Reddingsoperatie in
Armenië een chaos
Walesa hoont Franse communisten
Geëmotioneerde Gorbatsjov onder vuur
Nederlandse
toeriste bij
rellen in
Tibet gewond
Groep leden Arbeiderspartij
noemt opstelling Arafat positief
Vliegtuig VS
per ongeluk
neergehaald
Itijnvliegtuig
Afghanistan
neergeschoten
'Stop lage oefenvluchten'
PALTHE
goed voor je goeie goed
PAGINA 5
MOSKOU - Het wordt steeds duidelijker dat de coördinatie van de hulpverlening in Arme
nië chaotisch verloopt en vele nodeloze slachtoffers heeft gekost. De Sovjet-staatstelevisie
liet zaterdagavond beelden zien van een geweldige file vrachtwagens en andere voertui
gen met hulpmiddelen die op de enige weg van Jerevan naar het rampgebied volledig tot
stilstand leek gekomen.
SINGAPORE (GPD) - In de Tibe
taanse hoofdstad Lhasa is de rust
gisteren teruggkeerd na de geweld
dadigheden van zaterdag toen Chi
nese veiligheidstroepen het vuur
openden op een menigte om onaf
hankelijkheid betogende Tibeta-
nen. Een Nederlandse toeriste
werd licht gewond.
„De kogels floten mij om de
oren", vertelde Christa Meinders-
ma gisteren door de telefoon aan de
Amerikaanse radio Voice of Ameri
ca. Ze werd in de arm geraakt, waar
voor zij in een plaatselijk zieken
huis moest worden behandeld. Zij
vertelde dat de politie de „betogers
al schietend achtervolgde".
De gewelddadigheden ontston
den nadat een groep van 30 boed
dhistische monniken en nonnen
voor de centrale Jokhang tempel
demonstreerden om de onafhanke
lijkheid van Tibet. De politie greep
in toen grote groepen omstanders
zich bij het protest aansloten.
Buitenlandse ooggetuigen zagen
dat tenminste twee mensen wer
den getroffen. Maar de Chinese
staatstelevisie maakte gisteren be
kend, dat een boeddhistische mon
nik om het leven is gekomen en
Over het bezoek van president
Gorbatsjov aan de getroffen regio,
dat iets meer dan 24 uur heeft ge
duurd, werd op zaterdag alleen een
foto getoond, wat onmiddellijk tot
geruchten leidde dat Gorbatsjov
door woedende Armeniërs de man
tel was uitgeveegd. „We hebben
hijskranen nodig", zo riep, volgens
Tass, iemand uit het publiek.
door
Alexander Münninghoff
Die hijskranen zijn er inmiddels.
Maar naar alle waarschijnlijkheid
zijn ze veel te laat. Een geëmotio
neerde Gorbatsjov had het gister
avond weliswaar over 'ruïnes waar
in zich nog veel levenden bevin
den', maar de algemene indruk is
toch dat door een gebrekkige orga
nisatie veel tijd verloren is gegaan.
Zo vraagt men zich af waarom
niet massaal militaire transporthe
likopters zijn ingezet. De paar kra
nen die in Leninakan en Spitak
werkten waren immers op die wij
ze naar het rampgebied overge
bracht. Het was bepaald schok
kend om te zien, dat nog op zater-
Oproerpolitie
Paraguay slaat
in op oppositie
MEXICO (GPD) De zogenoem
de 'stille' dictatuur van Latijns-
Amerika, die van generaal Alfredo
Stroessner in Paraguay, heeft op
nieuw van zich laten horen. Pogin
gen van de oppositie om de 40-ste
verjaardag van de Algemene Ver
klaring van de Mensenrechten van
de Verenigde Naties te herdenken,
werden dit weekeinde met bruut
geweld voorkomen.
Als gevolg van het harde politie
optreden zijn er tientallen gewon
den gevallen. Minstens 35 vooraan
staande leiders van vakbonden, po
litieke partijen en katholieke orga
nisaties zitten achter de tralies. De
hoofdstad Asuncion ontwaakte za
terdag met grote contingenten van
de speciale oproerpolitie op straat.
Honderden mensen probeerden te
vergeefs om bij de kathedraal te
komen. Uiteindelijk konden alleen
de gelovigen die, bij wijze van
voorzorg, de nacht in de tempel
hadden doorgebracht, de speciale
herdenkingsmis van aartsbisschop
Ismael R'olon bijwonen.
GIFGAS Een wolk gifgas, die
gistermiddag om vier uur ontsnap
te uit een chemische fabriek op het
bedrijfscomplex van Bayer in het
Westduitse Leverkusen, heeft en
kele uren de omwonenden be
dreigd. Brandweer en politie rie
pen dé bevolking op het ontsnapte
gas. titaan-tetrachloride, niet in te
ademen en in hun huizen te blijven
met gesloten deuren en ramen. De
wolk dreef in de richting van het
centrum en daar werd zekerheids
halve alle verkeer tot stilstand ge
bracht.
dag, dat wil zeggen drie etmalen na
de beving, mensen met bloten han
den of ijzeren staven in de puin
massa's wroetten op zoek naar
overlevenden.
De totale onwetendheid, hoe zo
iets moet worden aangepakt, komt
ook zeer navrant over en is inmid
dels door sommige Sovjet-verslag
gevers, die zich duidelijk schamen
voor de chaos, in hun kranten be
schreven. Zo verzuchtte een cor
respondent van notabene het rege
ringsblad Izvestija, dat men veel
eerder het Franse militaire deta
chement met de speurhonden had
moeten hebben. Hun moderne uit
rusting en hoge discipline wekte
de bewondering van velen, evenals
de techniek van de Franse specia
listenequipe, die ook in Mexico
1985 vele mensen onder het puin
vandaan heeft gehaald.
Zo was men er in Sovjet-kringen
nog niet op gekomen om bij een
mogelijke slachtofferslokatie een
paar minuten totale stilte in acht te
nemen teneinde met gevoelige ap
paratuur te luisteren of zich daar
onder nog iets verroerde. De Fran
se commandant gaf iedereen een
voudig de opdracht om zich stil te
houden en zo zyn er nog heel wat
mensen gered, waaronder een
groep van 200 die zich ongeschon
den in een kelder had weten te ver
schansen.
Verdwaasd als men in Armenië
is door de ontzettende omvang van
de ramp - het dodental wordt op dit
moment geschat tussen de 50.000
en 60.000 - luistert meii naar ge
ruchten. Er wordt gesproken dat
de Sovjet-overheid deze catastrofe
zou aangrijpen om de lastige natio
nalistische Armeniërs te verban
nen naar Siberië. Hun kinderen
zouden 'gerussificeerd' worden
door ze door mensen in Moskou en
Leningrad te laten adopteren.
Gorbatsjov wond zich daar gis
teravond persoonlijk op de televi
sie zeer over op en zei nadrukkelijk
de wacht aan aan hen die de ramp
proberen te misbruiken om bij
voorbeeld het Karabachse pro
bleem te beïnvloeden. Tal van ge
ruchten, als zouden bewoners van
Azerbajdzjan hulp aan Armenië
hebben gesaboteerd, zijn weer
sproken.
President Gorbatsjov toonde
zich sterk betrokken bij alle ellen
de. „Het was moeilijk", probeerde
hij eerst zijn bezoek stoicijns sa
men te vatten, maar met een door
emoties getekend gezicht ging hij
meteen verder met: „Het is een
echte tragedie. Ik heb mensen ge
zien die hun hele gezin kwijt waren
geraakt. Wat ik zag heeft me ge
schokt. Spitak geheel verwoest,
Leninakan bijna geheel. Menselij
kerwijs is dit alles ondragelijk".
Er zal nog heel wat onderzocht
moeten worden. Bij voorbeeld hoe
het mogelijk is dat huizen die ten
tijde van Chroetsjov zijn gebouwd
zijn blijven staan, terwijl alle flats
van recenter datum ingestort zijn.
De seismografische dienst van de
Kaukasus zal voorts moeten uitleg
gen, waarom men deze zwaarste
schok in duizend jaar niet heeft
zien aankomen, terwijl op dinsdag
nog een kleinere beving werd ge
meten die, zo zeggen specialisten,
wel degelijk als een serieuze waar
schuwing opgevat had moeten
worden.
alles hebben verloren bij de c
JERUZALEM (AFP/Rtr) - Een
groep van 20 functionarissen van
de Israëlische Arbeiderspartij, on
der wie tien afgevaardigden in het
parlement, heeft verklaard dat de
recente uitlatingen van PLO-voor-
zitter Arafat „positieve gebeurte
nissen" vormen. Dit blijkt uit een
verklaring die de groep gister
avond uitgaf.
„De jongste uitspraken van
Arafat doen ons naderen tot een
dialoog tussen de PLO en Israël en
vormen in die zin positieve gebeur
tenissen", aldus de functionaris
sen, onder wie verscheidene voor
standers van een politiek van ont
spanning. De Palestijnse organisa
tie dient echter duidelyk voor eens
en altijd het terrorisme af te wijzen
voordat onderhandelingen kunnen
worden geopend", aldus de onder
tekenaars van de verklaring.
De inhoud van de verklaring, zo
merken waarnemers op, gaat volle
dig in tegen de standpunten van de
leiders van de Arbeiderspartij, Pe
res en Rabin. Zij weigeren de PLO-
leider te beschouwen als „waarde
volle gesprekspartner".
Arafat riep medio november in
Algiers een onafhankelijke Pales
tijnse staat uit en erkende impliciet
Israël door resolutie 242 van de
Veiligheidsraad te aanvaarden.
Woensdag aanvaardde hij in Stock
holm het Israëlische bestaansrecht
en wees hij iedere vorm van terro
risme af, waarbij hij echter wel ver
klaarde dé opstand van de Palestij-
nen in de bezette gebieden te zul
len blijven steunen.
De minister-president van Israël,
Shamir, heeft Arafat vergeleken
met Joseph Goebbels, de minister
van propaganda van nazi-Duits-
land. In een toespraak op de uni
versiteit van Tel Aviv zei Shamir
zaterdag dat Arafats uitspraken
over de Palestijnse erkenning van
zijn land „een nieuw bewijs vor
men voor het vermogen van hem
en zijn medestanders de leugen
technieken van Josef Goebbels te
zelfs te overtreffen".
Hij sprak zijn verbazing uit over
het feit dat westerse regeringen
„de leugens van Arafat over het be
ëindigen van het terrorisme be
groet hebben op een moment dat
diens bende terroristische aanval
len blijft uitvoeren op ons volk en
andere landen". Dat de meeste van
die aanvallen mislukken, komt vol
gens Shamir door de doeltreffend
heid van de Israëlische inlichtin
gendiensten en het leger.
De demissionaire premier kon
digde aan dat, zodra de volgende
regering (onder zijn leiding) ge
vormd is, hij alle Arabische leiders
zal oproepen tot het beginnen van
directe onderhandelingen met Is
raël zonder voorwaarden vooraf.
Shamir en Peres hebben gisteren
teams benoemd die namens resp.
het Likud-blok en de Arbeiders
partij gaan onderhandelen over'de
voorwaarden om een regering van
nationale eenheid te vormen.
De minister van energie, Shahal,
lid van de drie man tellende ploeg
van de Arbeiderspartij, verklaarde
te verwachten dat de rivaliserende
partijen binnen twee a drie dagen
de onderhandelingen over een pgo-
ramma en de verdeling van de mi
nistersportefeuilles kunnen afron
den. „Ik denk dat het zeer korte, di
recte onderhandelingen zullen
zijn. Ik meen dat de meeste kwes
ties binnen twee of drie dagen kun
nen worden opgelost", zei hij na
het wekelijkse kabinetsberaad.
Het openbare leven in de door Is
raël bezette Gazastrook raakte gis
teren geheel verlamd door een sta
king onder de Palestijnse bevol
king. Opmerkelijk aan de staking
is dat daartoe geen oproep is ge
daan in een vorige week verspreid
vlugschrift van de leiders van de
opstand tegen de Israëlische bezet
ting van de Gazastrook en de wes
telijke Jordaanoever (Intifadah).
Volgens Palestijnse zegslieden is
de spontane staking gericht tegen
de dood van een Palestijnse tiener
en gevangene op zaterdag.
Oost-Timor
Op Oost Timor, een voormalige
Portugese kolonie, zijn begin no
vember 3000 mensen gearresteerd
tijdens een militaire veiligheidsac
tie, zo wordt uit Jakarta vernomen.
De actie werd gehouden in ver
band met het bezoek van de presi
dent van Indonesië en een groot
aantal kabinetsministers.
Dode walvissen
Langs de noordwestkust van
Tasmanië in Australië zijn dit
weekeinde ongeveer 20 dode wal
vissen aangespoeld. De dode die
ren werden gevonden op een stuk
strand ten zuiden van de Pieman-
rivier. Een woordvoerder van de
Australische National Parks en
Wildlife Service zei dat bewoners
van het gebied de dode dieren
woensdag al hadden gesignaleerd,
maar dit pas zaterdagavond aan de
politie hadden gemeld.
Kaping
De kaping van een Amerikaans
verkeersvliegtuig met 128 inzitten
den op een vlucht van Puerto Rico
naar Miami is gistermiddag zonder
bloedvergieten geëindigd op het
vliegveld van Grand Turk Island,
een kleine Britse kolonie nabij de
Bahama's. De kaper, een Cubaanse
banneling, wilde terug naar huis
maar liet zich uiteindelijk bepraten
door de politie op het eiland.
Demonstratie
In Praag is voor het eerst in twintig
jaar een „onafhankelijke" demon
stratie gehouden met officiële toe
stemming. Volgens ooggetuigen
namen 4.000 mensen deel aan de
betoging ter gelegenheid van de
40e verjaardag van de Verklaring
van de Rechten van de Mens. Tege
lijkertijd werd in Praag een offi
cieel „volkscomité voor de rechten
van de mens" opgericht.
PARIJS (GPD) - Solidarnosc-lei-
der Lech Walesa-heeft in Parijs bij
tende kritiek geuit aan het adres
van de Franse communistische
vakbondsleider Henri Krasucki.
Walesa is samen met de Sovjet-dis
sident Sacharov op uitnodiging
van president Mitterrand enkele
dagen in de Franse hoofdstad.
Walesa en Sacharov namen afgelo
pen zaterdag deel aan een plechtig
heid waar herdacht werd dat veer
tig jaar geleden in Parijs de Vere
nigde Naties de 'Universele verkla
ring van de rechten van de mens'
hadden afgekondigd.
Terwijl Walesa gisteren een be
zoek aan de leiders van de belang
rijkste Franse vakbonden aflegde,
sloeg hij de communistische CGT
en zijn leider, de waarschijnlijk in
Polen geboren Henri Krasucki uit
drukkelijk over. De Franse com
munisten die van alle communisti
sche partijen in Europa altijd het
meest aan de leiband van Moskou
hebben gelopen, hadden voor
Walesa en Solidarnosc nooit een
goed woord over.
Op de vraag waarom hij Kra
sucki had overgeslagen, antwoord
de Walesa gisteren op honende
toon tegenover verslaggevers:
„Het is natuurlijk niet de fout van
Krasucki dat hij mij niet heeft op
gezocht toen hij in Gdansk was.
Het was toen een moeilijke periode
in Polen en er gold het standrecht.
Waarschijnlijk was hij een beetje
bang voor die toestand en liet hij
van schrik alles uit zijn zakken val
len. Op die manier moet hij mijn
adres verloren zijn en dat is de re
den waarom hij me toen niet heeft
r
De leider van de verboden Poolse vakbeweging Solidariteit, Lech Walesa
(links), de na vele jaren verbanning zich weer vrij bewegende Russische
geleerde Andrei Sacharov en de weduwe van de vermoorde Chileense pre
sident Allenda, Hortensia Allende, waren gisteren in Parijs aanwezig bij
de herdenking van de 40 jaar geleden uitgeroep verklaring van de rechten
van de mens. (Foto afp)
ontmoet. Ik stel hem nu vijf jaren beroepen op een persoonlijke erva-
stage in Polen voor, zeg dat maar ring".
aan mijn vriend Krasucki en zeg Vooral de uitnodiging van de
hem ook dat hij zich dan echt kan Franse president aan de charisma-
xeense stad Leninakan omstuwd door boze en wanhopige mensen die
np en verwijten maken over de gebrekkige hulpverlening. (foto Tass)
dertien anderen werden gewond.
De Chinese autoriteiten gaven ook
toe, dat de paramilitaire politie op
de demonstranten had geschoten.
Volgens buitenlanders was de
politie gewapend met volautomati
sche geweren, waarmee zij gericht
op de mensen schoot. Sinds de de
monstraties voor een onafhanke
lijk Tibet vorig jaar oktober begon
nen, zijn 14 Tibetanen om het leven
gekomen. Tibet werd in het begin
van de jaren '50 door China inge
lijfd. Een volksopstand in 1959
werd bloedig in de kiem gesmoord.
Vorige week benoemde de Chi
nese regering een nieuwe hervor
mingsgezinde partijleider in Tibet
tegen de achtergrond van een mo
gelijke dialoog tussen Peking en de
in ballingschap levende geestelijke
leider van de Tibetanen, Dalai La
ma. De ontmoeting zou in januari
in Geneve plaatsvinden.
ALGIERS (AP) - De Westsaharaan-
se bevrijdingsbeweging Polisario
heeft zich verantwoordelijk ge
steld voor het neerhalen van een
Amerikaans vliegtuig voor de be
strijding van sprinkhanen. Polisa
rio heeft verklaard dat het toestel
was aangezien voor een Marok
kaans legervliegtuig. De beweging
sprak haar grote spijt en leedwezen
uit voor het „tragische incident".
Het vliegtuig, een DC-7 die was
gecharterd door het Amerikaanse
bureau voor internationale ontwik
keling (AID), stortte donderdag
neer toen het boven de westelijke
Sahara was geraakt door een lucht
doelraket. Alle vijf Amerikaanse
bemanningsleden kwamen om het
leven. Polisario, dat tegen Marok
ko vecht voor de onafhankelijk
heid van de westelijke Sahara, ver
klaarde dat het wrak van het vlieg
tuig was gevonden en dat begon
nen was de stoffelijke resten van de
bemanningsleden te bergen om ze
te kunnen overdragen aan de fami
lie.
Een tweede DC-7 van de AID
werd donderdag eveneens geraakt,
maar wist behouden te landen op
het vliegveld Sidi Ifni, 650 kilome
ter van de plek waar het andere toe
stel neerstortte.
„De vernietiging van een van de
twee vliegtuigen is niet met opzet
gebeurd. Het was een vergissing
als gevolg van de oorlogssituatie in
het gebied," aldus Polisario.
ISLAMABAD (AP) - Een Pakis-
taans gevechtstoestel heeft zater
dagavond een Afghaans verkeers
vliegtuig neergehaald. Alle 25 inzit
tenden kwamen hierbij om het le
ven, zo heeft Radio Kabul gisteren
gemeld.
Het verkeersvliegtuig, een An-
tonov-26, was onderweg van het
district Khost naar de hoofdstad
Kabul. Onder de slachtoffers be
vinden zich drie kinderen en een
vrouw, aldus Radio Kabul, die
hieraan toevoegde dat het niet de
eerste keer is dat Pakistaanse ge
vechtsvliegtuigen het Afghaanse
luchtruim hadden geschonden.
Pakistaanse regeringsfunctiona
rissen waren niet direct beschik
baar voor commentaar. De Pakis
taanse regering heeft eerder ont
kend dat haar luchtmacht vluchten
boven Afghanistan uitvoert.
Op 21 november haalde de
Pakistaanse luchtmacht een Af
ghaans verkeerstoestel neer, dat in
het Pakistaanse luchtruim verzeild
was geraakt. Hierbij vonden 27
passagiers de dood. Pakistan gaf
later toe het toestel te hebben neer
gehaald, maar zei dat het om een
militair vliegtuig ging.
Bij een bombardement, op de
zuid-Afghaanse stad Kandahar zijn
volgens Radio Kabul donderdag 24
mensen om het leven gekomen.
Volgens de radio waren de aanval
lende toestellen uit het oosten ko
men aanvliegen, maar waar zij van
daan kwamen werd niet gezegd.
Kandahar wordt al enkele maan
den door Afghaanse rebellen bele
gerd. Westerse diplomaten, onaf
hankelijke ooggetuigen en rebel
len hebben gezegd dat Russische
Migs in oktober en begin novem
ber aanvallen hebben uitgevoerd
op posities van de rebellen rond
Kandahar.
Levertransplantatie
van levende donor
SAO PAULO (AFP) - Voor het
eerst is een levertransplantatie ver
richt waarbij de donor nog leeft.
Dit heeft de Braziliaanse chirurg
die de operatie uitvoerde in Sao
Paulo zaterdag bekendgemaakt.
Een vrouw heeft een stukje van
haar lever laten verwijderen voor
haar dochtertje, die aan een onge
neeslijke ziekte lijdt. Gedeeltelijke
levertransplantaties zijn eerder
verricht, met name in Frankrijk en
de Bondsrepubliek, maar de dono
ren waren altijd overleden.
BONN - De geschoktheid over het
ongeluk met het Amerikaanse ge
vechtsvliegtuig dat donderdag op
een woonwijk van de Westduitse
plaats Remscheid neerstortte,
maakt volgens de krant Welt am
Sonntag steeds meer plaats voor
boosheid. Zaterdagavond namen
15.000 mensen deel aan een wake
en een optocht in Remscheid om
de zes slachtoffers te herdenken,
om te protesteren tegen de oefen-
vluchten op geringe hoogte en om
te protesteren tegen het gedrag van
de Amerikaanse militairen die de
plek van het ongeluk bewaakten.
Volgens de Welt werden de be-
de huizen door militai-
i met het geweer in de aanslag
an weerhouden om hun ernstig
beschadigde woning binnen te
gaan. Bild am Sonntag beweerde
dat het Amerikaanse leger wellicht
informatie over het ongeluk heeft
achter gehouden. De krant sugge
reerde dat het Amerikaanse leger
mogelijke fouten heeft willen ver
hullen door snel de geluidsopna
men van de radar en verkeerstoren
in beslag te nemen. Volgens Bild
had de Thunderbolt niet in het ge
bied mogen vliegen vanwege de
slechte weersomstandigheden.
Volgens een opiniepeiling van
het Wickert Instituut, een enquête
bureau, wil 89 procent van de West
duitsers dat er een eind komt aan
de lage oefenvluchten boven de
Bondsrepubliek en de DDR.
tische leider van 'Solidarnosc' kon
afgelopen weekeinde voor de rege
ring op geen gunstiger moment
worden ingelost.
Terwijl na wekenlange spoor- en
poststakingen door alle bonden be
halve de CGT opdracht is gegeven
het werk te hervatten, bevinden de
communisten zich met hun onhaal
bare looneisen, die een zuiver poli
tieke achtergrond hebben, nu in
een buitengewoon onaangename
situatie. Al bij zijn aankomst in Pa
rijs had Walesa in tegenwoordig
heid van premier Rocard, wiens
aanzien onder de stakingen zwaar
heeft geleden, de aanval indirect
op de Franse communisten ge
opend.
Zo sprak hij: „De bonden moe
ten altijd het hoogst mogelijke ei
sen wat binnen de staatsbegroting
haalbaar is, maar ze moeten zich er
voortdurend van bewust zijn dat
ze, net als bacteriën, op een orga
nisme leven dat niet mag worden
aangetast".
De ontmoeting tussen Walesa en
de Sovjet-dissident professor Sa
charov had zaterdag plaats gevon
den in de kamer van de Poolse vak
bondsleider in diens Hotel Concor
de-Lafayette. Walesa had daarover
opgemerkt: „Zowel hij als ik voe
len nog de adem van Stalin in onze
rug".
De plechtigheid ter herdenking
van de 'Universele verklaring van
de rechten van de mens' vond in
het Palais Chaillot plaats, waar be
halve president Mitterrand ook de
secretaris-generaal van de Verenig
de Naties, Perez de Cuellar, het
woord voerde.
Aanbiedingen gelden van 12 t/m 24 december 1988.
Passage Ridderhof 18, De Aarhof 40, Herenhof 28, Alphen a/d Rijn
Breestraot 1 28, Leiden
Depóts: •Hoge Rijndijk 184, Stevensbloem 161, LeidendKerkpad 6,
Langeraar
PALTHE KOSTUUMREINIGING
Prima reiniging inclusief behandeling
voor extra vuihverendheid en vormbe
houd. Op elke SPECIALBEHANDEUNG
van uw KOSTUUM
NU F 3,50 KORTING!
PALTHE PL00IR0KREIN1GING
Palthe reinigt en plooit of plisseert uw
plooirok met veel zorg. Op elke SPECIAL
BEHANDEUNG van uw PLOOIROK
NU F 2,50 KORTING!
