Handboek op komst tegen stress op het werk
'Rijkssubsidie geen
extraatje ambtenaren'
'Hink gat' Rijnoord en EZL
Parkeerautomaat Katwijkse boulevard
Meer dan 2.500 handtekeningen voor Rijnoord
PAGINA 14
DINSDAG 13 DECEMBER 1988
Symposium over spanningen in de dageli jkse werksituatie
Stress in de werksituatie. Het Nederlands Instituut voor
Praeventieve Gezondheidszorg (NIPG) in Leiden, fiet In
stituut voor Zintuigfysiologie TNO en het ministerie van
sociale zaken houden er morgen in het Haagse Congresge
bouw een symposium over.
Praten over spanning die de gezondheid van werkne
mers kan aantasten. Ongeveer een derde van de werkne
mers die arbeidsongeschikt wordt kampt met problemen
die uit stress voortvloeien. TNO werkt al jaren aan een on
derzoek hoe stress op het werk efficiënt kan worden be
streden. En er worden vorderingen gemaakt.
Een gesprek met dr. C. Ekkers en dr. F. Marcelissen over
de vraag wat is stress precies, welke beroepen zijn stress-
gevoelig, hoe kan het in de bedrijven ontstaan en wat kan
er aan gedaan worden.
door
Jan Westerlaken
LEIDEN - De buschauffeur, ver
pleegster en onderwijzer. Ze staan
hoog op het lijstje met beroepen
die als zeer stressgevoelig worden
gezien. Tot het formuleren van een
'top tien' is het NIPG (nog) niet ge
komen, wel is er een indicatie.
Vooral personeel dat in lagere
functies werkt heeft het, wat
strfessgevoeligheid bertreft, zwaar
te verduren.
Hoe dat komt? Dr. C. Ekkers: "Je
praat dan over twee zaken. De ei
sen die de werkgever stelt en de
speelruimte die hij biedt. Die eisen
leggen een belasting op, maar biedt
hij daarbij voldoende speelruimte
om aan die eisen tegemoet te ko
men? Een voorbeeld? Neem het
werk aan een lopende band. De
man of vrouw die eraan staat moet
hard werken. Die band beperkt de
speelruimte van de werknemer.
Even een praatje maken met een
collega of wat ruimte om te herstel
len is er niet bij".
De gevolgen zijn er dan ook naar.
Bij werknemers die niet in staat
zijn om te constateren dat de druk
te hoog is of niet in de gelegenheid
zijn die druk te reguleren en redu
ceren, komt een hoog ziektever
zuim voor. Ekkers: "Voor een deel
kun je dat verzuim opvatten als een
stukje regulering buiten het werk.
Die mensen blijven gewoon een
paar dagen thuis om stoom af te
blazen. Je ziet dat bij de buschauf
feur, de verpleegster en ook de on
derwijzer: het ziekteverzuim is
hoog. Als de baas dus geen oplos
sing biedt, dan neemt de werkne
mer dat verzuim voor eigen verant
woording".
Beïnvloeden
Vroeger was stress een 'ziekte' die
vooral bij managers voorkwam.
"Maar", zegt Ekkers, "die beroe
pen geven veel meer mogelijkhe
den om belasting te reguleren. Een
manager kan optimaal afwisselen.
Dat er toch veel overspannen
managers zijn, ligt puur aan de ma
nier waarop zij met hun werk om
gaan. In elk geval niet naar beho-
Ekkers plaatst de werkzaamhe
den van een buschauffeur er tegen
over. "De belasting waarmee hij te
maken krijgt, kan hij nauwelijks
bëinvloeden. Op het verkeer heeft
hij geen grip. De bus een paar mi
nuten aan de kant van de weg zet
ten is er niet bij. De chauffeur moet
op tijd bij de volgende halte zijn.
Hij moet zich aan de dienstregeling
houden want er staan mensen op
hem te wachten. Wat denk je van
moeilijke passagiers? Ze moeten
op de één of andere manier in toom
worden gehouden. Maar dat komt
wel voor rekening van de chauf
feur. Kortorm een omgeving die
zeer stressgevoelig is".
Marcelissen voegt het beroep
van de onderwijzer eraan toe. Een
onderzoek van' jaren geleden
Dr. C. Ekkers: "Managers kunnen hun werkdruk nog reguleren, voor
buschauffeurs is dat onmogelijk". (fotogpd)
kwam tot de conclusie dat het on
derwijzerschap het minst gevoelig
voor spanningen was. De tijden
zijn echter veranderd. "Eisen die
nu aan het onderwijs worden ge
steld .zijn een behoorlijk stuk
zwaarder dan toen. Kijk je naar de
speelruimte, dan kun je niet anders
dan vaststellen dat die gelijk is ge
bleven. De eisen zijn toegenomen,
de speelruimte heeft er geen gelij
ke tred mee gehouden. Er ligt dus
een spanningsveld".
Chef
De bazen en chefs vervullen een
belangrijke rol bij het ontstaan of
voorkomen van stress bij de werk
nemers. Emoties, spanning, hoofd
pijn, maag- en darmklachten, een
verhoogde hartslag of een verhoog
de bloeddruk, ze komen vaak voor.
Oorzaak: stress. Een goede onder
steuning en een mensgerichte stijl
van leidinggeven van de chef drin
gen stressverschijnselen behoor
lijk terug.
Het is één van de conclusies die
het Nederlands Instituut voor
Praeventieve Gezondheidszorg
(NIPG) trekt uit een onderzoek dat
het in opdracht van het ministerie
van sociale zaken heeft uitgevoerd.
Over onder meer de uitkomst van
dat onderzoek wordt morgen op
het symposium gepraat.
Het NIPG sprak met 35 bedrij
ven die zich met het fenomeen
stress bezighielden. Marcelissen
éontateerde dat ondernemers de
link van werksituatie naar stress
nauwelijks leggen. "Bedrijven ver
geten dat vaak. Ze kijken wel naar
de mensen zelf, maar niet naar de
omstandigheden. Er worden te
weinig mogelijkheden geboden
om stress bij de basis aan te pak
ken. Inderdaad, er worden cursus
sen gegeven hoe je met spanning
moet omgaan. Door mensen die er
verstand van hebben, maar ook
door mensen die het wat minder in
de vingers hebben. Wat je nogal
eens ziet is, dat fitness als dé oplos
sing wordt gepresenteerd. Ik zou
die stelling echter niet graag voor
mijn rekening willen nemen. Ja, er
gebeuren van allerlei dingen, maar
structureel is er te weinig bekend".
Steunen
Die mening is ook staatssecretaris
De Graaf toegedaan. Eerder liet hij
al weten dat het bedrijfsleven er te
weinig aan doet om stress te voor
komen terwijl er toch door een an
dere opzet van het werk en een dui
delijke taakinhoud voor de werk
nemer veel kan worden gedaan.
Eén van die dingen is een goede so
ciale ondersteuning door de chefs.
Dat blijkt een belangrijke rol te
spelen bij het terugdringen van
stress. Op heel wat terreinen, aldus
De Graaf, blijven nog veel kansen
onbenut.
Stress komt het minst voor in be
drijven waar een strakke rangorde
ontbreekt en waar de contacten
tussen werknemers en leiding
goed zijn. Het is dan ook van be
lang dat de leiding op de hoogte is
van de gevolgen van stress en van
het ontstaan ervan als gevolg van
beslissingen. Problemen kunnen
worden voorkomen'als er voldoen
de functies bestaan binnen het be
drijf voor iemand die niet meer op
zijn plaats is in zijn huidige functie.
Praten over het functioneren van
een werknemer, bijscholen en indi
viduele begeleiding van probleem
gevallen zijn hulpmiddelen bij het
voorkomen en opvangen van
stress.
Marcelissen: "Moeilijkheden
rond stress moeten dus worden
aangepakt via de man die boven de
werknemer staat, Hoe gek het mis
schien ook klinkt, maar die chef
heeft veel meer grip op die werkne
mer dan hij op zichzelf heeft. Trai
ningen, prima. Als de chef er te al
len tijde maar bij betrokken wordt.
Hoe je het ook wendt öf keert, hij is
wellicht de belangrijkste factor bij
het ontstaan van die stress".
Leiding
Marcelissen is er dan ook van over
tuigd dat in eerste instantie de aan
dacht moet worden gericht op de
chefs en niet op de werknemer die
de dupe dreigt te worden van
stress. Hetzelfde geldt voor de situ
atie in het onderwijs. Niet in het al
lereerste geval kijken naar de man
voor de klas, maar naar de leiding
van de school.
De stressgevoeligheid binnen
het bedrijfsleven heeft het ministe
rie van sociale zaken ertoe bewo
gen om het Nederlands Instituut
voor Praeventieve Gezondheids
zorg opdracht te geven een hand
leiding op te stellen waarin ant
woord wordt gegeven op de vraag
hpe er met stress moet worden om
gegaan. Een handleiding met een
overzicht en een beeld van moge
lijkheden. Geen panklare oplossin
gen, maar wel handvatten hoe een
bepaalde arbeidssituatie kan wor
den doorgelicht. Eind volgend jaar
moet zij klaar zijn.
Ekkers zegt er dit over: "In de
handleiding staat aangegeven hoe
veel punten er aan werksituaties
moeten worden gegeven. Aan de
hand daarvan kan worden vastge
steld of er'sprake is van stressge
voeligheid of niet. Je moet je na
tuurlijk wel bedenken dat.je met
zo'n handleiding of handboek ge
lijk alle stress oplost. Het is een in
strument dat kan worden gehan
teerd als het nodig blijkt te zijn. Be
drijven en scholen hebben er wat
aan. Wat de scholen betreft: veel za
ken van buitenaf komen op hen af.
In dat soort gevallen heeft het
handboek zijn beperkingen. Orga-
Dr. F. Marcelis
sen: "Moeilijkhe
den rond stress
moeten worden
aangepakt via de
man die boven de
werknemer
staat".
(foto Holvast)
nisaties moeten echter wel beden
ken dat ze zelf het nodige aan
stressgevoeligheid kunnen doen".
Arbowet
Iedere werknemer heeft met de Ar
bowet te maken. De wet, die de
werknemers in bescherming
neemt, wordt bij stukjes en beetjes
ingevoerd. Hoewel niet iedere
werkgever staat te dringen om die
wet zo snel mogelijk ingevoerd te
krijgen, hoort stress er zeker in
thuis, benadrukt Ekkers. "Op het
symposium 'zullen wij ervoor plei
ten om een bepaald artikel in die
wet waarin die. 'stress binnen de
bedrijven' kan worden ingepast,
versneld in te voeren. We zullen la
ten zien dat dit praktisch haalbaar
is. Nee, we willen het bedrijfsleven
zeker niet een lastig keurslijf aan
meten. Wat natuurlijk heel belang
rijk is en niet uit het oog mag wor
den verloren is, dat we over de ge
zondheid van mensen praten. En
vanzelfsprekend ook over de ge
zondheid van de bedrijven".
KATWIJK De gemeente Katwijk mag een bedrag van 30.000 gulden dat werd ontvangen om knel
punten op de arbeidsmarkt op te lossen niet gebruiken om het gemeentepersoneel een kerstuitke
ring te geven. De raadscommissie voor financiën, gemeentebedrijven en personeelszaken floot gis
termiddag wethouder J. van der Plas terug.
Hij wilde de rijkssubsidie die de af
gelopen twee jaar niet werd uitge
geven, gebruiken voor een kerstex
traatje van 60 gulden per persoon.
De commissieleden vonden echter
dat de wethouder het geld maar
moest besteden waarvoor het be
doeld was.
Vanaf 1987 verstrekt de rijks
overheid jaarlijks 8,1 miljoen gul
den aan het gemeentefonds om
probleemsituaties op de arbeids
markt op te lossen. De gemeente
Katwijk kreeg in 1987 en 1988 twee
maal ruim 15.000 gulden, die nooit
werden uitgegeven. Omdat de ge
meente vrij over de besteding van
het geld mag beslissen, stelde wet
houder J. van der Plas (SGP) voor
om/de 520 personeelsleden van de
gemeente een kerstgratificatie van
60 gulden per persoon te geven. De
laatste jaren heeft het gemeente-
personeel geen extraatje ontvan-
ALPHEN AAN DEN RIJN - Er zit een 'flink gat' tussen de wensen van
het Alphense ziekenhuis Rijnoord en het Sint Elisabeth Ziekenhuis in
Leiderdorp (EZL). Volgens Rij noord-woord voerder dr. W. de Greve is het
EZL de fusiebesprekingen ingegaan met de gedachte dat in Alphen geen
'acute zorg' kan plaatshebben als beide ziekenhuizen zijn samengevoegd.
Dat kan leiden tot vermindering van het huidige aantal bedden van 150
naar 70. Van Rijnoord blijft dan een ziekenhuis over waar alleen van tevo
ren vastgestelde ingrepen worden verricht. De overige medische zorg
wordt in dat geval gevestigd in Leiderdorp.
"Dat is voor ons onaanvaardbaar", zo zei De Greve. Ook oogarts H.
Hornstra-Limburg, woordvoerster van de medische staf liet zich in derge
lijke bewoordingen uit. "Wij willen fuseren, maar alleen als in Alphen een
volwaardig ziekenhuis blijft".
EZL-directeur A. Boesten maakt niet de indruk verontrust te zijn over
de uiteenlopende standpunten. "We praten over een beleidsplan en zo
lang er wordt gepraat, kunnen verschillen van mening bestaan. Dan moet
je proberen naar elkaar toe te komen. Zolang de besprekingen doorgaan,
kun je niets zeggen over hoe groot het gat dan wel is". Boesten verwacht
dat in de loop van komende week het beleidsplan wordt afgerond.
Bejaarde stroper aangehouden
BODEGRAVEN - Een 71-jarige
stroper uit Gouda is gisteren in
Bodegraven opgepakt. De man
werd gesnapt toen een surveil
lancewagen van de politie hem
tussen de struiken langs de
Noordbaan van Rijksweg 12 in
Bodegraven signaleerde.
De agenten vermoedden dat
sprake was van stroperij en hiel
den de man aan.
In zijn tas werden strikken ge
vonden die worden gebruikt
voor de stroop op konijnen.
De man droeg geen gestroopte
djeren bij zich.
Hij is meegenomen naar het
politiebureau in Bodegraven
waar proces-verbaal tegen hem
is opgemaakt.
gen, zo verdedigde Van der Plas
zijn voorstel.
Het voorstel van de wethouder
stuitte gistermiddag echter op veel
verzet van de commissieleden. De
fractievoorzitter van het CDA, J.
van Leeuwen reageerde zeer ver
baasd. "Ik kan me niet voorstellen
dat het geld op deze manier ge
bruikt mag worden". Hij laakte
ook de manier waarop de wethou
der met het voorstel naar voren
kwam, kort voor de kerstdagen in
een rijtje begrotingswijzigingen
die doorgaans als hamerstuk wor
den behandeld. "U wilde het er
door drukken, ook al was het op
een open manier", meende Van
Leeuwen.
De CDA-voorman en de andere
commissieleden stonden meteen
klaar om de wethouder andere be
stemmingen voor het geld aan de
hand te doen, die wel onder de noe
mer 'knelpunten op de arbeids
markt' passen. Zo stelde D. van der
Pias-van der Plas (WD) voor het
geld te gebruiken om gedwongen
ontslagen te voorkomen bij de ko
mende reorganisatie van de Kat
wijkse gemeentesecretarie. A. van
der Plas (CDA) meende dat het
geld uitstekend gebruikt kan wor
den om bij de gemeente een gehan
dicapte in dienst te nemen en H.
van Mierlo (D66) vond scholing van
het gemeentepersoneel een betere
bestemming dan de kerstuitke
ring.
Wethouder J. van der Plas kreeg
bijval van het PvdA-raadslid D.
Graaff. "Je kunt als gemeente hier
mee eindelijk iets terug doen voor
je personeel. De manier waarop
deugt weliswaar niet, maar om het
geld nu in een pot te stoppen en er
verder niets mee te doen, vind ik
ook niks", meende Graaff. De
meerderheid van de commissie
vond echter dat er maar een andere
bestemming voor het geld gevon
den moest worden.
Koudekerk wil
rieten daken
natspuiten voor
jaarwisseling
Ook op het par-
keerterrein nabij
de politiestrand-
post op de Kat
wijkse Boulevard
wordt een par
keerautomaat
neergezet. In te
genstelling tot de
parkeerautoma
ten in de rest van
het centrum staat
deze automaat er
alleen in het zo
merseizoen.
KATWIJK - Er komt in
het zomerseizoen een
parkeerautomaat bij het
parkeerterrein nabij de
politiestrandpost op de
Katwijkse Boulevard.
Ook wordt de mogelijk
heid onderzocht om bij
het afgeven van parkeer-
vergunningen voor het
centrum van Katwijk aan
Zee te werken met spe
ciale vignetten die door
meer automobilisten te
gebruiken zijn.
Vorige maand gingen
de raadscommissies voor
algemeen bestuurlijke za
ken en ruimtelijkke orde
ning al akkoord met het
wijzigen van de parkeer
tarieven in het Katwijkse
badcentrum. In de Prin-
cestraat, de Voorstraat en
de Badstraat geldt
voortaan het uurtarief
van 1,25 gulden. Voor het
minder populaire Andre-
asplein en in de eerder
deze maand geopende ge
meentelijke parkeergara
ge aan de Tramstraat
wordt het tarief gehan
teerd van 1 gulden per
Tot nu toe bleef de Kat
wijkse Boulevard gevrij
waard van het betaald
parkeren. In de discussie
over de tarieven bleek dat
het vlakbij het badcen
trum gelegen parkeerter
rein bij de strandpost wel
een erg aantrekkelijke
uitwijkhaven geworden
was. Vandaar dat het Kat
wijkse bestuurscollege
ervoor heeft gekozen om
in de zomermaanden ook
op dit terrein een par
keerautomaat neer te zet
ten.
KOUDEKERK AAN DEN RIJN -
Als het de dagen voor de jaarwisse
ling al te droog blïjft, worden de
rieten daken van boerderijen aan
de Lagewaard in Koudekerk natge
spoten. Op die manier wordt het ri
sico verkleind dat als gevolg van
vuurwerk brand uitbreekt.
De vrees daarvoor is onder be-
woners van de Lagewaard ver
groot, nu dicht tegen deze buurt
aan, een deel van de nieuwbouw
aan de Kerklaan is gerealiseerd.
Het CDA-raadslid J. van Bostelen
maakte van die ongerustheid gis
teravond melding tijdens de verga
dering van de gemeenteraad. Het
bracht VVD'er C. van der Lely op
de vraag of het niet mogelijk is
vuurwerk dat omhoog gaat te ver
bieden.
Ofschoon de kans daarop klein
wordt geacht, wil burgemeester L.
Elfers die mogelijkheid laten on
derzoeken. In elk geval vraagt hij
de brandweercommandant de da
ken van de boerderijen in de Lage
waard nat te spuiten als het de da
gen voor de jaarwisseling droog
blijft. In Koudekerk zijn nooit eer
der dergelijke maatregelen getrof
fen.
ALPHEN AAN DEN RIJN - Het Overleg Sa
menwerkende Ouderenbonden (OSO) heeft
gisteravond 2610 handtekeningen voor het be
houd van Rijnoord overhandigd aan A. Groe
nendijk, voorzitter van het bestuur van het
Alphense ziekenhuis. De handtekeningenactie
heeft tien dagen geduurd en was voorél gericht
op Alphenaren van vijftig jaar en ouder. Vijf
honderd handtekeningen zijn gezet door jon
gere inwoners. Groenendijk toonde zich tevre
den over het resultaat: "We zullen deze handte
keningen goed gebruiken, ook in de onderhan
delingen die we voeren".
De actie is gehouden omdat de toekomst van
Rijnoord gevaar loopt. De erkenning van het
ziekenhuis loopt af per 1 januari en het voort
bestaan is afhankelijk van het feit of kan wor
den gefuseerd met een andere instelling. Op dit
moment zijn besprekingen aan de gang om de
mogelijkheden te onderzoeken voor een fusie
met het Leiderdorpse Sint Elisabethzieken-
huis.
De ouderenbonden wezen gisteravond in de
raadzaal op het belang van een ziekenhuis in
Alphen. "Ouderen kunnen niet voor elk onge
mak of voor een bezoek aan een dierbare zieke
een eind reizen", zo verwoordde H. Donker van
het OSO de gevoelens van de ouderen. De geza
menlijke bonden gaven het bestuur de 'drin
gende boodschap' mee om te 'vechten' voor het
behoud van ziekenhuis Rijnoord in Alphen en
niet tevreden te zijn met een 'uitgeklede' instel
ling. "Er moeten voldoende bedden en specia
lismen blijven, opdat zoveel mogelijk specia
listen bereikbaar zijn".
Bewoners van verpleeghuis Oudshoorn ver
woordden hun mening in een gedicht: 'Wij ou
deren van dagen, voor ons kan 't niet bestaan,
dat wij voor vele ziekten naar Leiden moeten
gaan'.
De handtekeningenlijsten zijn door leden
van het OSO verspreid in openbare gebouwen.
Bovendien zijn veel ouderen persoonlijk met
de lijsten 'de straat opgegaan'. Volgens A.
Christiaanse van het OSO heeft een groot deel
van de Alphense bejaarden zijn handtekening
gezet: "Er zijn in Alphen ongeveer 5500 men
sen ouder dan 65. Een flink percentage van de
65-plussers heeft getekend". De ouderenbon
den sluiten niet uit dat ook andere mogelijkhe
den worden benut om het belang van het be
hoed van Rijnoord onder de aandacht te bren
gen.
DINSDAG 13 DECEMBER
Leiden
voorpremière: 'Floortje Bloem'
toneelstuk van Yvonne Keuls,
20.15 uur, Leldse Schouwburg.
vergadering en filatelistische
quiz, Vereeniging van Postzegel
verzamelaars, aanvang 20.00
uur, zaal open om 19.00 uur, res
taurant zwembad De Zijl.
Leiderdorp
Artistiek Café met als gast Si
mon Vinkenoog, aanvang 20.30
WOENSDAG 14 DECEMBER
Lelden
concert in de Strijkersserie
door Pieter Wispelwey (cello) en
Frank Mol (piano), werk van
Brahms, Crumb, Prokovief en
Chopin, aanvang 20.15 uur in de
Kapelzaal van K&O, Oude Vest.
première van het toneelstuk
'Floortje Bloem' van Yvonne
Keuls, aanvang'20.15 uur in de
Leidse Schouwburg.
concert Christmas Carols door
Leiden Enlish Choir, aanvang
20.15 uur in de Lutherse Kerk,
Hooglandse Kerkgracht.
dansvoorstelling Tempera
ments' door Dansgroep José Be-
sprosvany; aanvang 20.30 uur in
het Lak-Theater, Cleve-
Leiderdorp
instuif kerstversieringen maken
voor kinderen van 4 tot 8 jaar, van
Warmond
kaarsen maken en
t Meerpunt (van tevo
tel: 01711-11109).
Wassenaar
concert door het van Wasse
naar Ensemble en het Voorburgs
Koor Ad Novum, aanvang 20.15
uur in de Dorpskerk.
DONDERDAG 15 DECEMBER
Leiden
lezing: 'Een land bij het dak van
de wereld, een bezoek aan
Nepal', door Karin Schaedtler,
aanvang 20.15 uur in de Kapel
zaal van K&O, Oude Vest.
aanvang 20.15 uur in de Leidse
Schouwburg.
dansvoorstelling Tempera
ments' door Dansgroep José Be-
sprosvany, aanvang 20.30 uur in
het Lak-Theater.
concert Jan Vos en Edna Vesu-
via, aanvang 22.00 uur in het LVC,
sjoelavond bij
wijkvereniging Aktief, Berlage-
straat, aanvang 20.00 uur.
Leiderdorp
film: 'Een maand later' met Mo
nique van der Ven en Renée Sou-
tendijk, aanvang 20.30 uur in de
Muzenhof, Gordijnsingel.
klaverjassen bij Tamarco, aan
vang 20.00 uur, clubgebouw,
Splinterlaan.
klaverjassen, rummikub en
yahtzee bij de Buitengewonen,
aanvang 20.00 uur in de Muzen-
hof.
VRIJDAG 16 DECEMBER
Alphen
concert Christmas Carols door
Lelden English Choir, aanvang
20.15 uur in de Oudshoornse
muziek door het Groninger
Gitaarduo Remco de Haan en Erik
Westerhof, aanvang 20.15 uur,
Kapelzaal van K&O, Oude Vest.
lezing Newage 'Een nieuwe
wereld - een nieuw denken' door
dr. W.J. Ouweneel, aanvang
20.00 uur, Streekschool, Lam-
menschanspark.
jaarafsluiting buurthuis Wester
kwartier (11 tot 20 jaar), drive-inn
disco met lichtshow, vanaf 19.00
uur, Ten Katestraat 10a.
kerststukjes maken onder lei
ding van een bloemist, buurthuis
Cornells Joppensz., 20.15 uur.
kerstshow door show- en amu
sementsgezelschap De Rand
stadspelers, aanvang 20.00 uur,
Antonius Clubhuis, Lange Mare.
Leiderdorp
kerst-concert met 'Kerstliede
ren uit de gehele wereld' door het
Jongerenkoor Leiderdorp olv Jos
Schohhaus, aanvang 20.00 uur in
de Dorpskerk.
kerst-klaverjassen bij RCL, aan
vang 20.00 uur, clubgebouw, De