die eerste ver
sie de enige 'Aardappeleters' ge
weest en daardoor meer waard
zijn geweest dan nu.
Maar je kunt ook redeneren,
dat die eerste versie haar belang
ontleent aan de definitieve ver
sie, omdat we daardoor weten
waaruit de beroemde 'Aardap
peleters' ontstaan is. Dat belang
zou verdwenen zijn als de tweede
versie er niet was, waardoor de
eerste versie als niet meer dan
een schetsmatig probeersel bij de
minder imposante werken
Van Gogh zou zijn i
Het heeft trouwens niet veel ge
scheeld of de definitieve versie
zou nog gevolgd zijn door een
derde, nog definitievere versie.
Ook had het niet veel gescheeld of
Vincent had nog verder gewerkt
aan die tweede versie. Hij stuur
de zijn broer Theo de 'Aardap
peleters' toe en schrijft:
„Geheel en al droog was het
niet, toen ik het inpakte, toch
dacht ik het niet noemenswaard
meer beschadigen kon. Ik zou er
echter nog veel aan hebben willen
doen, doch wegens het inschieten,
en daar 't al meer dan eens was
uitgehaald merkte ik, ik er uit
moest scheiden. En begin op
nieuw aan iets anders."
Dat 'iets anders' had ook nog
een nieuwe 'Aardappeleters'
kunnen worden, want Vincent
schrijft later aan Theo:
„Hetgeen gij zegt van de figu
ren is waar, dat als figuur ze niet
zijn als de koppen er van. Ik heb
er dan ook over gedacht het heel
anders aan te leggen, namelijk
het aan te pakken vanuit de tor
sen inplaats van uit de koppen.
Doch dan zou het iets gansch en
al anders geworden zijn.
Vergeet echter bij wat het zit
ten betreft niet, dat de luidjes
geenszins op gelijksoortige stoe
len zitten als in een café van Du-
val bijvoorbeeld. Maar en
fin, 't is nu eenmaal geschilderd
zooals 't geschilderd is, en we
doen 't nog wel eens over, en dan
zeker niet eender."
Maar daar is het dus nooit van
gekomen. Wel schrijft hij in een
latere brief:
„De figuren begin ik in deze
nieuwe teekeningen met den
romp, en het komt mij voor, zij
daardoor voller en breeder wor
den". Vanuit de tors, vanuit de
romp, had hij nog even geduld
gehad met het verzenden van de
'Aardappeleters' aan Theo dan
zouden we nu waarschijnlijk vol
lere en bredere types rond de
schaal met aardappelen hebben
ZWITSERSE KAASFONDUE
(4 personen)
Vraag uw kaasman de kaas wel vers te raspen en neem bij voorkeur
geen kaas die al geraspt en wel klaar staat of zelfs (een ware ramp voor
fondue) uit de diepvries komt. Het resultaat van de fondue wordt name
lijk bepaald door de kwaliteit van de kaas. U kunt natuurlijk ook andere
kaas nemen voor fondue, alleen heet hij dan geen Zwitserse kaasfondue
meer, maar gewoon kaasfondue.
een teen knoflook; 3 dl witte wijn; 250 g geraspte Emmentaler kaas; 250 g
geraspte Gruyere kaas; maizena om te binden; scheutje Kirsch; evt. noot
muskaat.
Wrijf de kaasfondueschaal (caquelon genaamd) in met een gepeld teentje
knoflook. Verhit in een steelpan op laag vuur de wijn. Voeg al roerend de
geraspte kaas toe en blijf roeren tot de kaas gesmolten is. Bind de fondue
met wat aangemaakte maizena. Schenk het geheel in de klaarstaande fon-
dueschaal en plaats deze op een rechaud.
Proef of nog peper, zout of nootmuskaat moet worden toegevoegd en
breng de fondue op smaak met een scheutje Kirsch. Serveer de kaasfon
due met stukjes stokbrood.
Als variatie kunt u bij deze fondue ook heel goed reepjes bleekselderij
geven om mee te dippen of staafjes wortel en/of radijsjes.
Omdat deze kaasfondue vaak wat zwaar op de maag ligt, wordt er in
Zwitserland aan het slot van de.maaltijd een klein glaasje eau de vie
(Poire William) gedronken.
JANNY VAN DER LEE
Horizontaal: 1 bosantilope; 6 paro
die; 7 altijdgroene plant; 8 fijn ge
zift meel.
Verticaal: 2 hinderpaal; 3 alge
meen aangenomen gebruik; 4 het
fijne en dunne gedeelte v.e. schrijf
letter; 5 uit zeker aantal spelers be
staande sportclub.
Oplossing 14/12
Horizontaal: 1 beer; 5 kauw; 9 lila;
10 aria; 11 staak; 13 e.k.; 15 sap; 16
b.d.; 17 mol; 19 pui; 20 epos; 21
kern; 22 nis; 24 rex; 25 de; 26 web;
28 N.V.; 29 later; 31 apin; 33 roze; 35
lijst; 36 geen.
Verticaal: 1 Bloemendaal; 2 ei; 3
els; 4 rats; 5 kaap; 6 ark; 7 ui; 8 Wad- ren; 18 los; 19 per; 23 pet; 26 want;
dinxveen; 12 aak; 14 kopie; 16 Bu- 27 berg; 29 lis; 30 roe; 32 pij; 34 ze.
opklaringen hagel warmtelront H hoge-drukgebied
-étUk. bewolking sneeuw T"* kou-front L lage-drukgebied
pffc regen onweer windrichting verplaatsingsrichting
Temperatuur te
hoog voor tijd
van het jaar
De vrij zachte lucht die de afgelo
pen nacht en vanochtend over
ons land stroomde, blijft morgen
ook nog binnenkomen. Vooral
de temperatuur in de komende
nacht is hoger dan in deze tijd
van het jaar normaal is, namelijk
rond zes graden tegen een graad
die gemiddeld verwacht mag
worden. Ook komt er veel bewol
king voor. Later op de dag nadert
een regengebied over de Noord
zee ons land. Deze regen gaat bij
ons pas na de middag vallen. Het
hogedrukgebied boven zuid-En-
geland beweegt langzaam zuid
waarts maar zorgt er toch nog
voor dat er aanvankelijk weinig
wind is. Eveneens gaat op nade
ring van het regengebied de
Stockholm
Warschau
Wenen
Zürich
licht bew.
licht bew.
onbewolkt
Weersvooruitzichten voor di
verse Europese landen, medege
deeld door het KNMI, geldig
voor vrijdag en zaterdag:
Zuid-Noorwegen en zuid-
Zweden: Eerst veel bewolking
met regen en sneeuw overgaand
in sneeuwbuien. Middagtempe-
ratuur rond het vriespunt, in de
nacht lichte vorstl
Benelux en Westduitsland:
Morgen veel bewolkig en af en
toe regen, zaterdag buien moge
lijk met natte sneeuw. Middag-
temperatuur 5 graden langs de
kust tot rond 2 graden in zuid-
Duitsland.
Frankrijk: Vrijdag veel be
wolking, zaterdag enkele buien.
Middagtemperatuur 8 graden
langs de Atlantische kust, 10 gra
den langs de Middellandse zee
kust en rond 4 graden landin
waarts.
Alpenlanden: Eerst veel be
wolking, zaterdag sneeuwbuien.
Middagtemperatuur in de dalen
en lagegebieden van 3 graden in
het westen tot om het vriespunt
in oosten.
Spanje en Portugal: Overwe
gend zonnige perioden maar
koud. Middagtemperatuur rond
10 graden langs de noordkust,
rond 17 graden langs de zuidkust
en rond 9 graden in het binnen
land, waar het in de nacht licht
vriest.
Italië, Joegoslavische en
Griekse kust: In noord-Italië
eerst nog wat zon en later buien,
elders buien. Middagtempera
tuur rond 7 graden in het noor
den tot rond 13 graden in het zui
den.
19.00 en 21.15 i
14.30 uur, a.l.
LIDO 1, 2. 3. 4, en STUDIO
(124130/133210): 'Who framed Roger
'Spoorloos', dag. 19.00 en 21.15 uur,
do., vr., ma. en di. ook 14.30 uur, al.
'Frantic', dag. 21.15 uur, al.
'Die Hard', dag. 14.30 en 18.45 uur, al.
'Jungle Book', za. zo. en wo. 14.30 uur.
TRIANON (123875): 'De ondraaglijke
lichtheid van het bestaan', dag. 20.00,
za. en zo. ook 14.00 uur, 12 jr.
KIJKHUIS (142895): 'Hermetisch
zwart', do. t/m woe. 19.30 en 21.45 uur.
'Candy mountain', do. t/m zo. 20.00 en
Alphen
(voor reserveringen 01720-20800):
EURO 1, 2, 3. 4, 'Who framed Roger
Rabbit', dag. 18.30 en 21.00 uur, za. en
woe. ook 13.30 uur, zo. ook 13.30 en
16.00 uur, al.
'Moonwalker', dag. 18.45 en 21.15 uur,
za. en woe ook 13.45 uur, zo. ook 13.45
en 16.15 uur, al.
'Coming to America', dag. 18.45 en.
21.30 uur, za. en woe. ook 13.45 uur.
zo. ook 13.45 en 16.15 uur.
Kindervoorstelling: 'De speurneu
zen', za., zo. en woe. 14.00 uur.
GREENWAY: 'A world apart', dag.
20.45 uur, al.
'Iron Weed', do. t/m zo. 21.15 uur, 16 jr.
'Good morning Vietnam', do. t/m. zo.
19.00 uur, ma. t/m woe. 20.15 uur, za.,
zo. en woe. ook 15.45 uur, al.
'The Prince Bride', za., zo. en woe.
14.00 uur.
'Jungle book', za., zo. en woe. 14.00
Katwijk
(voor reserveringen 01718-74075):
CITY I: 'House on Carolstreet', do.,
vr., za., zo. en woe. 14.45,19.00 en 21.15
uur. ma. en di. 19.00 en 21.15 uur.
CITY I: 'The bedroom window', dag.
19.00 en 21.15 uur, do., vr. en zo. ook
14.45 uur.
Kindervoorstelling: 'Aladin en zijn
wonderlamp', za. en woe. 14.45 uur.
0ufri$icutos
15 december 1988
Honderd jaar geleden stond er
in de krant:
- De bezoekers van een circus te
Hohenmaut, in Boheme, waar
eenige wilde dieren werden ver
toond, hebben wil gehad van hun
geld, want zij zagen de 26-jarige
dame, eene zekere juffrouw
Baumgartner, die in de kooi
moest gaan, voor hunnen oogen
verslinden. Zoodra de dame het
hok in ging, sprong eene groote
koningstijger onmiddelijk op
haar los, pakte haar bij de keel en
sleurde haar weg. Voordat ie
mand het kon verhinderen begon
de \ijger het ongelukkige meisje
voor de oogen der toeschouwers te
verslinden. Ten laatste slaagde
men er in, de dierentemster uit
het hok te halen, maar toen was
zij echter reeds dood en verminkt.
De eigenaar der diergaarde zei-
de dat dezelfde tijger reeds twee
menschen vermoord had. In het
zelfde hok was nog een groote
leeuw, die het verschrikkelijke
tooneel rustig aanzag, zonder
zich in den strijd te mengen.
-In tegen woordigheid van het
hoofdbestuur der Noord- en Zuid-
Hollandsche Reddingsmaat
schappij, van de Scheveningse
af deeling en van een der be
stuursleden van Loosduinen, had
gisteren nabij het Oranjè-hotel te
Scheveningen eene proefneming
plaats met vuurpijlen van de Py-
rotechnische School te Delft,- ver
vaardigd naar het plan van den
luitenant der artillerie Van
Vuuren. De pijlen hadden een
hoogeren druk dan die, welke
verleden jaar beproefd werden
van 20 atmosferen, zoodat die
thans 40 atmosferen was. Nadat
vier pijlen waren afgestoken,
werd de proefneming gestaakt,,
wijl het bleek dat de koppen der
pijlen niet geconstrueerd waren
in verhouding tot den hoogeren
druk, waardoor zij van den ijze
ren huls afsprongen en uiteen
spatten. Een pijl, welke slaagde,
bereikte een afstand van 295 me
ter. Ook eene andere wijze om
den stok aan den pijl te bevesti
gen bleek niet proefhoudend,
daar het ijzerdraad, dat ter ver
vanging van het gebruikelijke
koord door den stok loopt, niet
zwaar genoeg was en afknapte,
waaroor de pijl zonder de red-
dingslijn zich verwijderde.
- COÖPERATIEVE WINKEL-
VEREENIGING, Nieuwstraat,
bij den Burg,
DE LEDEN WORDEN
DRINGEND UITGENOODIGD
DINSDAG-AVOND
HUNNE PENNINGEN IN TE
LEVEREN.
Vijftig jaar geleden:
- ZWITSERLAND.
Etter tot bondspresident geko-
De vereenigde bondsvergade
ring heeft met 150 van de 210 uit
gebrachte stemmen een bonds
raad dr. Philpp Etter tot bonds
president voor het jaar 1939 ge
kozen.
LEIDSCH m DAGBLAD - ALPHENS DAGBLAD
hoofdkantoor
Witte Singel 1, Leiden 071-161400.
Directeur: G. Koopman.
Adjunct-directeur: N. Qüakernaat.
regiokantoren
Julianastraat 19, 2405 CG.
Alphen a/d Rijn. 01720-93961.
Vuurbaakplein 11, 2225 JB.
Katwijk. 01718-12383.
Grachtweg 53a, 2161 HM.
Lisse. 02521-13634
nabezorging
ma.-vrij18.00-19.30 uur 071-161499.
zaterdag 13.00-14.00 uur 071-161499.
postadressen
telefax
Leiden 071-143480.
Alphen 01720-73933.
abonneeservice
Nieuwe abonnementen, wijzigingen, betalin
gen ma.-vrij. van 8.30-17.00 uur 071-
161353.
abonnementen
per maand, aan huis bezorgd 24.45
per post (binnenland)
tandabonnement al
t automatische beta
per kwartaal, aan huis bezorgd72.40
per post (binnenland) 105.35
per post (buitenland) 294.75
per halt Jaar. aan huls bezorgd144.80
per post (binnenland)210.70
per iaar. aan huis bezorgd275.70
per post (binnenland) 407.70
losse nummers (alle dagen)1.25
Prijzen Incl. 6% b.t.w
Abonnementsgelden dienen bij vooruitbeta
ling te worden voldaan. Restitutie Is niet mo-
Abonnementen kunnen op elke gewenste
dag Ingaan. Indien één maand voor het ver
strijken van de abonnementsperiode geen
opzegging is ontvangen, wordt het abonne
ment automatisch verlengd.
Betaling van abonnementen op giro 3203571
t.n.v. Damlate Holding BV te Haarlem.
Gemiddelde oplage per dag 50.200 ex.
advertenties
(behalve Sleuteltjes) ma.-vrij. van 8.00-17.00
uur 071-161393.
sleuteltjes
ma.-vrij. van 8.00-17.30 uur 071-143545.
redactie (071-161424)
(na kantoortijd, zie telefoonboek)
Hoofdredacteur: drs. J.W.E. Metselaar.
Adj. hoofdredacteur: R.D. Paauw.
Alg. redactiechef: A. van Leeuwen.
Plv. alg. redactiechef: H. Houtman.
Kunst, radio, t v.: P.C.Rosler.
Geestelijk leven: S.J. de Groot.
Aangesloten bij de GPD, de Gemeenschap
pelijke Persdienst, met correspondenten in
Westduitsland. Belglö, Frankrijk, Groot-
Brittannlè. Italié. Spanje. Griekenland en
Verenigde Staten.
Zuid-Amerika/Mexico. Nederlandse Antillen
Ongevallendienst
Elke dag Academisch Ziekenhuis be
halve van dinsdag 13.00 tot woensdag
Bezoekuren
Diaconessenhuis (tel. 071-178178):
dagelijks 16.00-17.00 uur en
18.30-19.30 uur. Afdeling i
zorg 10.30-11.00 uur en 19.00-
uur en na overleg.
Kinderafdeling: 10.30-19.00 ut
na overleg.
Jongerenafdeling: 14.30-15.30 u
18.30-19.30 uur.
Ziekenhuizén
St. Elisabeth
071-454545):
14.00-14.45 uur
Klasse afd.
14.00-14.45 uur»
Kraamafdeling
15.00-15.45 i
Ziekenhuis (tel.
volwassenen
;n 18.30-19.30 uur.
11.15-12.00 uur,
n 18.30-19.30 uur.
gynaecologie:
'B.30-19.30 uur,
alleen voor vaders bovendien
19.30-21.00 uur.
Kinderafdeling: 15.00-18.30 uur.
Voor ouders de gehele dag mogelijk.
Afdeling CCU (hartbewaking):
kinderen) 14.15-15.00
18.30-19.30 uur.
Avondbezoekuur afdeling Verlos
kunde 18.00-19.00 uur.
Prematurenafdeling in overleg door
lopend bezoek mogelijk.
Ernstige patiënten: wanneer doorlo
pend bezoek wordt toegestaan kun
nen speciale kaarten worden ver
strekt.
Kinderafdelingen: voor ouders van
opgenomen kinderen is er een ruime
bezoek mogelijkheid in overleg met
de hoofdverpleegkundige.
Voor andere bezoekers gelden de vol
gende tijden: keel-, neus- en oorheel
kunde en neurologie: 14.15-15.00 uur
en 18.30-19.30 uur; oogheelkunde en
heelkunde 14.15-15.00 uur en
18.30-19.00 uur.
Kinderkliniek: zalen voor peuters,
kleuters en grote kinderen:
15.15-17.00 uur; babyzaal en boxen
afdeling: volgens afspraak met de
hoofdverpleegkundige.
Rijnoord (tel. 01720-33771):
14.30-15.15 uur en 18.30-19.30 uur.
Extra bezoek hartbewaking:
11.00-11.30 uur.
Kraamafdeling: bezoek voor vaders
gehele dag in overleg met hoofd afde
ling. Overigen van 14.30-15.15 en van
18.30-19.30 uur.
Kinderafdeling: bezoek voor ouders
gehele dag in overleg met hoofd afde
ling. Overigen van 14.30-15.30 uur.
HET LEGERMATEKIEEL IS
VEROUPERP HET MOREEL
VAN PS DIENSTPLICHTIGEN
HOPELOOS...
IK TWIJFEL
ER MOMENTEEL
AAN OF WIJ
ONS WEL MET
SUCCES TE WEER
KUNNEN STELLEN
TEGEN EEN
BINNENPUIN
(JENDE
VIJAND
WILT Li DEZE
Nieuwe driedrank
EENF* PROBEREN?
