Veel EG-subsidies
niet goed besteed
'Maar als het misgaatis het meteen goed
Kans op Tsjernobyl-ramp minimaal
Grote kollektie karpetten voor kleine Hatéma
Hatema
Geknoei met vlees, verspilling bij wegen
Directeur Japanse PTT
slachtoffer beursschandaal
Aaw-uitkering
onbekend bij
veel vrouwen
Nederland en
België ruziën
over jenever
WOENSDAG 14 DECEMBER 1988
PAGINA 7
BRUSSEL (ANP) Bij de export van rundvlees uit de EG wordt op grote schaal ge
knoeid met exportsubsidies. Exporteurs maken daarbij misbruik van het feit dat ingevro
ren vlees zelden of nooit wordt ontdooid om controles mogelijk te maken. Dat constateert
de Europese Rekenkamer in haar jaarlijkse rapport over de besteding van de EG-midde-
len. Ook de subsidies voor de ontwikkeling van achtergebleven gebieden blijken vaak
weggooid geld.
Uit een speciaal onderzoek in De-
nemarken, Frankrijk, Ierland en
Groot-Brittannië, samen goed voor
tachtig procent van de uitgaven in
deze sector, blijkt dat de douane ui
terst laks te werk gaat. Controles
hangen af van toevalligheden. Met
risico-factoren als de betrouwbaar
heid van de exporteur of de hoogte
van de subsidies wordt geen reke
ning gehouden.
In drie van de vier lidstaten
wordt eenmaal ingevroren vlees bij
export nooit ontdooid. Bij een spe
ciale actie in de vierde lidstaat,
waarbij dat wel gebeurde, werden
in dertig procent van de gevallen
onregelmatigheden geconstateerd.
Bij één van haar controles stuitte
de Rekenkamer op een partij rolla
de, waarin afsnijdsels waren ver
borgen die niet voor subsidie in
aanmerking komen. Toen de hele
partij op last van de inspecteurs
werd ontdooid en uitgepakt bleek
dat met vijf procent van de lading
was geknoeid.
In een ander geval bleek een
vleeshandelaar in staat twee jaar
lang uit zuid-Amerika geïmpor
teerd kwaliteitsvlees aan te geven
als slachtafval. Daarmee omzeilde Commissie,
hij de hoge importheffingen. Tege
lijkertijd incasseerde hij exportres
tituties voor kwaliteitsvlees, ter
wijl hij in werkelijkheid slachtafval
exporteerde. Met deze fraude was
bijna veertig miljoen gulden ge
moeid.
In een commentaar op de bevin
dingen van de Rekenkamer zegt de
Europese Commissie dat meer
controles technisch gesproken mo
gelijk zijn, maar problemen opleve
ren met de handel. Ontdooid vlees
kan om gezondheidsredenen niet
opnieuw voor export worden inge
vroren. De vraag rijst wie voor dat
verlies moet opdraaien, aldus de
TOKYO (AP) - De directeur van
Nippon Telegraph and Telephone
Co. (NTT), de Japanse PTT en in
aandelenkapitaal het grootste be
drijf ter wereld, heeft vandaag ont
slag genomen nadat hij ervan werd
beschuldigd betrokken te zijn ge
weest bij het enorme beursschan
daal dat politiek en bedrijfsleven in
Japan tot in de wortels heeft ge
raakt.
De minister van post en telecom
municatie Masaaki Nakayama ver
telde op een persconferentie dat
NTT-topman Hisashi Shinto elke
persoonlijke betrokkenheid bij het
zogenoemde Recruit-schandaal
had ontkend. Shinto heeft ontslag
genomen omdat hij de verantwoor
delijkheid wilde nemen voor de
dubieuze aandelenhandel van zijn
persoonlijke secretaris. Het Re
cruit-schandaal heeft vorige week
al de politieke kop gekost van mi
nister van financiën en vice-pre
mier Kiichi Miyazawa.
Het concern Recruit bood in be
gin 1986 aandelen van een dochter
bedrijf, Recruit-Cosmos, voor een
zacht prijsje aan toplui uit de poli
tiek en het zakenleven (of aan hun
persoonlijké assistenten) aan. De
aandelen werden meestal betaald
met leningen die bij een andere Re-
cruit-dochter werden afgesloten.
Recruit zou in ruil voor dat cadeau
tje van de politici allerlei gunsten
hebben gevraagd.
Volgens de Japanse pers heeft de
politie ontdekt dat ongeveer 10
miljoen yen, zo'n 160.000 gulden,
varfde Recruit-Cosmoswinsten op
de bankrekening van NTT-direc-
teur Shinto is gestort.
Premier Noboru Takeshita en
ex-premier Yasihiro Nakasone zijn
de twee prominentste politici van
wie de persoonlijke secretarissen
hebben geprofiteerd van de Re-
cruit-aandelen. Zij, en andere poli
tici, hebben ontkend dat ze betrok
ken zijn geweest bij het schandaal,
of er vanaf hebben geweten.
Wegen
EG-subsidies voor investeringen
in wegen, havens, industrieterrei
nen en telecommunicatievoorzie
ningen dragen weinig bij tot de
ontwikkeling van achtergebleven
regio's in de EG. In de meeste ge
vallen worden de nieuw aangelegd
werken voor minder dan vijftig
procent benut, zo concludeert de
Rekenkamer verder in haar ver
slag.
Volgens de president Mart van
de Rekenkamer is de 'alarmerende
situatie' te wijten aan slechte voor
bereiding en selectie van hulppro
gramma's. Uitgaven voor infra
structuur maken bijna tachtig pro
cent uit van alle bijdragen uit het
Regionaal Fonds. In 1987 gaf de EG
ruim zes miljard gulden uit aan re
gionaal beleid. Begin dit jaar beslo
ten de EG-leiders de middelen
voor de structuurfondsen in de pe
riode tot 1992 te verdubbelen.
Vooral de armere EG-landen beho
ren van deze fondsen te profiteren.
Volgens het jaarverslag van de
Rekenkamer moet de Europese
Commissie erop toezien dat de lid
staten sneller en nauwkeuriger
melden waarmee zij bezig zijn en in
hoeverre voltooide projecten wor
den benut. De Commissie kan dan
BURGERVLOTBRUG (ANP) -
Het Provinciaal Electriciteitsbedijf
van Noord-Holland (PEN) onder
zoekt de mogelijkheid om wind
molens in de toekomst te verhuren
aan afnemers.
Gedacht wordt daarbij aan grote
agrarische bedrijven, campings en
andere kleine ondernemingen die
niet in een stedelijk gebied staan.
Volgens directie-secretaris L. van
der Poel van het PEN zouden de af
nemers de stroom die zij overhou
den aan het elektriciteitsnet kun
nen terugleveren.
Het PEN heet vandaag twee
Elektriciteitsbedrijf
wil windmolens
gaan verhuren
windparken in gebruik genomen.
Het gaat om een park bij Burger
vlotbrug met 15 molens van 24 me
ter hoog en een park bij Calantsoog
met 16 molens van 30 meter hoog.
De twee parken kunnen samen een
jaarproduktie leveren van 7 mil
joen kilowattuur. Dat is ongeveer
s het park officieel i
evenveel als 2.600 huishoudens aan
elektriciteit verbruiken.
De molens vormen de eerste stap
van het uit 1987 daterende PEN-
windenergieplan. Dat voorziet bin
nen vijfjaar in de bouw van wind
turbines in Noord-Holland met een
totaal vermogen van 10.000 kilo
watt (10 MW). Met de PEN-plannen
zijn investeringen gemoeid van in
totaal 40 miljoen gulden. Daarvan
wordt zestien miljoen door de over
heid gesubsidieerd. Het bedrijf zal
voorlopig nog op de exploitatie van
de molens moeten toeleggen. De
investeringen zijn gezien de op
brengsten onder de huidige brand
stofprijzen te hoog.
ROTTERDAM (GPD) - Slechts
een klein deel van de arbeidsonge
schikte vrouwen maakt gebruik
van hun recht op uitkering volgens
de Algemene Arbeidsongeschikt
heid Wet (aaw).
Van de honderdtwintigduizend
vrouwen die voor 1 januari 1979 ar
beidsongeschikt zijn geworden,
hebben sinds januari van dit jaar
slechts 1800 vrouwen gebruik ge
maakt van de aaw. Dit
bleek gisteren op de themadag
'Vrouwen en de aaw' in Rotterdam.
Elga Zuidema, opbouwwerkster
van het Landelijk Overleg Vrou
wen (LOV) in de AAW/WAO, maak
te de aanwezigen duidelijk dat
vrouwen niet zo gemakkelijk de
weg naar de bedrijfsvereniging
vinden. Ze gaan er vaak al vanuit
dat ze toch geen recht op een uitke
ring hebben bijvoorbeeld omdat
hun man werkt.
Zuidema verweet de overheid
dat ze de arbeidsongeschikten on
voldoende informeert over het wel
en wee van de bestaande regelin
gen. Het LOV en aanverwante or
ganisaties hebben dit jaar een kort
geding tegen de staat aangespan
nen om het Rijk te bewegen tot éni
ge voorlichting over de aaw op tele
visie. Ze verloren het geding.
De Centrale Raad van Beroep
heeft op 5 januari een uitspraak ge
daan waarin zij alle vrouwen die ar
beidsongeschikt waren tussen ok
tober 1975 en augustus 1980 maar
toen geen recht op een aaw-uitke
ring hadden, alsnog de mogelijk
heid om deze uitkering aan te vra
gen.
DEN HAAG (ANP) - De kans op
een ramp met een kerncentrale in
Nederland vergelijkbaar met
'Tsjernobyl' is weliswaar uitermate
gering, maar niet uit te sluiten. Dat
zegt de commissie Reactorveilig
heid in een gisteren verschenen ad
vies voor de ministers. De Koning
(sociale zaken) en Nijpels (milieu
beheer) over rapporten van ver
schillende instellingen op het ge
bied van kernenergie.
De onafhankelijke adviescom
missie, die in 1987 ingesteld is naar
aanleiding van 'Tsjernobyl', stelt
dat vrijkoming van tien procent
van het radioactieve materiaal van
een Nederlandse kerncentrale niet
voor de volle honderd procent kan
beter beoordelen of toekomstige worden voorkomen. Als tien pro
subsidie-aanvragen aan hun doel cent vrijkomt is er sprake van een
beantwoorden. zeer ernstige ramp. In de Sovjetu
nie was sprake van een lozing van
meer dan tien procent.
De huidige technologie biedt wel
mogelijkheden om de kans op zo
een ramp te terug te brengen tot
minder dan één op een miljard per
jaar, aldus de commissie. Het Ener
gie-onderzoek Centrum Nederland
(ECN) heeft in een rapport een lo
zing van tien procent of meer uitge
sloten genoemd.
De kans op vrijkoming van één
procent van het radioactieve mate
riaal Van een kerncentrale is vol
gens de commissie één op tien mil
joen. Een kans van één op één mil
joen bestaat voor lozing in de lucht
van 0,1 procent van de splijtstof
fen. De kans op een ongeluk zoals
in Harrisburg (Verenigde Staten
1979) is volgens de c
der dan één op 100.000
centrale met de nieuwste veilig
heidsvoorzieningen. In Harrisburg
smolt de reactorkern, maar kwam
geen noemenswaardige hoeveel
heid radioactiviteit vrij.
De commissie Reactorveiligheid
adviseert de twee ministers bij de
eventuele bouw van nieuwe kern
centrales van leveranciers te eisen
dat extra voorzieningen worden
aangebracht die de kans op een on
geluk verder verkleinen. Boven
dien moet eerst het resultaat wor
den bekeken van een studie naar
de risico's verbonden aan een ont
werp voor een nieuwe centrale. Re
kening dient tevens te worden ge
houden met risicofactoren zoals
aardbevingen, overstromingen en
neerstortende vliegtuigen.
De commissie vindt de brandvei
ligheid van de centrales in Dode-
ADVERTENTIE
Bij ons hebt u de keuze uit meer dan 100 karpetten
voor een Hatéma Direkt Prijs. Deze prijs ligt altijd
beduidend lager dan normaal. En keuze genoeg. Van
klassiek tot modern. Met de mooiste dessins.
Dus waarom stapt u voor alle zekerheid niet
eens een Hatéma-winkel binnen.
WINKELS
Stationsplein 274-216, Leiden.
Dagelijks geopend vanaf 10.30 uur. Zaterdag vanaf 9.30 uur. Koopavond. Maandag gesloten.
waard en Borssele voldoende,
maar die is volgens haar nog wel
voor verbetering vatbaar. Geadvi
seerd wordt voorts om meer con
tacten te leggen met internationale
organisaties met veel kennis van
nucleaire zaken. De commissie
wijst erop dat de nucleaire kennis
in Nederland beperkt is als gevolg
van het geringe aantal kerncentra
les in het land.
BRUSSEL (ANP) - Pogingen om
voor de hele Europese Gemeen
schap eensluidende namen vast te
leggen voor alcoholische dranken
zijn vandaag in de EG-land-
bouwraad uitgelopen op een stevi
ge aanvaring tussen België en Ne
derland over het alcoholpercenta
ge in jenever.
Volgens minister Braks probeer
de België, met een jeneverproduk-
tie van vier miljoen liter per jaar, de
term jenever te presenteren voor
produkten met een alcoholpercen
tage van minstens 30 procent.
Nederland, dat ruim 60 miljoen
liter per jaar produceert, zou zijn
minimumeis van 35 procent moe
ten laten vallen, of nieuwe bena
mingen moeten kiezen voor jonge
en oude jenever.
De ruzie tussen de twee landen
liep zo hoog op, dat uiteindelijk
werd besloten voor jenever voorlo
pig helemaal geen minimumalco
holpercentage vast te leggen. Voor
de EG is jenever 'een alcoholische
drank, gearomatiseerd met jene
verbessen'.
In de praktijk betekent dit dat
Nederland kan blijven eisen dat je
never van eigen bodem minstens
35 procent alcohol bevat. Aan de
andere kant kan Nederland Belgi
sche jeneverproducenten die het
met minder doen nog steeds niets
in de weg leggen.
Hoge eisen aan vervoer gevaarlijke stoffen in Nederland
Benzine
Benzine wordt morgen twee cent
per liter goedkoper, een liter diesel
(autogasolie) daarentegen wordt
twee cent duurder. Aan de zelf-
tankpomp gelden dan adviesprij
zen per liter van 158 cent voor su-
perbènzine, 152 cent voor loodvrije
super en 85.8 cent voor dieselolie.
Staal
Elf van de twaalf EG-landen heb
ben gisteren in Brussel ingestemd
met een grootscheepse steunope
ratie ten behoeve van het Italiaanse
staalconcern Finsider. Alleen de
Bondsrepubliek Duitsland - hield
een besluit over deze kwestie nog
tegen. Er wordt op gerekend dat
Bonn komende week alsnog over
de brug komt, zo zei hij. Italië mag
in dat geval elf miljard gulden ste
ken in het noodlijdende staalcon
cern, dat voortaan onder de naam
Ilva door het leven zal gaan. Tach
tig procent van de steun is bestemd
voor de aflossing van oude schul
den.
Polen
Aan een tien uur durende werkon
derbreking van ongeveer 200 arbei
ders op een walserij-afdeling van
de staalfabriek in Nowa Huta in het
zuiden van Polen is gisterochtend
een einde gekomen, nadat de direc
tie loonsverhoging had toegezegd.
Dat heeft een woordvoerder van
het vakverbond Solidariteit in een
telefoongesprek meegedeeld.
DEN HAAG - Iedere dag rijden er
duizenden wagens met gevaarlijke
stoffen over de weg. Bijtende, gifti
ge, brandbare, ontplofbare en sterk
reagerende stoffen. Soms halen
dergelijke transporten het nieuws
door spectaculaire en minder spec
taculaire ongelukken. Zoals de uit
gebrande camping in 1978 in het
Spaanse Los Alfaques. Of de
door
Runa Helinga
snackbar in het Westduitse plaatsje
Herborn die vorig jaar in luttele se
conden in een vuurzee veranderde,
toen een vrachtwagen met 34.000
liter benzine naar binnen dender
de. Na dat soort incidenten kijkt de
burger weer een paar weken wat
wantrouwender naar de 'rijdende
bommen'. Maar hoe gevaarlijk is
het transport van gevaarlijke stof
fen eigenlijk? En vooral, waar
schuilen de echte risico's?
"Dat tankwagens met gevaarlij
ke stoffen rijdende bommen zijn, is
kolder", meent de heer J. Bakker,
hoofd van de afdeling techniek en
transport van de Nationale Organi
satie van Beroepsgoederenvervoer
(NOB). Maar het NOB vertegen
woordigt de ondernemers, en is
dus niet de meest onafhankelijke
bron.
Toch staat Bakker niet alleen.
"Nederland mag wat het vervoer
van gevaarlijke stoffen betreft tot
een van de veiligste landen ter we
reld worden gerekend", meent
commandant W.A. Modderkolk
van het Korps Controleurs Gevaar
lijke Stoffen (KCGS), dat zich be
zighoudt met de controle op het to
tale vervoer van gevaarlijke stof
fen.
Zelfs Folkert Katz, beleidsmede
werker van de Vervoersbond FNV,
erkent dat het met de veiligheid
van de tanktransporten eigenlijk
wel meevalt. Wat volgens hem ech
ter veel te weinig aandacht krijgt, is
dat vrachtwagenchauffeurs die
met gevaarlijke stoffen werken, da
gelijks risico's voor hun gezond
heid lopen.
Ongevallen
Over het aantal transporten per
dag kunnen slechts schattingen
worden gemaakt. Volgens het mi
nisterie van verkeer en waterstaat
werden in 1983 in totaal zo'n 105,1
miljoen ton gevaarlijke stoffen via
de weg, het water en de trein ver
voerd. Gevaarlijke stoffen maken
zo'n 16,6 procent van het totale ver
voer uit. Voorzichtige schattingen
spreken van ongeveer 6500 trans
porten per dag.
TNO in Apeldoorn verzamelt we
reldwijd gegevens over ongevallen
met gevaarlijke stoffen. Wie de Ne
derlandse cijfers naast het aantal
transporten legt, moet constateren
dat het met de ongevallen in ons
land inderdaad wel meevalt. Tus
sen 1980 en 1985 deden zich in ons
land ongeveer 665 meer of minder
ernstige ongevallen voor, waarvan
281 in het wegvervoer. Daarbij vie
len in totaal 24 doden en 181 ge
wonden, waarvan de meesten ge
wone verkeersslachtoffers.
Bakker benadrukt de strenge ei
sen die in Nederland gelden. Tal
van regels moeten voorkomen dat
er ongelukken gebeuren. Toch gaat
er af en toe iets mis. FNV-mede-
werker Folkert Katz: "Het pro
bleem is dat de regels niet slecht
zijn, maar de structuur van de be
drijfstak is zo chaotisch dat men
zich er niet aan houdt. De organisa
tie en de cultuur binnen het be
roepsgoederenvervoer zijn zo ge
richt op economische belangen dat
men met andere zaken geen reke
ning houdt". Hij is er om die reden
voor zijn dat alle transporten van
gevaarlijke stoffen verplicht moe
ten worden aangemeld, zodat van
het begin tot het einde controleer
baar is wat er met een lading ge
beurt.
Uit een enquête die de Vervoers
bond FNV onlangs onder chauf
feurs van gevaarlijke stoffen hield,
bleek dat een groot aantal van hen
tijdens het laden en lossen met de
stoffen in aanraking kwamen, met
als gevolg brandblaren, benauwd
heid, duizeligheid, huiduitslag en
hoofdpijn.
En niet alleen bij het laden en
lossen. De tanks moeten worden
gereinigd en. bij afwezigheid van
een officieel erkenck reinigingssta
tion in de buurt wordt menig
chauffeur geacht dat karweitje zelf
op te knappen. Officieel mag hij
dat niet alleen - er mocht eens een
ongeluk gebeuren - maar uit de en
quête van de Vervoersbond blijkt,
dat de meesten wel degelijk alleen
in de tank kruipen, met alle risico's
van dien.
Riskant
De controle van het KCGS be
perkt zich alleen tot het geordend
verloop van het transport en de vei
ligheid van de omgeving. Milieu
aspecten en de werkomstandighe
den van de chauffeurs worden in
principe niet in de gaten gehouden.
KCGS-commandant Modder
kolk is overigens wel op de hoogte
van de risico's die vrachtwagen
chauffeurs bij het laden en lossen
lopen. Maar hij heeft twijfels over
door de Vervoersbond genoemde
getallen. "Je moet de risico's ook
niet overschatten. Lang niet alle
stoffen zijn echt gevaarlijk als je er
mee in aanraking komt". Wel
noemt hij het laden en lossen het
meest riskante moment van het
transport van gevaarlijke stoffen.
Om die reden concentreren de con
troles van het korps gevaarlijke
stoffen zich vooral op het laden en
lossen.
De controles van het korps ge
beuren steekproefsgewijs. Het
KCGS heeft maar een beperkte
mankracht. Met veertig mensen in
de buitendienst en twaalf binnen
moeten de controleurs het vervoer
van gevaarlijke stoffen in alle
transporttakken controleren. Jaar
lijks worden zo'n 40.000 controles
bij wegtransport, luchtvaart, bin
nenschippers, spoorwegen en pijp
leidingen uitgevoerd.
Modderkolk geeft grif toe dat het
korps eigenlijk onvoldoende is op
gewassen tegen de steeds groeien
de stroom gevaarlijke stoffen. Uit
het onderzoek van de Vervoers
bond blijkt dan ook, dat de pak
kans van een bedrijf dat de regels
overtreedt, erg klein is. Veel chauf
feurs geven aan de controleurs van
de KCGS niet vaker dan hooguit
een keer per jaar te zien. Wie 's
nachts rijdt - en steeds meer trans
portbedrijven sturen hun wagens
's nachts de weg op - loopt al hele
maal geen risico's. Het corps werkt
voornamelijk van maandag tot vrij
dag van negen tot vijf.
Toch blijkt dat de Nederlandse
wetgeving wel degelijk effect
heeft. Niet alleen gezien het betrek
kelijk geringe en niet erg ernstige
aantal ongelukken. In april 1986
hield het KCGS een tankwagenac
tie, waarbij Nederlandse en buiten
landse wagens werden gecontro
leerd. Daaruit bleek dat van de Ne
derlandse wagens 13,3 procent niet
aan de wettelijke voorschriften vol
deed, terwijl van de buitenlandse
vervoerders 20,7 procent in over
treding was.
Goede controle kan echter niet
voorkomen dat mensen fouten ma
ken. Chauffeurs hebben een zwaar
beroep met vaak zeer lange werk
tijden. In de enquête van de Ver
voersbond FNV 66 van de onge
veer 190 chauffeurs die aan het on
derzoek hebben meegewerkt, dat
ze zichzelf wel eens onveilig voelen
omdat ze onder te hoge werkdruk
staan en oververmoeid zijn.
Ook Modderkolk noemt overver
moeidheid als belangrijke oorzaak
van ongelukken. "Het is net zo als
slecht onderhouden wagens. Die
kom je in alle soorten vervoer te
gen. Maar het probleem bij gevaar
lijke stoffen is altijd weer, als het
misgaat, zijn de gevolgen meteen
zoveel ernstiger".
